Why do I make art? To build time capsules for my heritage | Kayla Briët

64,998 views ・ 2017-12-08

TED


გთხოვთ, ორჯერ დააწკაპუნოთ ქვემოთ მოცემულ ინგლისურ სუბტიტრებზე ვიდეოს დასაკრავად.

Translator: alexandra sauri Reviewer: Natalie Saginashvili
00:12
When I was four years old,
0
12991
1672
4 წლის რომ ვიყავი
00:14
my dad taught me the Taos Pueblo Hoop Dance,
1
14687
2895
მამაჩემმა, ტაოს პუებლოს რგოლებით ცეკვა მასწავლა.
ტრადიციული ცეკვა, რომელიც ასობით წლის წინ სამხრეთ-დასავლეთ ამერიკაში დაიბადა.
00:17
a traditional dance born hundreds of years ago in Southwestern USA.
2
17606
4131
ტირიფისგან დამზადებული რგოლები
00:22
A series of hoops are created out of willow wood,
3
22508
2920
ისე ებმიან ერთმანეთს, რომ შექმნან ჩვენი ბუნებრივი სამყაროს ფორმირებები,
00:25
and they're threaded together to create formations of the natural world,
4
25452
3862
რითაც გვაჩვენებენ სიცოცხლის უამრავ სილამაზეს.
00:29
showing the many beauties of life.
5
29338
2019
00:31
In this dance, you're circling in a constant spin,
6
31923
2982
ცეკვისას, გამუდმებულ წრიულ მოძრაობაში ხარ,
00:34
mimicking the movement of the Sun
7
34929
2062
რითაც, მზისა და დროის
მუდმივ მოძრაობას ანსახიერებ.
00:37
and the passage of time.
8
37015
1647
00:40
Watching this dance was magic to me.
9
40232
3259
ამ ცეკვის ყურება ჩემთვის მაგია იყო.
თითქოს, დროის კაფსულით,
00:43
Like with a time capsule,
10
43515
1358
00:44
I was taking a look through a cultural window to the past.
11
44897
3280
წარსულის კულტურულ ფანჯარაში ვიყურებოდი.
00:48
I felt a deeper connection
12
48201
1908
და ღრმა კავშირს ვგრძნობდი
იმასთან, თუ როგორ უყურებდნენ ჩემი წინაპრები სამყაროს მათ გარშემო.
00:50
to how my ancestors used to look at the world around them.
13
50133
3303
00:54
Since then, I've always been obsessed with time capsules.
14
54046
3749
მას შემდეგ, შეპყრობილი ვარ დროის კაფსულებით.
00:57
They take on many forms,
15
57819
1628
ისინი მრავალ ფორმას იღებენ,
00:59
but the common thread is that they're uncontrollably fascinating
16
59471
3085
მაგრამ საერთო აქვთ ის, რომ უკონტროლოდ გამაოგნებელნი არიან
01:02
to us as human beings,
17
62580
2122
ჩვენთვის, ადამიანებისთვის,
01:04
because they're portals to a memory,
18
64726
2166
ვინაიდან ისინი არიან პორტალები მეხსიერებაში,
01:06
and they hold the important power of keeping stories alive.
19
66916
3814
და გააჩნიათ მნიშვნელოვანი ძალა ცოცხლად შეინარჩუნონ ისტორიები.
01:11
As a filmmaker and composer,
20
71503
2109
როგორც კინორეჟისორი და კომპოზიტორი,
01:13
it's been my journey to find my voice,
21
73636
2579
ეს იყო ჩემი მოგზაურობა, ჩემი ხმის საპოვნელად,
აღვადგინო ჩემი მემკვიდრეობის და წარსულის ისტორიები
01:16
reclaim the stories of my heritage and the past
22
76239
3369
01:19
and infuse them into music and film time capsules to share.
23
79632
4062
და შევაერთო ისინი მუსიკისა და კინოს დროის კაფსულაში რათა გავაზიარო.
01:24
To tell you a bit about how I found my voice,
24
84838
2326
რომ მოგითხროთ ამბავი ჩემი ხმის პოვნის შესახებ,
01:27
I'd like to share a bit about how I grew up.
25
87188
2270
ცოტა რამ უნდა მოგიყვეთ, თუ როგორ გავიზარდე.
01:29
In Southern California, I grew up in a multigenerational home,
26
89880
3392
მე გავიზარდე მრავალრიცხოვან ოჯახში, სამხრეთ კალიფორნიაში,
01:33
meaning I lived under the same roof
27
93296
1890
ანუ ვცხოვრობდი ერთ ჭერქვეშ
01:35
as my parents, aunts, uncles and grandparents.
28
95210
3282
ჩემს მშობლებთან, მამიდებთან, ბიძებთან და ბებია-ბაბუასთან.
01:38
My mother is Dutch-Indonesian and Chinese with immigrant parents,
29
98936
4623
დედაჩემი არის ჰოლანდიელ - ინდონეზიელი და ჩინელი, იმიგრანტი მშობლებით,
ხოლო მამაჩემი ოჯიბვეა
01:43
and my father is Ojibwe
30
103583
1986
01:45
and an enrolled tribal member
31
105593
1604
და პრატოვატამის ტომის წევრი
01:47
of the Prairie Band's Potawatomi Tribe in Northeastern Kansas.
32
107221
3390
ჩრდილოეთ კანზასში.
01:51
So one weekend I'd be learning how to fold dumplings,
33
111238
2980
ამიტომ, ერთ შაბათ-კვირას ცომის მოხვევას ვსწავლობდი,
ხოლო შემდეგში, ტრადიციული სტილის ცეკვას
01:54
and the next, I'd be traditional-style dancing
34
114242
2305
01:56
at a powwow,
35
116571
1197
პაუაუზე,
01:57
immersed in the powerful sounds of drums and singers.
36
117792
3378
ჩაძირული, დოლებისა და მომღერლების ძლიერ ბგერებში.
02:02
Being surrounded by many cultures was the norm,
37
122405
2606
მრავალი კულტურის გარემოცვაში ყოფნა ნორმალური,
თუმცა ძალიან დამაბნეველი გამოცდილება იყო.
02:05
but also a very confusing experience.
38
125035
2867
02:08
It was really hard for me to find my voice,
39
128500
2189
მართლაც, ძალიან რთული იყო ჩემი ხმის პოვნა,
02:10
because I never felt I was enough --
40
130713
2242
რადგან ვერასდროს ვგრძნობდი, რომ საკმარისი ვიყავი ...
02:12
never Chinese, Dutch-Indonesian or Native enough.
41
132979
3843
საკმარისად ჩინელი, ჰოლანდიელ - ინდონეზიელი ან ინდიელი.
02:17
Because I never felt I was a part of any community,
42
137381
3051
ვინაიდან ვერასოდეს ვგრძნობდი თავს, რომელიმე თემის ნაწილად,
02:20
I sought to learn the stories of my heritage
43
140456
3433
გადავწყვიტე შემესწავლა ჩემი მემკვირეობის ისტორიები
02:23
and connect them together to rediscover my own.
44
143913
2769
და დამეკავშირებინა ერთმანეთთან, რათა აღმომეჩინა ჩემი საკუთარი.
02:27
The first medium I felt gave me a voice was music.
45
147254
3711
პირველი რამაც მაგრძნობინა, რომ შევიძინე ხმა იყო მუსიკა.
ხმათა ფენებით და მრავალი ინსტრუმენტით,
02:32
With layers of sounds and multiple instruments,
46
152043
3182
02:35
I could create soundscapes and worlds that were much bigger than my own.
47
155249
3658
შემეძლო შემექმნა ხმები და სამყაროები, რომლებიც ჩემსაზე გაცილებით დიდები იყვნენ.
02:39
Through music, I'm inviting you into a sonic portal
48
159556
2880
მუსიკით გეპატიჟებით ჩემი მოგონებებისა და ემოციების,
02:42
of my memories and emotions,
49
162460
2002
აკუსტიკურ პორტალში,
02:44
and I'm holding up a mirror to yours.
50
164486
2183
და მიჭირავს სარკე თქვენს წინ.
02:47
One of my favorite instruments to play is the guzheng zither,
51
167538
3200
ჩემი, ერთ-ერთი უსაყვარლესი ინსტრუმენტი არის გუზენგ ზიტერი,
02:50
a Chinese harp-like instrument.
52
170762
1954
ჩინური, არფის მსგავსი ინსტრუმენტი.
02:53
While the hoop dance is hundreds of years old,
53
173190
2304
თუკი რგოლებით ცეკვა ასობით წლისაა,
02:55
the guzheng has more than 2,000 years of history.
54
175518
3795
გუზანგს 2,000 წელზე მიტი ხნის ისტორია აქვს.
ისეთ სტილებში ვუკრავ, რომლებმაც დიდი გავლენა მოახდინეს დღევანდელ მეზე,
02:59
I'm playing the styles that greatly influence me today,
55
179337
2675
03:02
like electronic music,
56
182036
1637
როგორიცაა ელექტრონული მუსიკა,
03:03
with an instrument that was used to play traditional folk music long ago.
57
183697
3982
იმ ინსტრუმენტით, რომლითაც ხალხურ მუსიკას უკრავდნენ დიდი ხნის წინ.
03:08
And I noticed an interesting connection:
58
188235
2818
და შევამჩნიე უცნაური კავშირი:
03:11
the zither is tuned to the pentatonic scale,
59
191077
2431
ზიტერი აწყობილია ხუთსაფეხურიან სკალაზე,
03:13
a scale that is universally known in so many parts of music
60
193532
3552
სკალაზე, რომელიც უნივერსალურია მუსიკის მრავალ ნაწილში,
მსოფლიოს გარშემო,
03:17
around the world,
61
197108
1185
03:18
including Native American folk songs.
62
198317
2813
ინდიელეთა ხალხური სიმღერების ჩათვლით.
03:21
In both Chinese and Native folk,
63
201781
1922
ორივეგან, ჩინურ და ინდიელთა ხალხებში,
03:23
I sense this inherent sound of longing and holding onto the past,
64
203727
4257
ვგრძნობ მემკვიდრეობით გადმოცემული ხმას, წარსულისკენ მისწრაფებისა და ჩაბღაუჭებისა,
ემოცია, რომელიც მნიშვნელოვნად მართავს იმ მუსიკას რასაც დღეს ვქმნი.
03:28
an emotion that greatly drives the music I create today.
65
208008
3395
03:32
At the time, I wondered if I could make this feeling of immersion
66
212603
3538
ზოგჯერ ვფიქრობ, შემიძლია თუ არა შევქმნა ეს შთანმთქმელი შეგრძნება
კიდევ უფრო ძლევამოსილი,
03:36
even more powerful,
67
216165
1158
03:37
by layering visuals and music --
68
217347
2212
ვიზუალებისა და მუსიკის დაფენვით ...
03:39
visuals and images on top of the music.
69
219583
2747
ვიზუალები და სურათები მუსიკის ზემოდან.
03:42
So I turned to internet tutorials to learn editing software,
70
222870
3578
ასე, რომ ინტერნეტ ტუტორიალებს მივადექი დამუშავების პროგრამების სასწავლად,
03:46
went to community college to save money
71
226472
2097
მივედი საჯარო კოლეჯში ფულის დასაზოგად
03:48
and created films.
72
228593
1320
და შევქმენი ფილმი.
რამდენიმე წლიანი ექსპერიმენტების შემდეგ,
03:51
After a few years experimenting,
73
231012
1739
03:52
I was 17 and had something I wanted to tell and preserve.
74
232775
3398
17 წლის ვიყავი და მქონდა რაღაც მოსაყოლი მინდოდა მომეყოლა და შემენარჩუნებინა.
03:56
It started with a question:
75
236197
1628
ყველაფერი დაიწყო კითხვით:
03:58
What happens when a story is forgotten?
76
238692
3070
რა ხდება, როდესაც ისტორიას ივიწყებენ?
04:02
I lead with this in my latest documentary film,
77
242985
2670
ამით ვიხელმძღვანელე ჩემს უახლეს დოკუმენტურ ფილმში,
04:05
"Smoke That Travels,"
78
245679
1517
"მოწიე ეგ მოგზაურობები",
04:07
which immerses people into the world of music, song, color and dance,
79
247220
5285
რომელიც ადამიანებს მუსიკის, სიმღერის, ფერებისა და ცეკვის სამყაროში ჩაძირავს,
04:12
as I explore my fear that a part of my identity, my Native heritage,
80
252529
5312
როდესაც აღმოვაჩინე იმის შიში, რომ ჩემი იდენტობის ნაწილი, ინდიელთა მემკვიდრეობა,
04:17
will be forgotten in time.
81
257865
2005
დავიწყებული იქნება დროში.
04:20
Many indigenous languages are dying due to historically forced assimilation.
82
260728
4489
მრავალი ენდემური ენა კვდება, ისტორიულად იძულებული ასიმილაციის გამო.
04:25
From the late 1800s to the early 1970s,
83
265619
3618
გვიანი 1800-იანებიდან ადრეულ 1970-იანებამდე,
04:29
Natives were forced into boarding schools,
84
269261
2435
ინდიელები იძულებულნი იყვნენ ევლოთ კერძო სკოლებში,
04:31
where they were violently punished if they practiced traditional ways
85
271720
3596
სადაც ძალადობრივად ისჯებოდნენ ტრადიციების გამოყენების
04:35
or spoke their native language,
86
275340
1722
ან მშობლიურ ენაზე საბუბრისთვის,
04:37
most of which were orally passed down.
87
277086
2231
რომელთა უმეტესობა სიტყვიერად გადაეცემოდა თაობიდან თაობას.
04:39
As of now, there are 567 federally recognized tribes in the United States,
88
279892
5675
დღესდღეობით, შეერთებულ შტატებში 567 ფედერალურად აღიარებული ტომია,
04:45
when there used to be countless more.
89
285591
1861
როდესაც ოდესღაც უთვალავი იყო.
მამაჩემის სიტყვებით,
04:48
In my father's words,
90
288179
1600
04:49
"Being Native is not about wearing long hair in braids.
91
289803
3559
"ინდიელობა არ ნიშავს გრძელი ნაწნავების ტარებას.
04:53
It's not about feathers or beadwork.
92
293386
2416
არც ბუმბულები და მძივებია.
04:56
It's about the way we all center ourselves in the world as human beings."
93
296244
4390
ეს არის გზა რომლითაც ჩვენ, ადამიანები ვხედავთ საკუთარ თავს სამყაროში."
05:01
After traveling with this film for over a year,
94
301776
2299
ერთი წლის განმავლობაში ამ ფილმით მოგზაურობით,
05:04
I met indigenous people from around the world,
95
304099
2401
შევხვდი ენდემურ პოპულაციებს მთელს მსოფლიოში,
05:06
from the Ainu of Japan,
96
306524
1629
აინუდან დაწყებული, იაპონიაში,
სამიში, სკანდინავიაში,
05:08
Sami of Scandinavia,
97
308177
1450
05:09
the Maori
98
309651
1175
მაორიში
05:10
and many more.
99
310850
1234
და მრავალი სხვა.
05:12
And they were all dealing with the exact same struggle
100
312108
3859
ყველა მათგანს მსგავსი პრობლემა ჰქონდა
05:15
to preserve their language and culture.
101
315991
2060
შეენარჩუნებინათ საკუთარი ენა და კულტურა.
ამ მომენტისთვის, ვაცნობიერებ არა მარტო ისტორიების მოყოლის ძალას
05:19
At this moment, I not only realize the power storytelling has
102
319168
3590
05:22
to connect all of us as human beings
103
322782
2392
რომელიც აკავშირებს ადამიანებს
ასევე იმ პასუხისმგებლობას, რომელიც ამ ძალას მოჰყვება.
05:25
but the responsibility that comes with this power.
104
325198
2805
05:28
It can become incredibly dangerous when our stories are rewritten or ignored,
105
328480
4298
შეიძლება საოცრად საშიში გახდეს, როდესაც ჩვენს ისტორიებს ცვლიან ან აიგნორებენ,
05:32
because when we are denied identity,
106
332802
1986
რადგან, როდესაც ჩვენ ვართ უარყოფილნი,
05:34
we become invisible.
107
334812
1541
ვუჩინარდებით.
05:36
We're all storytellers.
108
336890
2153
ჩვენ ყველა მთხრობელები ვართ.
05:39
Reclaiming our narratives and just listening to each other's
109
339705
4636
ჩვენი ისტორიების აღდგენა და ერთმანეთისთვის მოსმენამ
05:44
can create a portal that can transcend time itself.
110
344365
3452
შეიძლება შექმნას პორტალი, რომელიც შეძლებს თავად დროის საზღვარს გასცდეს
05:48
Thank you.
111
348397
1183
მადლობა.
05:49
(Applause)
112
349604
3348
(აპლოდისმენტები)
ამ საიტის შესახებ

ეს საიტი გაგაცნობთ YouTube-ის ვიდეოებს, რომლებიც სასარგებლოა ინგლისური ენის შესასწავლად. თქვენ ნახავთ ინგლისური ენის გაკვეთილებს, რომლებსაც ასწავლიან საუკეთესო მასწავლებლები მთელი მსოფლიოდან. ორჯერ დააწკაპუნეთ ინგლისურ სუბტიტრებზე, რომლებიც ნაჩვენებია თითოეულ ვიდეო გვერდზე, რომ იქიდან დაკვრა ვიდეო. სუბტიტრების გადახვევა სინქრონიზებულია ვიდეოს დაკვრასთან. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე კომენტარი ან მოთხოვნა, გთხოვთ დაგვიკავშირდეთ ამ საკონტაქტო ფორმის გამოყენებით.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7