A virus detection network to stop the next pandemic | Pardis Sabeti and Christian Happi

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

[In January 2020,

[Ocak 2020'de

Christian Happi and Pardis Sabeti presented an Audacious idea]

Christian Happi and Pardis Sabeti cesur bir plan ileri sürdüler]

[Sentinel: An early warning system to detect and track the next pandemic]

[Sentinel: Bir sonraki pandemiyi tespit ve takip eden bir erken uyarı sistemi.]

[Here's how it would work ...]

[İşte nasıl işe yaracağı]

Christian Happi: Sentinel is a proactive early warning system to preempt pandemics.

Happi: Sentinel, pandemileri önlemek için proaktif bir erken uyarı sistemi.

It is built on three major pillars.

Üç ana hattı var.

Pardis Sabeti: The first pillar is Detect.

Pardis Sabetti: Birincisi tespit.

Christian and I have been studying infectious diseases together

Christian ve ben 20 yıldır dünyanın her yerinde

around the world for two decades.

enfeksiyon hastalıklarını inceliyoruz.

We have been using genome sequencing.

Genom sekanslama yöntemi kullanıyoruz.

Reading out the complete genetic information of a microbe,

Bir mikrobun tüm genetik bilgisini okumak

it allows us to identify viruses, even those we've never seen before,

daha önce hiç görmediklerimiz dâhil virüsleri tanımlamamızı,

track them as they spread

yayılırken onları izlememizi

and watch for new mutations.

ve yeni mutasyonları fark etmemizi sağlıyor.

And now with the powerful gene-editing technology CRISPR,

Şimdi de güçlü gen düzenleme teknolojisi CRISPR ile

we can use this genetic information

bu genetik bilgileri kullanarak

to rapidly design exquisitely sensitive diagnostic tests for any microbe.

hızla her mikrop için özel hassas tanı testleri tasarlayabiliriz.

CH: One of these tools is called SHERLOCK.

CH: Bu araçlardan birinin adı SHERLOCK.

It can be used to test known viruses on simple paper strips.

Bildiğimiz kâğıt parçaları üzerinde bilinen virüsleri test için kullanılıyor.

It is very inexpensive,

Gerçekten masrafsız

and frontline health workers can use SHERLOCK

ve işin içinde olan sağlık çalışanları SHERLOCK'u kullanarak

to detect the most common or the most threatening viruses

bir saat içinde en yaygın ve en tehlikeli virüsleri tespit edebilirler.

within an hour.

PS: The other tool is CARMEN.

PS: Diğer bir araç CARMEN.

It requires a lab, but it can test for hundreds of viruses simultaneously.

Bir laboratuvar gerektiriyor ama aynı anda yüzlerce virüs testi yapabilir.

So hospital lab staff can test patient samples

Hastane laboratuvar çalışanları aynı gün içinde

for a broad range of viruses

hasta örneklerini pek çok virüs için tahlile sokabilir.

within a day.

Our second pillar is Connect.

İkinci ana hattımız bağlantı.

Connect everyone and share this information

Herkesle bağlantı kurun ve bu bilgiyi kamu sağlık topluluğuyla paylaşın.

across the public health community.

In most outbreaks,

Çoğu salgında

hospital staff share case information through paper, Excel -- if at all.

hastane çalışanları kağıt ve varsa Excel yoluyla vaka bilgilerini paylaşıyor.

This makes tracking an outbreak through space and time

Bu da bir salgını zaman ve mekan açısından takip ederek bir yardım koordine etmeyi

and coordinating a response

extremely difficult.

inanılmaz zor kılıyor.

So we're developing a cloud-based system and mobile applications

Biz de bir bulut sistemi ve mobil uygulamalar geliştiriyoruz,

that connect community health workers,

bunlar toplum sağlık çalışanlarını,

clinicians, public health teams -- everyone --

hastane çalışanlarını, sağlık ekiplerini, herkesi bağlantıda tutuyor

and allows them to upload data,

ve onların veri yükleyerek

perform analysis, share insights

analiz yapmalarını, bakış açısı paylaşmalarını

and coordinate a response and action plan

ve gerçek zamanlı bir eylem planı geliştirmelerini mümkün kılıyor.

in real time.

CH: Our third pillar is Empower.

CH: Üçüncü ana hattımız yetkilendirme.

An outbreak surveillance system can only succeed

Bir salgın takip sistemi yalnızca topluluklara yardım eden

if we empower frontline health workers that are already out there

aktif sağlık çalışanları yetkilendirilirse başarılı olabilir.

taking care of communities.

It requires a lot of training.

Bunun için çok eğitim gerek.

Pardis and I are very much aware of that.

Pardis ve ben bunun oldukça farkındayız.

We've spent the past 10 years

Son 10 yıl boyunca yüzlerce genç Afrikalı bilim insanı ve hekime eğitim verdik.

training hundreds of young African scientists and clinicians.

Over the next five years, we will train an additional 1,000 health workers

Önümüzdeki beş yıl boyunca ek olarak 1000 sağlık çalışanına eğitim vereceğiz;

to use Sentinel detection tools

Sentinel tespit araçlarını kullanabilecek

and empower them to train their colleagues.

ve böylece iş arkadaşlarına da öğretebilecekler.

This way, we will improve the original health care system

Bu şekilde asıl sağlık sistemini geliştireceğiz

and integrate surveillance into medical practice.

ve izleme teknolojisini tıbbi uygulamalara entegre edeceğiz.

[Since presenting their Audacious plan at TED, the world has changed ...]

[Cesur planlarını TED'de sunduktan sonra dünya değişti...]

Briar Goldberg: So here we are. We're recording this.

Briar Goldberg: İşte buradayız. Bu bir kayıt.

It's April 7th, 2020,

Bugün 7 Nisan 2020

and obviously, we are in the throes of this crazy global pandemic

ve bu yeni tip koronavirüsün yol açtığı

akıl almaz küresel pandeminin tam da içindeyiz.

caused by this new coronavirus.

So you two have been working together forever,

İkiniz uzun zamandır birlikte çalışıyorsunuz

and you really came together pretty aggressively

ve 2014 yılında Ebola krizi esnasında agresif bir şekilde bir araya geldiniz.

with the Ebola crisis back in 2014.

What does it feel like from your perspective?

Sizin bakış açınızla bu nasıl bir his?

CH: Pretty much six years after the Ebola outbreak,

CH: Ebola salgınından altı yıl sonra

we're really facing another crisis,

gerçekten başka bir krizle yüzleşiyoruz

and we still pretty much, like, we never learned from the previous crisis.

ve hâlâ önceki krizden bir şeyler öğrenemediğimizi söyleyebilirim.

And that, really, for me, is heartbreaking.

Bu benim için gerçekten üzücü.

PS: I think that this pandemic has shown us how unprepared we are

PS: Bence bu pandemi bize, dünyanın her yerinde

ne kadar hazırlıksız olduğumuzu gösterdi.

everywhere in the world.

Christian and our partners together had diagnostics at our hospital sites

Christian ve ortaklarımızın hastane yerlerinde tanı setleri vardı,

in Nigeria, Sierra Leone and Senegal in early February.

Şubat ayının başlarında Nijerya'da, Sierra Leone'de ve Senegal'de.

Most states in the United States didn't have it until far later.

Birleşik Devletler'de çok daha sonrasına kadar bu yoktu.

It tells us that we are all in this together,

Bu da şu demek ki hepimiz bununla karşı karşıyayız

and we are all very much behind the curve.

ve hepimiz o eğrinin çok gerisindeyiz.

BG: So, this Sentinel system is amazing,

BG: Bu Sentinel sistemi harika

but I know that the question that's on everybody's mind is:

ama sanıyorum herkesin aklında şu soru var:

How is that playing into the here and now?

Bunu şu ana nasıl uygularız?

PS: You know, we describe Sentinel as a pandemic preemption system,

PS: Biz Sentinel'i bir pandemi önleme sistemi olarak tanıttık

and here we are in a pandemic.

ve bir pandeminin içindeyiz.

But what's great is that, actually, the same tools you need

Ama işin güzel yanı, aslında, bir pandemiyi önlemek için gereken araçlar

to preempt a pandemic

are the ones that you need to respond to one.

pandemiye yanıt vermek için gerekenlerle aynı.

And so all of the technologies that we have laid out --

Ortaya koyduğumuz tüm teknolojiler --

the point-of-care testing, the multiplex testing,

anında test, multiplez test,

the discovery and tracking of the virus as it's changing,

virüs değişim hâlindeyken keşfedilmesi ve izlenmesi

and the overlay of the mobile applications to dashboard --

ve mobile uygulamaların tanıtılması --

are all critical.

hepsi çok önemli.

CH: For us, it is a war.

CH: Bizim için bu bir savaş.

We are basically committed for 24 hours' turnaround time

Biz resmen kendimizi 24 saatlik bir sonuç alma hedefine adadık.

in order to give results,

and that requires for us to work around the clock nonstop.

Bu da hiç durmadan çalışmak demek.

So it's a pretty challenging moment.

Yani oldukça zor geçen bir süre.

We are away from family.

Ailemizden uzağız.

At least I have the privilege to see family today,

En azından ben bugün ailemi görme lüksünü edindim.

and then I'm sure tomorrow I'm heading back in the trenches.

Yarın yine sahalara dönüyorum.

In my lab, we sequenced the first COVID-19 genome

Laboratuvarımda, Afrika kıtasındaki ilk COVID-19 genomunu sekansladık,

on the African continent,

and that really was done within 48 hours.

ve bunu 48 saat içinde yaptık.

This is revolutionary coming from Africa

Afrika'dan devrim niteliğinde bir haber bu

and then making this information available for the global health community

ve bu bilgiyi küresel sağlık topluluğuyla paylaştık,

to see what the virus within Africa looks like.

Afrika'da virüsü gözlemleyebilecekler.

I believe that with technologies and knowledge

Ben inanıyorum ki teknoloji, bilgi ve bilgi paylaşımıyla

and then sharing information,

we can do better and then we can overcome.

daha iyisini yapabilir ve bunu yenebiliriz.

PS: The whole idea of Sentinel

PS: Sentinel'in asıl amacı

is that we all stand guard over each other.

birbirimize arka çıkmak.

We all watch.

Hepimiz izleyeceğiz.

Each one of us is a sentinel.

Her birimiz bir sentinel.

Each one of us, being able to monitor what is making us sick,

Her birimiz, bizi hasta eden şeyi gözlemleyerek

can share that with the rest of our community.

bunu toplumun geri kalanıyla paylaşacağız.

And I think that is what I profoundly want,

Sanırım asıl istediğim de bu;

is for us to all stand guard

birbirimize arka çıkmak ve birbirimizi kollamak.

and watch over each other.

[Dr. Pardis Sabeti and Dr. Christian Happi]

[Dr. Pardis Sabeti ve Dr. Christian Happi]

[Ingenious scientists.

[Dâhi bilim insanları.

Courageous partners.

Cesur ortaklar.

Global heroes.]

Küresel kahramanlar.]