Sara Seager: The search for planets beyond our solar system

Tłumaczenie: Tomasz Olczak Korekta: Marta Konieczna

I'm here to tell you about the real search for alien life.

Chcę opowiedzieć wam o prawdziwym poszukiwaniu obcych.

Not little green humanoids arriving in shiny UFOs,

Nie o małych zielonych ludzikach w błyszczących statkach,

although that would be nice.

choć byłoby to miłe,

But it's the search for planets orbiting stars far away.

ale o poszukiwaniu planet okrążających gwiazdy daleko stąd.

Every star in our sky is a sun.

Każda gwiazda na niebie jest słońcem.

And if our sun has planets --

Skoro Słońce ma planety:

Mercury, Venus, Earth, Mars, etc.,

Merkury, Wenus, Ziemię, Marsa, itd.,

surely those other stars should have planets also,

to zapewne inne gwiazdy, powinny posiadać swoje,

and they do.

i tak też jest.

And in the last two decades,

Przez ostatnie dwie dekady,

astronomers have found thousands of exoplanets.

astronomowie odnaleźli tysiące egzoplanet.

Our night sky is literally teeming with exoplanets.

Nasze niebo jest dosłownie nimi przepełnione.

We know, statistically speaking,

Statystycznie,

that every star has at least one planet.

każda gwiazda ma przynajmniej jedną planetę.

And in the search for planets,

Dzięki poszukiwaniu planet,

and in the future, planets that might be like Earth,

w przyszłości także planet podobnych do Ziemi,

we're able to help address

możemy znaleźć odpowiedzi

some of the most amazing and mysterious questions

na niektóre z największych, tajemniczych pytań,

that have faced humankind for centuries.

które trapią ludzkość od stuleci.

Why are we here?

Dlaczego tutaj jesteśmy?

Why does our universe exist?

Dlaczego nasz wszechświat istnieje?

How did Earth form and evolve?

Jak powstała Ziemia i jak ewoluowała?

How and why did life originate and populate our planet?

Jak powstało i rozwijało się życie na naszej planecie?

The second question that we often think about is:

Drugie pytanie, o którym często myślimy, to:

Are we alone?

Czy jesteśmy sami?

Is there life out there?

Czy jest gdzieś tam życie?

Who is out there?

Kto tam jest?

You know, this question has been around for thousands of years,

Te kwestie nurtują nas od tysięcy lat,

since at least the time of the Greek philosophers.

przynajmniej od czasów greckich filozofów.

But I'm here to tell you just how close we're getting

Chcę opowiedzieć wam, jak blisko jesteśmy

to finding out the answer to this question.

udzielenia na nie odpowiedzi.

It's the first time in human history that this really is within reach for us.

Pierwszy raz w historii jest to możliwe.

Now when I think about the possibilities for life out there,

Myśląc o prawdopodobnym istnieniu życia gdzieś w kosmosie,

I think of the fact that our sun is but one of many stars.

wiem, że Słońce jest jedną z wielu gwiazd.

This is a photograph of a real galaxy,

Oto zdjęcie prawdziwej galaktyki.

we think our Milky Way looks like this galaxy.

Sądzimy, że Droga Mleczna wygląda podobnie.

It's a collection of bound stars.

Jest to zbiór powiązanych gwiazd.

But our [sun] is one of hundreds of billions of stars

Ale Słońce jest jedną z setek miliardów gwiazd,

and our galaxy is one of upwards of hundreds of billions of galaxies.

a nasza galaktyka jedną z setek miliardów galaktyk.

Knowing that small planets are very common,

Wiedząc, że małe planety są powszechne,

you can just do the math.

możecie sami to policzyć.

And there are just so many stars and so many planets out there,

Jest tak wiele gwiazd i tak wiele planet,

that surely, there must be life somewhere out there.

że z pewnością gdzieś tam musi być życie.

Well, the biologists get furious with me for saying that,

Biolodzy wściekają się na mnie za te słowa,

because we have absolutely no evidence for life beyond Earth yet.

ponieważ nie nie mamy żadnych dowodów na istnienie życia poza Ziemią.

Well, if we were able to look at our galaxy from the outside

Jeżeli bylibyśmy w stanie popatrzeć na naszą galaktykę z zewnątrz,

and zoom in to where our sun is,

i przybliżyć obszar Słońca,

we see a real map of the stars.

ujrzymy prawdziwą mapę gwiazd.

And the highlighted stars are those with known exoplanets.

Zaznaczone gwiazdy, to te ze znanymi nam egzoplanetami.

This is really just the tip of the iceberg.

To dopiero wierzchołek góry lodowej.

Here, this animation is zooming in onto our solar system.

Ta animacja przybliża Układ Słoneczny.

And you'll see here the planets

Zobaczycie tutaj planety,

as well as some spacecraft that are also orbiting our sun.

jak również statki kosmiczne, orbitujące wokół Słońca.

Now if we can imagine going to the West Coast of North America,

Wyobraźmy sobie podróż na Zachodnie Wybrzeże Ameryki Północnej.

and looking out at the night sky,

Spoglądając w niebo,

here's what we'd see on a spring night.

oto, co zobaczylibyśmy w wiosenną noc.

And you can see the constellations overlaid

Możemy dostrzec tak rozłożone konstelacje,

and again, so many stars with planets.

oraz tak wiele gwiazd z planetami.

There's a special patch of the sky where we have thousands of planets.

Oto pewien fragment nieba z tysiącami gwiazd.

This is where the Kepler Space Telescope focused for many years.

Tu Teleskop Keplera koncentrował się przez wiele lat.

Let's zoom in and look at one of the favorite exoplanets.

Przybliżmy i zobaczmy jedną z ulubionych egzoplanet.

This star is called Kepler-186f.

Gwiazda nosi nazwę Kepler-186f.

It's a system of about five planets.

Jest to system około 5 planet.

And by the way, most of these exoplanets, we don't know too much about.

Warto wspomnieć, że o większości egzoplanet nie wiemy za wiele.

We know their size, and their orbit and things like that.

Znamy ich rozmiar, orbitę oraz podobne informacje.

But there's a very special planet here called Kepler-186f.

Ale oto bardzo wyjątkowa planeta, znana jako Kepler-186f.

This planet is in a zone that is not too far from the star,

Znajduje się w strefie, będącej niedaleko gwiazdy,

so that the temperature may be just right for life.

więc temperatura może być tam idealna dla życia.

Here, the artist's conception is just zooming in

Oto koncepcja artystyczna, która przybliża obraz tej planety

and showing you what that planet might be like.

i pokazuje jak może ona wyglądać.

So, many people have this romantic notion of astronomers

Wiele ludzi ma romantyczne wizje astronomów,

going to the telescope on a lonely mountaintop

idących do teleskopu na samotną górę

and looking at the spectacular night sky through a big telescope.

i patrzących na spektakularne niebo poprzez ogromny teleskop.

But actually, we just work on our computers like everyone else,

Ale tak naprawdę, pracujemy na komputerach, tak jak inni.

and we get our data by email or downloading from a database.

Dostajemy nasze informacje w e-mailach, albo ściągając je z baz danych.

So instead of coming here to tell you

Więc zamiast opowiadać wam tutaj

about the somewhat tedious nature of the data and data analysis

o żmudnej naturze danych, ich analizie,

and the complex computer models we make,

złożonych modelach komputerowych,

I have a different way to try to explain to you

opowiem wam w inny sposób

some of the things that we're thinking about exoplanets.

o aspektach, które rozważamy przy egzoplanetach.

Here's a travel poster:

Oto plakat wycieczki:

"Kepler-186f:

"Kepler-186f:

Where the grass is always redder on the other side."

Tam, gdzie trawa jest czerwieńsza po drugiej stronie."

That's because Kepler-186f orbits a red star,

Jest tak, ponieważ Kepler-186f okrąża czerwoną gwiazdę,

and we're just speculating that perhaps the plants there,

sądzimy, że mogą tam być rośliny.

if there is vegetation that does photosynthesis,

Jeżeli jest tam wegetacja i fotosynteza,

it has different pigments and looks red.

to ma inny pigment i jest czerwona.

"Enjoy the gravity on HD 40307g,

"Ciesz się grawitacją

na Super Ziemi HD 40307g."

a Super-Earth."

This planet is more massive than Earth

To planeta masywniejsza od Ziemi, z większą grawitacją powierzchniową.

and has a higher surface gravity.

"Relax on Kepler-16b,

"Zrelaksuj się na Kepler-16b,

where your shadow always has company."

gdzie Twój cień zawsze ma towarzystwo."

(Laughter)

(Śmiech)

We know of a dozen planets that orbit two stars,

Wiemy o tuzinie planet orbitujących wokół dwóch gwiazd,

and there's likely many more out there.

prawdopodobnie jest ich znacznie więcej.

If we could visit one of those planets,

Gdybyśmy mogli odwiedzić jedną z nich,

you literally would see two sunsets

zobaczylibyśmy dwa zachody słońca

and have two shadows.

i dwa cienie.

So actually, science fiction got some things right.

Science fiction zawiera w sobie ziarenko prawdy.

Tatooine from Star Wars.

Tatooine z Gwiezdnych Wojen.

And I have a couple of other favorite exoplanets

Mam kilka innych ulubionych egzoplanet,

to tell you about.

o których opowiem.

This one is Kepler-10b,

Oto Kepler-10b,

it's a hot, hot planet.

to bardzo, bardzo gorąca planeta.

It orbits over 50 times closer to its star

Okrąża swoją gwiazdę około 50 razy bliżej

than our Earth does to our sun.

niż Ziemia Słońce.

And actually, it's so hot,

Jest tak gorąca,

we can't visit any of these planets, but if we could,

że nie możemy ich odwiedzić, nawet gdybyśmy mogli,

we would melt long before we got there.

stopilibyśmy się przed dotarciem tam.

We think the surface is hot enough to melt rock

Powierzchnia jest tak gorąca, że stopiłaby skały

and has liquid lava lakes.

i ma płynne jeziora lawy

Gliese 1214b.

Gliese 1214b.

This planet, we know the mass and the size

To planeta, której znamy wagę i rozmiar,

and it has a fairly low density.

a która ma dość niską gęstość.

It's somewhat warm.

Jest dość ciepła.

We actually don't know really anything about this planet,

Tak naprawdę, nic o niej nie wiemy,

but one possibility is that it's a water world,

ale możliwe, że jest to wodny świat,

like a scaled-up version of one of Jupiter's icy moons

jakby przeskalowana wersja jednego z lodowych księżyców Jowisza,

that might be 50 percent water by mass.

który może składać się w 50% z wody.

And in this case, it would have a thick steam atmosphere

W tym przypadku miałaby ona gęstą, parową atmosferę,

overlaying an ocean,

otaczającą ocean,

not of liquid water,

nie z płynnej wody,

but of an exotic form of water, a superfluid --

lecz z egzotycznej formy wody, super-fluidu,

not quite a gas, not quite a liquid.

nie całkiem gazu ani nie całkiem płynu.

And under that wouldn't be rock,

Pod spodem nie byłoby skał,

but a form of high-pressure ice,

ale forma skompresowanego lodu,

like ice IX.

jak lód IX.

So out of all these planets out there,

Spośród wszystkich tych planet,

and the variety is just simply astonishing,

których różnorodność jest zadziwiająca,

we mostly want to find the planets that are Goldilocks planets, we call them.

chcemy znaleźć planety Goldilocks, tak je nazywamy.

Not too big, not too small,

Nie za duże, nie za małe,

not too hot, not too cold --

nie za ciepłe, nie za zimne,

but just right for life.

ale idealne do życia.

But to do that, we'd have to be able to look

By to zrobić, musielibyśmy zaobserwować atmosferę planety,

at the planet's atmosphere,

because the atmosphere acts like a blanket trapping heat --

ponieważ działa jak koc zatrzymujący ciepło,

the greenhouse effect.

to tzw. efekt cieplarniany.

We have to be able to assess the greenhouse gases

Musimy wiedzieć jak ocenić gazy cieplarniane

on other planets.

na innych planetach.

Well, science fiction got some things wrong.

Science fiction popełnia też kilka błędów.

The Star Trek Enterprise

Star Trek Enterprise

had to travel vast distances at incredible speeds

musiał pokonywać ogromne dystanse w niesamowitych prędkościach,

to orbit other planets

by okrążać inne planety,

so that First Officer Spock could analyze the atmosphere

i Pierwszy Oficer Spock mógł przeanalizować atmosferę,

to see if the planet was habitable

czy planeta nadaje się do zamieszkania

or if there were lifeforms there.

i czy są tam inne formy życia.

Well, we don't need to travel at warp speeds

Nie musimy podróżować z prędkością warp,

to see other planet atmospheres,

żeby dostrzec atmosfery innych planet.

although I don't want to dissuade any budding engineers

Choć nie chcę zniechęcać młodych inżynierów,

from figuring out how to do that.

od wymyślenia, jak tego dokonać.

We actually can and do study planet atmospheres

Możemy badać atmosfery planet nawet stąd,

from here, from Earth orbit.

z orbity Ziemi.

This is a picture, a photograph of the Hubble Space Telescope

Oto zdjęcie Teleskopu Hubble'a,

taken by the shuttle Atlantis as it was departing

wykonane przez wahadłowiec Atlantis, kiedy powracał

after the last human space flight to Hubble.

po ostatnim ludzkim locie do Hubble'a.

They installed a new camera, actually,

Zainstalowani oni nową kamerę,

that we use for exoplanet atmospheres.

do obserwacji atmosfery egzoplanet.

And so far, we've been able to study dozens of exoplanet atmospheres,

Przestudiowaliśmy już kilkanaście atmosfer egzoplanet,

about six of them in great detail.

około sześć z nich z dużą dokładnością.

But those are not small planets like Earth.

Nie są to małe planety jak Ziemia.

They're big, hot planets that are easy to see.

To duże, ciepłe planety, łatwe do obserwacji.

We're not ready,

Nie jesteśmy gotowi,

we don't have the right technology yet to study small exoplanets.

nie posiadamy niezbędnej technologii do obserwacji małych egzoplanet.

But nevertheless,

Pomimo to,

I wanted to try to explain to you how we study exoplanet atmospheres.

chciałabym wytłumaczyć, jak analizujemy atmosfery egzoplanet.

I want you to imagine, for a moment, a rainbow.

Wyobraźcie sobie tęczę.

And if we could look at this rainbow closely,

Spoglądając na nią z bliska,

we would see that some dark lines are missing.

zauważycie, że brakuje niektórych ciemnych linii.

And here's our sun,

Oto Słońce,

the white light of our sun split up,

jego białe światło ulega dyfrakcji

not by raindrops, but by a spectrograph.

nie poprzez krople deszczu, a spektrograf.

And you can see all these dark, vertical lines.

Widzicie te ciemne poziome linie.

Some are very narrow, some are wide,

Niektóre są cienkie, inne szerokie,

some are shaded at the edges.

inne zamazane na krawędzi.

And this is actually how astronomers have studied objects in the heavens,

W ten właśnie sposób, astronomowie analizowali wszechświat,

literally, for over a century.

przez ponad stulecie.

So here, each different atom and molecule

Tutaj każdy atom i cząsteczka

has a special set of lines,

ma swój specjalny zestaw linii,

a fingerprint, if you will.

odcisk palca, jak wolicie.

And that's how we study exoplanet atmospheres.

A oto jak studiujemy atmosfery egzoplanet.

And I'll just never forget when I started working

Nigdy nie zapomnę początku mojej pracy

on exoplanet atmospheres 20 years ago,

nad atmosferami egzoplanet 20 lat temu,

how many people told me,

jak wiele osób mówiło:

"This will never happen.

"To nigdy nie nastąpi.

We'll never be able to study them. Why are you bothering?"

Nigdy ich nie zbadamy. Dlaczego się kłopoczesz?"

And that's why I'm pleased to tell you about all the atmospheres studied now,

Dlatego milo mi opowiadać wam o atmosferach aktualnie badanych.

and this is really a field of its own.

Jest to już osobna dziedzina.

So when it comes to other planets, other Earths,

Jeśli chodzi o inne planety, inne ziemie,

in the future when we can observe them,

gdy będziemy je obserwować w przyszłości,

what kind of gases would we be looking for?

jakich gazów będziemy szukać?

Well, you know, our own Earth has oxygen in the atmosphere

Ziemia ma tlen w atmosferze,

to 20 percent by volume.

około 20% objętości.

That's a lot of oxygen.

To ogromna ilość tlenu.

But without plants and photosynthetic life,

Ale bez roślin i fotosyntezy,

there would be no oxygen,

nie byłoby żadnego życia,

virtually no oxygen in our atmosphere.

dosłownie zero tlenu w atmosferze.

So oxygen is here because of life.

Wiec tlen jest tutaj z powodu życia.

And our goal then is to look for gases in other planet atmospheres,

Naszym celem jest szukać gazów na innych planetach,

gases that don't belong,

gazów które są tam nienaturalne,

that we might be able to attribute to life.

które możemy przypisać jako ślady życia.

But which molecules should we search for?

Ale jakich molekuł powinniśmy szukać?

I actually told you how diverse exoplanets are.

Mówiłam wam, jak różnorodne są egzoplanety.

We expect that to continue in the future

Chcemy to kontynuować w przyszłości,

when we find other Earths.

gdy znajdziemy inne ziemie.

And that's one of the main things I'm working on now,

To jedna z głównych rzeczy, nad którymi pracuję.

I have a theory about this.

Mam na ten temat teorię.

It reminds me that nearly every day,

Przypomina mi się, że praktycznie każdego dnia

I receive an email or emails

otrzymuję e-mail lub kilka

from someone with a crazy theory about physics of gravity

od kogoś ze zwariowaną teorią na temat fizyki grawitacji

or cosmology or some such.

albo kosmologii, albo coś w tym stylu.

So, please don't email me one of your crazy theories.

Proszę, nie wysyłajcie mi swoich szalonych teorii.

(Laughter)

(Śmiech)

Well, I had my own crazy theory.

Cóż, miałam swoją własną szaloną teorię,

But, who does the MIT professor go to?

ale do kogo może iść profesor MIT?

Well, I emailed a Nobel Laureate in Physiology or Medicine

Napisałam więc do laureata Nagrody Nobla w fizjologii lub medycynie,

and he said, "Sure, come and talk to me."

powiedział: "Pewnie, przyjdź, pogadamy".

So I brought my two biochemistry friends

Wzięłam dwóch kolegów biochemików,

and we went to talk to him about our crazy theory.

opowiedzieliśmy mu o naszej szalonej teorii.

And that theory was that life produces all small molecules,

Według niej, życie produkuje wszystkie małe cząsteczki,

so many molecules.

wiele cząsteczek.

Like, everything I could think of, but not being a chemist.

Wszystko o czym mogłam pomyśleć, nie będąc chemikiem.

Think about it:

Pomyślcie o tym:

carbon dioxide, carbon monoxide,

dwutlenek węgla, tlenek węgla,

molecular hydrogen, molecular nitrogen,

molekularny wodór, molekularny azot,

methane, methyl chloride --

metan, chlorometan,

so many gases.

tak wiele gazów.

They also exist for other reasons,

Istnieją one też z innych powodów,

but just life even produces ozone.

ale nawet życie produkuje ozon.

So we go to talk to him about this,

Opowiedzieliśmy mu o tym,

and immediately, he shot down the theory.

a on natychmiast zniszczył całą naszą teorię.

He found an example that didn't exist.

Znalazł przykład, który nie istnieje.

So, we went back to the drawing board

Zaczęliśmy od początku.

and we think we have found something very interesting in another field.

myślimy, że znaleźliśmy coś ciekawego w innej dziedzinie.

But back to exoplanets,

Ale wracając do egzoplanet,

the point is that life produces so many different types of gases,

chodzi o to, że życie wytwarza wiele rożnych gazów,

literally thousands of gases.

dosłownie tysiące.

And so what we're doing now is just trying to figure out

Staramy się teraz rozgryźć,

on which types of exoplanets,

na jakich rodzajach egzoplanet,

which gases could be attributed to life.

jakie gazy można przypisać do życia.

And so when it comes time when we find gases

Kiedy znajdujemy gazy

in exoplanet atmospheres

w atmosferach egzoplanet

that we won't know if they're being produced

i nie wiemy, czy są produkowane

by intelligent aliens or by trees,

przez inteligentnych obcych, drzewa,

or a swamp,

bagno,

or even just by simple, single-celled microbial life.

czy może przez jednokomórkowe żyjątka.

So working on the models

Pracowanie nad modelami,

and thinking about biochemistry,

i myślenie nad biochemią

it's all well and good.

nie jest łatwe.

But a really big challenge ahead of us is: how?

Naprawdę duże wyzwanie stoi przed nami i brzmi:

How are we going to find these planets?

Jak mamy znaleźć te planety?

There are actually many ways to find planets,

Jest wiele sposobów znajdowania planet,

several different ways.

kilka różnych metod.

But the one that I'm most focused on is how can we open a gateway

Najbardziej skupiam się nad tym, jak stworzyć nową drogę,

so that in the future,

abyśmy w przyszłości,

we can find hundreds of Earths.

mogli znaleźć setki ziem.

We have a real shot at finding signs of life.

Mamy duże szanse znalezienia śladów życia.

And actually, I just finished leading a two-year project

Właśnie skończyłam pracę nad dwuletnim projektem,

in this very special phase

w bardzo ważnej fazie,

of a concept we call the starshade.

którą nazywamy starshade - cień gwiazdy.

And the starshade is a very specially shaped screen

Starshade to specjalnie ukształtowany ekran,

and the goal is to fly that starshade

naszym celem jest ustawienie go,

so it blocks out the light of a star

by blokował światło gwiazdy,

so that the telescope can see the planets directly.

aby teleskop widział planety bezpośrednio.

Here, you can see myself and two team members

Tu widać mnie i dwóch innych członków załogi

holding up one small part of the starshade.

trzymających jedną małą część starshade.

It's shaped like a giant flower,

Ma kształt ogromnego kwiatu,

and this is one of the prototype petals.

a to jeden z prototypowych płatków.

The concept is that a starshade and telescope could launch together,

Według założeń, starshade i teleskop mają wystartować razem

with the petals unfurling from the stowed position.

z płatkami w pozycji złożonej.

The central truss would expand,

Centralna część zacznie się rozwijać

with the petals snapping into place.

z płatkami zajmującymi swoje pozycje.

Now, this has to be made very precisely,

Musi być to wykonane bardzo precyzyjnie,

literally, the petals to microns

dosłownie, płatki co do mikronów

and they have to deploy to millimeters.

muszą rozwinąć się z milimetrową dokładnością.

And this whole structure would have to fly

Cała ta struktura miałaby przemierzyć

tens of thousands of kilometers away from the telescope.

dziesiątki tysięcy kilometrów od teleskopu.

It's about tens of meters in diameter.

Ma ona dziesiątki metrów średnicy.

And the goal is to block out the starlight to incredible precision

Celem jest zablokowanie promieniowania gwiazdy z niesamowitą precyzją,

so that we'd be able to see the planets directly.

żebyśmy mogli oglądać planety bez przeszkód.

And it has to be a very special shape,

Dlatego musi być w specjalnym kształcie,

because of the physics of defraction.

z powodu fizyki dyfrakcji.

Now this is a real project that we worked on,

To prawdziwy projekt, nad którym pracowaliśmy,

literally, you would not believe how hard.

nie uwierzylibyście jak ciężko.

Just so you believe it's not just in movie format,

Oto on nie tylko na filmie,

here's a real photograph

a na prawdziwej fotografii

of a second-generation starshade deployment test bed in the lab.

starshade drugiej generacji rozwijany na testach w laboratorium.

And in this case, I just wanted you to know

Chciałabym, żebyście wiedzieli,

that that central truss has heritage left over

że centralna konstrukcja jest pozostałością

from large radio deployables in space.

po wielkich kosmicznych komponentach radiowych.

So after all of that hard work

Po tej ciężkiej pracy,

where we try to think of all the crazy gases that might be out there,

gdzie badamy wszystkie te gazy, które mogą tam być,

and we build the very complicated space telescopes

i budujemy bardzo skomplikowane teleskopy kosmiczne

that might be out there,

które mogą tam być,

what are we going to find?

co właściwie znajdziemy?

Well, in the best case,

Cóż, w najlepszym przypadku,

we will find an image of another exo-Earth.

znajdziemy obraz kolejnej egzoziemi.

Here is Earth as a pale blue dot.

Oto Ziemia jako jasnoniebieska kropka.

And this is actually a real photograph of Earth

Jest to prawdziwe zdjęcie Ziemi

taken by the Voyager 1 spacecraft,

wykonane przez statek Voyager 1,

four billion miles away.

cztery miliardy mil stąd.

And that red light is just scattered light in the camera optics.

Czerwone światło to tylko rozproszone światło na soczewkach kamery.

But what's so awesome to consider

Co jest wspaniałe do rozważenia,

is that if there are intelligent aliens

jeżeli istnieją inteligentni obcy,

orbiting on a planet around a star near to us

okrążający na planecie jakąś gwiazdę niedaleko nas

and they build complicated space telescopes

i budują oni teleskopy kosmiczne,

of the kind that we're trying to build,

podobne do tych, które my budujemy,

all they'll see is this pale blue dot,

wszystko, co zobaczą, to ta blada maleńka kropka,

a pinprick of light.

punkcik światła.

And so sometimes, when I pause to think

Czasami, kiedy pomyślę

about my professional struggle and huge ambition,

o mojej naukowej walce i ogromnej ambicji,

it's hard to think about that

jest ciężko o tym myśleć,

in contrast to the vastness of the universe.

w porównaniu do bezmiaru wszechświata.

But nonetheless, I am devoting the rest of my life

Mimo to, dedykuję resztę życia

to finding another Earth.

odnalezieniu innej ziemi.

And I can guarantee

Zapewniam was,

that in the next generation of space telescopes,

że w następnej generacji teleskopów,

in the second generation,

drugiej generacji,

we will have the capability to find and identity other Earths.

będziemy w stanie odnaleźć i zidentyfikować inne ziemie.

And the capability to split up the starlight

Będziemy też mogli rozszczepić światło gwiazdy

so that we can look for gases

w poszukiwaniu gazów

and assess the greenhouse gases in the atmosphere,

i zbadać gazy cieplarniane w atmosferze,

estimate the surface temperature,

oszacować temperaturę powierzchni

and look for signs of life.

i szukać śladów życia.

But there's more.

Co więcej,

In this case of searching for other planets like Earth,

w poszukiwaniu innych planet takich jak Ziemia,

we are making a new kind of map

tworzymy nowy rodzaj mapy

of the nearby stars and of the planets orbiting them,

pobliskich gwiazd i planet, które je okrążają,

including [planets] that actually might be inhabitable by humans.

łącznie z tymi, które mogą być zamieszkane przez ludzi.

And so I envision that our descendants,

Zakładając, że nasi potomkowie

hundreds of years from now,

za kilka stuleci

will embark on an interstellar journey to other worlds.

wyruszą w międzygalaktyczną podróż do innych światów

And they will look back at all of us

to będą patrzeć wstecz na nas

as the generation who first found the Earth-like worlds.

na generację, która odnalazła planety podobne do Ziemi.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawo)

June Cohen: And I give you, for a question,

June Cohen: Teraz odpowiedzi na pytania.

Rosetta Mission Manager Fred Jansen.

Manager Misji Rosetta, Fred Jansen.

Fred Jansen: You mentioned halfway through

W połowie wystąpienia wspomniałaś,

that the technology to actually look at the spectrum

że technologia pozwalająca analizować spektrum egzoplanety

of an exoplanet like Earth is not there yet.

takiej jak Ziemia, jest jeszcze nieosiągalna.

When do you expect this will be there,

Kiedy przewidujesz jej utworzenie

and what's needed?

i czego ona wymaga?

Actually, what we expect is what we call our next-generation Hubble telescope.

Czekamy na teleskop Hubble'a następnej generacji.

And this is called the James Webb Space Telescope,

To Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba,

and that will launch in 2018,

zostanie uruchomiony w 2018 roku.

and that's what we're going to do,

To właśnie zamierzamy zrobić,

we're going to look at a special kind of planet

poszukiwać specjalnego rodzaju planety,

called transient exoplanets,

zwanej wędrującą,

and that will be our first shot at studying small planets

będzie to pierwsza próba badania małych planet

for gases that might indicate the planet is habitable.

w poszukiwaniu gazów wskazujących, że można tam zamieszkać.

JC: I'm going to ask you one follow-up question, too, Sara,

JC: Zadam ci ogólne pytanie, które mi się nasuwa Saro.

as the generalist.

So I am really struck by the notion in your career

Jestem pod wrażeniem tego, co doświadczyłaś,

of the opposition you faced,

ten opór, z którym się zmierzyłaś, kiedy zaczęłaś badać egzoplanety.

that when you began thinking about exoplanets,

there was extreme skepticism in the scientific community

Ten ekstremalny sceptycyzm środowiska naukowego,

that they existed,

wątpliwości, czy w ogóle istnieją. Udowodniłaś im, że się mylą.

and you proved them wrong.

What did it take to take that on?

Jak to zrobiłaś?

SS: Well, the thing is that as scientists,

SS: Cóż, jako naukowcy

we're supposed to be skeptical,

mamy być sceptyczni,

because our job to make sure that what the other person is saying

ponieważ naszym zadaniem jest upewnić się, czy dane twierdzenie

actually makes sense or not.

jest sensowne, czy też nie.

But being a scientist,

Ale bycie naukowcem,

I think you've seen it from this session,

myślę, że widzicie to po tej prelekcji,

it's like being an explorer.

to bycie odkrywcą.

You have this immense curiosity,

Ma się tę ogromną ciekawość,

this stubbornness,

ten upór,

this sort of resolute will that you will go forward

stanowczość, która powoduje, że przesz do przodu,

no matter what other people say.

bez względu na to, co ludzie mówią.

JC: I love that. Thank you, Sara.

JC: To wspaniałe. Dziękuje Saro.

(Applause)

(Brawa)