Alex Steffen: The route to a sustainable future

Alex Steffen nhìn thấy một tương lai bền vững

Translator: Le Khanh-Huyen Reviewer: Ha Tran

When I'm starting talks like this,

Khi tôi bắt đầu nói như thế này,

I usually do a whole spiel about sustainability

tôi thường nói luôn cả một bài diễn văn về bền vững

because a lot of people out there don't know what that is.

vì rất nhiều người không hề biết nó là gì.

This is a crowd that does know what it is,

Đây là một đám đông biết về nó,

so I'll like just do like the 60-second crib-note version. Right?

nên tôi sẽ làm giống như một phiên bản cirb-note dài 60 giây. Được không ạ?

So just bear with me. We'll go real fast, you know?

Xin quí vị hãy kiên nhẫn. Chúng ta sẽ đi rất nhanh.

Fill in the blanks.

Lấp đầy các chỗ trống.

So, you know, sustainability, small planet.

Vậy nên, quí vị biết đấy, sự bền vững, hành tinh nhỏ.

Right? Picture a little Earth, circling around the sun.

Một bức tranh giống như một Trái Đất thu nhỏ, quay quanh mặt trời.

You know, about a million years ago,

Bạn biết đấy, khoảng một triệu năm trước,

a bunch of monkeys fell out of trees,

một đám khỉ rơi khỏi cành cây,

got a little clever, harnessed fire,

trở nên thông minh hơn một chút, biết khai thác lửa,

invented the printing press,

phát minh ra máy in,

made, you know, luggage with wheels on it.

làm ra va ly có bánh xe đẩy.

And, you know, built the society that we now live in.

Và xây dựng xã hội mà chúng ta đang sống ngày nay.

Unfortunately, while this society is, without a doubt,

Thật không may, trong khi xã hội này, không còn nghi ngờ gì nữa,

the most prosperous and dynamic the world has ever created,

chính là xã hội phồn thịnh và năng động nhất trong lịch sử,

it's got some major, major flaws.

lại có những sai lầm rất nghiêm trọng.

One of them is that every society has an ecological footprint.

Một trong những sai lầm đó là mỗi xã hội đều có ảnh hưởng tới hệ sinh thái.

It has an amount of impact on the planet that's measurable.

Người ta đã định lượng được rất nhiều hệ lụy tới hành tinh chúng ta.

How much stuff goes through your life,

Cả đời bạn sử dụng hết bao nhiêu tài nguyên,

how much waste is left behind you.

thải ra bao nhiêu rác.

And we, at the moment, in our society,

Và ngày nay, chúng ta, trong xã hội của mình,

have a really dramatically unsustainable level of this.

đang có mức độ bất bền vững cực lớn.

We're using up about five planets.

Chúng ta đang sử dụng tới 5 hành tinh.

If everybody on the planet lived the way we did,

Nếu mọi người trên hành tinh này đều sống như chúng ta,

we'd need between five, six, seven,

thì chúng ta phải cần tới 5,

some people even say 10 planets to make it.

6, 7, thậm chí là 10 hành tinh.

Clearly we don't have 10 planets.

Rõ ràng là chúng ta không có tới 10 hành tinh.

Again, you know, mental, visual, 10 planets, one planet,

Va, quý vị biết đấy, những thứ phi vật thể hay những thứ hữu hình, 10 hành tinh, một hành tinh,

10 planets, one planet. Right?

mười hành tinh, một hành tinh...

We don't have that. So that's one problem.

Chúng ta không có đền 10 hành tinh. Vấn đề là ở chỗ đó.

The second problem is that the planet that we have

Vấn đề thứ hai là hành tinh mà chúng ta đang sở hữu

is being used in wildly unfair ways. Right?

đang được sử dụng mọt cách thái quá. Đúng không ạ?

North Americans, such as myself, you know,

Bắc Mỹ, như bản thân tôi chẳng hạn,

we're basically sort of wallowing, gluttonous hogs,

chúng ta là những con heo phàm ăn

and we're eating all sorts of stuff.

và chúng ta tiêu thụ hết mọi thứ như thế.

And, you know, then you get all the way down

Và rồi, bạn biết đấy, khi bắt đầu di xuống

to people who live in the Asia-Pacific region, or even more, Africa.

tới những người dân ở Châu Á- Thái Bình Dương, thậm chí là hơn nữa, ở Châu Phi.

And people simply do not have enough to survive.

Và người dân đơn giản là không đủ sống.

This is producing all sorts of tensions,

Chính điều đó tạo nên sự căng thẳng,

all sorts of dynamics that are deeply disturbing.

các xung đột dẫn đến rối loạn.

And there's more and more people on the way. Right?

Và ngày càng có thêm nhiều người như thế.

So, this is what the planet's going to look like in 20 years.

Vậy nên, đây là viễn cảnh của hành tinh chúng ta trong 20 năm tới.

It's going to be a pretty crowded place, at least eight billion people.

Đó sẽ là một hành tinh đông đúc, ít nhất là 8 triệu dân.

So to make matters even more difficult, it's a very young planet.

Và điều khién cho vấn đề thêm trầm trọng, là dân số của chúng ta còn rất trẻ.

A third of the people on this planet are kids.

1/3 dân cư trên Trái đất là trẻ em.

And those kids are growing up in a completely different way

Và những đứa trẻ này sẽ lớn lên theo một cách hoàn toàn khác

than their parents did, no matter where they live.

bố mẹ chúng, dù chúng sống ở bất cứ nơi nào.

They've been exposed to this idea of our society, of our prosperity.

Họ mơ ước tới xã hội và sự phồn thịnh của chúng ta.

And they may not want to live exactly like us.

Và họ có thể không muốn sống hệt như chúng ta.

They may not want to be Americans, or Brits,

Họ có thể không muốn trở thành người Mỹ, hay người Anh,

or Germans, or South Africans,

người Đức, hay Nam Phi,

but they want their own version

nhưng họ muốn làm một bản sau kiểu khác

of a life which is more prosperous, and more dynamic,

một cuộc sống còn hưng thịnh hơn, năng động hơn.

and more, you know, enjoyable.

và hưởng thụ nhièu hơn.

And all of these things combine to create

và những điều này tạo nên

an enormous amount of torque on the planet.

một áp lực cực lớn lên hành tinh chúng ta.

And if we cannot figure out a way to deal with that torque,

Và néu chúng ta không thể tìm ra cách để đối phó với áp lực đó,

we are going to find ourselves more and more and more quickly

thi chúng ta sẽ ngày càng nhanh chóng

facing situations which are simply unthinkable.

đối mặt với những tính huống khó lường trước.

Everybody in this room has heard the worst-case scenarios.

Mọi người trong phòng đây chắc đã nghe nói đến kịch bản xấu nhất.

I don't need to go into that.

Chắc tôi không cần đề cập đến chuyện đó nữa.

But I will ask the question, what's the alternative?

Nhưng tôi sẽ hỏi một câu, đâu là sự lựa chọn?

And I would say that, at the moment, the alternative is unimaginable.

Và tôi sẽ nói rằng, tại thời điểm này, sự lựa chọn không thể tưởng tượng nổi.

You know, so on the one hand we have the unthinkable;

Một mặt, chúng ta không lường được,

on the other hand we have the unimaginable.

mặt khác chúng ta cũng không tưởng tượng được.

We don't know yet how to build a society

Chúng ta chưa biết làm thé nào để xây dựng một xã hội

which is environmentally sustainable,

có môi trường bền vững,

which is shareable with everybody on the planet,

mọi người trên hành tinh có thể chia sẻ cho nhau,

which promotes stability and democracy and human rights,

đề cao sự ổn định, dân chủ và quỳen con người,

and which is achievable in the time-frame necessary

và điều có thể đạt được trong tính cấp thiết về khung thời gian

to make it through the challenges we face.

để vượt qua những thử thách mà chúng ta đang đối mặt.

We don't know how to do this yet.

Chúng ta chưa biết phải làm sao.

So what's Worldchanging?

Vậy Worldchanging (Thế Giới Đang Thay Đổi) là gì?

Well, Worldchanging you might think of

Worldchanging, có thể bạn sẽ nghĩ tới

as being a bit of a news service for the unimaginable future.

một loại hình dịch vụ mới cho tương lai khó tưởng tượng của chúng ta.

You know, what we're out there doing is looking

Quý vị biết đấy, việc chúng ta dang làm hiẹn nay là tìm kiếm,

for examples of tools, models and ideas,

chẳng hạn như công cụ, mô hình và ý tưởng,

which, if widely adopted, would change the game.

trong đó, nếu chúng được chấp nhận rộng rãi thì tình thế sẽ thay đổi.

A lot of times, when I do a talk like this, I talk about things

Rất nhiều lần, khi tôi diễn thuyết như thế này, tôi nói về những thứ

that everybody in this room I'm sure has already heard of,

mà chắc hẳn mọi người trong phòng đều đã biết,

but most people haven't.

nhưng hầu hết mọi người bên ngoài thì chưa.

So I thought today I'd do something a little different,

Nên tôi nghĩ hôm này tôi sẽ làm khác đi một chút,

and talk about what we're looking for, rather than saying, you know,

và nói về những thứ chúng ta đang tìm kiếm, hơn là nói

rather than giving you tried-and-true examples.

hoặc đưa cho các bạn những thí dụ đã được thử nghiệm và kiểm chứng.

Talk about the kinds of things we're scoping out.

Nói về những thứ mà cũng ta đang khoanh vùng.

Give you a little peek into our editorial notebook.

Cho bạn nhìn sơ qua hồ sơ thu thập của chúng tôi.

And given that I have 13 minutes to do this, this is going to go kind of quick.

và trong 13 phút đó, tôi muoons đi nhanh.

So, I don't know, just stick with me. Right?

Do đó, tôi không biết, vì còn phụ thuộc vào tôi.

So, first of all, what are we looking for? Bright Green city.

Trước hết, chúng ta đang tìm kiếm điều gì? Thành phố xanh.

One of the biggest levers that we have in the developed world

Một trong những đòn bẩy lớn nhất mà chúng ta có ở những nước phát triển

for changing the impact that we have on the planet

để thay đổi tác động của con người trên hành tinh

is changing the way that we live in cities.

là thay đổi lối sống của người dân thành thị.

We're already an urban planet;

Chúng ta đã gần như là một hành tinh đô thị,

that's especially true in the developed world.

và điều đó đặc biệt đúng ở các nước phát triển.

And people who live in cities in the developed world

Và những người dân sống ở các thành phố của các nước phát triển

tend to be very prosperous, and thus use a lot of stuff.

đều khá giả, và do đó tiêu thụ rất nhiều hàng hóa.

If we can change the dynamic,

Nếu chúng ta có thể thay đổi được động lực đó,

by first of all creating cities that are denser and more livable ...

trước hết bằng cách tạo ra các thành phố đông đúc hơn và chất lượng sống cao hơn...

Here, for example, is Vancouver, which if you haven't been there,

Chảng hạn như Vancouver, nếu bạn chưa bao giờ tới đó,

you ought to go for a visit. It's a fabulous city.

thì bạn nên đến đấy mà xem. Đó là một thành phố thần thoại.

And they are doing density, new density,

Và họ đang tăng mật độ

better than probably anybody else on the planet right now.

có lẽ tốt hơn bất cứ nơi nào trên hành tinh hiện nay.

They're actually managing to talk North Americans out of driving cars,

Họ đang cố gắng thuyết phục người dân Bắc Mỹ giảm sử dụng xe hơi,

which is a pretty great thing.

điều này thật tuyệt vời.

So you have density. You also have growth management.

Vậy bạn sẽ có đô thị nén và quản lý được tăng trường.

You leave aside what is natural to be natural.

Bạn không tác động tới tự nhiên và để tự nó phát triển.

This is in Portland. That is an actual development.

Đây là Portland. Đây mới thực sự là phát triển.

That land there will remain pasture in perpetuity.

Vùng đất này sẽ duy trì những đồng cỏ vĩnh viễn.

They've bounded the city with a line.

Họ đã phân ranh giới thành phố rõ ràng.

Nature, city. Nothing changes.

Thiên nhiên, thành phố. Không có gì thay đổi.

Once you do those things, you can start making all sorts of investments.

Một khi bạn làm được những điều này, thì bạn có thể bắt đầu thực hiện đầu tư.

You can start doing things like, you know,

Bạn có tể bắt đầu từ

transit systems that actually work to transport people,

hệ thống vận tải công cộng cho mọi người dân,

in effective and reasonably comfortable manners.

một phương thức khá hữu hiệu và tiện nghi.

You can also start to change what you build.

Bạn cũng có thể bắt đầu bằng cách thay đổi các công trình xây dựng.

This is the Beddington Zero Energy Development in London,

Đây là Dự án Phát triển Nhà ở Tiêt kiệm Năng lượng Beddington (BedZED) ở London,

which is one of the greenest buildings in the world. It's a fabulous place.

là một trong những công trình xanh nhất trên thế giới. Đó là một nơi thần thoại.

We're able to now build buildings that generate all their own electricity,

Ngày nay chúng ta có thể xây dựng các công trình tự sản xuất nặng lượng,

that recycle much of their water,

và tái chế phần lớn nước đã sử dụng,

that are much more comfortable than standard buildings,

đó là những công trình tiện nghi hơn rất nhiều so với các công trình thông thường.

use all-natural light, etc., and, over time, cost less.

sử dụng ánh sáng tự nhiên, vân vân, và tổng chi phí sẽ giảm rất nhiều.

Green roofs. Bill McDonough covered that last night, so I won't dwell on that too much.

Mái xanh. Tối qua Bill MacDonough đã nói về vấn đề này, nên tôi cũng không nhắc lại nữa.

But once you also have people living

Nhưng một khi chúng ta đã có quan hệ

in close proximity to each other,

láng giêngf thật gần gũi,

one of the things you can do is --

thì còn một việc cần làm nữa là --

as information technologies develop --

khi công nghệ thông tin phát triển mạnh --

you can start to have smart places.

là bạn có thể bắt đầu sở hữu những

You can start to know where things are.

Bạn có thể tiếp nối những thứ đang làm dở.

When you know where things are, it becomes easier to share them.

Khi bạn biết mọi thứ đang ở đâu, thì sẽ dễ dàng hơn để chia sẻ chúng.

When you share them, you end up using less.

Khi bạn chia sẻ, bạn sẽ sử dụng tiết kiệm hơn.

So one great example is car-share clubs,

Một ví dụ điển hình là các CLB mượn ô tô,

which are really starting to take off in the U.S.,

đang bắt đầu rầm rộ ở Mỹ,

have already taken off in many places in Europe, and are a great example.

đã có mặt ở nhiều nơi tại châu Âu, là một ví dụ điển hình.

If you're somebody who drives, you know, one day a week,

Nếu bạn là người chỉ dùng xe mỗi tuần một lần

do you really need your own car?

thì bạn có cần thiết phải mua xe không?

Another thing that information technology lets us do

Một thứ mà công nghệ thông tin cho phép chúng ta làm

is start figuring out how to use less stuff

là bắt đầu xác định cách nào để tiêu thụ ít hàng hóa hơn

by knowing, and by monitoring, the amount we're actually using.

bằng cách tìm hiểu, quan sát lượng hàng mà chúng ta đang sử dụng.

So, here's a power cord which glows brighter the more energy that you use,

Đây là sợi dây kết nối mà càng rực rỡ hơn khi bạn sử dụng nhiều điện năng hơn,

which I think is a pretty cool concept,

tôi nghĩ đây là một ý tưởng khá hay,

although I think it ought to work the other way around,

mặc dù nó phải hoạt động liên tục

that it gets brighter the more you don't use.

để sáng cả lúc bạn không cần đến.

But, you know, there may even be a simpler approach.

Nhưng thậm chí vẫn còn cách tiếp cận đơn giản hơn.

We could just re-label things.

Chúng ta chỉ cần tái phân loại các thứ.

This light switch that reads, on the one hand, flashfloods,

Chiếc công tắc đèn này, một mặt có thể phát hiện được triều cường, (không chắc lắm)

and on the other hand, off.

và mặt khác, tắt.

How we build things can change as well.

Việc xây dựng công trình cũng có thể thay đổi.

This is a bio-morphic building.

Đây là một tòa nhà "hữu cơ".

It takes its inspiration in form from life.

Nó lấy cảm hứng từ các dạng sống tự nhiên.

Many of these buildings are incredibly beautiful,

Rất nhiều tòa nhà đẹp đến ngỡ ngàng,

and also much more effective.

và sử dụng năng lượng cực kỳ hữu hiệu.

This is an example of bio-mimicry,

Đây là một ví dụ mô phỏng thiên nhiên,

which is something we're really starting to look a lot more for.

một thứ mà chúng ta bắt đầu tăng cường tìm kiếm.

In this case, you have a shell design

trong trường hợp này, bạn có một thiết kế khung

which was used to create a new kind of exhaust fan, which is greatly more effective.

dùng để tạo nên một loại quạt hút mới, hữu hiệu hơn nhiều.

There's a lot of this stuff happening; it's really pretty remarkable.

Còn nhiều thứ khác đang diễn ra và rất ấn tượng.

I encourage you to look on Worldchanging if you're into it.

Các bạn có thể tìm trên trang Worldchanging nếu muốn tham gia.

We're starting to cover this more and more.

Chúng tôi đang bằng đầu khám phá nhiều hơn.

There's also neo-biological design,

Đây cũng là thiết kế tân sinh học,

where more and more we're actually using life itself

nơi chúng ta ngày càng bỏ ra nhiều thời gian

and the processes of life to become part of our industry.

để làm một phần trong nền công nghiệp của nhân loại.

So this, for example, is hydrogen-generating algae.

Ví dụ như loại tảo tự sản xuất ra hydro.

So we have a model in potential, an emerging model that we're looking for

Chúng ta có một mô hình khá tiềm năng, một mô hình mà chúng ta đang tìm kiếm

of how to take the cities most of us live in,

để biến thành phố chúng ta đang sống

and turn them into Bright Green cities.

thành các thành phố xanh.

But unfortunately, most of the people on the planet don't live in the cites we live in.

Nhưng không may là hầu hết người dân trên hành tinh chúng ta không sống trong những thành phố mà ta đang sống.

They live in the emerging megacities of the developing world.

Họ sống trong các siêu đô thị mới xuất hiện ở các nước đang phát triển.

And there's a statistic I often like to use,

Có một thống kê mà tôi thường hay sử dụng,

which is that we're adding a city of Seattle every four days,

đó là cứ mỗi 4 ngày, chúng ta lại có thêm một thành phố như Seattle xuất hiện,

a city the size of Seattle to the planet every four days.

cứ 4 ngày lại xuất hiện thêm một thành phố có quy mô bằng Seattle.

I was giving a talk about two months ago,

Cách đây 2 tháng, tôi có một bài diễn thuyết,

and this guy, who'd done some work with the U.N., came up to me

và ông bạn này, một người đã từng làm việc với Liên Hiệp Quốc, đã gặp tôi

and was really flustered, and he said, look,

và rất bối rối, ông nói, nhìn này,

you've got that totally wrong; it's totally wrong.

cái này của anh sai hoàn toàn đấy.

It's every seven days.

Phải mỗi 7 ngày mới đúng.

So, we're adding a city the size of Seattle every seven days,

Vậy, cứ mỗi 7 ngày, chúng ta lại có thêm một thành phố có quy mô bằng Seattle ,

and most of those cities look more like this than the city that you or I live in.

và hầu hết những thành phố này càng giống thế này hơn những thành phố mà bạn và tôi đang sống.

Most of those cites are growing incredibly quickly.

Hầu hết những thành phố này tăng trưởng nhanh đột biến.

They don't have existing infrastructure;

Chúng không có sẵn hạ tầng kỹ thuật,

they have enormous numbers of people who are struggling with poverty,

và một lượng dân cư khổng lồ đang phải liên tục chiến đấu với đói nghèo,

and enormous numbers of people are trying to figure out

và những người dân này đang cố gắng xác định

how to do things in new ways.

cách làm mọi thứ theo phương thức mới.

So what do we need in order to make developing nation

Vậy chúng ta cần phải làm gì để các siêu đô thị

megacities into Bright Green megacities?

ở các nước đang phát triển trở thành các siêu đô thị xanh?

Well, the first thing we need is, we need leapfrogging.

Điều đầu tiên chúng ta cần là phải nhảy cóc.

And this is one of the things that we are looking for everywhere.

Và đây là một trong những thứ mà chúng ta đang tìm kiếm khắp nơi.

The idea behind leapfrogging is that

Ý tưởng nằm sau màn nhảy cóc này là

if you are a person, or a country, who is stuck in a situation

nếu bạn là một người dân, hoặc một đất nước đang bị bế tắc với hoàn cảnh

where you don't have the tools and technologies that you need,

là bạn không có công cụ và công nghệ cần thiết

there's no reason for you to invest in last generation's technologies. Right?

thì không có lý do gì để bạn phải đầu tư những công nghệ tấn tiến nhất. Đúng không ạ?

That you're much better off, almost universally,

Sẽ tốt hơn nếu bạn, dù ở bất cứ nơi nào,

looking for a low-cost or locally applicable version of the newest technology.

tìm kiếm những công nghệ mới nhất nhưng giá thấp và có thể áp dụng tại địa phương mình.

One place we're all familiar with seeing this is with cell phones. Right?

Tại đây chúng ta đều đã thấy quen thuộc với điện thoại di động.

All throughout the developing world, people are going directly to cell phones,

Khắp các nước đang phát triển, người dân tiến thẳng tới dùng ĐTDĐ,

skipping the whole landline stage.

bỏ qua giai đoạn dùng điện thoại cố định.

If there are landlines in many developing world cities,

Nếu có điện thoại cố định ở nhiều thành phố tại các nước đang phát triển,

they're usually pretty crappy systems that break down a lot

thì chúng cũng thường chỉ là những hệ thống kém hấp dẫn là hay bị hỏng hóc,

and cost enormous amounts of money.

mà giá cả cũng khá cao.

So I rather like this picture here.

Tôi rất thích bức ảnh này.

I particularly like the Ganesh in the background, talking on the cell phone.

Tôi đặc biết thích Ganesa ở phía nền sau, đang dùng ĐTDĐ.

So what we have, increasingly, is cell phones just permeating out through society.

Nên hiện nay ĐTDĐ đang ngày càng thấm sâu vào cuộc sống.

We've heard all about this here this week,

Tuần này chúng ta đã nghe nói về điều này,

so I won't say too much more than that, other than to say

nên tôi sẽ không nói thêm nhiều về chuyện đó,

what is true for cell phones is true for all sorts of technologies.

và điều đó đúng với ĐTDĐ thì cũng sẽ đúng với mọi loại công nghệ.

The second thing is tools for collaboration,

Thứ hai là công cụ để hợp tác,

be they systems of collaboration, or intellectual property systems

để tạo nên sự hợp tác thì phải có hệ thống bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ

which encourage collaboration. Right?

để khuyến khích hợp tác.

When you have free ability for people to freely work together and innovate,

Khi mọi người có thể tự do làm việc với nhau và đổi mới

you get different kinds of solutions.

thì chúng ta sẽ có những giải pháp khác biệt.

And those solutions are accessible in a different way

Những giải pháp này có thể được tiếp cận theo nhiều cách

to people who don't have capital. Right?

tới những người "vô sản".

So, you know, we have open source software,

Chúng ta đã có phần mềm mã nguồn mở,

we have Creative Commons and other kinds of Copyleft solutions.

có Creative Commons và các loại giải pháp Copyleft (cho phép người dùng tự do sử dụng, thay đổi và SX)

And those things lead to things like this.

và những thứ đó đã dẫn tới những thứ như thế này.

This is a Telecentro in Sao Paulo.

Đây là chương trình Telecentro ở Sao Paulo (Brazil).

This is a pretty remarkable program

Đây là một chương trình khá ấn tượng

using free and open source software, cheap, sort of hacked-together machines,

sử dụng phần mềm miễn phí và mã nguồn mở, các loại máy giá rẻ kết nối với nhau,

and basically sort of abandoned buildings --

và các tòa nhà đã bị bỏ hoang --

has put together a bunch of community centers

đã tạo ra một nhóm trung tâm cộng đồng

where people can come in, get high-speed internet access,

nơi mọi người có thể đến và truy cập internet tốc độ cao,

learn computer programming skills for free.

học các kỹ năng lập trình miễn phí.

And a quarter-million people every year use these now in Sao Paulo.

và mỗi năm ở Sao Paolo có 1/4 triệu người sử dụng chương trình này.

And those quarter-million people are some of the poorest people in Sao Paolo.

1/4 triệu người này là những người nghèo nhất ở Sao Paolo.

I particularly like the little Linux penguin in the back. (Laughter)

Tôi đặc biệt thích chú chim cánh cụt Linux ở phía sau.

So one of the things that that's leading to is a sort of southern cultural explosion.

Một trong những thứ đó đã dẫn tới sự bùng nổ văn hóa phương Nam.

And one of the things we're really, really interested in at Worldchanging

Và một trong những thứ mà chúng ta thực sự thích thú ở Worldchanging

is the ways in which the south is re-identifying itself,

là cách mà phương Nam tái nhận dạng bản thân nó,

and re-categorizing itself in ways

và tái sắp xếp bản thân theo cách

that have less and less to do with most of us in this room.

mà ngày càng ít phải thực hiện với phần lớn những người có mặt trong phòng này.

So it's not, you know, Bollywood isn't just answering Hollywood. Right?

Vậy không chỉ Bollywood trả lời Hollywood.

You know, Brazilian music scene isn't just answering the major labels.

Âm nhạc Brazil không chỉ đáp lại dòng chính thống.

It's doing something new. There's new things happening.

Nó đang tạo nên sự khác biệt. Những thứ mới đang diễn ra.

There's interplay between them. And, you know, you get amazing things.

Giữa chúng có sự tác động lẫn nhau. Và bạn sẽ nhận được những thứ thật khủng.

Like, I don't know if any of you have seen the movie "City of God?"

Chẳng hạn, tôi không biết là có ai từng xem phim "City of God" hay chưa.

Yeah, it's a fabulous movie if you haven't seen it.

Đó là một bộ phim tuyệt vời nếu bạn chưa xem.

And it's all about this question, in a very artistic and indirect kind of way.

Cả bộ phim là một câu hỏi, theo một cách gián tiếp và đầy nghệ thuật.

You have other radical examples

Hoặc có những thí dụ khác

where the ability to use cultural tools is spreading out.

là khả năng sử dụng các công cụ văn hóa được mở rộng.

These are people who have just been visited by

Có những người được thư viện

the Internet bookmobile in Uganda.

Internet lưu động ở Uganda.

And who are waving their first books in the air,

Và có người đang vẫy những quyển sách đầu tiên,

which, I just think that's a pretty cool picture. You know?

tôi nghĩ đây là một bức ảnh đáng yêu.

So you also have the ability for people to start coming together

Con người cũng có thể bắt đầu hợp tác với nhau

and acting on their own behalf in political and civic ways,

và thực hiện nghĩa vụ của mình cả theo phương thức chính trị và dân sự.

in ways that haven't happened before.

Theo những cách chưa từng có trước đây.

And as we heard last night, as we've heard earlier this week,

Và như chúng ta đã nghe tối qua, hay tuần trước,

are absolutely, fundamentally vital to the ability to craft new solutions,

rằng khả năng áp dụng các giải pháp mới là cực kỳ quan trọng,

is we've got to craft new political realities.

rằng chúng ta phải lập ra các thực thể chính trị.

And I would personally say that we have to craft new political realities,

Và cá nhân tôi cho rằng chúng ta phải tạo ra các thực thể chính trị,

not only in places like India, Afghanistan, Kenya, Pakistan,

không chỉ ở những nơi như Ấn Độ, Afghanistan, kenya, Pakistan,

what have you, but here at home as well.

mà ngay cả tại nhà bạn.

Another world is possible.

Ở đâu cũng khả thi.

And sort of the big motto of the anti-globalization movement. Right?

Kiểu như một tôn chỉ lớn của phong trào phản toàn cầu hóa.

We tweak that a lot.

Chúng ta đã cường điệu lên nhiều.

We talk about how another world isn't just possible; another world's here.

Chúng ta nói về việc các nước khác không chỉ khả thi như thế nào, mà ngay tại đây cũng vậy.

That it's not just that we have to sort of imagine

Đó không chỉ là chúng ta phải tưởng tượng

there being a different, vague possibility out there,

rằng ngoài ra có một khả năng khác biệt, mơ hồ,

but we need to start acting a little bit more on that possibility.

nhưng chúng ta cần phải bắt đầu thực hiện những khả năng đó.

We need to start doing things like Lula, President of Brazil.

Chúng ta cần phải bắt tay vào thực hiện như Tổng thống Lula của Brazil.

How many people knew of Lula before today?

Trước đây có bao nhiêu người biết đến Lula?

OK, so, much, much better than the average crowd, I can tell you that.

Vâng, rất nhiều, nhiều hơn số người biết trung bình.

So Lula, he's full of problems, full of contradictions,

Biện pháp của Lula vẫn còn nhiều vấn đề, vẫn gây tranh cãi,

but one of the things that he's doing is,

nhưng một trong những việc ông làm là

he is putting forward an idea of how we engage in international relations that

đặt ý tưởng xây dựng quan hệ quốc tế lên hàng đầu

completely shifts the balance from the standard sort of north-south dialogue

và dịch chuyển hoàn toàn sự cân bằng của cuộc đối thoại Bắc - Nam (của châu Mỹ)

into a whole new way of global collaboration.

thành một cách hợp tác toàn cầu hoàn toàn mới.

I would keep your eye on this fellow.

Tôi sẽ cho bạn thấy quý ông này.

Another example of this sort of second superpower thing

Một ví dụ khác về những thứ siêu cường

is the rise of these games that are what we call "serious play."

là suwj phát triển của các game mà chúng ta gọi là chơi nghiêm túc.

We're looking a lot at this. This is spreading everywhere.

Chúng ta đang trông đợi rất nhiều từ đó. Nó đang lan rộng khắp nơi.

This is from "A Force More Powerful." It's a little screenshot.

Đây là một screenshot từ game "A Force More Powerful".

"A Force More Powerful" is a video game that,

"A Force More Powerful" à một video game

while you're playing it, it teaches you how to engage

mà khi bạn chơi, nó sẽ dạy bạn cách để giao chiến

in non-violent insurrection and regime change. (Laughter)

trong cuộc nổi dậy phi bạo lực và lật đổ chế độ cũ.

Here's another one. This is from a game called "Food Force,"

Đây là một trò khác. Một game có tên là "Food Force",

which is a game that teaches children how to run a refugee camp.

game này dạy bọn trẻ cách quản lý trại tị nạn.

These things are all contributing in a very dynamic way

Những game này đều có đóng góp trong việc

to a huge rise in, especially in the developing world,

nâng cao sự hứng thú và đam mê của con người

in people's interest in and passion for democracy.

với nền dân chủ, đặc biệt là ở những nước đang phát triển.

We get so little news about the developing world

Chúng ta có rất ít thông tin về các nước đang phát triển,

that we often forget that there are literally

nên ta thường quên mất rằng

millions of people out there struggling to change things

có hàng triệu người đang đấu tranh để thay đổi

to be fairer, freer, more democratic, less corrupt.

để trở nên công bằng hơn, tự do hơn, dân chủ hơn, ít tham nhũng hơn.

And, you know, we don't hear those stories enough.

Chúng ta cũng không nghe đủ hết cả câu chuyện.

But it's happening all over the place,

Nhưng nó đang diễn ra ở khắp mọi nơi,

and these tools are part of what's making it possible.

và những công cụ này một phần để biến những điều ấp ủ đó trở nên khả thi hơn.

Now when you add all those things together,

Hiện nay, khi bạn thêm những thứ đó,

when you add together leapfrogging and new kinds of tools,

thêm những cú nhảy cóc và thêm nhiều loại công cụ,

you know, second superpower stuff, etc., what do you get?

các thứ siêu cường, v v... thì ta được gì?

Well, very quickly, you get a Bright Green future for the developing world.

Rất nhanh, chúng ta sẽ có một tương lai Xanh ở các nước đang phát triển.

You get, for example, green power spread throughout the world.

Chẳng hạn, năng lượng xanh lan rộng ra khắp thế giới.

You get -- this is a building in Hyderabad, India.

Tòa nhà này ở Hyderabad, Ấn Độ.

It's the greenest building in the world.

Đó là tòa nhà xanh nhất thế giới.

You get grassroots solutions, things that work

Nó sử dụng giải pháp mái xanh, rất hữu ích

for people who have no capital or limited access.

cho người dân thiếu vốn hoặc ít khả năng huy động vốn.

You get barefoot solar engineers carrying solar panels into the remote mountains.

Các kỹ sư quang năng đi chân trần mang các tấm pin mặt trời đặt lên các ngọn núi ở xa.

You get access to distance medicine.

Chúng ta có thể tiếp cận nguồn dược phẩm từ xa.

These are Indian nurses learning how to use PDAs

Các y tá Ấn độ đang học cách sử dụng PDA

to access databases that have information

để truy cập vào cơ sở dữ liệu chứa thông tin

that they don't have access to at home in a distant manner.

mà họ không cần phải đến tận nhà trong các ca ở xa.

You get new tools for people in the developing world.

Chúng ta đã có những công cụ mới cho người dân ở các nước đang phát triển.

These are LED lights that help the roughly billion people out there,

Ta đã có bóng đèn LED để giúp đỡ gần 1 tỷ người,

for whom nightfall means darkness,

mà với họ, đêm nghĩa là bóng tối,

to have a new means of operating.

để họ có phương tiện làm việc.

These are refrigerators that require no electricity;

Ta đã có loại tủ lạnh không hề cần đến điện năng,

they're pot within a pot design.

chúng được bảo quản trong hũ.

And you get water solutions. Water's one of the most pressing problems.

Và chúng ta đã có các giải pháp để dùng nước hiệu quả. Nước là một trong những vấn đề nan giải nhất.

Here's a design for harvesting rainwater that's super cheap

Đây là một bản thiết kể để thu nước mưa với giá siêu rẻ

and available to people in the developing world.

và thích hợp với người dân ở các nước đang phát triển.

Here's a design for distilling water using sunlight.

Đây là bản thiết kế để làm ngưng tụ nước bằng ánh sáng mặt trời.

Here's a fog-catcher, which, if you live in a moist, jungle-like area,

Đây là một bộ thu sương, nếu bạn sống ở vùng nhiệt đới ẩm,

will distill water from the air that's clean and drinkable.

nó sẽ làm ngưng tụ nước từ không khí, loại này sạch và có thể uống được.

Here's a way of transporting water.

Đây là một cách để vận chuyển nước.

I just love this, you know -- I mean carrying water is such a drag,

Tôi thích nó, bởi vận chuyển nước là một việc nhàm chán,

and somebody just came up with the idea of well, what if you rolled it. Right?

và thật may là ai đó đã nghĩ ra ý tưởng rất hay này.

I mean, that's a great design.

Ý tôi là đó là một bản thiết kế tuyệt vời.

This is a fabulous invention, LifeStraw.

Đây là một phát minh kỳ diệu, bộ lọc nước LifeStraw.

Basically you can suck any water through this

Đơn giản là bạn sục nước vào đó

and it will become drinkable by the time it hits your lips.

và nó sẽ được lọc thành nước uống được ngay lúc nó vào đến lưỡi bạn.

So, you know, people who are in desperate straits can get this.

Do đó, những người gặp tình huống xấu (bị kẹt, gặp nạn) có thể sử dụng.

This is one of my favorite Worldchanging kinds of things ever.

Đây là một trong những phát kiến wordchanging yêu thích của tôi.

This is a merry-go-round invented by the company Roundabout,

Đây là chiếc đu quay do Công ty Roundabout (Bùng Binh) phát minh

which pumps water as kids play. You know?

có chức năng bơm nước khi trẻ em chơi.

Seriously -- give that one a hand, it's pretty great.

Nó nghiêm túc mà cũng rất tuyệt vời.

And the same thing is true for people who are in absolute crisis. Right?

Và điều tương tự cũng đúng với những người đang gặp khó khăn.

We're expecting to have upwards of 200 million refugees by the year 2020

Chúng ta dự kiến là tới năm 2020 sẽ có khoảng 200 triệu người tị nạn

because of climate change and political instability.

do biến đổi khí hậu và bất ổn chính trị.

How do we help people like that?

Chúng ta làm thế nào để giúp họ?

Well, there's all sorts of amazing new humanitarian designs

Hiện nay đã có rất nhiều thiết kế mang tính nhân đạo

that are being developed in collaborative ways all across the planet.

được phát triển theo phương thức hợp tác trên toàn cầu.

Some of those designs include models for acting,

Một trong những thiết kế đó bao gồm cả những mẫu để thực hiện ngay,

such as new models for village instruction in the middle of refugee camps.

chẳng hạn như mẫu chỉ dẫn cho cộng đồng ở giữa trại tị nạn.

New models for pedagogy for the displaced.

Mẫu sư phạm cho những người di cư.

And we have new tools.

Và còn rất nhiều công cụ mới.

This is one of my absolute favorite things anywhere.

Đây là một trong những thứ tôi cực thích.

Does anyone know what this is?

Có ai biết đây là gì không ạ?

Audience: It detects landmines.

Khán giả: Hoa dò mìn.

Alex Steffen: Exactly, this is a landmine-detecting flower.

Chính xác, đó là hoa dò mìn.

If you are living in one of the places

Nếu bạn sống ở một trong những nơi

where the roughly half-billion unaccounted for mines are scattered,

có 1/2 tỷ quả bom mìn đang chôn rải rác

you can fling these seeds out into the field.

thì bạn có thể thử gieo hạt cây này.

And as they grow up, they will grow up around the mines,

Khi lớn lên, chúng sẽ sống quanh quả mìn,

their roots will detect the chemicals in them,

rễ của chúng sẽ phát hiện các chất hóa học trong mìn,

and where the flowers turn red you don't step.

và chỗ nào hoa màu đỏ thì bạn không nên giẫm lên.

Yeah, so seeds that could save your life. You know?

Vâng, những hạt giống này có thể cứu sống bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

I also love it because it seems to me

Tôi rất thích nó vì dường như với tôi

that the example, the tools we use to change the world,

ví dụ đó, công cụ mà chúng ta dùng để thay đổi thế giới,

ought to be beautiful in themselves.

bản thân chúng cũng rất đẹp.

You know, that it's not just enough to survive.

Nó không chỉ đủ để sống.

We've got to make something better than what we've got.

Chúng ta phải khiến mọi thứ trở nên tốt hơn những gì chúng ta có.

And I think that we will.

Và tôi nghĩ là chúng ta sẽ làm được.

Just to wrap up, in the immortal words of H.G. Wells,

Thay cho lời kết, tôi muốn trích lại câu nói bất hủ của H.G.Wells,

I think that better things are on the way.

Tôi nghĩ rằng những điều tốt đẹp hơn đang tới gần.

I think that, in fact, that "all of the past is but the beginning of a beginning.

Tôi nghĩ rằng, thực ra, "mọi quá khứ chỉ là điểm khởi đầu của khởi đầu.

All that the human mind has accomplished

Mọi điều mà trí óc con người đã đạt được

is but the dream before the awakening."

chỉ là những giấc mơ trước khi ta thức tỉnh".

I hope that that turns out to be true.

Tôi hi vọng rằng điều đó sẽ thành sự thực.

The people in this room have given me more confidence than ever that it will.

Chính quý vị ở đây đã khiến tôi tự tin hơn bao giờ hết.

Thank you very much.

Cảm ơn quý vị.

(Applause)

(Vỗ tay)