Design for All 5 Senses | Jinsop Lee | TED Talks

Jinsop Lee: Thiết kế cho cả năm giác quan

Translator: Nga Pham Reviewer: Anh Nguyễn

In an age of global strife and climate change,

Trong một kỷ nguyên của sự xung đột toàn cầu và biến đổi khí hậu,

I'm here to answer the all important question:

Tôi tới đây để trả lời một câu hỏi quan trọng:

Why is sex so damn good?

Tại sao quan hệ tình dục lại tuyệt vời đến vậy?

If you're laughing, you know what I mean.

Nếu bạn đang bật cười, chắc bạn biết tôi nói gì rồi

Trước khi chúng ta trả lời câu hỏi đó,

Now, before we get to that answer,

để tôi kể cho bạn về Chris Hosmer.

let me tell you about Chris Hosmer.

Chris is a great friend of mine from my university days,

Chris là một người bạn tuyệt vời của tôi từ thời đại học,

but secretly, I hate him.

nhưng nói nhỏ nhé, tôi ghét anh ấy.

Here's why. Back in university, we had a quick project

Đây là lý do tại sao. Thời đại học, chúng tôi có một dự án ngắn hạn

to design some solar-powered clocks.

về thiết kế một số đồng hồ năng lượng mặt trời.

Here's my clock.

Đây là đồng hồ của tôi.

It uses something called the dwarf sunflower,

Nó sử dụng thứ gọi là hướng dương lùn,

which grows to about 12 inches in height.

được nuôi đến khi cao khoảng 12 inch.

Now, as you know, sunflowers

Như bạn biết đấy, hoa hướng dương

track the sun during the course of the day.

hướng đến mặt trời suốt cả ngày.

So in the morning, you see which direction the sunflower is facing,

Vì thế, vào buổi sáng, bạn nhìn thấy hướng quay của hoa hướng dương

and you mark it on the blank area in the base.

và bạn đánh dấu nó trên khu nền trống.

At noon, you mark the changed position of the sunflower,

Đến trưa, bạn đánh dấu vị trí thay đổi của hướng dương,

and in the evening again, and that's your clock.

và làm lại vào buổi tối, đó là đồng hồ của bạn.

Now, I know my clock doesn't tell you the exact time,

Tôi biết đồng hồ của mình không cho thời gian chính xác,

but it does give you a general idea using a flower.

nhưng nó cho bạn ý niệm chung nhất về cách sử dụng một bông hoa.

So, in my completely unbiased, subjective opinion,

Vì vậy, nói một cách hoàn toàn không thiên vị hay chủ quan,

it's brilliant.

đây là ý tưởng tuyệt vời.

However, here's Chris's clock.

Tuy nhiên, đây là đồng hồ của Chris.

It's five magnifying glasses with a shot glass under each one.

Gồm năm kính khuếch đại có một ly thủy tinh đặt dưới từng chiếc kính.

In each shot glass is a different scented oil.

Mỗi ly chứa một loại dầu thơm khác nhau.

In the morning, the sunlight will shine down

Vào buổi sáng, ánh mặt trời sẽ rọi xuống

on the first magnifying glass,

trên chiếc kính lúp đầu tiên,

focusing a beam of light on the shot glass underneath.

hội tụ một chùm ánh sáng trên chiếc ly bên dưới.

This will warm up the scented oil inside,

Và sẽ làm nóng dầu thơm bên trong,

and a particular smell will be emitted.

và mùi đặc trưng sẽ được phát tán.

A couple of hours later, the sun will shine

Vài giờ sau, mặt trời sẽ rọi xuống

on the next magnifying glass, and a different smell will be emitted.

chiếc kính tiếp theo và một mùi hương khác được phát tán.

So during the course of the day, five different smells

Vì vậy, cả ngày sẽ có năm mùi hương khác nhau

are dispersed throughout that environment.

được phát tán trong môi trường đó.

Anyone living in that house can tell the time

Ai sống trong ngôi nhà đó cũng có thể biết thời gian

just by the smell.

chỉ nhờ vào mùi hương.

You can see why I hate Chris.

Giờ thì bạn hiểu tại sao tôi ghét Chris rồi đấy.

I thought my idea was pretty good,

Tôi nghĩ rằng ý tưởng của tôi là khá tốt,

but his idea is genius,

nhưng ý tưởng của tên ấy là thiên tài,

and at the time, I knew his idea was better than mine,

và vào lúc đó, tôi đã biết ý tưởng của hắn tốt hơn so của tôi,

but I just couldn't explain why.

nhưng tôi chỉ không thể giải thích tại sao.

One thing you have to know about me is I hate to lose.

Một điều bạn phải biết về tôi là tôi ghét khi bị thua cuộc.

This problem's been bugging me for well over a decade.

Vấn đề này đã gặm nhắm tôi trong hơn một thập kỷ.

All right, let's get back to the question of why sex is so good.

Được rồi, hãy trở lại về câu hỏi tại sao tình dục lại thật tuyệt vời.

Many years after the solar powered clocks project,

Nhiều năm sau dự án đồng hồ năng lượng mặt trời,

a young lady I knew suggested maybe sex is so good

một người phụ nữ trẻ mà tôi biết đã đề nghị có lẽ tình dục tốt thật

because of the five senses.

bởi vì (nó kích thích cả) năm giác quan.

And when she said this, I had an epiphany.

Và khi cô ấy nói điều này, tôi đã có một sự khai sáng.

So I decided to evaluate different experiences I had in my life

Vì vậy, tôi đã quyết định đánh giá các trải nghiệm khác nhau mà mình đã có được trong cuộc sống

from the point of view of the five senses.

từ góc nhìn của năm giác quan.

To do this, I devised something called the five senses graph.

Để làm điều này, tôi sáng tạo ra một thứ gọi là biểu đồ 5 giác quan.

Along the y-axis, you have a scale from zero to 10,

Dọc theo trục tung, bạn có một thang tỷ lệ từ 0 đến 10,

and along the x-axis, you have, of course, the five senses.

và ngang theo trục hoành, bạn có, tất nhiên, năm giác quan.

Anytime I had a memorable experience in my life,

Bất cứ lúc nào tôi có được một trải nghiệm đáng nhớ trong đời,

I would record it on this graph like a five senses diary.

tôi sẽ ghi lại nó trên biểu đồ này giống như một cuốn nhật ký ngũ quan.

Here's a quick video to show you how it works.

Đây là một đoạn video ngắn để cho bạn thấy làm thế nào mà nó hoạt động.

(Video) Jinsop Lee: Hey, my name's Jinsop,

(Video) Jinsop Lee: Hey, tôi tên là Jinsop,

and today, I'm going to show you what riding motorbikes

và hôm nay, tôi sẽ cho bạn thấy việc lái xe máy trông như

thế nào từ góc nhìn ngũ quan. Ê!

is like from the point of view of the five senses. Hey!

Bike designer: This is [unclear], custom bike designer.

Nhà thiết kế Xe máy : Đây là [không rõ ràng], nhà thiết kế xe máy theo yêu cầu.

(Motorcyle revving)

(Tiếng xe máy)

[Sound]

[Thính giác]

[Touch]

[Xúc giác]

[Sight]

[Thị giác]

[Smell]

[Khứu giác]

[Taste]

[Vị giác]

JL: And that's how the five senses graph works.

JL: Và đó là cách mà đồ thị năm giác quan hoạt động .

Now, for a period of three years, I gathered data,

Hiện giờ, trong khoảng thời gian ba năm, tôi đã thu thập dữ liệu,

not just me but also some of my friends,

không chỉ của tôi mà còn một số bạn bè của tôi,

and I used to teach in university, so I forced my --

và tôi đã từng giảng dạy tại trường đại học, vì vậy tôi buộc --

I mean, I asked my students to do this as well.

ý tôi là, tôi cũng yêu cầu các sinh viên của tôi làm điều này .

So here are some other results.

Vì vậy, đây là một số kết quả khác.

The first is for instant noodles.

Đầu tiên là cho mì ăn liền.

Now obviously, taste and smell are quite high,

Bây giờ rõ ràng là, hương vị và mùi là khá cao,

but notice sound is at three.

Tuy nhiên hãy ghi nhận phần âm thanh ở mức ba.

Many people told me a big part

Nhiều người nói với tôi một phần lớn

of the noodle-eating experience is the slurping noise.

của trải nghiệm ăn mì là tiếng xì xoạp.

You know. (Slurps)

Bạn biết. (Xì xoạp)

Needless to say, I no longer dine with these people.

Không cần phải nói, tôi cạch luôn việc ăn cùng những người này.

OK, next, clubbing.

Được rồi, tiếp theo, đi club.

OK, here what I found interesting was

Rồi, đây là những gì tôi cảm thấy thú vị

that taste is at four, and many respondents told me

rằng hương vị ở mức bốn, và nhiều người được hỏi nói với tôi

it's because of the taste of drinks,

đó là bởi vì hương vị của những thức uống,

but also, in some cases, kissing is a big part of the clubbing experience.

nhưng ngoài ra, trong một số trường hợp, hôn là một phần lớn của các trải nghiệm ở Club.

These people I still do hang out with.

Tôi vẫn còn hay đi chơi với những người này.

All right, and smoking.

Rồi, và hút thuốc lá.

Here I found touch is at [six], and one of the reasons

Ở đây tôi tìm thấy xúc giác là ở mức [6], và là một trong những lý do

is that smokers told me the sensation of holding a cigarette

là người hút thuốc đã nói với tôi cảm giác giữ một điếu thuốc

and bringing it up to your lips is a big part of the smoking experience,

và đưa nó vào môi là một phần quan trọng của trải nghiệm hút thuốc,

which shows, it's kind of scary to think

điều đó cho thấy, thật đáng sợ khi nghĩ rằng

how well cigarettes are designed by the manufacturers.

thuốc lá đã được các nhà sản xuất thiết kế tốt đến cỡ nào.

OK. Now, what would the perfect experience

Ok. Bây giờ, một trải nghiệm hoàn hảo sẽ

look like on the five senses graph?

trông như thế nào trên biểu đồ 5 giác quan?

It would, of course, be a horizontal line along the top.

Nó sẽ là, tất nhiên, là một đường ngang nối các điểm ở mức cao nhất.

Now you can see, not even as intense an experience

Bây giờ bạn có thể thấy, thậm chí mạnh mẽ như trải nghiệm

as riding a motorbike comes close.

lái xe máy cũng khó mà tiến gần đến mức ấy.

In fact, in the years that I gathered data,

Trên thực tế, trong những năm thu thập dữ liệu,

only one experience came close to being the perfect one.

chỉ có duy nhất một trải nghiệm là tiến gần đến mức hoàn hảo.

That is, of course, sex. Great sex.

Đó là, tất nhiên, tình dục. Tình dục tuyệt vời.

Respondents said that great sex

Người trả lời nói rằng tình dục tốt

hits all of the five senses at an extreme level.

đánh vào tất cả năm giác quan ở mức độ cao nhất.

Here I'll quote one of my students who said,

Ở đây tôi sẽ trích dẫn lại lời một sinh viên của tôi, người đã nói,

"Tình dục thật là tốt, nó tốt ngay cả khi nó xấu."

"Sex is so good, it's good even when it's bad."

So the five senses theory does help explain

Vì vậy lý thuyết năm giác quan giúp giải thích

why sex is so good.

tại sao tình dục tốt như vậy .

Now in the middle of all this five senses work,

Bây giờ, trong giai đoạn giữa của toàn bộ công trình năm giác quan này,

I suddenly remembered the solar-powered clocks project

Tôi bỗng nhiên nhớ tới dự án đồng hồ năng lượng mặt trời

from my youth.

từ thời trai trẻ của mình.

And I realized this theory also explains why Chris's clock

Và tôi nhận ra rằng lý thuyết này cũng giải thích lý do tại sao đồng hồ của Chris

is so much better than mine.

lại tốt hơn cái của tôi rất nhiều.

You see, my clock only focuses on sight,

Các bạn thấy đấy, đồng hồ của tôi chỉ tập trung vào thị giác,

and a little bit of touch.

và một chút xúc giác.

Here's Chris's clock.

Đây là đồng hồ của Chris.

It's the first clock ever that uses smell to tell the time.

Đó là chiếc đồng hồ đầu tiên sử dụng mùi để nhận biết thời gian.

In fact, in terms of the five senses,

Trên thực tế, về mặt ngũ quan,

Chris's clock is a revolution.

đồng hồ của Chris là một cuộc cách mạng.

And that's what this theory taught me about my field.

Và đó là những gì lý thuyết này đã dạy tôi về lĩnh vực của mình.

You see, up till now, us designers,

Bạn thấy đấy, cho đến bây giờ, chúng ta, những nhà thiết kế,

we've mainly focused on making things look very pretty,

chúng ta đã chủ yếu tập trung vào việc làm cho mọi thứ trông thật đẹp,

and a little bit of touch,

và với một ít cảm nhận xúc giác,

which means we've ignored the other three senses.

có nghĩa là chúng ta đã bỏ qua ba loại giác quan khác.

Chris's clock shows us that even raising just one

Đồng hồ của Chris cho chúng ta thấy rằng thậm chí chỉ nâng một

of those other senses can make for a brilliant product.

trong những giác quan khác lên thôi đã thể tạo ra một sản phẩm tuyệt vời rồi.

So what if we started using the five senses theory

Vì vậy nếu như chúng ta bắt đầu bằng lý thuyết ngũ quan

in all of our designs?

trong tất cả các thiết kế của mình?

Here's three quick ideas I came up with.

Dưới đây là ba ý tưởng nhỏ tôi đã nảy ra.

This is an iron, you know, for your clothes,

Đây là một cái bàn ủi, bạn biết đấy, để là quần áo,

to which I added a spraying mechanism,

tôi đã thêm một cơ chế phun,

so you fill up the vial with your favorite scent,

để bạn trút vào đấy mùi hương ưa thích của mình,

and your clothes will smell nicer,

và quần áo của bạn sẽ thơm hơn,

but hopefully it should also make

nhưng cũng hy vọng nó làm cho

the ironing experience more enjoyable.

trải nghiệm là (ủi) quần áo trở nên thú vị hơn.

We could call this "the perfumator."

Chúng tôi có thể gọi đây là "nhà tạo mùi hương"

All right, next.

Được rồi, tiếp theo.

So I brush my teeth twice a day,

Tôi đánh răng ngày hai lần,

and what if we had a toothbrush

và nếu như chúng ta có một bàn chải đánh răng

that tastes like candy,

vị như kẹo thì sao,

and when the taste of candy ran out,

và khi hương vị của kẹo mất đi,

you'd know it's time to change your toothbrush?

bạn sẽ biết đó là lúc để thay bàn chải mới

Finally, I have a thing for the keys on a flute or a clarinet.

Cuối cùng, tôi có một thứ cho các phím trên cây sáo hoặc cây kèn cla-ri-nét.

It's not just the way they look, but I love the way they feel

Đó không phải là chỉ là vẻ ngoài của chúng mà tôi còn thích cả cảm nhận xúc giác mà chúng mang lại

when you press down on them.

khi bạn ấn vào đấy.

Now, I don't play the flute or the clarinet,

Bây giờ, tôi không chơi sáo hay cla-ri-nét,

so I decided to combine these keys with an instrument I do play:

thế nên tôi quyết định kết hợp các phím này với một công cụ mà tôi thường sử dụng:

the television remote control.

điều khiển từ xa của ti vi.

Now, when we look at these three ideas together,

Bây giờ, khi chúng ta nhìn vào ba ý tưởng cùng với nhau,

you'll notice that the five senses theory

các bạn sẽ nhận thấy lý thuyết năm giác quan

doesn't only change the way we use these products

không chỉ thay đổi cách chúng ta sử dụng sản phẩm

but also the way they look.

mà còn cả hình dáng của chúng.

So in conclusion, I've found the five senses theory

Vì vậy để kết luận, tôi cho rằng các lý thuyết năm giác quan

to be a very useful tool in evaluating

là một công cụ rất hữu ích trong việc đánh giá

different experiences in my life,

các trải nghiệm khác nhau trong cuộc sống của mình,

and then taking those best experiences

và sau đó chọn lấy những trải nghiệm tốt nhất

and hopefully incorporating them into my designs.

và hy vọng rằng sẽ kết hợp chúng vào các thiết kế của mình.

Now, I realize the five senses isn't the only thing

Bây giờ, tôi nhận ra rằng năm giác quan không phải là điều duy nhất

that makes life interesting.

làm cho cuộc sống thú vị.

There's also the six emotions

Có cả sáu giác quan nữa cơ

and that elusive x-factor.

và yếu tố x khó nắm bắt đấy.

Maybe that could be the topic of my next talk.

Có lẽ, đó sẽ là chủ đề của buổi nói chuyện tiếp theo của tôi.

Until then, please have fun

Cho đến lúc đó, hãy thỏa sức

using the five senses in your own lives

sử dụng 5 giác quan trong cuộc sống của riêng bạn

and your own designs.

và trong các thiết kế của mình.

Oh, one last thing before I leave.

Ồ, điều cuối cùng trước khi tôi rời đi.

Here's the experience you all had while listening

Đây là trải nghiệm mà tất cả các bạn đã có khi nghe

to the TED Talks.

các buổi nói chuyện của TED.

However, it would be better if we could boost up

Tuy nhiên, nó sẽ là tốt hơn nếu chúng ta thúc đẩy

một số các giác quan khác như mùi và hương vị.

a couple of the other senses like smell and taste.

And the best way to do that is with

Và cách tốt nhất để làm điều đó là phát

free candy.

kẹo miễn phí.

You guys ready?

Các bạn đã sẵn sàng chưa?

All right.

Tốt.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)