4 signs of emotional abuse - Viann Nguyen-Feng

Translator: Hemn Bakhtiar Reviewer: Daban Q. Jaff

Emotional abuse can be incredibly damaging,

دەستدرێژیکردنی هەستیاری دەکرێت زۆر ئازاردەر بێت،

increasing a person’s chances of developing depression and anxiety

وا لە کەسەکە دەکات خەمۆکی و دوودڵی زیاد بکات

sometimes for decades after the fact.

هەندێکجار بۆ ١٠ ساڵ دواتر.

Broadly speaking, emotional abuse involves one person controlling another

خراپ قسەکردن، دەستدرێژی هەستیاری کۆنتڕۆلکردنی کەسێکە

by undermining their sense of self-worth and personal agency.

بەبێ گوێدانە ڕێزی خوود و بریکارییەتی کەسی.

But emotionally abusive behaviors can be subtle and difficult to spot,

بەڵام هەڵسوکەوتی دەستدرێژی هەستیاری زۆر قورسە بۆ دیاریکردن،

both from within and outside the abusive relationship.

لە هەردوو ڕووی ناوەوە و دەرەوەی پەیوەندییەکی دەستدرێژی.

That’s partly because emotional abuse often exploits

ئەمە چونکە دەستدرێژی هەستیاری زۆرجار قۆزتنەوە

or creates power imbalances between individuals,

یان ناهاوسەنگی دەسەڵات دروست دەکات لەنێوان تاکەکان،

especially in relationships where safety, care, and trust

بەتایبەتی لەو پەیوەندییانەی سەلامەتی، گرنگیدان، و متمانە

are supposed to be guaranteed,

دەبێت دەستەبەر بکرێت،

like the relationship between a caregiver and a child,

وەکو پەیوەندی نێوان گرنگیێدەر و منداڵێک،

healthcare provider and patient, teacher and student, or intimate partners.

ئاگالێبووی تەندروستی و نەخۆش، قوتابی و مامۆستا، یان پەیوەندی بەهێز.

It’s especially insidious because it often makes people doubt

ئەمە زۆر فێڵاوییە چونکە وا لە خەڵک دەکات گومان

their perceptions of their own mistreatment.

لە تێڕوانینەکانی بکات دەربارەی خراپ مامەڵەکردنیان.

So let’s walk through some of the most common signs of emotional abuse,

با باسی هێما باوەکانی دەستدرێژی هەستیاری بکەین،

to make these behaviors and patterns easier to spot in real life.

تا وا لەو هەڵسوکەوت و هێمایانە بکەین ئاسانتر بن لە ژیان.

First, the content of someone’s words:

یەکەم، ناوەڕۆکی قسەکانی کەسێک:

criticism that’s out of proportion to a situation,

ڕەخنە لە دەرەوەی گوونجاوی بارودۆخێک،

excessively harsh or personal, or makes sweeping generalizations

زۆر بە ئازار و کەسی، یان بە گشتگیری قسەکردن

or baseless negative predictions for the future

یان پؽشنیارکردنی داهاتوو لەسەر شتی بێ بنەما

is a warning sign of emotional abuse.

هێماییەکی ئاگادارکەرەوەیە بۆ دەستدرێژی هەستیاری.

Statements like, “You always make such stupid decisions,”

دەستەواژەی وەک” هەمیشە بڕیاری گەمژانە دەدەیت“،

“You never do anything right,” and “Nobody else will ever love you,”

“هەرگیز کارێکی ڕاست ناکەیت“، و “کەسیتر خۆشیناوێیت“،

aren’t constructive; they’re never warranted,

ئەمانە دروستکەر نین; هەرگیز گەرەنتی ناکرێن،

and someone’s use of them is a red flag.

و بەکارهێنانی کای کەسێک هێڵی سوورە.

Second, tone and non-verbal cues:

دووەم، ئاماژەی زارەکی زۆر:

yelling, ignoring and showing contempt through body language are all ways

هاوارکردن، ئیهمالکردن و نیشاندانی ڕیسوایی جەستە هەمیشە

to degrade someone.

بۆ کەمکردنەوەیی کەسێکە.

Dismissive behaviors like eye rolling, glaring, or refusal to make eye contact,

هەڵسوکەوتی گوێنەدەر وەک چاو نووقاندن، سەیرنەکردن، یان ڕەتکردنەوەی پەیوەندی چاو،

along with refusing to speak to someone or acknowledge their presence—

لەگەڵ ڕەتکردنەوەی قسەکردنی کەسێکی کە یان زانینی بوونیان لەوێ--

sometimes called “the silent treatment”—

هەندێکجار پێی دەوترێ “چارەسەری بێدەنگ“--

can all feature in patterns of emotional abuse.

هەموویان دەکرێنە هێمایەکی دەستددێژی هەستیار.

These behaviors can painfully transform

ئەم هەڵسوانە دەتوانن با ئازارەوە

the meaning of spoken statements that might otherwise seem benign.

مانای قسەکردن بگۆڕن کە لەوانەیە لە بنەڕەت بە نیەتی باش وترابن.

Third, how someone reacts to being told they’ve said

سێیەم، کاردانەوەی کەسێک کاتێک پێی دەوترێ ئەوان

or done something hurtful can give important insight:

شتێکی بەئازاریان وتتوە یان کردووە زۆر گرنگە:

do they apologize sincerely and act differently in the future,

ئایا داوای لێخۆشبوون دەکەن و بەجیاواز ڕەفتار دەکەن،

or do they dismiss and minimize the pain they’ve caused?

یان گوێی پێ نادەن و بەردەام دەبن لە ئازاردان؟

It’s common for abusers to try to undermine

بەلای دەستدرێژیکەران باوە هەوڵدەن

their target’s perceptions of events—

تێڕوانینی بەرامبەریان بۆ ڕووداوەکان گوێ پێنەدەن--

this is sometimes referred to as “gaslighting.”

ئەمە هەندێکجار پێی دەوترێت “ڕووناکی گاز“.

Following up demeaning, humiliating, or threatening remarks

زیاتر خۆ سووککردن، گاڵتەپێکردن، یان لێدوانی هەڕەشە

with comments that dismiss the impact of those remarks,

بە قسەی وا کە کاریگەری ئەو لێدوانە نابینێت،

like “I’m just trying to help you improve yourself— you should be grateful,”

وەک” هەوڵدەدەم یارمەتیت بدەم باشتر بیت-- دەبێت سوپاسگوزار بیت“،

or “It’s really you that’s selfish and manipulative— you’re hurting me,”

یان” ئەمە تۆی خۆپەرستی و ناپەسەندی-- ئازارم دەدەیت“،

are examples of this behavior.

نموونەی ئەم هەڵسوکەوتەن.

Lastly, when someone directs any of these behaviors at you,

لەکۆتایی، هەرکەسێک ئاوا هەڵسوکەوتی کرد بەرامبەرت،

take note of whether this is part of a pattern of behavior from them.

بزانە ئەمە بەشێکە لە هێمای ئەم هەڵسوکەوتە لێیانەوە.

A one-time incident of name-calling or a demeaning insult

ڕووداوی یەکجار یان لێدوانی هەڕەشەی جارەکی

might not be emotional abuse,

نابێتە دەستدرێژی هەستیاری،

while repetition over time can have a much more serious impact.

بە دووبارەکردنەوە دەکرێت کاریگەری زۆر جدی هەبێت.

Both frequency, how often these behaviors occur in a given period of time,

هەردوو ڕووی دووبارەبوونەوە، چەندجار ئەم شتە ڕوودەدات،

and duration, or how long they last, whether days or years,

و ماوە، یان چەند دەمێننەوە، چ جا ڕۆژ بێت یان ساڵ،

can contribute to the severity of the abuse.

دەدرێتە پاڵ کاریگەری دەستدرێژیکردنەکە.

It’s also important to remember that abusers rarely engage

گرنگر بیرتبێت کە دەستدرێژیکەران زۆرجار

in abusive behaviors 100% of the time—

هەڵسوکەوتی دەستدرێژییانە ئەمجام دەدەن --

moments of kindness or calm don’t invalidate moments of abuse,

ساتی باشی و سادەیی بەراورد ناکرێت بە ساتی دەستدرێژی،

but are actually part of the cycle of emotional manipulation.

بەڵام بەشێکن لە بازنەی دەستکاریکردنی کەسێک.

So what can you do if you think you or someone you care about

دەتوانیت چی بکەیت کاتێ تۆ یان کەسێکی ئازیزت

is experiencing emotional abuse?

بەم پڕۆسەیە تێپەڕ دەبێت.

Maintaining interpersonal ties with people other than the abuser is crucial,

هێشتنەوەی پەیوەندی کەسی لەگەڵ خەڵکی زۆر گرنگە،

as abusers often try to isolate their targets from others close to them.

دەستدرێژیکەران هەوڵدەدەن ئامانجیان جیابکەنەوە لە کەسی نزیکیان.

If you think you might be experiencing emotional abuse,

گەر وادەزابیت بەمچپڕسەیە تێپەڕ دەبیت،

consider sharing your experiences with a trusted friend or relative

ئەوا لەگەڵ هاوڕێ یان خزمێکی نزیکت باسی بکە

to get outside support.

بۆ پشتگیری.

Or you can seek local or national confidential advocacy centers

یان دەتوانیت یارمەتی لە سەنتەری ناوخۆیی وەربگریت

that can provide helpful resources.

کە سەرچاوەی باش دەستەبەر دەکەن.

And if you think someone you know is being emotionally abused,

و گەر وادەزانیت کەسێک کە دەیناسیت وای بەسەردێت،

check in with them.

لەگەڵیان بە.

Let them know you’re thinking of them

با بزانن بیریان لێ دەکەیتەوە

and that you're ready to listen whenever they'd like to share.

و ئامادەیت بۆ گوێگرتن هەرکاتێک ویستان قسەبکەن.

While emotional abusers may convince people that they deserve to be mistreated,

لەکاتێکدا دەستدرێژیکەران وایان لێدەکەن وابزانن شایەنی خراپ مامەڵەکردنن،

nobody does: everyone deserves kindness and respect.

هیچ کەس شایەن نییە، هەمووکەسێک شایەنی باشی و ڕێزە.