Alex Tabarrok on how ideas trump crises

Translator: Thảo Đoàn Reviewer: Bình Trần

The first half of the 20th century

Trong nửa đầu thế kỉ 20

was an absolute disaster in human affairs,

là một thời kì thảm họa của nhân loại,

a cataclysm.

một biến động lớn.

We had the First World War,

Chúng ta đã có Thế Chiến Thứ Nhất,

the Great Depression,

Cuộc Đại Suy Thoái,

the Second World War

Thế Chiến Thứ Hai

and the rise of the communist nations.

và sự trỗi dậy của những quốc gia cộng sản.

And each one of these forces

Và mỗi bên của những lực lượng này

split the world, tore the world apart,

chẻ đôi thế giới, xé đôi thế giới,

divided the world.

chia rẻ thế giới.

And they threw up walls --

Và họ đã dựng lên những bức tường

political walls, trade walls,

Những bức tường chính trị, những bức tường mậu dịch,

transportation walls,

những bức tường giao thương,

communication walls, iron curtains --

những bức tường liên lạc, những tấm rèm sắt --

which divided peoples and nations.

những thứ chia cắt con người và các quốc gia

It was only in the second half of the 20th century

Chỉ mới trong nửa sau thế kỉ 20

that we slowly began to pull ourselves

chúng ta đã dần tự mình

out of this abyss.

thoát khỏi vực sâu tăm tối này.

Trade walls began to come tumbling down.

Những bức tường mậu dịch đã bị phá đổ

Here are some data on tariffs:

Đây là vài số liệu thuế quan:

starting at 40 percent, coming down to less than 5 percent.

Bắt đầu ở con số 40%, giảm xuống đến mức ít hơn 5%.

We globalized the world. And what does that mean?

Chúng ta toàn cầu hóa. Và điều đó có ý nghĩa gì?

It means that we extended cooperation

Nó có nghĩa rằng chúng ta đã mở rộng sự hợp tác

across national boundaries;

vượt qua ranh giới của các quốc gia

we made the world more cooperative.

chúng ta đã làm thế giới hợp tác với nhau hơn.

Transportation walls came tumbling down.

Những bước tường giao thương đã bị gỡ bỏ.

You know in 1950 the typical ship carried

Các bạn biết trong năm 1950, một chiếc tàu chuyên chở trung bình

5,000 to 10,000 tons worth of goods.

từ 5,000 đến 10,000 tấn hàng hóa

Today a container ship can carry 150,000 tons;

Ngày nay, một tàu container có thể chở đến 150,000 tấn;

it can be manned with a smaller crew;

nó chỉ cần một nhóm nhỏ để điều khiển

and unloaded faster than ever before.

và nó bóc dở hàng nhanh hơn trước rất nhiều.

Communication walls, I don't have to tell you -- the Internet --

Những bức tường liên lạc, tôi không cần phải nói cho các bạn đâu --Internet--

have come tumbling down.

đã sụp đổ

And of course the iron curtains,

Và tất nhiên là cả những tấm rèm thép nữa,

political walls have come tumbling down.

những bức tường chính trị cũng đã đang sụp đổ.

Now all of this has been tremendous for the world.

Bây giờ tất cả những việc này đã làm thế giới tốt đẹp hơn

Trade has increased.

Mậu dịch tăng trưởng.

Here is just a little bit of data.

Đây là một phần ít dữ liệu chứng minh.

In 1990, exports from China to the United States:

Vào năm 1990, xuất khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ:

15 billion dollars.

15 tỷ đô-la.

By 2007: over 300 billion dollars.

Năm 2007: hơn 300 tỷ đô-la.

And perhaps most remarkably,

Và có lẻ là đáng kinh ngạc nhất,

at the beginning of the 21st century,

Vào đầu thế kỉ 21,

really for the first time in modern history,

lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại,

growth extended to almost all parts of the world.

sự tăng trưởng lan rộng ra hầu như mọi nơi trên thế giới.

So China, I've already mentioned,

Thế nên Trung Quốc, tôi vừa nhắc tới,

beginning around 1978, around the time of the death of Mao,

bắt đầu vào khoảng năm 1978, khoảng thời gian mà Mao (Mao Trạch Đông) qua đời

growth -- ten percent a year.

trăng trưởng -- 10% một năm.

Year after year after year,

Cứ tiếp tục năm này qua năm khác,

absolutely incredible.

thật sự rất đáng kinh ngạc.

Never before in human history

Chưa bao giờ có trong lịch sử nhân loại

have so many people been raised out of

lại có nhiều người thoát khỏi cái nghèo

such great poverty as happened in China.

như tại Trung Quốc.

China is the world's greatest anti-poverty program

Trung Quốc là chương trình giảm nghèo tuyệt vời nhất của thế giới

over the last three decades.

trong vòng 3 thập kỉ trở lại đây.

India, starting a little bit later,

Ân Độ, bắt đầu muộn hơn một chút,

but in 1990, begetting tremendous growth.

nhưng trong năm 1990, nước này đã bắt đầu một sự phát triển lớn.

Incomes at that time

Thu nhập lúc bấy giờ

less than $1,000 per year.

ít hơn $1,000 mỗi năm.

And over the next 18 years

và sau đó 18 năm

have almost tripled.

con số đó đã nhân lên gần gấp 3

Growth of six percent a year. Absolutely incredible.

Tăng trưởng 6% mỗi năm. Thật phi thường.

Now Africa, Sub-Saharan Africa --

Bây giờ Châu Phi, vùng cận Saharah --

Sub-Saharan Africa

Vùng cận Saharah

has been the area of the world

đã là một nơi

most resistant to growth.

khó phát triển nhất thế giới.

And we can see the tragedy of Africa

Và chúng ta có thể thấy được bị kịch của Châu Phi

in the first few bars here.

Ở một vài cột đầu

Growth was negative.

Tăng trưởng âm.

People were actually getting poorer than their parents,

Mọi người thậm chí còn nghèo hơn cả cha mẹ của họ

and sometimes even poorer than their grandparents had been.

và đôi khi nghèo hơn cả ông bà của mình.

But at the end of the 20th century,

Nhưng vào cuối thế kỉ 20,

the beginning of the 21st century,

Đầu thế kỉ 21,

we saw growth in Africa.

chúng ta thấy được sự tăng trưởng lại Châu Phi.

And I think, as you'll see, there's reasons for optimism,

Và tôi nghĩ, như các bạn sẽ thấy, có lí do để lạc quan,

because I believe that the best is yet to come.

vì tôi tin rằng điều tốt nhất vẫn chưa đến.

Now why.

Bây giờ thì tại sao.

On the cutting edge today

Với sự tiến bộ hiện nay

it's new ideas which are driving growth.

nó là những ý tưởng mới đang chèo lái sự tăng trưởng

And by that I mean it's

Và điều đó, ý tôi là

products for which the research and development costs

chi phí nghiên cứu và phát triển một sản phẩm

are really high, and the manufacturing costs are low.

là rất tốn kém và chi phí sản xuất nó thì thấp.

More than ever before it is these types of ideas

những ý tưởng kiểu này xuất hiện nhiều hơn trước,

which are driving growth on the cutting edge.

những ý tưởng chèo lái sự tăng trưởng với sự tiến bộ.

Now ideas have this amazing property.

Ngày nay những ý tưởng có được tính chất tuyệt vời này.

Thomas Jefferson, I think, really expressed this quite well.

Thomas Jefferson, tôi nghĩ ông đã thể hiện điều này khá rõ ràng.

He said, "He who receives an idea from me

Ông nói,"Ai nhận được một ý tưởng từ tôi

receives instruction himself, without lessening mine.

tự mình tìm ra cách mà không làm giảm đi ý tưởng đó,

As he who lights his candle at mine

như là anh ta đã thấp ngọn nến của mình trước ngọn nến của tôi,

receives light without darkening me."

đón nhận được ánh sáng mà không làm tôi lu mờ."

Or to put it slightly differently:

Hay để điều này khác đi một chút:

one apple feeds one man,

một quả táo giúp một người no bụng,

but an idea can feed the world.

nhưng một ý tưởng có thể nuôi dưỡng cả thế giới.

Now this is not new. This is practically not new to TEDsters.

Điều này không mới. Với những TEDster, điều này hầu như không mới.

This is practically the model of TED.

Điều này hầu như là hình mẫu của TED.

But what is new is that the greater function of ideas

Nhưng những thứ mới mẻ, chức năng tốt nhất của những ý tưởng,

is going to drive growth even more than ever before.

đang làm tăng sự phát triển thậm chí còn nhanh hơn trước.

This provides a reason why

Đây lại cung cấp một lí do tại sao

trade and globalization

thương mại và sự toàn cầu hóa

are even more important, more powerful than ever before,

thậm chí còn quan trọng hơn, quyền lực hơn bao giờ hết,

and are going to increase growth more than ever before.

và đang tăng trưởng nhanh hơn bao giờ hết.

And to explain why this is so, I have a question.

và để giải thích tại sao lại như thế, tôi có một câu hỏi.

Suppose that there are two diseases:

Giả sử có 2 căn bệnh:

one of them is rare, the other one is common,

một trong số chúng là hiếm, cái còn lại thì phổ biến,

but if they are not treated they are equally severe.

nhưng nếu chúng ta không điều trị thì chúng sẽ nặng như nhau.

If you had to choose, which would you rather have:

Nếu bạn phải chọn, bạn sẽ chọn mình bị loại nào:

the common disease or the rare disease?

bệnh thông thường hay bệnh hiếm gặp?

Common, the common -- I think that's absolutely right,

Thông thường, loại thông thường

and why? Because there are more drugs to treat common diseases

Tôi nghĩ điều đó hoàn toàn đúng,

và tại sao? Vì có nhiều loại thuốc để chữa

than there are to treat rare diseases.

hơn là loại bệnh hiếm kia.

The reason for this is incentives.

Lí do cho điều này đó là động lực.

It costs about the same to produce a new drug

Nó tốn số tiền bằng với việc sản xuất một loại thuốc mới

whether that drug treats 1,000 people,

dù loại thuốc đó chữa cho 1,000 người,

100,000 people, or a million people.

100,000 người, hay 1,000,000 người.

But the revenues are much greater if the drug treats a million people.

nhưng lợi nhuận thì lớn hơn nhiều nếu thuốc chữa cho 1 triệu người.

So the incentives are much larger

Thế nên động lực lớn hơn rất nhiều

to produce drugs which treat more people.

để sản xuất những loại thuốc chữa cho nhiều người hơn.

To put this differently: larger markets save lives.

Hay một ví dụ khác: những thị trường lớn cứu nhiều cuộc sống.

In this case misery truly does love company.

Trong trường hợp này, sự bất hạnh thật sự yêu bạn đồng hành

Now think about the following:

Bây giờ hãy nghĩ về điều này:

if China and India were as rich as the United States is today,

nếu Trung Quốc và Ấn Độ giàu như Mỹ hôm nay,

the market for cancer drugs would be eight times larger than it is now.

thị trường của thuốc trị ung thư sẽ lớn hơn 8 lần so với lúc này

Now we are not there yet, but it is happening.

bây giờ chúng ta vẫn chưa đến đó, nhưng nó vẫn đang xảy ra.

As other countries become richer

Khi những quốc gia khác trở nên giàu hơn

the demand for these pharmaceuticals

thì nhu cầu về những dược phẩm này

is going to increase tremendously.

sẽ tăng lên một cách chóng mặt

And that means an increase incentive to do research and development,

và điều đó có nghĩa là một sự thúc đẩy để thực hiện việc nghiên cứu và phát triển,

which benefits everyone in the world.

việc có lợi cho mọi người trên cả thế giới.

Larger markets increase the incentive

Thị trường càng lớn thì động lực càng lớn

to produce all kinds of ideas,

để tạo ra mọi loại ý tưởng,

whether it's software, whether it's a computer chip,

dù nó là phần mềm, hay là một con chip máy tính,

whether it's a new design.

ngay cả khi đó là một kiểu thiết kế mới.

For the Hollywood people in the audience,

Đối với những khán giả là người trong Hollywood,

this even explains why action movies

thì điều này giải thích vì sao những bộ phim hành động

have larger budgets than comedies:

có doanh thu lớn hơn những bộ phim hài:

it's because action movies translate easier

Vì những bộ phim hành động dễ phiên dịch hơn

into other languages and other cultures,

vào những ngôn ngữ và những nền văn hóa khác nhau,

so the market for those movies is larger.

vì thế thị trường cho những bộ phim này lớn hơn.

People are willing to invest more,

Mọi người muốn đầu tư nhiều hơn,

and the budgets are larger.

và doanh thu thì lớn hơn.

Alright. Well if larger markets increase the incentive

Được rồi. Nếu thị trường lớn làm tăng động lực

to produce new ideas,

thúc đẩy tạo ra những ý tưởng mới,

how do we maximize that incentive?

làm sao để chúng ta có thể làm tối đa động lực đó?

It's by having one world market, by globalizing the world.

Đó là có một thị trường thế giới, bằng cách toàn cầu hóa.

The way I like to put this is:

Tôi muốn nói như thế này:

one idea. Ideas are meant to be shared,

một ý tưởng. Những ý tưởng luôn có mục đích là chia sẻ rộng khắp,

so one idea can serve one world, one market.

thế nên một ý tưởng có thể phục vụ cả thế giới, một thị trường.

One idea, one world, one market.

Một ý tưởng, một thế giới, một thị trường.

Well how else can we create new ideas?

Vâng, có cách nào khác để chúng ta sáng tạo những ý tưởng mới?

That's one reason.

Đó một lí do.

Globalize trade.

Thương mại toàn cầu.

How else can we create new ideas?

Làm thế nào khác để tạo ra những ý tưởng mới?

Well, more idea creators.

Vâng, nhiều hơn những nhà sáng tạo.

Now idea creators, they come from all walks of life.

Bây giờ những nhá sáng tạo, họ đến từ mọi nẻo của cuộc sống.

Artists and innovators -- many of the people you've seen on this stage.

Những nghệ sĩ và những nhà cải cách -- nhiều người mà các bạn đã thấy trên sân khấu này.

I'm going to focus on scientists and engineers

Tôi sẽ tập trung vào những nhà khoa học và những kĩ sư

because I have some data on that, and I'm a data person.

vì tôi có một số dữ liệu về điều này, và tôi là một con người của dữ liệu.

Now, today, less than one-tenth of one percent

Bây giờ, hôm nay, ít hơn một phần mười của 1%

of the world's population are scientists and engineers.

dân số thế giới là những nhà khoa học và kĩ sư.

(Laughter)

(Tiếng cười)

The United States has been an idea leader.

Nước Mỹ là nước dẫn đầu về ý tưởng.

A large fraction of those people are in the United States.

Một phần lớn những con người ở trên là tại Mỹ.

But the U.S. is losing its idea leadership.

Nhưng đất nước này đang mất dần sự dẫn đầu về ý tưởng của mình.

And for that I am very grateful.

Và tôi rất vui vì điều đó.

That is a good thing.

Đó là một điều tốt.

It is fortunate that we are becoming less of an idea leader

Nó là một điều báo rằng chúng ta đang trở nên mất vị thế dẫn đầu

because for too long the United States,

vì đã quá lâu rồi, nước Mỹ

and a handful of other developed countries,

và một số ít những nước phát triển khác,

have shouldered the entire burden

đã gánh vác toàn bộ gánh nặng

of research and development.

của việc nghiên cứu và phát triển.

But consider the following:

Nhưng xem xét điều sau đây:

if the world as a whole were as wealthy as the United States is now

nếu cả thế giới đều giàu có như Mỹ bây giờ

there would be more than five times as many scientists and engineers

thì sẽ có số nhà khoa học và kĩ sư nhiều hơn gấp 5 lần

contributing to ideas which benefit everyone,

đang cống hiến những phát kiến để mang lại lợi ý cho mọi người,

which are shared by everyone.

và được chia sẻ bởi mọi người.

I think of the great Indian mathematician, Ramanujan.

Tôi nghĩ tới nhà toán học xuất chúng Ấn Độ, Ramanujan.

How many Ramanujans are there in India today

Có bao nhiêu Ramanujan tại Ấn Độ hôm nay

toiling in the fields, barely able to feed themselves,

làm việc cực lực trong nhiều lĩnh vực, khó có thể nuôi chính bản thân họ,

when they could be feeding the world?

khi họ có thể đang nuôi cả thế giới?

Now we're not there yet.

Bây giờ chúng ta vẫn chưa đến đấy.

But it is going to happen in this century.

nhưng nó sẽ xảy ra trong thế kỉ này.

The real tragedy of the last century is this:

Bi kịch thực sự của thế kỉ qua là:

if you think about the world's population

Nếu bạn suy nghĩ về dân số thế giới

as a giant computer, a massively parallel processor,

như một máy tính khổng lồ, một bộ vi xử lí khủng,

then the great tragedy has been

lúc đó, bi kịch đó là

that billions of our processors have been off line.

hàng tỷ vi xử lí offline.

But in this century China is coming on line.

Nhưng trong thế kỉ này, Trung Quốc online

India is coming on line.

Ấn Độ online.

Africa is coming on line.

Châu Phi online.

We will see an Einstein in Africa in this century.

Chúng ta sẽ thấy Einstein tại Châu Phi trong thế kỉ này.

Here is just some data. This is China.

Đây là dữ liệu. Đây là Trung Quốc.

1996: less than one million

1996: ít hơn một triệu

new university students in China per year;

sinh viên đại học mới tại Trung Quốc mỗi năm;

2006: over five million.

2006: hơn 5 triệu.

Now think what this means.

Bây giờ nghĩ xem điều này có nghĩa là gì.

This means we all benefit when another country gets rich.

Điều này có nghĩa chúng ta đều có lợi khi một quốc gia khác giàu lên.

We should not fear other countries becoming wealthy.

Chúng ta không nên sợ khi một quốc gia khác trở nên giàu có.

That is something that we should embrace --

Đó là thứ mà chúng ta nên nắm lấy --

a wealthy China, a wealthy India, a wealthy Africa.

một Trung Quốc thịnh vượng, một Ấn Độ thịnh vượng, một Châu Phi thịnh vượng

We need a greater demand for ideas --

Chúng ta cần một nhu cầu lớn hơn đối với các ý tưởng --

those larger markets I was talking about earlier --

những thị trường lớn hơn mà tôi vừa nhắc tới lúc nảy --

and a greater supply of ideas for the world.

và một lượng lớn các ý tưởng mới cho thế giới.

Now you can see some of the reasons why I'm optimistic.

Bây giờ các bạn có thể thấy một vài lí do tại sao tôi lại lạc quan.

Globalization is increasing the demand

Sự toàn cầu hóa làm cho nhu cầu

for ideas, the incentive to create new ideas.

của những sáng kiến, động lực để tạo ra những ý tưởng mới.

Investments in education are increasing the supply of new ideas.

Sự đầu tư trong giáo dục đang giúp nguồn cung cấp những ý tưởng mới tăng lên.

In fact if you look at world history

Thực tế, nếu các bạn nhìn vào lịch sử thế giới

you can see some reasons for optimism.

các bạn có thể thấy một vài lí do để lạc quan.

From about the beginnings of humanity

Từ thuở sơ khai của loài người

to 1500: zero economic growth, nothing.

đến năm 1500: chỉ số phát triển kinh tế là 0,

không có gì cả.

1500 to 1800: maybe a little bit of economic growth,

1500 đến 1800: có thể có một tí phát triển trong kinh tế,

but less in a century

nhưng trong vòng ít hơn một thế kỉ

than you expect to see in a year today.

sau đó thì các bạn có thể thấy chúng ta có gì hôm nay.

1900s: maybe one percent.

những năm 1900: có thể là 1%.

Twentieth century: a little bit over two percent.

Thế kỉ 20: cao hơn 2% một ít.

Twenty-first century could easily be 3.3, even higher percent.

Thế kỉ 21 có thể là 3.3%, hay thậm chí cao hơn.

Even at that rate,

Ngay cả ở mức độ đó,

by 2100 average GDP per capita

vào năm 2100, GDP bình quân đầu người

in the world will be $200,000.

trên thế giới sẽ vào khoảng $200,000.

That's not U.S. GDP per capita, which will be over a million,

Đó không phải là GDP bình quân đầu người tại Mỹ, tại đây sẽ khoảng hơn 1 triệu,

but world GDP per capita -- $200,000.

nhưng GDP bình quân của thế giới -- $200,000.

That's not that far.

Điều đó sẽ không xa như thế.

We won't make it.

Chúng ta sẽ không làm được điều đó

But some of our grandchildren probably will.

Nhưng con cháu ta chắc chắn có thể.

And I should say,

Và tôi phải nói,

I think this is a rather modest prediction.

Tôi nghĩ đây là một dự đoán khá khiêm tốn.

In Kurzweilian terms this is gloomy.

Với những điều kiện tại Kurzweilian, điều này thật ảm đạm.

In Kurzweilian terms I'm like the Eeyore of economic growth.

Với những điều kiện tại Kurzweilian,

(Laughter)

(Tiếng cười)

Alright what about problems?

Được rồi, còn những vấn đề thì sao?

What about a great depression?

Thế còn về một cuộc đai khủng hoảng thì sao?

Well let's take a look. Let's take a look at the Great Depression.

Nào, hãy nhìn qua. Hãy nhìn vào cuộc Đại Khủng Hoảng.

Here is GDP per capita

Đây là chỉ số GDP bình quân đầu người

from 1900 to 1929.

từ năm 1900 đến 1929.

Now let's imagine that you were an economist in 1929,

Bây giờ hãy tưởng tượng rằng bạn là một nhà kinh tế vào năm 1929,

trying to forecast future growth for the United States,

đang cố dự đoán tương lai phát triển của Mỹ,

not knowing that the economy was about to go off a cliff,

không biết rằng nền kinh tế sắp lao dốc,

not knowing that we were about to enter

không biết rằng chúng ta sắp bước vào

the greatest economic disaster certainly in the 20th century.

thảm họa kinh tế khủng khiếp nhất trong thế kỉ 20.

What would you have predicted, not knowing this?

Bạn sẽ đã dự đoán thế nào khi không biết những điều đó?

If you had based your prediction, your forecast

Nếu bạn dựa trên dự đoán của mình

on 1900 to 1929

vào 1900 đến 1929

you'd have predicted something like this.

các bạn sẽ đã dự đoán vài thứ như thế này.

If you'd been a little more optimistic --

Nếu các bạn có một ít lạc quan --

say, based upon the Roaring Twenties -- you'd have said this.

các bạn sẽ đã nói như thế này -- Dựa trên "Roaring Twenties" (Những năm hoan lạc của 1920's) .

So what actually happened?

Thế thì điều gì thực sự đang xảy ra?

We went off a cliff but we recovered.

Chúng ta đã lao dốc, nhưng chúng ta đang phục hồi.

In fact in the second half of the 20th century

Thực tế, vào nửa sao thế kỉ 20

growth was even higher than anything you would have predicted

sự tăng trưởng thậm chí cao hơn bất kì thứ gì mà bạn đã dự đoán

based upon the first half of the 20th century.

Dựa trên nửa đầu thế kỉ 20.

So growth can wash away

Thế nên sự tăng trưởng có thể xóa bỏ

even what appears to be a great depression.

thậm chí cả những mầm mống của một cuộc đại suy thoái.

Alright. What else?

Được rồi. Còn gì nữa nào?

Oil. Oil. This was a big topic.

Dầu, dầu. Đây là một đề tài lớn.

When I was writing up my notes oil was $140 per barrel.

Khi tôi đang viết những ghi chú của mình, giá dầu là $140 /thùng

So people were asking a question. They were saying,

Mọi người đặt ra một câu hỏi. Họ nói,

"Is China drinking our milkshake?"

"Có phải Trung Quốc đang uống món sữa lắc của chúng ta?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

And there is some truth to this,

Và có một vài sự thật cho việc này,

in the sense that we have something of a finite resource,

với cảm giác rằng chúng ta có một nguồn tài nguyên vô hữu hạn,

and increased growth is going to push up demand for that.

và sự tăng trưởng đang tăng lên dựa trên điều đó.

But I think I don't have to tell this audience

Nhưng tôi nghĩ tôi không cần phải nói với khán giả điều này

that a higher price of oil is not necessarily a bad thing.

rằng giá dầu cao hơn không nhất thiết là một điều xấu.

Moreover, as everyone knows,

Hơn nữa, như mọi người biết,

look -- it's energy, not oil, which counts.

nhìn này -- nó là năng lương, không phải dầu mag chúng ta nói tới.

And higher oil prices mean

Và giá dầu tăng có nghĩa

a greater incentive to invest in energy R&D.

một động lực lớn hơn để đầu tư vào năng lượng R&D.

You can see this in the data.

Các bạn có thể thấy diều này trên bảng dữ liệu.

As oil prices go up, energy patents go up.

Khi giá dầu tăng, biểu tượng năng lượng đi lên.

The world is much better equipped

Thế giới đã được trang bị kĩ càng hơn rất nhiều

to overcome an increase in the price of oil

để vượt qua một đợt giá dầu tăng ngày nay

today, than ever in the past,

hơn quá khứ rất nhiều,

because of what I'm talking about.

vì những điều tôi đang nói tới.

One idea, one world, one market.

Một ý tưởng, một thế giới, một thị trường.

So I'm optimistic

Thế nên tôi lạc quan

so long as we hew to these two ideas:

chừng nào chúng ta còn theo đuổi 2 ý tưởng này:

to keep globalizing world markets,

duy trì thị trường toàn cầu hóa thế giới,

keep extending cooperation across national boundaries,

tiếp tục mở rộng sự hợp tác vượt qua ranh giới của các quốc gia,

and keep investing in education.

và tiếp tục đầu tư cho giáo dục.

Now the United States has a particularly important role

Bây giờ nước Mỹ đã có một vai trò đặc biệt quan trọng

to play in this:

trong việc này:

to keep our education system globalized,

để giữ hệ thống giáo dục của chúng ta toàn cầu hóa,

to keep our education system open to students from all over the world,

để giữ cho hệ thống giáo dục của chúng ta rộng mở đón mọi học sinh từ khắp thế giới,

because our education system

Vì hệ thống giáo dục của chúng ta

is the candle

là một ngọn nến

that other students come to light their own candles.

mà những học sinh khác đến để thắp sáng ngọn nến của chính mình.

Now remember here what Jefferson said.

Bây giờ hãy nhớ lại điều mà Jefferson đã nói.

Jefferson said, "When they come

Jefferson nói," Khi họ đến

and light their candles at ours,

và thắp sáng ngọn nến của mình bằng những ngọn nến của chúng ta,

they gain light, and we are not darkened."

họ sẽ có được ánh sáng, và chúng ta cũng không bị lu mờ."

But Jefferson wasn't quite right, was he?

Nhưng Jefferson đã không đúng hết, phải không nào?

Because the truth is,

Vì sự thật là

when they light their candles at ours,

khi họ thắp sáng họ bằng những ngọn nến của chúng ta

there is twice as much light available for everyone.

thì sẽ có gấp đôi ánh sáng có sẵn cho mọi người.

So my view is: Be optimistic.

Vậy quan điểm của tôi là: Hãy lạc quan.

Spread the ideas. Spread the light.

Lan tỏa ý tưởng. Lan tỏa ánh sáng.

Thank you.

Cám ơn các bạn

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)