How the world's longest underwater tunnel was built - Alex Gendler

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung

Flanked by two powerful European nations, the English Channel

အင်အားကြီး ဥရောပနှစ်နိုင်ငံကို ခြားထားတဲ့ English Channel ဟာဖြင့်

has long been one of the world’s most important maritime passages.

ကမ္ဘာပေါ်မှာ အရေးပါဆုံး ရေကြောင်းလမ်း ဖြစ်လာခဲ့တာ ကြာလှပါပြီ။

ဒါပေမဲ့ ၎င်းရဲ့ သမိုင်းစဉ် တလျှောက်မှာ

Yet for most of its history,

the channel’s rocky shores and stormy weather

တူးမြောင်းရဲ့ ကျောက်ထူတဲ့ ကမ်းခြေများနဲ့ မုန်တိုင်းထန်တဲ့ရာသီဥတုကြောင့်

made crossing a dangerous prospect.

၎င်းကို ကူးဖြတ်မှုဟာ သိပ်ကို အန္တရာယ်များခဲ့ပါတယ်။

Engineers of the early 1800's proposed numerous plans

၁၈၀၀ ပြည့်နှစ် အစောပိုင်းတွင် အင်ဂျင်နီယာတွေက

for spanning the 33 kilometer gap.

၃၃ ကီလိုမီတာ လမ်းခုလပ်ကို ပေါင်းကူးပေးရန် စီမံကိန်း အမျိုးမျိုးကို တင်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

Their designs included artificial islands linked by bridges,

ကျွန်းအတုတွေကို ဖန်တီးပြီး တံတားတွေနဲ့ ပေါင်းကူးပေးရန်၊

submerged tubes suspended from floating platforms,

ရေပေါ် ပလက်ဖောင်းများမှ ချပေးမယ့် ရေထဲမြှုပ်ထားမယ့် ပြွန်များ၊

and an underwater passage more than twice the length of any existing tunnel.

ရှိနေကြတဲ့ တူးမြောင်းများထက် နှစ်ဆကျော် ရှည်မယ့် ရေအောက် လမ်းကြောင်း ပါဝင်ခဲ့တယ်။

By the end of the century,

ရာစုအကုန် အရောင်တွင်၊

this last proposal had captured European imagination.

ခုနက နောက်ဆုံးအဆိုပြုချက်ကို ဥရောပတိုက်သားတွေ စိတ်ကူးလာခဲ့ကြတယ်။

The invention of the tunnel boring machine

မြောင်းတူးစက်ကို တီထွင်နိုင်ခဲ့မှုနဲ့

and the discovery of a stable layer of chalk marl below the seabed

ပင်လယ်ကြမ်းပြင် အောက်ပိုင်းမှာ တည်ငြိမ်တဲ့ မြေဖြူအလွှာကို တွေ့ရှိခဲ့ရခြင်းတို့က

made this fantastic tunnel more feasible.

အံ့အားသင့်ဖွယ် အဲဒီလိုဏ်ခေါင်းကို ဆောက်လို့ရနိုင်စေခဲ့ပါတယ်။

But the project’s most urgent obstacles were ones no engineer could solve.

ဒါပေမဲ့ စီမံကိန်းထဲက အရေးကြီးဆုံး အတားအဆီး ကို အင်ဂျင်နီယာတွေ မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ကြပါ။

At the time,

ထိုအချိန်ကာလတုန်းက၊

Britons viewed their geographic isolation as a strategic advantage,

ဗြိတိသျှတို့က ပထဝီအရ အထီးကျန်ဖြစ်မှုကို မဟာဗျူဟာ သာလွန်ချက်လို့ မြင်ခဲ့ကြတယ်။

and fears about French invasion shut down plans for the tunnel.

ပြင်သစ်ဘက်မှ ကျူးကျော်ခံရမယ့် စိုးရိမ်မှု က လိုဏ်ခေါင်း စီမံကိန်းကို ပိတ်ပစ်ခဲ့တယ်။

The rise of aerial warfare rendered these worries obsolete,

လေကြောင်း အန္တရာယ် မြင့်မားလာခဲ့လို့ အဲဒီလို စိုးရိမ်မှုတွေကို မေ့ပစ်လျက်

but new economic concerns arose to replace them.

ထည့်စဉ်းစားရမယ့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ နေရာယူလာကြတယ်။

Finally, 100 years after the initial excavation,

လှိုဏ်ခေါင်း တူးဖေါ်ရေး စိတ်ကူး ပေါ်လာတဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ အကြာတွင်၊

the two countries reached an agreement—

နောက်ဆုံးမှာ နှစ်နိုင်ငံတို့ဟာ သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ကြတယ်-

the tunnel would proceed with private funding.

လိုဏ်ခေါင်းကို ပုဂ္ဂလိကငွေများဖြင့် ဆောက်လုပ်ဖို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်။

In 1985, a group of French and British companies

၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နဲ့ ဗြိတိသျှ ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ အုပ်စုတစ်စုက

invested the modern equivalent of 14 billion pounds,

ဒီနေ့ငွေနဲ့ ပေါင်ငွေ ၁၄ ဘီလီယံနဲ့ ညီမျှတဲ့ငွေကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြပြီး၊

making the tunnel the most expensive infrastructure project to date.

အဲဒီတုန်းက တန်ဖိုးအကြီးမားဆုံး လိုဏ်ခေါင်း ဖောက်လုပ်မှု ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

ဒီဇိုင်းထဲတွင် သီးခြားစီ ဖြစ်ရမယ့် ဥမင်လိုဏ်ခေါင်း သုံးခုတူးရန်-

The design called for three separate tunnels—

one for trains to France, one for trains to England,

တစ်ခုက ပြင်သစ်ကို သွားမယ့်ရထားတွေ၊ အင်္ဂလန်ကို သွားမယ့် ရထားတွေ၊

and one service tunnel between them.

နဲ့ ၎င်းတို့အကြားက ဝန်ဆောင်ရေး လိုဏ်ခေါင်းတို့ပါ။

Alongside crossover chambers, emergency passages, and air ducts,

တလျှောက်လုံးမှာ ဆက်ပေးရမယ့် ခန်းမကြီးများ၊ အရေးပေါ်လမ်းကြောင်းများ၊ လေထုတ်ပြွန်များ၊

this amounted to over 200 kilometers of tunnels.

အဲဒါတွေအားလုံးဟာ လိုင်ခေါင်း စုစုပေါင်း ကီလိုမီတာ ၂၀၀ ကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။

In 1988, workers began excavating from both sides,

၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် နှစ်ဖက်စလုံးမှစပြီး တူးဖော်ခဲ့ကြပြီး

planning to meet in the middle.

အလယ်မှာ တွေ့ဆုံဖို့ စီစဉ်ခဲ့ကြတယ်။

Early surveys of the French coast revealed the site was full of fault lines.

အစတွင် ပြင်သစ်ကမ်းရိုးတန်းကို လေ့လာမှုက အက်ကြောင်း နေရာအများအပြား တွေ့ရှိခဲ့တယ်၊

These small cracks let water seep into the rock,

သေးငယ်တဲ့ အက်ကြောင်းထဲမနေပြီး ရေဟာ ကျောက်များထဲကို စိမ့်ဝင်ခဲ့တယ်၊

so engineers had to develop waterproof boring machines.

အဲဒါကြောင့် အင်ဂျင်နီယာတွေက ရေမဝင်နိုင်တဲ့ တူးဖေါ်ရေးစက်တွေကို တီထွင်ခဲ့ကြရတယ်။

The British anticipated drier conditions, and forged ahead with regular borers.

ဗြိတိသျှဘက်မှာ ခြောက်သွေ့မယ် မျှော်လင့် ခဲ့ကြလို့ ပုံမှန် စက်တွေနဲ့ စတင်ခဲ့ကြတယ်။

But only months into the work, water flooded in through undetected fissures.

ဒါပေမဲ့ တစ်လအတွင်းမှာကိုပဲ ရေဟာ မျှော်လင့် မရခဲ့တဲ့ နေရာများမှ စိမ့်ဝင်လာခဲ့ကြတယ်။

To drill in this wet chalk, the British had to use grout

ရေစိုနေတဲ့ မြေဖြူထဲ တူးဖေါ်ရန်၊ ဗြိတိသျှတို့က အက်ကြောင်းတွေကို

to seal the cracks created in the borer’s wake,

တူးစက်ရဲ့ ရှေ့မှနေပြီး ပိတ်ပစ်ရန် သရွတ်ကိုင်ပေးခဲ့ကြရပြီး

and even work ahead of the main borer

အဓိက တူးစက်ရဲ့ ရှေ့မှာ ဦးစွာ တူးဖေါ်မယ့်

to reinforce the chalk about to be drilled.

မြေဖြူတွေကို အားဖြည့်ပေးခဲ့ကြရပါတယ်။

With these obstacles behind them, both teams began drilling at full speed.

အဲဒီလို အခက်အခဲ ကိုယ်စီနဲ့ နှစ်ဖွဲ့စလုံး အရှိန်ပြည့် စတင် တူးခဲ့ကြတယ်။

Boring machines weighing up to 1,300 tons drilled at nearly 3.5 meters per hour.

တန်ချိန် ၁၃၀၀ လေးကြတဲ့ တူးစက်တွေဟာ တစ်နာရီ ၃.၅ မီတာနှုန်းဖြင့် တူးခဲ့ကြတယ်။

As they dug, they installed lining rings to stabilize the tunnel behind them,

တူးပြီးတာနဲ့ ပတ်လည်ကွင်းများ တပ်ဆင်ပေးလျက် ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ တူးမြောင်း တည်ငြိမ်စေရင်း

making way for support wagons following each machine.

တူးစက် နောက်ကနေပြီး လိုက်ပါလာကြတဲ့ အကူ တွဲများအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ကြတယ်။

Even at top speed, work had to proceed carefully.

နှုန်းမြင့်မားခဲ့ပေမဲ့ ဂရုစိုက် လုပ်ကိုင်ဖို့ လိုအပ်ခဲ့တယ်။

The chalk layer followed a winding path between unstable rock and clay,

မြေဖြူအလွှာရဲ့ နောက်မှာ မတည်ငြိမ်ကြတဲ့ ကျောက်တုံးတွေနဲ့ ရွှံ့စေးတွေ ပေါ်လာခဲ့လို့

punctured by over 100 boring holes made by previous surveyors.

ယခင်လေ့လာခဲ့ကြသူတို့ တူးခဲ့ကြတဲ့ အပြုပေါက် ၁၀၀ ကျော်တွေလည်း ရှိနေိခဲ့ကြတယ်။

Furthermore, both teams had to constantly check their coordinates

အဲဒါတွေအပြင် အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့တို့ဟာ သူတို့ရဲ့ ကိုသြဒီနိတ်တွေကို တချိန်လုံး စစ်ကြည့်ရင်း

to ensure they were on track to meet within 2 centimeters of each other.

နောက်ဆုံးမှာ သူတို့ ၂ စင်တီမီတာ တိကျမှုနဲ့ ချိတ်ဆက်နိုင်မှာကို အသေအချာ စစ်နေခဲ့ရတယ်။

သူတို့ရဲ့ လမ်းကြောင်းကို အဲဒီလို တိကျစွာ ဖောက်နိုင်ဖို့အတွက်

To maintain this delicate trajectory,

the borers employed satellite positioning systems,

တူးကြသူတို့ဟာ ဂြိုလ်တုသုံး တည်နေရာ ဖေါ်ထုတ်မှုကိုရော

as well as paleontologists who used excavated fossils

ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း ပညာရှင်တွေကိုပါ အသုံးပြုခဲ့ကြရတယ်၊

to confirm they were at the right depth.

တူးနေတဲ့ နေရာ နက်ရှိုင်းမှု မှန်ကန်ကြောင်း အတည်ပြုရန် အတွက်ပါ။

During construction, the project employed over 13,000 people

ဆောက်လုပ်ရေး စီမံကိန်းကြီးထဲတွင် လူ ၁၃၀၀၀ ကျော် ပါဝင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြတယ်။

and cost the lives of ten workers.

ပြီးတော့ လူ ဆယ်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြရပါတယ်။

But after two and a half years of tunneling,

ဒါနဲ့ နှစ်နှစ်ခွဲ လိုဏ်ခေါင်းကို တူးဖော်မှု နောက်မှာ၊

the two sides finally made contact.

ဖက်နှစ်ဖက်တို့ဟာ နောက်ဆုံးမှာ တွေ့ဆုံဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။

British worker Graham Fagg emerged on the French side,

ဗြိတိသျှ အလုပ်သမား Graham Fagg ဟာ ပြင်သစ်ဖက်ကို ကူးဖြတ်ခဲ့သူ ဖြစ်လာတယ်။

becoming the first human to cross the channel by land since the Ice Age.

သူဟာ ရေခဲပြင်ခေတ်ရဲ့ နောက်မှာ လိုဏ်ခေါင်း ဖြင့် ကူးဖြတ်နိုင်သူ ဖြစ်လာပါတယ်။

There was still work to be done—

ဒါပေမဲ့ ဆက်လုပ်ကိုင်စရာတွေ ကျန်နေခဲ့ပါသေးတယ်။

from installing crossover chambers and pumping stations,

လိုဏ်ခေါင်းတွေကို ဆက်သွယ်ပေးမယ့် ခန်းမကြီးတွေ၊ လေစုပ်စက်ဌာနတွေ၊

to laying over a hundred miles of tracks, cables, and sensors.

မိုင်ရာချီ ရှိကြတဲ့ ဝါယာကြိုးတွေ၊ အာရုံခံ စနစ်တွေ တပ်ဆင်ပေးရန် လိုခဲ့တယ်။

But on May 6, 1994, an opening ceremony marked the tunnel’s completion.

ဒါနဲ့ ၁၉၉၄ ခုနှစ် မေလ ၆ ရက်နေ့တွင် ဥမင် လိုဏ်ခေါင်းဖွွင့်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ခဲ့ကြတယ်။

Full public service began 16 months later,

အများပြည်သူတို့ဟာ ၁၆ လအကြာတွင် အပြည့်အဝ သုံးလာနိုင်ကြတယ်။

with trains for passengers and rail shuttles for cars and trucks.

ခရီးသည်တင် ရထားများ၊ ကားတွေနဲ့ ကုန်တင်ကား တင် လွန်းပျံရထား မောင်းလာနိုင်တယ်။

Today, the Channel Tunnel services over 20 million passengers a year,

ယနေ့တွင် ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းဟာ နှစ်စဉ် ခရီးသည် ၂၀ ကျော်ကို ဝန်ဆောင်မှု ပေးနေပါတယ်။

transporting riders across the channel in just 35 minutes.

ခရီးသည်တွေကို ၃၅ မိနစ်အတွင်းမှာ အရောင်က် ပို့ပေးနိုင်ပါပြီ။

Unfortunately, not everyone has the privilege of making this trip legally.

ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို ခရီးကို လူတိုင်း တရားဝင် သွားခွင့် မရှိတာဟာ စိတ်မကောင်းစရာပါ။

Thousands of refugees have tried to enter Britain through the tunnel

ဒုက္ခသည် ထောင်ချီတို့ဟာ လိုဏ်ခေါင်းမှတဆင့် ဗြိတိန်ထဲ ကူးဝင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတယ်၊

in sometimes fatal attempts.

တချို့ဆိုရင် သေကြေခဲ့ကြရပါတယ်။

These tragedies have transformed the tunnel’s southern entrance

အဲဒီလို ဝမ်းနည်းစရာ အဖြစ်တွေကြောင့် တောင်ဘက်ပိုင်း ဝင်ပေါက်ဟာ

into an ongoing site of conflict.

ပဋိပက္ခနေရာ ဖြစ်နေတုန်းပါပဲ။

Hopefully, the structure’s history can serve as a reminder

ဒီလို ဧရာမအဆောက်အအုံကို ဆောက်လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ သမိုင်းဟာဖြင့်

that humanity is at their best when breaking down barriers.

အတားအဆီးတွေ ကျော်လွှားနိုင်ရင် လူသားဟာ အကောင်းဆုံး လုပ်ပြနိုင်ကြောင်း သာဓကပါပဲ။