Karen Tse: How to stop torture

Karen Tse: Làm thế nào để chấm dứt nạn tra tấn?

Translator: Linh Mai Reviewer: Le Quyen Pham

In 1994, I walked into a prison in Cambodia,

Vào năm 1994, tôi đến thăm một tù nhân ở Cam-pu-chia,

and I met a 12-year-old boy

và tôi đã gặp một cậu bé 12 tuổi.

who had been tortured

Cậu bé đã bị tra tấn

and was denied access to counsel.

và không được quyền có luật sư bảo vệ.

And as I looked into his eyes, I realized

Khi nhìn vào đôi mắt của cậu bé, tôi nhận ra rằng

that for the hundreds of letters I had written

mặc cho hàng trăm lá thư tôi đã viết

for political prisoners, that I would never have

cho các tù nhân chính trị, lúc ấy tôi không bao giờ

written a letter for him,

sẽ viết một lá thư cho cậu bé ấy

because he was not a 12-year-old boy who

vì cậu bé mới 12 tuổi,

had done something important for anybody.

cái tuổi mà chưa thể làm được gì quan trọng cho người khác.

He was not a political prisoner.

Cậu bé không phải là một tù nhân chính trị.

He was a 12-year-old boy who had

Cậu là một cậu bé 12 tuổi

stolen a bicycle.

đã ăn cắp một chiếc xe đạp.

What I also realized at that point was that

Lúc ấy tôi cũng nhận ra rằng

it was not only Cambodia, but

điều này không chỉ xảy ra ở Cam-pu-chia, mà còn

of the 113

ở 113 nước đang phát triển

developing countries that torture,

mà ở đó vẫn còn hiện tượng tra tấn,

93 of these countries have all passed laws

93 nước trong số các nước này đều có luật được thông qua

that say you have a right to a lawyer

nói rằng các tù nhân đều có quyền có luật sư

and you have a right not to be tortured.

và có quyền không bị tra tấn.

And what I recognized was that there was an

Và những gì tôi nhận ra đã mở ra

incredible window of opportunity for us

một cánh cửa cơ hội tuyệt vời cho chúng ta

as a world community to come together

tiến tới xây dựng một cộng đồng cùng nhau

and end torture as an investigative tool.

chấm dứt tra tấn trong việc điều tra.

We often think of torture as being

Chúng ta thường nghĩ về tra tấn như

political torture or reserved for

tra tấn chính trị hay khai thác

just the worst, but, in fact,

chỉ nhằm mục đích xấu, nhưng trong thực tế

95 percent of torture today

95 phần trăm các cuộc tra tấn ngày nay

is not for political prisoners.

không dành cho các tù nhân chính trị.

It is for people who are

Nó dành cho những người

in broken-down legal systems,

sống trong những hệ thống pháp luật thối nát

and unfortunately because torture is

và không may thay bởi tra tấn là

the cheapest form of investigation --

cách điều tra rẻ tiền nhất --

it's cheaper than having a legal system,

nó rẻ hơn là có một hệ thống pháp luật tử tế,

cheaper than having a lawyer

rẻ hơn là thuê luật sư

and early access to counsel --

hay được người tư vấn --

it is what happens most of the time.

hầu như lúc nào cũng vậy.

I believe today that it is possible for us

Tôi tin rằng ngày nay chúng ta có thể

as a world community, if we make a decision,

có một cộng đồng thế giới tốt đẹp hơn, nếu chúng ta quyết định

to come together and end torture

tiến tới cùng nhau xoá bỏ tra tấn

as an investigative tool in our lifetime,

trong việc điều tra,

but it will require three things.

nhưng điều này đòi hỏi 3 thứ.

First is the training, empowerment,

Thứ nhất là đào tạo, trao quyền hành, và

and connection of defenders worldwide.

sự kết nối toàn cầu của những người bào chữa.

The second is insuring that there is

Thứ hai là việc đảm bảo một cách hệ thống quyền cho người phạm tội

systematic early access to counsel.

được có người tư vấn ngay từ đầu.

And the third is commitment.

Và thứ ba là cam kết tham gia đến cùng.

So in the year 2000,

Và vậy là trong năm 2000,

I began to wonder,

tôi bắt đầu tự hỏi

what if we came together?

điều gì xảy ra nếu chúng ta đi cùng hợp lực?

Could we do something

Chúng ta có thể làm gì

for these 93 countries?

cho 93 đất nước này?

And I founded International Bridges to Justice

Và tôi đã thành lập Những Cầu nối Quốc tế đến Công lý

which has a specific mission of

với một sứ mệnh đặc biệt

ending torture as an investigative tool

là chấm dứt tra tấn như một công cụ điều tra

and implementing due process rights

và đảm bảo đầy đủ những quyền lợi trong quá trình xét xử

in the 93 countries by placing trained lawyers

ở 93 nước bằng việc thay thế các luật sư cũ

at an early stage in police stations

ở các cơ quan cấp dưới của sở cảnh sát

and in courtrooms.

và ở trong các phòng xử án.

My first experiences, though, did come

Kinh nghiệm đầu tiên của tôi

from Cambodia, and at the time I remember

là ở Cam-pu-chia, và tôi vẫn còn nhớ

first coming to Cambodia and there were,

lần đầu đến Cam-pu-chia năm 1994 và nơi đó

in 1994, still less than

vẫn có ít hơn

10 attorneys in the country because

10 luật sư trong nước bởi

the Khmer Rouge had killed them all.

Khơ-me đỏ đã giết tất cả bọn họ.

And even 20 years later, there was only

Và kể cả 20 năm sau, vẫn chỉ có

10 lawyers in the country, so consequently

đúng 10 luật sư trong nước, bởi vậy hậu quả là

you'd walk into a prison and

bạn bước vào nhà tù

not only would you meet 12-year-old boys,

và không chỉ gặp những cậu bé 12 tuổi,

you'd meet women and you'd say,

mà bạn sẽ gặp phụ nữ, và bạn nói,

"Why are you here?" Women would say,

"Tại sao cô lại ở đây?" Người phụ nữ đáp lại,

"Well I've been here for 10 years because

"Tôi đã ở đây được 10 năm bởi vì

my husband committed a crime, but they can't find him."

chồng tôi phạm tội ác, nhưng họ không thể tìm ra hắn."

So it's just a place where there was no rule of law.

Bởi vậy đó là nơi mà không có luật lệ nào hết.

The first group of defenders came together

Nhóm đầu tiên của những người bào chữa đã cùng nhau đứng lên

and I still remember, as I was training, I said,

và tôi vẫn còn nhớ, khi tôi đi huấn luyện, tôi nói,

"Okay, what do you do for an investigation?"

"Được rồi, thế các bạn muốn điều tra những gì?

And there was silence in the class, and finally

Đã có một sự im lặng dài trong lớp, cuối cùng

one woman stood up, [inaudible name],

một phụ nữ đứng lên,

and she said "Khrew," which means "teacher."

và cô ấy nói " Khrew", nghĩa là "giáo viên."

She said, "I have defended more than

Cô ấy nói, "Tôi đã biện hộ cho hơn

a hundred people, and I've never had to do

100 người, và tôi không bao giờ làm

any investigation,

một cuộc điều tra nào,

because they all come with confessions."

bởi vì tất cả bọn họ đều thú tội."

And we talked about, as a class, the fact that

Và chúng tôi đã nói chuyện, như một lớp học, thực tế là

number one, the confessions

thứ nhất, những lời thú tội

might not be reliable, but number two,

có thể không phản ánh sự thật, nhưng thứ hai,

we did not want to encourage the police

chúng tôi không muốn khuyến khích cảnh sát

to keep doing this, especially

tiếp tục làm thế, đặc biệt là

as it was now against the law.

điều đó chống lại luật pháp.

And it took a lot of courage for these

Và phải có rất nhiều cố gắng cho

defenders to decide that they would

những người biện hộ để quyết định là họ muốn

begin to stand up and support each other

bắt đầu đứng lên và bảo vệ lẫn nhau

in implementing these laws.

để thực thi đúng những điều luật này.

And I still remember the first cases where

Và tôi vẫn nhớ trường hợp đầu tiên

they came, all 25 together, she would

khi mà họ đến, đủ 25 con người, cô ấy

stand up, and they were in the back, and

đứng lên, và họ ở phía sau,

they would support her, and the judges kept

ủng hộ cô ấy, và thẩm phán

saying, "No, no, no, no, we're going to do things

giữ nguyên phán quyết, "Không, không, không, không, ta sẽ làm

the exact same way we've been doing them."

theo chính xác cách mà chúng ta vẫn thường làm."

But one day the perfect case came, and it

Nhưng một ngày, một vụ hoàn hảo xảy ra, và

was a woman who was a vegetable seller,

đó là người đàn bà làm nghề bán rau,

she was sitting outside of a house.

bà ấy ngồi ngoài một ngôi nhà.

She said she actually saw the person

Bà ấy nói bà ấy thực sự nhìn thấy một người

run out who she thinks stole

chạy ra ngoài mà bà ấy nghĩ là đã ăn trộm

whatever the jewelry was, but the police

một số nữ trang, nhưng cảnh sát

came, they got her, there was nothing on her.

đến, họ bắt bà ấy, và không có gì trên người bà ấy.

She was pregnant at the time. She had

Lúc ấy bà ấy đang mang thai. Bà ấy có

cigarette burns on her. She'd miscarried.

những vết đốt của điếu thuốc lá trên người. Kết cục bà ấy đã sảy thai.

And when they brought her case

Và khi người ta mang trường hợp người này

to the judge, for the first time he stood up

tới thẩm phán, lần đầu tiên ông ta đứng lên

and he said, "Yes, there's no evidence

và nói, "Vâng, không có bằng chứng

except for your torture confession

ngoại trừ lời thú tội từ tra tấn của nghi phạm.

and you will be released."

và nghi phạm sẽ được phóng thích."

And the defenders began to take cases

Và những người bào chữa bắt đầu gặp

over and over again and

hết vụ này đến vụ khác,

you will see, they have step by step began

và bạn sẽ thấy, họ đã bước những bước đầu tiên

to change the course of history in Cambodia.

để thay đổi lịch sử đất nước Cam-pu-chia.

But Cambodia is not alone.

Nhưng Cam-pu-chia không phải là đất nước duy nhất thay đổi.

I used to think, well is it Cambodia?

Tôi đã từng nghĩ, chỉ là Cam-pu-chia thôi sao?

Or is it other countries?

Hay còn là những đất nước?

But it is in so many countries.

Nhưng có quá nhiều nước.

In Burundi I walked into a prison and it wasn't

Tại Burundi, tôi đi vào nhà tù và đó không phải là

a 12-year-old boy, it was an 8-year-old boy

một cậu bé 12 tuổi nữa, mà là một cậu bé 8 tuổi

for stealing a mobile phone.

lấy trộm một chiếc điện thoại di động.

Or a woman, I picked up her baby,

Hoặc một người phụ nữ, tôi bế đứa con cô ấy,

really cute baby, I said "Your baby is so cute."

đó thực sự là một đứa trẻ dễ thương, và tôi đã nói: "Cháu bé nhà cô thật dễ thương"

It wasn't a baby, she was three.

Nhưng đó không phải là một đứa bé, cô bé đã 3 tuổi rồi.

And she said "Yeah, but she's why I'm here,"

Và cô ấy nói, "Vì con bé này mà tôi phải ở đây,"

because she was accused of stealing

bởi vì cô ấy đã bị buộc tội trộm cắp

two diapers and an iron for her baby and

2 chiếc tã lót và đồ dùng cho đứa bé gái và

still had been in prison.

cô ấy vẫn ở trong tù.

And when I walked up to the prison director,

Và khi tôi đến gặp quản lý trại giam,

I said, "You've got to let her out.

tôi nói: "Ngài phải để họ đi.

A judge would let her out."

Thẩm phán sẽ tha cho họ ra ngoài."

And he said, "Okay, we can talk about it,

Và ông ta nói, " Được thôi, chúng ta có thể nói về chuyện này,

but look at my prison. Eighty percent

nhưng nhìn tù nhân của tôi xem. 80 phần trăm

of the two thousand people here

của hai nghìn người ở đây

are without a lawyer. What can we do?"

không có luật sư. Liệu chúng tôi có thể làm gì đây?"

So lawyers began to courageously

Bởi vậy những luật sư bắt đầu can đảm

stand up together to organize a system

cùng nhau đứng lên tổ chức một hệ thống

where they can take cases.

nơi họ có thể tiếp nhận các vụ kiện, sự việc

But we realized that it's not only the training

Nhưng ta nhận ra rằng cái làm nên sự khác biệt không phải là

of the lawyers, but the connection

việc huấn luyện các luật sư, mà chính là

of the lawyers that makes a difference.

sự hợp lực hành động của họ.

For example, in Cambodia, it was that

Ví dụ, ở Cam-pu-chia, có một người

[inaudible name] did not go alone

phụ nữ không đi một mình

but she had 24 lawyers with her

mà có tận 24 luật sư

who stood up together. And in the same way,

cùng cô ấy đứng lên. Và tương tự,

in China, they always tell me,

ở Trung Quốc, họ luôn kể với tôi,

"It's like a fresh wind in the desert

"Nó giống như một ngọn gió mát lành cho sa mạc

when we can come together."

khi chúng ta có thể cùng nhau đứng lên."

Or in Zimbabwe, where I remember Innocent,

Hoặc ở Zim-ba-bu-ê, tôi còn nhớ ông Innocent,

after coming out of a prison where everybody

sau khi rời nhà tù nơi

stood up and said, "I've been here

mọi người đã đứng lên cùng nhau và nói "Tôi đã ở đây

for one year, eight years, 12 years

trong vòng 1 năm, 8 năm, 12 năm

without a lawyer,"

mà không có 1 luật sư nào,"

he came and we had a training together

ông ấy đến và chúng tôi đã cùng nhau huấn luyện

and he said, "I have heard it said" --

và ông ấy nói, "Tôi đã nghe nói rằng" --

because he had heard people mumbling

bởi vì ông ấy nghe người ta lầm bầm

and grumbling -- "I have heard it said that

và càu nhàu -- "Tôi đã nghe họ nói rằng

we cannot help to create justice

chúng tôi không thể giúp tạo ra công lý

because we do not have the resources."

bởi chúng tôi không có nguồn lực cần thiết."

And then he said, "But I want you to know

Và sau đó ông ta nói, "Nhưng tôi muốn anh biết rằng

that the lack of resources

sự thiếu hụt nguồn lực

is never an excuse for injustice."

không bao giờ là một lý do bào chữa cho sự không công bằng."

And with that, he successfully

Và với điều đó, ông ta đã thành công

organized 68 lawyers who have been

tổ chức 68 luật sư

systematically taking the cases.

tiếp nhận hồ sơ vụ việc một cách hệ thống.

The key that we see, though, is training

Nhưng điều quan trọng ở đây mà chúng ta thấy là việc huấn luyện

and then early access.

và sớm có luật sư bảo hộ.

I was recently in Egypt, and was inspired

Gần đây tôi có đi Ai Cập, và thực sự được truyền cảm hứng

to meet with another group of lawyers,

khi gặp một nhóm luật sư,

and what they told me is that they said,

và những gì họ kể với tôi là,

"Hey, look, we don't have police

"Này, hãy nhìn đi, chúng tôi không có cảnh sát

on the streets now. The police are

trên đường phố bây giờ. Và cảnh sát

one of the main reasons why we had

là một trong những lý do chính tại sao chúng tôi

the revolution. They were torturing everybody

có một cuộc cách mạng. Họ đã từng tra tấn bất kì ai

all the time."

bất kì lúc nào."

And I said, "But there's been tens of millions

Và tôi nói, "Nhưng gần đây có những 10 triệu

of dollars that have recently gone in

đô-la đổ vào việc

to the development of the legal system here.

phát triển của hệ thống pháp luật ở đây."

What's going on?"

Đã có chuyện gì vậy?"

I met with one of the development agencies,

Tôi đã tiếp xúc với một trong những cơ quan phát triển,

and they were training prosecutors

và họ đang đào tạo những người khởi tố

and judges, which is the normal bias,

và các thẩm phán, mà đây thường là định kiến

as opposed to defenders.

chống lại những người bào chữa.

And they showed me a manual which

Và họ đã chỉ cho tôi một cuốn sách hướng dẫn

actually was an excellent manual.

và đúng là một cuốn sách rất tốt.

I said, "I'm gonna copy this."

Tôi nói, "Tôi sẽ sao chép nó"

It had everything in it. Lawyers can come

Nó chứa mọi điều trong đó. Luật sư có thể đến

at the police station. It was perfect.

sở cảnh sát. Nó thực sự rất hoàn hảo.

Prosecutors were perfectly trained.

Bên khởi tố có được đào tạo rất hoàn hảo.

But I said to them, "I just have one question,

Nhưng tôi nói với họ, "Tôi chỉ có một câu hỏi,

which is, by the time that everybody got to

đó là, lúc mọi người đến được

the prosecutor's office, what had happened to them?"

trụ sở uỷ viên công tố, đã có chuyện gì xảy ra với họ?"

And after a pause, they said,

Và sau một thoáng ngừng, họ nói,

"They had been tortured."

"Họ đã bị tra tấn."

So the pieces are,

Bởi vậy, những mẩu nhỏ,

not only the training of the lawyers, but

không chỉ là chứng cứ cho các luật sư,

us finding a way to systematically implement

mà là giúp tìm ra một cách thực thi một cách hệ thống

early access to counsel, because they are

quyền được có luật sư tư vấn, bởi vì trong hệ thống thì chúng là

the safeguard in the system

cái để bảo vệ

for people who are being tortured.

cho những người đang bị tra tấn.

And as I tell you this, I'm also aware of the

Và lúc tôi nói với các bạn, tôi cũng ý thức được rằng

fact that it sounds like, "Oh, okay, it sounds

nó nghe như thể, "Ồ, được thôi,

like we could do it, but can we really do it?"

nghe như chúng ta có thể làm được đấy, nhưng thực sự chúng ta có thể làm được không?"

Because it sounds big.

Bởi vì nó nghe rất to tát.

And there are many reasons why I believe it's possible.

Và có rất nhiều lí do tại sao tôi tin chuyện này là có thể.

The first reason is the people on the ground

Lý do đầu tiên là những người trên mặt đất

who find ways of creating miracles

mà cố gắng tìm ra cách để tạo ra phép màu

because of their commitment.

bởi sự cống hiến của họ.

It's not only Innocent, who I told you about

Không phải chỉ là ông Innocent ở Zim-ba-bu-ê, người mà tôi đã kể cho các bạn,

in Zimbabwe, but defenders all over the world

mà còn là những người bào chữa trên khắp thế giới

who are looking for these pieces.

đang trông đợi ở những mảnh ghép này.

We have a program called JusticeMakers,

Chúng ta có một chương trình gọi là Người Tạo ra Công lý,

and we realized there are people that are

và chúng ta thừa nhận có những con người

courageous and want to do things, but

rất dũng cảm và muốn hành động,

how can we support them?

nhưng chúng ta có thể ủng hộ họ như thế nào?

So it's an online contest where it's only

Do đó, một cuộc thi online đã ra đời.

five thousand dollars if you come up with

Chỉ với 5 nghìn đô-la, nếu bạn có thể

and innovative way of implementing justice.

nghĩ ra một ý tưởng mới mẻ để đổi mới cho việc thi hành công lý.

And there are 30 JusticeMakers

Và đã có 30 Người Tạo ra Công lý

throughout the world, from Sri Lanka

đến từ khắp nơi trên thế giới, từ Sri Lanka

to Swaziland to the DRC, who with

đến Swaziland và DRC, những người mà

five thousand dollars do amazing things,

với chỉ 5 nghìn đô đã làm nên những điều kì diệu,

through SMS programs,

thông qua chương trình SMS,

through paralegal programs,

thông qua chương trình luật pháp song song,

through whatever they can do.

qua bất kì thứ gì họ có thể làm được.

And it's not only these JusticeMakers,

Và không chỉ những Người Tạo ra Công lý,

but people we courageously see

mà cả những người mà chúng ta thấy rất can đảm

figure out who their networks are

đang tìm hiểu những ai trong mạng lưới của họ

and how they can move it forward.

và họ có thể đẩy nó tiến tới như thế nào.

So in China, for instance, great laws

Vì thế ở Trung Quốc, ví dụ, những điều luật tốt

came out where it says police cannot

được ban hành quy định rằng cảnh sát không thể

torture people or they will be punished.

tra tấn người và họ sẽ bị trừng phạt nếu làm thế.

And I was sitting side by side with one of our

Tôi đã ngồi bên cạnh một trong luật sư

very courageous lawyers, and said,

rất can đảm của chúng tôi, và tôi nói,

"How can we get this out? How can we

"Làm thế nào để chúng ta có thể biến điều luật này thành hiện thực? Làm thế nào

make sure that this is implemented?

chúng ta có thể đảm bảo rằng nó được thi hành?"

This is fantastic." And he said to me,

Điều luật này đúng là rất tuyệt. " Và anh ấy đã nói với tôi,

"Well, do you have money?" And I said,

"Ồ, bạn có tiền không?" Tôi trả lời,

"No." And he said, "That's okay,

"Không." Và anh ấy nói, "Không sao,

we can still figure it out."

chúng ta vẫn có thể tìm ra cách nào đó."

And on December 4, he organized

Và vào ngày 4 tháng 12, anh ấy đã huy động được

three thousand members

3000 thành viên

of the Youth Communist League,

của Đoàn Thanh niên Cộng sản,

from 14 of the top law schools,

từ 14 trường luật hàng đầu,

who organized themselves, developed

những người có thể tự tổ chức, phát triển

posters with the new laws, and went

những tấm áp phích về điều luật mới,

to the police stations and began what he says

đến từng đồn cảnh sát và bắt đầu cái mà anh ấy gọi là

is a non-violent legal revolution

một cuộc cách mạng luật pháp không bạo lực

to protect citizen rights.

để bảo vệ quyền công dân.

So I talked about the fact that we need

Vậy là tôi đã nói về thực tế rằng chúng ta cần

to train and support defenders.

phải đào tạo và ủng hộ những luật sư bào chữa.

We need to systematically implement

Chúng ta cần có một hệ thống đảm bảo

early access to counsel.

quyền được sớm có luật sư tư vấn.

But the third and most important thing is that

Nhưng thứ ba và quan trong nhất là

we make a commitment to this.

chúng ta cần tạo ra lời cam kết cho nỗ lực này.

And people often say to me, "You know,

Và người ta thường nói với tôi, "Bạn biết đấy,

this is great, but it's wildly idealistic.

điều này thật tuyệt, nhưng nó cũng lý tưởng quá.

Never going to happen."

Sẽ không bao giờ xảy ra đâu."

And the reason that I think that

Và lý do tôi nghĩ rằng

those words are interesting is because

những từ này khá thú vị, là vì

those were the same kinds of words

chúng là những loại từ giống nhau

that were used for people who decided

được dùng cho những người quyết định

they would end slavery, or end apartheid.

họ sẽ chấm dứt nạn nô lệ, hay chấm dứt phân biệt chủng tộc.

It began with a small group of people

Bắt đầu với một nhóm người nhỏ

who decided they would commit.

quyết định muốn đóng góp.

Now, there's one of our favorite poems

Có một bài thơ chúng tôi rất thích

from the defenders, which they share

mà những người bào chữa chia sẻ với nhau,

from each other, is:

đó là:

"Take courage friends, the road is often long,

"Hãy can đảm lên những người bạn, đường còn dài,

the path is never clear,

lối mòn không bao giờ quang,

and the stakes are very high,

và cũng rất cam go mạo hiểm,

but deep down, you are not alone."

nhưng sâu thẳm trong lòng, bạn không hề cô đơn."

And I believe that if we can come together

Và tôi tin rằng nếu chúng ta có thể cùng nhau đứng lên

as a world community to support not only

như một cộng đồng thế giới ủng hộ không chỉ

defenders, but also everyone in the system

những người bào chữa, mà tất cả những ai trong hệ thống

who is looking towards it,

những ai đang chờ đợi nó,

we can end torture as an investigative tool.

chúng ta có chấm dứt tra tấn dùng như một công cụ điều tra tội phạm.

I end always, because I'm sure the questions are --

I kết thúc luôn, bởi tôi chắc câu hỏi sẽ là --

and I'd be happy to talk to you

và tôi sẽ rất vui được trả lời bạn

at any point -- "But what can I really do?"

bất kì lúc nào -- "Nhưng chúng ta thực sự có thể làm gì?"

Well, I would say this. First of all,

Ô, tôi nên nói điều này. Trước tiên,

you know what you can do. But second of all,

bạn biết bạn có thể làm gì. Nhưng thứ hai là,

I would leave you with the story of Vishna,

tôi nên kết thúc với một câu chuyện của Vishna,

who actually was my inspiration

người truyền cảm cho tôi

for starting International Bridges to Justice.

để bắt đầu tổ chức Những Cầu nối Quốc tế đến Công lý.

Vishna was a 4-year-old boy when I met him

Vishna lúc ấy là một cậu bé 4 tuổi

who was born in a Cambodian prison

sinh ra trong tù ở Cam-pu-chia

in Kandal Province. But because he was

ở tỉnh Kandal. Nhưng bởi vì

born in the prison, everybody loved him,

anh ấy sinh ra trong tù, mọi người yêu quý anh ấy,

including the guards, so he was the only one

kể cả những người lính canh, bởi thế anh ấy là người duy nhất

who was allowed to come

được cho phép

in and out of the bars.

chui ra vô các chấn song sắt nhà tù.

So, you know, there's bars. And by the time

Cho nên, bạn biết đấy, có những chấn song sắt. Và theo thời gian

that Vishna was getting bigger,

Vishna lớn lên,

which means what gets bigger? Your head gets bigger.

điều đó nghĩa là điều gì lớn hơn? Đầu cậu ta lớn hơn.

So he would come to the first bar,

Và cậu ta vượt qua chấn song đầu tiên

the second bar and then the third bar,

cái thứ hai và sau đó là cái thứ ba,

and then really slowly move his head

và sau đó thực sự chậm rãi di chuyển đầu cậu ta

so he could fit through, and come back,

để có thể dễ dàng qua lọt, và trở lại,

third, second, first. And he would

cái thứ ba, thứ hai và thứ nhất. Và cậu ta

grab my pinkie, because what he wanted

chộp lấy ngón út của tôi, bởi vì những gì cậu ta muốn

to do every day is he wanted to go visit.

làm hàng ngày là cậu ta được đi thăm.

You know, he never quite made it to

Tôi biết, cậu ta không bao giờ thăm được

all of them every day, but he wanted to visit

tất cả mọi người mỗi ngày, nhưng cậu ta muốn được thăm

all 156 prisoners. And I would lift him,

tất cả 156 tù nhân. Và tôi bế cậu ta lên,

and he would put his fingers through.

và cậu ta luồn ngón tay vào.

Or if they were dark cells, it was like iron

Hay nếu nó là những gian tù tối, nó giống như những hộp sắt

corrugated, and he would put his fingers through.

bị đập dẹp lại, và cậu ta sẽ luồn những ngón tay vào.

And most of the prisoners said that he was

Và phần lớn tù nhân nói rằng cậu ấy

their greatest joy and their sunshine, and they

là sự niềm vui và tia nắng ấm áp của họ, và họ

looked forward to him. And I was like,

mong đợi cậu ấy. Và tôi đã nói,

here's Vishna. He's a 4-year-old boy.

Vishna đấy. Cậu bé 4 tuổi.

He was born in a prison with almost nothing,

Cậu ấy sinh ra trong tù mà hầu như chẳng có gì,

no material goods, but he had a sense of

không có sự chăm sóc tốt, nhưng có bản tính

his own heroic journey, which I believe

phiêu lưu anh hùng, cái mà tôi tin rằng

we are all born into. He said,

tất cả chúng ta sinh ra đều có. Cậu ấy nói,

"Probably I can't do everything.

"Có lẽ tôi không thể làm mọi thứ.

But I'm one. I can do something.

Nhưng tôi là một con người. Tôi có thể làm gì đó.

And I will do the one thing that I can do."

Và tôi sẽ làm điều mà tôi có thể làm."

So I thank you for having the prophetic

Thế nên tôi cảm ơn các bạn vì đã có trí tưởng tượng đầy tiên tri

imagination to imagine the shaping

để tưởng tượng

of a new world with us together,

một thế giới mới mà trong đó có tất cả chúng ta bên nhau,

and invite you into this journey with us.

và mời các bạn cùng bước vào chuyến hành trình với chúng tôi.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

Vỗ tay)

Thank you.

Cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)