Mohamed Ali: The link between unemployment and terrorism

Mohamed Ali: Mối liên hệ giữa thất nghiệp và khủng bố

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Vu-An Phan

I would like to talk to you about a story

Tôi muốn kể cho các bạn một câu chuyện

about a small town kid.

về một cậu trai đến từ một thị trấn nhỏ.

I don't know his name, but I do know his story.

Tôi không biết tên của anh ta, nhưng tôi biết câu chuyện của anh.

He lives in a small village in southern Somalia.

Anh đã sống trong một ngôi làng nhỏ ở miền nam Somalia.

His village is near Mogadishu.

Làng của anh gần Mogadishu.

Drought drives the small village into poverty

Hạn hán đã khiến cho ngôi làng nhỏ rơi vào cảnh nghèo khổ

and to the brink of starvation.

và đi đến bờ vực của đói kém.

With nothing left for him there,

Không có gì còn lại cho anh ngoài kia,

he leaves for the big city,

anh rời làng quê để lên thành phố lớn,

in this case, Mogadishu, the capital of Somalia.

trong trường hợp này là, Mogadishu, thủ đô của Somalia.

When he arrives, there are no opportunities,

Khi anh đến, không có một cơ hội nào cho anh ta cả,

no jobs, no way forward.

không có việc làm, không có lối thoát nào phía trước.

He ends up living in a tent city

Anh kết thúc bằng việc trú thân ở một thành phố lều

on the outskirts of Mogadishu.

vùng ngoại ô Mogadishu.

Maybe a year passes, nothing.

Có lẽ một năm qua đi, không có gì xảy ra.

One day, he's approached by a gentleman

Một ngày nọ, một quý ông tìm đến anh

who offers to take him to lunch,

và đề nghị dẫn anh đi ăn trưa,

then to dinner, to breakfast.

sau đó đi ăn tối, rồi đi ăn bữa sáng.

He meets this dynamic group of people,

Anh đã gặp được nhóm người năng động này

and they give him a break.

và họ mang đến cho anh chút thanh thản trong cuộc sống.

He's given a bit of money

Anh được cho một chút tiền

to buy himself some new clothes,

để sắm cho mình một số quần áo mới,

money to send back home to his family.

tiền để gửi trở về quê cho gia đình.

He is introduced to this young woman.

Anh được giới thiệu cho người phụ nữ trẻ này.

He eventually gets married.

cuối cùng anh được kết hôn.

He starts this new life.

và bắt đầu cuộc sống mới này.

He has a purpose in life.

Anh có được một mục đích trong cuộc sống.

One beautiful day in Mogadishu,

Một ngày đẹp trời ở Mogadishu,

under an azure blue sky,

dưới bầu trời xanh mát,

a car bomb goes off.

một quả bom cài trong xe hơi đã nổ tung.

That small town kid with the big city dreams

cậu trai làng kia với những ước mơ về thành phố lớn

was the suicide bomber,

là một kẻ đánh bom cảm tử,

and that dynamic group of people

và nhóm người năng động đó

were al Shabaab, a terrorist organization

là al Shabaab, một tổ chức khủng bố

linked to al Qaeda.

liên kết với al Qaeda.

So how does the story of a small town kid

Thế thì, làm thế nào câu chuyện của một cậu trai làng

just trying to make it big in the city

đang cố gắng vươn tới ước mơ thành thị

end up with him blowing himself up?

lại kết thúc bằng việc tự làm nổ tung bản thân mình?

He was waiting.

Anh ta đã chờ đợi.

He was waiting for an opportunity,

Anh ta đã chờ đợi một cơ hội,

waiting to begin his future,

chờ đợi để bắt đầu tương lai của mình,

waiting for a way forward,

chờ đợi một con đường để bước tới,

and this was the first thing that came along.

và đây là thứ đầu tiên đã đến với anh ấy.

This was the first thing that pulled him out

Đây là điều đầu tiên kéo anh ta ra khỏi

of what we call waithood.

những cái mà ta gọi "waithood" (thời điểm thanh niên bước vào tuổi trưởng thành)

And his story repeats itself

Và câu chuyện của anh lặp lại chính nó

in urban centers around the world.

trong những khu vực đô thị trên toàn thế giới.

It is the story of the disenfranchised,

Đó là câu chuyện của các thanh thiếu niên bị tước quyền bầu cử

unemployed urban youth

và thất nghiệp chốn thị thành

who sparks riots in Johannesburg,

những người khởi nguồn cho các cuộc bạo loạn ở Johannesburg,

sparks riots in London,

khởi xướng cho các cuộc bạo loạn ở London,

who reaches out for something other than waithood.

những người đã cố vươn tới một cái gì đó khác hơn là "waithood".

For young people, the promise of the city,

Đối với những người trẻ, lời hứa hẹn từ thành thị,

the big city dream is that of opportunity,

giấc mơ nơi thành phố lớn là cơ hội,

of jobs, of wealth,

công ăn việc làm, sự giàu sang,

but young people are not sharing in the prosperity of their cities.

thế nhưng những người trẻ tuổi lại không được dự phần trong sự thịnh vượng của thành phố .

Often it's youth who suffer from the highest unemployment rates.

Thay vào đó, họ thường phải chật vật đối mặt với một tỷ lệ thất nghiệp cao ngất ngưởng.

By 2030, three out of five people living in cities

Vào năm 2030, sẽ có ba trong số năm người sinh sống tại thành thị

will be under the age of 18.

dưới 18 tuổi.

If we do not include young people

Nếu chúng ta không bao gồm cả những người trẻ tuổi

in the growth of our cities,

vào sự phát triển của thành phố mình,

if we do not provide them opportunities,

nếu chúng ta không cho họ cơ hội,

the story of waithood,

câu chuyện của "waithood",

the gateway to terrorism, to violence, to gangs,

cửa ngõ tới khủng bố, bạo lực, băng nhóm,

will be the story of cities 2.0.

sẽ là câu chuyện của các thành phố 2.0.

And in my city of birth, Mogadishu,

Và trong thành phố nơi tôi sinh ra, Mogadishu,

70 percent of young people suffer from unemployment.

70 phần trăm những người trẻ tuổi đối mặt với thất nghiệp.

70 percent don't work,

70 phần trăm không đi làm,

don't go to school.

không đi học.

They pretty much do nothing.

Họ gần như chẳng làm gì.

I went back to Mogadishu last month,

Tôi trở lại Mogadishu vào tháng trước,

and I went to visit Madina Hospital,

và tôi đã đi thăm bệnh viện Madina,

the hospital I was born in.

bệnh viện nơi tôi được sinh ra.

I remember standing in front of that

Tôi nhớ mình từng đứng trước

bullet-ridden hospital thinking,

bệnh viện đầy dấu tích bom đạn ấy

what if I had never left?

suy nghĩ rằng giả như tôi chưa từng rời khỏi nơi đó?

What if I had been forced

Giả như tôi đã bị buộc

into that same state of waithood?

phải bước vào tình trạng 'waithood" này?

Would I have become a terrorist?

Liệu tôi có trở thành một tên khủng bố?

I'm not really sure about the answer.

Tôi không thực sự chắc chắn về câu trả lời.

My reason for being in Mogadishu that month

Lý do của tôi để đến Mogadishu vào tháng đó

was actually to host

thực sự là để chủ trì

a youth leadership and entrepreneurship summit.

một hội nghị về lãnh đạo thanh niên và tinh thần khởi nghiệp

I brought together about 90 young Somali leaders.

Tôi đã mang 90 nhà lãnh đạo trẻ Somali lại với nhau .

We sat down and brainstormed on solutions

Chúng tôi đã ngồi xuống và cùng suy nghĩ về giải pháp

to the biggest challenges facing their city.

cho những thách thức lớn nhất mà các thành phố của họ đang phải đối mặt.

One of the young men in the room was Aden.

Một trong những người trẻ trong căn phòng đó là Aden.

He went to university in Mogadishu, graduated.

Anh ta đã theo học tại trường đại học ở Mogadishu, và đã tốt nghiệp.

There were no jobs, no opportunities.

Không có công ăn việc làm, không có cơ hội.

I remember him telling me,

Tôi còn nhớ anh ta nói với tôi rằng,

because he was a college graduate,

bởi vì anh ta có bằng tốt nghiệp đại học,

unemployed, frustrated,

thất nghiệp, thất vọng,

that he was the perfect target for al Shabaab

anh ta là mục tiêu tuyển dụng hoàn hảo cho al Shabaab

and other terrorist organizations, to be recruited.

và các tổ chức khủng bố.

They sought people like him out.

Họ tìm kiếm những người như anh ta

But his story takes a different route.

Nhưng câu chuyện của anh ta lại rẽ sang một hướng khác.

In Mogadishu, the biggest barrier

Ở Mogadishu, rào cản lớn nhất

to getting from point A to point B are the roads.

để đi từ điểm A đến điểm B là tuyến đường.

Twenty-three years of civil war

Hai mươi ba năm nội chiến

have completely destroyed the road system,

đã hoàn toàn phá hủy hệ thống đường xá,

and a motorbike can be the easiest way

và một chiếc xe máy có thể là cách dễ nhất

to get around.

để đi lại

Aden saw an opportunity and seized it.

Aden đã thấy được cơ hội và nắm lấy nó.

He started a motorbike company.

Anh ta xây dựng một công ty xe máy.

He began renting out motorbikes

Anh bắt đầu cho người địa phương thuê xe

to local residents who couldn't normally afford them.

những người mà bình thường không đủ khả năng để sắm cho mình những chiếc xe như thế.

He bought 10 bikes, with the help

Anh đã mua 10 chiếc xe máy với sự giúp đỡ

of family and friends,

của gia đình và bạn bè,

and his dream is to eventually expand

và ước mơ của anh ta là mở rộng ra

to several hundred within the next three years.

hàng trăm xe trong vòng ba năm kế tiếp.

How is this story different?

Làm thế nào câu chuyện này lại khác đi?

What makes his story different?

Điều gì làm cho câu chuyện của anh ta trở nên khác đi?

I believe it is his ability to identify

Tôi tin rằng đó là khả năng của anh ta trong việc xác định

and seize a new opportunity.

và nắm bắt cơ hội mới.

It's entrepreneurship,

Đó là tinh thần khởi nghiệp,

and I believe entrepreneurship can be

và tôi tin rằng tinh thần khởi nghiệp có thể

the most powerful tool against waithood.

là công cụ mạnh mẽ nhất chống lại "waithood".

It empowers young people

Nó nâng đỡ những người trẻ

to be the creators of the very economic opportunities

giúp họ trở thành những người sáng tạo ra những cơ hội kinh tế

they are so desperately seeking.

mà họ đang tìm kiếm trong tuyệt vọng.

And you can train young people to be entrepreneurs.

Và bạn có thể đào tạo những người trẻ tuổi thành những doanh nhân.

I want to talk to you about a young man

Tôi muốn nói chuyện với các bạn về một chàng trai trẻ

who attended one of my meetings,

người đã tham dự một trong những cuộc họp của tôi

Mohamed Mohamoud, a florist.

Mohamed Mohamoud, người cắm hoa.

He was helping me train some of the young people

Anh đã giúp đỡ tôi đào tạo một số những người trẻ

at the summit in entrepreneurship

tại hội nghị về tinh thần khởi nghiệp

and how to be innovative

và làm thế nào để trở nên sáng tạo

and how to create a culture of entrepreneurship.

và làm thế nào để tạo ra một nền văn hóa khởi nghiệp.

He's actually the first florist Mogadishu has seen

Anh ta thực sự là người cắm hoa đầu tiên tại Mogadishu

in over 22 years,

trong hơn 22 năm qua,

and until recently, until Mohamed came along,

và cho đến gần đây, cho đến khi Mohamed xuất hiện,

if you wanted flowers at your wedding,

Nếu bạn muốn có hoa tại đám cưới của mình,

you used plastic bouquets

bạn sử dụng các bó hoa bằng nhựa

shipped from abroad.

vận chuyển từ nước ngoài.

If you asked someone,

Nếu bạn yêu cầu một người nào đó,

"When was the last time you saw fresh flowers?"

"Lần cuối cùng bạn nhìn thấy hoa tươi là khi nào?"

for many who grew up under civil war,

Đối với nhiều người lớn lên trong cuộc nội chiến,

the answer would be, "Never."

câu trả lời sẽ là, "Chưa bao giờ."

So Mohamed saw an opportunity.

Do đó, Mohamed đã nhìn thấy cơ hội.

He started a landscaping and design floral company.

Anh ta xây dựng một công ty về cảnh quan và thiết kế hoa.

He created a farm right outside of Mogadishu,

Anh ta đã lập ra một trang trại ngay bên ngoài Mogadishu,

and started growing tulips and lilies,

và bắt đầu trồng hoa tulip và hoa huệ,

which he said could survive

mà theo anh, có thể sống sót

the harsh Mogadishu climate.

dưới khí hậu khắc nghiệt của Mogadishu.

And he began delivering flowers to weddings,

Và anh bắt đầu cung cấp hoa cho đám cưới,

creating gardens at homes

tạo ra các khu vườn tại gia

and businesses around the city,

và các mối làm ăn trên toàn thành phố,

and he's now working on creating

và anh ta bây giờ đang tiến hành tạo ra

Mogadishu's first public park in 22 years.

công viên công cộng đầu tiên tại Mogadishu trong hơn 22 năm qua.

There's no public park in Mogadishu.

Không có công viên công cộng nào ở Mogadishu.

He wants to create a space where families,

Anh ta muốn tạo ra một không gian nơi mà các gia đình,

young people, can come together,

những người trẻ tuổi, có thể đến với nhau,

and, as he says, smell the proverbial roses.

và, như lời anh nói, thưởng thức mùi thơm của hoa hồng.

And he doesn't grow roses because

Và anh đã không trồng hoa hồng vì

they use too much water, by the way.

chúng ngốn quá nhiều nước.

So the first step is to inspire young people,

Vì vậy, bước đầu tiên là truyền cảm hứng cho những người trẻ tuổi,

and in that room, Mohamed's presence

và trong căn phòng đó, sự hiện diện của Mohamed

had a really profound impact on the youth in that room.

có một tác động thực sự sâu sắc đến các thanh niên có mặt trong phòng

They had never really thought about starting up a business.

Họ chưa bao giờ thực sự nghĩ về việc bắt đầu thành lập một doanh nghiệp.

They've thought about working for an NGO,

Họ đã nghĩ về việc làm việc cho một tổ chức phi chính phủ,

working for the government,

làm việc cho chính phủ,

but his story, his innovation,

nhưng câu chuyện của anh, sự đổi mới của anh,

really had a strong impact on them.

thực sự đã có một tác động mạnh tới những người này.

He forced them to look at their city

Anh đã buộc họ phải nhìn vào thành phố của mình

as a place of opportunity.

như là một nơi của cơ hội.

He empowered them to believe that they could be entrepreneurs,

Anh cổ vũ họ tin rằng mình có thể trở thành doanh nhân,

that they could be change makers.

rằng họ có thể thay đổi

By the end of the day, they were coming up

Vào cuối ngày, họ đã nghĩ ra

with innovative solutions

những giải pháp sáng tạo

to some of the biggest challenges facing their city.

cho một số các thách thức lớn nhất mà thành phố đang phải đối mặt.

They came up with entrepreneurial solutions

Họ đã đưa ra các giải pháp kinh doanh

to local problems.

cho các vấn đề địa phương.

So inspiring young people

Do đó, việc tạo cảm hứng cho những người trẻ tuổi

and creating a culture of entrepreneurship

và tạo ra một nền văn hóa của tinh thần khởi nghiệp

is a really great step,

là một bước tiến thực sự lớn,

but young people need capital

nhưng những người trẻ cần vốn

to make their ideas a reality.

để biến ý tưởng của mình thành hiện thực.

They need expertise and mentorship

Họ cần chuyên môn và sự dìu dắt

to guide them in developing and launching their businesses.

để hướng dẫn họ phát triển và thực hiện mô hình kinh doanh.

Connect young people with the resources they need,

Kết nối những người trẻ với tài nguyên mà họ cần,

provide them the support they need to go from ideation to creation,

mang đến cho họ sự hỗ trợ cần thiết để đi từ việc lên ý tưởng đến kiến tạo,

and you will create catalysts for urban growth.

và bạn sẽ tạo ra chất xúc tác cho sự phát triển đô thị.

For me, entrepreneurship is more than just

Theo tôi, tinh thần khởi nghiệp thì quan trọng hơn là

starting up a business.

chỉ bắt đầu lập nên một doanh nghiệp.

It's about creating a social impact.

Đó là về tạo một tác động xã hội.

Mohamed is not simply selling flowers.

Mohamed không chỉ đơn giản là bán hoa.

I believe he is selling hope.

Tôi tin rằng anh ta còn bán cả hy vọng nữa.

His Peace Park, and that's what he calls it,

Công viên Hòa Bình của anh, và đó là cách mà anh ta gọi nó,

when it's created, will actually transform

khi nó được tạo ra, sẽ thực sự chuyển đổi

the way people see their city.

cách mà người ta nhìn vào thành phố đó.

Aden hired street kids to help rent out

Aden thuê các trẻ em đường phố để giúp anh ta cho thuê

and maintain those bikes for him.

và bảo dưỡng những chiếc xe máy

He gave them the opportunity to escape

Anh ta đã cho chúng cơ hội để thoát khỏi

the paralysis of waithood.

tình trạng tê liệt của "waithood".

These young entrepreneurs are having

Các doanh nhân trẻ đang có

a tremendous impact in their cities.

tác động to lớn lên thành phố của mình.

So my suggestion is,

Vì vậy, lời đề nghị của tôi là,

turn youth into entrepreneurs,

biến thanh niên thành các nhà khởi nghiệp,

incubate and nurture their inherent innovation,

ấp ủ và nuôi dưỡng sự đổi mới vốn có của họ,

and you will have more stories of flowers and Peace Parks

và bạn sẽ có thêm nhiều những câu chuyện của hoa và công viên Hòa Bình

than of car bombs and waithood.

hơn là xe bị cài bom và "waithood".

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)