Chris Milk: How virtual reality can create the ultimate empathy machine

Dan Ariely: Dünyanın ne kadar eşit olmasını istiyoruz? Şaşırırsınız!

Çeviri: argun pire Gözden geçirme: Şâkir Aşçı

Virtual reality started for me in sort of an unusual place.

Sanal gerçeklik benim için alışılmadık bir yerde başladı.

It was the 1970s.

1970'li yıllardı.

I got into the field very young: I was seven years old.

Bu alana girdiğimde çok gençtim, yedi yaşındaydım.

And the tool that I used to access virtual reality

Ve sanal gerçekliğe erişmek için kullandığım alet

was the Evel Knievel stunt cycle.

Evel Knievel gösteri motorsikletiydi.

This is a commercial for that particular item:

Bu, motor için çekilmiş bir reklam:

(Video) Voice-over: What a jump!

(Video) Dış-ses: Ne zıplama ama!

Evel's riding the amazing stunt cycle.

Evel müthiş gösteri motorsikletini sürüyor.

That gyro-power sends him over 100 feet at top speed.

Dönüş gücü onu en yüksek hızda 30 metre havaya sıçratıyor.

Chris Milk: So this was my joy back then.

Chris Milk: Bu o zamanlar çok zevkliydi.

I rode this motorcycle everywhere.

Her yerde bu motorsiklete bindim.

And I was there with Evel Knievel; we jumped the Snake River Canyon together.

Orada Evel Knievel'laydım, Snake River Kanyonu'ndan birlikte zıpladık.

I wanted the rocket.

Roketi de istemiştim,

I never got the rocket, I only got the motorcycle.

ama hiçbir zaman alamadım, sadece motorsikletim vardı.

I felt so connected to this world.

Kendimi bu dünyaya çok yakın hissettim.

I didn't want to be a storyteller when I grew up, I wanted to be stuntman.

Bir öykü anlatıcısı olmak istemedim, büyüdüğümde bir dublör olacaktım.

I was there. Evel Knievel was my friend.

Oradaydım. Evel Knievel benim dostumdu.

I had so much empathy for him.

Onunla fazlasıyla duygudaşlık kurabiliyordum.

But it didn't work out. (Laughter)

Ama işe yaramadı. (Gülüşmeler)

I went to art school.

Sanat okuluna gittim.

I started making music videos.

Müzik klipleri çekmeye başladım.

And this is one of the early music videos that I made:

Ve bu yaptığım ilk videolardan biri:

(Music: "Touch the Sky" by Kanye West)

(Müzik: "Touch the Sky" Kanye West)

CM: You may notice some slight similarities here.

CM: Bazı benzerlikler fark edebilirsiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I got that rocket.

Ve o roketi de aldım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, now I'm a filmmaker, or, the beginning of a filmmaker,

Yani şimdi bir yönetmenim, daha doğrusu işin başlangıcındayım

and I started using the tools that are available to me as a filmmaker

ve anlatabileceğim en ilgi çekici öyküleri izleyiciye aktarabilmek için

to try to tell the most compelling stories that I can to an audience.

bir yönetmen olarak bana uygun gelen araç-gereci kullanmaya başladım.

And film is this incredible medium that allows us to feel empathy

Filmler bizden çok farklı insanlarla ve tamamen

for people that are very different than us

yabancı dünyalarla duygudaşlık

and worlds completely foreign from our own.

oluşturmamızı sağlayan muhteşem araçlardır.

Unfortunately,

Maalesef,

Evel Knievel did not feel the same empathy for us that we felt for him,

Evel Knievel bizim ona karşı hissettiğimiz duygudaşlığı bize karşı hissetmedi

and he sued us for this video --

ve bizi bu klip için dava etti --

(Laughter) --

(Gülüşmeler) --

shortly thereafter.

kısa bir süre sonra.

On the upside, the man that I worshipped as a child,

Öte taraftan, çocukken taptığım adamın,

the man that I wanted to become as an adult,

büyüdüğümde olmak istediğim adamın

I was finally able to get his autograph.

imzasını alabilmiştim sonunda.

(Applause)

(Alkış)

Let's talk about film now.

Şimdi filmden bahsedelim.

Film, it's an incredible medium,

Film mükemmel bir araçtır

but essentially, it's the same now as it was then.

fakat esasında eskiden neyse şimdi de o.

It's a group of rectangles that are played in a sequence.

Birbiri ardına gelen bir grup dikdörtgen.

And we've done incredible things with those rectangles.

Biz bu dikdörtgenlerle inanılmaz şeyler yaptık.

But I started thinking about,

Ama şunu düşünmeye başladım,

is there a way that I can use modern and developing technologies

çağdaş ve gelişen teknolojiyi kullanarak,

to tell stories in different ways

100 yıldır kullandığımız geleneksel

and tell different kinds of stories

film çekme yöntemleriyle belki de

that maybe I couldn't tell using the traditional tools of filmmaking

anlatamayacağım farklı türdeki öyküleri

that we've been using for 100 years?

farklı yöntemlerle anlatmanın bir yolu var mı?

So I started experimenting,

Böylece deneylere başladım

and what I was trying to do was to build the ultimate empathy machine.

ve yapmaya çalıştığım şey üstün duygudaşlık makinesini inşa etmekti.

And here's one of the early experiments:

Bu ilk deneylerden bir tanesi:

(Music)

(Müzik)

So this is called "The Wilderness Downtown."

İsmi "The Wilderness Downtown."

It was a collaboration with Arcade Fire.

Arcade Fire'la işbirliğimizin ürünü.

It asked you to put in the address where you grew up at the beginning of it.

Başlangıçta sizden büyüdüğünüz yerin adresini yazmanızı istiyor.

It's a website.

Bu bir ağ sayfası.

And out of it starts growing these little boxes with different browser windows.

Sayfanın dışında farklı tarayıcı pencereleriyle küçük kutular büyümeye başlıyor.

And you see this teenager running down a street,

Bir caddede koşan bu genci, sonra da

and then you see Google Street View and Google Maps imagery

Google Street View ve Google Haritalar görüntüleri görüyorsunuz

and you realize the street he's running down is yours.

ve koştuğu caddenin sizinki olduğunu anlıyorsunuz.

And when he stops in front of a house, he stops in front of your house.

Bir evin önünde duruyor, o sizin eviniz.

And this was great, and I saw people having an even deeper emotional reaction

Bu mükemmeldi ve buna, benim dikdörtgenlerde yaptığım şeyden çok daha

to this than the things that I had made in rectangles.

derin duygusal tepkiler veren insanlar gördüm.

And I'm essentially taking a piece of your history

Aslında sizin anılarınızın bir parçasını alıyorum

and putting it inside the framing of the story.

ve onu öykünün çerçevesinin içine yerleştiriyorum.

But then I started thinking,

Ama sonra düşünmeye başladım,

okay, well that's a part of you,

tamam, bu sizin bir parçanızdı;

but how do I put all of you inside of the frame?

fakat sizin tamamınızı çerçeveye nasıl yerleştirebilirdim?

So to do that, I started making art installations.

Bunu yapmak için, bazı sanat programları yapmaya başladım.

And this is one called "The Treachery of Sanctuary."

Buna "Tapınağın İhaneti" diyoruz.

It's a triptych. I'm going to show you the third panel.

Üç parçalı bir tablo. Size üçüncü paneli göstereceğim.

(Music)

(Müzik)

So now I've got you inside of the frame,

Şimdi sizi çerçevenin içine aldım

and I saw people having even more visceral emotional reactions

ve insanların bu çalışmaya, bir öncekine oranla daha derin duygusal

to this work than the previous one.

tepkiler verdiğini gördüm.

But then I started thinking about frames, and what do they represent?

Ama sonra çerçeveler hakkında düşünmeye başladım, neyi temsil ediyorlardı?

And a frame is just a window.

Bir çerçeve sadece bir pencereydi.

I mean, all the media that we watch -- television, cinema --

Yani, izlediğimiz tüm medya -- televizyon, sinema --

they're these windows into these other worlds.

başka dünyalara açılan pencerelerdir.

And I thought, well, great. I got you in a frame.

Ve düşündüm ki, iyi, tamam. Seni çerçevenin içine aldım.

But I don't want you in the frame, I don't want you in the window,

Ama seni çerçevenin içinde istemiyorum. Pencerenin içinde istemiyorum.

I want you through the window, I want you on the other side,

Pencerenin içinden geçmeni istiyorum, diğer tarafta olmanı istiyorum,

in the world, inhabiting the world.

yaşayan bir dünyada.

So that leads me back to virtual reality.

Bu beni tekrar sanal gerçeklik fikrine götürdü.

Let's talk about virtual reality.

Şimdi sanal gerçeklik hakkında konuşalım.

Unfortunately,

Maalesef,

talking about virtual reality is like dancing about architecture.

sanal gerçeklik hakkında konuşmak, mimari hakkında dans etmeye benziyor.

And this is actually someone dancing about architecture in virtual reality.

Ve bu gerçekten sanal gerçeklikte mimari hakkında dans eden birisi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, it's difficult to explain. Why is it difficult to explain?

Yani, bunu tarif etmek zor. Peki neden?

It's difficult because it's a very experiential medium.

Zor çünkü bu çok deneysel bir araç.

You feel your way inside of it.

Onu ancak onun içindeyken hissedersin.

It's a machine, but inside of it,

O bir makine ancak içindeyken

it feels like real life, it feels like truth.

gerçek yaşam gibi hissettirir, gerçek gibi hissettirir.

And you feel present in the world that you're inside

İçinde bulunduğun zaman o dünyaya aittir ve

and you feel present with the people that you're inside of it with.

ve o an yanında hissettiğin insanlar onun içinde yanında olanlardır.

So, I'm going to show you a demo of a virtual reality film:

Şimdi size bir sanal gerçeklik filminin tanıtım filmini göstereceğim:

a full-screen version of all the information

Sanal gerçekliği kameraya alırken yakaladığımız

that we capture when we shoot virtual reality.

tüm görüntülerin bir tam-ekran sürümü.

So we're shooting in every direction.

Her yönde çekim yapıyoruz.

This is a camera system that we built

Bu, her yöne bakan 3B kameralara ve her

that has 3D cameras that look in every direction

yönden kayıt alan iki yönlü mikrofonlara

and binaural microphones that face in every direction.

sahip bir kamera sistemi.

We take this and we build, basically, a sphere of a world that you inhabit.

Bununla, temel olarak içinde yaşadığınız dünyayı bir küre içinde inşa ediyoruz.

So what I'm going to show you is not a view into the world,

Size göstereceğim şey bu dünyanın bir manzarası değil,

it's basically the whole world stretched into a rectangle.

temel olarak tüm dünyanın bir dikdörtgene yaydırılmış hali.

So this film is called "Clouds Over Sidra,"

Bu filmin adı "Sidra'nın Üstündeki Bulutlar."

and it was made in conjunction with our virtual reality company called VRSE

Bizim sanal gerçeklik şirketimiz olan VRSE, Birleşmiş Milletler

and the United Nations,

ve Gabo Arora isimli bir ortak

and a co-collaborator named Gabo Arora.

ile birlikte yapıldı.

And we went to a Syrian refugee camp in Jordan in December

Aralık ayında Ürdün'deki bir Suriyeli mülteci kampına gittik

and shot the story of a 12-year-old girl there named Sidra.

ve orada Sidra isimli 12 yaşında bir kızın öyküsünü kameraya aldık.

And she and her family fled Syria through the desert into Jordan

O ve ailesi çöl üzerinden Ürdün'e kaçmıştı

and she's been living in this camp for the last year and a half.

ve son bir buçuk yıldır kampta yaşıyordu.

(Video) Sidra: My name is Sidra.

(Video) Sidra: Adım Sidra.

I am 12 years old.

12 yaşındayım.

I am in the fifth grade.

5. sınıfa gidiyorum.

I am from Syria, in the Daraa Province, Inkhil City.

Suriyeliyim, Daraa Bölgesi'ndeki Inkhil Şehri'nde oturuyorum.

I have lived here in the Zaatari camp in Jordan for the last year and a half.

Bir buçuk yıldır burada, Ürdün'deki Zaatari kampında yaşıyorum.

I have a big family:

Büyük bir ailem var:

three brothers, one is a baby.

Üç kardeş, bir bebek.

He cries a lot.

O çok ağlıyor.

I asked my father if I cried when I was a baby and he says I did not.

Babama bebekken ağlayıp ağlamadığımı sordum, ağlamadığımı söyledi.

I think I was a stronger baby than my brother.

Galiba bebekken kardeşimden daha güçlüydüm.

CM: So, when you're inside of the headset.

CM: Başlığın içindeyken,

you're not seeing it like this.

bu şekilde görmüyorsunuz.

You're looking around through this world.

Etrafa o dünyanın içinden bakıyorsunuz.

You'll notice you see full 360 degrees, in all directions.

Her yönde, 360 derece gördüğünüzü fark ediyorsunuz.

And when you're sitting there in her room, watching her,

Ve orada otururken, onun odasında, onu izlerken,

you're not watching it through a television screen,

onu bir televizyon ekranından izlemiyorsunuz,

you're not watching it through a window, you're sitting there with her.

onu bir pencereden izlemiyorsunuz, orada onunla oturuyorsunuz.

When you look down, you're sitting on the same ground that she's sitting on.

Aşağı baktığınızda, onun oturduğu zeminde oturduğunuzu görüyorsunuz.

And because of that,

Ve bu yüzden,

you feel her humanity in a deeper way.

onun varlığını daha derin bir şekilde hissediyorsunuz.

You empathize with her in a deeper way.

Onunla daha derin bir şekilde duygudaşlık kuruyorsunuz.

And I think that we can change minds with this machine.

Ve bence bu makineyle fikirleri değiştirebiliriz.

And we've already started to try to change a few.

Birkaçını değiştirmek için çabalamaya başladık bile.

So we took this film to the World Economic Forum in Davos in January.

Bu filmi Ocak'ta Davos'taki Dünya Ekonomik Forum'una götürdük.

And we showed it to a group of people

Fikirleri milyonlarca insanın yaşamını etkileyecek

whose decisions affect the lives of millions of people.

bir grup insana gösterdik.

And these are people who might not otherwise

Götürmeseydik bu insanlar muhtemelen

be sitting in a tent in a refugee camp in Jordan.

Ürdün'de bir mülteci kampındaki çadırda hiç oturmayacaklardı.

But in January, one afternoon in Switzerland,

Ama Ocak'ta, bir öğle sonrası, İsviçre'de,

they suddenly all found themselves there.

kendilerini aniden orada buldular.

(Applause)

(Alkış)

And they were affected by it.

Ve etkilendiler.

So we're going to make more of them.

Biz bunu daha sık yapacağız.

We're working with the United Nations right now

Şu an bu filmlerden bir seri yapmak için

to shoot a whole series of these films.

Birleşmiş Milletler'le birlikte çalışıyoruz.

We just finished shooting a story in Liberia.

Liberya'da geçen bir öyküyü çekmeyi yeni bitirdik.

And now, we're going to shoot a story in India.

Ve şimdi, başka bir hikâye için Hindistan'a gideceğiz.

And we're taking these films,

Bu filmleri alıyoruz ve

and we're showing them at the United Nations

Birleşmiş Milletler'de çalışan ve orayı ziyaret eden

to people that work there and people that are visiting there.

insanlara gösteriyoruz.

And we're showing them to the people

Filmlerdeki insanların hayatlarını gerçekten

that can actually change the lives of the people inside of the films.

değiştirebilecek insanlara gösteriyoruz.

And that's where I think we just start to scratch the surface

Ve bence şu an için sadece sanal gerçekliğin gerçek gücünün

of the true power of virtual reality.

yüzeyini kazımaya başladık.

It's not a video game peripheral.

Bu, üç boyutlu bir video oyunu değil.

It connects humans to other humans in a profound way

Bu, daha önce hiçbir medya aracında görmediğim kadar derin bir yolla

that I've never seen before in any other form of media.

insanları diğer insanlara bağlıyor.

And it can change people's perception of each other.

Ve bu, insanların diğerlerine olan bakışını değiştirebilir.

And that's how I think

Bence bu sanal gerçekliğin

virtual reality has the potential to actually change the world.

nasıl dünyayı değiştirecek potansiyele sahip olduğunu gösteriyor.

So, it's a machine,

Yani, bu bir makine

but through this machine we become more compassionate,

ancak bu makineyle daha merhametli hâle geliyoruz,

we become more empathetic, and we become more connected.

daha çok duygudaş oluyoruz ve birbirimize daha çok bağlanıyoruz.

And ultimately, we become more human.

En nihayetinde, daha insan oluyoruz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)