What happens to your body at the top of Mount Everest - Andrew Lovering

Vertaald door: Dick Stada Nagekeken door: Tahlia Flora

If someone teleported from sea level to the top of Mt. Everest,

Stel dat iemand wordt geteleporteerd

vanaf zeeniveau naar de top van de Mount Everest

things would go bad fast.

dan kan het snel fout gaan.

At an altitude of 8,848 meters,

Op een hoogte van 8.848 meter

barometric pressure is approximately 33% of what it is at sea level.

is de luchtdruk 33% van die op zeeniveau.

This means there's significantly less oxygen in the air,

Er zit daar dus aanzienlijk minder zuurstof in de lucht

and our teleported individual would likely suffocate in minutes.

en ons geteleporteerde persoon zou binnen een paar minuten stikken.

However, for people that make this same journey over the course of a month,

Maar voor mensen die deze reis in een maand afleggen,

it's possible to survive at the peak for hours.

is het mogelijk om urenlang op de top te overleven.

So what can happen to our bodies in just one month

Wat gebeurt er dan met ons lichaam in slechts een maand

that allows us to endure this incredible altitude?

waardoor we deze ongelooflijke hoogte kunnen weerstaan?

Let’s imagine you’re one of the 5.8 billion people

Stel dat je een van de 5,8 miljard mensen bent

living less than 500 meters above sea level.

die op minder dan 500 meter boven zeeniveau wonen.

When you take a breath at this altitude,

Als je ademhaalt op deze hoogte,

your lungs fill up with air composed of numerous gases and compounds.

vullen je longen zich met lucht waarin ontelbare soorten gassen zitten.

Most important among these are oxygen molecules,

De belangrijkste zijn zuurstofmoleculen,

which bind to the hemoglobin in your red blood cells.

die zich hechten aan de hemoglobine in je rode bloedcellen.

Blood then circulates throughout your body,

Bloed circuleert dan door je hele lichaam

bringing essential oxygen to all your cells.

en brengt het essentiële zuurstof bij al je cellen.

But as altitude increases, the air starts to get thinner.

Maar op grotere hoogte wordt de lucht dunner.

The relative amounts of each compound remain the same

De relatieve hoeveelheden van elke verbinding blijven gelijk

well into the upper atmosphere,

tot ver in de hoogste luchtlaag,

but overall, there is less oxygen for our bodies to absorb.

maar over het geheel is er minder zuurstof wat ons lichaam kan opnemen.

And if you ascend to altitudes above 2,500 meters,

En als je tot boven de 2.500 meter hoogte stijgt,

the resulting oxygen deprivation can cause a form of altitude sickness

kan het tekort aan zuurstof een vorm van hoogteziekte veroorzaken,

known as AMS,

bekend als AMS,

often causing headaches, fatigue and nausea.

die vaak hoofdpijn, vermoeidheid en misselijkheid veroorzaakt.

Fortunately, AMS only happens when we ascend too fast,

Gelukkig krijg je alleen hoogteziekte als je te snel stijgt,

because our bodies have numerous ways of adapting to high altitudes.

omdat je lichaam allerlei manieren heeft om aan de hoogte te wennen.

Within minutes or even seconds of reaching altitudes of 1,500 meters,

Als je binnen een paar minuten of zelfs seconden naar 1.500 meter hoogte gaat,

carotid chemoreceptors in your neck sense your blood’s low oxygen pressure.

merken carotis-chemoreceptoren in je nek het lage zuurstofgehalte op van je bloed.

This triggers a response that increases the rate and depth of your breathing

Dat zet aan tot het verlagen van de frequentie en diepte van je ademhaling

to counteract the lack of oxygen.

om het gebrek aan zuurstof tegen te gaan.

Your heart rate also increases

Je hartslag gaat ook omhoog

and your heart contracts more tightly to pump additional blood with each beat,

en je hart trekt sterker samen om bij elke slag extra bloed te pompen

quickly moving oxygenated blood around your body.

om snel het hele lichaam van meer zuurstof te voorzien.

All these changes happen relatively fast, and if you were to keep ascending,

Al deze veranderingen voltrekken zich relatief snel en als je blijft stijgen

your heart rate and breathing would speed up accordingly.

gaan je hartslag en ademhaling evenredig sneller.

But if you stayed at this altitude for several weeks,

Maar als je een paar weken op deze hoogte blijft,

you could reap the benefits of some longer-term adaptations.

pluk je de vruchten van enkele aanpassingen op langere termijn.

Within the first few days above 1,500 meters,

Al in de eerste paar dagen boven de 1.500 meter,

the volume of plasma in your blood decreases,

daalt de hoeveelheid plasma in je bloed,

which increases the concentration of hemoglobin.

wat de concentratie hemoglobine vergroot.

Over the next two weeks, your hemoglobin levels will continue to rise,

In de eerste twee weken blijft de hemoglobinespiegel stijgen,

allowing your blood to carry even more oxygen per milliliter.

waardoor je bloed nog meer zuurstof per milliliter kan transporteren.

Paired with your high heart rate,

Samen met je snellere polsslag,

this new hemoglobin-rich blood efficiently distributes oxygen throughout your body.

vervoert dit nieuwe hemoglobinerijke bloed de zuurstof efficiënt door je lichaam.

So much so that the volume of blood being pumped with each heartbeat

Zoveel dat de hoeveelheid bloed bij elke hartslag

can return to normal levels.

terugzakt tot het normale niveau.

Over this same time, your breathing also increases even further

Tegelijkertijd gaat je ademhaling ook sneller

in a process called ventilatory acclimatization.

door een gewenningsproces.

After this several weeks of extended acclimatization,

Na dit gewenningsproces van enkele weken,

your body has made enough significant changes to climb even higher.

is je lichaam voldoende veranderd om nog meer te stijgen.

However, you’ll still have to spend additional time acclimating along the way,

Maar je moet nog steeds extra tijd besteden aan het acclimatiseren,

often climbing back down to recover before ascending even higher.

vaak door eerst weer af te dalen voordat je verder stijgt.

Because the summit of Everest isn't just high,

Niet alleen omdat de Everest hoog is,

it’s the highest place on Earth.

maar omdat het de hoogste plek op aarde is.

And at altitudes above 3,500 meters, our bodies are under incredible stress.

Op meer dan 3.500 meter hoogte ervaart je lichaam ongelooflijk veel stress.

Arteries and veins in the brain dilate to speed up blood flow,

Slagaders en aders in de hersenen verwijden om de bloedstroom te versnellen.

But our smallest blood vessels, called capillaries,

Maar je kleinste bloedvaten, genaamd haarvaten,

remain the same size.

blijven even dun.

This increased pressure can cause blood vessels to leak,

Door de verhoogde druk kunnen vaatjes gaan lekken,

and fluid to build up in the brain.

en kan er zich vocht in de hersenen ophopen.

A similar issue can occur in the lungs,

Iets soortgelijks kan gebeuren in de longen,

where low oxygen causes blood vessels to constrict,

waarin door te weinig zuurstof de bloedvaten kunnen vernauwen,

leading to more leaking vessels and fluid buildup.

wat tot meer lekkende vaten kan leiden en meer vloeistof zich ophoopt.

These two conditions— known as HACE and HAPE, respectively—

Die twee toestanden, bekend als respectievelijk HACE en HAPE,

are incredibly rare,

komen zelden voor,

but can be life-threatening if not dealt with quickly.

maar zijn levensbedreigend als er niet snel gehandeld wordt.

Some Tibetans and South Americans with family histories

Sommige Tibetanen en Zuid-Amerikanen

die al generaties op grote hoogte wonen,

of living at high altitude

have genetic advantages that can prevent minor altitude sickness,

hebben genetische voordelen die milde hoogteziekte voorkomt,

but even they aren’t immune to these severe conditions.

maar zelfs zij zijn niet immuun voor die zware omstandigheden.

Yet despite these risks, climbers over the last century

Ondanks deze risico’s zijn er de laatste eeuw klimmers geweest

have proved people can go higher than scientists ever thought possible.

die hebben bewezen nog hoger te kunnen gaan

dan de wetenschap voor mogelijk hield.

Pushing past their body’s limitations,

Door over hun grenzen heen te gaan,

these climbers have redefined what humanity can adapt to.

hebben deze klimmers laten zien waaraan de mens zich kan aanpassen.