Jonathan Drori: The beautiful tricks of flowers

Jonathan Drori: Những mánh khóe tuyệt vời của hoa

Translator: Phuong Nguyen Reviewer: Alice Tran

Do you know

Bạn có biết

how many species of flowering plants there are?

có bao nhiêu loài thực vật nở hoa không?

There are a quarter of a million -- at least those are the ones we know about --

Có hơn ¼ triệu loài -- ít nhất chúng là những loài chúng ta biết đến --

a quarter of a million species of flowering plants.

¼ triệu loài thực vật nở hoa.

And flowers are a real bugger.

Và hoa thực sự là một vấn đề rắc rối.

They're really difficult for plants to produce.

Sản sinh những bông hoa là rất khó khăn đối với thực vật.

They take an enormous amount of energy and a lot of resources.

Chúng cần một lượng năng lượng khổng lồ và rất nhiều nguồn tài nguyên.

Why would they go to that bother?

Vậy tại sao thực vật lại đi đến sự phiền phức đó làm gì?

And the answer of course, like so many things in the world,

Và câu trả lời tất nhiên, cũng giống như nhiều thứ khác trên thế giới,

is sex.

là giao phối.

I know what's on your mind when you're looking at these pictures.

Tôi biết cái gì trong đầu bạn khi bạn nhìn những tấm ảnh này.

And the reason that sexual reproduction is so important --

Và lý do là sự sinh sản hữu tính rất quan trọng --

there are lots of other things that plants can do to reproduce.

thực vật có thể thực hiện nhiều cách khác để sinh sản.

You can take cuttings;

Bạn có thể cắt chúng;

they can sort of have sex with themselves;

chúng có thể giao phối với nhau;

they can pollinate themselves.

chúng có thể tự thụ phấn;

But they really need to spread their genes

nhưng chúng thực sự cần nhân rộng nguồn gene của chúng

to mix with other genes

để hòa lẫn với những gene khác,

so that they can adapt to environmental niches.

để chúng có thể thích nghi với những ổ sinh thái (environmental niches).

Evolution works that way.

Sự tiến hóa xảy ra theo cách đó.

Now the way that plants transmit that information

Vậy cách mà thực vật truyền thông tin di truyền

is through pollen.

là thông qua hạt phấn.

Some of you may have seen some of these pictures before.

Vài người trong các bạn có thể đã nhìn thấy những hình ảnh này trước đó.

As I say, every home should have a scanning electron microscope

Như tôi nói, mọi ngôi nhà nên có một kính hiển vi điện tử quét (Scanning electron microscope-SEM)

to be able to see these.

để có thể quan sát những thứ này.

And there is as many different kinds of pollen

Có rất nhiều loại phấn hoa khác nhau

as there are flowering plants.

tương ứng với số thực vật nở hoa.

And that's actually rather useful for forensics and so on.

Và điều đó thực sự khá hữu dụng hơn về tính pháp y và vân vân.

Most pollen that causes hay fever for us

Đa số phấn hoa gây cảm mạo cho chúng ta

is from plants that use the wind

là từ những thực vật phát tán hạt phấn

to disseminate the pollen,

nhờ gió.

and that's a very inefficient process,

Đó là một quy trình rất không hiệu quả,

which is why it gets up our noses so much.

là nguyên nhân khiến chúng ta nhảy mũi rất nhiều.

Because you have to chuck out masses and masses of it,

Bởi vì bạn phải tống ra hàng đống hàng đống hạt phấn,

hoping that your sex cells, your male sex cells,

với hi vọng rằng những tế bào giới tính, những tế bào giới tính đực của bạn,

which are held within the pollen,

chứa trong hạt phấn,

will somehow reach another flower just by chance.

bằng một cách nào đó sẽ đến được những bông hoa khác một cách tình cờ.

So all the grasses, which means all of the cereal crops,

Vì vậy tất cả những loài thân cỏ, nghĩa là tất cả những loài ngũ cốc,

and most of the trees

và hầu hết cây cối

have wind-borne pollen.

có hạt phấn phát tán nhờ gió.

But most species

Nhưng hầu hết các loài

actually use insects to do their bidding,

đều sử dụng côn trùng để đặt cái giá của chúng.

and that's more intelligent in a way,

Và đó là một cách thông minh hơn,

because the pollen, they don't need so much of it.

bởi vì thực vật không cần quá nhiều hạt phấn.

The insects

Côn trùng

and other species

và những loài khác

can take the pollen,

có thể mang hạt phấn,

transfer it directly to where it's required.

chuyển chúng trực tiếp đến nơi cần thiết.

So we're aware, obviously, of the relationship

Vậy rõ ràng là chúng ta thấy được mối quan hệ

between insects and plants.

giữa côn trùng và thực vật.

There's a symbiotic relationship there,

Một mối quan hệ cộng sinh,

whether it's flies or birds or bees,

liệu những loài biết bay như chim hay ong,

they're getting something in return,

chúng có nhận lại được thứ gì không,

and that something in return is generally nectar.

và thứ mà chúng nhận lại là mật hoa.

Sometimes that symbiosis

Thỉnh thoảng sự cộng sinh này

has led to wonderful adaptations --

đã dẫn tới một sự thích nghi tuyệt diệu --

the hummingbird hawk-moth

bướm chim ruồi (hummingbird hawk-moth)

is beautiful in its adaptation.

là một ví dụ.

The plant gets something,

Thực vật có thứ gì đó,

and the hawk-moth spreads the pollen somewhere else.

và bướm diều hâu phát tán hạt phấn đi những nơi khác.

Plants have evolved

Thực vật đã tiến hóa

to create little landing strips here and there

để tạo ra những đường bay nhỏ ở đây và ở kia

for bees that might have lost their way.

để làm cho những con ong bị lạc đường.

There are markings on many plants

Thực vật cũng có nhiều kiểu đánh dấu

that look like other insects.

trông như là những con côn trùng.

These are the anthers of a lily,

Đây là những bao phấn của hoa huệ tây.

cleverly done

được tạo ra một cách thông minh

so that when the unsuspecting insect

để khi một con côn trùng tin cậy

lands on it,

đậu lên,

the anther flips up and whops it on the back

cái bao phấn búng lên và đập vào lưng con côn trùng

with a great load of pollen that it then goes to another plant with.

với rất nhiều hạt phấn sẽ được đưa đến những cây khác sau đó.

And there's an orchid

Và đây là một bông hoa lan

that might look to you as if it's got jaws,

có thể nó trông giống cái hàm của bạn.

and in a way, it has; it forces the insect to crawl out,

Và bằng cách của nó, nó buộc con côn trùng bò ra ngoài,

getting covered in pollen that it takes somewhere else.

với rất nhiều phấn hoa phủ lên người mà con côn trùng sẽ mang đi nơi khác.

Orchids: there are 20,000, at least,

Hoa lan: có ít nhất 20 000

species of orchids --

loài hoa lan --

amazingly, amazingly diverse.

đa dạng một cách đáng kinh ngạc.

And they get up to all sorts of tricks.

Và chúng thực hiện tất cả các loại mưu mẹo.

They have to try and attract pollinators

Chúng phải cố gắng và thu hút những tác nhân thụ phấn

to do their bidding.

để đặt cái giá của chúng.

This orchid, known as Darwin's orchid,

Cây lan này, là lan Darwin

because it's one that he studied

bởi vì nó là cây lan được ông nghiên cứu

and made a wonderful prediction when he saw it --

và có một sự tiên đoán tuyệt vời khi ông nhìn thấy nó.

you can see that there's a very long nectar tube

Bạn có thể thấy rằng có một cái ống mật rất dài

that descends down

bắt nguồn

from the orchid.

từ hoa lan.

And basically what the insect has to do --

Và về cơ bản côn trùng phải làm gì --

we're in the middle of the flower --

đây là chính giữa một bông hoa --

it has to stick its little proboscis

nó phải dính cái vòi nhỏ của nó

right into the middle of that

ngay vào chính giữa

and all the way down that nectar tube

và theo đường ống mật đi xuống

to get to the nectar.

để hút mật.

And Darwin said, looking at this flower,

Và Darwin đã nói, khi quan sát bông hoa này,

"I guess something has coevolved with this."

"Tôi đoán có thứ gì đó đã đồng tiến hóa với bông hoa này"

And sure enough,

Và đủ chắc chắc rằng,

there's the insect.

đó chính là côn trùng.

And I mean, normally it kind of rolls it away,

Và ý tôi là, thông thường cái vòi ở dạng cuộn lại,

but in its erect form,

nhưng trong dạng duỗi thẳng đứng,

that's what it looks like.

nó trông như thế này.

Now you can imagine

Bây giờ bạn có thể hình dung thế này

that if nectar

nếu mật hoa

is such a valuable thing

là một thứ giá trị

and expensive for the plant to produce

và đắt đỏ đối với thực vật

and it attracts lots of pollinators,

và mật hoa thu hút nhiều tác nhân thụ phấn,

then, just as in human sex,

sau đó, cũng giống như giao phối ở con người

people might start to deceive.

mọi người có thể bắt đầu đánh lừa.

They might say, "I've got a bit of nectar. Do you want to come and get it?"

Họ có thể nói, "Tôi có một ít mật hoa. Anh có muốn ghé thăm và lấy nó không?

Now this is a plant.

Bây giờ là một thực vật.

This is a plant here

Ờ đây có một loài thực vật

that insects in South Africa just love,

mà côn trùng ở Nam Phi rất thích.

and they've evolved with a long proboscis

Và chúng đã tiến hóa với cái vòi dài

to get the nectar at the bottom.

để lấy mật từ đáy hoa.

And this is the mimic.

Còn đây là một sự bắt chước.

So this is a plant that is mimicking the first plant.

Loài thực vật này đang bắt chước loài thực vật đầu tiên.

And here is the long-probosced fly

Còn đây là một con ruồi vòi dài

that has not gotten any nectar from the mimic,

nó không lấy được tí mật hoa nào từ sự bắt chước này.

because the mimic doesn't give it any nectar. It thought it would get some.

Bởi vì sự bắt chước không cho nó bất kì mật hoa nào. Nó đã nghĩ là nó sẽ lấy được một ít.

So not only has the fly

Không những con ruồi này

not got the nectar from the mimic plant,

không lấy được mật hoa từ những thực vật ngụy trang,

it's also -- if you look very closely

mà nó còn -- nếu bạn nhìn rất gần hơn nữa

just at the head end, you can see that it's got a bit of pollen

ngay cuối đầu của nó, bạn có thể thấy nó dính một ít phấn hoa

that it would be transmitting to another plant,

mà nó sẽ mang đến những cây khác,

if only some botanist hadn't come along

nếu một vài nhà thực vật học không đến

and stuck it to a blue piece of card.

và dính nó vào một tấm thẻ màu xanh.

(Laughter)

(Cười)

Now deceit carries on through the plant kingdom.

Giờ đây sự lừa dối lan truyền khắp thế giới thực vật.

This flower with its black dots:

Bông hoa này có những chấm đen:

they might look like black dots to us,

đối với chúng ta có thể chúng cũng chỉ là những chấm đen,

but if I tell you, to a male insect of the right species,

nhưng nếu tôi nói với bạn rằng, đối với một con côn trùng đực đúng loài,

that looks like two females

chúng sẽ trông như hai con cái

who are really, really hot to trot.

đang sẵn sàng làm tình đấy.

(Laughter)

(Cười)

And when the insect gets there and lands on it,

Và khi con côn trùng đến đó và đậu trên nó;

dousing itself in pollen, of course, that it's going to take to another plant,

dập mình nó trong phấn hoa, tất nhiên, nó sẽ mang phấn hoa đến cây khác,

if you look at the every-home-should-have-one scanning electron microscope picture,

nếu bạn quan sát tấm ảnh từ kính hiển vi điện tử quét - mọi - nhà - nên - có,

you can see that there are actually some patterning there,

bạn có thể thấy thực ra có vài sự trang trí

which is three-dimensional.

3 chiều ở đó.

So it probably even feels good for the insect,

Điều này có lẽ làm cho côn trùng cảm thấy tuyệt,

as well as looking good.

cũng như trông rất đẹp.

And these electron microscope pictures --

Và những tấm ảnh từ kính hiển vi này --

here's one of an orchid mimicking an insect --

đây là một cây lan bắt chước côn trùng --

you can see that different parts of the structure

bạn có thể nhìn thấy nhiều phần cấu trúc khác nhau

have different colors and different textures to our eye,

có màu sắc và kết cấu khác nhau đối với mắt chúng ta,

have very, very different textures

có rất rất nhiều kết cấu khác nhau

to what an insect might perceive.

để côn trùng có thể nhận biết được.

And this one is evolved to mimic

Còn cây này tiến hóa để bắt chước

a glossy metallic surface

một bề mặt bóng loáng như kim loại

you see on some beetles.

mà bạn thấy ở một vài bọ cánh cứng.

And under the scanning electron microscope,

Dưới kính hiển vi điện tử quét,

you can see the surface there --

bạn có thể nhìn thấy bề mặt đó --

really quite different from the other surfaces we looked at.

thật sự khác biệt so với những bề mặt mà chúng ta đã quan sát.

Sometimes the whole plant

Thỉnh thoảng cả một cây

mimics an insect, even to us.

bắt chước một côn trùng, thậm chí đối với chúng ta.

I mean, I think that looks like some sort of flying animal or beast.

Ý tôi là, tôi nghĩ nó trông giống như một loại động vật hay thú nuôi đang bay.

It's a wonderful, amazing thing.

Nó là một thứ tuyệt vời, kinh ngạc.

This one's clever. It's called obsidian.

Cây này rất là thông minh. Nó được gọi là đá vỏ chai.

I think of it as insidium sometimes.

Thỉnh thoảng tôi nghĩ về nó như một thứ gây đau đớn

To the right species of bee,

Với đúng loài ong,

this looks like another very aggressive bee,

nó sẽ trông giống một con ong rất hung dữ

and it goes and bonks it on the head lots and lots of times to try and drive it away,

và con ong sẽ đến và húc vào phần đầu lần này đến lần khác cố gắng đuổi nó đi,

and, of course, covers itself with pollen.

và tất nhiên, con ong tự bao phủ chính nó với phấn hoa.

The other thing it does

Nó còn có một mánh khác nữa

is that this plant mimics another orchid

nó bắt chước một cây lan khác

that has a wonderful store

có nguồn dự trữ thức ăn tuyệt vời

of food for insects.

cho côn trùng.

And this one doesn't have anything for them.

Nhưng thực ra nó không có bất cứ thứ gì cho côn trùng cả.

So it's deceiving on two levels --

Vì vậy nó đã đánh lừa ở hai cấp độ --

fabulous.

thật là khó tin.

(Laughter)

(Cười)

Here we see ylang ylang,

Ở đây chúng ta nhìn thấy một cây hoàng lan,

the component of many perfumes.

một thành phần của rất nhiều dầu thơm.

I actually smelt someone with some on earlier.

Thật ra tôi đã ngửi thấy một vài người có mùi này từ sớm hơn.

And the flowers don't really have to be that gaudy.

Những bông hoa này không phải lòe loẹt.

They're sending out a fantastic array of scent

Chúng đang gửi một chuỗi mùi thơm tuyệt vời

to any insect that'll have it.

đến bất kì côn trùng nào thích nó.

This one doesn't smell so good.

Cây này thì mùi không tuyệt lắm.

This is a flower

Hoa này

that really, really smells pretty nasty

có mùi rất rất buồn nôn

and is designed, again, evolved,

và nó được thiết kế, một lần nữa, được tiến hóa,

to look like carrion.

để trông giống một xác thối.

So flies love this.

Vì vậy những con ruồi thích nó.

They fly in and they pollinate.

Chúng bay đến và thụ phấn.

This, which is helicodiceros,

Đây là hoa helicodiceros,

is also known as dead horse arum.

hay còn gọi là hoa loa kèn ngựa chết.

I don't know what a dead horse actually smells like,

Tôi không biết thực sự mùi ngựa chết như thế nào,

but this one probably smells pretty much like it.

nhưng hoa này gần như có mùi rất giống mùi đó.

It's really horrible.

Nó thực sự rất kinh khủng.

And blowflies just can't help themselves.

Và những con ruồi xanh không thể kìm chế được.

They fly into this thing,

Chúng lao vào thứ này,

and they fly all the way down it.

và chúng bay vào trong nó.

They lay their eggs in it,

Chúng đẻ trứng,

thinking it's a nice bit of carrion,

và nghĩ rằng đây là một cái xác thối tuyệt vời,

and not realizing that there's no food for the eggs, that the eggs are going to die,

mà không nhận ra rằng không hề có chút thức ăn nào cho những cái trứng, rằng những cái trứng này đang chết dần,

but the plant, meanwhile, has benefited,

nhưng trong khi ấy loài cây này lại được lợi,

because the bristles release

bởi vì những lông tơ giải phóng

and the flies disappear

và con ruồi bay đi

to pollinate the next flower -- fantastic.

để thụ phấn cho bông hoa tiếp theo -- thật tuyệt vời.

Here's arum, arum maculatum,

Đây là một cây loa kèn, Arum maculatum,

"lords and ladies," or "cuckoo-pint" in this country.

quý tộc và quý bà, hay cây chân bê ở đất nước này.

I photographed this thing last week in Dorset.

Tôi chụp ảnh thứ này tuần trước ở Dorset.

This thing heats up

Nó đang tăng nhiệt

by about 15 degrees above ambient temperature --

cao hơn nhiệt độ ngoài môi trường đến 15 độ --

amazing.

thật đáng kinh ngạc.

And if you look down into it,

Và nếu bạn nhìn vào trong nó,

there's this sort of dam past the spadix,

có một loại đập ngăn sau cái trụ dài,

flies get attracted by the heat --

ruồi bị thu hút bởi nhiệt độ --

which is boiling off volatile chemicals, little midges --

nhiệt độ làm bốc hơi những chất hóa học bay hơi, những con ruồi nhuế (loài ruồi nhỏ bay thành đàn)

and they get trapped underneath in this container.

chúng bị bẫy dưới cái khoang chứa này.

They drink this fabulous nectar

Chúng uống mật ngon

and then they're all a bit sticky.

và sau đó tất cả chúng đều trở nên dính.

At night they get covered in pollen,

Đến tối chúng bị bao phủ bởi phấn hoa

which showers down over them,

trút xuống chúng,

and then the bristles that we saw above,

và sau đó những cái lông tơ mà chúng ta đã thấy trước đó,

they sort of wilt and allow all these midges out, covered in pollen --

chúng cong xuống và cho phép những con ruồi chui ra ngoài với rất nhiều phấn hoa --

fabulous thing.

một thứ tuyệt vời.

Now if you think that's fabulous, this is one of my great favorites.

Bây giờ nếu bạn nghĩ thứ đó tuyệt vời, thì đây là một trong những thứ ưa thích nhất của tôi.

This is the philodendron selloum.

Đây là cây Trầu bà tay Phật (Philodendron selloum).

For anyone here from Brazil, you'll know about this plant.

Bất kì ai ngồi đây đến từ Bazil, hẳn biết cây này.

This is the most amazing thing.

Nó là thứ đáng kinh ngạc nhất.

That sort of phallic bit there

Ở đó có một thứ hình thù như dương vật

is about a foot long.

dài khoảng 1 foot.

And it does something

Và nó làm vài thứ

that no other plant that I know of does,

mà không loài thực vật nào tôi biết làm điều đó,

and that is that when it flowers --

và đó là khi nó nở hoa --

that's the spadix in the middle there --

có một cái trụ dài chính giữa ở đó --

for a period of about two days,

trong khoảng 2 ngày,

it metabolizes in a way

nó chuyển hóa theo một cách

which is rather similar to mammals.

tương tự như động vật.

So instead of having starch,

Vì vậy thay vì ăn tinh bột,

which is the food of plants,

thức ăn của thực vật,

it takes something rather similar to brown fat

nó ăn một thứ tương tự như mỡ nâu

and burns it at such a rate

và đốt cháy nó với tốc độ

that it's burning fat, metabolizing,

như đang đốt cháy mỡ, đang chuyển hóa,

about the rate of a small cat.

gần giống tốc độ của một con mèo nhỏ.

And that's twice the energy output, weight for weight,

Và năng lượng phát ra gấp đôi so với một con chim ruồi,

than a hummingbird --

cùng khối lượng --

absolutely astonishing.

hoàn toàn kinh ngạc.

This thing does something else which is unusual.

Nó còn thực hiện vài điều kì lạ khác nữa.

Not only will it raise itself to 115 Fahrenheit,

Nó không chỉ sẽ tăng nhiệt độ của chính nó lên 115 độ F,

43 or 44 degrees Centigrade, for two days,

43 đến 44 độ C trong hai ngày,

but it keeps constant temperature.

mà còn duy trì nhiệt độ ổn định.

There's a thermoregulation mechanism in there

Có một cơ chế điều hòa nhiệt

that keeps constant temperature.

để giữ cho nhiệt độ ổn định.

"Now why does it do this," I hear you ask.

Bây giờ tại sao nó lại làm như vậy? Tôi nghe thấy bạn hỏi câu này.

Now wouldn't you know it,

Bạn sẽ không biết rằng,

there's some beetles that just love to make love at that temperature.

có một vài bọ cánh cứng thích làm tình ở nhiệt độ đó.

And they get inside, and they get it all on.

Và chúng chui vào trong, chúng làm mọi thứ trong đó.

(Laughter)

(Cười)

And the plant showers them with pollen,

Và thực vật này trút phấn hoa xuống chúng,

and off they go and pollinate.

và khi kết thúc chúng bay đi và thụ phấn.

And what a wonderful thing it is.

Nó là một thứ tuyệt vời làm sao.

Now most pollinators

Hầu hết những tác nhân thụ phấn

that we think about are insects,

mà chúng ta nghĩ đến là côn trùng,

but actually in the tropics,

nhưng tuy vậy ở vùng nhiệt đới,

many birds and butterflies pollinate.

nhiều loài chim và bướm lại thụ phấn.

And many of the tropical flowers are red,

Và nhiều loài hoa vùng nhiệt đới có màu đỏ,

and that's because butterflies and birds

đó là bởi vì bướm và chim

see similarly to us, we think,

nhìn tương tự như chúng ta, chúng ta nghĩ

and can see the color red very well.

và có thể nhìn màu đỏ rất tốt.

But if you look at the spectrum,

Nhưng nếu bạn quan sát quang phổ,

birds and us, we see red, green and blue

chim và chúng ta nhìn màu đỏ, xanh lục và xanh lam

and see that spectrum.

và nhìn thấy phổ đó.

Insects see green, blue and ultraviolet,

Côn trùng nhìn thấy màu xanh lục, xanh lam và cực tím,

and they see various shades of ultraviolet.

và chúng nhìn được nhiều dải màu cực tím.

So there's something that goes on off the end there.

Đó là những thứ xuất hiện ở phía cuối phổ.

"And wouldn't it be great if we could somehow see what that is," I hear you ask.

"Và sẽ rất tuyệt nếu chúng ta có thể nhìn thấy đó là cái gì." Tôi nghe thấy bạn hỏi vậy.

Well yes we can.

Vâng chúng ta có thể chứ.

So what is an insect seeing?

Vậy một con côn trùng đang nhìn thấy gì?

Last week I took these pictures of rock rose,

Tuần trước tôi chụp những bức ảnh về hoa hồng đá,

helianthemum, in Dorset.

helianthemum, ở Dorset.

These are little yellow flowers like we all see,

Đây là những bông hoa vàng nhỏ như tất cả chúng ta đều thấy,

little yellow flowers all over the place.

hoa vàng nhỏ bao phủ nơi này.

And this is what it looks like with visible light.

Và đây là những bông hoa với ánh sáng nhìn thấy được.

This is what it looks like if you take out the red.

Nếu bạn lấy đi màu đỏ, trông chúng sẽ như thế này.

Most bees don't perceive red.

Hầu hết những con ong không nhận biết màu đỏ.

And then I put some ultraviolet filters on my camera

Và sau đó tôi đặt thêm bộ phận lọc tia cực tím vào máy ảnh của tôi

and took a very, very long exposure

và phơi sáng rất rất lâu

with the particular frequencies of ultraviolet light

với những tần số ánh sáng cực tím đặc biệt

and this is what I got.

và đây là cái tôi thu được.

And that's a real fantastic bull's eye.

Và đó là một cái mắt bò thực sự tuyệt vời.

Now we don't know

Bây giờ chúng ta không biết

exactly what a bee sees,

chính xác con ong nhìn thấy gì,

any more than you know what I'm seeing

bạn chỉ biết cái tôi đang nhìn thấy

when I call this red.

khi tôi gọi nó là màu đỏ.

We can't know what's going on in -- let alone an insect's --

Chúng ta không biết điều gì đang diễn ra, hãy để yên cho đầu óc côn trùng,

another human being's mind.

đầu óc của bất kì con người nào.

But the contrast will look something like that,

Nhưng sự đối lập sẽ thấy một vài thứ như thế.

so standing out a lot from the background.

Vậy tuyệt hơn rất nhiều từ nền tảng.

Here's another little flower --

Đây là một bông hoa nhỏ khác --

different range of ultraviolet frequencies,

dải tần số ánh sáng cực tím khác,

different filters

bộ phận lọc khác

to match the pollinators.

để phù hợp với những tác nhân thụ phấn.

And that's the sort of thing that it would be seeing.

Và đó là một thứ đáng xem.

Just in case you think

Chỉ trong trường hợp bạn nghĩ

that all yellow flowers have this property --

rằng tất cả những bông hoa vàng đều có tài sản này --

no flower was damaged in the process of this shot;

không bông hoa nào bị hại trong quá trình chụp tấm ảnh này,

it was just attached to the tripod,

nó chỉ là được gắn vào giá đỡ,

not killed --

nó không bị làm hại đâu--

then under ultraviolet light,

sau đó dưới ánh sáng cực tím,

look at that.

nhìn nó kìa

And that could be the basis of a sunscreen

Và đó có thể là nền tảng của kem chống nắng,

because sunscreens work by absorbing ultraviolet light.

bởi vì kem chống nắng hấp thụ ánh sáng cực tím.

So maybe the chemical in that would be useful.

Vì vậy có thể chất hóa học trong đó hữu dụng.

Finally, there's one of evening primrose

Cuối cùng, có một cây hoa anh thảo buổi tối

that Bjorn Rorslett from Norway sent me --

mà Bjorn Rorslett gửi cho tôi từ Norway --

fantastic hidden pattern.

họa tiết ẩn tuyệt vời.

And I love the idea of something hidden.

Và tôi thích ý tưởng về những thứ ẩn dấu.

I think there's something poetic here,

Tôi nghĩ có một vài thứ nên thơ ở đây.

that these pictures taken with ultraviolet filter,

Những bức ảnh này được chụp với bộ phận lọc tia cực tím,

the main use of that filter

phần lọc này được dùng chủ yếu

is for astronomers to take pictures of Venus --

cho những nhà thiên văn học để chụp ảnh về sao Kim --

actually the clouds of Venus.

thực ra là những đám mây của sao Kim.

That's the main use of that filter.

Đó là mục đich sử dụng chính của máy lọc này.

Venus, of course, is the god of love and fertility,

Sao Kim, tất nhiên, là thần tình yêu và ái tình,

which is the flower story.

là câu chuyện về hoa.

And just as flowers spend a lot of effort

Và chỉ vì những bông hoa rất nỗ lực

trying to get pollinators to do their bidding,

cố gắng thu hút tác nhân thụ phấn để đặt cái giá của chúng.

they've also somehow managed to persuade us to plant great fields full of them

bằng cách nào đó chúng cũng được sắp xếp để thuyết phục chúng ta trồng những cánh đồng lớn đầy hoa

and give them to each other

và tặng chúng cho những người khác

at times of birth and death,

vào ngày sinh và ngày mất,

and particularly at marriage,

và đặc biệt là vào ngày cưới,

which, when you think of it,

khi bạn nghĩ về nó,

is the moment that encapsulates

nó là khoảng khắc

the transfer of genetic material

gói gọn sự vận chuyển vật liệu di truyền

from one organism to another.

từ một sinh vật sang sinh vật khác.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)