4 signs of emotional abuse - Viann Nguyen-Feng

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska

Przemoc psychiczna może być bardzo niszcząca.

Emotional abuse can be incredibly damaging,

increasing a person’s chances of developing depression and anxiety

Jej ofiary są bardziej narażone na depresję i zaburzenia lękowe,

sometimes for decades after the fact.

i to nawet wiele lat po fakcie.

Broadly speaking, emotional abuse involves one person controlling another

Do przemocy psychicznej dochodzi, kiedy jedna osoba kontroluje drugą,

by undermining their sense of self-worth and personal agency.

podkopując jej poczucie własnej wartości i odbierając sprawczość.

But emotionally abusive behaviors can be subtle and difficult to spot,

Przemoc psychiczna może być subtelna i niełatwa do rozpoznania

both from within and outside the abusive relationship.

zarówno z wewnątrz, jak i z zewnątrz toksycznej relacji.

That’s partly because emotional abuse often exploits

Po części dlatego, że często bazuje na braku równowagi sił

or creates power imbalances between individuals,

lub taką nierównowagę tworzy,

especially in relationships where safety, care, and trust

zwłaszcza w relacjach,

które powinny opierać się na poczuciu bezpieczeństwa, trosce i zaufaniu,

are supposed to be guaranteed,

like the relationship between a caregiver and a child,

jak relacje między dzieckiem a opiekunem,

healthcare provider and patient, teacher and student, or intimate partners.

pacjentem a pracownikiem ochrony zdrowia, uczniem a nauczycielem czy partnerami.

It’s especially insidious because it often makes people doubt

Przemoc psychiczna jest szczególnie podstępna, bo często powoduje,

their perceptions of their own mistreatment.

że ludzie zaczynają wątpić, czy naprawdę są źle traktowani.

So let’s walk through some of the most common signs of emotional abuse,

Przyjrzyjmy się najczęstszym oznakom przemocy psychicznej,

to make these behaviors and patterns easier to spot in real life.

żeby łatwiej rozpoznawać wzory takich zachowań w prawdziwym życiu.

First, the content of someone’s words:

Po pierwsze: co ktoś mówi.

criticism that’s out of proportion to a situation,

Krytycyzm nieprzystający do sytuacji,

excessively harsh or personal, or makes sweeping generalizations

zbyt ostre słowa, wycieczki personalne, daleko posunięte uogólnienia

or baseless negative predictions for the future

czy wróżenie nieciekawej przyszłości

is a warning sign of emotional abuse.

to znaki ostrzegawcze wskazujące na przemoc psychiczną.

Statements like, “You always make such stupid decisions,”

Stwierdzenia jak: “Zawsze podejmujesz takie głupie decyzje”,

“You never do anything right,” and “Nobody else will ever love you,”

“Nic nie robisz tak, jak trzeba” czy “Nikt inny cię nie pokocha”

aren’t constructive; they’re never warranted,

nie są konstruktywne, za to zawsze nieuzasadnione,

and someone’s use of them is a red flag.

a jeśli ktoś ich używa, powinna się nam zapalić czerwona lampka.

Second, tone and non-verbal cues:

Po drugie: jakim tonem ktoś mówi i jakie sygnały niewerbalne wysyła.

yelling, ignoring and showing contempt through body language are all ways

Krzyki, ignorowanie i okazywanie pogardy za pomocą mowy ciała

to sposoby na poniżenie drugiego człowieka.

to degrade someone.

Dismissive behaviors like eye rolling, glaring, or refusal to make eye contact,

Oznaki lekceważenia jak przewracanie oczami,

piorunowanie wzrokiem czy unikanie kontaktu wzrokowego

along with refusing to speak to someone or acknowledge their presence—

podobnie jak nieodzywanie się czy ignorowanie,

sometimes called “the silent treatment”—

zwane czasem “cichymi dniami”,

can all feature in patterns of emotional abuse.

wpisują się we wzór przemocy psychicznej.

These behaviors can painfully transform

Takie zachowania mogą sprawić, że pozornie neutralne wypowiedzi ranią.

the meaning of spoken statements that might otherwise seem benign.

Third, how someone reacts to being told they’ve said

Po trzecie: to, jak ktoś reaguje, słysząc, że sprawił drugiej stronie przykrość,

or done something hurtful can give important insight:

też może być ważną wskazówką.

do they apologize sincerely and act differently in the future,

Czy szczerze przeprasza i zmienia swoje zachowanie?

or do they dismiss and minimize the pain they’ve caused?

Czy może odsuwa od siebie winę i umniejsza zadany ból?

It’s common for abusers to try to undermine

Sprawcy przemocy psychicznej próbują nieraz zaburzyć odbiór zdarzeń u ofiar,

their target’s perceptions of events—

this is sometimes referred to as “gaslighting.”

co bywa określane jako “gaslighting”.

Following up demeaning, humiliating, or threatening remarks

Wraz z poniżającymi uwagami i pogróżkami

with comments that dismiss the impact of those remarks,

opatrzonymi stwierdzeniami, które mają je usprawiedliwić,

like “I’m just trying to help you improve yourself— you should be grateful,”

takimi jak “Powinieneś być mi wdzięczny, że pomagam ci stać się lepszym”

or “It’s really you that’s selfish and manipulative— you’re hurting me,”

czy “To ty jesteś samolubną manipulatorką, a twoje oskarżenia mnie ranią”

are examples of this behavior.

należą do repertuaru przemocowych zachowań.

Lastly, when someone directs any of these behaviors at you,

I po czwarte: czy te nadużycia są częścią wzorca zachowań tego kogoś.

take note of whether this is part of a pattern of behavior from them.

A one-time incident of name-calling or a demeaning insult

Jednorazowy incydent obrzucenia wyzwiskami

might not be emotional abuse,

może nie być jeszcze przemocą psychiczną,

while repetition over time can have a much more serious impact.

ale jeśli to się powtarza, może mieć dużo poważniejsze konsekwencje.

Both frequency, how often these behaviors occur in a given period of time,

Częstotliwość zachowań, czyli jak często mają miejsce,

and duration, or how long they last, whether days or years,

oraz czas ich trwania, czyli czy mówimy o dniach czy latach,

can contribute to the severity of the abuse.

mają wpływ na dotkliwość nadużyć.

It’s also important to remember that abusers rarely engage

Warto pamiętać, że sprawcy przemocy rzadko angażują się

in abusive behaviors 100% of the time—

w przemocowe zachowania przez cały czas.

moments of kindness or calm don’t invalidate moments of abuse,

Chwile życzliwości czy spokoju nie oznaczają, że nadużyć nie ma.

but are actually part of the cycle of emotional manipulation.

Są one częścią cyklu przemocy.

So what can you do if you think you or someone you care about

Co można zrobić dla siebie albo bliskiej osoby

is experiencing emotional abuse?

w sytuacji przemocy psychicznej?

Maintaining interpersonal ties with people other than the abuser is crucial,

Kluczowe jest utrzymywanie relacji z ludźmi innymi niż sprawca,

as abusers often try to isolate their targets from others close to them.

który często próbuje izolować ofiary od bliskich.

If you think you might be experiencing emotional abuse,

Jeśli wydaje ci się, że doświadczasz przemocy psychicznej,

consider sharing your experiences with a trusted friend or relative

podziel się swoimi doświadczeniami z kimś, komu ufasz,

to get outside support.

żeby otrzymać wsparcie.

Or you can seek local or national confidential advocacy centers

Albo zwróć się do organizacji czy ośrodków zajmujących się ofiarami przemocy,

that can provide helpful resources.

które oferują różne formy pomocy.

And if you think someone you know is being emotionally abused,

Jeśli podejrzewasz, że ktoś, kogo znasz, jest ofiarą nadużyć,

check in with them.

sprawdź, co niego słychać.

Let them know you’re thinking of them

Daj mu znać, że o nim myślisz

and that you're ready to listen whenever they'd like to share.

i że kiedy tylko zechce, chętnie go wysłuchasz.

While emotional abusers may convince people that they deserve to be mistreated,

Sprawcy przemocy psychicznej przekonują, że ofiary zasługują na złe traktowanie,

nobody does: everyone deserves kindness and respect.

ale to nieprawda.

Każdy zasługuje na życzliwość i szacunek.