Why do I make art? To build time capsules for my heritage | Kayla Briët

Çeviri: Sueda Bingol Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

When I was four years old,

Ben 4 yaşındayken

my dad taught me the Taos Pueblo Hoop Dance,

babam bana Taos Pueblo çember dansını öğretti, bu

a traditional dance born hundreds of years ago in Southwestern USA.

yüzyıllar önce ABD'nin Güneybatı'sında doğan geleneksel bir danstı.

A series of hoops are created out of willow wood,

Söğüt ağacından bir dizi çember oluşturuluyor.

and they're threaded together to create formations of the natural world,

Doğal dünyanın oluşma aşamalarını ve hayatın güzelliklerini göstermek için

showing the many beauties of life.

bir zincir oluşturuluyor.

In this dance, you're circling in a constant spin,

Bu dansta güneşin hareketini ve zamanın akışını

mimicking the movement of the Sun

taklit etmek için sabit bir şekilde

and the passage of time.

daire çiziyorsun.

Watching this dance was magic to me.

Bu dansı izlemek benim için büyüleyiciydi.

Like with a time capsule,

Adeta zaman kapsülü gibi.

I was taking a look through a cultural window to the past.

Geçmişe kültürün ışığında bakıyordum.

I felt a deeper connection

Atalarımın dünya görüşünü

to how my ancestors used to look at the world around them.

adeta en derinimde hissettim.

Since then, I've always been obsessed with time capsules.

O günden beri, zaman kapsülünü aklımdan çıkartamıyorum.

They take on many forms,

Birçok şekil alırlar

but the common thread is that they're uncontrollably fascinating

ama ortak özellikleri biz insanlar için

to us as human beings,

kontrol edilemez bir şekilde büyüleyici oluşlarıdır.

because they're portals to a memory,

Çünkü anılara açılan bir kapı gibiler.

and they hold the important power of keeping stories alive.

Hikâyeleri canlı tutmanın en önemli gücünü taşıyorlar.

As a filmmaker and composer,

Bir besteci ve film yapımcısı olarak,

it's been my journey to find my voice,

bu benim yolculuğum; sesimi bulmak

reclaim the stories of my heritage and the past

mirasımın ve geçmişimin hikâyelerine sahip çıkmak ve onları müzikle harmanlamak

and infuse them into music and film time capsules to share.

ve ardından zaman kapsüllerini filme alarak paylaşmam için.

To tell you a bit about how I found my voice,

Beni ben yapanları anlatabilmek için,

I'd like to share a bit about how I grew up.

nasıl büyüdüğümden bahsetmeliyim.

In Southern California, I grew up in a multigenerational home,

Güney Kaliforniya'da çoklu jenerasyon bir evde büyüdüm.

meaning I lived under the same roof

Yani aynı çatı altında ailem,

as my parents, aunts, uncles and grandparents.

halalarım, amcalarım ve büyüklerimle yaşadım.

My mother is Dutch-Indonesian and Chinese with immigrant parents,

Annem yarı Hollandalı yarı Endonezyalı ve göçmen ailelerle yarı Çinli.

and my father is Ojibwe

Babam ise Ojibwe'li (Kızılderili)

and an enrolled tribal member

Kuzeydoğu Kansas'lı Prairie Band Potawatomi'nin

of the Prairie Band's Potawatomi Tribe in Northeastern Kansas.

resmi kabile üyesi.

So one weekend I'd be learning how to fold dumplings,

Bir hafta sonu mantı kapamayı öğreniyorum.

and the next, I'd be traditional-style dancing

Diğer hafta sonu kızılderili toplantısında kendini şarkıcıların

at a powwow,

immersed in the powerful sounds of drums and singers.

ve davulların güçlü müziğine kaptırıp

geleneksel stilde dans etmeyi öğreniyorum.

Being surrounded by many cultures was the norm,

Birçok kültür tarafından çevrili olmak bir kaideydi.

but also a very confusing experience.

Ayrıca kafa karıştırıcı bir deneyimdi.

It was really hard for me to find my voice,

Sesimi bulmak benim için gerçekten çok zordu.

because I never felt I was enough --

Çünkü kendimi hiç tam hissetmedim --

never Chinese, Dutch-Indonesian or Native enough.

ne Çinli ne Hollandalı ne Endonezyalı ne de yerli.

Because I never felt I was a part of any community,

Çünkü kendimi bir topluluğun parçası olarak hiç hissetmedim.

I sought to learn the stories of my heritage

Kökenimin hikâyelerini öğrenmeye çalıştım.

and connect them together to rediscover my own.

Kendimi yeniden keşfetmek için onları birbirine bağladım.

The first medium I felt gave me a voice was music.

İlk kanalım müzikti ve bana bir ses duyurduğunu hissettiğim.

With layers of sounds and multiple instruments,

Seslerin ve çoklu enstrümanların katmanlarıyla,

I could create soundscapes and worlds that were much bigger than my own.

benimkinden çok daha büyük dünyalar ve ses atmosferleri yaratabiliyorum.

Through music, I'm inviting you into a sonic portal

Seni, müzik aracılığıyla duyguların ve hatıralarımın

of my memories and emotions,

sonik portalına davet ediyorum.

and I'm holding up a mirror to yours.

Ve seninkine bir ayna tutuyorum.

One of my favorite instruments to play is the guzheng zither,

En sevdiğim enstrümanlardan biri "Guzheng"

a Chinese harp-like instrument.

harpa benzeyen eski bir Çin çalgısı.

While the hoop dance is hundreds of years old,

Çember dansı binlerce yıllık tarihe sahipken,

the guzheng has more than 2,000 years of history.

Guzheng çalgısı da 2000 yıldan eski bir tarihe sahip.

I'm playing the styles that greatly influence me today,

Yıllar önce geleneksel folk müziğini çalmak için kullanılan bir enstrümanla,

like electronic music,

with an instrument that was used to play traditional folk music long ago.

elektronik müzik gibi,

beni bugün çokça etkileyen sitillerde çalıyorum.

And I noticed an interesting connection:

Ve ilginç bir bağlantı farkettim.

the zither is tuned to the pentatonic scale,

Enstrüman, pentatonik ölçeğe göre akort edilir.

a scale that is universally known in so many parts of music

Bu ölçek, yerli Amerikan folk müzikleri dâhil

around the world,

dünyada birçok müzik içinde

including Native American folk songs.

evrensel olarak kabul edilir.

In both Chinese and Native folk,

Çinli ve yerli folk müzikte,

I sense this inherent sound of longing and holding onto the past,

özlenen ve geçmişe tutulan içsel sesi

an emotion that greatly drives the music I create today.

ve yarattığım müziği büyük ölçüde yönlendiren bir duygu hissediyorum.

At the time, I wondered if I could make this feeling of immersion

O anda, bu tutulma hissini yaratabilir miyim diye merak ettim.

even more powerful,

Çok daha güçlü bir şekilde,

by layering visuals and music --

görseller ve müziğin katmanlamasıyla --

visuals and images on top of the music.

görseller ve görüntülerin yanı sıra.

So I turned to internet tutorials to learn editing software,

toplum kolejine gidip para biriktirmek, film yapmak

went to community college to save money

ve yazılım editlemeyi öğrenmek amacıyla,

and created films.

internetten özel derslere yöneldim.

After a few years experimenting,

Birkaç yıllık deneyimden sonra,

I was 17 and had something I wanted to tell and preserve.

17 yaşındaydım. Anlatmak ve sunmak istediğim bir şeye sahiptim.

It started with a question:

Bir soruyla başladı.

What happens when a story is forgotten?

"Bir hikâye unutulursa ne olur?"

I lead with this in my latest documentary film,

Buna son belgesel filmimde yer verdim.

"Smoke That Travels,"

Adı: "Smoke That Travels"

which immerses people into the world of music, song, color and dance,

Yerli mirasımın ve kimliğimin bir parçası olan korkularımı açığa çıkarırken,

as I explore my fear that a part of my identity, my Native heritage,

insanları müziğin, şarkının, rengin ve dansın dünyasına kaptıran bir belgesel.

will be forgotten in time.

Ve bu zamanla unutulacak.

Many indigenous languages are dying due to historically forced assimilation.

Birçok dil tarih boyunca asimile olmasından dolayı ölüyor.

From the late 1800s to the early 1970s,

1800'lerin sonundan 1970'lerin başına kadar

Natives were forced into boarding schools,

yerli halk, çoğunun nesilden nesle aktarıldığı

where they were violently punished if they practiced traditional ways

dillerini konuştuklarında ya da geleneksel yollarla

or spoke their native language,

pratik yaptıklarında şiddetle cezalandırıldıkları

most of which were orally passed down.

yatılı okullara gönderildi.

As of now, there are 567 federally recognized tribes in the United States,

ABD'de eskiden sayısız kabile varken, şu an itibarıyla

when there used to be countless more.

federal olarak 567 kabile mevcut.

In my father's words,

Babam şöyle derdi:

"Being Native is not about wearing long hair in braids.

"Yerli olmak demek uzun örgülü saçların olması,

It's not about feathers or beadwork.

kuş tüyleri ya da boncukların olması da değil,

It's about the way we all center ourselves in the world as human beings."

yerli olmak, insanoğlu olarak hepimizin dünyada bir merkezde olması demektir."

After traveling with this film for over a year,

Belgesel için 1 yılı aşan seyahatimin ardından

I met indigenous people from around the world,

dünyanın birçok yerinden yerli halkla tanıştım.

from the Ainu of Japan,

Japonya'dan Ainu'lar,

Sami of Scandinavia,

İskandinavya'dan Sami'ler

the Maori

Yeni Zellanda Yerlileri

and many more.

ve daha fazlası.

And they were all dealing with the exact same struggle

Hepsi dillerini ve kültürlerini

to preserve their language and culture.

korumak için mücadele veriyorlar.

At this moment, I not only realize the power storytelling has

Bu anda, güçlü hikâye anlatıcılığının sadece bizi birbirimize

to connect all of us as human beings

bağlama gücünü değil,

but the responsibility that comes with this power.

bu güçle gelen sorumlulukların da farkına vardım.

It can become incredibly dangerous when our stories are rewritten or ignored,

Hikâyelerimiz yeniden yazılırsa veya görmezden gelinirse tehlikeli olabilir.

because when we are denied identity,

Çünkü kimliğimizi reddedersek,

we become invisible.

görünmez oluruz.

We're all storytellers.

Hepimiz hikâye anlatıcılarıyız.

Reclaiming our narratives and just listening to each other's

Anlatılarımızı geri kazanmak ve sadece birbirimizi dinlemek

can create a portal that can transcend time itself.

zamanın kendi sınırını aşabilen bir kapı açabilir.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)