Ben Kacyra: Ancient wonders captured in 3D

Ben Kacyra: Dünya Harikaları Lazerle Üç Boyutlu Olarak Koruma Altında

Çeviri: YELDA ERISKEN Gözden geçirme: Cevat Erisken

I'd like to start with a short story.

Kısa bir hikaye ile başlamak istiyorum.

It's about a little boy

Bu hikaye,

whose father was a history buff

tarihe meraklı bir kişi olan babası ile birlikte zaman zaman

and who used to take him by the hand

kaldıkları yerin yakınlarındaki

to visit the ruins of an ancient metropolis

antik metropolün kalıntılarını görmeye giden

on the outskirts of their camp.

bir çocukla ilgili.

They would always stop by to visit

Birlikte, bu antik metropolün kapılarında muhafızlık yapan

these huge winged bulls that used to guard

kocaman kanatlı boğaları

the gates of that ancient metropolis,

ziyaret ederlerdi.

and the boy used to be scared

Bu kanatlı boğalar,

of these winged bulls,

çocuğu bir yandan korkuturken

but at the same time they excited him.

bir yandan da heyecanlandırırdı.

And the dad used to use those bulls

Babası, bu boğalardan yola çıkarak

to tell the boy stories about

oğluna buradaki uygarlık ve eserleriyle ilgili

that civilization and their work.

hikayeler anlatırdı.

Let's fast-forward to the

Evet, şimdi bu hikayeyi ileri saralım ve

San Francisco Bay Area many decades later,

yıllar sonra dünyaya

where I started a technology company

ilk üç boyutlu lazer tarayıcı sistemini kazandıran

that brought the world its first

teknoloji şirketini kurduğum

3D laser scanning system.

San Francisco Körfez Bölgesine gelelim.

Let me show you how it works.

Sizlere bu lazer tarayıcının nasıl çalıştığını göstereyim.

Female Voice: Long range laser scanning

Kadın sesi: Uzun menzilli lazer tarayıcı

by sending out a pulse that's a laser beam of light.

lazer ışını sinyali yayarak çalışmaktadır.

The system measures the beam's time of flight,

Sistem, ışınların herhangi bir yüzeye vurup

recording the time it takes for the light

geriye yansıması arasındaki geçen zamanı kaydederek

to hit a surface and make its return.

ışınların uçuş süresini ölçmektedir.

With two mirrors, the scanner calculates

Tarayıcı, iki ayna vasıtasıyla

the beam's horizontal and vertical angles,

ışınların düşey ve yatay açılarını hesaplayıp

giving accurate x, y, and z coordinates.

kesin x, y ve z koordinatlarını belirler.

The point is then recorded

Belirlenen bu nokta, daha sonra

into a 3D visualization program.

üç boyutlu görselleme programına aktarılır.

All of this happens in seconds.

Bunların hepsinin gerçekleşmesi sadece saniyeler alır.

Ben Kacyra: You can see here,

Ben Kacyra: Burada da görüldüğü gibi

these systems are extremely fast.

bu sistemler oldukça hızlı bir şekilde işlemektedir.

They collect millions of points at a time

Her seferinde,

with very high accuracy

yüksek hassasiyet ve çözünürlükte

and very high resolution.

milyonlarca veri toplanmaktadır.

A surveyor with traditional survey tools

Oysa klasik araştırma araçlarını kullanan bir araştırmacı

would be hard-pressed to produce

bir günde belki ancak

maybe 500 points in a whole day.

500 adet nokta elde edebilir.

These babies would be producing

Bu cihazlar ise saniyede

something like ten thousand points a second.

nereden baksanız on bin adet veri noktası ortaya çıkartırlar.

So, as you can imagine,

Siz de takdir edersiniz ki,

this was a paradigm shift

bu hem araştırma ve inşaat alanında

in the survey and construction

hem de gerçekliği yakalama endüstrisinde

as well as in reality capture industry.

köklü bir değişimdir.

Approximately ten years ago,

Yaklaşık on sene kadar önce,

my wife and I started a foundation to do good,

eşim ve ben, hayır işleri için

and right about that time,

bir vakıf kurduğumuz zamanlarda,

the magnificent Bamiyan Buddhas,

Afganistan'daki yüzseksen fit uzunluğundaki

hundred and eighty foot tall in Afghanistan,

muhteşem Bamiyan Buda Heykelleri

were blown up by the Taliban.

Taliban tarafından tahrip edildi.

They were gone in an instant.

Hepsi bir anda yok oldular.

And unfortunately, there was

Ancak ne yazık ki, bu Budalarla ilgili

no detailed documentation of these Buddhas.

detaylı herhangi bir belge yoktu.

This clearly devastated me,

Açıkçası, bu olay beni çok sarstı.

and I couldn't help but wonder about

Eski dostlarımın, o kanatlı boğaların,

the fate of my old friends, the winged bulls,

ve dünya üzerindeki

and the fate of the many, many

daha bir çok sit alanının

heritage sites all over the world.

kaderinin ne olacağı endişesine kapıldım.

Both my wife and I

Eşim ve ben bu olaydan

were so touched by this

o kadar çok etkilenmiştik ki

that we decided to

vakfımızın misyonunu,

expand the mission of our foundation

dünya mirası sit alanlarının dijital ortamda korunmasını da

to include digital heritage preservation

kapsayacak şekilde

of world sites.

genişletmeye karar verdik.

We called the project CyArk,

Projeye, Siber Arşiv'e karşılık gelen

which stands for Cyber Archive.

CyArk ismini verdik.

To date, with the help of

Şimdiye kadar,

a global network of partners,

küresel ortakların da yardımlarıyla

we've completed close to fifty projects.

elliye yakın proje tamamladık.

Let me show you some of them:

Müsadenizle bunlardan bazılarını sizlerle paylaşacağım.

Chichen Itza,

Chichen Itza,

Rapa Nui --

Rapa Nui --

and what you're seeing here

burada görmüş olduklarınız

are the cloud of points --

nokta bulutlarıdır --

Babylon,

Babil,

Rosslyn Chapel,

Rosslyn Şapel

Pompeii,

Pompei ve

and our latest project, Mt. Rushmore,

en yeni ve

which happened to be one of

en zorlu projelerden biri olan

our most challenging projects.

Rushmore Dağı projesi.

As you see here, we had to develop

Burada gördüğünüz gibi,

a special rig to bring the scanner

tarayıcıyı yakın mesafeye götürüp kullanmak için

up close and personal.

özel bir düzenek yapmamız gerekli oldu.

The results of our work in the field

Bu alandaki çalışmalarımızın sonuçları

are used to produce

küratörler ve

media and deliverables to be used

araştırmacıların kullanacağı

by conservators and researchers.

kaynaklar oluşturmak için kullanılıyor.

We also produce media for

Aynı zamanda CyArk web sitesi aracılığıyla

dissemination to the public --

ücretsiz olarak halka dağıtılacak

free through the CyArk website.

kaynaklar da oluşturuyoruz.

These would be used for education,

Bunlar eğitim, kültür turizmi

cultural tourism, etc.

ve benzeri şeyler için kullanılabilir.

What you're looking at in here

Burada gördüğünüz şey

is a 3D viewer that we developed

bizim geliştirdiğimiz ve

that would allow the display

nokta bulutlarının

and manipulation of [the] cloud of points

kesit alınarak ve boyutları çıkartılarak

in real time, cutting sections through them

gerçek zamanlı görüntülenmesine ve manipülasyonuna olanak verecek

and extracting dimensions.

üç boyutlu bir vizyonöz.

This happens to be the cloud of points

Bunlar Tikal için oluşturulan

for Tikal.

nokta bulutları.

In here you see a traditional 2D

Burada, muhafaza amaçlı kullanılan

architectural engineering drawing

geleneksel iki boyutlu bir mimari mühendislik çizimi görüyorsunuz.

that's used for preservation, and of course

Ve tabii ki biz bunları

we tell the stories through fly-throughs.

'fly-through' animasyonlarla, yapıların arasında dolaşarak anlatıyoruz.

And here, this is a fly-through

İşte bir 'fly-through' görüntüsü.

the cloud of points of Tikal,

Tikal'e ait nokta bulutları.

and here you see it rendered

Burada da aynı alanın, daha önce çekilmiş bir fotoğrafından

and photo-textured with the photography

faydalanılarak oluşturulmuş

that we take of the site.

üç boyutlu halini görüyorsunuz.

And so this is not a video.

Bu bir video görüntüsü değil.

This is actual 3D points with

Bunlar, iki üç milimetre hassasiyetinde

two to three millimeter accuracy.

üç boyutlu gerçek nokta bulutları.

And of course the data can be used

Buradaki verileri

to develop 3D models that are

çok kesin ve detaylı üç boyutlu modeller

very accurate and very detailed.

geliştirmek için kullanabiliriz.

And here you're looking at a model

Burada da Stirling Kalesine ait

that's extracted from the cloud of points

nokta bulutlarından elde edilmiş

for Stirling Castle.

bir model görüyorsunuz.

It's used for studies, for visualization,

Bunlar, araştırmalar, görsellemeler ve aynı zamanda

as well as for education.

eğitim için kullanılıyor.

And finally, we produce mobile apps

Ve bir de, sanal turlar gibi

that include narrated virtual tools.

mobil uygulamalar da üretiyoruz.

The more I got involved

Kültürel miras üzerinde çalıştıkça,

in the heritage field,

sit alanlarını korumak için yaptıklarımızın,

the more it became clear to me

bu alanların ve

that we are losing the sites

onlara dair hikayelerin yok olmasını engellemek için

and the stories faster than we can

yeterli olmadığını

physically preserve them.

daha iyi anlıyorum.

Of course, earthquakes

Tabii ki depremler ve

and all the natural phenomena --

sel, kasırga gibi

floods, tornadoes, etc. --

diğer bütün doğal olaylar

take their toll.

durumu kötüleştiriyor.

However, what occurred to me was

Ancak, insan kaynaklı olanının

human-caused destruction, which was

sadece bu tahriplerin önemli bir kısmını

not only causing a significant portion

oluşturmakla kalmayıp, aynı zamanda

of the destruction, but actually

tahriplerin daha da

it was accelerating.

hızlanmasına sebep olduğunu gördüm.

This includes arson,

Buna kundaklama,

urban sprawl,

çarpık kentleşme,

acid rain, not to mention

asit yağmurunu dahil edebiliriz ve tabii ki

terrorism and wars.

terörizm ve savaşlar da cabası.

It was getting more and more apparent

Yenilginin kaçınılmaz olduğu bir mücadele içinde olduğumuz

that we're fighting a losing battle.

giderek daha aşikar bir hal alıyor.

We're losing our sites

Sit alanlarımızı ve onlara dair hikayelerimizi kaybediyoruz

and the stories,

ve aslında

and basically we're losing

toplumsal hafızamızın bir parçasını,

a piece -- and a significant piece --

çok önemli bir parçasını

of our collective memory.

kaybediyoruz.

Imagine us as a human race

Kendimizi, nereden geldiğini bilmeyen

not knowing where we came from.

bir insanlık olarak düşünün.

Luckily, in the last two or three decades,

Neyse ki, son yirmi otuz yılda,

digital technologies have been developing

dijital koruma mücadelemizde kullandığımız

that have helped us to develop tools

araçlar geliştirmemize

that we've brought to bear

yardımcı olan

in the digital preservation,

dijital teknolojiler

in our digital preservation war.

geliştirildi.

This includes, for example,

Buna örnek olarak

the 3D laser scanning systems,

üç boyutlu lazer tarayıcı sistemlerini,

ever more powerful personal computers,

her zamankinden daha güçlü kişisel bilgisayarları,

3D graphics,

üç boyutlu grafikleri,

high-definition digital photography,

yüksek çözünürlüklü dijital fotoğrafçılığı,

not to mention the Internet.

ve tabii ki İnternet'i verebiliriz.

Because of this accelerated

Bu hızlı tempodaki

pace of destruction,

tahribattan dolayı,

it became clear to us that we needed

bizim ve ortaklarımızın

to challenge ourselves and our partners

yaptığımız çalışmaları hızlandırmamız gerektiğini

to accelerate our work.

anlamış bulunmaktayız.

And we created a project

Beş yıl içerisinde,

we call the CyArk 500 Challenge --

500 adet Dünya Kültür Mirası Alanını

and that is to digitally preserve

dijital olarak muhafaza etmek için

500 World Heritage Sites

CyArk 500 adlı

in five years.

bir proje başlattık.

We do have the technology

Ölçeklenebilir bir teknolojiye

that's scaleable,

sahibiz ve

and our network of global partners

küresel ortaklarımızın ağı

has been expanding and can be expanded

genişliyor ve bu

at a rapid rate,

daha da hızlandırılabilir.

so we're comfortable

Dolayısıyla bu görevin

that this task can be accomplished.

başarılabileceğine dair içimiz rahat.

However, to me, the 500 is

Bununla birlikte, benim için bu 500 sit alanı

really just the first 500.

sadece bir başlangıç.

In order to sustain our work into the future,

Çalışmalarımızı gelecekte de sürdürebilmek için

we use technology centers

teknoloji merkezleri aracılığıyla

where we partner with

o bölgelerdeki

local universities and colleges

üniversite ve kolejlerle işbirliği yapıp

to take the technology to them,

kendilerine bu teknolojiyi götürüyoruz.

whereby they then can help us

Bu sayede

with digital preservation of their heritage sites,

miras alanlarının dijital olarak muhafazasında bize yardımcı oluyorlar.

and at the same time, it gives them

Aynı zamanda gelecekte faydalanabilecekleri bir teknolojiye

the technology to benefit from in the future.

sahip oluyorlar.

Let me close with another short story.

Konuşmamı başka bir hikaye ile bitireyim.

Two years ago, we were approached

İki yıl önce, ortaklarımızdan biri,

by a partner of ours to digitally preserve

çok önemli bir miras alanı olan, Uganda'daki UNESCO miras alanı içerisindeki

an important heritage site,

Kasubi Kraliyet Mezarlıklarını

a UNESCO heritage site in Uganda,

dijital olarak muhafaza etmemiz talebiyle

the Royal Kasubi Tombs.

bize geldi.

The work was done successfully in the field,

Bu çalışmayı başarıyla tamamladık,

and the data was archived

ve elde edilen verileri arşivleyerek

and publicly disseminated

CyArk web sitesi aracılığıyla

through the CyArk website.

halka açtık.

Last March,

Geçen Mart ayında

we received very sad news.

çok üzücü bir takım haberler aldık.

The Royal Tombs had been destroyed

Kraliyet Mezarları, muhtemelen bir kundaklama sonucunda

by suspected arson.

yerle bir edilmişti.

A few days later, we received a call:

Bir kaç gün sonra bize birileri telefon ile ulaşıp

"Is the data available

burasıyla ilgili verilerin mevcut olup olmadığını

and can it be used for reconstruction?"

ve varsa yeniden inşa için kullanılıp kullanılamayacağını sordu.

Our answer, of course, was yes.

Tabii ki cevabımız olumluydu.

Let me leave you with a final thought.

Sizlere veda ederken şunu ifade etmek istiyorum.

Our heritage is much more than

Sahip olduğumuz miras

our collective memory --

toplumsal hafızamızdan daha büyük bir şeydir.

it's our collective treasure.

O bizim ortak hazinemizdir.

We owe it to our children,

Biz onu,

our grandchildren and the generations

çocuklarımıza,

we will never meet

torunlarımıza ve

to keep it safe

asla karşılaşmayacağımız bizden sonraki nesillere

and to pass it along.

sapasağlam aktarmakla sorumluyuz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.

Thank you.

Teşekkürler.

Thank you.

Teşekkürler.

Well, I'm staying here because

Hala buradayım çünkü

we wanted to demonstrate to you

sizlere bu teknolojinin gücünü

the power of this technology

göstermek istedik

and so, while I've been speaking,

ve ben burada konuşmamı yaparken

you have been scanned.

sizler de tarandınız.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

The two wizards that I have

Perdenin arkasındaki

that are behind the curtain

iki sihirbaz

will help me bring

bununla ilgili kayıtları ekrana getirmeme

the results on the screen.

yardımcı olacak.

(Applause)

(Alkış)

This is all in 3D and of course

Bu tamamen üç boyutludur ve dolayısıyla

you can fly through the cloud of points.

nokta bulutları arasında gezilebilir.

You can look at it from on top,

Yukarıdan,

from the ceiling.

kuşbakışı görülebilir.

You can look from different vantage points,

Farklı açılardan görülebilir.

but I'm going to ask Doug to zoom in

Ne kadar detaylara inebildiğimizi göstermek için

on an individual in the crowd,

ben Doug'dan

just to show the amount of detail

topluluk arasından bir kişiyi seçip

that we can create.

yakınlaştırmasını isteyeceğim.

So you have been digitally preserved

Ve evet siz dört dakika içinde

in about four minutes.

dijital olarak arşivlendiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I'd like to thank the wizards here.

Buradaki sihirbazlara teşekkür etmek istiyorum.

We were very lucky to have

Ortaklarımızdan ikisinin,

two of our partners participate in this:

Historic Scotland ve

the Historic Scotland,

Glasgow Sanat Okulu'nun bu projede yer almasından dolayı

and the Glasgow School of Art.

kendimizi şanslı addediyoruz.

I'd like to also thank personally

Aynı zamanda

the efforts of David Mitchell,

Historic Scotland'da Tarihi Eserleri Koruma Bölümü direktörü olan

who is the Director of Conservation

David Mitchell'e de emeklerinden dolayı

at Historic Scotland.

bizzat teşekkür etmek istiyorum.

David.

David.

(Applause)

(Alkış)

And Doug Pritchard, who's the Head of

Ve Glasgow Sanat Okulu Görsel Efektler Bölümü başkanı

Visualization at the Glasgow School of Art.

Doug Pritchard'a da çok teşekkürler.

Let's give them a hand.

Alkışlarınızla.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.