What happens to your body at the top of Mount Everest - Andrew Lovering

Translator: Xusto Rodriguez Reviewer: Servizo de Normalización Lingüística

If someone teleported from sea level to the top of Mt. Everest,

Se alguén se teletransportara desde o nivel do mar ao cume do Everest,

things would go bad fast.

as cousas poñeríanse feas moi axiña.

At an altitude of 8,848 meters,

A unha altitude de 8 848 metros,

barometric pressure is approximately 33% of what it is at sea level.

a presión atmosférica é aproximadamente un terzo da que existe a nivel do mar.

This means there's significantly less oxygen in the air,

Isto significa moito menos osíxeno no ar,

and our teleported individual would likely suffocate in minutes.

e o noso individuo teletransportado podería afogar en minutos.

However, for people that make this same journey over the course of a month,

No entanto, a xente que fai a mesma viaxe ao longo dun mes,

it's possible to survive at the peak for hours.

é quen de sobrevivir no cume varias horas.

So what can happen to our bodies in just one month

Que lles pasa aos nosos corpos en tan só un mes

that allows us to endure this incredible altitude?

para permitirnos aturar esa incrible altitude?

Let’s imagine you’re one of the 5.8 billion people

Supoñamos que es unha das 5800 millóns de persoas

living less than 500 meters above sea level.

que viven a menos de 500 metros sobre o nivel do mar.

When you take a breath at this altitude,

Cando respiras a esa altitude,

your lungs fill up with air composed of numerous gases and compounds.

os teus pulmóns énchense de aire formado por varios gases e compostos.

Most important among these are oxygen molecules,

Os máis importantes dos cales son moléculas de osíxeno,

which bind to the hemoglobin in your red blood cells.

que se unen á hemoglobina nos seus glóbulos vermellos.

Blood then circulates throughout your body,

O sangue circula por todo o teu corpo,

bringing essential oxygen to all your cells.

transportando ese esencial osíxeno a todas as túas células.

But as altitude increases, the air starts to get thinner.

Pero ao aumentar a altitude, o aire vólvese menos denso.

The relative amounts of each compound remain the same

A cantidade relativa de cada composto mantense idéntica,

well into the upper atmosphere,

aínda estando na alta atmosfera,

but overall, there is less oxygen for our bodies to absorb.

pero en xeral, hai menos osíxeno para que o noso corpo o absorba.

And if you ascend to altitudes above 2,500 meters,

E se ascendes a altitudes superiores aos 2500 metros,

the resulting oxygen deprivation can cause a form of altitude sickness

a falta de osíxeno pode causar un tipo de mal de altura

known as AMS,

coñecido como AMS (mal agudo de montaña)

often causing headaches, fatigue and nausea.

que causa dor de cabeza, fatiga e náuseas.

Fortunately, AMS only happens when we ascend too fast,

Por sorte, só aparece se ascendemos rápido de máis,

because our bodies have numerous ways of adapting to high altitudes.

porque os nosos corpos teñen varias formas de adaptarse ás grandes alturas.

Within minutes or even seconds of reaching altitudes of 1,500 meters,

Aos poucos minutos ou aínda segundos de acadar altitudes de 1500 metros,

carotid chemoreceptors in your neck sense your blood’s low oxygen pressure.

os quimiorreceptores carótides do pescozo

perciben a baixa presión de osíxeno no sangue.

This triggers a response that increases the rate and depth of your breathing

Isto desencadea una resposta que aumenta a frecuencia

e a profundidade da respiración

to counteract the lack of oxygen.

para contrarrestar a falta de osíxeno.

Your heart rate also increases

O ritmo cardíaco tamén aumenta

and your heart contracts more tightly to pump additional blood with each beat,

e o corazón contráese con máis forza para bombear máis sangue en cada latexo,

quickly moving oxygenated blood around your body.

movendo así máis rapidamente sangue osixenado polo corpo.

All these changes happen relatively fast, and if you were to keep ascending,

Todos estes cambios ocorren con rapidez, e se seguises ascendendo,

your heart rate and breathing would speed up accordingly.

a túa frecuencia cardíaca e respiratoria iríanse acelerando en paralelo.

But if you stayed at this altitude for several weeks,

Pero se te permaneceras a esa altitude durante varias semanas,

you could reap the benefits of some longer-term adaptations.

poderías gozar dos beneficios dalgunhas adaptacións a longo prazo.

Within the first few days above 1,500 meters,

En estando uns poucos días por riba dos 1500 metros,

the volume of plasma in your blood decreases,

o volume de plasma en sangue diminúe,

which increases the concentration of hemoglobin.

o que incrementa a concentración de hemoglobina.

Over the next two weeks, your hemoglobin levels will continue to rise,

Despois de dúas semanas, os niveis de hemoglobina seguen subindo

allowing your blood to carry even more oxygen per milliliter.

o que permite que o sangue transporte máis osíxeno por mililitro.

Paired with your high heart rate,

Combinado coa frecuencia cardíaca alta,

this new hemoglobin-rich blood efficiently distributes oxygen throughout your body.

este sangue rico en hemoglobina distribúe eficientemente o osíxeno.

So much so that the volume of blood being pumped with each heartbeat

Ata o punto que o volume de sangue bombeado con cada latexo

can return to normal levels.

pode volver a niveis normais.

Over this same time, your breathing also increases even further

Durante este tempo, a respiración acelérase aínda máis

in a process called ventilatory acclimatization.

nun proceso chamado aclimatación ventilatoria.

After this several weeks of extended acclimatization,

Despois de varias semanas de aclimatación prolongada,

your body has made enough significant changes to climb even higher.

o corpo fixo cambios abondos para subir aínda máis alto.

However, you’ll still have to spend additional time acclimating along the way,

Con todo, precisarás tempo adicional para aclimatarte durante o camiño,

often climbing back down to recover before ascending even higher.

ás veces baixando para recuperarte antes de ascender aínda máis alto.

Because the summit of Everest isn't just high,

Porque non é que o cume do Everest estea moi alto,

it’s the highest place on Earth.

é o lugar máis alto da Terra;

And at altitudes above 3,500 meters, our bodies are under incredible stress.

e en altitudes por riba dos 3500 metros os nosos corpos sofren un grande estrés.

Arteries and veins in the brain dilate to speed up blood flow,

As veas e as arterias do cerebro dilátanse para acelerar a corrente sanguínea,

But our smallest blood vessels, called capillaries,

pero os vasos sanguíneos máis pequenos, os capilares,

remain the same size.

conservan o seu tamaño.

This increased pressure can cause blood vessels to leak,

Este aumento de presión pode causar que os vasos sanguíneos rebenten

and fluid to build up in the brain.

e que se acumule fluído no cerebro.

A similar issue can occur in the lungs,

Algo similar pode pasar nos pulmóns,

where low oxygen causes blood vessels to constrict,

onde a falta de osíxeno fai que os vasos sanguíneos se contraian,

leading to more leaking vessels and fluid buildup.

o que provoca que máis vasos teñan perdas que o líquido se acumule.

These two conditions— known as HACE and HAPE, respectively—

Estas dúas patoloxías, coñecidas en inglés como HACE e HAPE,

are incredibly rare,

son extremadamente raras,

but can be life-threatening if not dealt with quickly.

pero poden pór en perigo a vida se non se tratan rapidamente.

Some Tibetans and South Americans with family histories

Algúns tibetanos e suramericanos con traxectorias familiares

of living at high altitude

de vivir a grandes altitudes

have genetic advantages that can prevent minor altitude sickness,

teñen una vantaxe xenética que pode previr o mal de altura leve,

but even they aren’t immune to these severe conditions.

pero nin sequera eles son inmunes a esas graves patoloxías.

Yet despite these risks, climbers over the last century

A pesar destes riscos, ao longo do último século os escaladores

have proved people can go higher than scientists ever thought possible.

demostraron que as persoas poden chegar máis alto do que os científicos pensaban.

Pushing past their body’s limitations,

Superando as limitacións dos seus corpos,

these climbers have redefined what humanity can adapt to.

estes escaladores redefiniron aquilo ao que a humanidade pode adaptarse.