New insights on poverty | Hans Rosling

Hans Rosling khám phá những góc nhìn mới về đói nghèo

Translator: Phoebe Nguyen Reviewer: LD .

I told you three things last year.

Năm ngoái tôi bảo các bạn ba điều.

I told you that the statistics of the world

Tôi bảo rằng các số liệu trên thế giới

have not been made properly available.

vẫn chưa được công bố rõ ràng.

Because of that, we still have the old mindset

Chính vì vậy, chúng ta vẫn giữ lối tư tưởng cổ hủ

of developing in industrialized countries, which is wrong.

về các nước đang phát triển và công nghiệp hóa, đó là sai.

And that animated graphics can make a difference.

Và tôi bảo rằng đồ họa ảnh động có thể tạo ra sự khác biệt.

Things are changing

Mọi việc đang thay đổi.

and today, on the United Nations Statistic Division Home Page,

Hôm nay, trang chủ của Cục Thống kê Liên hiệp Quốc

it says, by first of May, full access to the databases.

thông báo, ngày 1 tháng 5, toàn quyền truy cập vào cơ sở dữ liệu.

(Applause)

(Vỗ tay)

And if I could share the image with you on the screen.

Nếu tôi có thể chia sẻ hình ảnh với bạn trên màn hình,

So three things have happened.

có 3 việc đã xảy ra.

U.N. opened their statistic databases,

Liên hiệp quốc cho phép truy cập cơ sở dữ liệu thống kê của họ,

and we have a new version of the software

và phần mềm này đã có một một phiên bản mới

up working as a beta on the net,

đang hoạt động trên Internet dưới dạng beta,

so you don't have to download it any longer.

do đó bạn không cần phải tải về nữa.

And let me repeat what you saw last year.

Cho phép tôi nhắc lại những gì bạn được thấy vào năm ngoái.

The bubbles are the countries.

Các bong bóng là các quốc gia.

Here you have the fertility rate -- the number of children per woman --

Ở đây là tỉ lệ sinh sản -- số trẻ sinh ra trên mỗi phụ nữ --

and there you have the length of life in years.

và đằng kia là tuổi thọ tính bằng năm.

This is 1950 -- those were the industrialized countries,

Đây là năm 1950 -- kia là những nước công nghiệp hóa,

those were developing countries.

kia là những nước đang phát triển.

At that time there was a "we" and "them."

Ở thời điểm đó, vẫn còn khái niệm "chúng ta" và "họ".

There was a huge difference in the world.

Thế giới có sự phân biệt rất lớn.

But then it changed, and it went on quite well.

Nhưng rồi mọi chuyện thay đổi, và tiến triển khá tốt.

And this is what happens.

Đây là những gì đã xảy ra.

You can see how China is the red, big bubble.

Bạn có thể thấy Trung Quốc, bong bóng to, màu đỏ;

The blue there is India.

còn bong bóng màu xanh ở đằng xa là Ấn Độ.

And they go over all this -- I'm going to try to be

Và chúng đã chuyển dời hoàn toàn... Tôi sẽ cố gắng

a little more serious this year in showing you

nói chuyện nghiêm chỉnh hơn một chút năm nay để cho bạn thấy

how things really changed.

mọi thứ đã thay đổi như thế nào.

And it's Africa that stands out as the problem down here, doesn't it?

Và đây, châu Phi luôn là một vấn nạn nổi bật ở dưới này, đúng không nhỉ?

Large families still, and the HIV epidemic

Vẫn là những gia đình đông con, và đại dịch HIV

brought down the countries like this.

làm trì trệ các quốc gia như thế này.

This is more or less what we saw last year,

Đại khái đều là những gì chúng ta thấy vào năm ngoái,

and this is how it will go on into the future.

và đây là viễn cảnh của tương lai.

And I will talk on, is this possible?

Tôi sẽ nói về, liệu điều này có thể xảy ra?

Because you see now, I presented statistics that don't exist.

Vì bạn thấy là tôi đưa ra những số liệu không hề tồn tại.

Because this is where we are.

Đây là thời điểm chúng ta đang ở.

Will it be possible that this will happen?

Liệu chuyện này có thể xảy ra hay không?

I cover my lifetime here, you know?

Bạn có biết là tôi bao quát hết quãng đời mình trong đó?

I expect to live 100 years.

Tôi nghĩ là mình sẽ sống đến 100 năm.

And this is where we are today.

Đây là hoàn cảnh hiện tại.

Now could we look here instead at the economic situation in the world?

Các bạn có phiền xem xét đến tình hình kinh tế trên thế giới?

And I would like to show that against child survival.

Tôi sẽ so sánh nó với tỉ lệ sống sót của trẻ.

We'll swap the axis.

Chúng ta sẽ đổi chỗ hai trục biểu đồ:

Here you have child mortality -- that is, survival --

ở đây là tỉ lệ tử vong của trẻ -- cũng là tỉ lệ sống sót --

four kids dying there, 200 dying there.

4 trẻ chết ở kia, 200 trẻ ở kia.

And this is GDP per capita on this axis.

Ở trục này là GDP tính theo đầu người.

And this was 2007.

Đây là năm 2007.

And if I go back in time, I've added some historical statistics --

Nếu tôi có thể quay ngược thời gian, tôi sẽ bổ sung vài thông số lịch sử --

here we go, here we go, here we go -- not so much statistics 100 years ago.

xem nào, xem nào, xem nào -- không có nhiều con số thống kê vào 100 năm trước.

Some countries still had statistics.

Một vài nước vẫn có dữ liệu.

We are looking down in the archive,

Chúng ta đang nhìn vào các tài liệu lịch sử,

and when we are down into 1820,

và tại thời điểm năm 1820,

there is only Austria and Sweden that can produce numbers.

chỉ có Úc và Thụy Điển mới sử dụng các con số.

(Laughter)

(Cười)

But they were down here. They had 1,000 dollars per person per year.

Thế nhưng các nước này ở tận dưới đây, với 1,000 đô-la mỗi người mỗi năm.

And they lost one-fifth of their kids before their first birthday.

1/5 số trẻ không sống nổi qua sinh nhật đầu tiên của mình,

So this is what happens in the world, if we play the entire world.

Đây là những gì xảy ra trên thế giới, nếu chúng ta cho hiện cả thế giới.

How they got slowly richer and richer,

Làm sao họ giàu lên, từng chút một,

and they add statistics.

và họ bổ sung những con số thống kê.

Isn't it beautiful when they get statistics?

Có được những thống kê này chẳng phải là điều tuyệt vời sao?

You see the importance of that?

Bạn có thấy tầm quan trọng của chuyện đó?

And here, children don't live longer.

Và đây, trẻ em không hề sống lâu hơn.

The last century, 1870, was bad for the kids in Europe,

Thế kỷ cuối cùng, 1870, thật tồi tệ cho những đứa trẻ ở châu Âu,

because most of this statistics is Europe.

bởi hầu hết những dữ liệu này là của châu Âu.

It was only by the turn of the century

Chỉ đến thời khắc giao thế kỷ

that more than 90 percent of the children survived their first year.

tỉ lệ trẻ sống sót năm đầu tiên mới tăng lên đến 90%.

This is India coming up, with the first data from India.

Đây là Ấn Độ đang vươn lên, với dữ liệu đầu tiên từ Ấn Độ.

And this is the United States moving away here, earning more money.

Đây là Mỹ đang chuyển dời, ngày càng kiếm nhiều tiền hơn.

And we will soon see China coming up in the very far end corner here.

Và chúng ta sẽ sớm thấy Trung Quốc đuổi kịp từ phía góc xa ở đây.

And it moves up with Mao Tse-Tung getting health,

Trung Quốc vươn lên khi Mao Trạch Đông lấy sức khỏe làm đầu,

not getting so rich.

chứ không phải chuyện làm giàu.

There he died, then Deng Xiaoping brings money.

Ông chết ở đây, sau đó Đặng Tiểu Bình mang đến sự phồn vinh,

It moves this way over here.

quốc gia này đã di chuyển đến đây.

And the bubbles keep moving up there,

Các bong bóng liên tục di chuyển lên trên,

and this is what the world looks like today.

và đây là toàn cảnh thế giới hiện nay.

(Applause)

(Vỗ tay)

Let us have a look at the United States.

Chúng ta hãy nhìn vào nước Mỹ.

We have a function here -- I can tell the world, "Stay where you are."

Ở đây có một chức năng -- Tôi có thể bảo cả thế giới, "Ở yên đấy."

And I take the United States -- we still want to see the background --

Và tôi giữ lấy nước Mỹ -- chúng ta vẫn muốn nhìn thấy phần nền --

I put them up like this, and now we go backwards.

tôi dựng chúng như thế này, và chúng ta bắt đầu đi ngược thời gian.

And we can see that the United States

Chúng ta có thể thấy là nước Mỹ

goes to the right of the mainstream.

luôn nằm ở cạnh bên phải của xu hướng.

They are on the money side all the time.

Người Mỹ lúc nào cũng ở phía đồng tiền.

And down in 1915, the United States was a neighbor of India --

Đến năm 1915, nước Mỹ là láng giềng của Ấn Độ --

present, contemporary India.

một Ấn Độ hiện đại của ngày nay.

And that means United States was richer,

Điều đó có nghĩa là Mỹ giàu hơn,

but lost more kids than India is doing today, proportionally.

nhưng cũng theo tỉ lệ đó lại có nhiều trẻ chết hơn Ấn Độ ngày nay.

And look here -- compare to the Philippines of today.

Và nhìn đây -- so sánh với Philippines ngày nay.

The Philippines of today has almost the same economy

Philippines ngày nay có nền kinh tế tương đương

as the United States during the First World War.

với nước Mỹ trong Thế chiến thứ nhất.

But we have to bring United States forward quite a while

Tuy vậy chúng ta phải đưa nước Mỹ tiến về trước rất xa

to find the same health of the United States

thì người dân Mỹ mới có được nền y tế

as we have in the Philippines.

như người dân ở Philippines.

About 1957 here, the health of the United States

Khoảng năm 1957 ở đây, y tế của Mỹ

is the same as the Philippines.

tương đương với Philippines.

And this is the drama of this world which many call globalized,

Đây là vở kịch của một thế giới mà nhiều người gọi là toàn cầu hóa,

is that Asia, Arabic countries, Latin America,

bởi châu Á, các nước Ả rập, Mỹ La tinh

are much more ahead in being healthy, educated,

đều dẫn trước ở các chỉ tiêu sức khỏe, giáo dục,

having human resources than they are economically.

và nhân lực hơn so với kinh tế của họ.

There's a discrepancy in what's happening today

Có điều mâu thuẫn trong những gì đã xảy ra

in the emerging economies.

ở những nền kinh tế mới.

There now, social benefits, social progress,

Ở đó, an sinh xã hội, sự phát triển của xã hội

are going ahead of economical progress.

lại đi trước phát triển kinh tế.

And 1957 -- the United States had the same economy as Chile has today.

Và năm 1957 -- kinh tế nước Mỹ chỉ bằng với Chile ngày nay.

And how long do we have to bring United States

Phải mất bao lâu để chúng ta mang nước Mỹ

to get the same health as Chile has today?

đạt tới trình độ y tế như Chile ngày hôm nay?

I think we have to go, there -- we have 2001, or 2002 --

Tôi nghĩ chúng ta phải bắt đầu, kia -- vào năm 2001, hay 2002 --

the United States has the same health as Chile.

nước Mỹ có mạng lưới y tế ngang ngửa Chile.

Chile's catching up!

Chile đã bắt kịp!

Within some years Chile may have better child survival

Trong vòng vài năm nữa có thể Chile sẽ có tỉ lệ trẻ sống sót

than the United States.

cao hơn cả Mỹ.

This is really a change, that you have this lag

Đây rõ ràng là một sự thay đổi, bởi sự trì trệ

of more or less 30, 40 years' difference on the health.

của nền y tế đã tạo ra khác biệt đến 30-40 năm.

And behind the health is the educational level.

Đằng sau y tế là trình độ giáo dục.

And there's a lot of infrastructure things,

Ở đó có rất nhiều cơ sở hạ tầng,

and general human resources are there.

và các nguồn nhân lực chung cũng nằm tại đó.

Now we can take away this --

Giờ chúng ta có thể bỏ qua mục này --

and I would like to show you the rate of speed,

và tôi muốn cho các bạn thấy tốc độ,

the rate of change, how fast they have gone.

tỉ lệ thay đổi, cho thấy họ đã tiến nhanh như thế nào.

And we go back to 1920, and I want to look at Japan.

Quay ngược về năm 1920, và tôi muốn nhìn vào Nhật Bản.

And I want to look at Sweden and the United States.

Và tôi muốn xem cả Thụy Điển và Mỹ.

And I'm going to stage a race here

Tôi sẽ trình diễn một cuộc đua ở đây

between this sort of yellowish Ford here

giữa chiếc Ford vàng vàng ở đây

and the red Toyota down there,

và chiếc Toyota đỏ ở dưới này,

and the brownish Volvo.

và chiếc Volvo màu nâu.

(Laughter)

(Cười)

And here we go. Here we go.

Và xem đây, xem đây.

The Toyota has a very bad start down here, you can see,

Toyota có sự khởi đầu rất tệ ở đây, các bạn có thể thấy,

and the United States Ford is going off-road there.

và Ford Mỹ đang vượt địa hình ở kia.

And the Volvo is doing quite fine.

Volvi đang chạy rất tốt.

This is the war. The Toyota got off track, and now

Đây là cuộc chiến. Toyota đã trượt khỏi đường đua, và giờ đây

the Toyota is coming on the healthier side of Sweden --

Toyota đang tiến về phía khỏe mạnh hơn của Thụy Điển --

can you see that?

các bạn có thấy không?

And they are taking over Sweden,

Họ đang vượt mặt Thụy Điển,

and they are now healthier than Sweden.

và giờ đây họ khỏe mạnh hơn Thụy Điển.

That's the part where I sold the Volvo and bought the Toyota.

Đây là lúc tôi bán chiếc Volvo và tậu chiếc Toyota.

(Laughter)

(Cười)

And now we can see that the rate of change was enormous in Japan.

Giờ chúng ta có thể thấy tốc độ thay đổi ở Nhật Bản thật khổng lồ.

They really caught up.

Họ thật sự đã bắt kịp.

And this changes gradually.

Và điều này dần dần thay đổi theo thời gian.

We have to look over generations to understand it.

Chúng ta cần hàng nhiều thế hệ quan sát mới có thể hiểu được điều đó.

And let me show you my own sort of family history --

Cho phép tôi đưa lên lịch sử gia đình của chính tôi --

we made these graphs here.

chúng tôi đã vẽ những đồ thị ở đây.

And this is the same thing, money down there, and health, you know?

Vẫn cùng một loại biểu đồ, tiền ở dưới kia, và sức khỏe, đúng không?

And this is my family.

Và đây là gia đình tôi.

This is Sweden, 1830, when my great-great-grandma was born.

Đây là Thụy Điển, năm 1830, khi bà sơ của tôi chào đời.

Sweden was like Sierra Leone today.

Thụy Điển giống như Sierra Leone ngày nay.

And this is when great-grandma was born, 1863.

Và đây là năm bà cố tôi chào đời, 1863.

And Sweden was like Mozambique.

Và Thụy Điển giống như Mozambique.

And this is when my grandma was born, 1891.

Và đây là năm bà tôi ra đời, 1891.

She took care of me as a child,

Bà chăm sóc tôi khi tôi còn bé,

so I'm not talking about statistic now --

nên tôi sẽ không nhắc gì về thống kê --

now it's oral history in my family.

đó chỉ là lịch sử truyền miệng trong gia đình tôi.

That's when I believe statistics,

Tôi chỉ tin vào thống kê,

when it's grandma-verified statistics.

khi đó là những con số thống kê do-bà-kiểm-định.

(Laughter)

(Cười)

I think it's the best way of verifying historical statistics.

Tôi nghĩ đó là cách tốt nhất để kiểm định dữ liệu thống kê.

Sweden was like Ghana.

Thụy Điển lúc đó như Ghana.

It's interesting to see the enormous diversity

Thật thú vị khi được thấy sự đa dạng to lớn

within sub-Saharan Africa.

nội trong khu vực châu Phi hạ Sahara.

I told you last year, I'll tell you again,

Tôi bảo bạn năm ngoái, giờ tôi sẽ nhắc lại,

my mother was born in Egypt, and I -- who am I?

rằng mẹ tôi sinh ra ở Ai Cập, và tôi -- tôi là ai?

I'm the Mexican in the family.

Tôi là người Mexico trong gia đình.

And my daughter, she was born in Chile,

Con gái tôi, nó sinh ra ở Chile,

and the grand-daughter was born in Singapore,

và cháu gái tôi sinh ra ở Singapore,

now the healthiest country on this Earth.

giờ là đất nước khỏe mạnh nhất trên Trái đất.

It bypassed Sweden about two to three years ago,

Họ qua mặt Thụy Điển khoảng 2-3 năm trước,

with better child survival.

bởi có tỷ lệ trẻ sống sót cao hơn.

But they're very small, you know?

Nhưng đất nước họ rất nhỏ, bạn biết đấy.

They're so close to the hospital we can never

Họ ở gần bệnh viện đến nỗi chúng ta chẳng bao giờ

beat them out in these forests.

đánh bại họ trong những cánh rừng này.

(Laughter)

(Cười)

But homage to Singapore.

Thế nhưng phải ngả mũ trước Singapore.

Singapore is the best one.

Singapore là mọi thứ tốt nhất thời nay.

Now this looks also like a very good story.

Chuyện này nghe cũng có vẻ là chuyện rất hay.

But it's not really that easy, that it's all a good story.

Nhưng thật sự không dễ dàng, bởi đó cũng chẳng hoàn toàn là chuyện tốt.

Because I have to show you one of the other facilities.

Bởi vì tôi phải cho bạn xem một trong những tiện nghi khác.

We can also make the color here represent the variable --

Chúng ta còn có thể sử dụng các màu để đại diện cho các tham số --

and what am I choosing here?

và tôi chọn đại lượng nào đây?

Carbon-dioxide emission, metric ton per capita.

Lượng khí thải cacbon dioxit, đơn vị tấn/người.

This is 1962, and United States was emitting 16 tons per person.

Đây là năm 1962, và Mỹ thải ra 16 tấn/người.

And China was emitting 0.6,

Trung Quốc thải ra 0.6 tấn,

and India was emitting 0.32 tons per capita.

và Ấn Độ 0.32 tấn/người.

And what happens when we moved on?

Chuyện gì xảy ra khi chúng ta tiếp tục?

Well, you see the nice story of getting richer

Vâng, bạn sẽ có một câu chuyện tốt đẹp khi người ta giàu lên

and getting healthier --

và khỏe mạnh hơn --

everyone did it at the cost of emission of carbon dioxide.

mọi người đạt được điều đó với cái giá là khí thải cacbon dioxit.

There is no one who has done it so far.

Từ trước đến nay chưa ai từng làm điều này.

And we don't have all the updated data

Chúng ta không còn sở hữu tất cả những dữ liệu cập nhật nữa

any longer, because this is really hot data today.

bởi ngày nay đây là những dữ liệu rất giật gân.

And there we are, 2001.

Chúng ta ở đây, năm 2001.

And in the discussion I attended with global leaders, you know,

Trong buổi tọa đàm với lãnh tụ thế giới mà tôi đã tham gia, bạn biết đấy,

many say now the problem is that the emerging economies,

ngày nay nhiều người cho rằng, vấn đề chính là những nền kinh tế mới nổi,

they are getting out too much carbon dioxide.

họ thải ra quá nhiều cacbon dioxit.

The Minister of the Environment of India said,

Bộ trưởng Bộ Môi trường Ấn Độ từng nói,

"Well, you were the one who caused the problem."

"À, bạn chính là người gây ra vấn đề."

The OECD countries -- the high-income countries --

Các nước OECD -- các nước có thu nhập cao --

they were the ones who caused the climate change.

họ chính là thủ phạm gây ra biến đổi khí hậu.

"But we forgive you, because you didn't know it.

"Nhưng chúng tôi tha thứ cho bạn, bởi vì bạn không biết.

But from now on, we count per capita.

Tuy vậy, kể từ nay, chúng tôi tính theo đầu người.

From now on we count per capita.

Kể từ nay, chúng tôi tính theo đầu người.

And everyone is responsible for the per capita emission."

Mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về lượng khí thải của mỗi người."

This really shows you, we have not seen good economic

Điều này cho thấy, chúng ta chưa từng gặp sự phát triển kinh tế

and health progress anywhere in the world

và y tế ở bất kỳ nơi nào trên thế giới

without destroying the climate.

mà không phải hủy hoại khí hậu.

And this is really what has to be changed.

Và đó là điều cần thay đổi thật sự.

I've been criticized for showing you a too positive image of the world,

Tôi đã từng bị phê bình vì đã vẽ nên một bức tranh quá lạc quan về thế giới,

but I don't think it's like this.

nhưng tôi không nghĩ rằng nó là như thế.

The world is quite a messy place.

Thế giới là một nơi hỗn loạn.

This we can call Dollar Street.

Cái này chúng tôi gọi là Phố Đô-la.

Everyone lives on this street here.

Mọi người đều sống trên con phố này.

What they earn here -- what number they live on --

Số tiền họ kiếm được ở đây -- con số họ sống dựa vào --

is how much they earn per day.

chính là số tiền họ kiếm được mỗi ngày.

This family earns about one dollar per day.

Gia đình này kiếm được khoảng 1 đô-la/ngày.

We drive up the street here,

Chạy dọc theo con phố này,

we find a family here which earns about two to three dollars a day.

chúng ta sẽ thấy một gia đình kiếm được từ 2-3 đô-la/ngày.

And we drive away here -- we find the first garden in the street,

Chạy lên nữa -- chúng ta sẽ thấy khu vườn đầu tiên của phố,

and they earn 10 to 50 dollars a day.

họ kiếm được 10-50 đô-la/này.

And how do they live?

Họ sống như thế nào?

If we look at the bed here, we can see

Nếu chúng ta nhìn vào chiếc giường ở đây, có thể nhận thấy

that they sleep on a rug on the floor.

họ ngủ trên tấm thảm trải sàn.

This is what poverty line is --

Đây là ranh giới của nghèo đói --

80 percent of the family income is just to cover the energy needs,

80% thu nhập của gia đình chỉ đủ trang trải cho nhu cầu năng lượng,

the food for the day.

thức ăn cho ngày hôm ấy.

This is two to five dollars. You have a bed.

Đây là 2-5 đô-la, bạn có một chiếc giường.

And here it's a much nicer bedroom, you can see.

Và đây, phòng ngủ đã tốt hơn nhiều, như bạn có thể thấy.

I lectured on this for Ikea, and they wanted to see

Tôi thuyết trình về vấn đề này cho Ikea, và họ muốn thấy

the sofa immediately here.

một chiếc sofa ở đây ngay lập tức.

(Laughter)

(Cười)

And this is the sofa, how it will emerge from there.

Đây là ghế sofa, và bằng cách nào nó xuất hiện từ đó.

And the interesting thing, when you go around here in the photo panorama,

Điều thú vị là, khi bạn khám phá vòng quanh trong tấm ảnh panorama,

you see the family still sitting on the floor there.

bạn sẽ thấy gia đình đó vẫn ngồi trên sàn nhà,

Although there is a sofa,

mặc dù đã có ghế sofa.

if you watch in the kitchen, you can see that

Nếu quan sát nhà bếp, bạn có thể thấy rằng

the great difference for women does not come between one to 10 dollars.

phụ nữ không được hưởng nhiều khác biệt trong khoảng từ 1-10 đô-la.

It comes beyond here, when you really can get

Vượt khỏi mức này là khi bạn thật sự có được

good working conditions in the family.

điều kiện làm việc tốt trong gia đình.

And if you really want to see the difference,

Và nếu bạn thật sự muốn nhìn thấy sự khác biệt,

you look at the toilet over here.

hãy nhìn vào nhà vệ sinh ở đây.

This can change. This can change.

Có thể thay đổi ở đây, thay đổi ở đây.

These are all pictures and images from Africa,

Đây đều là những bức tranh và ảnh từ châu Phi,

and it can become much better.

và chúng vốn có thể tốt hơn nhiều.

We can get out of poverty.

Chúng ta có thể thoát khỏi đói nghèo.

My own research has not been in IT or anything like this.

Nghiên cứu của tôi không hề dựa trên công nghệ thông tin hay những thứ đại loại như thế.

I spent 20 years in interviews with African farmers

Tôi dành 20 năm phỏng vấn các nông dân châu Phi,

who were on the verge of famine.

những người đang trên bờ vực của nạn đói.

And this is the result of the farmers-needs research.

Và đây là kết quả của cuộc nghiên cứu nhu cầu của nhà nông.

The nice thing here is that you can't see

Điều tuyệt vời ở đây chính là bạn không thể phân biệt

who are the researchers in this picture.

ai là nhà nghiên cứu trong bức hình này.

That's when research functions in poor societies --

Đó là khi nghiên cứu phục vụ cho các cộng đồng --

you must really live with the people.

bạn phải thật sự sống với mọi người.

When you're in poverty, everything is about survival.

Khi bạn lâm vào cảnh nghèo đói, tất cả mọi thứ đều vì sự sống còn.

It's about having food.

Về việc tìm thức ăn.

And these two young farmers, they are girls now --

Hai nông dân nhỏ này, giờ đây họ đã thành thiếu nữ --

because the parents are dead from HIV and AIDS --

cha mẹ của họ qua đời vì HIV và AIDS --

they discuss with a trained agronomist.

họ đã trao đổi với các nhà kỹ sư nông nghiệp có kinh nghiệm.

This is one of the best agronomists in Malawi, Junatambe Kumbira,

Đây là một trong những kỹ sư giỏi nhất ở Malawi, Junatambe Kumbira

and he's discussing what sort of cassava they will plant --

ông đang bàn bạc họ nên trồng loại sắn nào --

the best converter of sunshine to food that man has found.

cách tốt nhất để chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành thức ăn mà con người từng biết.

And they are very, very eagerly interested to get advice,

Họ rất, rất háo hức ghi nhận những lời khuyên,

and that's to survive in poverty.

và đó là vì sự sống còn khi nghèo đói.

That's one context.

Đó là một tình huống.

Getting out of poverty.

Thoát khỏi đói nghèo.

The women told us one thing. "Get us technology.

Phụ nữ cho chúng ta biết một điều. "Cho chúng tôi công nghệ.

We hate this mortar, to stand hours and hours.

Chúng tôi ghét chiếc cối này, phải đứng hàng giờ.

Get us a mill so that we can mill our flour,

Cho chúng tôi một chiếc cối xay để xay bột mì,

then we will be able to pay for the rest ourselves."

và chúng tôi sẽ có thể tự vun vén cho những thứ còn lại.

Technology will bring you out of poverty,

Công nghệ sẽ giúp bạn thoát khỏi đói nghèo,

but there's a need for a market to get away from poverty.

nhưng cũng cần phải có thị trường.

And this woman is very happy now, bringing her products to the market.

Người phụ nữ này rất hạnh phúc khi mang sản phẩm của mình đến chợ.

But she's very thankful for the public investment in schooling

Nhưng cô cũng rất cảm ơn những đầu tư của cộng đồng vào giáo dục

so she can count, and won't be cheated when she reaches the market.

nhờ đó cô có thể đếm, và không bị lừa gạt khi buôn bán ở chợ.

She wants her kid to be healthy, so she can go to the market

Cô muốn lũ trẻ ở nhà được khoẻ mạnh, để cô có thể đến chợ

and doesn't have to stay home.

và không phải ở lì tại nhà.

And she wants the infrastructure -- it is nice with a paved road.

Cô muốn có cơ sở hạ tầng -- thật tuyệt nếu có một con đường lát phẳng.

It's also good with credit.

Cho vay tín dụng cũng là ý hay.

Micro-credits gave her the bicycle, you know.

Những khoản cho vay nhỏ đã giúp cô mua chiếc xe đạp này.

And information will tell her when to go to market with which product.

Và thông tin sẽ cho cô biết nên mang sản phẩm nào đến chợ.

You can do this.

Bạn có thể làm được điều này.

I find my experience from 20 years of Africa is that

Kinh nghiệm 20 năm ở châu Phi cho tôi biết rằng

the seemingly impossible is possible.

những điều tưởng chừng như không thể luôn luôn là có thể.

Africa has not done bad.

Châu Phi đã làm không tệ.

In 50 years they've gone from a pre-Medieval situation

Trong vòng 50 năm hoàn cảnh của họ đã tiến xa, từ thời tiền Trung cổ

to a very decent 100-year-ago Europe,

phát triển tương đương châu Âu vào 100 năm trước,

with a functioning nation and state.

với quốc gia và nhà nước hoạt động ổn.

I would say that sub-Saharan Africa has done best in the world

Tôi muốn nói rằng vùng hạ Sahara ở châu Phi đã phát triển nhanh nhất trên thế giới

during the last 50 years.

trong 50 năm gần đây.

Because we don't consider where they came from.

Bởi chúng ta không xét nét họ đến từ đâu.

It's this stupid concept of developing countries

Chính vì quan điểm ngu ngốc về các nước đang phát triển

that puts us, Argentina and Mozambique together 50 years ago,

đã đặt chúng ta, Argentina và Mozambique cạnh nhau vào 50 năm trước,

and says that Mozambique did worse.

và nói rằng Mozambique không phát triển bằng.

We have to know a little more about the world.

Chúng ta phải tìm hiểu hơn nữa về thế giới.

I have a neighbor who knows 200 types of wine.

Tôi có một người láng giềng biết tên 200 loại rượu vang.

He knows everything.

Ông biết tất cả mọi thứ.

He knows the name of the grape, the temperature and everything.

Ông biết tên của giống nho, nhiệt độ và tất cả mọi thứ.

I only know two types of wine -- red and white.

Tôi chỉ biết có hai loại vang -- đỏ và trắng.

(Laughter)

(Cười)

But my neighbor only knows two types of countries --

Nhưng láng giềng của tôi chỉ biết hai nhóm quốc gia --

industrialized and developing.

công nghiệp hoá và đang phát

And I know 200, I know about the small data.

Và tôi biết 200, đó chỉ là lượng dữ kiện nhỏ.

But you can do that.

Nhưng bạn có thể làm được.

(Applause)

(Vỗ tay)

But I have to get serious. And how do you get serious?

Tôi phải nói nghiêm túc. Và bạn làm thế nào để tỏ ra nghiêm túc?

You make a PowerPoint, you know?

Bạn sẽ làm một trang PowerPoint, đúng không?

(Laughter)

(Cười)

Homage to the Office package, no?

Tỏ lòng kính trọng với bộ sản phẩm Office, đúng không?

What is this, what is this, what am I telling?

Cái gì đây, cái gì đây, tôi đang cố nói điều gì?

I'm telling you that there are many dimensions of development.

Tôi muốn cho các bạn biết rằng có rất nhiều phương diện trong sự phát triển.

Everyone wants your pet thing.

Ai cũng có điều ưa thích riêng.

If you are in the corporate sector, you love micro-credit.

Nếu bạn ở liên hiệp công ty, bạn sẽ thích cho vay tín dụng vi mô.

If you are fighting in a non-governmental organization,

Nếu bạn đấu tranh trong một tổ chức phi chính phủ,

you love equity between gender.

bạn yêu thích sự bình đẳng giới.

Or if you are a teacher, you'll love UNESCO, and so on.

Hay nếu bạn là một giáo viên, bạn sẽ yêu thích UNESCO, và còn nữa.

On the global level, we have to have more than our own thing.

Ở góc độ toàn cầu, chúng ta phải sở hữu nhiều hơn những thứ của riêng chúng ta.

We need everything.

Chúng ta cần tất cả.

All these things are important for development,

Tất cả những thứ đó đều quan trọng cho sự phát triển

especially when you just get out of poverty

đặc biệt nếu bạn vừa thoát khỏi đói nghèo

and you should go towards welfare.

và bạn nên hướng đến phúc lợi xã hội.

Now, what we need to think about

Điều chúng ta phải suy nghĩ

is, what is a goal for development,

chính là, đâu là mục tiêu cho phát triển,

and what are the means for development?

và có những phương tiện nào để phát triển?

Let me first grade what are the most important means.

Đầu tiên cho phép tôi xếp loại các phương tiện quan trọng nhất.

Economic growth to me, as a public-health professor,

Đối với tôi, giáo sư sức khoẻ cộng đồng, phát triển kinh tế

is the most important thing for development

là điều quan trọng nhất để phát triển,

because it explains 80 percent of survival.

bởi nó giúp con người sống sót trong 80% tình huống.

Governance. To have a government which functions --

Chính phủ. Có một chính phủ có thể vận hành --

that's what brought California out of the misery of 1850.

đó là điều kiện giúp đưa California ra khỏi tình cảnh năm 1850.

It was the government that made law function finally.

Suy cho cùng chính phủ là những người thực thi luật pháp.

Education, human resources are important.

Giáo dục, nhân lực cũng quan trọng.

Health is also important, but not that much as a mean.

Y tế cũng quan trọng, nhưng không phải là một phương tiện quá quan trọng.

Environment is important.

Môi trường rất quan trọng.

Human rights is also important, but it just gets one cross.

Nhân quyền cũng quan trọng, nhưng chỉ được một chéo thôi.

Now what about goals? Where are we going toward?

Giờ hãy bàn về mục tiêu. Chúng ta hướng đến đâu?

We are not interested in money.

Chúng ta không hứng thú với tiền bạc.

Money is not a goal.

Tiền bạc không phải là mục tiêu.

It's the best mean, but I give it zero as a goal.

Nó là phương tiện tốt nhất, nhưng xét về mục tiêu tôi xếp loại 0.

Governance, well it's fun to vote in a little thing,

Chính phủ, vâng bầu cử cũng là một việc vui,

but it's not a goal.

nhưng đó không phải là mục tiêu.

And going to school, that's not a goal, it's a mean.

Và được đến trường, đó không phải là mục tiêu, đó là phương tiện.

Health I give two points. I mean it's nice to be healthy

Sức khoẻ tôi cho 2 điểm. Tôi nghĩ được sống khoẻ mạnh là một điều tốt

-- at my age especially -- you can stand here, you're healthy.

-- đặc biệt ở lứa tuổi của tôi -- bạn có thể đứng đây, bạn có sức khoẻ tốt.

And that's good, it gets two plusses.

Đấy là điều tốt, được hai điểm cộng.

Environment is very, very crucial.

Môi trường là yếu tố quyết định.

There's nothing for the grandkid if you don't save up.

Sẽ không còn gì cho thế hệ cháu của bạn nếu bạn không gìn giữ.

But where are the important goals?

Thế nhưng đâu các mục tiêu quan trọng ?

Of course, it's human rights.

Tất nhiên, đó chính là nhân quyền.

Human rights is the goal,

Nhân quyền chính là mục tiêu,

but it's not that strong of a mean for achieving development.

nhưng nó không phải là một phương tiện quá cần thiết để phát triển.

And culture. Culture is the most important thing, I would say,

Và văn hoá. Văn hoá là thứ quan trọng nhất, tôi cho là như vậy,

because that's what brings joy to life.

bởi đó là thứ mang đến niềm vui cho cuộc sống.

That's the value of living.

Đó là giá trị của cuộc sống.

So the seemingly impossible is possible.

Vậy là điều tưởng chừng như không thể hoàn toàn có thể.

Even African countries can achieve this.

Ngay cả các nước châu Phi cũng có thể đạt được điều này.

And I've shown you the shot where the seemingly impossible is possible.

Các bạn đã được xem bức ảnh chứng minh điều tưởng chừng như không thể là có thể.

And remember, please remember my main message,

Và hãy nhớ, xin hãy nhớ thông điệp chính của tôi,

which is this: the seemingly impossible is possible.

đó chính là:

We can have a good world.

Chúng ta có thể có một thế giới tốt đẹp.

I showed you the shots, I proved it in the PowerPoint,

Tôi đã cho các bạn xem những bức ảnh, tôi chứng minh điều đó trong Powerpoint,

and I think I will convince you also by culture.

và tôi cho rằng tôi sẽ thuyết phục các bạn bằng văn hoá.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Bring me my sword!

Mang kiếm đến cho tôi!

Sword swallowing is from ancient India.

Nuốt kiếm khởi nguồn từ Ấn Độ xưa.

It's a cultural expression that for thousands of years

Nó là một bản sắc văn hoá mà hàng ngàn năm qua

has inspired human beings to think beyond the obvious.

đã thôi thúc suy nghĩ của con người vượt khỏi những điều hiển nhiên.

(Laughter)

(Cười)

And I will now prove to you that the seemingly impossible is possible

Tôi sẽ chứng minh những điều tưởng chừng như không thể là hoàn toàn có thể

by taking this piece of steel -- solid steel --

với miếng thép này -- thép nguyên khối --

this is the army bayonet from the Swedish Army, 1850,

đây là lưỡi lê của tướng từ Quân đội Thuỵ Điển, năm 1850,

in the last year we had war.

năm chiến tranh cuối cùng của chúng tôi.

And it's all solid steel -- you can hear here.

Đây là thép nguyên khối -- bạn có thể nghe thấy.

And I'm going to take this blade of steel,

Tôi sẽ đưa lưỡi thép này,

and push it down through my body of blood and flesh,

ấn thẳng nó xuống, xuyên qua cơ thể của tôi,

and prove to you that the seemingly impossible is possible.

và chứng minh cho bạn thấy điều tưởng chừng như không thể là hoàn toàn có thể.

Can I request a moment of absolute silence?

Xin cho tôi một phút yên lặng tuyệt đối.

(Applause)

(Vỗ tay)