Annette Heuser: The 3 agencies with the power to make or break economies

Annette Heuser: Ekonomileri yapma ve yıkma gücüne sahip 3 kuruluş

Çeviri: Enis Başol Gözden geçirme: Yusuf YILMAZ

Almost two years ago,

Neredeyse iki sene önce

I was driving in my car in Germany,

bir gün Almanya'da arabamı sürerken

and I turned on the radio.

radyoyu açtım.

Europe at the time was in the middle

O zaman Avrupa, Euro krizinin

of the Euro crisis,

tam ortasındaydı.

and all the headlines were about European countries

Tüm haber başlıkları Avrupa ülkelerinin notunun

getting downgraded by rating agencies

ABD'deki kredi derecelendirme kuruluşları tarafından

in the United States.

düşürüldüğü ile alakalıydı.

I listened and thought to myself,

Dinledim ve kendi kendime düşündüm,

"What are these rating agencies,

"Kredi derecelendirme kuruluşları nedir ve

and why is everybody so upset about their work?"

neden herkes bunların yaptıkları işlerden dolayı üzgün?" diye

Well, if you were sitting

Yani, eğer o gün arabada

next to me in the car that day

yanımda oturuyor olsaydınız ve

and would have told me that I would devote

önümüzdeki seneleri bu kuruluşları düzeltmeye

the next years to trying to reform them,

çalışarak geçireceğimi söyleseydiniz

obviously I would have called you crazy.

açıkça size çılgın derdim.

But guess what's really crazy:

Ama daha çılgını ne tahmin edin:

the way these rating agencies are run.

Bu kredi derecelendirme kuruluşlarının çalışma şekli.

And I would like to explain to you

Sadece bunu değiştirmenin zamanının niye geldiğini değil

not only why it's time to change this,

aynı zamanda bunu nasıl değiştireceğimizi de

but also how we can do it.

size açıklamak istiyorum.

So let me tell you a little bit

Önce kredi derecelendirme kuruluşları

about what rating agencies really do.

gerçekte ne iş görür size anlatayım.

As you would read a car magazine

Aynen araba almadan önce

before purchasing a new car

araba dergilerini okuduğunuz gibi

or taking a look at a product review

ya da ne tür bir tablet veya telefon alacağınıza

before deciding which kind of tablet or phone to get,

karar vermeden önce ürün yorumlarına baktığınız gibi

investors are reading ratings

yatırımcılar da ne tür ürünlere

before they decide in which kind of product

para yatıracaklarına karar vermeden önce

they are investing their money.

kredi derecelerini okurlar.

A rating can range from a so-called AAA,

Söz gelimi kredi derecesi, ürünün çok iyi

which means it's a top-performing product,

performans gösterdiği anlamına gelen AAA'dan

and it can go down to the level

riskli bir yatırım anlamına gelen

of the so-called BBB-,

BBB-'ye kadar

which means it's a fairly risky investment.

düşebilir.

Rating agencies are rating companies.

Derecelendirme kuruluşları derecelendirme şirketleridir.

They are rating banks.

Bir bakıma derecelendirme bankalarıdır.

They are rating even financial products

Bunlar ipotek teminatlı menkul değerler gibi

like the infamous mortgage-backed securities.

kötü üne sahip finansal ürünleri bile derecelendirirler.

But they can also rate countries,

Hatta ülkeleri bile derecelendirirler ve

and these ratings are called sovereign ratings,

bu derecelere devlet kredi notu denir.

and I would like to focus in particular

Hususiyetle bu devlet kredi notları

on these sovereign ratings.

üzerine biraz durmak istiyorum.

And I can tell, as you're listening to me right now,

Bence, şu anda beni dinlerken bile

you're thinking,

düşünüp, kendi kendinize

so why should I really care about this, right?

'bu niye umurumda olsun ki!' diyorsunuz, değil mi?

Be honest.

Dürüst olalım.

Well, ratings affect you.

Yani, kredi derecelendirmeleri sizi etkiler.

They affect all of us.

Hepimizi etkiler.

If a rating agency rates a country,

Bir kredi derecelendirme kuruluşu bir ülkeyi

it basically assesses and evaluates

derecelendirdiğinde temel olarak o ülkenin

a country's debt

borcunu,

and the ability and willingness of a country

geri ödeme kabiliyetini ve istekliliğini

to repay its debt.

değerlendirir.

So if a country gets downgraded by a rating agency,

Yani bir ülkenin notu bir derecelendirme kuruluşu tarafından

the country has to pay more

düşürülürse, bu ülke uluslararası piyasalarda

in order to borrow money

kendine borç bulabilmek için

on the international markets.

daha fazla ödeme yapmak zorundadır.

So it affects you as a citizen and as a taxpayer,

Yani bu sizi vatandaş ve vergi mükellefi olarak etkiler.

because you and your fellow countrymen

Çünkü siz ve halkınız istemeyerek de olsa

have to pony up more in order to borrow.

borç bulmak için paraları sökülmek durumundasınız.

But what if a country can't afford to pay more

Peki ya muhtemelen çok masraflı olduğundan dolayı

because it's maybe too expensive?

ülke daha fazla ödeme yapamıyorsa?

Well, then the country has less available

O takdirde ülkenin yollar, okullar ve sağlık

for other services, like roads, schools, healthcare.

gibi diğer hizmetler için daha az parası kalacaktır.

And this is the reason why you should care,

İşte bu yüzden umurunuzda olmalı.

because sovereign ratings affect everyone.

Çünkü devlet kredi notu herkesi etkiler.

And that is the reason why I believe

Bence bu sebepten

they should be defined as public goods.

kamu malı olarak tabir olunmaları gerekir.

They should be transparent, accessible,

Şeffaf, erişilebilir ve bedava olarak

and available to everyone at no cost.

herkese açık olmaları gerekir.

But here's the situation:

Ancak durum şu:

the rating agency market is dominated

Kredi derecelendirme piyasasına

by three players and three players only --

sadece ve sadece üç aktör hakim.

Standard & Poor's, Moody's, and Fitch --

Bunlar; Standard & Poor's, Moody's ve Fitch.

and we know whenever there is a market concentration,

Ne zaman bir piyasa yoğunluğu olsa rekabetin

there is really no competition.

ortadan kalktığını biliyoruz.

There is no incentive to improve

Ürününüzün kalitesini artırmak için

the quality of your product.

hiç bir teşvik olmaz.

And let's face it, the credit rating agencies have contributed,

Kabul edelim, kredi derecelendirme kuruluşları küresel ekonominin

putting the global economy on the brink,

çöküşün eşiğine gelmesine katkı sağladılar.

and yet they have to change the way they operate.

Ama artık çalışma şekillerini değiştirmeleri lazım.

The second point,

Anlatmaya çalıştığım ikinci nokta,

would you really buy a car

sadece galeri sahibinin

just based on the advice of the dealer?

tavsiyelerine bakarak araba alır mıydınız?

Obviously not, right? That would be irresponsible.

Bariz bir şekilde hayır, değil mi? Sorumsuz bir davranış olurdu.

But that's actually what's going on

Ama kredi derecelendirme sektöründe

in the rating agency sector every single day.

her Allah'ın günü olan bu.

The customers of these rating agencies,

Kredi derecelendirme kuruluşlarının

like countries or companies,

ülkeler ve şirketler gibi müşterileri

they are paying for their own ratings,

kendi kredi dereceleri için para ödüyorlar ve

and obviously this is creating

bu durum bariz bir şekilde

a conflict of interest.

çıkar çatışması meydana getiriyor.

The third point is,

Üçüncü nokta ise,

the rating agencies are not really telling us

kredi derecelendirme kuruluşları bu kredi derecelerine

how they are coming up with their ratings,

nasıl ulaştıklarını bize söylemiorlar.

but in this day and age,

Ancak bu devirde,

you can't even sell a candy bar

içinde ne olduğunu söylemeden

without listing everything that's inside.

çikolata bile satamazsın.

But for ratings, a crucial element of our economy,

Fakat ekonomimizin önemli parçalarından biri olan derecelendirme kruluşlarının

we really do not know

içindeki farklı içeriklerin

what all the different ingredients are.

neler olduğunu gerçekten bilmiyoruz.

We are allowing the rating agencies

Derecelendirme kuruluşlarının işlerinde

to be intransparent about their work,

şeffaflığa dikkat etmemelerine göz yumuyoruz.

and we need to change this.

Ancak bu durumu değiştirmeliyiz.

I think there is no doubt that the sector

Bana sorarsanız hiç şüphesiz sektörün

needs a complete overhaul,

sadece uçlarından kırpılmaya değil,

not just a trimming at the margins.

tepeden tırnağa değiştirilmeye ihtiyacı var.

I think it's time for a bold move.

Bence artık cüretkar hareket etmenin vakti geldi.

I think it's time to upgrade the system.

Bence artık sistemi yükseltmenin vakti geldi.

And this is why we at the Bertelsmann Foundation

İşte bu yüzden Bertelsmann Kurumu'nda

have invested a lot of time and effort

sektöre bir alternatif düşünerek

thinking about an alternative for the sector.

bir sürü vakit ve gayret sarfettik.

And we have developed the first model

Nihayet ilk defa ülke riski için kar amacı gütmeyen

for a nonprofit rating agency for sovereign risk,

bir kredi derecelendirme kuruluşu modeli geliştirdik.

and we call it by its acronym, INCRA.

Adına da kısaca INCRA koyduk.

INCRA would make a difference

INCRA ortama yeni bir kar amacı

to the current system

gütmeyen bir aktör

by adding another nonprofit player to the mix.

katarak mevcut sistemde farkını ortaya koyacaktır.

It would be based on a nonprofit model

Sürdürülebilir bağış üzerine kurulu

that would be based on a sustainable endowment.

kar amacı gütmeyen model baz alınacaktır.

The endowment would create income

Bağışlar işleri yürütmemize ve

that would allow us to run the operation,

derecelendirme kurumunu işletmemize

to run the rating agency,

imkan tanıyan geliri oluşturacak ve

and it would also allow us

aynı zamanda kredi notlarını

to make our ratings publicly available.

halka açık hale getirmemize de imkan tanıyacaktır.

But this is not enough to make a difference, right?

Ancak farkını ortaya koymak için bu yeterli değil, dimi?

INCRA would also be based on

INCRA aynı zamanda çıkar çatışmasından

a very, very clear governance structure

kaçınan, çok şeffaf bir yönetim yapısına

that would avoid any conflict of interest,

dayalı olarak kurulup toplumdan

and it would include many stakeholders from society.

bir çok ortağı da bünyesinde barındıracaktır.

INCRA would not only be a European

INCRA sadece Avrupalı ya da Amerikalı

or an American rating agency,

bir derecelendirme kurumu olmayıp,

it would be a truly international one,

tam manasıyla beynelmilel bir kurum olacak

in which, in particular, the emerging economies

ve bünyesinde özellikle gelişmekte olan ekonomiler

would have an equal interest, voice and representation.

eşit çıkar, fikir ve temsil hakkına sahip olacaklardır.

The second big difference that INCRA would make is

INCRA'nın meydana getireceği ikinci büyük farklılık ise

that would it base its sovereign risk assessment

devletlerin riskli olup olmadığı değerlendirmesini daha geniş çaplı

on a broader set of indicators.

göstergelere dayandıracak olmasıdır.

Think about it that way.

Bunu şöyle düşünün:

If we conduct a sovereign rating,

Bir devletin kredi derecelendirmesini yaptığımızda

we basically take a look at

temel olarak ülkenin

the economic soil of a country,

iktisadi arazisine,

its macroeconomic fundamentals.

makro iktisadi esaslarına bakıyoruz.

But we also have to ask the question,

Ama aslında şu soruyu da sormalıyız:

who is cultivating the economic soil

Ülkenin iktisadi arazisini

of a country, right?

kim işliyor?

Well, a country has many gardeners,

Yani bir ülkenin bir sürü çiftçisi vardır ve

and one of them is the government,

biri de hükümettir.

so we have to ask the question,

Bu yüzden ülkenin nasıl yönetildiği,

how is a country governed?

nasıl idare edildiği

How is it managed?

sorularını sormak lazım.

And this is the reason why we have developed

İşte bu yüzden, ileriye bakan göstergeler

what we call forward-looking indicators.

dediğimiz sistemi geliştirdik.

These are indicators that give you

Bunlar, bir ülkenin sosyoekonomik gelişimini

a much better read about

çok daha iyi okumanıza

the socioeconomic development of a country.

imkan tanıyacak göstergeler.

I hope you would agree it's important for you to know

Umarım hükümetin yenilenebilir enerjiye ve eğitime

if your government is willing to invest in renewable energy and education.

yatırım yapmaya istekli olduğunu bilmenin sizin için önemli olduğu fikrine katılıyorsunuzdur.

It's important for you to know

Ülkenizdeki hükümetin

if the government of your country

bir krizi yönetip yönetemeyeceğini,

is able to manage a crisis,

vaad ettiği yenilikleri

if the government is finally able to implement

uygulayıp uygulamayacağını bilmek

the reforms that it's promised.

sizin için önemlidir.

For example, if INCRA would rate

Mesela, INCRA şimdi Güney Afrika'ya

South Africa right now,

kredi notu verse,

of course we would take a very, very close look

tabiki dünyadaki en yüksek genç işsizlik oranı

at the youth unemployment of the country,

burada olduğundan dolayı

the highest in the world.

dikkat kesiliriz.

If over 70 percent of a country's population

Eğer bir ülkeni 35 yaşın altındaki nüfusunun

under the age of 35 is unemployed,

yüzde 70'ten fazlası işsizse,

of course this has a huge impact on the economy

bu durum halihazırda bu ülkenin ekonomisine büyük ölçüde tesir edeceği gibi

today and even more so in the future.

daha da fazla gelecekte tesir edecektir.

Well, our friends at Moody's,

Yani, Moody's, Standard & Poor's ve

Standard & Poor's, and Fitch will tell us

Fitch'teki arkadaşlarımız bize anlatır,

we would take this into account as well.

biz de dikkate alırız.

But guess what? We do not know

Ama bilin bakalım ne oluyor?

exactly how they will take this into account.

Bunu tam olarak nasıl değerlendirdiklerini bilmiyoruz.

And this leads me to the third big difference

Bu durumda INCRA'nın ortaya koyacağı üçüncü

that INCRA would make.

farka gelmiş oluyoruz.

INCRA would not only release its ratings

INCRA sadece kredi notu açıklamayacak

but it would also release its indicators

aynı zamanda baz aldığı göstergeleri ve

and methodology.

metodolojisini de açıklayacak.

So in contrast to the current system,

Yani, mevcut sistemin aksine

INCRA would be fully transparent.

INCRA tamamen şeffaf olacak.

So in a nutshell,

Kısacası INCRA,

INCRA would offer an alternative

mevcut üç büyük kredi derecelendirme kurumu sistemine

to the current system of the big three rating agencies

rekabeti, sektörün şeffaflığını ve

by adding a new, nonprofit player to the mix

kaliteyi artıracak, kar amacı gütmeyen

that would increase the competition,

yeni bir aktörü

it would increase the transparency of the sector,

olaya dahil ederek

and it would also increase the quality.

bir alternatif sunacak.

I can tell that sovereign ratings

Devletlerin kredi notları size hala

may still look to you like this very small piece

karmaşık, küresel finans dünyasının

of this very complex global financial world,

çok küçük bir parçası gibi gözükebilir.

but I tell you it's a very important one,

Ancak bunun çok önemli bir parça olduğunu ve

and a very important one to fix,

düzeltilmesinin önemli olduğunu söylemem gerekir.

because sovereign ratings affect all of us,

Çünkü devletlerin kredi notu hepimizi etkiliyor.

and they should be addressed and should be defined

Dolayısıyla bunların kamu malı olarak

as public goods.

tanımlanması gerekiyor.

And this is why we are testing our model right now,

Bu yüzden modelimizi şu anda test ediyoruz ve

and why we are trying to find out if it can

bu yüzden INCRA'yı hayata getirmek için

bring together a group of able and willing actors

bir kısım kabiliyetli ve istekli aktörleri bir araya getirip getiremeyeceğimizi

to bring INCRA to life.

anlamaya çalışıyoruz.

I truly believe building up INCRA

Gerçekten INCRA'yı kurmanın

is in everyone's interest,

herkesin faydasına olacağına ve

and that we have the unique opportunity right now

INCRA'yı daha kapsayıcı, yeni bir finansal sistemin

to turn INCRA into a cornerstone

köşe taşına çevirmek için elimizde

of a new, more inclusive financial system.

eşsiz bir fırsat olduğuna inanıyorum.

Because for way too long,

Çünkü çok uzun zamandır,

we have left the big financial players on their own.

büyük finansal aktörleri tek başlarına bıraktık.

It's time to give them some company.

Onlara biraz eşlik etmenin zamanı geldi.

Thank you.

Teşekkürler

(Applause)

(Alkış)