Design for All 5 Senses | Jinsop Lee | TED Talks

Tłumaczenie: Kasia Natoniewska Korekta: Rysia Wand

In an age of global strife and climate change,

W dobie globalnych konfliktów i zmian klimatycznych

I'm here to answer the all important question:

zastanawiam się,

Why is sex so damn good?

dlaczego seks jest świetny.

If you're laughing, you know what I mean.

Śmiejecie się, więc wiecie, o czym mówię.

Najpierw

Now, before we get to that answer,

opowiem o Chrisie Hosmerze.

let me tell you about Chris Hosmer.

Chris is a great friend of mine from my university days,

Chris to mój przyjaciel ze studiów,

but secretly, I hate him.

ale w głębi ducha go nie cierpię.

Here's why. Back in university, we had a quick project

Na studiach pracowaliśmy nad projektem

to design some solar-powered clocks.

zegara zasilanego energią słoneczną.

Here's my clock.

To mój zegar.

It uses something called the dwarf sunflower,

Użyłem słonecznika miniaturowego,

which grows to about 12 inches in height.

który rośnie do 30 cm.

Now, as you know, sunflowers

W ciągu dnia słoneczniki

track the sun during the course of the day.

wędrują za słońcem.

So in the morning, you see which direction the sunflower is facing,

Rano na podstawce zaznaczamy,

and you mark it on the blank area in the base.

w którą stronę jest zwrócony słonecznik.

At noon, you mark the changed position of the sunflower,

W południe zaznaczamy jego zmienioną pozycję,

and in the evening again, and that's your clock.

ponownie wieczorem.

Now, I know my clock doesn't tell you the exact time,

Wprawdzie nie pokazuje dokładnej godziny,

but it does give you a general idea using a flower.

ale daje ogólne pojęcie czasu.

So, in my completely unbiased, subjective opinion,

Uważam,

it's brilliant.

że jest genialny.

However, here's Chris's clock.

To zegar Chrisa.

It's five magnifying glasses with a shot glass under each one.

Pięć szkieł powiększających, pod nimi kieliszki.

In each shot glass is a different scented oil.

W każdym z nich znajduje się inny olejek eteryczny.

In the morning, the sunlight will shine down

Rano słońce świeci

on the first magnifying glass,

na pierwsze szkło powiększające,

focusing a beam of light on the shot glass underneath.

kierując promień światła na kieliszek.

This will warm up the scented oil inside,

Olejek eteryczny ogrzewa się

and a particular smell will be emitted.

i wydziela zapach.

A couple of hours later, the sun will shine

Za kilka godzin słońce oświetla

on the next magnifying glass, and a different smell will be emitted.

następne szkło i wydziela się inny zapach.

So during the course of the day, five different smells

W ciągu dnia rozproszonych zostaje

are dispersed throughout that environment.

pięć różnych zapachów.

Anyone living in that house can tell the time

Mieszkaniec domu wie, która godzina

just by the smell.

po zapachu.

You can see why I hate Chris.

Dlatego nie cierpię Chrisa.

I thought my idea was pretty good,

Mój pomysł był całkiem niezły,

but his idea is genius,

ale jego był po prostu genialny.

and at the time, I knew his idea was better than mine,

Jego pomysł był lepszy,

but I just couldn't explain why.

ale nie wiedziałem dlaczego.

One thing you have to know about me is I hate to lose.

Nie lubię przegrywać.

This problem's been bugging me for well over a decade.

Ten problem gryzie mnie od ponad 10 lat.

All right, let's get back to the question of why sex is so good.

Wróćmy do pytania o seks.

Many years after the solar powered clocks project,

Po wielu latach od projektu zegara słonecznego,

a young lady I knew suggested maybe sex is so good

znajoma zasugerowała, że seks jest dobry

because of the five senses.

dzięki pięciu zmysłom.

And when she said this, I had an epiphany.

Doznałem objawienia.

So I decided to evaluate different experiences I had in my life

Postanowiłem opisywać różne doświadczenia

from the point of view of the five senses.

z punktu widzenia zmysłów.

To do this, I devised something called the five senses graph.

Stworzyłem wykres pięciu zmysłów.

Along the y-axis, you have a scale from zero to 10,

Na osi y znajduje się skala od 0 do 10,

and along the x-axis, you have, of course, the five senses.

na osi x pięć zmysłów.

Anytime I had a memorable experience in my life,

Każde doświadczenie godne zapamiętania

I would record it on this graph like a five senses diary.

zapisywałem na tym wykresie.

Here's a quick video to show you how it works.

Krótki film to wyjaśni.

(Video) Jinsop Lee: Hey, my name's Jinsop,

(Film) Jinsop Lee: Cześć, nazywam się Jinsop,

and today, I'm going to show you what riding motorbikes

pokażę wam, jak jazda na motorze

ma się do pięciu zmysłów.

is like from the point of view of the five senses. Hey!

Bike designer: This is [unclear], custom bike designer.

Projektant motoru: To zwykły motor.

(Motorcyle revving)

(Dźwięk motoru na wysokich obrotach)

[Sound]

(Słuch)

[Touch]

(Dotyk)

[Sight]

(Wzrok)

[Smell]

(Zapach)

[Taste]

(Smak)

JL: And that's how the five senses graph works.

JL: Tak wygląda wykres pięciu zmysłów.

Now, for a period of three years, I gathered data,

Przez 3 lata zbierałem dane,

not just me but also some of my friends,

własne i od znajomych.

and I used to teach in university, so I forced my --

Podczas pracy na uniwersytecie zmuszałem...

I mean, I asked my students to do this as well.

znaczy: zachęcałem też do tego studentów.

So here are some other results.

Oto kilka wyników.

The first is for instant noodles.

Zupa błyskawiczna.

Now obviously, taste and smell are quite high,

Oczywiście wysoko są smak i zapach,

but notice sound is at three.

ale słuch ma 3 punkty.

Many people told me a big part

Wiele osób stwierdziło, że w trakcie jedzenia

of the noodle-eating experience is the slurping noise.

ważny jest odgłos siorbania.

You know. (Slurps)

(Siorbnięcie)

Needless to say, I no longer dine with these people.

Już z nimi nie jadam.

OK, next, clubbing.

Następny przykład, clubbing.

OK, here what I found interesting was

Smak zyskał 4 punkty.

that taste is at four, and many respondents told me

Wiele badanych osób

it's because of the taste of drinks,

przypisało to smakowi drinków,

but also, in some cases, kissing is a big part of the clubbing experience.

inni wymieniali całowanie.

These people I still do hang out with.

Z nimi nadal jestem w kontakcie.

All right, and smoking.

Palenie.

Here I found touch is at [six], and one of the reasons

Dotyk jest na 6.

is that smokers told me the sensation of holding a cigarette

Palacze twierdzili, że trzymanie i kierowanie papierosa

and bringing it up to your lips is a big part of the smoking experience,

do ust jest ważnym doznaniem w czasie palenia.

which shows, it's kind of scary to think

To przerażające jak dobrze

how well cigarettes are designed by the manufacturers.

przemyślane są papierosy.

OK. Now, what would the perfect experience

Jak wyglądałoby idealne doświadczenie

look like on the five senses graph?

na wykresie pięciu zmysłów?

It would, of course, be a horizontal line along the top.

Byłaby to pozioma linia u góry wykresu.

Now you can see, not even as intense an experience

Nawet intensywne doznania jazdy na motorze

as riding a motorbike comes close.

nie znalazły się blisko tej linii.

In fact, in the years that I gathered data,

Zebrane dane pokazują,

only one experience came close to being the perfect one.

że tylko jedno doświadczenie jest bliskie ideałowi.

That is, of course, sex. Great sex.

Dobry seks.

Respondents said that great sex

Według badanych w czasie dobrego seksu

hits all of the five senses at an extreme level.

zmysły pracują na najwyższym poziomie.

Here I'll quote one of my students who said,

Jeden ze studentów powiedział:

"Seks jest tak dobry, że nawet zły seks jest dobry".

"Sex is so good, it's good even when it's bad."

So the five senses theory does help explain

Teoria pięciu zmysłów

why sex is so good.

to wyjaśnia.

Now in the middle of all this five senses work,

Mówiąc o zmysłach

I suddenly remembered the solar-powered clocks project

przypomniałem sobie projekt

from my youth.

zegarów słonecznych.

And I realized this theory also explains why Chris's clock

Ta teoria wyjaśnia dlaczego zegar Chrisa

is so much better than mine.

był lepszy od mojego.

You see, my clock only focuses on sight,

Mój zegar koncentruje się jedynie na wzroku,

and a little bit of touch.

trochę na dotyku.

Here's Chris's clock.

Zegar Chrisa jako pierwszy

It's the first clock ever that uses smell to tell the time.

używa zapachu do określenia czasu.

In fact, in terms of the five senses,

Biorąc pod uwagę pięć zmysłów

Chris's clock is a revolution.

zegar Chrisa jest rewolucyjny.

And that's what this theory taught me about my field.

Teoria pięciu zmysłów uświadomiła mi,

You see, up till now, us designers,

że do tej pory projektanci

we've mainly focused on making things look very pretty,

skupiali się na ładnym wyglądzie rzeczy,

and a little bit of touch,

trochę na dotyku,

which means we've ignored the other three senses.

ale ignorowali pozostałe trzy zmysły.

Chris's clock shows us that even raising just one

Zegar Chrisa udowadnia, że podniesienie rangi choćby jednego z nich

of those other senses can make for a brilliant product.

pomoże stworzyć wspaniały produkt.

So what if we started using the five senses theory

Może powinniśmy stosować tę teorię

in all of our designs?

we wszystkich projektach?

Here's three quick ideas I came up with.

To trzy z moich pomysłów.

This is an iron, you know, for your clothes,

Żelazko z mechanizmem spryskiwania,

to which I added a spraying mechanism,

do którego można dodać

so you fill up the vial with your favorite scent,

ulubiony zapach.

and your clothes will smell nicer,

Ubrania będą ładniej pachnieć,

but hopefully it should also make

a samo prasowanie

the ironing experience more enjoyable.

stanie się przyjemniejsze.

We could call this "the perfumator."

Tak zwany "perfumator".

All right, next.

Kolejny pomysł.

So I brush my teeth twice a day,

Myję zęby dwa razy dziennie.

and what if we had a toothbrush

To szczotka do zębów

that tastes like candy,

o smaku cukierków.

and when the taste of candy ran out,

Kiedy smak cukierków się skończy,

you'd know it's time to change your toothbrush?

trzeba zmienić szczoteczkę.

Finally, I have a thing for the keys on a flute or a clarinet.

Mam bzika na punkcie klapek fletu lub klarnetu.

It's not just the way they look, but I love the way they feel

Nie chodzi tylko o wygląd,

when you press down on them.

ale odczucie w trakcie przyciskania.

Now, I don't play the flute or the clarinet,

Nie gram na flecie ani na klarnecie,

so I decided to combine these keys with an instrument I do play:

więc postanowiłem umieścić je

the television remote control.

na pilocie telewizyjnym.

Now, when we look at these three ideas together,

Podsumowując

you'll notice that the five senses theory

teoria pięciu zmysłów nie tylko

doesn't only change the way we use these products

zmienia sposób użycia tych przedmiotów,

but also the way they look.

ale także ich wygląd.

So in conclusion, I've found the five senses theory

Teoria pięciu zmysłów

to be a very useful tool in evaluating

to nie tylko przydatne narzędzie do oceny

different experiences in my life,

różnych doświadczeń.

and then taking those best experiences

Pozwala zastosować najlepsze doświadczenia

and hopefully incorporating them into my designs.

w projektach.

Now, I realize the five senses isn't the only thing

Nie tylko zmysły czynią

that makes life interesting.

życie interesującym.

There's also the six emotions

To także sześć emocji

and that elusive x-factor.

oraz nieuchwytny czynnik x.

Maybe that could be the topic of my next talk.

Być może to temat następnego wykładu.

Until then, please have fun

Bawcie się dobrze

using the five senses in your own lives

używając pięciu zmysłów w życiu

and your own designs.

i w projektach.

Oh, one last thing before I leave.

Na zakończenie:

Here's the experience you all had while listening

oto, czego doświadczyliście

to the TED Talks.

słuchając prelekcji TED.

However, it would be better if we could boost up

Dobrze byłoby zwiększyć

odczucia smakowe i węchowe.

a couple of the other senses like smell and taste.

And the best way to do that is with

Zrobię to

free candy.

rozdając darmowe cukierki.

You guys ready?

Jesteście gotowi?

All right.

W porządku.

(Applause)

(Oklaski)