Fashion that celebrates African strength and spirit | Walé Oyéjidé

Çeviri: Şiar Utku ATAN Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

It is often said that the stories of history are written by its victors,

Genellikle tarihte hikâyeleri galiplerin yazdığı söylenir,

but if this is true,

peki eğer bu doğruysa

what becomes of the downtrodden,

mazlumların hâli ne olur?

and how can they ever hope to aspire for something greater

Eğer kendi şanlı geçmişlerini öğrenme fırsatını hiç yakalayamıyorlarsa

if they are never told the stories of their own glorious pasts?

nasıl daha büyük şeyleri elde etme umuduna sahip olabilirler ki?

Ostensibly, I stand before you as a mere maker of clothing,

Görünüşte sadece bir kıyafet tasarımcısı olarak burada, karşınızdayım

but within the folds of ancient fabrics and modern textiles,

ama çok eski dokumalar ve modern kumaşların katmanları arasında

I have found a higher calling.

çok daha yüksek bir amaç ve asıl tutkumu buldum.

Through my work as a designer,

Tasarımcı olarak kariyerim boyunca

I've discovered the importance of providing representation

şunu öğrendim: toplumumuzdaki marjinal bireylerin

for the marginalized members of our society,

temsil edilmesi çok önemli aramızda en hassas ve en kırılgan

and the importance of telling the most vulnerable among us

olanlar onlar ve onlara uzlaşmaya yanaşmayan bir çoğunluğa

that they no longer have to compromise themselves

uyum sağlamak için artık kendilerinden taviz vermek

just so they can fit in with an uncompromising majority.

zorunda olmadıklarını söylemek çok önemli.

It turns out that fashion,

Ortaya çıkan sonuç şu,

a discipline many of us consider to be trivial,

çoğumuzun önemsiz bir alan olarak düşündüğü moda

can actually be a powerful tool for dismantling bias

ayrımcılığı ve ön yargıyı etkisiz hâle getirmekte ve yeterince temsil edilmeyen

and bolstering the self-images of underrepresented populations.

toplulukların öz güvenlerini desteklemekte çok güçlü bir silah olabilir.

My interest in using design as a vehicle for social change

Modayı sosyal bir değişim aracı olarak

happens to be a personal one.

kullanma çabam sadece kişisel.

As a Nigerian American, I know how easily the term "African"

Nijeryalı bir Amerikan olarak "Afrikalı" teriminin

can slip from being an ordinary geographic descriptor

normal bir coğrafi konum gösterici yerine aşağılayıcı

to becoming a pejorative.

bir terim olduğunu biliyorum.

For those of us from this beautiful continent,

Bizim için, bu güzel kıtadan olanlar için,

to be African is to be inspired by culture

Afrikalı olmak bu kültürden ilham almak

and to be filled with undying hope for the future.

ve geleceğe dair umutlarının hiç ölmemesi demektir.

So in an attempt to shift the misguided perceptions that many have

Doğduğum yerle ilgili birçok insanın sahip olduğu bu yanlış algıları

about the place of my birth,

düzeltme çabasıyla

I use design as a means to tell stories,

moda tasarımını hikâyeler anlatmakta kullanıyorum,

stories about joy,

mutluluk hikâyeleri,

stories about triumph,

zafer hikâyeleri,

stories about perseverance all throughout the African diaspora.

tarih boyunca onca sürgüne ve sömürüye rağmen azmedenlerin hikâyeleri.

I tell these stories

Bu hikâyeleri

as a concerted effort to correct the historical record,

tarihi kayıtları düzeltmek için anlatıyorum

because, no matter where any of us is from,

çünkü nereden gelirsek gelelim

each of us has been touched by the complicated histories

ailelerimizi yabancı topraklara sürükleyen bu karmaşık hikâyeler

that brought our families to a foreign land.

her birimizin hayatlarına dokunuyor.

These histories shape the way we view the world,

Bu hikâyeler bizim dünyaya bakış açımızı değiştiriyor

and they mold the biases we carry around with us.

ve beraberimizde taşıdığımız ön yargıları şekillendiriyor.

To combat these biases,

Bu ön yargılarla mücadele etmek için

my work draws aesthetics from different parts of the globe

çalışmalarımda dünyanın farklı yerlerinden güzellikleri toplayarak

and crafts a narrative about the importance

ve onları sanatımla birleştirerek ayrımcılıkla savaşın

of fighting for inclusivity.

önemine dair hikâyeler yaratıyorum.

By refashioning images from classic European art

Klasik Avrupa sanatından kareleri

and marrying them with African aesthetics,

Afrikan estetiğiyle karıştırınca

I am able to recast people of color in roles of prominence,

beyaz olmayan insanları ön plana çıkarabiliyorum,

providing them with a degree of dignity

böylece onlara eski zamanlarda sahip olamadıkları

they didn't have in earlier times.

saygınlık ve değeri sağlamış oluyorum.

This approach subverts the historically accepted narrative of African inferiority,

Bu yaklaşım tarihsel olarak kabul edilmiş hor görülme ve aşağılanma hikâyesini

and it serves as inspiration for people of color

alt üst etmiş ve saygınlıktan ve asaletten yoksun olarak

who have grown wary of seeing themselves depicted without sophistication

tanımlanmaktan ve görülmekten sakınarak büyümüş beyaz olmayan insanlar

and without grace.

için ilham kaynağı olmuştur.

Kültürler açısından birer dönüm noktası olan bu olayların her biri

Each of these culture-bending tapestries

becomes a tailored garment

özel dikim birer kıyafet oluyor

or a silk scarf, like the one I am very coincidentally wearing right now.

veya ipek bir atkı, mesela şu anda taktığım gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And even when surrounded in a structure of European classicism,

Etrafı Avrupa sınıf ayrımı yapısıyla çevriliyken bile

these narratives boldly extoll the merits of African empowerment.

bu anlatılar cesurca Afrika'nın erdemlerini yüceltir.

In this way, the tools of the masters become masterworks

Bu şekilde, ustaların hünerleri bir zamanlar köle olanları

to celebrate those who were once subservient.

anmak ve kutlamak için şaheserlere dönüştü.

This metaphor extends beyond the realm of art

Bu metafor, sanatın gerçekliğini aşarak

and out into the real world.

dış dünyaya uzanır.

Whether worn by refugees or world-changing entrepreneurs,

İster mülteciler tarafından giyilsin ya da dünyayı değiştiren girişimciler

when people are allowed the freedom to present themselves

insanlara kendilerini temsil etme özgürlüğü verildiği zaman

in a manner that celebrates their own unique identities,

onların benzersiz kimlikleri kutlandığı ve yüceltildiği zaman

a magical thing happens.

bu sihir gibi bir şey olur.

We stand taller.

Daha dik dururuz.

We're more proud and self-aware

Daha gururlu ve kendimizin farkında

because we're presenting our true, authentic selves.

çünkü sunduğumuz şey bizim doğru ve asıl benliğimizdir.

And those of us who are around them in turn become more educated,

Ve etrafımızda olanlar da daha eğitimli hâle gelir,

more open and more tolerant of their different points of view.

farklı bakış açılarına karşı daha açık ve daha hoşgörülü olurlar.

In this way, the clothes that we wear

Bu yolla giydiğimiz kıyafetler

can be a great illustration of diplomatic soft power.

diplomatik hafif gücün harika bir illüstrasyonu olabilir.

The clothes that we wear can serve as bridges

Giydiğimiz şeyler bizim görünüşte birbirinden tamamen

between our seemingly disparate cultures.

farklı olan kültürlerimiz arasında bir köprü oluşturabilir.

And so, yeah, ostensibly I stand before you as a mere maker of clothing.

Evet ben sadece bir kıyafet tasarımcısı olarak karşınızdayım.

But my work has always been about more than fashion.

Ama benim işim daima modadan daha fazlası olmuştur.

It has become my purpose to rewrite the cultural narratives

Benim amacım kültürel hikâyeleri yeniden yazmaktır

so that people of color can be seen in a new and nuanced light,

beyaz olmayan insanlar yeni ve farklı ışıklar altında görülebilsin diye,

and so that we,

ve biz de

the proud children of sub-Saharan Africa,

Sahra altı Afrika'nın gururlu çocukları

can traverse the globe

kendimizi onurla taşırken

while carrying ourselves with pride.

dünyayı tersine döndürebiliriz.

It was indeed true that the stories of history

Geçmişin hikâyelerini galiplerin

were told by its old victors,

anlattığı gerçekten doğru

but I am of a new generation.

ama ben yeni bir nesilim.

My work speaks for those

Sözlerim şunlara hitap eder:

who will no longer let their futures be dictated by a troubled past.

Geleceklerini sorunlu geçmişlerinin etkilemesine izin vermeyeceklere.

Today, we stand ready to tell our own stories

Bugün, kendi hikâyelerimizi anlatmaya hazırız

without compromise, without apologies.

taviz vermeksizin ve özür dilemeksizin.

But the question still remains:

Ama hâlâ yanıtlanmamış bir soru var:

are you prepared for what you are about to hear?

Peki siz duyacağınız şeylere hazır mısınız?

I hope you are, because we are coming regardless.

Umarım hazırsınızdır çünkü ne olursa olsun geliyoruz.

(Applause)

(Alkışlar)