What happens to your body at the top of Mount Everest - Andrew Lovering

1,308,148 views ・ 2022-06-28

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Evangelia Kalampouka Επιμέλεια: Thanasis Zantrimas
00:07
If someone teleported from sea level to the top of Mt. Everest,
0
7420
4463
Αν κάποιος διακτινιζόταν από τη θάλασσα στην κορυφή του όρους Έβερεστ,
00:11
things would go bad fast.
1
11883
2460
τα πράγματα θα χειροτέρευαν αμέσως.
00:14
At an altitude of 8,848 meters,
2
14469
3712
Σε ένα υψόμετρο 8.848 μέτρων,
00:18
barometric pressure is approximately 33% of what it is at sea level.
3
18181
5171
η βαρομετρική πίεση είναι περίπου 33% πάνω από όσο είναι στη στάθμη της θάλασσας.
00:23
This means there's significantly less oxygen in the air,
4
23686
3962
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αρκετά λιγότερο οξυγόνο στον αέρα,
00:27
and our teleported individual would likely suffocate in minutes.
5
27648
4338
και ο διακτινιζόμενος άνθρωπός μας πιθανόν να πάθαινε ασφυξία εντός λίγων λεπτών.
00:32
However, for people that make this same journey over the course of a month,
6
32445
4838
Ωστόσο, για ανθρώπους που κάνουν το ίδιο ταξίδι πάνω από έναν μήνα,
00:37
it's possible to survive at the peak for hours.
7
37283
3253
είναι πιθανό να επιβιώσουν στην κορυφή για ώρες.
00:40
So what can happen to our bodies in just one month
8
40870
3420
Οπότε, τι μπορεί να συμβεί στα σώματα μας μέσα σε έναν μόλις μήνα
00:44
that allows us to endure this incredible altitude?
9
44290
3170
που μας επιτρέπει να αντέξουμε σε αυτό το μεγάλο υψόμετρο;
00:47
Let’s imagine you’re one of the 5.8 billion people
10
47794
3920
Ας φανταστούμε ότι είσαι ένας από τους 5.8 δισεκατομμύρια ανθρώπους
00:51
living less than 500 meters above sea level.
11
51714
3379
που ζουν χαμηλότερα από 500 μέτρα πάνω από το ύψος της θάλασσας.
00:55
When you take a breath at this altitude,
12
55676
2378
Όταν παίρνεις μία αναπνοή σε αυτό το υψόμετρο,
00:58
your lungs fill up with air composed of numerous gases and compounds.
13
58054
4546
οι πνεύμονές σου γεμίζουν με αέρα αποτελούμενο από πολλά αέρια και ενώσεις.
01:02
Most important among these are oxygen molecules,
14
62767
3503
Και το σημαντικότερο από αυτά είναι τα μόρια οξυγόνου,
01:06
which bind to the hemoglobin in your red blood cells.
15
66270
3170
τα οποία δένονται με την αιμοσφαιρίνη στα ερυθρά αιμοσφαίριά σου.
01:09
Blood then circulates throughout your body,
16
69732
2378
Έπειτα, το αίμα κυκλοφορεί στο σώμα σου,
01:12
bringing essential oxygen to all your cells.
17
72110
2627
κουβαλώντας οξυγόνο, απαραίτητο για όλα τα κύτταρα σου.
01:14
But as altitude increases, the air starts to get thinner.
18
74737
4546
Αλλά όσο αυξάνεται το υψόμετρο, ο αέρας γίνεται όλο και πιο αραιός.
01:19
The relative amounts of each compound remain the same
19
79408
3212
Οι σχετικές ποσότητες κάθε ένωσης παραμένουν ίδιες
01:22
well into the upper atmosphere,
20
82620
1960
και στην πάνω ατμόσφαιρα,
01:24
but overall, there is less oxygen for our bodies to absorb.
21
84664
4004
αλλά γενικά, υπάρχει λιγότερο οξυγόνο για να απορροφηθεί.
01:29
And if you ascend to altitudes above 2,500 meters,
22
89293
5172
Και αν ανέβεις σε υψόμετρα πάνω από 2.500 μέτρα,
01:34
the resulting oxygen deprivation can cause a form of altitude sickness
23
94465
5005
η στέρηση οξυγόνου μπορεί να προκαλέσει ένα είδος αδιαθεσίας λόγω του υψομέτρου,
01:39
known as AMS,
24
99470
2211
γνωστή ως ΟΝΟ,
01:41
often causing headaches, fatigue and nausea.
25
101681
3712
που συχνά προκαλεί πονοκεφάλους, εξάντληση και ναυτία.
01:45
Fortunately, AMS only happens when we ascend too fast,
26
105685
4796
Ευτυχώς, η ΟΝΟ προκαλείται μόνο αν σκαρφαλώσουμε πολύ γρήγορα,
01:50
because our bodies have numerous ways of adapting to high altitudes.
27
110481
4880
επειδή το σώμα μας έχει πολλούς τρόπους για να προσαρμοστεί στα υψηλά υψόμετρα.
01:55
Within minutes or even seconds of reaching altitudes of 1,500 meters,
28
115862
5797
Μέσα σε λεπτά ή ακόμα και δευτερόλεπτα, αφού έχεις φτάσει σε υψόμετρο 1.500 μέτρων
02:01
carotid chemoreceptors in your neck sense your blood’s low oxygen pressure.
29
121659
5339
οι χημειοϋποδοχείς στις καρωτίδες του λαιμού
θα αντιληφθούν το χαμηλό οξυγόνο.
02:06
This triggers a response that increases the rate and depth of your breathing
30
126998
4754
Αυτό δίνει έναυσμα το οποίο αυξάνει τον ρυθμό και το βάθος της αναπνοής,
02:11
to counteract the lack of oxygen.
31
131752
2253
για να αντιδράσει στην έλλειψη οξυγόνου.
02:14
Your heart rate also increases
32
134297
2294
Οι παλμοί σου επίσης αυξάνονται
02:16
and your heart contracts more tightly to pump additional blood with each beat,
33
136591
5171
και η καρδιά σου συστέλλεται εντονότερα για να διοχετεύσει περισσότερο αίμα
02:21
quickly moving oxygenated blood around your body.
34
141971
3295
και να στείλει γρήγορα οξυγονωμένο αίμα στο σώμα σου.
02:25
All these changes happen relatively fast, and if you were to keep ascending,
35
145808
4838
Αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν κάπως γρήγορα, κι αν συνέχιζες να σκαρφαλώνεις,
02:30
your heart rate and breathing would speed up accordingly.
36
150646
3546
οι παλμοί και οι αναπνοές σου θα αυξάνονταν αναλόγως.
02:34
But if you stayed at this altitude for several weeks,
37
154609
3003
Αλλά αν έμενες σ′ αυτό το υψόμετρο για αρκετές εβδομάδες,
02:37
you could reap the benefits of some longer-term adaptations.
38
157612
4087
θα αποκόμιζες οφέλη από κάποιες μακροχρόνιες προσαρμογές.
02:42
Within the first few days above 1,500 meters,
39
162116
4296
Στις πρώτες μέρες σε πάνω από 1.500 μέτρα,
02:46
the volume of plasma in your blood decreases,
40
166412
3504
ο όγκος του πλάσματος στο αίμα μειώνεται,
02:49
which increases the concentration of hemoglobin.
41
169916
3211
το οποίο αυξάνει τη συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης.
02:53
Over the next two weeks, your hemoglobin levels will continue to rise,
42
173377
4213
Στις επόμενες δύο βδομάδες, τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης θα συνεχίζουν να αυξάνονται,
02:57
allowing your blood to carry even more oxygen per milliliter.
43
177590
4338
επιτρέποντας στο αίμα σου να κουβαλά ακόμα περισσότερο οξυγόνο ανά μιλιλίτρο.
03:02
Paired with your high heart rate,
44
182220
1835
Μαζί με τους αυξημένους παλμούς,
03:04
this new hemoglobin-rich blood efficiently distributes oxygen throughout your body.
45
184055
5130
αυτό το πλούσιο σε αιμοσφαιρίνη αίμα μοιράζει επαρκώς το οξυγόνο στο σώμα σου.
03:09
So much so that the volume of blood being pumped with each heartbeat
46
189268
4546
Τόσο όσο ώστε ο όγκος του αίματος που διοχετεύεται με κάθε παλμό
03:13
can return to normal levels.
47
193814
2002
να επιστρέφει σε φυσιολογικά επίπεδα.
03:15
Over this same time, your breathing also increases even further
48
195816
4422
Την ίδια στιγμή, οι αναπνοές σου αυξάνονται ακόμα περισσότερο
03:20
in a process called ventilatory acclimatization.
49
200238
3420
με μία διαδικασία που ονομάζεται αναπνευστικός εγκλιματισμός.
03:23
After this several weeks of extended acclimatization,
50
203950
3253
Μετά από πολλές βδομάδες εκτεταμένου εγκλιματισμού,
03:27
your body has made enough significant changes to climb even higher.
51
207203
4004
το σώμα σου έχει κάνει σημαντικές αλλαγές για να σκαρφαλώσεις ακόμα πιο ψηλά.
03:31
However, you’ll still have to spend additional time acclimating along the way,
52
211415
4922
Παρ′ όλα αυτά, θα χρειαστεί να εγκλιματιστείς ακόμα περισσότερο,
03:36
often climbing back down to recover before ascending even higher.
53
216337
4171
επιστρέφοντας συχνά πίσω για να συνέλθεις πριν σκαρφαλώσεις ακόμα ψηλότερα.
03:40
Because the summit of Everest isn't just high,
54
220633
2669
Επειδή η κορυφή του Έβερεστ δεν είναι απλώς υψηλή,
03:43
it’s the highest place on Earth.
55
223302
2336
είναι το πιο υψηλό μέρος στη Γη.
03:45
And at altitudes above 3,500 meters, our bodies are under incredible stress.
56
225805
6089
Και σε υψόμετρα πάνω των 3.500 μέτρων τα σώματα μας δέχονται υψηλή πίεση.
03:52
Arteries and veins in the brain dilate to speed up blood flow,
57
232228
3754
Οι αρτηρίες και οι φλέβες του εγκεφάλου διαστέλλονται για ταχύτερη ροή αίματος,
03:56
But our smallest blood vessels, called capillaries,
58
236065
3003
αλλά τα μικρότερα αγγεία, που ονομάζονται τριχοειδή αγγεία,
03:59
remain the same size.
59
239068
1668
παραμένουν στο ίδιο μέγεθος.
04:00
This increased pressure can cause blood vessels to leak,
60
240736
3754
Αυτή η αυξημένη πίεση μπορεί να προκαλέσει διαρροή στα αιμοφόρα αγγεία
04:04
and fluid to build up in the brain.
61
244699
2377
και συγκέντρωση υγρού στον εγκέφαλο.
04:07
A similar issue can occur in the lungs,
62
247159
2628
Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και στους πνεύμονες,
04:09
where low oxygen causes blood vessels to constrict,
63
249787
3420
όπου το χαμηλό οξυγόνο σφίγγει τα αιμοφόρα αγγεία,
04:13
leading to more leaking vessels and fluid buildup.
64
253207
3337
προκαλώντας περισσότερες διαρροές και συγκέντρωση υγρού.
04:16
These two conditions— known as HACE and HAPE, respectively—
65
256711
4296
Αυτές οι δύο καταστάσεις, γνωστές ως HACE και HAPE αντίστοιχα,
04:21
are incredibly rare,
66
261007
1418
είναι εξαιρετικά σπάνιες,
04:22
but can be life-threatening if not dealt with quickly.
67
262425
3044
αλλά μπορούν να γίνουν απειλητικές αν δεν θεραπευτούν άμεσα.
04:25
Some Tibetans and South Americans with family histories
68
265803
3629
Κάποιοι Θιβετιανοί και Νότιο-Αμερικάνοι με οικογενειακό ιστορικό διαβίωσης
04:29
of living at high altitude
69
269432
1877
σε υψηλό υψόμετρο,
04:31
have genetic advantages that can prevent minor altitude sickness,
70
271309
4045
έχουν γενετικά πλεονεκτήματα που μπορούν να προλάβουν μικρές αδιαθεσίες,
04:35
but even they aren’t immune to these severe conditions.
71
275354
2836
αλλά ούτε αυτοί είναι άτρωτοι σ′ αυτές τις συνθήκες.
04:38
Yet despite these risks, climbers over the last century
72
278941
3754
Όμως, παρά τους κινδύνους, οι αναβάτες τον τελευταίο αιώνα
04:42
have proved people can go higher than scientists ever thought possible.
73
282695
4504
έχουν αποδείξει πως μπορούμε να πάμε πιο ψηλά απ′ ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες.
04:47
Pushing past their body’s limitations,
74
287491
2336
Ξεπερνώντας τους περιορισμούς των σωμάτων τους,
04:49
these climbers have redefined what humanity can adapt to.
75
289827
4463
οι αναβάτες έχουν επαναπροσδιορίσει αυτά που μπορεί να αντέξει η ανθρωπότητα.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7