David Sengeh: The sore problem of prosthetic limbs

David Sengeh: Vấn đề của chân tay giả

Translator: Trang Loren Reviewer: Thanh Nguyen Cong

I was born and raised in Sierra Leone,

Tôi sinh ra và lớn lên tại Sierra Leone

a small and very beautiful country

một đất nước nhỏ và tươi đẹp

in West Africa,

ở Tây Phi,

a country rich both in physical resources

một đất nước với nhiều tài nguyên

and creative talent.

và những con người sáng tạo.

However, Sierra Leone is infamous

Tuy nhiên, Sierra Leone lại nổi tiếng

for a decade-long rebel war in the '90s

vì chiến tranh phiến loạn trong suốt thập kỷ 90

when entire villages were burnt down.

khi tất cả các ngôi làng đều bị đốt phá

An estimated 8,000 men, women and children

va làm khoảng 8000 đàn ông, đàn bà và trẻ em

had their arms and legs amputated during this time.

mất đi chân, tay trong khoảng thời gian này.

As my family and I ran for safety

Gia đình tôi và bản thân tôi may mắn được an toàn

when I was about 12 from one of those attacks,

năm lên 12, khi một cuộc tấn công ập tới,

I resolved that I would do everything I could

tôi tự nhủ sẽ làm bất cứ điều gì

to ensure that my own children

để đảm bảo rằng con cái mình

would not go through the same experiences we had.

sẽ không phải chịu những gì mà chúng tôi đã phải trải qua.

They would, in fact, be part of a Sierra Leone

Để Sierra Leone sẽ là nơi

where war and amputation

không còn những bi kịch của chiến tranh và mất mát

were no longer a strategy for gaining power.

As I watched people who I knew, loved ones,

Khi nhìn thấy những người tôi biết, tôi yêu

recover from this devastation,

hồi sinh từ những hoang tàn,

one thing that deeply troubled me

điều đau đáu trong tôi là:

có quá nhiều người cụt chân tay ở đất nước này

was that many of the amputees in the country

would not use their prostheses.

nhưng lại không muốn sử dụng chân tay giả.

The reason, I would come to find out,

Lí do mà tôi tìm ra, đó là

was that their prosthetic sockets

những hốc chân giả

were painful because they did not fit well.

làm họ đau đớn bởi vì chúng không khớp với nhau.

The prosthetic socket is the part

Hốc chân giả là phần mà người cụt chân tay

in which the amputee inserts their residual limb,

đặt phần chi còn lại của mình vào,

và nối với bàn chân giả.

and which connects to the prosthetic ankle.

Even in the developed world,

Thậm chí, ở những nước phát triển,

it takes a period of three weeks to often years

cũng cần tới 3 tuần thậm chí là hàng năm

for a patient to get a comfortable socket, if ever.

để một người bệnh cảm thấy thoải mái với chúng.

Prosthetists still use conventional processes

Các chuyên viên chỉnh hình

like molding and casting

dùng quá trình thông thường như đổ khuôn và tạo mẫu

to create single-material prosthetic sockets.

để tạo các hốc chân tay với nguyên liệu đồng nhất

Such sockets often leave intolerable amounts

Những loại hốc này thường tạo ra áp suất rất lớn

of pressure on the limbs of the patient,

lên tay chân người bệnh,

leaving them with pressure sores and blisters.

làm cho họ đau nhức và phồng rộp.

It does not matter

Không cần biết

how powerful your prosthetic ankle is.

cái chân giả đó đem lại lợi ích đến mức nào,

If your prosthetic socket is uncomfortable,

nếu các hốc của nó gây khó chịu,

you will not use your leg,

bạn sẽ không sử dụng nó,

and that is just simply unacceptable in our age.

và không dễ chấp nhận điều này trong thời đại hôm nay.

So one day, when I met professor Hugh Herr

Khoảng 2 năm rưỡi về trước, tôi đã gặp giáo sư Hugh Herr

about two and a half years ago,

ông đã hỏi tôi cách giải quyết những vấn đề này,

and he asked me if I knew how to solve this problem,

I said, "No, not yet,

tôi trả lời: "Tôi vẫn chưa biết

but I would love to figure it out."

nhưng tôi cũng mong muốn tìm ra chúng."

And so, for my Ph.D. at the MIT Media Lab,

và sau đó, cho luận án Tiến sĩ của mình tại MIT

I designed custom prosthetic sockets

tôi đã thiết kế những hốc chân giả tuỳ biến

quickly and cheaply

nhanh chóng và rẻ tiền

that are more comfortable

và thoải mái hơn nhiều

than conventional prostheses.

so với những loại chân giả truyền thống.

I used magnetic resonance imaging

Tôi đã sử dụng chụp cộng hưởng từ

to capture the actual shape of the patient's anatomy,

để đo đạc hình dạng giải phẫu thực tế của từng bệnh nhân

then use finite element modeling to better predict

sau đó, sử dụng mô hình nhân tố hữu hạn để dự đoán thêm

the internal stresses and strains

sức ép và sức căng nội tại

on the normal forces,

dựa trên các lực thông thường,

and then create a prosthetic socket for manufacture.

sau đó tạo ra ống chân để đưa vào sản xuất.

We use a 3D printer to create

Chúng tôi sử dụng công nghệ in 3 chiều

a multi-material prosthetic socket

để tạo ống chân đa nguyên liệu

which relieves pressure where needed

giúp làm giảm áp lực ở những nơi cần thiết

on the anatomy of the patient.

dựa trên giải phẫu của người bệnh.

In short, we're using data

Nói ngắn gọn, chúng tôi sử dụng dữ liệu

to make novel sockets quickly and cheaply.

để tạo ra những ống chân lí tưởng rẻ tiền và nhanh chóng.

In a recent trial we just wrapped up

Trong thử nghiệm gần đây, một trong những bệnh nhân

at the Media Lab,

one of our patients, a U.S. veteran

của chúng tôi, một cựu chiến binh Mỹ

who has been an amputee for about 20 years

người bị cụt chân hơn 20 năm

and worn dozens of legs,

từng mang hàng tá chân giả,

said of one of our printed parts,

đã nhận xét về một trong các phần mà chúng tôi tạo ra,

"It's so soft, it's like walking on pillows,

"nó thực sự mềm mại, giống như đang đi trên gối vậy,

and it's effing sexy."

và cũng quyến rũ đó chứ"

(Laughter)

(Cười)

Disability in our age

Khuyết tật trong thời đại của chúng ta không nên trở thành

should not prevent anyone

trở ngại cho bất kỳ ai

from living meaningful lives.

sống một cuộc sống đầy ý nghĩa

My hope and desire is that the tools and processes

Tôi hy vọng rằng, công cụ và phương pháp

we develop in our research group

mà nhóm chúng tôi đã phát triển

can be used to bring highly functional prostheses

sẽ được sử dụng để mang lại những tay chân giả

to those who need them.

có đầy đủ chức năng cho những người cần nó.

For me, a place to begin healing the souls

Đối với cá nhân mình, cách giúp con người được chữa lành

of those affected by war and disease

khỏi những di chứng của chiến tranh hay bệnh tật

is by creating comfortable and affordable interfaces

là tạo nên những khớp nối không đắt tiền mà thoải mái

for their bodies.

cho cơ thể của họ.

Whether it's in Sierra Leone or in Boston,

Bất cứ nơi đâu, dù là Sierra Leone hay Boston,

I hope this not only restores

Tôi hy vọng điều này không chỉ khôi phục

but indeed transforms their sense of human potential.

mà còn thay đổi cảm thức về tiềm năng con người

Thank you very much.

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)