Caroline Casey: Looking past limits

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Kristine Sargsyan

Can any of you

Դուք կարող եք հիշել,

remember what you wanted to be

թե ինչ էիք ուզում լինել

when you were 17?

17 տարեկանում։

Do you know what I wanted to be?

Գիտե՞ք ինչ էի ես ուզում լինել։

I wanted to be a biker chick.

Ես ուզում էի լինել մոտոցիկլ քշող աղջիկ։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

I wanted to race cars,

Ես ուզում էի արագ մեքենա վարել, մրցումների մասնակցել,

and I wanted to be a cowgirl,

ես ուզում էի լինել կովբոյ,

and I wanted to be Mowgli from "The Jungle Book."

և ես ուզում էի լինել Մաուգլին «Ջունգլիի գրքից»։

Because they were all about being free,

Այն պատճառով, որ նրանք բոլորն ազատ էին,

the wind in your hair -- just to be free.

միայն թե լինել ազատ, ու թողնել, որ քամին փչի դեմքիդ։

And on my seventeenth birthday,

Եվ իմ 17րդ տարեդարձին,

my parents, knowing how much I loved speed,

իմ ծնողները, իմանալով թե որքան եմ ես սիրում արագություն,

gave me one driving lesson

ինձ մեքենա վարելու մեկ դաս նվիրեցին

for my seventeenth birthday.

իմ ծննդյան առթիվ։

Not that we could have afforded I drive,

Նրանք չէին կարող ինձ թույլ տալ մեքենա վարել,

but to give me the dream of driving.

բայց ցանկանում էին ինձ տալ մեքենա վարելու երազանքը։

And on my seventeenth birthday,

Եվ իմ 17րդ տարեդարձին,

I accompanied my little sister

ես ուղեկցում էի իմ փոքրիկ քույրիկին,

in complete innocence,

առանց որևէ կասկածի,

as I always had all my life --

ինչպես միշտ իմ ամբողջ կյանքի ընթացքում,

my visually impaired sister --

իմ տեսողության հետ խնդիրներ ունեղոց քույրիկին,

to go to see an eye specialist.

աչքի մասնագետի հետ հանդիպման։

Because big sisters

Որովհետև մեծ քույրերը

are always supposed to support their little sisters.

միշտ պետք է օգնեն իրենց փոքր քույրիկներին։

And my little sister wanted to be a pilot --

Եվ իմ փոքր քույրն ուզում էր դառնալ օդաչու,

God help her.

Աստված իրեն օգնական։

So I used to get my eyes tested

Այդպիսով, ես միշտ ստուգում էի իմ տեսողությունը

just for fun.

հենց այնպես։

And on my seventeenth birthday,

Եվ իմ 17րդ տարեդարձին,

after my fake eye exam,

իմ աչքի կեղծ զննումից հետո,

the eye specialist just noticed it happened to be my birthday.

աչքի մասնագետը նկատեց, որ իմ ծննդյան օրն է։

And he said, "So what are you going to do to celebrate?"

Նա հարցեց․ «Ինչպե՞ս ես պատրաստվում նշել այն»։

And I took that driving lesson,

Ես, մեքենա վարելու իմ դասից ոգևշնչված,

and I said, "I'm going to learn how to drive."

ասացի․ «Ես պատրատսվում եմ սովորել մեքենա վարել»։

And then there was a silence --

Մի պահ լռություն տիրեց,

one of those awful silences

այն սարսափելի լռություններից,

when you know something's wrong.

որ գիտես, որ մի բան սխալ է։

And he turned to my mother,

Եվ նա շրջվեց դեպի իմ մայրիկը

and he said, "You haven't told her yet?"

և ասաց․ «Դուք նրան դեռ չեք ասել»։

On my seventeenth birthday,

Իմ 17րդ տարեդարձին,

as Janis Ian would best say,

Ջենիս Իանի խոսքերով,

I learned the truth at 17.

ես իմացա ճշմարտությունը 17 տարեկանում։

I am, and have been since birth,

Ես ծնված օրվանից և մինչև այսօր

legally blind.

փաստացիորեն կույր եմ։

And you know,

Եվ գիտեք հարց է առաջանում,

how on earth did I get to 17

ինչպես է հնարավոր 17 տարեկան դառնալ,

and not know that?

և չիմանալ դրա մասին։

Well, if anybody says country music isn't powerful,

Եթե որևէ մեկն ասի, որ քանթրի ոճի երաժշտությունն որևէ ազդեցություն չունի,

let me tell you this:

թույլ տվեք ասել հետևյալը․

I got there

Ինձ հաջողվեց անել դա,

because my father's passion for Johnny Cash

որովհետև իմ հայրիկը տարվել էր Ջոնի Քեշի երաժշտությամբ,

and a song, "A Boy Named Sue."

և նրա «Սյու անունով տղան» երգով։

I'm the eldest of three. I was born in 1971.

Ես երեք երեխաներից ամենամեծն եմ։ Ծնվել եմ 1971 թ․-ին։

And very shortly after my birth,

Եվ իմ ծննդյան օրվանից որոշ ժամանակ անց,

my parents found out I had a condition called ocular albinism.

իմ ծնողները հայտնաբերեցին, որ ես ունեմ օկուլյար ալբինիզմ կոչվող հիվանդությունը։

And what the hell does that mean to you?

Դա Ձեզ ինչ որ բան ասու՞մ է։

So let me just tell you, the great part of all of this?

Գիտե՞ք որն է դրա լավ մասը։

I can't see this clock and I can't see the timing,

Ես չեմ կարող տեսնել այս ժամացույցը և չեմ կարող տեսնել ժամը քանիսն է։

so holy God, woohoo! (Laughter)

Այնպես որ, աստված իմ, այո՜,

I might buy some more time.

ես կարող եմ մի քիչ ավելի շատ ժամանակ ունենալ։

But more importantly, let me tell you --

Բայց ավելի կարևոր մեկ բան, թույլ տվեք ասել ձեզ,

I'm going to come up really close here. Don't freak out, Pat.

և ես պատրաստվում եմ ավելի մոտ գալ։ Մի անհագստացիր, Փեթ։

Hey.

Հե՜յ։

See this hand?

Տեսնու՞մ եք իմ ձեռքը։

Beyond this hand is a world of Vaseline.

Իմ ձեռքից այն կողմ մշուշապատ աշխարհ է։

Every man in this room, even you, Steve,

Յուրաքանչյուր տղամարդ այս սենյակում, և դու նույնպես Սթիվ,

is George Clooney.

Ջորջ Քլունին է։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And every woman, you are so beautiful.

Եվ կանայք, դուք բոլորդ այնքան գեղեցիկ եք։

And when I want to look beautiful, I step three feet away from the mirror,

Իսկ երբ ուզում եմ գեղեցիկ լինել, ես երեք քայլ հետ եմ անում հայելուց,

and I don't have to see these lines etched in my face

և կարող եմ չտեսնել դեմքիս այն գծերը,

from all the squinting I've done all my life

որոնք հայտնվել են աչքերս կկոցելու հետևանքով,

from all the dark lights.

ամբողջ կյանքիս ընթացում։

The really strange part is

Տարօրինակն այն է,

that, at three and a half, just before I was going to school,

որ, երբ ես երեք ու կես տարեկան էի, մինչ իմ մանկապարտեզ գնալը,

my parents made a bizarre, unusual

իմ ծնողները շատ տարօրինակ, անսովոր

and incredibly brave decision.

և անհավատալիորեն քաջ որոշում կայացրեցին։

No special needs schools.

Ոչ մի հատուկ կարիքներով երեխաների դպրոց։

No labels.

Ոչ մի պիտակ։

No limitations.

Ոչ մի սահմանափակում։

My ability and my potential.

Կարևորն իմ կարողություններն ու իմ ներուժն են։

And they decided to tell me

Եվ նրանք որոշեցին ասել ինձ,

that I could see.

որ ես կարող եմ տեսնել։

So just like Johnny Cash's Sue,

Որպեսզի ես Ջոնի Քեշի Սյուի նման,

a boy given a girl's name,

մի տղա, որն աղջկա անուն է կրում,

I would grow up and learn from experience

մեծանամ և սովորեմ իմ փորձից,

how to be tough and how to survive,

թե ինչպես լինել ուժեղ և գոյատևել,

when they were no longer there to protect me,

երբ նրանք այլևս չեն լինի, որպեսզի ինձ պաշտպանեն,

or just take it all away.

կամ լուծեն իմ խնդիրները։

But more significantly,

Բայց ինչն ավելի կարևոր է,

they gave me the ability

նրանք տվեցին ինձ

to believe,

հավատալու ունակությունը,

totally, to believe that I could.

ես ամբողջ էությամբ հավատում էի, որ ես կարող էի տեսնել։

And so when I heard that eye specialist

Աչքի մասնագետի ասածները

tell me all the things, a big fat "no,"

լսելուց հետո,

everybody imagines I was devastated.

բոլորը մտածում էին, որ ես ջախջախված կլինեմ։

And don't get me wrong, because when I first heard it --

Եվ ճիշտ հասկացեք ինձ, երբ ես առաջին անգամ լսեցի դա,

aside from the fact that I thought he was insane --

մի կողմ թողնելով այն փաստը, որ ես մտածեցի, որ նա խելագար է,

I got that thump in my chest,

ես մի ծանր հարված զգացի կրծքումս,

just that "huh?"

այդ մի պահը։

But very quickly I recovered. It was like that.

Բայց շատ շուտ ես վերականգնվեցի։ Այսպես եղավ։

The first thing I thought about was my mom,

Առաջին հերթին ես մտածեցի իմ մայրիկի մասին,

who was crying over beside me.

որը կողքս նստած լացում էր։

And I swear to God, I walked out of his office,

Եվ երդվում եմ աստծո առաջ, ես դուրս եկա սենյակից, մտածելով․

"I will drive. I will drive.

«Ես մեքենա եմ վարելու։ Ես մեքենա եմ վարելու։

You're mad. I'll drive. I know I can drive."

Դուք խելագար եք։ Ես մեքենա եմ վարելու։ Ես գիտեմ, որ կարող եմ մեքենա վարել»։

And with the same dogged determination

Եվ նույն համառ վճռականությամբ,

that my father had bred into me since I was such a child --

որը դաստիարակել է իմ մեջ հայրս փոքրուց,

he taught me how to sail,

նա սովորեցրել է ինձ ծովով ճանապարհ գնալ,

knowing I could never see where I was going, I could never see the shore,

իմանալով, որ ես երբեք չեմ կարող տեսնել, թե ուր եմ գնում, ես երբեք չեմ կարող տեսնել ափը,

and I couldn't see the sails, and I couldn't see the destination.

և չեմ կարող տեսնել առագաստը, չեմ կարող տեսնել նպատակակետը։

But he told me to believe

Բայց նա սովորեցրեց ինձ հավատալ,

and feel the wind in my face.

և զգալ քամին դեմքիս վրա։

And that wind in my face made me believe

Եվ այդ քամին ստիպեց ինձ հավատալ,

that he was mad and I would drive.

որ նա խենթ է, և որ ես կարող եմ վարել։

And for the next 11 years,

Եվ հաջորդ 11 տարիների ընթացքում,

I swore nobody would ever find out that I couldn't see,

ես երդվեցի, որ ոչ մեկ չի իմանա, որ ես չեմ տեսնում,

because I didn't want to be a failure,

որովհետև ես չեմ ուզում ձախողվել,

and I didn't want to be weak.

ես չեմ ուզում լինել թույլ։

And I believed I could do it.

Եվ ես հավատում էի, որ կարող եմ անել դա։

So I rammed through life as only a Casey can do.

Այսպիսով, ես կյանքին առաջ շարժվեցի, այնպես, ինչպես միայն Քեյսին է կարող։

And I was an archeologist, and then I broke things.

Ես հնագետ էի, և կոտրում էի ամեն բան։

And then I managed a restaurant, and then I slipped on things.

Այնուհետև, ես ռեստորան էի տնօրինում, և սայթաքում էի և վայր ընկում։

And then I was a masseuse. And then I was a landscape gardener.

Դրանից հետո, ես մասաժիստ էի, այնուհետև՝ այգեգործ։

And then I went to business school.

Այնուհետև ես բիզնես ուսուցանեցի։

And you know, disabled people are hugely educated.

Հաշմանդամ մարդիկ շատ կրթված են։

And then I went in and I got a global consulting job with Accenture.

Այնուհետև ես Accenture անունով կազմակերպությունում աշխատանքի ընդունվեցի, որպես համաշխարհային խոհրդատու։

And they didn't even know.

Եվ նրանք նույնիսկ չէին կասկածում, որ ես չեմ տեսնում։

And it's extraordinary

Իսկապես զարմանալի է,

how far belief can take you.

թե որքան հեռու հավատը կարող է ձեզ հասցնել։

In 1999,

1999թ․-ին,

two and a half years into that job,

աշխատանքի անցնելուց 2,5 տարի անց,

something happened.

կատարվեց հետևյալը․

Wonderfully, my eyes decided, enough.

իմ աչքերը որոշեցին՝ բավական է։

And temporarily,

Եվ ժամանակավորապես,

very unexpectedly,

շատ անսպասելիորեն,

they dropped.

նրանք դադարեցին տեսնել։

And I'm in one of the most competitive environments in the world,

Ես գտվնում եմ աշխարհի ամենամրցունակ միջավայրում,

where you work hard, play hard, you gotta be the best, you gotta be the best.

երբ դու պետք է շատ աշխատես և ամենալավը լինես, լավագույնը լինես։

And two years in,

Եվ երկու տարի անց,

I really could see very little.

իրականում շատ վատ էի տեսնում։

And I found myself in front of an HR manager

Ես հայտնվեցի մարդկային ռեսուրսների մենեջերի առաջ,

in 1999,

1999 թ․-ին,

saying something I never imagined that I would say.

և ասացի նրան մի բան, որ երբևէ չէի մտածում, որ կասեմ։

I was 28 years old.

Ես 28 տարեկան էի։

I had built a persona all around what I could and couldn't do.

Ես ստեղծել էի իմ իմիջը, թե ինչ ես կարող եմ անել և չեմ կարող անել։

And I simply said,

Եվ ես պարզապես ասացի․

"I'm sorry.

«Կներեք։

I can't see, and I need help."

Ես չեմ կարող տեսնել, և օգնության կարիք ունեմ»։

Asking for help can be incredibly difficult.

Օգնություն խնդրելը սարսափելի դժվար բան է։

And you all know what it is. You don't need to have a disability to know that.

Դուք գիտեք թե որքան դա դժվար է, դա իմանալու համար պետք չէ հաշմանդամ լինել։

We all know how hard it is

Մենք բոլորս գիտենք, թե որքան դժվար է

to admit weakness and failure.

ընդունել մեր թուլությունն ու պարտությունը։

And it's frightening, isn't it?

Եվ դա վախեցնող է, այդպես չէ՞։

But all that belief had fueled me so long.

Բայց այդ հավատն այդքան ժամանակ սնուցել էր ինձ։

And can I tell you, operating in the sighted world when you can't see,

Տեսնող մարդկանց աշխարհում գործ ունենալը, երբ դուք չեք տեսնում,

it's kind of difficult -- it really is.

մի քիչ դժվար է, իրականում դժվար է։

Can I tell you, airports are a disaster.

Թույլ տվեք ասել, որ օդանավակայանները սարսափելի են։

Oh, for the love of God.

Աստծու սիրուն։

And please, any designers out there?

Եվ խնդրում եմ դիզայներներ։

OK, designers, please put up your hands, even though I can't even see you.

Դիզայներներ, խնդրում եմ բարձրացրեք ձեր ձեռքերը, չնայած, որ չեմ տեսնում ձեզ։

I always end up in the gents' toilets.

Ես միշտ հայտնվում եմ տղամարդկանց զուգարանում։

And there's nothing wrong with my sense of smell.

Եվ իմ հոտառության հետ ամեն բան նորմալ է։

But can I just tell you,

Բայց ցանկանում եմ պարզապես ասել,

the little sign for a gents' toilet or a ladies' toilet

որ այդ փոքրիկ տարբերակիչ նշանը, տղամարդկանց և կանանց զուգարանների դռների վրա,

is determined by a triangle.

ընդամենը մի եռանկյուն է։

Have you ever tried to see that

Երբևէ փորձե՞լ եք տեսնել այն,

if you have Vaseline in front of your eyes?

երբ ձեր աչքերի առջև մշուշ է։

It's such a small thing, right?

Դա այնքան փոքր նշան է, չէ՞։

And you know how exhausting it can be

Եվ գիտեք որքան հոգնեցուչից է,

to try to be perfect when you're not,

փորձել լինել կատարյալ, երբ դուք այդպիսինը չեք,

or to be somebody that you aren't?

կամ մեկ ուրիշ անձ լինել։

And so after admitting I couldn't see to HR,

Այն բանից հետո, երբ ես խոստովանեցի մարդկային ռեսուրսների աշխատակցին, որ չեմ կարող տեսնել,

they sent me off to an eye specialist.

նրանք ուղարկեցին ինձ աչքի մասնագետի մոտ։

And I had no idea that this man was going to change my life.

Ես գաղափար անգամ չունեի, որ այդ մարդը փոխելու է իմ կյանքը։

But before I got to him, I was so lost.

Բայց մինչ նրան հասնելը, ես չգիտեի ինչ անել։

I had no idea who I was anymore.

Ես չգիտեի թե ով եմ ես։

And that eye specialist, he didn't bother testing my eyes.

Աչքի մասնագետը, նա նույնիկ չստուգեց իմ տեսողությունը։

God no, it was therapy.

Նա զուտ հոգեբանական օգնություն ցուցաբերեց։

And he asked me several questions,

Եվ նա ինձ մի շարք հարցեր տվեց,

of which many were, "Why?

որոնցից շատերը «ինչու՞» էին։

Why are you fighting so hard

«Ինչու՞ ես դու այդքան պայքարում

not to be yourself?

մեկ ուրիշ անձ լինելու համար։

And do you love what you do, Caroline?"

Եվ արդյո՞ք դու սիրում ես քո աշխատանքը, Քերոլին»։

And you know, when you go to a global consulting firm,

Եվ գիտեք, որ երբ դուք աշխատում եք համաշխարհային խորհրդատվական կազմակերպությունում,

they put a chip in your head, and you're like,

նրանք կարծես չիպ են մտցնում ձեր գլխի մեջ, և դուք սկսում եք մտածել․

"I love Accenture. I love Accenture. I love my job. I love Accenture.

«Ես սիրում եմ Accenture։ Ես սիրում եմ Accenture․ Ես սիրում եմ իմ աշխատանքը։ Ես սիրում եմ Accenture։

I love Accenture. I love Accenture. I love my job. I love Accenture." (Laughter)

Ես սիրում եմ Accenture․ Ես սիրում եմ իմ աշխատանքը։ Ես սիրում եմ Accenture»։

To leave would be failure.

Աշխատանքից հեռանալը նշանակում է պարտություն կրել։

And he said, "Do you love it?"

Եվ նա ասաց․ «Դու սիրու՞մ ես այն»։

I couldn't even speak I was so choked up.

Ես նույնիսկ չէի կարող պատասխանել, ես խեղդվում էի զգացմունքներից։

I just was so -- how do I tell him?

Ես միայն մտածում էի․ ինչպե՞ս կարող եմ ասել նրան։

And then he said to me, "What did you want to be when you were little?"

Այնուհետև նա հարցեց ինձ․ «Ի՞նչ էիր ուզում լինել, երբ փոքր էիր»։

Now listen, I wasn't going to say to him, "Well, I wanted to race cars and motorbikes."

Դե ես չէի պատրաստվում ասել նրան, որ ուզում էի արագ մեքենաներ և մոտոցիկլ վարել։

Hardly appropriate at this moment in time.

Այդ պահն այդքան էլ հարմար չէր նման բան ասելու համար։

He thought I was mad enough anyway.

Նա արդեն իսկ համոզված էր, որ ես խենթ եմ։

And as I left his office,

Եվ ես հեռացա նրա գրասենյակից,

he called me back

բայց նա զանգահարեց ինձ

and he said, "I think it's time.

և ասաց․ «Կարծում եմ ժամանակն է։

I think it's time

Կարծում եմ ժամանակն է,

to stop fighting and do something different."

որ դադարեցնես պայքարը և անես մեկ ուրիշ բան»։

And that door closed.

Եվ այդ դուռը փակվեց։

And that silence just outside a doctor's office,

Եվ ապա մի լռություն տիրեց, որ հաճախ տիրում է բժշկի սենյակից դուրս,

that many of us know.

որին, մեզանից շատերը ծանոթ են։

And my chest ached.

Եվ իմ սիրտը ցավում էր։

And I had no idea where I was going. I had no idea.

Ես պատկերացում իսկ չունեի, թե ուր եմ գնում։

But I did know the game was up.

Բայց ես գիտեի, որ խաղն ավարտված է։

And I went home, and, because the pain in my chest ached so much,

Ես տուն գնացի, բայց քանի որ, սիրտս շարունակում էր ցավել,

I thought, "I'll go out for a run."

ես մտածեցի, որ կարելի է գնալ վազելու։

Really not a very sensible thing to do.

Իրականում դա խելամիտ միտք չէր։

And I went on a run that I know so well.

Ես սկսեցի վազել մի ճանապարհով, որը շատ լավ գիտեմ։

I know this run so well, by the back of my hand.

Ես անգիր գիտեմ այդ ճանապարհը։

I always run it perfectly fine.

Ես միշտ այդ ճանապարհով հանգիստ վազում եմ։

I count the steps and the lampposts and all those things

Ես հաշվում եմ աստիճանները, փողոցային լամպերը և նման բաներ,

that visually impaired people have a tendency to have a lot of meetings with.

որոնց հետ տեսողության հետ խնդիրներ ունեցող մարդիկ հաճախ բախվում են։

And there was a rock that I always missed.

Եվ այնտեղ մի քար կար, որի կողքով ես միշտ անցնում էի։

And I'd never fallen on it, never.

Եվ ես երբեք այդ քարի վրա չեմ սայթաքել, երբեք։

And there I was crying away,

Եվ ահա ես լացելով վազում եմ,

and smash, bash on my rock.

և սայթաքում այդ քարի վրա և վայր ընկնում։

Broken, fallen over

Կոտրված, վայր ընկած

on this rock

այդ քարի վրա

in the middle of March in 2000,

2000 թ․-ի մարտի կեսերին,

typical Irish weather on a Wednesday --

սովորական իռլանդական եղանակ էր, չորեքշաբթի օր,

gray, snot, tears everywhere,

մռայլ էր, ես լացում եմ,

ridiculously self-pitying.

և խղճում ինքս ինձ։

And I was floored, and I was broken,

Եվ ես գետնին էի ընկած, ես ջախջախված էի,

and I was angry.

և զայրացած։

And I didn't know what to do.

Եվ չգիտեի, թե ինչ անել։

And I sat there for quite some time going,

Որոշ ժամանակ նստած մնացի այնտեղ, մտածելով․

"How am I going to get off this rock and go home?

«Ինչպե՞ս պիտի բարձրանամ և տուն գնամ։

Because who am I going to be?

Ո՞վ եմ ես պատրաստվում լինել։

What am I going to be?"

Ո՞վ եմ ես պատրաստվում լինել»։

And I thought about my dad,

Եվ ես մտածեցի իր հայրիկի մասին,

and I thought, "Good God, I'm so not Sue now."

մտածեցի․ «Աստված իմ, ես բացարձակ Սյուի նման չեմ հիմա»։

And I kept thinking over and over in my mind,

Ես շարունակաբար մտածում էի,

what had happened? Where did it go wrong? Why didn't I understand?

ի՞նչ պատահեց, ո՞րն էր իմ սխալը, ի՞նչ ես չհասկացա։

And you know, the extraordinary part of it

Եվ գիտեք, արտասովորն այն էր,

is I just simply had no answers.

որ ես պարզապես ոչ մի պատասխան չունեի,

I had lost my belief.

ես կորցրել էի իմ հավատը։

Look where my belief had brought me to.

Տես թե ինչին հասցրեց քեզ քո հավատը։

And now I had lost it. And now I really couldn't see.

Եվ ահա ես կորցեցի այն։ Այժմ ես չեմ կարող տեսնել։

I was crumpled.

Ես ջախջախված էի։

And then I remember thinking about that eye specialist

Այնուհետև ես սկսեցի մտածել թե ինչպես էր աչքի մասնագետը հարցնում․

asking me, "What do you want to be? What do you want to be?

«Ի՞նչ ես ուզում լինել։ Ի՞նչ ես ուզում լինել։

What did you want to be when you were little? Do you love what you do?

Ի՞նչ էիր ուզում լինել, երբ փոքր էիր։ Դու սիրու՞մ ես քո աշխատանքը։

Do something different. What do you want to be?

Մեկ այլ բան արա։ Ի՞նչ ես ուզում լինել։

Do something different. What do you want to be?"

Մեկ ուրիշ բան արա։ Ի՞նչ ես ուզում լինել։

And really slowly, slowly, slowly,

Եվ կամաց-կամաց,

it happened.

դա տեղի ունեցավ։

And it did happen this way.

Եվ դա տեղի ունեցավ հետևյալ կերպ։

And then the minute it came,

Եվ այն պահին, երբ դա տեղի ունեցավ,

it blew up in my head

այն փայլատակեց իմ գլխում,

and bashed in my heart --

այն արձագանքեց իմ սրտում,

something different.

մեկ այլ բան,

"Well, how about Mowgli from 'The Jungle Book'?

«Ինչ կասես Մաուգլիի մասին «Ջունգլիի գրքից»։

You don't get more different than that."

Դա շատ տարբեր է նրանից ինչ ես արել եմ»։

And the moment, and I mean the moment,

Եվ այդ պահին, հենց այդ պահին,

the moment that hit me,

որ ես հասկացա դա,

I swear to God,

երդվում եմ աստծո առաջ,

it was like woo hoo! You know -- something to believe in.

գիտեք, դա մի բան էր, որին կարելի էր հավատալ։

And nobody can tell me no.

Եվ ոչ մեկ չէր կարող ինձ հակառակն ասել։

Yes, you can say I can't be an archeologist.

Այո, դուք կարող եք ասել, որ ես հնագետ չեմ կարող լինել։

But you can't tell me, no, I can't be Mowgli, because guess what?

Բայց դուք չեք կարող ասել, որ ես Մաուգլի չեմ կարող լինել, և գիտեք ինչու՞։

Nobody's ever done it before, so I'm going to go do it.

Որովհետև ոչ մեկը Մաուգլի չի եղել ինձանից առաջ։

And it doesn't matter whether I'm a boy or a girl, I'm just going to scoot.

Եվ նշանակություն չունի աղջիկ ես ես թե տղա, ես պատրաստվում եմ փախչել։

And so I got off that rock, and, oh my God, did I run home.

Այդպիսով, ես բարձրացա քարի վրայից և վազեցի տուն։

And I sprinted home, and I didn't fall, and I didn't crash.

Ես վազեցի տուն, և ճանապարհին ոչ մի անգամ վայր չընկա և ես ոչ մի բանի չբախվեցի։

And I ran up the stairs, and there was one of my favorite books of all time,

Ես բարձրացա աստիճաններով, և գտա իմ ամենասիրելի գրքերից մեկը,

"Travels on My Elephant" by Mark Shand -- I don't know if any of you know it.

Մարկ Շանդի «Ճանապարհորդություն փղի վրա», չգիտեմ արդյոք ձեզանից ոմանք գիտեն այն։

And I grabbed this book off, and I'm sitting on the couch

Ես ձեռքս վերցրեցի գիրքը, նստեցի բազմոցին, մտածելով․

going, "I know what I'm going to do.

«Ես գիտեմ, թե ինչ եմ անելու։

I know how to be Mowgli.

Ես գիտեմ ինչպես լինել Մաուգլի։

I'm going to go across India

Ես կճանապարհորդեմ Հնդկաստանով,

on the back of an elephant.

փղի մեջքին նստած։

I'm going to be an elephant handler."

Ես կլինեմ փիղ վարժեցնող»։

And I had no idea

Ես գաղափար չունեի,

how I was going to be an elephant handler.

թե ինչպես եմ լինելու փիղ վարժեցնող։

From global management consultant to elephant handler.

Համաշխարային մենեջմենտի խորհդատուից՝ փիղ վարժեցնող։

I had no idea how. I had no idea how you hire an elephant, get an elephant.

Գաղափար չունեի, թե ինչպես ես դա անում։ Գաղափար չունեի, թե ինչպես են փիղ գտնում կամ վարձում։

I didn't speak Hindi. I'd never been to India. Hadn't a clue.

Ես չէի խոսում հինդի։ Ես երբեք չէի եղել Հնդկաստանում։

But I knew I would.

Բայց ես գիտեի, որ անելու եմ դա։

Because, when you make a decision at the right time and the right place,

Որովհետև, երբ դուք որոշում եք կայացնում ճիշտ ժամանակին և ճիշտ վայրում,

God, that universe makes it happen for you.

աստված իմ, տիեզերքն օգնում է ձեզ, որ դա տեղի ունենա։

Nine months later, after that day on snot rock,

Այդ օրվանից ինն ամիս անց,

I had the only blind date in my life

ես ունեցա իմ կյանքի միակ «կույր ժամադրությունը»,

with a seven and a half foot elephant called Kanchi.

2,5 մետր հասակ ունեցող փղի հետ, ում անունն էր Կանչի։

And together we would trek a thousand kilometers

Եվ միասին մենք ճանապարհորդեցինք հազարավոր կիլոմետրեր

across India.

ամբողջ Հնդկաստանով։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

The most powerful thing of all,

Ամենաազդեցիկն այն է,

it's not that I didn't achieve before then. Oh my God, I did.

որ, այնպես չէր, որ ես իրականում որևէ նվաճում չէի ունեցել, աստված վկա, ունեցել էի։

But you know, I was believing in the wrong thing.

Բայց գիտեք, ես հավատում էի սխալ բանի։

Because I wasn't believing in me,

Որովհետև ես չէի հավատում իմ ուժերին,

really me, all the bits of me --

իրական ինձ, ինձ ամբողջությամբ,

all the bits of all of us.

մեր բոլորին ամբողջությամբ։

Do you know how much of us all pretend to be somebody we're not?

Գիտե՞ք մեզանից քանիսն են ձևացնում լինել ինչ-որ մեկը, որ մենք չենք։

And you know what, when you really believe in yourself and everything about you,

Եվ գիտեք, երբ դուք իրականում հավատում եք ձեզ և ձեր ուժերին,

it's extraordinary what happens.

անհավատալի է, թե ինչեր են տեղի ունենում։

And you know what, that trip, that thousand kilometers,

Եվ գիտեք, որ այդ հազարավոր կիլոմետրերով ճամփորդությունը,

it raised enough money for 6,000 cataract eye operations.

ֆինանսավորեց աչքի կատարակտի 6,000 վիրահատություն։

Six thousand people got to see because of that.

6,000 մարդ կարողացավ տեսնել ի շնորհիվ դրան։

When I came home off that elephant,

Երբ ես ավարտեցի իմ ճամփորդությունը փղի հետ,

do you know what the most amazing part was?

գիտե՞ք, որն էր ամենահրաշալի պահը։

I chucked in my job at Accenture.

Ես լքեցի աշխատանքս Accenture-ում,

I left, and I became a social entrepreneur,

դուրս եկա այնտեղից, և դարձա սոցիալ ձեռնարկատեր,

and I set up an organization with Mark Shand called Elephant Family,

Մարկ Շանդի հետ միասին հիմնելով մի կազմակերպություն, որը կոչվեց Elephant Family,

which deals with Asian elephant conservation.

նվիրված ասիական փղերի պահպանմանը։

And I set up Kanchi,

Եվ ես հիմնեցի Կանչին,

because my organization was always going to be named after my elephant,

որովհետև իմ կազմակերպությունը միշտ իմ փղի անունն է կրելու,

because disability is like the elephant in the room.

որովհետև հաշմանդամությունը նման է փղին սենյակի մեջ։

And I wanted to make you see it in a positive way --

Եվ ես ուզում էի, որ դուք այն տեսնեք դրական լույսի ներքո,

no charity, no pity.

ոչ մի կարեկցություն, ոչ մի խղճահարություն։

But I wanted to work only and truly

Բայց ես ուզում էի աշխատել միայն

with business and media leadership

բիզնեսի և մեդիայի ղեկավարության հետ,

to totally reframe disability

ամբողջությամբ վերափոխելու համար հաշմանդամության ձևակերպումը,

in a way that was exciting and possible.

աշխատել այնպես, որ այն լինի հետաքրքիր և հնարավոր։

It was extraordinary.

Դա արտակարգ էր։

That's what I wanted to do.

Դա այն էր, ինչ ես ուզում էի անել։

And I never thought about noes anymore, or not seeing,

Եվ ես երբեք այլևս չէի մտածում իմ չտեսնելու

or any of that kind of nothing.

և նման այլ անհեթեթությունների մասին։

It just seemed that it was possible.

Ամեն ինչ հնարավոր էր թվում։

And you know, the oddest part is,

Եվ գիտեք, տարօրինակն այն է,

when I was on my way traveling here to TED,

երբ ես այստեղ TED հասնելու ճանապարհին,

I'll be honest, I was petrified.

անկեղծ ասած, ես սարսափած էի։

And I speak,

Եվ ես ելույթ եմ ունենում,

but this is an amazing audience,

հրաշալի հանդիսատեսի առջև,

and what am I doing here?

և ո՞վ եմ ես և ի՞նչ եմ անում այստեղ։

But as I was traveling here,

Բայց իմ ուղևորության ժամանակ,

you'll be very happy to know,

դուք ուրախ կլինեք իմանալ,

I did use my white symbol stick cane,

որ ես օգտագործեցի իմ սպիտակ խորհդանշանով ձեռնափայտը,

because it's really good to skip queues in the airport.

որովհետև օդանավակայանում հերթերից խուսափելը շատ հաճելի է։

And I got my way here

Եվ ես հասա այստեղ,

being happily proud that I couldn't see.

հպարտ լինելով, որ չեմ կարող տեսնել։

And the one thing is that a really good friend of mine,

Եվ իմ շատ լավ ընկերը

he texted me on the way over, knowing I was scared.

ինձ հաղորդագրություն ուղարկեց, իմանալով որ ես վախենում եմ։

Even though I present confident, I was scared.

Չնայած ես վստահ եմ ելույթ ունենում, ես վախեցած էի։

He said, "Be you."

Նա ասաց․ «Եղիր ինչպիսին, որ կաս»։

And so here I am.

Եվ ահա ես այստեղ եմ։

This is me, all of me.

Սա ես եմ, ես՝ ամբողջությամբ։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

And I have learned, you know what,

Եվ գիտեք ի՞նչ եմ հասկացել,

cars and motorbikes and elephants,

ավտոմեքենաները, մոտոցիկլերը և փղերը,

that's not freedom.

դա ազատություն չէ։

Being absolutely true to yourself is freedom.

Ազատությունն ինքնդ քո առջև բացարձակ ազնիվ լինելն է։

And I never needed eyes to see -- never.

Եվ ինձ երբեք աչքեր անհրաժեշտ չեն եղել տեսնելու համար, երբեք։

I simply needed vision and belief.

Ինձ պարզապես անհրաժեշտ էր տեսլական և հավատ։

And if you truly believe --

Եվ եթե դուք իսկապես հավատում եք,

and I mean believe from the bottom of your heart --

ես նկատի ունեմ, հավատում եք ամբողջ սրտով,

you can make change happen.

դուք կարող եք փոխել իրականությունը։

And we need to make it happen,

Եվ մենք պետք է դա անենք,

because every single one of us --

քանի որ մեզանից յուրաքանչյուրը,

woman, man, gay, straight,

կին, տղամարդ, հոմոսեքսուալ,

disabled, perfect,

հաշմանդամ, կատարյալ

normal, whatever --

նորմալ, ինչևէ,

everyone of us

մեզանից յուրաքանչյուրը,

must be the very best of ourselves.

պետք է լինի իր հնարավոր լավագույնը։

I no longer want anybody to be invisible.

Ես այլևս չեմ ուզում, որ որևէ մեկը լինի անտեսանելի։

We all have to be included.

Մենք բոլորս պետք է ներգրավված լինենք։

And stop with the labels, the limiting.

Եկեք դեն նետենք պիտակներն ու սահմանափակումները,

Losing of labels,

մոռանանք պիտակները։

because we are not jam jars.

Որովհետև մենք մուրաբայի տարա չենք, որ պիտակ ունենանք,

We are extraordinary, different, wonderful people.

մենք արտասովոր, միմյանցից տարբեր, հրաշալի մարդիկ ենք։

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)