The psychology of evil | Philip Zimbardo

Translator: Yung Phuong Reviewer: Ann Jing

Philosophers, dramatists, theologians

Các triết gia, nhà soạn kịch, nhà thần học

have grappled with this question for centuries:

đã vật lộn với câu hỏi này hàng thế kỉ:

what makes people go wrong?

Điều gì khiến cho con người ta sai lầm?

Interestingly, I asked this question when I was a little kid.

Thật thú vị, tôi đã đặt ra câu hỏi này hồi còn nhỏ.

I grew up in the South Bronx, inner-city ghetto in New York,

Tôi lớn lên ở khu ổ chuột South Bronx nằm trong lòng New York,

và tôi đã sống chung với những thành phần bất hảo,

and I was surrounded by evil,

as all kids are who grew up in an inner city.

như tất cả những đứa trẻ khác trong khu phố này.

And I had friends who were really good kids,

Tôi đã có những người bạn thật sự - những đứa trẻ ngoan,

who lived out the Dr. Jekyll Mr. Hyde scenario -- Robert Louis Stevenson.

sống trong tình cảnh giống trong Dr. Jekyll-Mr. Hyde bộ phim của Robert Louis Stevenson.

That is, they took drugs, got in trouble, went to jail.

Đó là những người nghiện ngập, luôn gặp rắc rối và vào tù ra tội

Some got killed, and some did it without drug assistance.

Một vài người đã bị giết, một số chết do thiếu thuốc.

So when I read Robert Louis Stevenson, that wasn't fiction.

Vì thế khi đọc tác phẩm của Robert Louis Stevenson, tôi biết đó không phải là hư cấu.

The only question is, what was in the juice?

Nhưng câu hỏi duy nhất ở đây là: Tác phẩm này muốn nói điều gì?

Và quan trọng hơn nữa, là ranh giới thiện - ác...

And more importantly, that line between good and evil --

which privileged people like to think is fixed and impermeable,

mà những kẻ may mắn thường nghĩ là cố định và không thể thâm nhập được;

with them on the good side, the others on the bad side --

họ cho rằng mình đang ở phe thiện, còn những kẻ khác ở bên phía ác...

I knew that line was movable, and it was permeable.

Tôi biết rằng ranh giới đó có thể xê dịch và thâm nhập được.

Good people could be seduced across that line,

Người tốt có thể bị cám dỗ và bước qua ranh giới

and under good and some rare circumstances, bad kids could recover

và trong một số tình huống thuận lợi hiếm hoi, những đứa trẻ hư có thể phục thiện

khi được giúp đỡ, sửa đổi, và cải tạo,

with help, with reform, with rehabilitation.

So I want to begin with this wonderful illusion

Tôi muốn bắt đầu với bức vẽ tuyệt đẹp này

by [Dutch] artist M.C. Escher.

của nghệ sĩ người Hà Lan M.C. Esche

If you look at it and focus on the white, what you see is a world full of angels.

Nếu bạn nhìn vào nó và tập trung vào màu trắng,

Bạn sẽ thấy một thế giới đầy những thiên thần.

But let's look more deeply, and as we do,

Nhưng hãy nhìn sâu hơn nữa, và lúc đó,

what appears is the demons, the devils in the world.

những gì xuất hiện là quỷ dữ, ác quỷ trên thế giới.

That tells us several things.

Và điều đó nói cho chúng ta nhiều điều.

One, the world is, was, will always be filled with good and evil,

Một: Thế giới đang, đã, và sẽ luôn luôn đầy những cái tốt và cái xấu,

because good and evil is the yin and yang of the human condition.

vì thiện và ác là hai thái cực âm và dương trong sự tồn tại của con người.

It tells me something else.

Nó cũng nói cho tôi một vài điều khác. Nếu bạn nhớ ra,

If you remember, God's favorite angel was Lucifer.

Lucifer vốn là thiên thần mà Chúa yêu quý.

Apparently, Lucifer means "the light."

Rõ ràng, Lucifer có nghĩa là " ánh sáng".

It also means "the morning star," in some scripture.

Nó cũng có nghĩa là " sao mai" trong một số bản kinh

And apparently, he disobeyed God,

Và rõ ràng, ông ta đã không vâng lời Chúa.

and that's the ultimate disobedience to authority.

đó là đỉnh điểm của sự bất tuân đối với quyền thế.

And when he did, Michael, the archangel, was sent to kick him out of heaven

Và khi đó, Michael, tổng thiên thần đã được phái đến

để đuổi Lucifer khỏi thiên đường, cùng các thiên sứ sa ngã khác.

along with the other fallen angels.

And so Lucifer descends into hell, becomes Satan,

Và thế là, Lucifer phải xuống địa ngục, trở thành Satan.

becomes the devil, and the force of evil in the universe begins.

trở thành quỷ dữ, và lực lượng của cái ác trong vũ trụ bắt đầu.

Nghịch lý thay, chính Chúa là người đã tạo ra địa ngục để giam giữ cái ác.

Paradoxically, it was God who created hell as a place to store evil.

He didn't do a good job of keeping it there though.

Nhưng Người lại không thể giam giữ nó ở đó.

Và như thế, sự chuyển biến lớn lao này,

So, this arc of the cosmic transformation of God's favorite angel into the Devil,

từ thiên sứ mà Chúa yêu mến thành Ác qủy

với tôi, đã tạo ra tình huống để tìm hiểu những con người

for me, sets the context for understanding human beings

who are transformed from good, ordinary people into perpetrators of evil.

biến đổi từ chỗ bình dân lương thiện

thành những kẻ phạm tội ác

So the Lucifer effect, although it focuses on the negatives --

Hiệu ứng Lucifer, mặc dù tập trung vào phần tiêu cực --

the negatives that people can become,

phần xấu mà con người có thể trở thành,

not the negatives that people are --

chứ không phải phần xấu nằm trong bản ngã của con người -

đã dẫn tôi tới một định nghĩa tâm lý: Quỷ dữ là sự thi hành của quyền lực.

leads me to a psychological definition.

Evil is the exercise of power.

And that's the key: it's about power.

Và đó là điểm mấu chốt, chính là quyền lực

Để cố tình làm hại tinh thần con người,

To intentionally harm people psychologically,

to hurt people physically, to destroy people mortally, or ideas,

gây đau đớn thể xác, hủy hoại con người đến chết, hoặc những ý tưởng,

and to commit crimes against humanity.

và để thực hiện tội ác chống lại loài người.

If you Google "evil," a word that should surely have withered by now,

Nếu bạn tìm kiếm trên Google chữ "evil" (quỷ dữ), một từ bị nhiều người ghét bỏ vào thời nay,

you come up with 136 million hits in a third of a second.

bạn sẽ có ngay 136 triệu kết quả chỉ sau 1/3 giây đồng hồ.

A few years ago -- I am sure all of you were shocked, as I was,

Một vài năm trước - tôi chắc chắn tất cả các bạn đều bị sốc, giống như tôi vậy

with the revelation of American soldiers abusing prisoners in a strange place

với sự thật về những người lính Mỹ

đã lạm dụng tù nhân ở một nơi xa lạ

in a controversial war, Abu Ghraib in Iraq.

trong trận chiến Abu Ghraib gây tranh cãi ở Iraq.

And these were men and women

Và đã có những người đàn ông và phụ nữ

đã hành hạ tù nhân bằng những cách không thể tưởng tượng nổi.

who were putting prisoners through unbelievable humiliation.

I was shocked, but I wasn't surprised,

Tôi thật sự rất sốc, nhưng không ngạc nhiên,

because I had seen those same visual parallels

vì tôi đã nhìn thấy những điều tương tự,

when I was the prison superintendent of the Stanford Prison Study.

khi tôi là giữ vai trò là người quản tù trong một nghiên cứu về Nhà Tù ở trường Stanford.

Immediately the Bush administration military said what?

Ngay lập tức quân đội chính quyền của Bush nói..."cái gì?"

What all administrations say when there's a scandal:

Những gì tất cả những chính quyền nói mỗi khi có chuyện lộn xộn xảy ra là

"Đừng đổ tội cho chúng tôi. ĐÓ không phải là do chế độ của chúng tôi... Đó chỉ là một vài con sâu làm rầu nồi canh,

"Don't blame us. It's not the system.

It's the few bad apples, the few rogue soldiers."

một vài tên lính biến chất."

My hypothesis is, American soldiers are good, usually.

Giả thiết của tôi là, các anh lính Mỹ đều tốt, thường là vậy.

Maybe it was the barrel that was bad.

có lẽ chỉ có hoàn cảnh là xấu

But how am I going to deal with that hypothesis?

Nhưng làm thế nào, làm thế nào để tôi đi đến giả thiết này

I became an expert witness for one of the guards,

tôi đã trở thành chuyên qia quan sát

một trong số những người bảo vệ, Sergeant Chip Frederick

Sergeant Chip Frederick, and in that position,

và ở vị trí đó, tôi đã tiếp cận với hàng tá những bài báo cáo điều tra.

I had access to the dozen investigative reports.

I had access to him.

tôi đã tiếp cập anh ta, và có thể tìm hiểu anh ta

I could study him, have him come to my home, get to know him,

gọi anh ta sang nhà tôi, tìm hiểu anh ta

do psychological analysis to see, was he a good apple or bad apple.

thực phân tích tâm lý để xem anh ta là nguời tốt hay xấu.

And thirdly, I had access to all of the 1,000 pictures

Và thứ ba, tôi đã tiếp cận hết tất cả 1,000 bức ảnh

that these soldiers took.

mà những người lính này đã chụp

These pictures are of a violent or sexual nature.

nhưng bức ảnh này đầy những thứ bạo lực hoặc dâm tục

All of them come from the cameras of American soldiers.

Tất cả chúng đều đến từ máy ảnh của những người lính mỹ này

Because everybody has a digital camera or cell phone camera,

Vì mỗi người đều có máy ảnh số hoặc điện thoại

they took pictures of everything, more than 1,000.

họ chụp mọi thứ. Hơn 1000 tấm.

And what I've done is I organized them into various categories.

Và những gì tôi là chỉ là phân loại chúng thành nhiều loại khác nhau

Nhưng những người này là lính dự bị quân đội của mỹ

But these are by United States military police, army reservists.

They are not soldiers prepared for this mission at all.

Họ hoàn toàn không phải là những người lính cho sứ mệnh này

Và tất cả đều xảy rả ở đúng một nơi, Tier 1-A, trong ca làm việc đêm

And it all happened in a single place, Tier 1-A, on the night shift.

Why?

Tại sao? Tier 1-A là trung tâm tình báo quân đội.

Tier 1-A was the center for military intelligence.

It was the interrogation hold.

Nó là một nhà tù để chấp vấn. CIA ở đó.

The CIA was there.

Interrogators from Titan Corporation, all there,

Những người chấp vấn từ hiệp hội lớn cũng tất cả đều ở đó,

và họ không khai thác được thông tin gì về sự nổi loạn.

and they're getting no information about the insurgency.

So they're going to put pressure on these soldiers,

Vì thế họ đặt áp lực lên những người lính,

cành sát quân đội đó, buộc họ đi qua cái ranh giới giữa thiện và ác,

military police, to cross the line,

give them permission to break the will of the enemy,

cho phép họ phá vỡ ý chí của kẻ thù,

to prepare them for interrogation, to soften them up,

để chuẩn bị họ cho sự chấp vấn, thuyết phục họ,

to take the gloves off.

để khai thác thông tin. Đó là những lời nói trại hoa mỹ

Those are the euphemisms, and this is how it was interpreted.

và đó là cách mà nó được hiểu

Let's go down to that dungeon.

Hãy đi xuống ngục tối đó.

(Máy ảnh chớp)

(Typewriting)

[Abu Ghraib Iraq Prison Abuses 2008 Military Police Guards' Photos]

[The following images include nudity and graphic depictions of violence]

(Camera shutter sounds)

(uỵch)

(Thuds)

(Camera shutter)

(Máy ảnh chớp)

(Camera shutter)

(Uỵch)

(Breathing)

(Thở)

(Bells)

(Tiếng chuông)

(Bells end)

So, pretty horrific.

Hơi khủng khiếp nhỉ

That's one of the visual illustrations of evil.

Đó là một trong những mô tả trực quan của cái ác.

And it should not have escaped you

Và nó có lẽ không làm bạn khỏi suy nghĩ rằng

lý do tôi ghép đôi người tù này với cánh tay dang ra

that the reason I paired the prisoner with his arms out

with Leonardo da Vinci's ode to humanity

với những vần thơ của Leonardo da Vinci về nhân loại

is that that prisoner was mentally ill.

là người tù đó bị tâm thần,

That prisoner covered himself with shit every day,

người tù đó từng ngày bao quanh chính chính mình sự đê tiện xấu xa

và họ đã từng phải bôi nhọ anh ta nên anh ta sẽ không thôi nát thêm nữa

they had to roll him in dirt so he wouldn't stink.

But the guards ended up calling him "Shit Boy."

nhưng những tên lính gác cuối cùng cũng gọi anh ta là "Thằng tồi" (Shit Boy)

What was he doing in that prison rather than in some mental institution?

Anh ta đã làm gì trong nhà tù đó

thay vì phải trong một bệnh viện tâm thần?

In any event, here's former Secretary of Defense Rumsfeld.

Mỗi lần có chuyện gì, cựu thư kí của bộ quốc phòng Rumsfeld đều đến

He comes down and says, "I want to know, who is responsible?

Ông ta đi xuống và nói: " Tôi muốn biết ai chịu trách nhiệm?

Ai là người con sâu làm rầu nồi canh?" Đó là một câu hỏi tệ

Who are the bad apples?"

Well, that's a bad question.

Bạn phải điều chỉnh lại và hỏi là: " Cái gì phải chịu trách nhiệm?"

You have to reframe it and ask, "What is responsible?"

"What" could be the who of people,

Vì "Cái gì" có thể là ai đó,

but it could also be the what of the situation,

nhưng cũng có thể là tình huống nào đó,

and obviously that's wrongheaded.

và hiển nhiên nó là thật mù quáng.

How do psychologists try to understand such transformations of human character,

Thế thì làm cách nào những nhà tâm lý học bắt đầu hiểu được

sự biến đổi như thế của tính cách con người,

if you believe that they were good soldiers

bạn có tin rằng họ là những người lính tốt

before they went down to that dungeon?

trước khi họ đi đến ngục tối đó?

There are three ways. The main way is called dispositional.

Có 3 lý giải. Cách lý giải quan trọng nhất là về tính khí

Hãy nhìn vào bên trong con người của những người xấu đó,

We look at what's inside of the person, the bad apples.

This is the foundation of all of social science,

Đó là nền móng của tất cả những gì về khoa học xã hội,

the foundation of religion, the foundation of war.

là nền móng của tôn giáo và chiến tranh

Social psychologists like me come along and say,

Những nhà tâm lý xã hội học như tôi đã đến và nói rằng: "Vâng,

"Yeah, people are the actors on the stage,

con người là những diễn viên trên sân khấu,

but you'll have to be aware of the situation.

nhưng bạn sẽ phải ý thức về tình huống trong phim đó là gì

Who are the cast of characters? What's the costume?

Ai đóng vai các nhân vật đó? Mặc trang phục gì?

Is there a stage director?"

Có đạo diễn trường quay hay không?"

And so we're interested in what are the external factors

và chúng ta quan tâm đên những nhân tố bên ngoài

around the individual -- the bad barrel?

xung quanh mỗi cá nhân, môi trường xấu?

Và những nhà khoa học xã hội đã dừng ở đó, họ quên mất một điểm quan trọng

Social scientists stop there and they miss the big point

that I discovered when I became an expert witness for Abu Ghraib.

mà tôi đã khám phá ra khi trở thành chuyên gia quan sát cho Abu Ghraib

The power is in the system.

Quyền lực nằm ở chế độ đó

The system creates the situation that corrupts the individuals,

Chế độ đó tạo ra tình huống làm thối nát từng cá nhân,

and the system is the legal, political, economic, cultural background.

và chế độ đó là một cơ sở văn hóa, kinh tế, chính trị hợp pháp

And this is where the power is of the bad-barrel makers.

Và đó là nơi quyền lực cho ra những tên làm hoàn cảnh xấu.

Nên nếu bạn muốn thay đổi một người, bạn phải thay đổi hoàn cảnh.

If you want to change a person, change the situation.

And to change it, you've got to know where the power is, in the system.

nếu bạn muốn thay đổi hoàn cảnh,

bạn phải biết nơi mà quyền lực sinh ra, trong chế độ đó

Vì thể hiệu ứng Lucifer liên quan đến việc hiểu biết

So the Lucifer effect involves understanding

sự chuyển đổi tính cách con người với 3 nhân tố đó

human character transformations with these three factors.

And it's a dynamic interplay.

và đó là một sự tác động qua lại mạnh mẽ.

What do the people bring into the situation?

Con người đã mang gì vào hoàn cảnh đó?

What does the situation bring out of them?

Hoàn cảnh mang đi những gì từ họ?

And what is the system that creates and maintains that situation?

Và chế độ mà nó tạo ra và gìn giữ hoàn cảnh đó là gì?

My recent book, "The Lucifer Effect," is about,

Quyển sách của tôi, "hiệu ứng Lucifer", đã xuất bản, nó viết về,

cách bạn hiểu được làm thế nào một người trở nên xấu xa?

how do you understand how good people turn evil?

And it has a lot of detail about what I'm going to talk about today.

và có nó nói rất chi tiết

về nhưng điều tôi sẽ nói hôm nay.

So Dr. Z's "Lucifer Effect," although it focuses on evil,

trong khi quyển "Hiệu ứng Lucifer" của tiến sĩ Z tập trung vào cái xấu

really is a celebration of the human mind's infinite capacity

thì nó thật sự ca tụng khả năng vô hạn của trí tuệ con người

tạo ra tất cả chúng ta những người tốt bụng hay độc ác,

to make any of us kind or cruel,

caring or indifferent, creative or destructive,

chu đáo hay lãnh đạm, sáng tạo hay phá hoại,

and it makes some of us villains.

và nó làm một số trong chúng ta thành kẻ con đồ

And the good news that I'm going to hopefully come to at the end

Tin tốt là câu chuyện tôi kể đi đến

is that it makes some of us heroes.

hồi kết nó cũng làm cho một số trong chúng ta thành người hùng.

Đây là một bản hình mấu tuyệt vời của người new york

This wonderful cartoon in the New Yorker summarizes my whole talk:

đã tóm gọn toàn bộ bài nói của tôi:

"I'm neither a good cop nor a bad cop, Jerome.

"Tôi không phải là cảnh sát tốt cũng không phải là cảnh sát xâu, Jerome.

Like yourself, I'm a complex amalgam

Giống như chính bạn, tôi là một sự kết hợp phức tạp

of positive and negative personality traits

của những tính cách tốt và xấu

that emerge or not, depending on the circumstances."

dù có hiện hữu hay không, mà nó phụ thuộc vào hoàn cảnh"

(Laughter)

(Tiếng cười)

There's a study some of you think you know about,

Có một nghiên cứu mà một số các bạn nghĩ mình biết,

but very few people have ever read the story.

nhưng rất ít người từng đọc. Bạn đã xem bộ phim này.

You watched the movie.

This is Stanley Milgram, little Jewish kid from the Bronx,

Đây là Stanley Milgram, đứa trẻ Do thái từ Bronx,

and he asked the question, "Could the Holocaust happen here, now?"

và cậu ta hỏi" Sự tàn sát có thể xảy ra lúc này tại đây không?"

People say, "No, that's Nazi Germany, Hitler, you know, that's 1939."

Người ta trả lời : " Không, đó là Đức Quốc xã,

đó là Hitler, đó là năm 1939"

He said, "Yeah, but suppose Hitler asked you,

Cậu ta lại nói" Vâng, nhưng giả dụ Hitler hỏi chú,

"Anh có dám làm giật điện chết một người lạ không?" " Không đời nào, không phải tôi, tôi là người tốt"

'Would you electrocute a stranger?' 'No way, I'm a good person.'"

He said, "Why don't we put you in a situation

Cậu ta nói" Sao chúng ta không đặt chú trong tình huống

và cho chú cơ hội để xem chú sẽ làm gì?"

and give you a chance to see what you would do?"

Và thế là những gì cậu ta làm là kiểm tra 1000 người bình thương

And so what he did was he tested 1,000 ordinary people.

500 New Haven, Connecticut, 500 Bridgeport.

500 New Haven, Connecticut, 500 Bridgeport.

và người cai quản nói : " những nhà tâm lý học muốn hiểu bộ nhớ

And the ad said, "Psychologists want to understand memory.

We want to improve people's memory, because it is the key to success."

Họ muốn cải thiện bộ nhớ con người,

vì bộ nhớ là chìa khóa đi đến thành công" Đúng không?

OK?

" Chúng ta sẽ cho bạn 5 đô-- 4 đô cho thời gian của bạn"

"We're going to give you five bucks -- four dollars for your time.

We don't want college students. We want men between 20 and 50."

và nói " Chúng ta không muốn những sinh viên đại học,

Chúng tôi muốn những người từ 20 đến 50 tuổi"

In the later studies, they ran women.

Ở nghiên cứu sau, chúng đâm vào người phụ nữ

Những con người bình thường: thợ cắt tóc, thư kí, người lao động chân tay,

Ordinary people: barbers, clerks, white-collar people.

So, you go down,

Vì thế, khi bạn ra đời, có người sẽ là người học hỏi

one of you will be a learner, one will be a teacher.

và có người sẽ là người chỉ dạy

The learner's a genial, middle-aged guy.

Người học là những người trung niên vui tính

He gets tied up to the shock apparatus in another room.

Anh ta gắn chặt vơi thiết bị sốc điện trong một phòng khác.

The learner could be middle-aged, could be as young as 20.

Người học có thể ở tuổi trung niên, có thể 20 tuổi

Và một trong số các bạn được ra lệnh bởi người cầm quyền, là người mặc áo thí nghiệm.

And one of you is told by the authority, the guy in the lab coat,

"Your job as teacher is to give him material to learn.

" Việc bạn phải làm như một giáo viên là đưa người này tài liệu để học.

Gets it right, reward.

nếu anh ta trả lời câu hỏi đúng, hãy tán thưởng anh ta

Gets it wrong, you press a button on the shock box.

nếu sai, bạn phải nhấn nút trên ghế sốc điện

The first button is 15 volts. He doesn't even feel it."

Nút đầu tiên là nguồn điện 15 Vôn nên anh ta thậm chí sẽ không cảm nhận được nguồn điện này"

That's the key.

Đó la chìa khóa. Tất cả cái xấu sẽ bắt đầu với 15 vôn,

All evil starts with 15 volts.

And then the next step is another 15 volts.

và sau đó bước tiếp theo là thêm 15 vôn nữa,

The problem is, at the end of the line, it's 450 volts.

Vấn đề ở đây là bằng cách tiếp tục như vậy, nguồn điện sẽ lên đến 450 vôn

Khi bạn làm thế, người đó sẽ gào thét lên

And as you go along, the guy is screaming,

"I've got a heart condition! I'm out of here!"

"Tôi bi đau tim. Cho tôi ra khỏi đây"

You're a good person. You complain.

Bạn là người tót. Bạn phàn nàn

"Sir, who will be responsible if something happens to him?"

"Thưa ngài, ai sẽ chịu trách nhiệm niếu điều gì đó xảy ra với anh ta?"

The experimenter says, "Don't worry, I will be responsible.

Người thí nghiệm nói" Đừng lo, tôi sẽ chịu trách nhiệm"

Continue, teacher."

tiếp tục đi"

Và câu hỏi là ai sẽ là người tăng nguồn điện trong suốt quá trình cho đến khi đạt được 450 vôn.?

And the question is, who would go all the way to 450 volts?

You should notice here, when it gets up to 375,

Chú ý là ở đây khi nguồn điện lên đến 375 vôn,

it says, "Danger. Severe Shock."

nó sẽ thông báo: " Nguy hiểm. Sốc điện rất mạnh"

When it gets up to here, there's "XXX" -- the pornography of power.

Khi đạt đến đây, có "XXX"-- kí tự khiêu dâm của nguồn điện

So Milgram asks 40 psychiatrists,

(Tiếng cười)

Milgram hỏi 40 nhà tâm thần học

"Mấy phần trăm người Mỹ sẽ chịu đựng được đến cuối cùng?"

"What percent of American citizens would go to the end?"

They said only one percent.

Họ nói chỉ 1 phần trăm. Vì đó là hành vi ác dâm

Because that's sadistic behavior, and we know, psychiatry knows,

và chúng ta biết, tâm thần học biết, chỉ 1 phần trăm người Mỹ là cuồng dâm

only one percent of Americans are sadistic.

OK.

Đây là dữ liệu. Chúng có thể có vài chỗ sai.

Here's the data. They could not be more wrong.

Two thirds go all the way to 450 volts.

2/3 có thể chịu đựng đến 450 vôn. Đây chỉ là một nghiên cứu

This was just one study.

Milgram did more than 16 studies.

Milgram đã thực hiện hơn 16 nghiên cứu. Và nhìn này.

And look at this.

Trong nghiên cứu thứ 16, ở đâu bạn thấy một ai đó giống bạn vươt qua được thí nghiệm,

In study 16, where you see somebody like you go all the way,

90 percent go all the way.

90 phần trăm đã vượt qua được thí nghiêm,. Trong nghiên cứu 5, nếu bạn thấy ai đó chống đối, thì đó là 90 phần trăm

In study five, if you see people rebel,

90 percent rebel.

What about women? Study 13 -- no different than men.

còn phụ nữ thì sao? Nghiên cứu 13- không khác so với đàn ông.

So Milgram is quantifying evil as the willingness of people

Milgram định lượng cái xấu là sự sẵn lòng của con người

to blindly obey authority, to go all the way to 450 volts.

mù quán tuân theo quyền lực, để đi đến 450 volts.

And it's like a dial on human nature.

Và nó như bộ mặt thật của bản chất con người

A dial in a sense that you can make almost everybody totally obedient,

Một bộ mặt theo nghĩa bạn hầu như có thể làm mọi người hoàn toàn nghe lời

down to the majority, down to none.

theo số đông, không theo bên nào

Cái tương đương bên ngoài là gì? Theo tất cá các nghiên cứu thì đó là do nhân tao

What are the external parallels? For all research is artificial.

What's the validity in the real world?

Điều gì hợp lệ trong thế giới thực?

912 công dân mỹ đã tự sát hoặc bị giết

912 American citizens committed suicide or were murdered

by family and friends in Guyana jungle in 1978,

bởi gia đình và bạn bè họ ở rừng Guyana năm 1978,

because they were blindly obedient to this guy, their pastor --

vì họ mù quán nghe theo người này, mục sư của họ

not their priest -- their pastor, Reverend Jim Jones.

không phải thầy tế, mục sư của họ, Reverend Jim Jones.

Hén ta thuyết phục họ tự sát hàng loạt.

He persuaded them to commit mass suicide.

And so, he's the modern Lucifer effect,

Và vì thế, hén ta là hiệu ứng Lucifer hiện đại,

một người của Chúa trở thành thần báo tử

a man of God who becomes the Angel of Death.

Milgram's study is all about individual authority to control people.

Nghiên cứu Milgram đều về quyền lực của cá nhân điều khiển con người

Hầu hết chúng ta đều ở trong những thể chế,

Most of the time, we are in institutions,

so the Stanford Prison Study is a study of the power of institutions

vì thế nghiên cứ nhà tù Stanford là nghiên cứu về sức mạnh của một thể chế

to influence individual behavior.

ảnh hưởng hành vi cá nhân

Interestingly, Stanley Milgram and I were in the same high school class

Thú vị là Milgram và tôi học cùng lớp thời trung học

ở trường James Monroe ở Bronx, năm 1954

in James Monroe in the Bronx, 1954.

I did this study with my graduate students,

Nghiên cứu này, tôi đã thực hiện

với sinh viên đại học của tôi, đặc biệt là Craig Haney--

especially Craig Haney -- and it also began work with an ad.

chúng tôi cũng bắt đầu quảng cáo.

Chúng tôi không có tiền, vì thế chúng tôi chỉ có những quảng cáo nhỏ rẻ tiền

We had a cheap, little ad,

but we wanted college students for a study of prison life.

nhưng chúng tôi muốn sinh việc đại học nghiên cứu đời sống nhà tù

75 người tình nghiện đã làm bài kiểm tra tính cách

75 people volunteered, took personality tests.

We did interviews.

Chúng tôi phỏng vấn. Chọn 24 người

Picked two dozen: the most normal, the most healthy.

có điều kiện sức khỏe tốt nhất

Randomly assigned them to be prisoner and guard.

Phân họ làm tù nhân và gác ngục một cách ngẫu nhiên.

So on day one, we knew we had good apples.

Trong ngày một, chúng tôi biết chúng tôi có người tốt

I'm going to put them in a bad situation.

Tôi sẽ đưa họ vào tình huống xấu

And secondly, we know there's no difference

Và thứ hai, chúng tôi biết không có sự khác biệt

between the boys who will be guards and those who will be prisoners.

giữa con trai trở thành canh ngục

và những người sẽ trở thành nhà tù

To the prisoners, we said,

Những đứa trẻ sẽ trở thành tù nhân

"Wait at home. The study will begin Sunday."

Chúng tôi nói" Đợi ở nhà ở nhà trọ. Nghiên cứu sẽ bắt đầu vào chủ nhật"

We didn't tell them

Chúng tôi không nói cho họ biết

that the city police were going to come and do realistic arrests.

cảnh sát thành phố đang đến thực hiện việc bắt giữ người

(Video) (Music)

[Day 1]

(Video) Sinh viên: Một chiếc xe cảnh sát đậu phía trước, và một cảnh sát đi đến cửa trước

Student: A police car pulls up in front, and a cop comes to the front door,

and knocks, and says he's looking for me.

gõ cửa, và nói anh ta đang tìm tôi

So they, right there, you know, they took me out the door,

Và họ đưa tôi ra khỏi cửa ngay tại đó

they put my hands against the car.

họ đặt hai tay tôi tựa vào xe

It was a real cop car, it was a real policeman,

Đó là thực sự là một chiếc xe cảnh sát, đó thật sự là một cảnh sát

and there were real neighbors in the street,

và có vài người hàng xóm trên đường

không biết rằng đó là một thí nghiệm

who didn't know that this was an experiment.

And there was cameras all around and neighbors all around.

Có máy quay và những người hàng xóm xung quanh

They put me in the car, then they drove me around Palo Alto.

Ho đưa tôi vào xem rồi chở tôi quanh Palo Alto

They took me to the basement of the police station.

Họ đưa tôi đến sở cảnh sát,

tầng hầm của sở cảnh sát, rồi họ đưa tôi vào khám

Then they put me in a cell.

I was the first one to be picked up, so they put me in a cell,

Tôi là người đầu tiên bị bắt đưa về, nên họ đưa tôi vào khám

nơi giống như một căn phòng có cửa sổ gắn thanh trên đó

which was just like a room with a door with bars on it.

You could tell it wasn't a real jail.

Bạn không thể nào nghĩ đó không phải là nhà tù thật

Họ nhốt tôi trong đó, trong căn phòng nhỏ xuống cấp này.

They locked me in there, in this degrading little outfit.

They were taking this experiment too seriously.

Họ đang làm thí nghiệm một cách rất nghiêm túc

Here are the prisoners, who are going to be dehumanized, they'll become numbers.

Philip Zimbardo: Đây là những tên tù đang bị mất nhân tính hóa

Họ sẽ trở thành những con số.

Đây là người quản ngục tiêu biểu cho quyền lực và sự ẩn danh

Here are the guards with the symbols of power and anonymity.

Quản tù bắt tù nhân

Guards get prisoners to clean the toilet bowls out with their bare hands,

dọn toilet bằng tay không,

bắt họ làm những việc bẽ mặt khác

to do other humiliating tasks.

Họ lột trần tù nhân. Quấy rối tình dục họ

They strip them naked. They sexually taunt them.

Họ bắt đầu làm những việc thoái hóa,

They begin to do degrading activities, like having them simulate sodomy.

như bắt học làm theo thú dâm

You saw simulating fellatio in soldiers in Abu Ghraib.

Bạn đã thấy việc kích thích dương vật trong nhóm lính ở Abu Ghraib

Quản tù của tôi đã làm điều đó trong 5 ngày. Phản ứng mạnh mẽ đến nỗi

My guards did it in five days.

The stress reaction was so extreme

that normal kids we picked because they were healthy

những đứa trẻ khỏe mạnh mà họ đưa về

had breakdowns within 36 hours.

cũng suy sụp trong vòng 36 giờ

The study ended after six days, because it was out of control.

Nghiên cứu này đã kết thúc sau 6 ngày vì nó vượt ra kiểm soát

Five kids had emotional breakdowns.

5 đứa trẻ đã bị suy sụp tinh thần

Does it make a difference

Có sự khác biệt nào giữa việc các chiến binh đi đến những trận chiến

if warriors go to battle changing their appearance or not?

mà làm thay đổi diện mạo họ hay không?

If they're anonymous, how do they treat their victims?

Có sự khác biệt nào nếu họ là nhưng người vô danh,

trong cách họ đối xử với nạn nhân của họ?

In some cultures, they go to war without changing their appearance.

Chúng ta biết trong những văn hóa khác, họ đến chiến tranh,

họ không thay đổi diện mạo của mình.

Trong những nền văn hóa khác, họ vẽ chính mình như " Chúa tể của những con ruồi"

In others, they paint themselves like "Lord of the Flies."

Trong một số văn hóa họ còn đeo mặt nạ.

In some, they wear masks.

Trong nhiều trường hợp ,người lính giấu mặt trong đồng phục.

In many, soldiers are anonymous in uniform.

So this anthropologist, John Watson, found 23 cultures that had two bits of data.

Vì thế nhà nhân loại học, John Watson, đã tìm ra

23 nền văn hóa có 2 mấu dữ liệu.

Do they change their appearance? 15.

Họ có thay đổi diện mạo của mình không? 15

Do they kill, torture, mutilate? 13.

Họ có giết người, tra tấn, hành hạ không? 13

Nếu họ không thay đổi diện mạo của mình,

If they don't change their appearance,

chỉ một trong 8 sự giết người, tra tấn hay hành hạ.

only one of eight kills, tortures or mutilates.

Chìa khóa nằm ở trong vùng đỏ

The key is in the red zone.

If they change their appearance,

Nếu họ thay đổi diện mạo,

12 trên 13, tức là 90%, giết, tra tấn, hành hạ,

12 of 13 -- that's 90 percent -- kill, torture, mutilate.

And that's the power of anonymity.

Và đó là sức mạnh của sự nặc danh.

So what are the seven social processes

Vì thế 7 quá trình xã hội hóa mà nó

that grease the slippery slope of evil?

bôi trơn cho sự trượt dài của cái xấu là gì?

Mindlessly taking the first small step.

Thực hiện bước nhỏ đầu tiên thiếu suy xét

Dehumanization of others. De-individuation of self.

bất nhân tính hóa người khác, bất cá nhân hóa bản thân.

Diffusion of personal responsibility.

sự truyền bá trách nhiệm cá nhân. làm mù quán sự phục tùng với quyền lực.

Blind obedience to authority.

Uncritical conformity to group norms.

Không tuân theo chuẩn mực của tổ chức

Passive tolerance of evil through inaction, or indifference.

Thụ động tuân theo cái xấu thông qua sự không hoạt động hoặc sự thờ ơ.

And it happens when you're in a new or unfamiliar situation.

Và nó diễn ra khi bạn ở trong một tình huống mới.

Mô hình phản ứng theo thói quen của bạn không làm việc

Your habitual response patterns don't work.

Your personality and morality are disengaged.

Nhân cách và đạo đức của bạn bị gạt bỏ.

"Rất đễ để nhìn thấy hành vi của kẻ bất lương;

"Nothing is easier than to denounce the evildoer;

nhưng lại rất khó để hiểu được anh ta"

nothing more difficult than understanding him," Dostoyevsky.

Understanding is not excusing. Psychology is not excuse-ology.

So social and psychological research reveals

how ordinary, good people can be transformed without the drugs.

You don't need it. You just need the social-psychological processes.

Real world parallels?

Compare this with this.

James Schlesinger -- I'm going to end with this -- says,

"Psychologists have attempted to understand how and why

individuals and groups who usually act humanely

can sometimes act otherwise in certain circumstances."

That's the Lucifer effect.

And he goes on to say, "The landmark Stanford study

provides a cautionary tale for all military operations."

If you give people power without oversight,

it's a prescription for abuse.

They knew that, and let that happen.

So another report, an investigative report by General Fay,

says the system is guilty.

In this report, he says it was the environment that created Abu Ghraib,

by leadership failures that contributed to the occurrence of such abuse,

and because it remained undiscovered

by higher authorities for a long period of time.

Those abuses went on for three months.

Who was watching the store?

The answer is nobody, I think on purpose.

He gave the guards permission to do those things,

and they knew nobody was ever going to come down to that dungeon.

So you need a paradigm shift in all of these areas.

The shift is away from the medical model that focuses only on the individual.

The shift is toward a public health model

that recognizes situational and systemic vectors of disease.

Bullying is a disease. Prejudice is a disease.

Violence is a disease.

Since the Inquisition, we've been dealing with problems at the individual level.

It doesn't work.

Aleksandr Solzhenitsyn says, "The line between good and evil

cuts through the heart of every human being."

That means that line is not out there.

That's a decision that you have to make, a personal thing.

So I want to end very quickly on a positive note.

Heroism as the antidote to evil,

by promoting the heroic imagination,

especially in our kids, in our educational system.

We want kids to think, "I'm a hero in waiting,

waiting for the right situation to come along,

and I will act heroically.

My whole life, I'm now going to focus away from evil --

that I've been in since I was a kid -- to understanding heroes.

Banality of heroism.

It's ordinary people who do heroic deeds.

It's the counterpoint to Hannah Arendt's "Banality of Evil."

Our traditional societal heroes are wrong, because they are the exceptions.

They organize their life around this. That's why we know their names.

Our kids' heroes are also wrong models for them,

because they have supernatural talents.

We want our kids to realize most heroes are everyday people,

and the heroic act is unusual.

This is Joe Darby.

He was the one that stopped those abuses you saw,

because when he saw those images,

he turned them over to a senior investigating officer.

He was a low-level private, and that stopped it.

Was he a hero? No.

They had to put him in hiding, because people wanted to kill him,

and then his mother and his wife.

For three years, they were in hiding.

This is the woman who stopped the Stanford Prison Study.

When I said it got out of control, I was the prison superintendent.

I didn't know it was out of control. I was totally indifferent.

She saw that madhouse and said,

"You know what, it's terrible what you're doing to those boys.

They're not prisoners nor guards, they're boys, and you are responsible."

And I ended the study the next day.

The good news is I married her the next year.

(Laughter)

(Applause)

I just came to my senses, obviously.

So situations have the power to do [three things].

But the point is, this is the same situation

that can inflame the hostile imagination in some of us,

that makes us perpetrators of evil,

can inspire the heroic imagination in others.

It's the same situation and you're on one side or the other.

Most people are guilty of the evil of inaction,

because your mother said, "Don't get involved. Mind your own business."

And you have to say, "Mama, humanity is my business."

So the psychology of heroism is -- we're going to end in a moment --

how do we encourage children in new hero courses,

that I'm working on with Matt Langdon -- he has a hero workshop --

to develop this heroic imagination, this self-labeling,

"I am a hero in waiting," and teach them skills.

To be a hero, you have to learn to be a deviant,

because you're always going against the conformity of the group.

Heroes are ordinary people whose social actions are extraordinary. Who act.

The key to heroism is two things.

You have to act when other people are passive.

B: You have to act socio-centrically, not egocentrically.

And I want to end with a known story about Wesley Autrey, New York subway hero.

Fifty-year-old African-American construction worker standing on a subway.

A white guy falls on the tracks.

The subway train is coming. There's 75 people there.

You know what? They freeze.

He's got a reason not to get involved.

He's black, the guy's white, and he's got two kids.

Instead, he gives his kids to a stranger,

jumps on the tracks, puts the guy between the tracks,

lays on him, the subway goes over him.

Wesley and the guy -- 20 and a half inches height.

The train clearance is 21 inches.

A half an inch would have taken his head off.

And he said, "I did what anyone could do," no big deal to jump on the tracks.

And the moral imperative is "I did what everyone should do."

And so one day, you will be in a new situation.

Take path one, you're going to be a perpetrator of evil.

Evil, meaning you're going to be Arthur Andersen.

You're going to cheat, or you're going to allow bullying.

Path two, you become guilty of the evil of passive inaction.

Path three, you become a hero.

The point is, are we ready to take the path to celebrating ordinary heroes,

waiting for the right situation to come along

to put heroic imagination into action?

Because it may only happen once in your life,

and when you pass it by, you'll always know,

I could have been a hero and I let it pass me by.

So the point is thinking it and then doing it.

So I want to thank you. Thank you.

Let's oppose the power of evil systems at home and abroad,

and let's focus on the positive.

Advocate for respect of personal dignity, for justice and peace,

which sadly our administration has not been doing.

Thanks so much.

(Applause)