Ben Kacyra: Ancient wonders captured in 3D

Ben Kacyra : Những kì quan cổ được lưu giữ bằng 3D

Translator: Ha Thu Hai Reviewer: Le Quyen Pham

I'd like to start with a short story.

Tôi xin được bắt đầu với một câu chuyện ngắn.

It's about a little boy

Câu chuyện về một cậu bé.

whose father was a history buff

Cha cậu ấy là một người say mê lịch sử.

and who used to take him by the hand

Ông thường nắm tay cậu bé

to visit the ruins of an ancient metropolis

dắt đi tham quan những di tích của một thủ đô cổ đại

on the outskirts of their camp.

ở ngoại thành nơi họ dựng trại.

They would always stop by to visit

Họ luôn dừng lại để thăm

these huge winged bulls that used to guard

những con bò có cánh đã từng canh gác

the gates of that ancient metropolis,

những cánh cổng của thủ đô cổ ấy,

and the boy used to be scared

và cậu bé từng cảm thấy rất sợ

of these winged bulls,

những con bò có cánh này,

but at the same time they excited him.

nhưng đồng thời cũng bị kích động lắm.

And the dad used to use those bulls

Người cha thường dùng những con bò

to tell the boy stories about

để kể cho câu bé nghe những câu chuyện về

that civilization and their work.

nền văn minh đó và những công trình của họ.

Let's fast-forward to the

Hãy tua nhanh đến

San Francisco Bay Area many decades later,

khu vực Vịnh San Francisco nhiều thập kỉ sau đó,

where I started a technology company

nơi tôi bắt đầu một công ty kĩ thuật

that brought the world its first

mang đến cho thế giới

3D laser scanning system.

hệ thống quét bằng la-de 3 chiều đầu tiên.

Let me show you how it works.

Để tôi cho các bạn biết nó hoạt động thế nào.

Female Voice: Long range laser scanning

"Quét la-de diện rộng

by sending out a pulse that's a laser beam of light.

bằng cách gửi đi những tia la-de.

The system measures the beam's time of flight,

Hệ thống đo tín hiệu thời gian di chuyển của tia sáng,

recording the time it takes for the light

đo quãng thời gian để ánh sáng

to hit a surface and make its return.

chạm vào mặt vật chất và quay trở về.

With two mirrors, the scanner calculates

Với hai cái gương, chiếc máy quét tính

the beam's horizontal and vertical angles,

số đo các góc ngang và dọc,

giving accurate x, y, and z coordinates.

rồi đưa ra chính xác tọa độ x, y, z.

The point is then recorded

Điểm này sau đó được ghi lại

into a 3D visualization program.

trong chương trình 3 chiều hóa.

All of this happens in seconds.

Tất cả đều xảy ra trong vài giây.

Ben Kacyra: You can see here,

Bạn có thể thấy là

these systems are extremely fast.

hệ thống này cực kì nhanh.

They collect millions of points at a time

Chúng thu thập hàng ngàn điểm cùng một lúc

with very high accuracy

với độ chính xác rất cao

and very high resolution.

và độ phân giải rất cao.

A surveyor with traditional survey tools

Một nhà giám định với công cụ giám định truyền thống

would be hard-pressed to produce

sẽ phải vất vả để giám định

maybe 500 points in a whole day.

500 điểm trong một ngày.

These babies would be producing

Những chiếc máy này có thể giám định

something like ten thousand points a second.

khoảng 10.000 điểm trong một giây.

So, as you can imagine,

Vì thế, các bạn có thể tưởng tượng được rằng

this was a paradigm shift

đây là một sự thay đổi về nguyên tắc

in the survey and construction

trong giám định và xây dựng

as well as in reality capture industry.

cũng như trong cả ngành công nghiệp tái hiện thực tế.

Approximately ten years ago,

Khoảng 10 năm trước,

my wife and I started a foundation to do good,

tôi và vợ bắt đầu một tổ chức từ thiện,

and right about that time,

và ngay lúc đó,

the magnificent Bamiyan Buddhas,

những tượng phật lớn ở Bamiyan,

hundred and eighty foot tall in Afghanistan,

cao 180 feet ở Afghanistan,

were blown up by the Taliban.

bị bọn Taliban làm cho nổ tung.

They were gone in an instant.

Những tượng phật đó biến mất trong chớp mắt.

And unfortunately, there was

Và thật không may là, không hề có

no detailed documentation of these Buddhas.

một tài liệu chi tiết nào về những tượng Phật đó.

This clearly devastated me,

Điều này làm tôi đau lòng vô cùng.

and I couldn't help but wonder about

Tôi không thể không nghĩ đến

the fate of my old friends, the winged bulls,

số phận của người bạn cũ của tôi -- những con bò có cánh kia,

and the fate of the many, many

và cả số phận của rất rất nhiều

heritage sites all over the world.

những di sản khác trên toàn thế giới.

Both my wife and I

Cả tôi và vợ

were so touched by this

đều xúc động đến nỗi

that we decided to

chúng tôi quyết định

expand the mission of our foundation

mở rộng sứ mệnh của tổ chức của mình

to include digital heritage preservation

để bao gồm việc bảo vệ gìn giữ những di sản thế giới

of world sites.

bằng cách số hóa chúng.

We called the project CyArk,

Chúng tôi gọi dự án này là CyArk,

which stands for Cyber Archive.

viết tắt của Cyber Archive (Hệ thống lưu trữ điện tử).

To date, with the help of

Ngày nay, với sự giúp đỡ của

a global network of partners,

những cộng sự trên mạng lưới toàn cầu,

we've completed close to fifty projects.

chúng tôi đã hoàn tất gần 50 dự án.

Let me show you some of them:

Để tôi cho các bạn xem một vài cái trong số đó:

Chichen Itza,

Chichen Itza,

Rapa Nui --

Rapa Nui --

and what you're seeing here

cái các bạn đang nhìn thấy ở đây chính là

are the cloud of points --

những đám mây điểm --

Babylon,

Babylon,

Rosslyn Chapel,

Rosslyn Chapei,

Pompeii,

Pompeii,

and our latest project, Mt. Rushmore,

và dự án gần đây nhất , Núi Rushmore,

which happened to be one of

một trong những

our most challenging projects.

dự án thách thức nhất của chúng tôi.

As you see here, we had to develop

Các bạn thấy đấy, chúng tôi phải phát triển

a special rig to bring the scanner

một cái cần để mang chiếc máy quét

up close and personal.

lên gần nhất.

The results of our work in the field

Kết quả công trình của chúng tôi

are used to produce

được sử dụng để sản xuất

media and deliverables to be used

các sản phẩm truyền thông và các bản mô hình để gửi đến

by conservators and researchers.

những nhà bảo vệ môi trường và các nhà nghiên cứu.

We also produce media for

Chúng tôi cũng sản xuất truyền thông để

dissemination to the public --

truyền bá trong công chúng --

free through the CyArk website.

miễn phí thông qua trang web của CyArk.

These would be used for education,

Những hình ảnh này có thể dùng trong giáo dục

cultural tourism, etc.

du lịch văn hóa v.v..

What you're looking at in here

Cái bạn đang nhìn thấy đây

is a 3D viewer that we developed

là chương trình phân tích hình ảnh 3 chiều mà chúng tôi chế tạo ra.

that would allow the display

Nó có thể hiển thị

and manipulation of [the] cloud of points

và kiểm soát các đám mây điểm

in real time, cutting sections through them

trong thời gian thực, cắt chúng thành nhiều phần,

and extracting dimensions.

và tách ra từng chiều.

This happens to be the cloud of points

Đây là đám mây điểm

for Tikal.

của Tikal.

In here you see a traditional 2D

Ở đây các bạn thấy hình 2 chiều truyền thống,

architectural engineering drawing

hình vẽ bởi các kĩ sư kiến trúc

that's used for preservation, and of course

dùng cho mục đích bảo tồn, và dĩ nhiên

we tell the stories through fly-throughs.

chúng tôi kể chuyện bằng cách cho người xem bay xuyên qua.

And here, this is a fly-through

Đây là một thước phim bay xuyên qua

the cloud of points of Tikal,

đám điểm của Tikal,

and here you see it rendered

và đây bạn thấy nó phô bày toàn bộ

and photo-textured with the photography

và ghi lại kết cấu trên ảnh bằng

that we take of the site.

những tấm ảnh của địa điểm mà chúng tôi ghi lại.

And so this is not a video.

Vì thế đây thực ra không phải là một đoạn video

This is actual 3D points with

mà thật sự là những điểm 3D

two to three millimeter accuracy.

với độ chính xác đến 2-3mm.

And of course the data can be used

Và dĩ nhiên dữ liệu có thể sử dụng

to develop 3D models that are

để phát triển mô hình 3 chiều

very accurate and very detailed.

đặc biệt chính xác và chi tiết.

And here you're looking at a model

Đây, bạn đang xem một mô hình

that's extracted from the cloud of points

được triết xuất từ đám điểm

for Stirling Castle.

của lâu đài Stirling.

It's used for studies, for visualization,

Nó được sử dụng cho nghiên cứu, trong mô phỏng,

as well as for education.

và trong giáo dục.

And finally, we produce mobile apps

Cuối cùng, chúng tôi sản xuất phần mềm cho di động

that include narrated virtual tools.

bao gồm những công cụ ảo có thuyết minh.

The more I got involved

Tôi càng đến làm việc

in the heritage field,

ở nhiều khu di sản,

the more it became clear to me

tôi càng nhận ra rằng

that we are losing the sites

chúng ta đang mất dần những di tích

and the stories faster than we can

và những câu chuyện kể

physically preserve them.

nhanh hơn là chúng ta có thể bảo vệ chúng.

Of course, earthquakes

Dĩ nhiên, động đất

and all the natural phenomena --

và tất cả những thiên tai

floods, tornadoes, etc. --

như lũ lụt, lốc xoáy, v.v..

take their toll.

gây ra thiệt hại của chúng.

However, what occurred to me was

Tuy nhiên, điều tôi nhận ra là

human-caused destruction, which was

sự hủy diệt của con người, nó không chỉ

not only causing a significant portion

gây ra những hủy hoại đáng kể,

of the destruction, but actually

mà thực chất

it was accelerating.

còn đang ngày càng tăng lên.

This includes arson,

Như là đốt phá,

urban sprawl,

sự bành trướng của đô thị,

acid rain, not to mention

mưa axit, đấy là chưa kể đến

terrorism and wars.

khủng bố và chiến tranh.

It was getting more and more apparent

Ngày càng rõ ràng hơn rằng

that we're fighting a losing battle.

chúng ta đang thua trong trận chiến này.

We're losing our sites

Chúng ta đang mất dần những địa danh,

and the stories,

những câu chuyện,

and basically we're losing

và đơn giản là chúng ta đang mất đi

a piece -- and a significant piece --

một mảnh -- một mảnh quan trọng --

of our collective memory.

trong kí ức chung của tất cả chúng ta.

Imagine us as a human race

Thử tưởng tượng khi loài người

not knowing where we came from.

không biết mình đến từ đâu.

Luckily, in the last two or three decades,

May mắn thay, trong gần 2, 3 thập kỉ gần đây

digital technologies have been developing

công nghệ số phát triển

that have helped us to develop tools

đã giúp chúng ta chế tạo ra những công cụ

that we've brought to bear

giúp chúng ta

in the digital preservation,

trong công cuộc bảo tồn bằng kĩ thuật số,

in our digital preservation war.

trong cuộc chiến bảo tồn bằng kĩ thuật số.

This includes, for example,

Ví dụ như

the 3D laser scanning systems,

những hệ thống quét la-de 3 chiều,

ever more powerful personal computers,

những chiếc máy tính cá nhân mạnh hơn bao giờ hết,

3D graphics,

đồ họa 3D,

high-definition digital photography,

ảnh số với độ phân giải cao,

not to mention the Internet.

và cả Internet.

Because of this accelerated

Vì mức độ huy diệt

pace of destruction,

ngày càng tăng,

it became clear to us that we needed

chúng tôi nhận ra là mình cần

to challenge ourselves and our partners

phải thử thách chính mình và các cộng sự

to accelerate our work.

để tăng tốc công việc.

And we created a project

Chúng tôi tạo ra một dự án

we call the CyArk 500 Challenge --

chúng tôi gọi là thử thách CyArk 500 --

and that is to digitally preserve

làm sao bảo tồn bằng kĩ thuật số

500 World Heritage Sites

500 di sản thế giới

in five years.

trong vòng 5 năm.

We do have the technology

Chúng tôi có đủ kĩ thuật cần thiết

that's scaleable,

có thể đo đạt được,

and our network of global partners

và mạng lưới cộng sự của chúng tôi trên khắp thế giới

has been expanding and can be expanded

đang được mở rộng và có thể mở rộng nữa

at a rapid rate,

với tốc độ rất nhanh,

so we're comfortable

vì thế chúng tôi tự tin cho rằng

that this task can be accomplished.

dự án này có thể được hoàn thành.

However, to me, the 500 is

Tuy nhiên, với tôi con số 500 này

really just the first 500.

thực sự chỉ là con số 500 đầu tiên.

In order to sustain our work into the future,

Để bảo quản những công trình của chúng tôi đến tương lai,

we use technology centers

chúng tôi sử dụng những trung tâm kĩ thuật

where we partner with

nơi chúng tôi cộng tác

local universities and colleges

với những trường đại học và cao đẳng

to take the technology to them,

để mang kĩ thuật của chúng tôi đến cho họ,

whereby they then can help us

để họ có thể giúp chúng tôi

with digital preservation of their heritage sites,

bảo tồn những di sản của họ,

and at the same time, it gives them

và cùng lúc đó, họ có được

the technology to benefit from in the future.

một kĩ thuật có ích trong tương lai.

Let me close with another short story.

Để tôi kết thúc với một câu chuyện ngắn khác.

Two years ago, we were approached

Hai năm trước, một trong những cộng sự của chúng tôi

by a partner of ours to digitally preserve

yêu cầu chúng tôi bảo tồn bằng kĩ thuật số

an important heritage site,

một di sản quan trọng --

a UNESCO heritage site in Uganda,

một di tích UNESCO ở Uganda,

the Royal Kasubi Tombs.

những lăng mộ hoàng gia Kasubi.

The work was done successfully in the field,

Công trình được hoàn tất thành công

and the data was archived

và dữ liệu được lưu trữ

and publicly disseminated

và quảng bá cho công chúng

through the CyArk website.

qua trang web của CyArt.

Last March,

Tháng ba vừa qua

we received very sad news.

chúng tôi nhận được một tin buồn

The Royal Tombs had been destroyed

rằng lăng mộ hoàng gia Royal Tombs đã bị phá hủy

by suspected arson.

người ta nghi ngờ là do đốt phá.

A few days later, we received a call:

Vài ngày sau đó, chúng tôi nhận được một cuộc gọi:

"Is the data available

"Dữ liệu đó có còn không?

and can it be used for reconstruction?"

Có thể dùng nó để xây dựng lại khu lăng mộ không?"

Our answer, of course, was yes.

Câu trả lời của chúng tôi, dĩ nhiên, là có.

Let me leave you with a final thought.

Để tôi kết thúc bằng một suy nghĩ cuối cùng này.

Our heritage is much more than

Di sản của chúng ta có giá trị hơn

our collective memory --

một kí ức tập thể --

it's our collective treasure.

nó là kho báu tập thể.

We owe it to our children,

Chúng ta có trách nhiệm với con cái của chúng ta,

our grandchildren and the generations

cháu chắt và những thế hệ sau

we will never meet

mà chúng ta sẽ không bao giờ gặp

to keep it safe

là phải đảm bảo an toàn

and to pass it along.

và truyền lại cho chúng kho báu này.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(tiếng vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn

Thank you.

Cảm ơn.

Thank you.

Cảm ơn.

Well, I'm staying here because

Vâng, tôi vẫn còn ở đây bởi vì

we wanted to demonstrate to you

chúng tôi muốn cho các bạn xem

the power of this technology

sức mạnh của công nghệ này.

and so, while I've been speaking,

Trong khi tôi đang nói

you have been scanned.

các bạn đều đã bị quét.

(Laughter)

(Cười)

The two wizards that I have

Hai nhà pháp sư của tôi

that are behind the curtain

ở cánh gá

will help me bring

sẽ giúp tôi

the results on the screen.

đưa kết quả lên màn hình.

(Applause)

(Vỗ tay)

This is all in 3D and of course

Tất cả đều là 3D và dĩ nhiên

you can fly through the cloud of points.

bạn có thể băng ngang qua đám điểm.

You can look at it from on top,

Bạn có thể nhìn từ phía trên,

from the ceiling.

từ trần nhà.

You can look from different vantage points,

Bạn có thể nhìn từ nhiều góc độ khác nhau,

but I'm going to ask Doug to zoom in

nhưng tôi sẽ nhờ Doug phóng to

on an individual in the crowd,

vào một cá thể trong đám đông,

just to show the amount of detail

để xem chúng tôi có thể có

that we can create.

những chi tiết nhỏ cỡ nào.

So you have been digitally preserved

Vậy là bạn đã được bảo tồn bằng kĩ thuật số.

in about four minutes.

chỉ trong khỏang 4 phút.

(Laughter)

(Cười)

I'd like to thank the wizards here.

Tôi muốn cảm ơn những nhà pháp sư đây.

We were very lucky to have

Chúng ta may mắn có

two of our partners participate in this:

2 trong số những cộng sự của chúng tôi tham gia ngày hôm nay:

the Historic Scotland,

tổ chức Historic Scotland,

and the Glasgow School of Art.

và Trường Nghệ thuật Glasgow.

I'd like to also thank personally

Tôi muốn đặc biệt cảm ơn

the efforts of David Mitchell,

những nỗ lực của David Mitchell,

who is the Director of Conservation

Giám đốc Bảo tồn

at Historic Scotland.

tại Historic Scotland.

David.

David.

(Applause)

(Vỗ tay)

And Doug Pritchard, who's the Head of

Và xin cảm ơn Doug Pritchard,

Visualization at the Glasgow School of Art.

Trưởng ban Mô phỏng tại Trường Nghệ thuật Glasgow.

Let's give them a hand.

Hãy cho họ một tràng pháo tay.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.