Annette Heuser: The 3 agencies with the power to make or break economies

Tłumaczenie: Ola Świderek Świderska Korekta: Rysia Wand

Almost two years ago,

Prawie dwa lata temu

I was driving in my car in Germany,

jechałam samochodem przez Niemcy

and I turned on the radio.

i włączyłam radio.

Europe at the time was in the middle

Europa była wtedy pograżona

of the Euro crisis,

w kryzysie strefy euro

and all the headlines were about European countries

wszystkie nagłówki mówiły, że wyceny wiarygodności kredytowej

getting downgraded by rating agencies

europejskich krajów są obniżane

przez agencje ratingowe w USA.

in the United States.

I listened and thought to myself,

Słuchałam i zastanawiałam się:

"What are these rating agencies,

co to są te agencje ratingowe

and why is everybody so upset about their work?"

i czemu wszyscy tak się nimi przejmują?

Well, if you were sitting

Gdyby ktoś tego dnia

next to me in the car that day

jechał ze mną i powiedział,

and would have told me that I would devote

że poświęcę najbliższe lata

the next years to trying to reform them,

na próby zreformowania ich,

obviously I would have called you crazy.

oczywiście uznałabym to za idiotyzm.

But guess what's really crazy:

Ale prawdziwy idiotyzm to sposób,

the way these rating agencies are run.

w jaki prowadzone są agencje ratingowe.

And I would like to explain to you

Chcę wyjaśnić nie tylko,

not only why it's time to change this,

dlaczego czas to zmienić,

but also how we can do it.

ale też jak tego możemy dokonać.

So let me tell you a little bit

Opowiem trochę o tym,

about what rating agencies really do.

co agencje ratingowe właściwie robią.

As you would read a car magazine

Czytacie prasę motoryzacyjną

before purchasing a new car

przed zakupem nowego auta,

or taking a look at a product review

albo sprawdzacie recenzje produktów

before deciding which kind of tablet or phone to get,

przed wyborem tabletu czy telefonu.

investors are reading ratings

Podobnie inwestorzy czytają ratingi,

before they decide in which kind of product

zanim zdecydują,

w który produkt zainwestować pieniądze.

they are investing their money.

A rating can range from a so-called AAA,

Rating może wynieść od AAA,

which means it's a top-performing product,

które oznacza najwyższą wiarygodność produktu,

and it can go down to the level

aż do poziomu BBB z minusem,

of the so-called BBB-,

which means it's a fairly risky investment.

oznaczającego dość ryzykowną inwestycję.

Rating agencies are rating companies.

Agencje ratingowe

oceniają wiarygodność firm i banków.

They are rating banks.

They are rating even financial products

Oceniają nawet produkty finansowe,

like the infamous mortgage-backed securities.

jak okryte złą sławą hipoteczne listy zastawne.

But they can also rate countries,

Mogą też oceniać wiarygodność kredytową państw,

and these ratings are called sovereign ratings,

i te wyceny nazywa się ratingiem suwerena,

and I would like to focus in particular

i chciałabym skupić się w szczególności

on these sovereign ratings.

właśnie na ratingach suwerena.

And I can tell, as you're listening to me right now,

Mogę przysiąc, że słysząc to, myślicie:

you're thinking,

so why should I really care about this, right?

"A co mnie to obchodzi?". Prawda?

Be honest.

Bądźmy szczerzy.

Well, ratings affect you.

Oceny wiarygodności kredytowej mają wpływ na was.

They affect all of us.

Mają wpływ na nas wszystkich.

If a rating agency rates a country,

Oceniając wiarygodność kredytową państwa,

it basically assesses and evaluates

agencja ratingowa wycenia i szacuje

a country's debt

zadłużenie państwa

and the ability and willingness of a country

oraz zdolność i chęć tego państwa

to repay its debt.

do spłacenia długu.

So if a country gets downgraded by a rating agency,

Jeśli agencja obniży wycenę państwa,

the country has to pay more

państwo musi zapłacić więcej za pożyczki

in order to borrow money

on the international markets.

na rynkach międzynarodowych.

So it affects you as a citizen and as a taxpayer,

Ma to wpływ na ciebie, jako na obywatela i podatnika,

because you and your fellow countrymen

bo wraz z rodakami musisz wysupłać więcej,

have to pony up more in order to borrow.

żeby dostać pożyczkę.

But what if a country can't afford to pay more

A jeśli państwa nie stać na więcej,

because it's maybe too expensive?

bo zrobiło się za drogo?

Well, then the country has less available

Wtedy państwo ma mniej środków

for other services, like roads, schools, healthcare.

na drogi, szkoły, służbę zdrowia.

And this is the reason why you should care,

Dlatego powinno was to obchodzić,

because sovereign ratings affect everyone.

bo ratingi suwerena wpływają na wszystkich.

And that is the reason why I believe

Dlatego uważam, że należy je uznać

they should be defined as public goods.

za dobro publiczne.

They should be transparent, accessible,

Powinny być przejrzyste, zrozumiałe

and available to everyone at no cost.

i powszechnie dostępne bez żadnych opłat.

But here's the situation:

Ale wygląda to tak:

the rating agency market is dominated

rynek agencji ratingowych zdominowali

by three players and three players only --

tylko i wyłącznie trzej gracze:

Standard & Poor's, Moody's, and Fitch --

Standard & Poor's, Moody's i Fitch,

and we know whenever there is a market concentration,

a wiadomo, że tam, gdzie jest koncentracja rynku,

there is really no competition.

tak naprawdę nie ma konkurencji.

There is no incentive to improve

Nie ma motywacji

the quality of your product.

do polepszania jakości produktu.

And let's face it, the credit rating agencies have contributed,

I spójrzmy prawdzie w oczy, agencje ratingowe przyczyniły się

putting the global economy on the brink,

do doprowadzenia światowej gospodarki do kryzysu

and yet they have to change the way they operate.

i teraz powinny zmienić sposób działania.

The second point,

Po drugie,

would you really buy a car

czy naprawdę kupilibyście samochód

just based on the advice of the dealer?

opierając się tylko na poradach sprzedawcy?

Obviously not, right? That would be irresponsible.

Oczywiście, że nie. To byłoby nieodpowiedzialne.

But that's actually what's going on

Ale tak właśnie dzieje się każdego dnia

in the rating agency sector every single day.

w sektorze agencji ratingowych.

The customers of these rating agencies,

Klienci tych agencji ratingowych,

like countries or companies,

na przykład państwa lub przedsiębiorstwa,

they are paying for their own ratings,

płacą za swoje własne ratingi,

and obviously this is creating

a to oczywiście tworzy konflikt interesów.

a conflict of interest.

The third point is,

Po trzecie,

the rating agencies are not really telling us

agencje ratingowe nie ujawniają nam

how they are coming up with their ratings,

sposobu tworzenia ratingów,

but in this day and age,

a w tych czasach,

you can't even sell a candy bar

nie można nawet sprzedać batonika

without listing everything that's inside.

bez pełnej listy składników.

But for ratings, a crucial element of our economy,

Natomiast w ratingach,

decydującym elemencie gospodarki,

we really do not know

naprawdę nic nie wiemy o składnikach.

what all the different ingredients are.

We are allowing the rating agencies

Pozwalamy agencjom ratingowym

to be intransparent about their work,

pracować w sposób niejawny

and we need to change this.

i powinniśmy to zmienić.

I think there is no doubt that the sector

Nie ulega wątpliwości, że ten sektor

needs a complete overhaul,

wymaga generalnego remontu,

not just a trimming at the margins.

a nie drobnych poprawek.

I think it's time for a bold move.

Myślę, że czas na odważny ruch.

I think it's time to upgrade the system.

Myślę, że czas zmodernizować system.

And this is why we at the Bertelsmann Foundation

Dlatego nasza Fundacja Bertelsmann

have invested a lot of time and effort

poświęciła mnóstwo czasu i wysiłków,

thinking about an alternative for the sector.

myśląc nad alternatywą dla tego sektora.

And we have developed the first model

Opracowaliśmy pierwszy model

for a nonprofit rating agency for sovereign risk,

niekomercyjnej agencji ratingowej ryzyka inwestycyjnego państw

and we call it by its acronym, INCRA.

i nazwaliśmy ją w skrócie INCRA.

INCRA would make a difference

INCRA zmieniłaby obecny system,

to the current system

by adding another nonprofit player to the mix.

dodając do grupy niekomercyjnego gracza.

It would be based on a nonprofit model

Opierałaby się na niekomercyjnym modelu

that would be based on a sustainable endowment.

wspieranym z odnawialnej darowizny.

The endowment would create income

Ta darowizna stworzyłaby dochód,

that would allow us to run the operation,

który pozwoliłby nam działać,

to run the rating agency,

prowadzić agencję ratingową,

and it would also allow us

a także pozwoliłaby nam

to make our ratings publicly available.

na powszechne udostępnienie ratingów.

But this is not enough to make a difference, right?

Ale to jeszcze za mało, prawda?

INCRA would also be based on

INCRA opierałaby się też

a very, very clear governance structure

na bardzo prostej strukturze zarządzania,

that would avoid any conflict of interest,

która wykluczyłaby wszelki konflikt interesów

and it would include many stakeholders from society.

i wcielałaby wielu przedstawicieli społecznych.

INCRA would not only be a European

INCRA nie byłaby tylko europejską

or an American rating agency,

czy amerykańską agencją ratingową,

it would be a truly international one,

lecz agencją naprawdę międzynarodową,

in which, in particular, the emerging economies

w której zwłaszcza wschodzące gospodarki

would have an equal interest, voice and representation.

miałby równy udział, głos i reprezentację.

The second big difference that INCRA would make is

Druga duża zmiana, którą wprowadziłaby INCRA,

that would it base its sovereign risk assessment

to oparcie wycen ryzyka suwerena

on a broader set of indicators.

na szerszej skali wskaźników.

Think about it that way.

Pomyślcie o tym w ten sposób:

If we conduct a sovereign rating,

jeśli przeprowadzamy rating suwerena,

we basically take a look at

głównie przyglądamy się

the economic soil of a country,

gospodarczej glebie państwa,

its macroeconomic fundamentals.

jego makroekonomicznym podstawom.

But we also have to ask the question,

Ale musimy też zadać pytanie,

who is cultivating the economic soil

kto uprawia tę gospodarczą glebę państwa.

of a country, right?

Well, a country has many gardeners,

Państwo ma wielu ogrodników,

and one of them is the government,

jednym z nich jest rząd,

so we have to ask the question,

zatem musimy spytać,

how is a country governed?

jak państwo regulowane i zarządzane?

How is it managed?

And this is the reason why we have developed

Dlatego opracowaliśmy coś,

what we call forward-looking indicators.

co nazywamy myślącymi przyszłościowo wskaźnikami.

These are indicators that give you

Są to wskaźniki, które dadzą wam

a much better read about

znacznie lepszy wgląd

the socioeconomic development of a country.

w społeczno-gospodarczy rozwój kraju.

I hope you would agree it's important for you to know

Chyba zgodzicie się, że trzeba wiedzieć,

if your government is willing to invest in renewable energy and education.

czy rząd chce inwestować w odnawialne źródła energii i edukację.

It's important for you to know

Trzeba wiedzieć,

if the government of your country

czy rząd waszego kraju

is able to manage a crisis,

będzie umiał poradzić sobie z kryzysem

if the government is finally able to implement

oraz czy potrafi przeprowadzić

the reforms that it's promised.

obiecane reformy.

For example, if INCRA would rate

Na przykład: oceniając teraz RPA,

South Africa right now,

of course we would take a very, very close look

INCRA przyjrzałaby się bardzo uważnie

at the youth unemployment of the country,

bezrobociu młodzieży w tym kraju,

the highest in the world.

które jest najwyższe na świecie.

If over 70 percent of a country's population

Jeśli ponad 70% populacji kraju

under the age of 35 is unemployed,

w wieku poniżej 35 lat nie ma pracy,

of course this has a huge impact on the economy

ma to wielki wpływ na gospodarkę dziś,

today and even more so in the future.

a nawet większy w przyszłości.

Well, our friends at Moody's,

Nasi koledzy w Moody's,

Standard & Poor's, and Fitch will tell us

Standard & Poor's i Fitch powiedzą nam,

we would take this into account as well.

że oni też wzięliby to pod uwagę.

But guess what? We do not know

Tylko że nie wiemy dokładnie,

exactly how they will take this into account.

jak wzięliby to pod uwagę.

And this leads me to the third big difference

I to prowadzi do trzeciej dużej zmiany,

that INCRA would make.

którą INCRA mogłaby spowodować.

INCRA would not only release its ratings

INCRA nie tylko opublikuje swoje ratingi,

but it would also release its indicators

ale ujawni swoje wskaźniki

and methodology.

i metodologię.

So in contrast to the current system,

W odróżnieniu od obecnego systemu,

INCRA would be fully transparent.

INCRA byłaby w pełni jawna.

So in a nutshell,

Ujmując to w paru słowach,

INCRA would offer an alternative

INCRA zaproponuje alternatywę

to the current system of the big three rating agencies

dla obecnego systemu trzech dużych agencji ratingowych

by adding a new, nonprofit player to the mix

przez wprowadzenie na rynek nowego, niekomercyjnego gracza,

that would increase the competition,

co zwiększy konkurencję

it would increase the transparency of the sector,

i przejrzystość działań tego sektora,

and it would also increase the quality.

a także podniesie jakość.

I can tell that sovereign ratings

Może ratingi suwerenów

may still look to you like this very small piece

nadal wydają się wam tylko malutką częścią

of this very complex global financial world,

wielkiego skomplikowanego świata międzynarodowych finansów,

but I tell you it's a very important one,

ale jest to bardzo ważna część

and a very important one to fix,

i trzeba ją naprawić, bo ratingi suwerenów

because sovereign ratings affect all of us,

wpływają na nas wszystkich

and they should be addressed and should be defined

i powinno się je traktować i określać

as public goods.

jako dobro publiczne.

And this is why we are testing our model right now,

Dlatego testujemy teraz nasz model

and why we are trying to find out if it can

i próbujemy znaleźć zdolne i chętne podmioty

bring together a group of able and willing actors

to bring INCRA to life.

do powołania INCRA.

I truly believe building up INCRA

Głęboko wierzę, że stworzenie INCRA

is in everyone's interest,

jest w interesie wszystkich,

and that we have the unique opportunity right now

i że mamy teraz niepowtarzalną szansę

to turn INCRA into a cornerstone

zmienić INCRA w fundament

of a new, more inclusive financial system.

pod bardziej dostępny, nowy system finansów.

Because for way too long,

Nazbyt długo

we have left the big financial players on their own.

zostawialiśmy wielkich graczy samym sobie.

It's time to give them some company.

Pora zapewnić im towarzystwo.

Thank you.

Dziękuję.

(Oklaski)

(Applause)