Debunking the myths of OCD - Natascha M. Santos

11,531,108 views ・ 2015-05-19

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:06
There's a common misconception
0
6608
1661
သင်ဟာ ပစ္စည်းတွေကို စေ့စေ့စပ်စပ်
00:08
that if you like to meticulously organize your things,
1
8269
2731
စီစဥ်ချင်တာ၊ လက်တွေကို သန့်စင်နေချင်တာ၊
ပိတ်ရက်ကို အသေးစိတ်အစီအစဥ်
00:11
keep your hands clean,
2
11000
1573
00:12
or plan out your weekend to the last detail,
3
12573
3154
ချင်တယ်ဆိုရင် သင်ဟာ OCD ဖြစ်နိုင်လောက်တယ်ဆိုတဲ့
00:15
you might have OCD.
4
15727
3425
ဖြစ်နေကျ နားလည်မှုလွဲတာတစ်ခုရှိတယ်။
00:19
In fact, OCD, which stands for obsessive compulsive disorder,
5
19152
4977
တကယ်တော့ OCD (obsessive compulsive disorder) အစိုးရိမ်လွန်ရောဂါဟာ
00:24
is a serious psychiatric condition
6
24129
2219
လူမှုအဖွဲ့အစည်းနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ
00:26
that is frequently misunderstood by society
7
26348
2275
ပညာရှင်တွေလိုမျိုးတွေကနေ မကြာခဏ နားလည်မှုလွဲတဲ့
00:28
and mental health professionals alike.
8
28623
3116
စိုးရိမ်ရတဲ့ စိတ်ရောဂါဆိုင်ရာ အခြေအနေတစ်ခုပါ။
00:31
So let's start by debunking some myths.
9
31739
2930
ဒီတော့ ယုံမှတ်မှားမှုတွေကို ဖွင့်ချတာနဲ့ စလိုက်ရအောင်။
00:34
Myth one: repetitive or ritualistic behaviors are synonymous with OCD.
10
34669
5649
ယုံမှတ်မှားမှု တစ်၊ အထပ်ထပ်(သို့)ထုံးတမ်း စဉ်လာ အပြုအမူတွေဟာ OCD နဲ့ အနက်တူတွေပါ။
00:40
As its name suggests,
11
40318
1633
၎င်းရဲ့အမည်က ညွှန်းတဲ့အတိုင်း
00:41
obsessive compulsive disorder has two aspects:
12
41951
3151
အစိုးရိမ်လွန်ရောဂါမှာ လက္ခဏာသွင်ပြင် နှစ်ခုရှိတယ်။
00:45
the intrusive thoughts, images, or impulses, known as obsessions,
13
45102
5004
အစွဲအလမ်းတွေလို့ သိကြတဲ့ အနှောင့်အယှက်ဖြစ် စေတဲ့အတွေးတွေ၊ စေ့ဆော်မှုတွေ၊ပုံရိပ်တွေနဲ့
00:50
and the behavioral compulsions people engage in
14
50106
3307
ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ပူပန်မှု စွဲလန်းမှုတွေကို သက်သာစေဖို့ လူတွေ
00:53
to relieve the anxiety the obsessions cause.
15
53413
3529
ပါဝင်ပတ်သက်တဲ့ အပြုအမူဆိုင်ရာ မလုပ်လုပ်အောင် စေ့ဆော်မှုတွေပါ။
00:56
The kinds of actions that people often associate with OCD,
16
56942
3275
OCD နဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ လူတွေ မကြာခဏ လုပ်တာမျိုးတွေက
01:00
like excessive hand washing, or checking things repeatedly,
17
60217
3862
အလွန်အမင်း လက်ဆေးတာ၊ အရာတွေကို အထပ်ထပ် စစ်ဆေးတာမျိုးတွေပါ။
01:04
may be examples of obsessive or compulsive tendencies
18
64079
3950
အစိုးရိမ်လွန်စိတ် ဖြစ်တတ်မှုတွေရဲ့ ဥပမာတွေက တစ်ခါတလေ
01:08
that many of us exhibit from time to time.
19
68029
2818
လူတော်တော်များများမှာ ပြသနိုင်တယ်။
01:10
But the actual disorder is far more rare and can be quite debilitating.
20
70847
5417
ဒါပေမဲ့ တကယ့်ရောဂါက အတော့ကို ပိုရှားပြီး တကယ်ကို အင်အားကုန်ခမ်းစေနိုင်တယ်။
01:16
People affected have little or no control over their obsessive thoughts
21
76264
4015
ရောဂါဖြစ်နေတဲ့လူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လွန်ကဲတဲ့ အတွေးတွေနဲ့ စွဲနေတဲ့ အပြုအမူတွေအပေါ်
01:20
and compulsive behaviors,
22
80279
2054
ထိန်းချုပ်မှု မရှိသလောက်ပါ။
01:22
which tend to be time consuming
23
82333
1775
ဒါက အချိန်စားပြီး အလုပ်၊ကျောင်း
01:24
and interfere with work, school or social life
24
84108
4297
(သို့) လူမှုဘဝကို သိသာတဲ့ စိတ်သောက
01:28
to the point of causing significant distress.
25
88405
2825
ဖြစ်စေတဲ့အထိ နှောင့်ယှက်တတ်ပါတယ်။
01:31
This set of diagnostic criteria is what separates people suffering from OCD
26
91230
5276
ဒီရောဂါရှာဖွေမှု မှတ်ကျောက် အစုက OCD ခံစားနေရသူတွေကို ခါတိုင်းထက်
01:36
from those who may just be a bit more meticulous
27
96506
3196
နည်းနည်းပိုပြီး အသေးစိတ်လိုက်တဲ့(သို့) တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းမှု
01:39
or hygiene obsessed than usual.
28
99702
2786
လွန်ကဲတဲ့ လူတွေကနေ ခွဲခြားတာပါ။
01:42
Myth two: the main symptom of OCD is excessive hand washing.
29
102488
4751
ယုံမှတ်မှားမှု နှစ်၊ OCD ရဲ့ အဓိက လက္ခဏာက အလွန်အမင်း လက်ဆေးတာပါ။
01:47
Although hand washing is the most common image of OCD in popular culture,
30
107239
4625
လက်ဆေးတာက အများကြိုက် ယဥ်ကျေးမှုမှာ OCD ရဲ့ အတွေ့အများဆုံး ပုံရိပ်ဆိုပေမဲ့
01:51
obsessions and compulsions can take many different forms.
31
111864
3854
လွန်ကဲမှုတွေနဲ့ အစွဲအလမ်းတွေဟာ အသွင်အမျိုးမျိုးဆောင်နိုင်တယ်။
01:55
Obsessions can manifest as fears of contamination and illness,
32
115718
4129
လွန်ကဲမှုတွေက ညစ်ညမ်းမှုနဲ့ နေမကောင်းတာကို ကြောက်ရွံ့မှုတွေ၊ သူတစ်ပါး ဘေးဖြစ်တာကို
01:59
worries about harming others,
33
119847
2349
စိုးရိမ်မှုတွေ(သို့) နံပါတ်တွေ၊ အဆင်တွေ၊
02:02
or preoccupations with numbers, patterns, morality, or sexual identity.
34
122196
5839
ကျင့်ဝတ်(သို့)လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာနဲ့ စွဲလမ်းမှုတွေအဖြစ် ပြသနိုင်တယ်။
02:08
And compulsions can range from excessive cleaning or double checking,
35
128035
3588
မလုပ်မနေရ လုပ်တာတွေေက အလွန်အကျွံ သန့်ရှင်းတာ၊နှစ်ခါ စစ်ဆေးတာကနေ
02:11
to the fastidious arrangement of objects,
36
131623
3315
အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ ဇီဇာကြောင်တဲ့ အစီအစဉ်(သို့)
02:14
or walking in predetermined patterns.
37
134938
3596
ကြိုတင်သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပုံစံတွေနဲ့ လမ်းလျှောက်တာအထိ မျိုးစုံရှိနိုင်တယ်။
02:18
Myth three:
38
138534
1322
ယုံမှတ်မှားမှု သုံး၊
02:19
individuals with OCD don't understand that they are acting irrationally.
39
139856
5001
OCD ရှိသူတွေဟာ သူတို့ မဆင်မခြင် ပြုမူနေတာကို နားမလည်ပါ။
02:24
Many individuals with OCD actually understand the relationship
40
144857
3855
OCD ရှိသူအများအပြားဟာ သူတို့ရဲ့ စွဲလမ်းမှုတွေနဲ့ မလုပ်မနေရ စေ့ဆော်မှုတွေ
02:28
between their obsessions and compulsions quite well.
41
148712
4017
ကြားက ဆက်စပ်မှုကို အမှန်တကယ် နားလည်ပါတယ်။
02:32
Being unable to avoid these thoughts and actions
42
152729
2629
သူတို့ရဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရားမဲ့မှုကို သတိပြုမိပေမဲ့
02:35
despite being aware of their irrationality
43
155358
3086
ဒီအတွေးတွေနဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို မရှောင်ရှားနိုင်တာက
02:38
is part of the reason why OCD is so distressing.
44
158444
3596
OCD ဟာ အလွန်စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါ။
02:42
OCD sufferers report feeling crazy
45
162040
2449
OCD ဝေဒနာသည်တွေဟာ အဆင်ခြင်မဲ့တဲ့ အတွေးတွေကို
02:44
for experiencing anxiety based on irrational thoughts
46
164489
2976
အခြေခံတဲ့ စိုးရိမ်မှုကို ခံစားရပြိး သူတို့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေကို
02:47
and finding it difficult to control their responses.
47
167465
3371
ထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်ခဲတာကို တွေ့ရတဲ့အတွက် ရူးသွပ်တယ်လို့ အစီရင်ခံကြတယ်။
02:50
So what exactly causes OCD?
48
170836
2535
ဒါဆို OCD ကို အတိအကျ ဖြစ်စေတာက ဘာလဲ။
02:53
The frustrating answer is we don't really know.
49
173371
2957
စိတ်ပျက်စရာအဖြေက ကျွန်တော်တို့ တကယ်ကို မသိတာပါ။
02:56
However, we have some important clues.
50
176328
2437
ဒါပေမဲ့ အရေးကြီးတဲ့ သဲလွန်စအချို့ရှိပါတယ်။
02:58
OCD is considered a neurobiological disorder.
51
178765
3471
OCD ကို အာရုံကြောဇီဝဗေဒဆိုင်ရာ ရောဂါတစ်ခုလို့ ယူဆတယ်။
03:02
In other words, research suggests that OCD sufferers brains
52
182236
4230
တစ်နည်းဆိုရရင် OCD ဝေဒနာရှင်တွေရဲ့ ဦးနှောက်တွေဟာ ဟန်ပန်တစ်ခုမှာ ပြုမူဖို့
03:06
are actually hardwired to behave in a certain fashion.
53
186466
3762
ပင်ကိုပါပြီးသားလို့ သုတေသနပြုချက်က ညွှန်းတယ်။
03:10
Research has implicated three regions of the brain
54
190228
2473
ဦးနှောက်ရဲ့ နယ်ပယ်သုံးရပ်ဟာ လူမှုရေး အမူအကျင့်နဲ့
03:12
variously involved in social behavior and complex cognitive planning,
55
192701
4199
ရှုပ်ထွေးတဲ့ သိမှတ်မှုဆိုင်ရာ အစီအစဥ်တွေ၊ ဆန္ဒအလျောက် လှုပ်ရှားမှု၊ စိတ်ပိုင်းနဲ့
03:16
voluntary movement,
56
196900
1675
လှုံ့ဆော်မှုဆိုင်ရာ
03:18
and emotional and motivational responses.
57
198575
3686
တုံ့ပြန်မှုတွေမှာ အမျိုးမျိုး ပါဝင်နေတယ်လို့ သုတေသနက ပြတယ်။
03:22
The other piece of the puzzle
58
202261
1828
အခြားပဟေဋ္ဌိတစ်ခုကတော့
03:24
is that OCD is associated with low levels of serotonin,
59
204089
4182
OCD ဟာ serotonin အဆင့်နိမ့်ကျမှုနဲ့ ဆက်စပ်နေတာပါ၊
03:28
a neurotransmitter that communicates between brain structures
60
208271
3752
ဒါက ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံတွေကြား ဆက်သွယ်ပြီး အရေးကြီးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို
03:32
and helps regulate vital processes,
61
212023
2571
ကူညီထိန်းညှိပေးတဲ့ neurotransmitter တစ်ခုပါ။
03:34
such as mood, aggression, impulse control,
62
214594
2823
ဥပမာ စိတ်ထား၊ ရန်လိုမှု၊ ရုတ်တရက်စိတ်ကို ထိန်းချုပ်မှု၊
03:37
sleep, appetite, body temperature and pain.
63
217417
4788
အိပ်စက်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်၊ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်နဲ့ နာကျင်မှုပါ။
03:42
But are serotonin and activity in these brain regions the sources of OCD
64
222205
4523
ဒါပေမဲ့ OCD ရဲ့ ရင်းမြစ်တွေ (သို့) ရောဂါ အရင်းခံအကြောင်းအရင်းကို မသိနိုင်တဲ့
03:46
or symptoms of an unknown underlying cause of the disorder.
65
226728
4499
လက္ခဏာတွေဖြစ်တဲ့ ဦးနှောက်အတွင်းက serotonin နဲ့ လှုပ်ရှားမှုပါ။
03:51
We probably won't know until
66
231227
1541
ဦးနှောက်ရဲ့ ပိုပြီး အတွင်းကျတဲ့
03:52
we have a much more intimate understanding of the brain.
67
232768
3958
နောက်ထပ် သိနားလည်မှု မရမချင်း ကျွန်တော်တို့ သိမှာ မဟုတ်ဘူး။
03:56
The good news is there are effective treatments for OCD,
68
236726
3528
သတင်းကောင်းက ဆေးဝါးတွေ အပါအဝင် OCD အတွက် ထိရောက်တဲ့ ကုသမှုတွေရှိတာပါ။
04:00
including medications, which increase serotonin in the brain
69
240254
3208
ဒါက ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေကနေ ပြန်လည်စုပ်ယူမှုကို ကန့်သတ်ရင်း
04:03
by limiting its reabsorption by brain cells,
70
243462
3051
ဦးနှောက်အတွင်းက serotonin ကို တိုးစေတာပါ။
04:06
behavioral therapy that gradually desensitizes patients to their anxieties,
71
246513
5004
လူနာတွေရဲ့ စိုးရိမ်စိတ်တွေကို တဖြည်းဖြည်း လျော့ပါးသွားစေတဲ့
04:11
and in some cases, electroconvulsive therapy,
72
251517
3143
အပြုအမူဆိုင်ရာ ကုထုံးနဲ့ အချို့ကိစ္စတွေမှာ
04:14
or surgery, when OCD doesn't respond to other forms of treatment.
73
254660
4528
OCD က အခြားကုသမှုပုံစံတွေကို မတုံ့ပြန်ရင် ဓာတ်အားသွင်းကုထုံး (သို့) ခွဲစိတ်မှုပါ။
04:19
Knowing that your own brain is lying to you
74
259188
2574
သင့်ဦးနှောက်က ၎င်းရဲ့အမိန့်တွေကို မခုခံနိုင်ချိန်မှာ
04:21
while not being able to resist its commands can be agonizing.
75
261762
4238
သင့်ကို လိမ်ညာနေမှန်းသိတာက သောကပွားစေနိုင်တယ်။
ဒါပေမဲ့ အသိပညာ၊ နားလည်မှုနဲ့အတူ အကူအညီရှာဖွေဖို့ စွမ်းအား ရှိလာပြီး
04:26
But with knowledge and understanding comes the power to seek help,
76
266000
4105
04:30
and future research into the brain
77
270105
1645
ဦးနှောက်အတွင်းက အနာဂတ် သုတေသနက
04:31
may finally provide the answers we're looking for.
78
271750
3212
နောက်ဆုံး ကျွန်တော်တို့ရှာဖွေနေတဲ့ အဖြေတွေကို ပေးနိုင်လောက်တယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7