Caroline Casey: Looking past limits

Caroline Casey: Nhìn xa hơn những giới hạn

Translator: Thach Thao Nguyen Phuc Reviewer: Alice Tran

Can any of you

Có ai trong số các bạn

remember what you wanted to be

còn nhớ các bạn muốn trở thành ai

when you were 17?

khi 17 tuổi không?

Do you know what I wanted to be?

Các bạn có biết tôi đã muốn làm gì không?

I wanted to be a biker chick.

Tôi đã từng ước trở thành một tay đua.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I wanted to race cars,

Tôi muốn đua xe,

and I wanted to be a cowgirl,

và muốn trở thành một cô nàng cao bồi

and I wanted to be Mowgli from "The Jungle Book."

và tôi ước là Mowgli trong "Quyển sách rừng xanh"

Because they were all about being free,

Bởi vì những điều đó đều thật tự do biết mấy

the wind in your hair -- just to be free.

cảm nhận làn gió len qua từng sợi tóc -- đó chính là tự do.

And on my seventeenth birthday,

Và vào sinh nhật lần thứ 17 của tôi,

my parents, knowing how much I loved speed,

bố mẹ tôi, những người biết rất rõ niềm đam mê tốc độ của tôi,

gave me one driving lesson

đã tặng tôi một bài học về cách lái xe

for my seventeenth birthday.

như là một món quà sinh nhật.

Not that we could have afforded I drive,

Không phải để tôi lái xe,

but to give me the dream of driving.

mà cho tôi giấm mơ được lái xe.

And on my seventeenth birthday,

Cũng vào sinh nhật 17 tuổi

I accompanied my little sister

tôi đă đi cùng em gái tôi

in complete innocence,

mà không hề hay biết gì,

as I always had all my life --

như tôi vẫn vậy trong suốt cuộc đời --

my visually impaired sister --

cô em gái có thị lực kém của tôi --

to go to see an eye specialist.

đến gặp một chuyên gia về mắt.

Because big sisters

Bởi vì những người chị

are always supposed to support their little sisters.

luôn có nhiệm vụ phải hỗ trợ em mình

And my little sister wanted to be a pilot --

Và em gái tôi đã mong muốn trở thành một phi công --

God help her.

Chúa hãy giúp nó.

So I used to get my eyes tested

Vì thế, tôi đã có một cuộc kiểm tra mắt

just for fun.

chỉ để lấy lệ

And on my seventeenth birthday,

Vào hôm sinh nhật 17 tuổi đó,

after my fake eye exam,

sau cuộc kiểm tra mắt qua loa đó

the eye specialist just noticed it happened to be my birthday.

bác sĩ đã nhận ra đó tình cờ chính là sinh nhật tôi

And he said, "So what are you going to do to celebrate?"

Bác ấy đã hỏi tôi "Thế cháu định tổ chức sinh nhật thế nào nào?"

And I took that driving lesson,

Tôi nhớ đến bài học lái xe đó

and I said, "I'm going to learn how to drive."

và tôi trả lời, "Cháu sẽ học lái xe ạ."

And then there was a silence --

Ngay lúc đó, không ai nói một lời nào

one of those awful silences

đó là một trong những khoảng lặng kinh khủng

when you know something's wrong.

khi bạn nhận ra rằng có điều gì đó không ổn.

And he turned to my mother,

Bác sĩ quay sang phía mẹ tôi,

and he said, "You haven't told her yet?"

ông hỏi, "Chị vẫn chưa nói gì với cháu sao?"

On my seventeenth birthday,

Vào ngày sinh nhật 17 tuổi,

as Janis Ian would best say,

giống như Janis Ian đã từng nói,

I learned the truth at 17.

Tôi đã phát hiện ra sự thật khi 17 tuổi:

I am, and have been since birth,

Từ khi sinh ra

legally blind.

tôi đã hoàn toàn bị mù.

And you know,

Và bạn biết không,

how on earth did I get to 17

sao tôi có thể sống đến tuổi 17

and not know that?

mà không hề hay biết điều đó?

Well, if anybody says country music isn't powerful,

Ồ nếu ai đó nói rằng nhạc đồng quê chẳng mạnh mẽ chút nào,

let me tell you this:

hãy để tôi nói với bạn điều này:

I got there

Tôi có thể thành công như ngày hôm nay

because my father's passion for Johnny Cash

là nhờ sự hâm mộ của bố tôi dành cho Johnny Cash

and a song, "A Boy Named Sue."

và bài hát "Cậu bé tên Sue."

I'm the eldest of three. I was born in 1971.

Trong 3 người con của bố mẹ tôi, tôi là con cả. Tôi ra đời năm 1971.

And very shortly after my birth,

Chỉ một thời gian ngắn sau khi tôi được sinh ra,

my parents found out I had a condition called ocular albinism.

bố mẹ tôi phát hiện ra rằng tôi mắc một chứng bệnh gọi là mắt bạch tạng.

And what the hell does that mean to you?

Tôi biết điều đó chẳng có nghĩa lý gì với các bạn hết.

So let me just tell you, the great part of all of this?

Nhưng hãy để tôi kể cho các bạn nghe phần quan trọng nhất của câu chuyện.

I can't see this clock and I can't see the timing,

Tôi không nhìn thấy chiếc đồng hồ này và không thể biết được thời gian

so holy God, woohoo! (Laughter)

vì thế hỡi chúa đáng kính, woohoo!

I might buy some more time.

tôi co thể mua thêm một chút thì giờ

But more importantly, let me tell you --

Nhưng quan trọng hơn, hãy để tôi nói với các bạn --

I'm going to come up really close here. Don't freak out, Pat.

Tôi sẽ tiến lên thật gần trên này. Đừng sợ, Pat.

Hey.

Này.

See this hand?

Các bạn có nhìn thấy bàn tay này không?

Beyond this hand is a world of Vaseline.

Phủ bên ngoài bàn tay này là một lớp kem Vaseline.

Every man in this room, even you, Steve,

Mọi quý ông trong khán phòng này, kể cả anh, Steve,

is George Clooney.

đều là George Clooney.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And every woman, you are so beautiful.

Và các quý bà, các vị đều thật đẹp.

And when I want to look beautiful, I step three feet away from the mirror,

Mỗi khi tôi muốn mình trông xinh đẹp, tôi sẽ bước ra xa cách chiếc gương ba phít,

and I don't have to see these lines etched in my face

tôi sẽ không phải nhìn thấy những nếp nhăn hằn rõ trên khuôn mặt

from all the squinting I've done all my life

từ những cái nheo mắt mà tôi vẫn hay làm

from all the dark lights.

để tránh những tia sáng tối tăm

The really strange part is

Điều lạ là

that, at three and a half, just before I was going to school,

hồi ba tuổi rưỡi, ngay trước khi tôi bắt đầu đến trường

my parents made a bizarre, unusual

bố mẹ tôi đã có một quyết định kỳ quái, khác thường

and incredibly brave decision.

nhưng vô cùng dũng cảm

No special needs schools.

Không cần trường học cho học sinh có nhu cầu đặc biệt.

No labels.

Không nhãn mác.

No limitations.

Cũng không giới hạn.

My ability and my potential.

Năng lực và khả năng tiềm tàng của tôi.

And they decided to tell me

Bố mẹ tôi đã quyết định nói với tôi rằng

that I could see.

tôi có thể nhìn.

So just like Johnny Cash's Sue,

Cũng giống như cậu bé Sue của Johnny Cash,

a boy given a girl's name,

một cậu bé được đặt cho cái tên của con gái,

I would grow up and learn from experience

tôi đã lớn lên và học từ những kinh nghiệm

how to be tough and how to survive,

cách để trở nên cứng cỏi và những kĩ năng sinh tồn

when they were no longer there to protect me,

khi bố mẹ không còn bên cạnh để bảo vệ tôi,

or just take it all away.

hay đều đã qua đời.

But more significantly,

Nhưng quan trọng hơn,

they gave me the ability

họ đã dạy tôi biết cách

to believe,

tin tưởng,

totally, to believe that I could.

hoàn toàn tin rằng tôi có thể làm được.

And so when I heard that eye specialist

Vậy nên khi tôi nghe người chuyên viên về mắt

tell me all the things, a big fat "no,"

nói về những điều đó, một từ "không" thẳng thừng,

everybody imagines I was devastated.

mọi người hãy tưởng tượng tôi đã suy sụp như thế nào.

And don't get me wrong, because when I first heard it --

Đừng nghĩ sai về tôi, bởi vì khi tôi lần đầu tiên nghe điều đó --

aside from the fact that I thought he was insane --

ngoài việc cho rằng bác sĩ kia thật điên rồ --

I got that thump in my chest,

tôi như bị một cú thụi mạnh vào ngực --

just that "huh?"

giống như thế này "huh".

But very quickly I recovered. It was like that.

Ngay lập tức tôi lấy lại được bình tĩnh. Nó giống như thế này.

The first thing I thought about was my mom,

Lúc đó điều đầu tiên tôi nghĩ đến là mẹ tôi

who was crying over beside me.

người đang khóc nức nở bên cạnh tôi.

And I swear to God, I walked out of his office,

Và trong khi bước ra khỏi phòng khám, tôi đã thề với chúa,

"I will drive. I will drive.

"Mình sẽ lái xe. Mình sẽ lái xe.

You're mad. I'll drive. I know I can drive."

Mọi người điên rồi. Mình sẽ lái xe. Mình biết mình có thể lái xe."

And with the same dogged determination

Và cũng với cùng một quyết tâm lì lợm

that my father had bred into me since I was such a child --

mà bố tôi đã truyền cho tôi khi tôi mới chỉ là một đứa trẻ --

he taught me how to sail,

ông đã dạy tôi cách chèo thuyền,

knowing I could never see where I was going, I could never see the shore,

dù biết rằng tôi chẳng thể nhìn thấy tôi đang đi đâu, cũng chẳng thể nhìn thấy bờ,

and I couldn't see the sails, and I couldn't see the destination.

tôi cũng không thể trông thấy những cánh buồm và không thấy được đích đến.

But he told me to believe

Nhưng bố tôi bảo tôi hãy tin tưởng

and feel the wind in my face.

và cảm nhận những cơn gió lùa vào mặt tôi.

And that wind in my face made me believe

Chính những làn gió phả vào mặt đã làm tôi tin rằng

that he was mad and I would drive.

ông bác sĩ bị điên và tôi sẽ lái xe.

And for the next 11 years,

Trong 11 năm tiếp đó,

I swore nobody would ever find out that I couldn't see,

tôi thề rằng không ai có thể phát hiện ra là tôi bị mù,

because I didn't want to be a failure,

bởi vì tôi không muốn thất bại,

and I didn't want to be weak.

tôi không muốn là một người yếu đuối.

And I believed I could do it.

Tôi đã tin là tôi sẽ thành công.

So I rammed through life as only a Casey can do.

Tôi đâm qua cuộc đời như cách mà chỉ mình làm được.

And I was an archeologist, and then I broke things.

Tôi đã từng là một nhà khảo cổ học, và tôi làm vỡ các thứ.

And then I managed a restaurant, and then I slipped on things.

Và rồi tôi quản lý một nhà hàng, và tôi vấp chân lên các thứ.

And then I was a masseuse. And then I was a landscape gardener.

Và rồi tôi đi làm massage. Và rồi tôi đi thiết kế vườn cảnh.

And then I went to business school.

Và rôi tôi đi học kinh doanh.

And you know, disabled people are hugely educated.

Những người tàn tật nhận được nền giáo dục rất tốt.

And then I went in and I got a global consulting job with Accenture.

Tôi đỗ vào và nhận được công việc tư vấn toàn cầu với Accenture.

And they didn't even know.

Và họ thậm chí còn không biết.

And it's extraordinary

Niềm tin có thể đưa bạn

how far belief can take you.

đi xa đến mức đáng kinh ngạc.

In 1999,

Năm 1999,

two and a half years into that job,

khi tôi đã làm công việc đó được hai năm rưỡi,

something happened.

một chuyện xảy ra --

Wonderfully, my eyes decided, enough.

tuyệt vời thay, mắt tôi quyết định rằng, đủ rồi.

And temporarily,

Và trong một thời gian ngắn,

very unexpectedly,

vô cùng bất ngờ,

they dropped.

chúng suy giảm rõ rệt.

And I'm in one of the most competitive environments in the world,

Và tôi đang thuộc một trong những môi trường cạnh tranh cao nhất thế giới,

where you work hard, play hard, you gotta be the best, you gotta be the best.

nơi mà bạn làm mạnh, chơi mạnh, anh phải là số một, anh phải là số một.

And two years in,

Và hai năm đó,

I really could see very little.

tôi thực ra chỉ thấy được rất lờ mờ.

And I found myself in front of an HR manager

Và tôi đã đứng trước quản lý nhân sự,

in 1999,

năm 1999

saying something I never imagined that I would say.

nói một điều mà tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ nói.

I was 28 years old.

Tôi đã 28 tuổi.

I had built a persona all around what I could and couldn't do.

Mọi người đã có ý niệm chung về những việc tôi làm được và không làm được.

And I simply said,

Và tôi chỉ đơn giản nói là,

"I'm sorry.

"Xin lỗi.

I can't see, and I need help."

Tôi không nhìn thấy, và tôi cần giúp đỡ."

Asking for help can be incredibly difficult.

Nhờ giúp đỡ có thể vô cùng khó khăn.

And you all know what it is. You don't need to have a disability to know that.

Các bạn đều biết nó rất khó khăn; bạn không cần phải tàn tật mới biết điều đó.

We all know how hard it is

Chúng ta đều biết

to admit weakness and failure.

chấp nhận điểm yếu và thất bại khó khăn đến thế nào.

And it's frightening, isn't it?

Và điều đó thật đáng sợ, phải không?

But all that belief had fueled me so long.

Nhưng lòng tin đã nâng đỡ tôi suốt thời gian đó.

And can I tell you, operating in the sighted world when you can't see,

Có thể nói, sống trong thế giới bình thường khi bạn không nhìn thấy được,

it's kind of difficult -- it really is.

khá là khó - thực sự khó khăn.

Can I tell you, airports are a disaster.

Sân bay là một nơi khủng khiếp.

Oh, for the love of God.

Lạy chúa tôi.

And please, any designers out there?

Và làm ơn, những nhà thiết kế ở đây.

OK, designers, please put up your hands, even though I can't even see you.

Các nhà thiết kế, làm ơn giơ tay lên, dù tôi không nhìn thấy các bạn.

I always end up in the gents' toilets.

Tôi luôn vào nhầm toilet cho đàn ông.

And there's nothing wrong with my sense of smell.

Và không có phải vì tôi có vấn đề về thính giác.

But can I just tell you,

Nhưng tôi có thể nói với các bạn,

the little sign for a gents' toilet or a ladies' toilet

dấu hiệu nho nhỏ cho toilet đàn ông hay phụ nữ

is determined by a triangle.

được xác định bằng một hình tam giác.

Have you ever tried to see that

Bạn đã bao giờ thử nhìn hình đó

if you have Vaseline in front of your eyes?

với một lớp vaseline trước mắt chưa?

It's such a small thing, right?

Một hình thật quá nhỏ, đúng không?

And you know how exhausting it can be

Và bạn biết mệt mỏi thế nào

to try to be perfect when you're not,

khi phải cố gắng tỏ ra hoàn hảo trong khi bạn không như thế,

or to be somebody that you aren't?

hoặc tỏ ra là ai khác bản thân bạn?

And so after admitting I couldn't see to HR,

Vậy nên sau khi thú nhận mình không nhìn thấy với người quản lý nhân sự,

they sent me off to an eye specialist.

họ cho tôi đi gặp chuyên viên nhãn khoa.

And I had no idea that this man was going to change my life.

Và tôi không hề biết người đó sẽ thay đổi cuộc sống của mình.

But before I got to him, I was so lost.

Nhưng trước khi gặp anh ta, tôi đã rất mất định hướng.

I had no idea who I was anymore.

Tôi không biết mình là ai nữa.

And that eye specialist, he didn't bother testing my eyes.

Và người chuyên viên nhãn khoa đó, ông ta không cần kiểm tra mắt tôi.

God no, it was therapy.

Lạy chúa, đó là cách điều trị.

And he asked me several questions,

Và ông ta hỏi tôi vào câu hỏi,

of which many were, "Why?

trong số đó có rất nhiều "Tại sao?"

Why are you fighting so hard

Tại sao cô phải đấu tranh quá mệt mỏi

not to be yourself?

để không phải là mình?

And do you love what you do, Caroline?"

Và cô muốn làm gì, Caroline?"

And you know, when you go to a global consulting firm,

Bạn biết đấu, khi bạn đi làm cho một công ty tư vấn toàn cầu,

they put a chip in your head, and you're like,

họ gắn một con chip vào đầu bạn, và bạn sẽ như thế này,

"I love Accenture. I love Accenture. I love my job. I love Accenture.

"Tôi yêu Accenture. Tôi yêu Accenture. Tôi yêu công việc của mình. Tôi yêu Accenture.

I love Accenture. I love Accenture. I love my job. I love Accenture." (Laughter)

Tôi yêu Accenture. Tôi yêu công việc của mình. Tôi yêu Accenture."

To leave would be failure.

Bỏ việc là thất bại.

And he said, "Do you love it?"

Và ông ấy hỏi, "Cô có yêu nó không?"

I couldn't even speak I was so choked up.

Tôi thậm chí không thể thốt lên lời vì quá nghẹn ngào.

I just was so -- how do I tell him?

Tôi cảm thấy quá -- làm sao để tôi nói với ông ta được?

And then he said to me, "What did you want to be when you were little?"

Lúc đó ông ấy hỏi tôi "Khi còn nhỏ cô muốn làm gì?"

Now listen, I wasn't going to say to him, "Well, I wanted to race cars and motorbikes."

Giờ nghe này, tôi sẽ không nói với ông ta "Tôi muốn đua xe ô tô và xe máy."

Hardly appropriate at this moment in time.

Không phù hợp với thời điểm lúc đó chút nào.

He thought I was mad enough anyway.

Thế nào ông ấy cũng nghĩ tôi bị điên.

And as I left his office,

Và khi tôi rời văn phòng ông ấy,

he called me back

ông ấy gọi tôi lại

and he said, "I think it's time.

và nói "Tôi nghĩ đến lúc rồi.

I think it's time

Tôi nghĩ đã đến lúc

to stop fighting and do something different."

dừng chiến đấu và làm điều gì khác."

And that door closed.

Và cánh cửa đóng lại.

And that silence just outside a doctor's office,

Và cái yên lặng bên ngoài một văn phòng bác sĩ,

that many of us know.

cái yên lặng đó, rất nhiều chúng ta đều biết.

And my chest ached.

Ngực tôi đau nhói.

And I had no idea where I was going. I had no idea.

Tôi không biết mình sẽ đi đâu. Tôi không biết.

But I did know the game was up.

Nhưng tôi biết trò chơi đã kết thúc.

And I went home, and, because the pain in my chest ached so much,

Và tôi về nhà, và bởi nối đau trong ngực quá nhức nhối,

I thought, "I'll go out for a run."

tôi nghĩ "Mình sẽ chạy."

Really not a very sensible thing to do.

Không phải là một điều hợp lý cho lắm.

And I went on a run that I know so well.

Và tôi chạy theo con đường mình đã biết quá rõ.

I know this run so well, by the back of my hand.

Tôi biết đường chạy này quá rõ, như lòng bàn tay mình vậy.

I always run it perfectly fine.

Tôi luôn luôn chạy trên đó một cách hoàn hảo.

I count the steps and the lampposts and all those things

Tôi đếm số bước và những cột đèn và mọi thứ

that visually impaired people have a tendency to have a lot of meetings with.

mà những người thị lực kém thường đụng phải.

And there was a rock that I always missed.

Và có một hòn đá tôi luôn luôn quên.

And I'd never fallen on it, never.

Tôi chưa bao giờ vấp vào nó, chưa bao giờ.

And there I was crying away,

Lúc đó tôi đập mạnh vào hòn đá đó,

and smash, bash on my rock.

bật khóc không dừng được.

Broken, fallen over

Đổ vỡ, thảm hại

on this rock

trên một hòn đá

in the middle of March in 2000,

giữa tháng 3 năm 2000 --

typical Irish weather on a Wednesday --

thời tiết đặc trưng của Ireland một ngày thứ 4 --

gray, snot, tears everywhere,

xám xịt, nước mũi nước mắt vòng quanh --

ridiculously self-pitying.

tự than vãn một cách lố bịch.

And I was floored, and I was broken,

Tôi đã vấp ngã, và tôi đã đổ vỡ,

and I was angry.

và tôi đã tức giận.

And I didn't know what to do.

Và tôi không biết phải làm gì.

And I sat there for quite some time going,

Tôi ngồi đó khá lâu,

"How am I going to get off this rock and go home?

"Làm thế nào tôi có thể đứng lên khỏi hòn đá này và về nhà được?

Because who am I going to be?

Bởi tôi sẽ là ai?

What am I going to be?"

Tôi sẽ là ai?"

And I thought about my dad,

Và tôi nghĩ về cha mình,

and I thought, "Good God, I'm so not Sue now."

tôi nghĩ rằng "Lạy chúa, giờ con thật không đúng với Sue."

And I kept thinking over and over in my mind,

Tôi cứ nghĩ đi nghĩ lại trong óc,

what had happened? Where did it go wrong? Why didn't I understand?

chuyện gì đã xảy ra? Sai lầm ở đâu? Tại sao tôi không hiểu?

And you know, the extraordinary part of it

Và bạn biết đấy điều đặc biệt về nó

is I just simply had no answers.

đó là tôi chỉ đơn giản không có câu trả lời nào;

I had lost my belief.

tôi đã mất niềm tin.

Look where my belief had brought me to.

Nhìn xem lòng tin đã đưa tôi tới đâu.

And now I had lost it. And now I really couldn't see.

Và giờ tôi đã đánh mất nó. Và giờ tôi thật sự không thể thấy.

I was crumpled.

Tôi như bị vò nát.

And then I remember thinking about that eye specialist

Khi đó tôi nhớ rằng người chuyên viên nhãn khoa

asking me, "What do you want to be? What do you want to be?

hỏi mình "Cô muốn là ai? Cô muốn là ai?

What did you want to be when you were little? Do you love what you do?

Khi còn nhỏ cô muốn là ai? Cô có yêu việc mình làm không?

Do something different. What do you want to be?

Làm điều gì đó khác biệt. Cô muốn là ai?

Do something different. What do you want to be?"

Làm điều gì đó khác biệt. Cô muốn là ai?

And really slowly, slowly, slowly,

Và thật chậm rãi, chậm rãi, chậm rãi,

it happened.

điều đó xảy ra.

And it did happen this way.

Nó xảy ra như thế này.

And then the minute it came,

Giây phút nó đến

it blew up in my head

nó nổ tung trong tâm trí tôi

and bashed in my heart --

và trong trái tim,

something different.

một điều khác biệt,

"Well, how about Mowgli from 'The Jungle Book'?

"Chà, Mowgli trong "Quyển sách rừng xanh" thì sao?

You don't get more different than that."

Mình cũng không kỳ dị hơn thế là bao."

And the moment, and I mean the moment,

Và khoảnh khắc đó,

the moment that hit me,

khoảnh khắc điều đó đến với tôi,

I swear to God,

xin thề với Chúa,

it was like woo hoo! You know -- something to believe in.

nó giống như là 'woohoo!' bạn biết không -- một điều để tin tưởng.

And nobody can tell me no.

Và không ai có thể bảo tôi không.

Yes, you can say I can't be an archeologist.

Phải, anh có thể nói tôi không thể làm khảo cổ.

But you can't tell me, no, I can't be Mowgli, because guess what?

Nhưng anh không thể bảo tôi, không, cô không thể làm Mowgli, bởi vì sao anh biết không/

Nobody's ever done it before, so I'm going to go do it.

Chưa ai từng làm việc đó, thế nên tôi sẽ làm nó.

And it doesn't matter whether I'm a boy or a girl, I'm just going to scoot.

Và tôi là trai hay gái không quan trọng, giờ tôi sẽ biến đi.

And so I got off that rock, and, oh my God, did I run home.

Thế là tôi đứng dậy khỏi hòn đá, và, lạy chúa tôi, tôi chạy về nhà.

And I sprinted home, and I didn't fall, and I didn't crash.

Tôi chạy như bay về nhà, và tôi không ngã, tôi không va đập.

And I ran up the stairs, and there was one of my favorite books of all time,

Và tôi chạy lên cầu thang, và có một trong những quyển sách tôi luôn yêu quý,

"Travels on My Elephant" by Mark Shand -- I don't know if any of you know it.

"Du hành trên chú voi của tôi" viết bởi Mark Shand -- không biết ai trong số các bạn biết quyển này không.

And I grabbed this book off, and I'm sitting on the couch

Tôi với lấy quyển sách xuống, và ngồi lên ghế sofa

going, "I know what I'm going to do.

nghĩ rằng "Tôi biết mình sẽ làm gì.

I know how to be Mowgli.

Tôi sẽ làm Mowgli.

I'm going to go across India

Tôi sẽ đi xuyên Ấn Độ

on the back of an elephant.

trên lưng một con voi.

I'm going to be an elephant handler."

Tôi sẽ trở thành một người quản voi."

And I had no idea

Và tôi không biết

how I was going to be an elephant handler.

làm cách nào mình sẽ trở thành một người quản voi.

From global management consultant to elephant handler.

Từ chuyên viên tư vấn quản lý toàn cầu tới người quản voi.

I had no idea how. I had no idea how you hire an elephant, get an elephant.

Tôi hoàn toàn không biết làm cách nào. Tôi hoàn toàn không biết thuê voi thế nào, kiếm voi thế nào.

I didn't speak Hindi. I'd never been to India. Hadn't a clue.

Tôi không nói tiếng Hindi. Tôi chưa từng tới Ấn Độ -- không có bất cứ ý niệm nào.

But I knew I would.

Nhưng tôi biết mình sẽ làm được.

Because, when you make a decision at the right time and the right place,

Bởi vì, khi bạn đưa ra một quyết định vào đúng nơi đúng lúc,

God, that universe makes it happen for you.

Chúa ơi, cả vũ trụ sẽ làm điều đó cho bạn.

Nine months later, after that day on snot rock,

Chín tháng sau cái ngày vấp ngã đó,

I had the only blind date in my life

tôi có cuộc gặp không biết mặt trước duy nhất trong cuộc đời

with a seven and a half foot elephant called Kanchi.

và một chút voi cao 2 mét 3 tên là Kanchi.

And together we would trek a thousand kilometers

Và cùng nhau chúng tôi sẽ băng qua hàng ngàn cây số

across India.

xuyên Ấn Độ.

(Applause)

(Vỗ tay)

The most powerful thing of all,

Điều có tác động mạnh mẽ nhất,

it's not that I didn't achieve before then. Oh my God, I did.

không phải là những thứ tôi chưa đạt được trước đó -- Chúa ơi, tôi đã làm được một số việc.

But you know, I was believing in the wrong thing.

Nhưng bạn biết đấy, tôi đã tin vào một điều sai lầm.

Because I wasn't believing in me,

Bởi tôi không tin vào bản thân --

really me, all the bits of me --

chính bản thân tôi, mọi điều về tôi --

all the bits of all of us.

mọi điều về tất cả chúng ta.

Do you know how much of us all pretend to be somebody we're not?

Bạn có biết chúng ta đều tỏ ra là người khác đến mức nào không?

And you know what, when you really believe in yourself and everything about you,

Và bạn biết không, khi bạn thực sự tin vào bản thân mình và mọi thứ của mình,

it's extraordinary what happens.

những điều xảy ra thật phi thường.

And you know what, that trip, that thousand kilometers,

Và bạn biết không, chuyến đi đó, hàng ngàn cây số đó,

it raised enough money for 6,000 cataract eye operations.

đã gây đủ tiền cho 6000 cuộc giải phẫu mắt.

Six thousand people got to see because of that.

6000 người được nhìn thấy nhờ vào đó.

When I came home off that elephant,

Khi tôi xuống khỏi con voi,

do you know what the most amazing part was?

bạn có biết điều tuyệt vời nhất là gì không?

I chucked in my job at Accenture.

Tôi bỏ việc ở Accenture.

I left, and I became a social entrepreneur,

Tôi ra đi, và trở thành một nhà doanh nghiệp xã hội,

and I set up an organization with Mark Shand called Elephant Family,

tôi thành lập một tổ chức với Mark Shand gọi là Gia đình Voi,

which deals with Asian elephant conservation.

hoạt động về bảo tồn voi châu Á.

And I set up Kanchi,

Và tôi thành lập Kanchi

because my organization was always going to be named after my elephant,

vì tổ chức của tôi sẽ phải được đặt theo tên con voi của tôi,

because disability is like the elephant in the room.

bởi vì tàn tật giống như một con voi trong phòng.

And I wanted to make you see it in a positive way --

Tôi muốn các bạn nhìn điều này theo cách tích cực --

no charity, no pity.

không từ thiện, không thương hại.

But I wanted to work only and truly

Tôi muốn hoạt động duy nhất

with business and media leadership

trong lĩnh vực lãnh đạo kinh doanh và truyền thông

to totally reframe disability

để hoàn toàn thay đổi lại sự tàn tật

in a way that was exciting and possible.

theo một cách khả thi và đầy hào hứng.

It was extraordinary.

Điều đó thật phi thường.

That's what I wanted to do.

Đó là điều tôi muốn thực hiện.

And I never thought about noes anymore, or not seeing,

Và tôi thôi không nghĩ về những câu "không", hay không nhìn thấy,

or any of that kind of nothing.

hay tất cả những thứ không thể đó nữa.

It just seemed that it was possible.

Điều đó dường như là khả thi.

And you know, the oddest part is,

Và bạn biết đấy, phần kỳ lạ nhất là,

when I was on my way traveling here to TED,

khi tôi đi tới TED,

I'll be honest, I was petrified.

chân thành mà nói, tôi sợ đến chết điếng.

And I speak,

Và tôi nói,

but this is an amazing audience,

đây là những khán giả tuyệt vời,

and what am I doing here?

và tôi đang làm gì trên này?

But as I was traveling here,

Nhưng khi tôi đang tới đây,

you'll be very happy to know,

bạn sẽ rất vui khi biết rằng,

I did use my white symbol stick cane,

tôi có dùng cây gậy có biểu tượng trắng của mình,

because it's really good to skip queues in the airport.

vì thật tuyệt khi không phải xếp hàng ở sân bay.

And I got my way here

Và tôi đi đến đây

being happily proud that I couldn't see.

cảm thấy tự hào một cách hạnh phúc rằng mình không nhìn được.

And the one thing is that a really good friend of mine,

Có một chuyện là, một người bạn rất tốt của tôi,

he texted me on the way over, knowing I was scared.

nhắn tin cho tôi khi tôi đang lên, biết rằng tôi cảm thấy rất run.

Even though I present confident, I was scared.

Dù tôi tỏ ra tự tin, tôi thấy rất run.

He said, "Be you."

Anh ấy nói "Là chính mình."

And so here I am.

Thế nên tôi ở đây.

This is me, all of me.

Đây là tôi, bản thân tôi.

(Applause)

(Vỗ tay)

And I have learned, you know what,

Và tôi đã học được, bạn biết không,

cars and motorbikes and elephants,

ô tô và xe máy và những chú voi,

that's not freedom.

đó không phải là tự do.

Being absolutely true to yourself is freedom.

Tuyệt đối sống đúng với chính mình, đó là tự do.

And I never needed eyes to see -- never.

Và tôi chưa bao giờ cần đôi mắt để thấy -- chưa bao giờ.

I simply needed vision and belief.

Tôi đơn giản chỉ cần tầm nhìn và niềm tin.

And if you truly believe --

Và nếu bạn thực sự tin tưởng --

and I mean believe from the bottom of your heart --

tôi muốn nói rằng tin tưởng từ đáy lòng --

you can make change happen.

bạn có thể tạo ra thay đổi.

And we need to make it happen,

Và chúng ta cần tạo ra nó,

because every single one of us --

bởi mọi cá nhân trong chúng ta --

woman, man, gay, straight,

phụ nữ, đàn ông, gay, không gay,

disabled, perfect,

tàn tật, hoàn hảo,

normal, whatever --

bình thường, sao cũng được --

everyone of us

mọi người trong chúng ta

must be the very best of ourselves.

phải là bản thân tốt nhất của chính mình.

I no longer want anybody to be invisible.

Tôi không muốn bất cứ ai là vô hình nữa.

We all have to be included.

Chúng ta đều phải được công nhận.

And stop with the labels, the limiting.

Và quá đủ với những nhãn mác, những giới hạn --

Losing of labels,

bỏ chúng đi.

because we are not jam jars.

Bởi chúng ta không phải những lọ mứt;

We are extraordinary, different, wonderful people.

chúng ta là những con người phi thường, khác biệt, tuyệt vời.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)