Sara Seager: The search for planets beyond our solar system

113,041 views ・ 2015-05-28

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cansu BAYRAM Gözden geçirme: Sevkan Uzel
00:12
I'm here to tell you about the real search for alien life.
0
12960
3112
Uzayda yaşam arayışı hakkında konuşmak için buradayım.
00:16
Not little green humanoids arriving in shiny UFOs,
1
16675
3231
UFOlarla gelen yeşil insansı yaratıklardan bahsetmeyeceğim.
00:19
although that would be nice.
2
19930
1724
Gerçi bu eğlenceli olurdu.
00:21
But it's the search for planets orbiting stars far away.
3
21678
3277
Uzak yıldızların yörüngesinde bulunan gezegen arayışından bahsedeceğim size.
00:25
Every star in our sky is a sun.
4
25924
1835
Gökyüzümüzdeki her yıldız bir güneştir. Nasıl ki bizim güneşimizin
00:27
And if our sun has planets --
5
27783
1381
Merkür, Venüs, Dünya, Mars gibi gezegenleri varsa
00:29
Mercury, Venus, Earth, Mars, etc.,
6
29188
2497
00:31
surely those other stars should have planets also,
7
31709
2436
elbette diğer yıldızların da gezegenleri olmalıdır; ki var da.
00:34
and they do.
8
34169
1262
00:35
And in the last two decades,
9
35455
1412
Son yirmi yılda,
00:36
astronomers have found thousands of exoplanets.
10
36891
2897
astronomlar, güneş sistemi dışında binlerce gezegen buldu.
00:40
Our night sky is literally teeming with exoplanets.
11
40502
2811
Gece göğü, kelimenin tam anlamıyla dış gezegen kaynıyor.
00:43
We know, statistically speaking,
12
43337
1552
İstatistiksel olarak konuşursak,
00:44
that every star has at least one planet.
13
44913
2493
her yıldızın en az bir gezegeni olduğunu biliyoruz.
00:47
And in the search for planets,
14
47984
1977
Gezegen arayışımız sırasında ve
00:49
and in the future, planets that might be like Earth,
15
49985
2766
gelecekte Dünyaya benzer gezegenlere,
00:52
we're able to help address
16
52775
1369
yüzyıllardır insanoğlunun sorduğu
00:54
some of the most amazing and mysterious questions
17
54168
2849
en gizemli ve şaşırtıcı sorulardan
00:57
that have faced humankind for centuries.
18
57041
2571
bazılarını yöneltebiliriz.
00:59
Why are we here?
19
59636
1246
Neden buradayız?
01:01
Why does our universe exist?
20
61215
1674
Evren neden var oldu?
01:03
How did Earth form and evolve?
21
63476
2047
Dünya nasıl oluştu ve evrimleşti?
01:05
How and why did life originate and populate our planet?
22
65912
2984
Hayat, gezegenimizde nasıl ve neden oluşup yayıldı?
01:09
The second question that we often think about is:
23
69665
3055
Üzerinde sürekli düşündüğümüz ikinci soru da şu:
01:12
Are we alone?
24
72744
1286
Yalnız mıyız?
01:14
Is there life out there?
25
74911
1388
Uzayda bizden başka hayat var mı?
01:17
Who is out there?
26
77109
1492
Orada kim var?
01:19
You know, this question has been around for thousands of years,
27
79783
3006
Bu soru, Yunanlı felsefecilerden bu yana
01:22
since at least the time of the Greek philosophers.
28
82813
2417
binlerce yıldır soruluyor.
01:25
But I'm here to tell you just how close we're getting
29
85254
2547
Ama benim burada olmamın sebebi, size
01:27
to finding out the answer to this question.
30
87825
2881
cevabı bulmaya ne kadar yaklaştığımızı anlatmak.
01:30
It's the first time in human history that this really is within reach for us.
31
90730
4215
İnsanlık tarihinde, bu ilk kez erişebileceğimiz mesafede.
01:35
Now when I think about the possibilities for life out there,
32
95294
2979
Uzayda yaşam olasılıkları hakkında düşüncemin ana unsuru;
01:38
I think of the fact that our sun is but one of many stars.
33
98297
4087
Güneşimizin birçok yıldızdan yalnızca biri olduğu.
01:42
This is a photograph of a real galaxy,
34
102825
1878
Bu gerçek bir galaksinin fotoğrafı.
01:44
we think our Milky Way looks like this galaxy.
35
104727
2446
Samanyolu galaksimizin buna benzediğini düşünüyoruz.
01:47
It's a collection of bound stars.
36
107197
1639
Birbirine bağlı yıldızlar yığını.
01:48
But our [sun] is one of hundreds of billions of stars
37
108860
4387
Ancak Güneşimiz, yüz milyarlarca yıldızdan biri
01:53
and our galaxy is one of upwards of hundreds of billions of galaxies.
38
113271
4324
ve galaksimiz, yüz milyardan fazla galaksiden biri.
01:58
Knowing that small planets are very common,
39
118707
2767
Küçük gezegenlerin çok yaygın olduğunu biliyoruz,
02:01
you can just do the math.
40
121498
1274
bir hesaplayın.
02:03
And there are just so many stars and so many planets out there,
41
123424
4001
O kadar çok yıldız ve gezegen var ki uzayda,
02:07
that surely, there must be life somewhere out there.
42
127449
2690
kesinlikle bir yerlerde hayat olmalı.
02:11
Well, the biologists get furious with me for saying that,
43
131060
3420
Bunu söylediğim için biyologlar çok kızıyor bana
02:14
because we have absolutely no evidence for life beyond Earth yet.
44
134504
3444
çünkü Dünya dışında hayata dair henüz kesin kanıt yok.
02:18
Well, if we were able to look at our galaxy from the outside
45
138977
4793
Galaksimize dışarıdan bakabilseydik
02:23
and zoom in to where our sun is,
46
143794
2208
ve güneşin bulunduğu yere zumlasaydık
02:26
we see a real map of the stars.
47
146026
1560
yıldızların gerçek haritasını görürdük.
02:28
And the highlighted stars are those with known exoplanets.
48
148046
3023
Parlak olan yıldızlar, bildiğimiz dış gezegenlere sahip olan yıldızlar.
02:31
This is really just the tip of the iceberg.
49
151745
2189
Buz dağının ucu gibi gerçekten.
02:34
Here, this animation is zooming in onto our solar system.
50
154642
3642
İşte animasyon güneş sistemimize zumluyor
02:38
And you'll see here the planets
51
158872
1485
ve gezegenlerin yanı sıra
02:40
as well as some spacecraft that are also orbiting our sun.
52
160381
2833
Güneşimizin yörüngesindeki uzay araçlarını görüyorsunuz.
02:44
Now if we can imagine going to the West Coast of North America,
53
164968
3364
Şimdi Kuzey Amerika'nın Batı Yakasına gittiğimizi
02:48
and looking out at the night sky,
54
168356
2126
ve gece gökyüzüne baktığımızı hayal edelim.
02:50
here's what we'd see on a spring night.
55
170506
2278
İşte bir bahar gecesi göreceğimiz manzara.
02:52
And you can see the constellations overlaid
56
172808
2010
Takımyıldızlarla kaplı
02:54
and again, so many stars with planets.
57
174842
2269
ve yine, gezegenleriyle birçok yıldız.
02:57
There's a special patch of the sky where we have thousands of planets.
58
177135
4194
Gökyüzünde, binlerce gezegenin bulunduğu özel bir alan var.
03:01
This is where the Kepler Space Telescope focused for many years.
59
181353
3690
Kepler Uzay Teleskobu, yıllardır buraya odaklanıyor.
03:05
Let's zoom in and look at one of the favorite exoplanets.
60
185576
4674
Haydi yakınlaşıp en sevilen dış gezegenlerden birine bakalım.
03:10
This star is called Kepler-186f.
61
190863
3261
Bu yıldızın adı, Kepler-186f.
03:14
It's a system of about five planets.
62
194529
2198
Yaklaşık beş gezegenden oluşan bir sistem.
03:16
And by the way, most of these exoplanets, we don't know too much about.
63
196751
3825
Bu arada, bu gezegenlerin çoğu hakkında çok az bilgiye sahibiz.
03:20
We know their size, and their orbit and things like that.
64
200600
2983
Boyutları ve yörüngeleri gibi şeyleri biliyoruz.
03:23
But there's a very special planet here called Kepler-186f.
65
203607
3962
Ama buradaki Kepler-186f isimli gezegen çok özel.
03:27
This planet is in a zone that is not too far from the star,
66
207593
4104
Bu gezegen yıldızından uzak olmayan bir yerde;
03:31
so that the temperature may be just right for life.
67
211721
3259
yani sıcaklığı yaşam için uygun olabilir.
03:35
Here, the artist's conception is just zooming in
68
215004
3031
Bir sanatçının düşüncesine göre
03:38
and showing you what that planet might be like.
69
218059
2270
bu gezegen neye benzerdi bir bakalım.
03:43
So, many people have this romantic notion of astronomers
70
223074
5602
Issız bir dağ tepesinde
03:48
going to the telescope on a lonely mountaintop
71
228700
3556
büyük teleskobuyla gece gökyüzüne bakan gökbilimci.
03:52
and looking at the spectacular night sky through a big telescope.
72
232280
3549
Birçok insan bu romantik düşünceye sahiptir.
03:55
But actually, we just work on our computers like everyone else,
73
235853
3372
Ama aslında biz de herkes gibi bilgisayarlar ile çalışıyoruz.
03:59
and we get our data by email or downloading from a database.
74
239249
3825
Bilgileri, e-posta ile ediniyor ya da veritabanından indiriyoruz.
04:03
So instead of coming here to tell you
75
243098
2523
Bilgi analizinin kısmen sıkıcı doğası
04:05
about the somewhat tedious nature of the data and data analysis
76
245645
3131
ve oluşturduğumuz karmaşık bilgisayar modelleri
04:08
and the complex computer models we make,
77
248800
2066
hakkında konuşmak yerine;
04:10
I have a different way to try to explain to you
78
250890
2198
dış gezegenlere ilişkin
04:13
some of the things that we're thinking about exoplanets.
79
253112
2645
düşündüklerimizi farklı bir biçimde anlatacağım.
04:15
Here's a travel poster:
80
255781
1166
İşte bir seyahat posteri:
04:16
"Kepler-186f:
81
256971
2320
"Kepler-186f:
04:19
Where the grass is always redder on the other side."
82
259315
2714
Diğer taraftan çimlerin hep daha kızıl olduğu yer"
04:22
That's because Kepler-186f orbits a red star,
83
262053
3730
Çünkü Kepler-186f, kırmızı bir yıldızın etrafında döner,
04:25
and we're just speculating that perhaps the plants there,
84
265807
2692
orada bitkilerin olacağını tabi sadece varsayıyoruz.
04:28
if there is vegetation that does photosynthesis,
85
268523
2618
Orada fotosentez yapan bitki örtüsü olsaydı,
04:31
it has different pigments and looks red.
86
271165
1943
farklı pigmentleri olurdu ve kırmızı gözükürdü.
04:34
"Enjoy the gravity on HD 40307g,
87
274137
4358
"HD 40307g -Süper Dünya'da
04:38
a Super-Earth."
88
278519
1459
yerçekiminin tadını çıkarın."
04:40
This planet is more massive than Earth
89
280002
2157
Bu gezegen Dünya'dan çok daha büyük
04:42
and has a higher surface gravity.
90
282183
1722
ve yüzeydeki yerçekimi daha fazla.
04:44
"Relax on Kepler-16b,
91
284333
2897
"Gölgenizin hiç yalnız kalmadığı Kepler-16b'de rahatlayın."
04:47
where your shadow always has company."
92
287254
1896
04:49
(Laughter)
93
289174
1960
(Kahkahalar)
04:51
We know of a dozen planets that orbit two stars,
94
291158
4182
İki yıldızın etrafında dönen düzinelerce gezegen olduğunu
ve oralarda daha da fazla olabileceğini biliyoruz.
04:55
and there's likely many more out there.
95
295364
2119
04:57
If we could visit one of those planets,
96
297507
1961
Eğer bu gezegenlerden birini ziyaret edersek
04:59
you literally would see two sunsets
97
299492
1887
gerçek anlamda iki günbatımı izleyeceğimizi
05:01
and have two shadows.
98
301403
1255
ve iki gölgemizin olacağını biliyoruz.
05:03
So actually, science fiction got some things right.
99
303484
2417
Aslında bilimkurgu bazı şeyleri doğru tahmin etti.
05:05
Tatooine from Star Wars.
100
305925
1209
Yıldız Savaşlarından Tatooine.
05:08
And I have a couple of other favorite exoplanets
101
308047
2295
Size bahsetmek istediğim birkaç dış gezegen daha var.
05:10
to tell you about.
102
310366
1197
05:11
This one is Kepler-10b,
103
311587
1532
Bu, Kepler-10b.
05:13
it's a hot, hot planet.
104
313143
1983
Sıcak, çok sıcak bir gezegen.
05:15
It orbits over 50 times closer to its star
105
315642
2935
Yıldızı etrafında, Dünya'nın Güneş etrafında dönüşünden
05:18
than our Earth does to our sun.
106
318601
2167
50 kat daha yakından dönüyor.
05:20
And actually, it's so hot,
107
320792
1580
Öyle sıcak ki bu gezegenlerin hiçbirini
05:22
we can't visit any of these planets, but if we could,
108
322396
2633
ziyaret edemeyiz, ama yapabilseydik
05:25
we would melt long before we got there.
109
325053
1974
oraya ulaşamadan çok önce erirdik.
05:27
We think the surface is hot enough to melt rock
110
327051
2329
Yüzeyin kayayı eritebilecek kadar sıcak
05:29
and has liquid lava lakes.
111
329404
1426
ve sıvı lav gölleri olduğunu düşünüyoruz.
05:31
Gliese 1214b.
112
331457
1584
Gilese 1214b. Bu gezegenin kütlesi ile boyutlarını
05:33
This planet, we know the mass and the size
113
333065
2099
ve ayrıca yoğunluğunun oldukça düşük olduğunu biliyoruz.
05:35
and it has a fairly low density.
114
335188
1588
05:36
It's somewhat warm.
115
336800
1198
Kısmen sıcak.
05:38
We actually don't know really anything about this planet,
116
338053
2684
Aslında bu gezegen hakkında pek bir şey bilmiyoruz
05:40
but one possibility is that it's a water world,
117
340761
2505
ancak bir olasılık da bir su dünyası olduğu.
05:43
like a scaled-up version of one of Jupiter's icy moons
118
343290
3507
Tıpkı muhtemelen kütlesinin yüzde ellisinin su olduğu
05:46
that might be 50 percent water by mass.
119
346821
2483
Jüpiter'in buzla kaplı uydularından biri gibi.
05:49
And in this case, it would have a thick steam atmosphere
120
349328
2961
Ve bu durumda, atmosferi kalın bir buhar tabakası olup,
05:52
overlaying an ocean,
121
352313
1856
sıvı sudan değil de, ne tam gaz ne de tam sıvı denemeyecek yapıda;
05:54
not of liquid water,
122
354193
1510
05:55
but of an exotic form of water, a superfluid --
123
355727
3005
egzotik formdaki süper akışkan bir su okyanusunu örtüyor olurdu.
05:58
not quite a gas, not quite a liquid.
124
358756
1990
06:00
And under that wouldn't be rock,
125
360770
1600
Onun altında da kaya değil, yüksek basınçlı bir buz türü olurdu,
06:02
but a form of high-pressure ice,
126
362394
1596
06:04
like ice IX.
127
364014
1276
buz IX gibi.
06:06
So out of all these planets out there,
128
366593
2175
Uzaklardaki bu gezegenlerin çokluğu
06:08
and the variety is just simply astonishing,
129
368792
3214
ve çeşitliliği öyle hayret verici ki,
06:12
we mostly want to find the planets that are Goldilocks planets, we call them.
130
372030
5130
en çok da Goldilocks dediğimiz gezegenleri bulmayı umuyoruz.
06:17
Not too big, not too small,
131
377184
1917
Ne çok büyük, ne çok küçük,
06:19
not too hot, not too cold --
132
379125
1847
ne çok sıcak ne de çok soğuk
06:20
but just right for life.
133
380996
1349
yaşam için tam olması gerektiği gibi.
06:22
But to do that, we'd have to be able to look
134
382658
2118
Ama bunun için gezegenin atmosferine bakabilmeliyiz,
06:24
at the planet's atmosphere,
135
384800
1334
06:26
because the atmosphere acts like a blanket trapping heat --
136
386158
2796
çünkü atmosfer, ısıyı bir battaniye gibi tutarak sera etkisi yaratır.
06:28
the greenhouse effect.
137
388978
1336
06:30
We have to be able to assess the greenhouse gases
138
390338
2820
Diğer gezegenlerde sera gazlarını ölçebilmemiz gerekir.
06:33
on other planets.
139
393182
1150
06:35
Well, science fiction got some things wrong.
140
395169
2119
İşte bu noktada bilimkurgu yanılıyor.
06:37
The Star Trek Enterprise
141
397796
1390
Uzay Yolu'nda, Atılgan'ın diğer gezegenlerin yörüngesine girmek için
06:39
had to travel vast distances at incredible speeds
142
399210
3627
06:42
to orbit other planets
143
402861
1729
çok uzun mesafeleri inanılmaz hızla gitmesi gerekiyordu.
06:44
so that First Officer Spock could analyze the atmosphere
144
404614
3976
Böylece yardımcı pilot Mr.Spock, gezegenin yaşanabilir olup olmadığını
06:48
to see if the planet was habitable
145
408614
1961
06:50
or if there were lifeforms there.
146
410599
1673
anlamak için atmosferi inceleyebilecekti.
06:52
Well, we don't need to travel at warp speeds
147
412745
2490
Diğer gezegenlerin atmosferlerini görmek için
06:55
to see other planet atmospheres,
148
415259
2129
ışık hızından da hızlı gidebilmek zorunda değiliz.
06:57
although I don't want to dissuade any budding engineers
149
417412
2784
Tabi gelecekteki mühendisler, benim yüzümden
07:00
from figuring out how to do that.
150
420220
1923
bunu keşfetmekten vazgeçmesin sakın.
07:02
We actually can and do study planet atmospheres
151
422167
2292
Biz aslında gezegen atmosferlerini buradan,
07:04
from here, from Earth orbit.
152
424483
1613
Dünya yörüngesinden inceleyebilmekteyiz.
07:06
This is a picture, a photograph of the Hubble Space Telescope
153
426120
3177
Bu Hubble Uzay Teleskobundan bir fotoğraf.
07:09
taken by the shuttle Atlantis as it was departing
154
429321
2750
Atlantis uzay aracı tarafından, Hubble'a yapılan
07:12
after the last human space flight to Hubble.
155
432095
2239
son insanlı uzay uçuşundan sonra çekildi.
07:14
They installed a new camera, actually,
156
434358
1886
Dış gezegen atmosferlerini incelememiz için
07:16
that we use for exoplanet atmospheres.
157
436268
2145
yeni bir kamera yerleştirdiler.
07:18
And so far, we've been able to study dozens of exoplanet atmospheres,
158
438437
4905
Ve şu ana kadar, onlarca dış gezegen atmosferini
-bunlardan altısını son derece detaylı olarak- inceleyebildik.
07:23
about six of them in great detail.
159
443366
2124
07:25
But those are not small planets like Earth.
160
445514
2172
Ancak bunlar Dünya gibi küçük gezegenler değil. Kolay görülebilen,
07:27
They're big, hot planets that are easy to see.
161
447710
2394
büyük ve sıcak gezegenler. Henüz bütünüyle hazır değiliz;
07:30
We're not ready,
162
450128
1238
07:31
we don't have the right technology yet to study small exoplanets.
163
451390
4375
küçük dış gezegenleri inceleyecek teknolojiye sahip değiliz.
07:36
But nevertheless,
164
456106
1158
Ama yine de, size dış gezegenlerin atmosferlerini
07:37
I wanted to try to explain to you how we study exoplanet atmospheres.
165
457288
3897
nasıl incelediğimizi anlatmak istedim.
07:41
I want you to imagine, for a moment, a rainbow.
166
461652
2222
Bir saniyeliğine bir gökkuşağı hayal edin.
07:44
And if we could look at this rainbow closely,
167
464532
2746
Eğer bu gökkuşağına yakından bakarsak
07:47
we would see that some dark lines are missing.
168
467302
2667
bazı koyu çizgilerin eksik olduğunu görürüz.
07:51
And here's our sun,
169
471127
1421
Bu da güneşimiz,
07:52
the white light of our sun split up,
170
472572
1767
Beyaz güneş ışığı, yağmur damlası tarafından değil de,
07:54
not by raindrops, but by a spectrograph.
171
474363
2286
spektrograf tarafından ayrilirsa.
07:56
And you can see all these dark, vertical lines.
172
476673
2451
İşte tüm bu koyu, dikey çizgileri görebilirsiniz.
07:59
Some are very narrow, some are wide,
173
479148
1834
Kimisi çok ince, kimisi geniş, kimisinin köşeleri gölgeli.
08:00
some are shaded at the edges.
174
480982
1425
08:02
And this is actually how astronomers have studied objects in the heavens,
175
482431
3604
Astronomlar, gökkubbedeki nesneleri böyle inceliyor,
abartısız yüzyıldan fazla süredir.
08:06
literally, for over a century.
176
486059
1495
08:07
So here, each different atom and molecule
177
487578
2426
Burada her farklı atom ve molekülün kendine özgü dizilimi var,
08:10
has a special set of lines,
178
490028
1525
08:11
a fingerprint, if you will.
179
491577
1556
bir parmak izi diyebiliriz.
08:13
And that's how we study exoplanet atmospheres.
180
493157
2737
Biz dış gezegenlerin atmosferlerini buna göre inceliyoruz.
08:15
And I'll just never forget when I started working
181
495918
2360
20 yıl önce dış gezegen atmosferlerini incelemeye başladığımda,
08:18
on exoplanet atmospheres 20 years ago,
182
498302
1856
08:20
how many people told me,
183
500182
1185
bana söylenen şu cümleleri unutmayacağım "Bu mümkün değil,
08:21
"This will never happen.
184
501391
1209
08:22
We'll never be able to study them. Why are you bothering?"
185
502624
2790
Asla onları inceleyemeyiz. Niye kendini yoruyorsun ki?"
08:25
And that's why I'm pleased to tell you about all the atmospheres studied now,
186
505438
3674
İşte bu yüzden incelediğimiz atmosferleri anlatmak çok keyifli.
08:29
and this is really a field of its own.
187
509136
1849
Bu bütünüyle kendine özgü bir alan.
08:31
So when it comes to other planets, other Earths,
188
511009
2522
Diğer gezegenler, diğer Dünyalar denilince
08:33
in the future when we can observe them,
189
513555
2077
gelecekte onları gözlemleyebildiğimizde ne tür gazları arayacağız?
08:35
what kind of gases would we be looking for?
190
515656
2059
08:38
Well, you know, our own Earth has oxygen in the atmosphere
191
518144
3175
Evet Dünyamızın atmosferi hacimsel olarak
08:41
to 20 percent by volume.
192
521343
1459
yüzde 20 oksijene sahip.
08:43
That's a lot of oxygen.
193
523445
1269
Bu çok fazla oksijen demek.
08:45
But without plants and photosynthetic life,
194
525457
2745
Ama bitkiler ve fotosentez olmasa
08:48
there would be no oxygen,
195
528226
1410
hiç oksijen olmazdı, neredeyse hiç.
08:49
virtually no oxygen in our atmosphere.
196
529660
1841
Öyleyse oksijen hayatın kaynağı.
08:52
So oxygen is here because of life.
197
532116
1923
08:54
And our goal then is to look for gases in other planet atmospheres,
198
534063
4107
Diğer gezegen atmosferlerinde,
hayatı sağlayan gazları aramak
08:58
gases that don't belong,
199
538194
2037
09:00
that we might be able to attribute to life.
200
540255
2383
amacımız olmalı.
09:02
But which molecules should we search for?
201
542662
2081
Ama hangi molekülleri arıyoruz?
09:04
I actually told you how diverse exoplanets are.
202
544767
2663
Size dış gezegenlerin ne kadar çeşitli olduğunu söylemiştim.
09:07
We expect that to continue in the future
203
547454
1997
Gelecekte farklı Dünyalar bulduğumuzda,
09:09
when we find other Earths.
204
549475
1301
bunun süreceğini umuyoruz.
09:10
And that's one of the main things I'm working on now,
205
550800
2572
Bu benim üzerinde çalıştığım şey. Bununla ilgili bir kuramım var.
09:13
I have a theory about this.
206
553396
1293
09:14
It reminds me that nearly every day,
207
554713
2288
Bu bana neredeyse her gün kütleçekim fiziği ve evrembilim hakkında
09:17
I receive an email or emails
208
557025
2652
09:19
from someone with a crazy theory about physics of gravity
209
559701
3627
çılgın kuramlar içeren e-postalar alacağımı hatırlattı.
09:23
or cosmology or some such.
210
563352
1832
09:25
So, please don't email me one of your crazy theories.
211
565208
3333
O yüzden bana lütfen çılgın kuramlarınızı yollamayın.
09:28
(Laughter)
212
568565
1214
(Kahkahalar)
09:29
Well, I had my own crazy theory.
213
569803
2178
Benim kendi çılgın kuramım var. Ama bir MIT profesörü kime gider?
09:32
But, who does the MIT professor go to?
214
572005
1984
09:34
Well, I emailed a Nobel Laureate in Physiology or Medicine
215
574703
4211
Ben de Fizyoloji ya da Tıp alanında Nobel ödüllü
09:38
and he said, "Sure, come and talk to me."
216
578938
1973
birine e-posta attım ve görüşmeyi kabul etti.
09:40
So I brought my two biochemistry friends
217
580935
1999
Yanıma iki biyokimyacı arkadaşımı da alıp
09:42
and we went to talk to him about our crazy theory.
218
582958
2352
çılgın kuramımız hakkında konuşmaya gittim.
09:45
And that theory was that life produces all small molecules,
219
585334
3441
O kuram, yaşamın tüm küçük molekülleri ürettiğiydi,
09:48
so many molecules.
220
588799
1674
birçok molekülü.
09:50
Like, everything I could think of, but not being a chemist.
221
590497
2895
Düşünebildiğim her şeyi, ama kimyager olarak değil.
09:53
Think about it:
222
593416
1183
Bir düşünün:
09:54
carbon dioxide, carbon monoxide,
223
594623
2030
Karbondioksit, karbonmonoksit,
09:56
molecular hydrogen, molecular nitrogen,
224
596677
1859
moleküler hidrojen, moleküler azot,
09:58
methane, methyl chloride --
225
598560
1366
metan, metil klorür,
09:59
so many gases.
226
599950
1161
yani bir sürü gaz.
10:01
They also exist for other reasons,
227
601135
1935
Bunlar başka nedenlerden de var olurlar
10:03
but just life even produces ozone.
228
603094
1852
ama yalnızca hayat ozonu üretir.
10:04
So we go to talk to him about this,
229
604970
1758
Bununla ilgili konuşmak için yanına gitmiştik
10:06
and immediately, he shot down the theory.
230
606752
2142
ki aniden kuramı çürüttü.
10:09
He found an example that didn't exist.
231
609226
2267
Var olmayan bir örnek buldu.
10:11
So, we went back to the drawing board
232
611948
1781
Böylece en başa dönmüştük.
10:13
and we think we have found something very interesting in another field.
233
613753
3428
Farklı bir alanda çok ilginç bir şey bulduğumuzu düşündük.
10:17
But back to exoplanets,
234
617205
1420
Ama dış gezegenlere döndüğümüzde,
10:18
the point is that life produces so many different types of gases,
235
618649
3279
ana nokta hayatın birçok farklı türde gaz ürettiğiydi; binlerce gaz.
10:21
literally thousands of gases.
236
621952
2212
10:24
And so what we're doing now is just trying to figure out
237
624188
2667
Ne tür dış gezegenlerde, hangi tür gazların hayatı
10:26
on which types of exoplanets,
238
626879
1589
10:28
which gases could be attributed to life.
239
628492
3220
mümkün kılabileceğini bulmaya çalışıyoruz.
10:34
And so when it comes time when we find gases
240
634182
2048
Dış gezegen atmosferindeki gazları bulduğumuzda onları üreten şeyin;
10:36
in exoplanet atmospheres
241
636254
1351
10:37
that we won't know if they're being produced
242
637629
2096
zeki uzaylılar mı, ağaçlar mı ya da bir bataklık,
10:39
by intelligent aliens or by trees,
243
639749
3030
10:42
or a swamp,
244
642803
1210
hatta sadece tek hücreli mikrobik canlılar mı
10:44
or even just by simple, single-celled microbial life.
245
644037
2861
olduğunu bilemeyeceğiz.
10:47
So working on the models
246
647541
1550
Modeller üzerinde çalışmak ve biyokimya üzerinde çalışmak güzel.
10:49
and thinking about biochemistry,
247
649115
1651
10:50
it's all well and good.
248
650790
1197
10:52
But a really big challenge ahead of us is: how?
249
652011
2885
Ama önümüzdeki en büyük engel: Nasıl?
10:54
How are we going to find these planets?
250
654920
2162
Bu gezegenleri nasıl bulacaktık?
10:57
There are actually many ways to find planets,
251
657106
2204
Gezegenleri bulmak için birçok yol var
10:59
several different ways.
252
659310
1519
birkaç farklı yol.
11:00
But the one that I'm most focused on is how can we open a gateway
253
660853
3859
Ama benim en çok odaklandığım şey
11:04
so that in the future,
254
664736
1237
gelecekte, yüzlerce Dünya bulabilmemizi
11:05
we can find hundreds of Earths.
255
665997
1849
sağlayabilecek bir kapı açmak.
11:07
We have a real shot at finding signs of life.
256
667870
2333
Hayat izlerini bulmada isabet ettirecek bir yol bulduk.
11:10
And actually, I just finished leading a two-year project
257
670227
3126
Starshade (Yıldız gölgeleyici) adını verdiğimiz bir kavramın
11:13
in this very special phase
258
673377
2088
çok özel bir aşaması üzerine olan iki yıllık bir projeyi yeni bitirdik.
11:15
of a concept we call the starshade.
259
675489
2654
11:18
And the starshade is a very specially shaped screen
260
678167
2953
Starshade, özel olarak biçimlendirilmis bir ekran.
11:21
and the goal is to fly that starshade
261
681144
1867
Starshade uçarak yıldız ışığını engeller. Böylece teleskobun
11:23
so it blocks out the light of a star
262
683035
3094
gezegenleri doğrudan görmesini sağlar.
11:26
so that the telescope can see the planets directly.
263
686153
2939
Burada beni ve iki takım arkadaşımı,
11:29
Here, you can see myself and two team members
264
689116
2393
11:31
holding up one small part of the starshade.
265
691533
2189
Yıldız Gölgeleyici'nin küçük bir bölümünü tutarken görüyorsunuz.
11:33
It's shaped like a giant flower,
266
693746
1580
Dev bir çiçeğe benziyor. Bu da prototip taç yapraklardan biri.
11:35
and this is one of the prototype petals.
267
695350
2483
11:38
The concept is that a starshade and telescope could launch together,
268
698907
4461
Fikir şu: Bir yıldız gölgeleyici ile teleskop birlikte hazırlanır;
11:43
with the petals unfurling from the stowed position.
269
703392
2594
taç yapraklar kapalı durumdan açık duruma geçer.
11:46
The central truss would expand,
270
706896
2056
Ana kiriş genişlerken, yapraklar yerlerine sabitlenir
11:48
with the petals snapping into place.
271
708976
3092
Şimdi, bu öylesine kusursuz olmalı ki,
11:52
Now, this has to be made very precisely,
272
712092
2230
11:54
literally, the petals to microns
273
714346
1588
bindebir milimetrelik yapraklar milimetrelere yerleşmeli.
11:55
and they have to deploy to millimeters.
274
715958
2715
11:58
And this whole structure would have to fly
275
718697
2055
Ve bu yapı teleskoptan onbinlerce km uzağa uçmalı.
12:00
tens of thousands of kilometers away from the telescope.
276
720776
3359
12:04
It's about tens of meters in diameter.
277
724159
2142
Çapı onlarca metre civarında.
12:06
And the goal is to block out the starlight to incredible precision
278
726785
4953
Amaç, yıldızdan gelen ışığı bütünüyle engelleyip
12:11
so that we'd be able to see the planets directly.
279
731762
2738
gezegenleri doğrudan görebilmek.
12:15
And it has to be a very special shape,
280
735333
2229
Işığın kırınım fiziği nedeniyle
12:17
because of the physics of defraction.
281
737586
1889
çok özel bir şekle sahip olmalı.
12:19
Now this is a real project that we worked on,
282
739499
2219
Üzerinde çalıştığımız bu proje, inanamayacağınız kadar zor.
12:21
literally, you would not believe how hard.
283
741742
2468
12:24
Just so you believe it's not just in movie format,
284
744234
2662
Bir film düzeneği olduğunu düşünmeyin diye gerçek bir fotoğraf göstereyim.
12:26
here's a real photograph
285
746920
1636
12:28
of a second-generation starshade deployment test bed in the lab.
286
748580
4991
Bu, laboratuvarda ikinci nesil Starshade sınama ortamı.
12:33
And in this case, I just wanted you to know
287
753595
2079
Bu durumda, ana kirişin
12:35
that that central truss has heritage left over
288
755698
2490
uzaydaki geniş telsiz dağıtıcılarının
12:38
from large radio deployables in space.
289
758212
1914
artıklarından beslendiğini bilmenizi isterim.
12:41
So after all of that hard work
290
761372
1656
Tüm bu çılgın gazların orada olabileceğini
12:43
where we try to think of all the crazy gases that might be out there,
291
763052
3793
düşündüğümüz bu zorlu çalışmadan
12:46
and we build the very complicated space telescopes
292
766869
2928
ve çok karmaşık bir uzay teleskobu
12:49
that might be out there,
293
769821
1227
inşa ettikten sonra ne bulacağız?
12:51
what are we going to find?
294
771072
1296
12:52
Well, in the best case,
295
772725
1758
En iyi ihtimalle,
12:54
we will find an image of another exo-Earth.
296
774507
2797
başka bir uzak Dünya'nın görüntüsünü.
12:58
Here is Earth as a pale blue dot.
297
778328
2259
Burada Dünya soluk bir mavi nokta.
13:00
And this is actually a real photograph of Earth
298
780611
2559
Voyager 1 uzay aracı tarafından
13:03
taken by the Voyager 1 spacecraft,
299
783194
1870
dört milyar mil öteden
13:05
four billion miles away.
300
785088
1618
çekilmiş gerçek bir fotoğraf bu.
13:07
And that red light is just scattered light in the camera optics.
301
787159
3238
Ve o kırmızı ışık, kamera optiğinde saçılan ışık.
13:11
But what's so awesome to consider
302
791315
2396
Düşüncesi bile güzel olan şey şu ki,
13:13
is that if there are intelligent aliens
303
793735
3049
eğer bize yakın bir yıldızın yörüngesindeki gezegende
13:16
orbiting on a planet around a star near to us
304
796808
3954
zeki yaratıklar varsa ve bizim inşa etmeye çalıştığımız türden
13:20
and they build complicated space telescopes
305
800786
2045
13:22
of the kind that we're trying to build,
306
802855
1927
karmaşık uzay teleskobu yapmışlarsa
13:24
all they'll see is this pale blue dot,
307
804806
2500
tüm görecekleri bu soluk mavi nokta,
13:27
a pinprick of light.
308
807330
1285
iğne deliği kadar ışık.
13:29
And so sometimes, when I pause to think
309
809456
3066
Bazen mesleki mücadelem ve büyük hırsımı
13:32
about my professional struggle and huge ambition,
310
812546
4253
bırakıp düşündüğümde;
13:36
it's hard to think about that
311
816823
1993
evrenin genişliğine
13:38
in contrast to the vastness of the universe.
312
818840
2419
akıl erdirmek güç.
13:42
But nonetheless, I am devoting the rest of my life
313
822120
4126
Ama yine de, hayatımın geri kalanını
13:46
to finding another Earth.
314
826270
1350
başka bir Dünya bulmaya adadım.
13:48
And I can guarantee
315
828296
2215
Ve garanti verebilirim ki
13:50
that in the next generation of space telescopes,
316
830535
2383
gelecek nesil uzay teleskoplarında,
13:52
in the second generation,
317
832942
1540
ikinci nesilde,
13:54
we will have the capability to find and identity other Earths.
318
834506
5406
diğer dünyaları bulma ve tanımlama,
13:59
And the capability to split up the starlight
319
839936
2674
gazları aramak için
14:02
so that we can look for gases
320
842634
1553
yıldızgölgesini bölme
14:04
and assess the greenhouse gases in the atmosphere,
321
844211
3486
ve atmosferdeki sera gazlarını ölçme,
14:07
estimate the surface temperature,
322
847721
1598
yüzey sıcaklığını hesaplama
14:09
and look for signs of life.
323
849343
1758
ve hayat izleri arama yeteneğimiz olacak.
14:11
But there's more.
324
851736
1421
Ama daha fazlası var:
14:13
In this case of searching for other planets like Earth,
325
853181
3364
Dünya'ya benzeyen gezegen arayışında
14:16
we are making a new kind of map
326
856569
2595
yakın yıldızlar ve onların yörüngesindeki
14:19
of the nearby stars and of the planets orbiting them,
327
859188
3260
insanların yaşayamayacağı gezegenlerin de
14:22
including [planets] that actually might be inhabitable by humans.
328
862472
3771
dahil olduğu yeni bir harita oluşturuyoruz.
14:26
And so I envision that our descendants,
329
866915
2381
Yüzyıllarca yıl sonraki neslimizin
14:29
hundreds of years from now,
330
869320
1805
diğer dünyalara yıldızlararası yolculuk
14:31
will embark on an interstellar journey to other worlds.
331
871149
3027
yapacağını ve geçmişe baktığında
14:35
And they will look back at all of us
332
875059
2912
Dünya benzeri dünyaları bulan
14:37
as the generation who first found the Earth-like worlds.
333
877995
3008
nesil olarak bizi tanımlayacağını düşünüyorum.
14:41
Thank you.
334
881822
1151
Teşekkür ederim.
14:42
(Applause)
335
882997
6511
(Alkış)
14:49
June Cohen: And I give you, for a question,
336
889532
2100
June Cohen: Rosetta Projesi Müdürü Fred Jansen'ın bir sorusu var.
14:51
Rosetta Mission Manager Fred Jansen.
337
891656
1728
14:53
Fred Jansen: You mentioned halfway through
338
893817
2031
Fred Jansen: Dünya benzeri dış gezegenlerin
14:55
that the technology to actually look at the spectrum
339
895872
3787
yörüngesine bakacak teknolojiye giden yolun
14:59
of an exoplanet like Earth is not there yet.
340
899683
2629
yarısından bahsettiniz. Henüz oraya ulaşamadık.
15:02
When do you expect this will be there,
341
902336
1887
Ne zaman olacağını düşünüyorsunuz
15:04
and what's needed?
342
904247
1268
ve bunun için ne gerekiyor?
15:05
Actually, what we expect is what we call our next-generation Hubble telescope.
343
905539
4615
Aslında umudumuz, gelecek nesil Hubble teleskobu.
Ona, James Webb Uzay Teleskobu ismi verildi
15:10
And this is called the James Webb Space Telescope,
344
910531
2341
15:12
and that will launch in 2018,
345
912896
1703
ve 2018'de faaliyete geçecek.
15:14
and that's what we're going to do,
346
914623
1822
Yapacağımız şey bu,
15:16
we're going to look at a special kind of planet
347
916469
2264
Yerleşik olmayan dış gezegenler dediğimiz
15:18
called transient exoplanets,
348
918757
1456
özel türden gezegenleri inceleyeceğiz
15:20
and that will be our first shot at studying small planets
349
920237
3101
ve bu küçük gezegenlerdeki yaşanabilirliği belirten
15:23
for gases that might indicate the planet is habitable.
350
923362
3298
gazları incelemedeki ilk şansımız olacak.
15:27
JC: I'm going to ask you one follow-up question, too, Sara,
351
927477
2809
JC: Teşekkürler. Konuya ilgi duyan biri olarak
15:30
as the generalist.
352
930310
1206
ek bir soru daha soracağım, Sara.
15:31
So I am really struck by the notion in your career
353
931540
3093
Dış gezegenler hakkında düşünmeye başladığında
15:34
of the opposition you faced,
354
934657
1399
karşılaştığın itiraz beni çok etkiledi.
15:36
that when you began thinking about exoplanets,
355
936080
2144
15:38
there was extreme skepticism in the scientific community
356
938248
2666
Bilimsel topluluklarca dış gezegenlerin varlığına ilişkin
15:40
that they existed,
357
940938
1151
aşırı kuşkucu bir tavır vardı ve onlara yanıldıklarını gösterdin.
15:42
and you proved them wrong.
358
942113
1269
15:43
What did it take to take that on?
359
943406
1713
Seni buna ne itti?
15:45
SS: Well, the thing is that as scientists,
360
945143
2070
SS: Bilim insanları olarak kuşkucu olmamız beklenir;
15:47
we're supposed to be skeptical,
361
947237
1958
15:49
because our job to make sure that what the other person is saying
362
949219
3048
çünkü işimiz başka birinin söylediği şeyin
15:52
actually makes sense or not.
363
952291
1339
mantıklı olup olmadığından emin olmak.
15:53
But being a scientist,
364
953654
2557
Ama bir bilimci olmak
15:56
I think you've seen it from this session,
365
956235
2420
sanırım bu oturumda gördüğünüz gibi,
15:58
it's like being an explorer.
366
958679
1682
kaşif olmak gibi.
16:00
You have this immense curiosity,
367
960385
1989
Sonu olmayan merağa sahipsiniz,
16:02
this stubbornness,
368
962398
1299
bu inatçılık ve kararlılık
16:03
this sort of resolute will that you will go forward
369
963721
2382
başkaları ne derse desin
16:06
no matter what other people say.
370
966127
2031
devam etmenizi sağlayan şey.
16:08
JC: I love that. Thank you, Sara.
371
968182
1676
JC: Çok hoş. Teşekkür ederim, Sara .
16:09
(Applause)
372
969882
2995
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7