Chris Anderson: How YouTube is driving innovation

Chris Anderson: Web video küresel inovasyonu nasıl güçlendirir?

Çeviri: Ufuk Alan Gözden geçirme: osman oguz ahsen

If nothing else, at least I've discovered

Hiçbir şey değilse en azından hoparlörlerimizi

what it is we put our speakers through:

bağladığımız şeyi keşfettim:

sweaty palms, sleepless nights,

terli avuçlar, uykusuz geceler,

a wholly unnatural fear of clocks.

doğamıza aykırı olan saat korkumuz.

I mean, it's quite brutal.

Bence, bu çok zalim bir şey,

And I'm also a little nervous about this.

ve bu konuda biraz da gerginim.

There are nine billion humans coming our way.

Insanlığın nüfusu 9 milyara çıkacak.

Now, the most optimistic dreams

En iyimser hayaller bile

can get dented by the prospect

dünyayı talan eden insanlar olması

of people plundering the planet.

durumunda çökebilir.

But recently, I've become intrigued

Fakat kısa süre önce, bir şey ilgimi çekti.

by a different way of thinking of large human crowds,

İnsan kitlelerinin düşünce yapılarının değişikliğine dair.

because there are circumstances

Çünkü bazı durumlar vardır ve bu durumlarda

where they can do something really cool.

bu insanlar harika şeyler yapabilir.

It's a phenomenon that I think

Bence herhangi bir organizasyon ya da insanın

any organization or individual can tap into.

yer alabileceği bir fenomen.

It certainly impacted the way we think about TED's future,

Bu kesinlikle TED'in geleceğine dair düşüncelerimizi etkiledi

and perhaps the world's future overall.

ve hatta tüm dünyanın geleceğini bile.

So, let's explore.

Öyleyse şimdi biraz keşfedelim.

The story starts with just a single person,

Hikaye tek bir kişi ile başlıyor.

a child, behaving a little strangely.

Biraz tuhaf davranan küçük bir çocukla.

This kid is known online as Lil Demon.

Bu çocuk internette Lil Demon(Küçük Şeytan) olarak biliniyor.

He's doing tricks here, dance tricks,

Figürler yapıyor, dans figürleri.

that probably no six-year-old in history ever managed before.

Muhtemelen tarihte hiç bir 6 yaşındaki çocuğun yapmadığı figürler.

How did he learn them?

Nereden öğrendi bu figürleri?

And what drove him to spend the hundreds of hours of practice

Bunu yapabilmesi için yaptığı yüzlerce saatlik çalışmaları

this must have taken?

yapmasına iten şey neydi?

Here's a clue.

İşte bir ipucu.

(Video) Lil Demon: ♫ Step your game up. Oh. Oh. ♫

(Video) Lil Demon: ♫ Step your game up. Oh. Oh. ♫

♫ Step your game up. Oh. Oh. ♫

♫ Step your game up. Oh. Oh. ♫

Chris Anderson: So, that was sent to me by this man,

Chris Anderson: Bunu bana bir yönetmen olan

a filmmaker, Jonathan Chu,

Jonathan Chu gönderdi

who told me that was the moment he realized

Ve dedi ki bu videoya bakınca internetin

the Internet was causing dance to evolve.

dansın gelişmesini sağladığını anladım.

This is what he said at TED in February.

Jonathan bunu şubatta TED'de söyledi.

In essence,

Aslında, dansçılar

dancers were challenging each other online to get better;

daha iyi olabilmek için internet üzerinden birbirleriyle rekabet ediyorlar;

incredible new dance skills were being invented;

6 yaşındaki çocukların bile dahil olduğu

even the six-year-olds were joining in.

muhteşem dans yetenekleri keşfediliyor.

It felt like a revolution.

Bu bir devrim gibi.

And so Jon had a brilliant idea:

Ve Jon'un aklına harika bir fikir geldi:

He went out to recruit the best of the best dancers

Youtube'un gördüğü

off of YouTube

en iyi dansçılarla anlaştı,

to create this dance troupe --

ve Sıradışı Dansçılar Ligi (SDL)

The League of Extraordinary Dancers, the LXD.

isimli dans grubunu oluşturdu.

I mean, these kids were web-taught,

Demek istediğim bu çocuklar her şeyi web'den öğrenmişti

but they were so good that they got to play at the Oscars this year.

ama o kadar iyilerdi ki bu sene Oscar ödüllerinde bile sahneye çıktılar.

And at TED here in February,

Ve şubatta burada TED'de,

their passion and brilliance just took our breath away.

dansa olan tutkuları ve kabiliyetleri nefeslerimizi kesti.

So, this story

Böylelikle, bu

of the evolution of dance

dansın evrimi hikayesi

seems strangely familiar.

garip bir şekilde tanıdık bir hikaye gibi duruyor.

You know, a while after TEDTalks started taking off,

Biliyorsunuz, TEDTalks (TEDKonuşmaları) başladıktan bir süre sonra,

we noticed that speakers

şunu fark ettik ki konuşmacılar

were starting to spend a lot more time in preparation.

artık daha çok hazırlanıyorlardı konuşmalarına.

It was resulting in incredible new talks like these two.

Bu olay şu ki konuşmadaki gibi harika konuşmalarla sonuçlanıyordu.

... Months of preparation

18 dakikaya sığdırılmış

crammed into 18 minutes,

aylarca süren hazırlık,

raising the bar cruelly for the next generation of speakers,

bu hafta gördüğümüz etkiler ile

with the effects that we've seen this week.

bir sonraki konuşmacılar için çıtayı önemli ölçüde yükseltti.

It's not as if J.J. and Jill

Aslında J.J ve Jill

actually ended their talks saying, "Step your game up,"

konuşmalarını "Daha iyi şeyler yapın" diyerek sonlandırmadılar,

but they might as well have.

ama belki de öyle yapmaları gerekirdi.

So, in both of these cases,

Yani, bu iki örnekte de

you've got these cycles of improvement,

web videoları izleyen insanlar

apparently driven

tarafından güdümlenen

by people watching web video.

gelişme döngülerini görebiliriz.

What is going on here?

Ne oluyor burada?

Well, I think it's the latest iteration of a phenomenon we can call

Bence bu "kalabalığın ivmelendirdiği yenileşim" diyebileceğimiz

"crowd-accelerated innovation."

fenomenin son hali.

And there are just three things you need for this thing to kick into gear.

Bunu harekete geçirmek için gerekli üç adım şunlardır:

You can think of them

Bunu dev bir tekerlekteki

as three dials on a giant wheel.

üç bilye gibi düşünebilirsiniz

You turn up the dials, the wheel starts to turn.

Bilyeleri çevirirsiniz ve tekerlek dönmeye başlar.

And the first thing you need is ... a crowd,

İhtiyacınız olan ilk şey bir topluluk.

a group of people who share a common interest.

Ortak bir ilgiyi paylaşan bir topluluk.

The bigger the crowd,

Topluluk büyüdükçe,

the more potential innovators there are.

potansiyel yenilikçi sayısıda çok olacaktır.

That's important, but actually most people in the crowd

Bu önemlidir, fakat topluluktaki çoğu insan

occupy these other roles.

diğer rolleri işgal edecektir.

They're creating the ecosystem

Onlar birlikte, yeniliğin ortaya çıktığı

from which innovation emerges.

ekosistemi oluşturuyorlar.

The second thing you need is light.

İhtiyacınız olan ikinci şey ışık.

You need clear, open visibility

bu toplulukta bulunan en iyi insanların

of what the best people in that crowd are capable of,

neler yapabileceğine dair net ve açık bir görünürlüğe ihtiyacınız var

because that is how you will learn

çünkü bu katılmak için nasıl

how you will be empowered to participate.

yetki vereceğinizi öğrendiğiniz noktadır.

And third, you need desire.

Ve üçüncü olarak, arzuya ihtiyacınız var.

You know, innovation's hard work.

Yenilikçilerin çok çalıştığını bilirsiniz.

It's based on hundreds of hours of research, of practice.

Yüzlerce saat araştırma ve pratik gerektirir.

Absent desire, not going to happen.

Arzu olmadan, bu olmaz.

Now, here's an example -- pre-Internet --

Örnek olarak, internetten önce

of this machine in action.

bu makinenin nasıl olacağını düşünelim.

Dancers at a street corner --

Sokağın köşesinde dansçılar,

it's a crowd, a small one,

etraflarında küçük bir topluluk,

but they can all obviously see what each other can do.

ama topluluğun tamamı neler olduğunu açıkca görebilmekte.

And the desire part comes, I guess,

Ve tahminimce arzu bölümü

from social status, right?

sosyal statüden gelir, değil mi?

Best dancer walks tall, gets the best date.

En iyi dansçılar gösterişli yürürler, en iyi kişilerle çıkarlar.

There's probably going to be some innovation happening here.

Burada bir yenilik olduğu kesindir.

But on the web,

Ama web'de,

all three dials are ratcheted right up.

bu üç dişli artmış olacaktır.

The dance community is now global.

Dans topluluğu artık globaldir.

There's millions connected.

Milyonlar birbirine bağlanmıştır.

And amazingly,

Ve şaşırtıcı biçimde,

you can still see what the best can do,

hala en iyilerin ne yapabildiğini görebilirsiniz,

because the crowd itself shines a light on them,

çünkü topluluğun kendisi onun üzerine bir ışık tutar,

either directly, through comments, ratings,

direk olarak yorumlar, oylamalar, email, Facebook, Twitter

email, Facebook, Twitter,

yoluylada olabilir

or indirectly,

ya da dolaylı olarak,

through numbers of views,

izlenme sayıları,

through links that point Google there.

Google tarafından yapılan yönlendirmeler ile de olabilir

So, it's easy to find the good stuff,

Yani, iyi olanı keşfetmek kolaydır

and when you've found it, you can watch it in close-up repeatedly

ve bir kez bulduktan sonra, onu defalaca izleyebilirsiniz

and read what hundreds of people have written about it.

ve yüzlerce insanın onun hakkında neler yazdığını okuyabilirsiniz.

That's a lot of light.

Bu çok fazla ışık demektir.

But the desire element

Ama arzu unsuru

is really dialed way up.

gerçekten de oluşmadı.

I mean, you might just be a kid with a webcam,

Demek istediğim, sadace bir webcam'i olan bir çocuk olabilirsiniz

but if you can do something that goes viral,

ama viral olacak bir şey yapabilirseniz

you get to be seen by the equivalent

insanlarla dolmuş spor stadyumlarına eşit

of sports stadiums crammed with people.

miktarda insan tarafından görülebilirsiniz.

You get hundreds of strangers writing excitedly about you.

Sizin hakkınızda heyecanla yazmış insanlar olur.

And even if it's not that eloquent -- and it's not --

Güzel şeyler yazılmamış olsa bile,

it can still really make your day.

hala sizi sevindirebilir.

So, this possibility

Sanırım bu

of a new type of global recognition,

global farkına varılma olasılığı

I think, is driving huge amounts of effort.

çok fazla çaba sarfetmeye teşvik ediyor.

And it's important to note that it's not just the stars who are benefiting:

Ve şuna dikkat etmek gerekiyorki sadece starlar faydalanmıyor,

because you can see the best, everyone can learn.

en iyisini görebildiğiniz için, herkes öğrenebilir.

Also, the system is self-fueling.

Ayrıca sistem kendiliğinden yakıtlı,

It's the crowd that shines the light and fuels the desire,

ışığı yakan ve arzuyu besleyen topluluğun kendisidir,

but the light and desire are a lethal one-two combination

ancak ışık ve arzu aslında topluluğa yeni insanları çeken

that attract new people to the crowd.

ölümcül bir ikili kombinasyondur.

So, this is a model

Yani bu,

that pretty much any organization could use

hemen hemen bütün organizasyonun

to try and nurture its own cycle

"Kalabalığın ivmelendirdiği yenileşim" döngüsünü

of crowd-accelerated innovation.

beslemek için kullanabileceği bir modeldir.

Invite the crowd, let in the light,

Topluluğu davet edin, ışığa izin verin,

dial up the desire.

arzuyu arayın.

And the hardest part about that is probably the light,

Muhtemelen bunun en zor kısmı ışık,

because it means you have to open up,

çünkü bu açılmanızı gerektirir,

you have to show your stuff to the world.

elinizdekileri dünyaya göstermeniz gerekir.

It's by giving away what you think is your deepest secret

En derin olduğunu düşündüğünüz sırlarınızı

that maybe millions of people

milyonlarca insanın katkıda bulunması

are empowered to help improve it.

ihtimali için, açığa çıkarmanız ile olur.

And, very happily, there's one class of people

Ne mutlu ki, bu araçtan faydalanamayan

who really can't make use of this tool.

bir kesim insan var.

The dark side of the web

Web'in karanlık yüzü

is allergic to the light.

ışığa karşı alerjiktir.

I don't think we're going to see terrorists, for example,

Örneğin, teroristlerin planlarını online olarak yayımlayıp,

publishing their plans online and saying to the world,

dünyaya "Lütfen en azından bu sefer

"Please, could you help us to actually

işe yaraması için yardım edebilir misiniz"

make them work this time?"

diyeceklerini göreceğimizi zannetmiyorum.

But you can publish your stuff online.

Ama siz elinizdekileri online olarak yayımlayabilirsiniz.

And if you can get that wheel to turn,

Ve çarkın dönmesini sağlayabilirseniz,

look out.

dikkat edin.

So, at TED,

Bizler TED'de

we've become a little obsessed with this idea of openness.

bu açıklık fikrine biraz takıntılıyız.

In fact, my colleague, June Cohen, has taken to calling it "radical openness,"

Meslektaşım June Cohen bu fikre "radikal açıklık" diyor

because it works for us each time.

çünkü bu fikir bizim için her seferinde işe yarıyor.

We opened up our talks to the world,

Biz konuşmaları dünyaya açtık

and suddenly there are millions of people out there

ve birden dünyada milyonlarca insan

helping spread our speakers' ideas,

konuşmacılarımızın fikirlerini yaymaya

and thereby making it easier for us

ve böylece bizim için yeni nesil konuşmacıları

to recruit and motivate the next generation of speakers.

üye yapmayı ve motive etmeyi kolaylaştırdılar.

By opening up our translation program,

Çeviri programımızı açmamızla birlikte

thousands of heroic volunteers --

binlerce kahraman gönüllü --

some of them watching online right now, and thank you! --

bazıları şu anda online olarak izliyor, sizlere teşekkür ediyoruz --

have translated our talks

konuşmalarımızı

into more than 70 languages,

70 den fazla dile çevirdiler,

thereby tripling our viewership in non-English-speaking countries.

böylece ingilizce konuşulmayan ülkelerdeki izleyici sayımızı 3 katına çıkardılar.

By giving away our TEDx brand,

TEDx markasını hediye etmekle

we suddenly have a thousand-plus

aniden fikir yayma sanatıyla ilgili deneylerde

live experiments in the art of spreading ideas.

binlerce sayıda artış gördük.

And these organizers,

Bu organizatörler,

they're seeing each other, they're learning from each other.

birbirlerini görüyor ve birbirlerinden öğreniyorlar.

We are learning from them.

Bizler de onlardan öğreniyoruz.

We're getting great talks back from them.

Onlardan harika konuşmalar elde ediyoruz.

The wheel is turning.

Çark dönüyor.

Okay, step back a minute.

Bir dakikalığına geri adım atalım.

I mean, it's really not news for me to tell you

Yani, size yeniliğin gruplardan çıktığı

that innovation emerges out of groups.

haberini vermeye çalışmıyorum.

You know, we've heard that this week --

Biliyorsunuz, bu hafta öğrendik ki

this romantic notion of the lone genius

dünyayı değiştiren "eureka" anını yaşayan

with the "eureka!" moment that changes the world

romantik yalnız deha kavramı

is misleading.

aslında yanıltıcı.

Even he said that, and he would know.

O bile söyledi ki

We're a social species.

bizler sosyal canlı türleriyiz,

We spark off each other.

biz birbirimize neden oluruz.

It's also not news

Ayrıca internetin

to say that the Internet has accelerated innovation.

yeniliği hivmelendirdiğini söylemeye de gerek yok.

For the past 15 years,

Son 15 yıldır,

powerful communities have been connecting online,

güçlü komuniteler online olarak birbiriyle iletişim kuruyor,

sparking off each other.

ve birbirlerini besliyor.

If you take programmers,

Programcıları ele alırsanız,

you know, the whole open-source movement

bilirsiniz, tüm açık-kaynak dünyası,

is a fantastic instance of crowd-accelerated innovation.

kalabalığın ivmelendirdiği yenileşimin müthiş bir örneğidir.

But what's key here is,

Ama burada anahtar nokta şu ki;

the reason these groups have been able to connect

bu komunitenin birbirlerine bağlanabilmesinin sebebi

is because their work output is of the type

iş olarak ortaya çıkardığı şeyin

that can be easily shared digitally --

dijital yolla çok kolay paylaşılabilmesidir;

a picture, a music file,

bir resim, bir müzik dosyası

software.

veya bir yazılım.

And that's why what I'm excited about,

Beni heyecanlandıran da bu

and what I think is under-reported,

ve düşündüğüm şeyler değeri anlaşılmamış,

is the significance of the rise

online videonun yüklelişinin

of online video.

önemidir.

This is the technology

Bu yetenekli insanların

that's going to allow the rest of the world's talents to be shared digitally,

dijital olarak paylaşılmasına izin vercek

thereby launching a whole new cycle

ve böylece kalabalığın ivmelendirdiği yenleşimde

of crowd-accelerated innovation.

yeni bir döngü başlatcak teknolojidir.

The first few years of the web

Web'in ilk yılları

were pretty much video-free,

videodan yoksun gibiydi

for this reason: video files are huge; the web couldn't handle them.

çünkü video dosyaları büyüktü, web onları kaldıramıyordu.

But in the last 10 years,

Ama son 10 yıldır,

bandwidth has exploded a hundredfold.

bantgenişliği yüz misli arttı

Suddenly, here we are.

ve birden bu noktaya geldik.

Humanity watches 80 million hours of YouTube every day.

İnsanlık her gün 80 milyon saat youtube videousu izliyor.

Cisco actually estimates that, within four years,

Cisco, 4 yıl içerisinde web'de ki datanın

more than 90 percent of the web's data will be video.

yüzde doksanından fazlasının video olacağını tahmin ediyor.

If it's all puppies, porn and piracy,

Eğer hepsi porno ve korsan olursa

we're doomed.

mahvoluruz.

I don't think it will be.

Olacağını zannetmiyorum.

Video is high-bandwidth for a reason.

Videonun geniş bant aralıklı olmasının bir sebebi var,

It packs a huge amount of data,

çok fazla data içeriyor

and our brains are uniquely wired to decode it.

ve beyinlerimiz eşsiz biçimde onu çözebilme yeteneğine sahip.

Here, let me introduce you to Sam Haber.

Sizi Sam Haber ile tenıştırmama izin verin.

He's a unicyclist.

O bir ünisiklet göstericisi.

Before YouTube,

Youtube'den önce,

there was no way for him to discover

Onun için yaptığı sporun

his sport's true potential,

potansiyelini keşfetmenin hiç bir yolu yoktu,

because you can't communicate this stuff in words, right?

çünkü bu iş ile kelimerle iletişime geçemezsiniz değil mi?

But looking at video clips posted by strangers,

Ama yabancıların yayımladığı videoları görmek

a world of possibility opens up for him.

ona bir olasılık dünyası açar.

Suddenly, he starts to emulate and then to innovate.

Aniden özenmeye ve yeni şeyler denemeye başlar.

And a global community of unicyclists discover each other online,

Dünyadaki unisiklet kullanıcıları birbirlerini online olarak keşfeder

inspire each other to greatness.

ve mükemmellik için birbirlerine ilham kaynağı olurlar.

And there are thousands of other examples of this happening --

Ve burada video güdümlü evrimin

of video-driven evolution of skills,

fizikselden sanatsala, birsürü alanda

ranging from the physical to the artful.

binlerce örneğini gerçekleşiyor.

And I have to tell you,

Ve eski bir hobi dergisi editöru olarak

as a former publisher of hobbyist magazines,

size şunu söylemeliyim ki

I find this strangely beautiful.

bunu garip bir şekilde güzel buluyorum.

I mean, there's a lot of passion right here on this screen.

Demek istediğim, bu ekranda çok fazla tutku var.

But if Rube Goldberg machines

Rube Goldberg makineleri

and video poetry aren't quite your cup of tea,

ve video şiiri sizin bir bardak çayınız değilse

how about this.

bir de buna göz atın.

Jove is a website

Jove, bilim adamlarını

that was founded to encourage scientists

araştırmalarını video üzerinden yayınlamaları

to publish their peer-reviewed research

için teşvik etmek üzere kurulmuş

on video.

bir web sitesi.

There's a problem with a traditional scientific paper.

Geleneksel makaleyle ilgili bir sorun var.

It can take months for a scientist in another lab

Başka bir labratuardaki bilim adamı için

to figure out how to replicate the experiments

basılı kağıtta bulunan bir deneyin aynısının

that are described in print.

nasıl yapacağını çözmek aylar sürebilir.

Here's one such frustrated scientist,

Karşınızda bu şekilde engele uğramış bir bilim adamı,

Moshe Pritsker, the founder of Jove.

Jove'un kurucusu Moshe Pritsker.

He told me that the world is wasting

Moshe bana, bunun için insanların

billions of dollars on this.

milyarlarca doları heba ettiğini söylüyor.

But look at this video.

Ama şu videoya bakın.

I mean, look: if you can show

Bir bakın, eğer sadece tasvir etmek yerine

instead of just describing,

gösterebilirseniz

that problem goes away.

bu problem ortadan kalkıyor.

So it's not far-fetched to say

Online videonun bilimsel gelişimi bir noktadan sonra

that, at some point,

çok önemli miktarda

online video is going to dramatically accelerate scientific advance.

etkileyeceğini söylemek yanlış olmaz.

Here's another example

TED deki kalplerimize yakın bir yerden,

that's close to our hearts at TED,

bir fikri paylaşmada

where video is sometimes more powerful than print --

videonun baskıdan daha güçlü olduğunu

the sharing of an idea.

gösteren bir örnek daha var.

Why do people like watching TEDTalks?

İnsanlar neden TED konuşmalarını izlemeyi sever?

All those ideas are already out there in print.

Bütün bu fikirler zaten basılı olarak bulunabilir.

It's actually faster to read than to view.

Aslında okumak izemekten daha hızlıdır.

Why would someone bother?

Neden böyle bişey yapıyor ki insanlar?

Well, so, there's some showing as well as telling.

Yani evet birşeyler söylemenin yanında bazı şeyler de gösteriliyor evet

But even leaving the screen out of it,

ama ekranı aradan çıkarsak bile

there's still a lot more being transferred than just words.

hala sadece kelimelerden öte aktarılan bir şeyler var

And in that non-verbal portion, there's some serious magic.

ve bu sözlü olmayan kısım, fiziksel jestlerde saklı

Somewhere hidden in the physical gestures,

önemli bir sihir var.

the vocal cadence, the facial expressions,

sözlü ritim, yüz ifadeleri,

the eye contact,

göz teması,

the passion,

tutku,

the kind of awkward, British body language,

garip, ingiliz vücüt dili,

the sense of how the audience are reacting,

seyircinin tepki verme hissi,

there are hundreds of subconscious clues

nasıl anlayacağınıza

that go to how well you will understand,

ve ne kadar ilham

and whether you're inspired --

ışık ve arzu alacağınıza dair

light, if you like,

binlerce bilinçaltı

and desire.

ipucu var.

Incredibly, all of this can be communicated

Mucizevi şekilde tüm bunlar

on just a few square inches of a screen.

bir kaç santimlik bir ekran üzerinden iletilebilir.

Reading and writing are actually

Okuma ve yazma aslında

relatively recent inventions.

göreceli olarak daha yakın zamana ait bir keşif.

Face-to-face communication has been fine-tuned

Yüz yüze iletişim milyonlarca yıllık evrim ile

by millions of years of evolution.

ince ayar yapılmıştır.

That's what's made it into this mysterious, powerful thing it is.

Bu onu gizemli ve güçlü kılan şeydir.

Someone speaks,

Bazıları,

there's resonance in all these receiving brains,

birlikte hareket ettiğini ve bu beyinlerde

the whole group acts together.

bütün grubun bir direnç olduğunu söylüyor.

I mean, this is the connective tissue

Yani bu, hareket halindeki insan süper organizmasının

of the human superorganism in action.

bağlayıcı dokusudur.

It's probably driven our culture for millennia.

Bu muhtemelen bizi milenyum kültürüne götürüyor.

500 years ago, it ran into

500 yıl önce

a competitor with a lethal advantage.

çok avantajlı bir şeyle rekabete maruz kaldı.

It's right here.

Tam burada

Print scaled.

basılı.

The world's ambitious innovators and influencers

Dünyanın hırslı yenilikçileri ve söz sahipleri

now could get their ideas to spread far and wide,

atık fikirlerini daha uzağa ve geniş alanlara yayabilirler,

and so the art of the spoken word

yani söz söyleme sanatı

pretty much withered on the vine.

asma üzerinde soldu sayılır.

But now, in the blink of an eye,

Ama şimdi, bir göz kırpması süresinde

the game has changed again.

oyun tekrar değişti.

It's not too much to say

Gutenberg'in yazı için yaptığını

that what Gutenberg did for writing,

bugün online videonun

online video can now do for face-to-face communication.

yüz yüze iletişim için yaptığını söylemek çok olmaz.

So, that primal medium,

Yani bu beyninizin üstün bir biçimde

which your brain is exquisitely wired for ...

donanımlı olduğu eski medya

that just went global.

küresel hale geldi.

Now, this is big.

Artık çok büyük.

We may have to reinvent an ancient art form.

Belki de eski bir versiyonunu tekrar keşfetmemiz gerekebilir.

I mean, today, one person speaking

Yani, bugün bir kişinin konuşması

can be seen by millions,

milyonlarca insan tarafından izlenebiliyor.

shedding bright light on potent ideas,

potansiyel fikirler üzerine ışık tutuyor

creating intense desire

öğrenmek ve cevap vermek için

for learning and to respond --

yoğun arzu yaratıyor

and in his case, intense desire to laugh.

ve onun durumunda, gülmek için yoğun arzu yaratıyor.

For the first time in human history,

İnsanlık tarihinde ilk defa

talented students

yetenekli öğrenciler

don't have to have their potential and their dreams

yetenekleri ve potansiyelleri

written out of history by lousy teachers.

kötü öğretmenler tarafından tarihe yazılmıyor.

They can sit two feet in front of the world's finest.

Dünyanın en iyileri karşısında iki ayak üstünde durabiliyorlar.

Now, TED is just a small part of this.

TED bunun sadece küçük bir kısmı.

I mean, the world's universities are opening up their curricula.

Dünya üniversiteleri derslerini binlerce

Thousands of individuals and organizations

kişi ve organizasyona açıyorlar

are sharing their knowledge and data online.

ve bilgiyi online olarak paylaşıyorlar.

Thousands of people are figuring out new ways

Binlerce insan öğrenmenin ve önemli bir miktarda cevap vermenin

to learn and, crucially,

halkayı tamamlamanın

to respond, completing the cycle.

yeni yollarını buluyor.

And so, as we've thought about this,

Biz bunu düşündük,

you know, it's become clear to us

Bizim için TED'in bir sonraki gelişim aşaması

what the next stage of TED's evolution has to be.

ne olmalı, artık belli.

TEDTalks can't be a one-way process, one-to-many.

TED konuşmaları tek yönlü olamaz, birden çoğa da olmamalı,

Our future is many-to-many.

geleceğimiz çoktan çoğa olmalı

So, we're dreaming of ways

Bizler küresel TED topluluğunu

to make it easier for you, the global TED community,

sizlerinde cevap verebileceği kendi fikirlerinizi

to respond to speakers,

ifade edebileceğiniz hatta

to contribute your own ideas,

kendi TED konuşmalarınızı yapabileceğiniz

maybe even your own TEDTalks,

ve en iyiler vüzerine ışık tutabileceiğiniz bir hale

and to help shine a light on the very best of what's out there.

getirmenin yollarını hayal ediyoruz.

Because, if we can bubble up the very best

Çünkü eğer biz bu büyük havuzda

from a vastly larger pool,

en iyileri yukarıya taşıyabilirsek

this wheel turns.

çark döner.

Now, is it possible to imagine

Peki aynı bunun gibi bir süreci

a similar process to this,

küresel eğitim için de

happening to global education overall?

olduğunu düşünmek mümkün mü?

I mean, does it have to be this painful,

Yani bu işlem bu kadar

top-down process?

zor olmalı mı?

Why not a self-fueling cycle

Neden hepimizin katkıda bulunabildiği kendiliğinden

in which we all can participate?

yakıtlı olmayan bir süreç olmasın?

It's the participation age, right?

Katılım çağını yaşıyoruz değil mi?

Schools can't be silos.

Okullar ambar olamaz

We can't stop learning at age 21.

21 yaşında öğrenmeyi durduramayız.

What if, in the coming crowd of nine billion ...

9 milyarlık nüfus için olabilir mi?

what if that crowd could learn enough

bu topluluk yağmalayıcı yerine

to be net contributors,

katılımcı olacak katar

instead of net plunderers?

eğitilebilir mi?

That changes everything, right?

Bu herşeyi değiştirir değil mi?

I mean, that would take more teachers than we've ever had.

Yani bu şu ana kadar sahip olduğumuzdan daha fazla öğretmen demek.

But the good news is they are out there.

Ama iyi haberler var.

They're in the crowd,

Onlar topluluğun içinde

and the crowd is switching on lights,

ve topluluk ışıkları açmış durumda

and we can see them for the first time,

ve bizler ilk defa onları ayrımlaştırılmış yabancı insan kitleleri olarak değil de,

not as an undifferentiated mass of strangers,

onlardan bir şeyler öğrenebileceğimiz

but as individuals we can learn from.

bireyler olarak görüyoruz.

Who's the teacher?

Öğretmen kim?

You're the teacher.

Öğretmen sizsiniz.

You're part of the crowd

Sizler de insanlık tarihindeki en büyük

that may be about to launch

öğrenme döngüsünü başlatma ihtimali olan

the biggest learning cycle in human history,

topluluğun bir parçasısınız,

a cycle capable of carrying all of us

bir döngü ki hepimizi daha zeki, daha bilge, daha güzel

to a smarter, wiser, more beautiful place.

bir yere götürebilecek kapasitede.

Here's a group of kids in a village in Pakistan

Burada, benim büyüdüğüm yere yakın bir yerde

near where I grew up.

Pakistan'daki bir köydeki bir grup çocuk var.

Within five years, each of these kids is going to have access

5 yıl içerisinde bu çocukların her biri

to a cellphone capable of full-on web video

web de video izlenebilen ve web e video

and capable of uploading video to the web.

yükleyebilecekleri bir cep telefonuna sahip olacaklar.

I mean, is it crazy to think that this girl,

Yani şu arkada sağ tarafta duran 15 yaşındaki kızın,

in the back, at the right, in 15 years,

torunlarımız için dünyayı daha güzel bir yer kılabilecek

might be sharing the idea that keeps the world beautiful

fikirleri paylaşabilecek olmasını

for your grandchildren?

düşünmek çok çılgınca.

It's not crazy; it's actually happening right now.

Aslında çok çılgınca değil, bu olay şu anda oluyor.

I want to introduce you to a good friend of TED

Sizlere Afrikanın en büyük gecekondu bölgesinde gerçekleşen

who just happens to live in Africa's biggest shantytown.

TED'in en büyük arkadaşlarından biriyle tanıştırmak istiyorum.

(Video) Christopher Makau: Hi. My name is Christopher Makau.

(Video) Christopher Makau: Merhaba, benim adım Christopher Makau.

I'm one of the organizers of TEDxKibera.

TEDxKibera organizatörlerinden birisiyim.

There are so many good things which are happening right here in Kibera.

Şu anda tam burada, Kibera'da gerçekleşen çok güzel şeyler var.

There's a self-help group.

Kendi kendine yardım eden bir grup var.

They turned a trash place into a garden.

Onlar çöplük bir bölgeyi bir bahçeye dönüştürdüler.

The same spot, it was a crime spot

Burası insanların gasp edildiği

where people were being robbed.

bir suç bölgesiydi.

They used the same trash

Suç bölgesinde bulunan çöpleri

to form green manure.

bahçeyi gübrelemek için kullandılar.

The same trash site

Bu bölge şu anda

is feeding more than 30 families.

30 dan fazla aileyi besliyor.

We have our own film school.

Kendi film okulumuz var.

They are using Flip cameras

Videoları kayıt etmek, düzenlemek

to record, edit,

ve kendi kanalları olan

and reporting to their own channel,

KebiraTV'ye rapor etmek için

Kibera TV.

el kameraları kullanıyorlar.

Because of a scarcity of land,

Yerin az olmasından dolayı

we are using the sacks to grow vegetables,

sebze yetiştirmek için çuvallar kullanıyoruz

and also [we're] able to save on the cost of living.

ve ayrıca yaşama maliyetini düşürmeyi başarıyoruz.

Change happens when we see things in a different way.

Biz olayları farklı görmeye başladığımızda, değişim gerçekleşir.

Today, I see Kibera in a different way.

Bugün ben Kebira'yı farklı görüyorum.

My message to TEDGlobal

Benim TEDGlobal'e ve

and the entire world is:

tüm dünyaya mesajım şudur:

Kibera is a hotbed

Kibera, yenilikler

of innovation and ideas.

ve fikirler için bir fırsat yuvasıdır.

(Applause)

(Alkış)

CA: You know what?

CA: Siz ne biliyorsunuz?

I bet Chris has always been an inspiring guy.

İddia ediyorum Chris her zaman ilham verici bir insan oldu.

What's new -- and it's huge --

Yeni olan -- ve bu çok büyük --

is that, for the first time, we get to see him,

şu ki; biz onu ilk defa görebiliyoruz

and he can see us.

ve oda bizi görebiliyor.

Right now, Chris and Kevin

Şu anda Chris, Kevin,

and Dennis and Dickson and their friends

Dennis, Dickson ve onların arkadaşları

are watching us, in Nairobi, right now.

bizleri şu anda Nairobi'de izliyorlar.

Guys,

Beyler,

we've learned from you today.

bizler bugün sizden birşeyler öğrendik.

Thank you.

Teşekkürler.

And thank you.

Ve sizlere de teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)