A virus detection network to stop the next pandemic | Pardis Sabeti and Christian Happi

Translator: Nguyễn Minh Thư Đặng Reviewer: Thái Hưng Trần

[Vào tháng 1 năm 2020,

Christian Happi và Pardis Sabeti đã đưa ra một ý tưởng táo bạo]

[Setinel: một hệ thống cảnh báo sớm để phát hiện và theo dõi đại dịch kế tiếp]

[In January 2020,

Christian Happi and Pardis Sabeti presented an Audacious idea]

[Sau đây là cách nó hoạt động...]

[Sentinel: An early warning system to detect and track the next pandemic]

Setinel là hệ thống chủ động cảnh báo sớm dùng để ngăn chặn đại dịch.

[Here's how it would work ...]

Nó được xây dựng trên 3 yếu tố chính.

Christian Happi: Sentinel is a proactive early warning system to preempt pandemics.

Yếu tố đầu tiên là Phát Hiện.

Christian và tôi đã cùng nhau học về bệnh truyền nhiễm

trên khắp thế giới trong hai thập kỷ.

It is built on three major pillars.

Chúng tôi đã sử dụng trình tự bộ gen.

Pardis Sabeti: The first pillar is Detect.

Giải ra toàn bộ thông tin gen của vi trùng

Christian and I have been studying infectious diseases together

giúp chúng tôi xác định vi-rút, kể cả vi-rút mà chúng tôi chưa từng thấy,

around the world for two decades.

We have been using genome sequencing.

ghi chép lại quá trình lây lan

Reading out the complete genetic information of a microbe,

và theo dõi biến thể mới.

Và giờ, với công nghệ chỉnh sửa gen tối tân CRISPR,

it allows us to identify viruses, even those we've never seen before,

chúng ta có thể sử dụng thông tin gen này

track them as they spread

để nhanh chóng thiết kế cách xét nghiệm chẩn đoán nhạy bén với mọi loại vi khuẩn.

and watch for new mutations.

And now with the powerful gene-editing technology CRISPR,

Một trong số những công cụ được gọi là SHERLOCK.

we can use this genetic information

to rapidly design exquisitely sensitive diagnostic tests for any microbe.

Nó dùng mảnh giấy để xét nghiệm những vi-rút đã được phát hiện.

CH: One of these tools is called SHERLOCK.

Cách này có chi phí thấp,

và nhân viên y tế ở tuyến đầu có thể sử dụng SHERLOCK

It can be used to test known viruses on simple paper strips.

để phát hiện những vi-rút phổ biến nhất hoặc nguy hiểm nhất

It is very inexpensive,

chỉ trong vòng một tiếng.

and frontline health workers can use SHERLOCK

Công cụ thứ hai là CARMEN.

to detect the most common or the most threatening viruses

Cần đến phòng thí nghiệm, nhưng nó có thể xét nghiệm hàng trăm vi-rút cùng lúc.

Nên phòng thí nghiệm ở bệnh viện có thể xét nghiệm mẫu bệnh phẩm

within an hour.

PS: The other tool is CARMEN.

cho nhiều loại vi-rút

It requires a lab, but it can test for hundreds of viruses simultaneously.

chỉ trong một ngày.

Yếu tố thứ hai là Kết Nối.

Kết nối mọi người và chia sẻ thông tin

So hospital lab staff can test patient samples

for a broad range of viruses

khắp cộng đồng

within a day.

Our second pillar is Connect.

Trong đa số các đại dịch,

nhân viên bệnh viện chia sẻ thông tin về ca bệnh bằng giấy, hoặc chỉ là Excel.

Connect everyone and share this information

across the public health community.

Điều này khiến cho việc theo dõi dịch bệnh

In most outbreaks,

và đưa ra phản ứng

hospital staff share case information through paper, Excel -- if at all.

cực kỳ khó khăn.

Thế nên chúng tôi đang phát triển một hệ thống đám mây và ứng dụng

This makes tracking an outbreak through space and time

để kết nối nhân viên y tế cộng đồng,

and coordinating a response

bác sĩ lâm sàng, đội y tế công cộng - tất cả mọi người -

extremely difficult.

So we're developing a cloud-based system and mobile applications

và cho phép họ đăng tải dữ liệu,

đưa ra phân tích, chia sẻ sự hiểu biết

that connect community health workers,

và đưa ra phản ứng và kế hoạch hành động

clinicians, public health teams -- everyone --

ở thời gian thực.

and allows them to upload data,

Yếu tố thứ ba là Truyền Lửa.

perform analysis, share insights

Một hệ thống giám sát dịch bệnh chỉ có thể thành công

and coordinate a response and action plan

nếu ta truyền lửa cho những nhân viên y tế ở tuyến đầu, những người đã và đang

in real time.

CH: Our third pillar is Empower.

chăm sóc cho cộng đồng.

An outbreak surveillance system can only succeed

Điều này cần đào tạo nhiều.

Pardis và tôi rất lưu tâm việc này.

if we empower frontline health workers that are already out there

Chúng tôi đã dành 10 năm qua

đào tạo hàng trăm nhà khoa học và bác sĩ lâm sàng trẻ ở châu Phi.

taking care of communities.

It requires a lot of training.

Trong 5 năm tới, chúng tôi sẽ đào tạo thêm 1000 nhân viên y tế

Pardis and I are very much aware of that.

We've spent the past 10 years

để sử dụng công cụ phát hiện Sentinel

training hundreds of young African scientists and clinicians.

và tiếp lửa cho họ để họ đào tạo những đồng nghiệp khác.

Over the next five years, we will train an additional 1,000 health workers

Bằng cách này, chúng ta sẽ cải thiện được hệ thống y tế ban đầu

to use Sentinel detection tools

và kết hợp giám sát với chữa bệnh.

and empower them to train their colleagues.

This way, we will improve the original health care system

[Kể từ khi kế hoạch táo bạo ấy được đưa ra ở TED, thế giới đã thay đổi..]

and integrate surveillance into medical practice.

Chúng tôi đây. Chúng ta đang ghi hình

vào ngày 7 tháng 4, năm 2020,

[Since presenting their Audacious plan at TED, the world has changed ...]

và tất nhiên, chúng ta đang trải qua những ngày tháng kinh khủng của đại dịch

Briar Goldberg: So here we are. We're recording this.

gây ra bởi vi-rút corona mới này.

It's April 7th, 2020,

Vậy thì, hai bạn đã làm việc với nhau từ rất lâu,

and obviously, we are in the throes of this crazy global pandemic

và đã đối diện quyết liệt

với cuộc khủng hoảng dịch Ebola vào năm 2014.

caused by this new coronavirus.

So you two have been working together forever,

Bạn cảm thấy như thế nào từ góc nhìn của mình?

and you really came together pretty aggressively

Khoảng 6 năm sau sự bùng nổ của Ebola,

with the Ebola crisis back in 2014.

chúng ta đang đối mặt với một khủng hoảng khác,

và chúng ta dường như vẫn chưa học được gì từ khủng hoảng trước đó.

What does it feel like from your perspective?

CH: Pretty much six years after the Ebola outbreak,

we're really facing another crisis,

Và điều đó, đối với tôi, rất là đau lòng.

Tôi nghĩ đại dịch lần này đã cho ta thấy chúng ta không chuẩn bị như thế nào

and we still pretty much, like, we never learned from the previous crisis.

And that, really, for me, is heartbreaking.

khắp nơi trên thế giới.

Christian và các cộng sự của chúng tôi đã cùng nhau chẩn đoán tại bệnh viện

PS: I think that this pandemic has shown us how unprepared we are

ở Nigeria, Sierra Leone, và Senegal tầm đầu tháng 2.

everywhere in the world.

Đa số các bang ở Mỹ không thực hiện nó mãi đến tận sau này.

Christian and our partners together had diagnostics at our hospital sites

in Nigeria, Sierra Leone and Senegal in early February.

Nó cho ta thấy rằng chúng ta đều sát cánh bên nhau,

Most states in the United States didn't have it until far later.

và chúng ta đang bị tụt lại phía sau rất nhiều.

Và, hệ thống Sentinel này rất tuyệt vời,

It tells us that we are all in this together,

nhưng mọi người đều có chung một câu hỏi là:

and we are all very much behind the curve.

Nó có vai trò gì trong tình hình hiện nay?

BG: So, this Sentinel system is amazing,

Bạn xem, chúng tôi coi Sentinel như hệ thống ngăn chặn đại dịch,

và giờ chúng ta đang trong đại dịch.

but I know that the question that's on everybody's mind is:

Nhưng điều tuyệt vời là, cái công cụ bạn cần có

How is that playing into the here and now?

để ngăn chặn đại dịch

PS: You know, we describe Sentinel as a pandemic preemption system,

chính là thứ bạn cần phải tương tác.

Vì thế nên tất cả những công nghệ mà chúng tôi đã thiết kế --

and here we are in a pandemic.

But what's great is that, actually, the same tools you need

xét nghiệm tại chỗ, xét nghiệm đa mồi,

to preempt a pandemic

sự phát hiện và theo dõi các thay đổi của vi-rút,

are the ones that you need to respond to one.

And so all of the technologies that we have laid out --

sự kết hợp ứng dụng di động với bảng tổng quan,

the point-of-care testing, the multiplex testing,

đều rất quan trọng.

Đối với chúng tôi, đó là một cuộc chiến.

the discovery and tracking of the virus as it's changing,

Về cơ bản, chúng tôi đã cam kết sẽ trả kết quả

and the overlay of the mobile applications to dashboard --

trong vòng 24 giờ,

are all critical.

và điều đó buộc chúng tôi phải chạy đua không ngừng với thời gian.

CH: For us, it is a war.

We are basically committed for 24 hours' turnaround time

Vì thế, đó là một khoảng thời gian khá là thử thách.

in order to give results,

Chúng tôi ở xa gia đình.

and that requires for us to work around the clock nonstop.

Ít nhất tôi có đặc ân được gặp gia đình bây giờ,

và chắc chắc ngày mai tôi sẽ quay về trụ sở.

So it's a pretty challenging moment.

Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi giải trình tự gen COVID-19 đầu tiên

We are away from family.

At least I have the privilege to see family today,

ở châu Phi,

và điều đã được thực hiện trong vòng 48 giờ.

and then I'm sure tomorrow I'm heading back in the trenches.

Đây là cuộc cách mạng đến từ châu phi

In my lab, we sequenced the first COVID-19 genome

và cung cấp thông tin cho cả cộng đồng y tế thế giới

on the African continent,

and that really was done within 48 hours.

để thấy được vi-rút ở châu Phi ra sao.

This is revolutionary coming from Africa

Tôi tin rằng, với công nghệ và kiến thức,

and then making this information available for the global health community

và sự chia sẻ thông tin,

chúng ta có thể làm tốt hơn và vượt qua nó.

to see what the virus within Africa looks like.

Ý tưởng về Sentinel

I believe that with technologies and knowledge

chính là chúng ta đứng bảo vệ lẫn nhau.

Chúng ta đều quan sát.

and then sharing information,

Mỗi người trong chúng ta là một lính gác.

we can do better and then we can overcome.

Mỗi người, khi có thể theo dõi điều khiến mình bị bệnh,

PS: The whole idea of Sentinel

is that we all stand guard over each other.

có thể chia sẻ với tất cả mọi người trong cộng đồng.

We all watch.

Each one of us is a sentinel.

Và tôi nghĩ, đó là điều tôi rất mong muốn,

Each one of us, being able to monitor what is making us sick,

đó là mọi người đều canh chừng

và bảo vệ lẫn nhau.

can share that with the rest of our community.

[Bác sĩ Pardis Sabeti và bác sĩ Christian Happi]

And I think that is what I profoundly want,

[Nhà khoa học tài tình.

is for us to all stand guard

Các cộng sự dũng cảm.

and watch over each other.

Anh hùng toàn cầu.]

[Dr. Pardis Sabeti and Dr. Christian Happi]

[Ingenious scientists.

Courageous partners.

Global heroes.]