Noah Wilson-Rich: Every city needs healthy honey bees

8,429 views ・ 2015-07-15

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Çeviri: Aysu Toprak Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:13
This man is wearing what we call
1
13552
2714
Bu adam, “arı sakalı” diyebileceğimiz bir sakala sahip.
00:16
a bee beard. (Laughter)
2
16266
2770
(Kahkahalar)
00:19
A beard full of bees.
3
19036
1449
Arılardan oluşan bir sakal.
00:20
Now, this is what many of you might picture
4
20485
3243
Bu; arılar, böcekler ya da ikiden fazla bacaklı herhangi bir canlıyı
00:23
when you think about honeybees, maybe insects,
5
23728
2973
düşündüğünüz zaman hayal edebileceğiniz bir şey.
00:26
or maybe anything that has more legs than two.
6
26701
3088
00:29
And let me start by telling you, I gotcha.
7
29789
2658
Öncelikle şunu belirteyim, sizi anlıyorum.
00:32
I understand that. But, there are many things to know,
8
32447
4481
Fakat öğrenecek çok şey var
00:36
and I want you to open your minds here,
9
36928
2680
ve ben burada sizlerin zihinlerini açmak
00:39
keep them open, and change your perspective about honeybees.
10
39608
3490
ve bal arılarına farklı bir perspektiften yaklaşmanızı sağlamak istiyorum.
00:43
Notice that this man is not getting stung.
11
43098
2965
Fark ettiyseniz arılar bu adamı sokmuyorlar.
00:46
He probably has a queen bee tied to his chin,
12
46063
3444
Muhtemelen çenesine bağlı bir kraliçe arı var
00:49
and the other bees are attracted to it.
13
49507
2119
ve diğer arılar da ona doğru gidiyor.
00:51
So this really demonstrates our relationship with honeybees,
14
51626
4036
İşte bu durum, bizim arılarla olan ilişkimizi açıklıyor
00:55
and that goes deep back for thousands of years.
15
55662
3768
ve bu ilişki binlerce yıl öncesine dayanıyor.
00:59
We're very co-evolved, because we depend on bees
16
59430
3162
Biz arılarla ortaklaşa evrimleştik
çünkü tozlaşma ve daha da fazlası son zamanlarda
01:02
for pollination and, even more recently,
17
62592
2960
ekonomik bir ürün olarak arılara bağımlıyız.
01:05
as an economic commodity.
18
65552
1824
01:07
Many of you may have heard that honeybees are disappearing,
19
67376
2800
Birçoğunuz bal arılarının ortadan kaybolduğunu duymuştur,
01:10
not just dying, but they're gone.
20
70176
2577
sadece ölmüyorlar ama ortadan kayboluyorlar.
01:12
We don't even find dead bodies.
21
72753
1802
Ölülerini bile bulamıyoruz.
01:14
This is called colony collapse disorder,
22
74555
2371
Bu duruma koloni çöküşü sendromu adı veriliyor
01:16
and it's bizarre. Researchers around the globe
23
76926
2212
ve bu olay çok tuhaf.
Dünyanın her yerinde, araştırmacılar bu durumun sebebini bilmiyor
01:19
still do not know what's causing it,
24
79138
2446
01:21
but what we do know is that, with the declining numbers
25
81584
2570
fakat şimdilik bildiğimiz şey şu ki
sayıdaki bu düşüş yaşamımız için hayli önemli 130’dan fazla
01:24
of bees, the costs of over 130 fruit and vegetable crops
26
84154
4237
meyve ve sebzenin fiyatlarında artışa sebep olacak.
01:28
that we rely on for food is going up in price.
27
88391
5007
01:33
So honeybees are important for their role in the economy
28
93398
3758
Yani, bal arılarının tarımda olduğu kadar ekonomide de önemli bir rolü var.
01:37
as well as in agriculture.
29
97156
2025
01:39
Here you can see some pictures of what are called
30
99181
1819
Kentsel tarım da diyebileceğimiz
01:41
green roofs, or urban agriculture.
31
101000
2689
yeşil çatıların fotoğraflarını görüyorsunuz.
01:43
We're familiar with the image on the left that shows
32
103689
2278
Sol tarafta görülen South End'de bir mahalledeki
01:45
a local neighborhood garden in the South End.
33
105967
2784
yerel bahçenin resmiyle aşinayız.
01:48
That's where I call home. I have a beehive in the backyard.
34
108751
2791
Burası evim ve arka bahçede bir arı kovanım var.
01:51
And perhaps a green roof in the future,
35
111542
2419
Yığınla bahçe olmaya elverişli şehir alanlarından
01:53
when we're further utilizing urban areas,
36
113961
1931
faydalanmaya başladığımız zaman
01:55
where there are stacks of garden spaces.
37
115892
3458
belki ileride benim de yeşil bir çatım da olur.
01:59
Check out this image above the orange line in Boston.
38
119350
3353
Boston'daki tren hattının üzerine dikkatli bakın.
02:02
Try to spot the beehive. It's there.
39
122703
3477
Arı kovanını görmeye çalışın.
Orada.
02:06
It's on the rooftop, right on the corner there,
40
126180
2697
Binanın çatısında, tam şuradaki köşede.
02:08
and it's been there for a couple of years now.
41
128877
2393
Bu arı kovanı birkaç yıldır orada duruyor.
02:11
The way that urban beekeeping currently operates
42
131270
3252
Kentsel arıcılık yapılırken
arı kovanları halen oldukça iyi bir biçimde gizleniyor
02:14
is that the beehives are quite hidden,
43
134522
2591
02:17
and it's not because they need to be.
44
137113
2027
ve gizlenmelerine gerek olduğu için değil.
02:19
It's just because people are uncomfortable with the idea,
45
139140
2977
İnsanlar bu fikri yadırgadığı için gizleniyorlar
02:22
and that's why I want you today to try to think about this,
46
142117
3674
ve bugün bu konunun üzerinde düşünmenizi istiyorum,
02:25
think about the benefits of bees in cities
47
145791
2283
şehirde arılar olmasının faydalarını
02:28
and why they really are a terrific thing.
48
148074
2259
ve bunun neden mükemmel bir şey olduğunu düşünün.
02:30
Let me give you a brief rundown on how pollination works.
49
150333
2970
Şimdi size tozlaşmanın nasıl olduğunu kısaca anlatayım.
02:33
So we know flowers, we know fruits and vegetables,
50
153303
2583
Biliyoruz ki çiçekler, meyveler, sebzeler,
02:35
even some alfalfa in hay that the livestock
51
155886
3206
hatta etini yediğimiz hayvanların yemi olan yoncalar bile
02:39
for the meats that we eat, rely on pollinators,
52
159092
2463
polen taşıyıcılarına bağlı,
02:41
but you've got male and female parts to a plant here,
53
161555
3433
burada bir bitkinin erkek ve dişi kısımlarını görüyorsunuz
02:44
and basically pollinators are attracted to plants
54
164988
2890
ve temel olarak bu bitkiler nektarları sayesinde
02:47
for their nectar, and in the process,
55
167878
3027
polen taşıyıcıları kendine çeker,
02:50
a bee will visit some flowers and pick up some pollen,
56
170905
3375
bu süreçte bir arı çiçekleri ziyaret eder
ve biraz polen yani sperm eşdeğeri erkek hücre alır,
02:54
or that male kind of sperm counterpart, along the way,
57
174280
3432
02:57
and then travel to different flowers, and eventually
58
177712
2618
sonra da başka çiçeklere gider
03:00
an apple, in this case, will be produced.
59
180330
3119
ve en sonunda bu şekilde bir elma üretilir.
03:03
You can see the orientation. The stem is down.
60
183449
2267
Uyumu burada görebilirsiniz. Sap aşağıda.
03:05
The blossom end has fallen off by the time we eat it,
61
185716
2954
Meyve yenecek zamana gelene kadar çiçek kısmı düşmüş olur
03:08
but that's a basic overview of how pollination works.
62
188670
2858
fakat bu tozlaşma sürecine basit bir genel bakış.
03:11
And let's think about urban living, not today,
63
191528
2872
Şimdi kent hayatını düşünelim ama bugünü değil,
03:14
and not in the past, but what about in a hundred years?
64
194400
2865
geçmişte olanları da değil, gelecekteki 100 yılı düşünelim.
03:17
What's it gonna look like? We have huge grand challenges
65
197265
3938
Şehir hayatı nasıl olacak?
Doğal ortamın yok olmaya başladığı şu günlerde
03:21
these days of habitat loss. We have more and more people,
66
201203
3930
büyük zorluklarla karşı karşıyayız.
100 yıl içinde sayımız, Tanrı bilir milyarları çok çok aşacak,
03:25
billions of people, in 100 years, God knows how many people,
67
205133
3361
03:28
and how little space there will be to fit all of them,
68
208494
3364
hepsini almaya çok az yerimiz kalacak
03:31
so we need to change the way that we see cities, and
69
211858
3422
bu yüzden şehirlere karşı bakış açımızı değiştirmemiz gerek
03:35
looking at this picture on the left of New York City today,
70
215280
3363
ve sol tarafta New York'un fotoğrafına bakınca
03:38
you can see how gray and brown it is.
71
218643
1867
ne kadar gri ve kahverengi olduğunu görebilirsiniz.
03:40
We have tar paper on the rooftops that bounces heat back
72
220510
3531
Çatılarımızda yüzeye çarpan ısıyı
atmosfere gönderen katran kağıtlarımız bulunuyor,
03:44
into the atmosphere,
73
224041
2036
03:46
contributing to global climate change, no doubt.
74
226077
2335
bu durumun şüphesiz iklim değişikliğinde payı var.
03:48
What about in 100 years, if we have green rooftops
75
228412
2500
Peki ya 100 yıl içerisinde her yerde yeşil çatılarımız, bahçelerimiz olursa
03:50
everywhere, and gardening, and we create our own crops
76
230912
3163
ve şehirlerde kendi ürünlerimizi yetiştirirsek?
03:54
right in the cities? We save on the costs of transportation,
77
234075
3803
Taşıma maliyetlerinden kâr ederiz,
03:57
we save on a healthier diet, and we also educate
78
237878
4096
daha sağlıklı besleniriz
ve ayrıca yerel olarak insanları eğitir ve yeni iş imkanları yaratırız.
04:01
and create new jobs locally.
79
241974
1702
04:03
We need bees for the future of our cities and urban living.
80
243676
4666
Şehirlerimizin ve şehir hayatının geleceği için arılara ihtiyacımız var.
04:08
Here's some data that we collected through our company
81
248342
3384
Burada, ister kentlerde olsun ister kırsalda
04:11
with Best Bees, where we deliver, install and manage
82
251726
2902
isteyenlere kovan tedarik edip kurduğumuz
04:14
honeybee hives for anybody who wants them,
83
254628
2243
ve arka bahçede, çatıda veya yangın merdiveninde
04:16
in the city, in the countryside, and we introduce honeybees,
84
256871
3517
arıcılık yapmanın ne kadar kolay ve uygulanabilir bir fikir olduğunu
04:20
and the idea of beekeeping in your own backyard or rooftop
85
260388
2859
ve bal arılarını anlattığımız şirketimiz Best Bees' den
04:23
or fire escape, for even that matter,
86
263247
2481
04:25
and seeing how simple it is and how possible it is.
87
265728
2774
edindiğimiz bazı veriler var.
04:28
There's a counterintuitive trend that we noticed
88
268502
2132
Bu rakamlarda mantıksız bir durum olduğunu fark ettik.
04:30
in these numbers. So let's look at the first metric here,
89
270634
3443
Şimdi ilk ölçümlere bir göz atalım,
04:34
overwintering survival.
90
274077
1400
kışın hayatta kalanlara.
04:35
Now this has been a huge problem for many years,
91
275477
2825
Bu, 1980'lerin sonundan bu yana
04:38
basically since the late 1980s, when the varroa mite came
92
278302
4060
bir tür parazitin çok çeşitli virüsler, bakteriler ve mantar hastalıklarını
04:42
and brought many different viruses, bacteria
93
282362
3376
getirmesiyle çok büyük bir problem haline geldi.
04:45
and fungal diseases with it.
94
285738
1804
04:47
Overwintering success is hard,
95
287542
1749
Kışlama başarısı oldukça zor,
04:49
and that's when most of the colonies are lost,
96
289291
2293
birçok koloni bu dönemde kayıplara karışıyor.
04:51
and we found that in the cities, bees are surviving
97
291584
2666
Bunun yanında şunu fark ettik ki:
şehirde bulunan arılar kırsaldakilerden daha fazla hayatta kalabiliyor.
04:54
better than they are in the country.
98
294250
2348
04:56
A bit counterintuitive, right?
99
296598
2228
Mantık dışı, değil mi?
04:58
We think, oh, bees, countryside, agriculture,
100
298826
2082
Arıları düşününce aklımıza tarım, kırsal alanlar geliyor.
05:00
but that's not what the bees are showing.
101
300908
2227
Ama arılar bunu doğrulamıyor.
05:03
The bees like it in the city. (Laughter)
102
303135
2149
Arılar şehri seviyor.
05:05
Furthermore, they also produce more honey.
103
305284
3147
Ayrıca şehirde daha fazla bal üretiyorlar.
05:08
The urban honey is delicious.
104
308431
2569
Şehir arılarının ürettiği bal çok lezzetli.
05:11
The bees in Boston on the rooftop of the Seaport Hotel,
105
311000
3097
Boston Seaport Otel'in çatısındaki arılar,
05:14
where we have hundreds of thousands of bees
106
314097
2472
ki orada yüzlerce arımız var,
05:16
flying overheard right now
107
316569
1503
şu an tepemizde uçuyor
05:18
that I'm sure none of you noticed when we walked by,
108
318072
2305
ve eminim ki hiçbirinizin yürürken fark etmediği
05:20
are going to all of the local community gardens
109
320377
2310
bu arılar bahçelere gidiyor,
05:22
and making delicious, healthy honey
110
322687
2399
ve tadı şehrimizdeki çiçeklere benzeyen sağlıklı ve lezzetli ballar üretiyorlar.
05:25
that just tastes like the flowers in our city.
111
325086
3028
05:28
So the yield for urban hives, in terms of honey production,
112
328114
4787
Bal üretimi açısından şehir kovanlarının getirisi,
05:32
is higher as well as the overwintering survival,
113
332901
3115
kışın hayatta kalanları da göz önüne alırsak,
05:36
compared to rural areas.
114
336016
1374
kırsala kıyasla daha yüksek.
05:37
Again, a bit counterintuitive.
115
337390
2002
Tekrar mantık dışı bir durum daha.
05:39
And looking back historically at the timeline
116
339392
3321
Bal arılarının sağlık geçmişine baktığımızda görüyoruz ki
05:42
of honeybee health, we can go back to the year 950 and see
117
342713
4276
950 senesinde İrlanda'daki bal arılarının ölüm oranı da oldukça yüksek.
05:46
that there was also a great mortality of bees in Ireland.
118
346989
3048
05:50
So the problems of bees today isn't necessarily
119
350037
3151
İşte bu yüzden günümüzdeki arı problemleri aslında yeni bir şey değil.
05:53
something new. It has been happening
120
353188
2625
Hatta bin yıldan fazla süredir görülüyor
05:55
since over a thousand years ago,
121
355813
2067
05:57
but what we don't really notice are these problems in cities.
122
357880
3697
fakat fark etmediğimiz şey problemin şehirlerde olması.
06:01
So one thing I want to encourage you to think about
123
361577
2028
Sizi kentsel adanın ne olduğu konusunda
06:03
is the idea of what an urban island is.
124
363605
2402
düşünmeye teşvik etmek istiyorum.
06:06
You think in the city maybe the temperature's warmer.
125
366007
3396
Belki şehirde ısının daha yüksek olduğunu düşünebilirsiniz.
06:09
Why are bees doing better in the city?
126
369403
1579
Neden arılar şehirde daha iyi yaşıyor?
06:10
This is a big question now to help us understand
127
370982
2672
Bu arıların neden şehirde olması gerektiğini
06:13
why they should be in the city.
128
373654
2321
anlamamıza yardımcı olacak kocaman bir soru.
06:15
Perhaps there's more pollen in the city.
129
375975
2022
Belki şehirde daha fazla polen vardır.
06:17
With the trains coming in to urban hubs, they can
130
377997
2216
Arılar şehir merkezlerine gelen trenlerle
06:20
carry pollen with them, very light pollen,
131
380213
2579
yanlarında polenleri de getiriyorlar
06:22
and it's just a big supermarket in the city.
132
382792
2337
ve şehirler onlar için büyük bir süpermarket.
06:25
A lot of linden trees live along the railroad tracks.
133
385129
3827
Demir yolları boyunca birçok ıhlamur ağacı var.
06:28
Perhaps there are fewer pesticides in the cities
134
388956
2766
Belki de şehirlerde kırsal bölgelerde olduğundan daha az böcek ilacı var.
06:31
than there are in [rural] areas.
135
391722
2218
06:33
Perhaps there are other things that we're just not thinking about yet,
136
393940
2852
Belki de henüz aklımıza gelmeyen bir çok şey var
06:36
but that's one idea to think about, urban islands.
137
396792
2607
fakat bir fikir var ki o da şehir adaları.
06:39
And colony collapse disorder is not the only thing
138
399399
3924
Bal arılarını etkileyen tek şey koloni çöküşünün yarattığı karmaşa değil.
06:43
affecting honeybees. Honeybees are dying,
139
403323
2902
Bal arıları ölüyor
06:46
and it's a huge, huge grand challenge of our time.
140
406225
3704
ve bu çağımız için çok büyük bir sorun.
06:49
What you can see up here is a map of the world,
141
409929
2472
Burada gördüğünüz şey bir dünya haritası
06:52
and we're tracking the spread of this varroa mite.
142
412401
3072
ve biz bu Varroa parazitinin yayılışını izliyoruz.
06:55
Now, the varroa mite is what changed the game
143
415473
2688
Varroa paraziti arıcılıkta oyunu değiştiren şey
06:58
in beekeeping, and you can see, at the top right,
144
418161
2855
ve sağ üstte görebileceğiniz gibi
07:01
the years are changing, we're coming up to modern times,
145
421016
3263
yıllar değişiyor ve biz modern amanlara geliyoruz
07:04
and you can see the spread of the varroa mite
146
424279
2330
ve parazitin 1900'lü yılların başından günümüze kadar yayılışını görebilirsiniz.
07:06
from the early 1900s through now.
147
426609
2651
07:09
It's 1968, and we're pretty much covering Asia.
148
429260
2951
1968, parazitin Asya'yı istila ettiği yıl.
07:12
1971, we saw it spread to Europe and South America,
149
432211
4062
1971, Avrupa ve Güney Amerika'ya yayılışı
07:16
and then, when we get to the 1980s,
150
436273
4388
ve sonra 1980'lere geldiğimizde,
07:20
and specifically to 1987, the varroa mite finally came
151
440661
4234
özellikle 1987 yılına geldiğimizde,
07:24
to North America and to the United States,
152
444895
2382
varroa paraziti sonunda Kuzey Amerika ve ABD'ye kadar geliyor
07:27
and that is when the game changed
153
447277
2456
ve bu da Birleşik Devletler'de
07:29
for honeybees in the United States.
154
449733
2681
bal arıları için oyunun değiştiği yıl.
07:32
Many of us will remember our childhood growing up,
155
452414
2088
Birçoğunuz çocukluğunuzu hatırlarsınız,
07:34
maybe you got stung by a bee, you saw bees on flowers.
156
454502
2226
belki bir arı sizi soktu, çiçeklerde arılar gördünüz.
07:36
Think of the kids today. Their childhood's a bit different.
157
456728
3938
Bugünün çocuklarını düşünün.
Onların çocuklukları biraz farklı.
07:40
They don't experience this.
158
460666
1924
Böyle bir tecrübeleri yok.
07:42
The bees just aren't around anymore.
159
462590
2500
Arılar artık etrafta yoklar.
07:45
So we need bees and they're disappearing and it's a big problem.
160
465090
3440
Arılara ihtiyacımız var, onlar ortadan kayboluyor ve bu büyük bir sorun.
07:48
What can we do here?
161
468530
1705
Bu durumda ne yapabiliriz?
07:50
So, what I do is honeybee research.
162
470235
2565
Benim yaptığım bal arılarını araştırmak.
07:52
I got my Ph.D. studying honeybee health.
163
472800
2093
Bal arısı sağlığı üzerine doktoramı aldım.
07:54
I started in 2005 studying honeybees.
164
474893
3465
2005 yılında bal arılarını incelemeye başladım.
07:58
In 2006, honeybees started disappearing,
165
478358
2342
2006 yılında bal arıları yok olmaya başladılar,
08:00
so suddenly, like, this little nerd kid
166
480700
2361
böceklerle çalışmak için okula giden küçük inek öğrenci
08:03
going to school working with bugs — (Laughter) —
167
483061
2617
aniden dünyanın ihtiyacı olan biri oldu
08:05
became very relevant in the world.
168
485678
2093
08:07
And it worked out that way.
169
487771
1081
ve böyle sonuçlandı.
08:08
So my research focuses on ways to make bees healthier.
170
488852
3999
Böylece araştırmam arıları daha sağlıklı bir hale getirmek üzerine yoğunlaştı.
08:12
I don't research what's killing the bees, per se.
171
492851
2791
Arıları neyin öldürdüğünü araştırmıyorum aslında.
08:15
I'm not one of the many researchers around the world
172
495642
2183
Ben hastalıkların, böcek ilaçlarının, yetersiz beslenmenin veya habitat kaybının
08:17
who's looking at the effects of pesticides or diseases
173
497825
3071
arılar üzerindeki etkisini araştıran araştırmacılardan biri değilim.
08:20
or habitat loss and poor nutrition on bees.
174
500896
2552
08:23
We're looking at ways to make bees healthier
175
503448
1993
Aşılarla, yoğurtla, probiyotiklerle,
08:25
through vaccines, through yogurt, like probiotics,
176
505441
3631
ve oral yolla verilebilecek tedavi yöntemleriyle
08:29
and other types of therapies in ways that can be fed orally to bees,
177
509072
4800
arıları daha sağlıklı bir hale getirmenin yollarını arıyoruz
08:33
and this process is so easy, even a 7-year-old can do it.
178
513872
3035
ve bu süreç 7 yaşındaki bir çocuğun bile yapabileceği kadar kolay.
08:36
You just mix up some pollen, sugar and water,
179
516907
2360
Sadece biraz polen, şeker, su
ve istediğiniz herhangi bir aktif maddeyi karıştırın ve doğrudan arılara verin.
08:39
and whatever active ingredient you want to put in,
180
519267
1802
08:41
and you just give it right to the bees. No chemicals involved,
181
521069
2198
Hiçbir kimyasal yok, sadece bağışıklık güçlendiriciler.
08:43
just immune boosters.
182
523267
2170
08:45
Humans think about our own health in a prospective way.
183
525437
2200
Biz sağlığımızı ileriye dönük düşünürüz.
08:47
We exercise, we eat healthy, we take vitamins.
184
527637
2660
Spor yaparız, sağlıklı besleniriz, vitamin alırız.
08:50
Why don't we think about honeybees in that same type of way?
185
530297
3043
Neden arılar için de bu şekilde düşünmeyelim?
08:53
Bring them to areas where they're thriving
186
533340
2566
Onları uygun şartlarda büyüyebilecekleri bir yere getirin
08:55
and try to make them healthier before they get sick.
187
535906
3436
ve hasta olmadan önce sağlıklı olmalarını sağlayın.
08:59
I spent many years in grad school trying to poke bees and do vaccines
188
539342
4189
Lisedeyken yıllarca arıları iğnelerle dürtmeye ve aşı yapmaya çalıştım.
09:03
with needles. (Laughter) Like, years,
189
543531
3342
(Kahkahalar)
Bankta yıllarım aynen şöyle geçti:
09:06
years at the bench, "Oh my gosh, it's 3 a.m.
190
546873
2302
"Tanrım! Saat üç olmuş ve ben hala arıları dürtüklüyorum."
09:09
and I'm still pricking bees." (Laughter)
191
549175
1351
09:10
And then one day I said, "Why don't we just do an oral vaccine?"
192
550526
3874
Bir gün ''Neden oral bir aşı yapmıyoruz?'' dedim.
09:14
It's like, "Ugh," so that's what we do. (Laughter)
193
554400
4648
Bunu düşününce tepkimiz ''Öff'' o yüzden yaptığımız bu.
(Kahkahalar)
09:19
I'd love to share with you some images of urban beehives,
194
559048
3188
Kentsel arı kovanlarının görüntülerini sizlerle paylaşmak isterim
09:22
because they can be anything.
195
562236
2482
çünkü onlar herhangi bir şey olabilir.
09:24
I mean, really open your mind with this.
196
564718
1903
Yani, bu konuda zihninizi açık tutun.
09:26
You can paint a hive to match your home.
197
566621
2174
Evinize uyması için kovanı boyayabilirsiniz.
09:28
You can hide a hive inside your home.
198
568795
3370
Evinizde bir kovanı saklayabilirsiniz.
09:32
These are three hives on the rooftop
199
572165
1812
Bunlar Fairmont Copley Plaza Otel'in çatısındaki üç tane kovan
09:33
of the Fairmont Copley Plaza Hotel,
200
573977
2111
09:36
and they're beautiful here. I mean, we matched
201
576088
2460
ve harika gözüküyorlar.
Odaların yeni rengi ile kovanların rengini birbirine uydurmak için
09:38
the new color of the inside of their rooms to do
202
578548
2681
09:41
some type of a stained wood with blue for their sheets,
203
581229
3237
kovan kapaklarını maviye boyadık
09:44
and these bees are terrific, and they also will use
204
584466
3019
ve bu arılar müthiş,
ayrıca şu anda bahçede büyümekte olan bitkileri de kullanacaklar.
09:47
herbs that are growing in the garden.
205
587485
2606
09:50
That's what the chefs go to to use for their cooking,
206
590091
3099
Şeflerin yemek pişirmek için kullandıkları şey bu
09:53
and the honey -- they do live events --
207
593190
1879
ve balı -- canlı etkinlikler yapıyorlar -- barlarında kullanacaklar.
09:55
they'll use that honey at their bars.
208
595069
2138
09:57
Honey is a great nutritional substitute for regular sugar
209
597207
2620
Bal normal şekere mükemmel bir besin alternatifi
09:59
because there are different types of sugars in there.
210
599827
2127
çünkü içinde çok çeşitli şekerler var.
10:01
We also have a classroom hives project,
211
601954
2377
Ayrıca bir ''Sınıfta Kovan'' projemiz var.
10:04
where -- this is a nonprofit venture --
212
604331
2652
Bu projede -- kar amacı yoktur --
10:06
we're spreading the word around the world for how
213
606983
3117
bal arısı kovanlarının nasıl sınıflara konabileceğini
10:10
honeybee hives can be taken into the classroom
214
610100
2285
veya bir müzeye, camın arkasına konulup
10:12
or into the museum setting, behind glass,
215
612385
2306
nasıl eğitim amaçlı kullanılabileceğini dünyaya yayıyoruz.
10:14
and used as an educational tool.
216
614691
2408
10:17
This hive that you see here has been
217
617099
1624
Burada gördüğünüz kovan uzun yıllardır Fenway Lisesinde.
10:18
in Fenway High School for many years now.
218
618723
2551
10:21
The bees fly right into the outfield of Fenway Park.
219
621274
1959
Arılar Fenway Park'ın bahçesine uçuyor.
10:23
Nobody notices it. If you're not a flower,
220
623233
1955
Kimse fark etmiyor.
Bir çiçek değilseniz bu arılar sizi umursamazlar.
10:25
these bees do not care about you. (Laughter)
221
625188
2621
10:27
They don't. They don't. They'll say,
222
627809
2371
(Kahkahalar)
Hayır, umursamazlar.
10:30
"S'cuse me, flying around." (Laughter)
223
630180
2911
Söyleyecekleri tek şey ''Affedersin, uçuyorum'' olacaktır.
10:33
Some other images here in telling a part of the story
224
633091
2563
Şehir arıcılığını müthiş hale getiren hikayenin bir kısmını anlatan
10:35
that really made urban beekeeping terrific is
225
635654
2638
buradaki bazı diğer resimler de New York şehrinden.
10:38
in New York City, beekeeping was illegal until 2010.
226
638292
3364
2010 yılına kadar arıcılık yasa dışıydı.
10:41
That's a big problem, because what's going to pollinate
227
641656
3337
Bu, büyük bir sorun
çünkü bahçelere ve yerel ürünlere polen hangi şekilde yayılacak? Ellerle mi?
10:44
all of the gardens and the produce locally? Hands?
228
644993
3424
10:48
I mean, locally in Boston, there is a terrific company
229
648417
3356
Demek istediğim Boston'da Green City Growers adında müthiş bir yerel şirket var
10:51
called Green City Growers, and they are going
230
651773
2405
ve kabak ekinlerini pamuklu çubuk yardımıyla polenliyorlar
10:54
and pollinating their squash crops by hand with Q-Tips,
231
654178
3511
10:57
and if they miss that three day window, there's no fruit.
232
657689
2554
ve eğer bu üç günlük elverişli zamanı kaçırırlarsa meyve olmuyor.
11:00
Their clients aren't happy, and people go hungry.
233
660243
2903
Müşteriler memnun olmuyor ve aç kalıyor.
11:03
So this is important.
234
663146
1868
Yani bu önemli.
11:05
We have also some images of honey from Brooklyn.
235
665014
2107
Ayrıca elimizde Brooklyn balının görüntüleri var.
11:07
Now, this was a mystery in the New York Times
236
667121
1952
Bu New York Times'da bir gizemdi,
11:09
where the honey was very red, and the
237
669073
1848
bal çok kırmızıydı,
11:10
New York State forensics department came in
238
670921
1524
o yüzden New York adli tıp departmanı geldi
11:12
and they actually did some science to match
239
672445
2602
ve sokağın aşağısındaki kiraz likörü fabrikasında bulunan
11:15
the red dye with that found
240
675047
2520
kırmızı boya ile karşılaştırmak için biraz bilim yaptılar.
11:17
in a maraschino cherry factory down the street. (Laughter)
241
677567
3251
(Kahkahalar)
11:20
So you can tailor your honey to taste however you want
242
680818
3398
Böylece arı dostu çiçekler dikerek
kendi balınızı damak tadınıza göre yapabilirsiniz.
11:24
by planting bee-friendly flowers.
243
684216
2295
11:26
Paris has been a terrific model for urban beekeeping.
244
686511
2738
Paris, kentsel arıcılık için müthiş bir model.
11:29
They've had hives on the rooftop of their opera house
245
689249
2550
Yıllardır opera binalarının çatısında kovanları var
11:31
for many years now, and that's what really got people started, thinking,
246
691799
2936
ve insanları şöyle düşünmeye iten esas şey bu:
11:34
"Wow, we can do this, and we should do this."
247
694735
3468
''Vay be, biz bunu yapabiliriz, biz de bunu yapmalıyız.''
11:38
Also in London, and in Europe across the board,
248
698203
2833
Ayrıca Londra ve kapsamlı bir şekilde Avrupa
11:41
they're very advanced in their use of green rooftops
249
701036
3252
kovanlarını entegre etmek ve yeşil çatılarını kullanmakta önde
11:44
and integrating beehives,
250
704288
2498
11:46
and I'll show you an ending note here.
251
706786
3181
ve size burada bir bitiş notu göstereceğim.
11:49
I would like to encourage you to open your mind.
252
709967
2075
Sizi zihninizi açmaya teşvik ediyorum.
11:52
What can you do to save the bees or to help them
253
712042
3161
Arıları korumak veya onlara yardım etmek için ne yapabilirsiniz?
11:55
or to think of sustainable cities in the future?
254
715203
3791
Gelecekte sürdürülebilir şehirler hakkında ne düşünüyorsunuz?
11:58
Well, really, just change your perspective.
255
718994
1970
Peki, sadece bakış açınızı değiştirin.
12:00
Try to understand that bees are very important.
256
720964
1974
Arıların önemli olduğunu anlamaya çalışın.
12:02
A bee isn't going to sting you if you see it.
257
722938
2411
Bir arıyı gördünüz diye o sizi sokmaz.
12:05
The bee dies. Honeybees die when they sting,
258
725349
3314
Arı ölür.
Bal arısı soktuğu zaman ölür,
12:08
so they don't want to do it either. (Laughter)
259
728663
2442
yani onlar da sizi sokmak istemiyor.
12:11
It's nothing to panic about. They're all over the city.
260
731105
4090
Panik yapacak bir şey yok.
Onlar şehirde her yerdeler.
12:15
You could even get your own hive if you want.
261
735195
2102
İsterseniz kendi kovanınızı alabilirsiniz.
12:17
There are great resources available,
262
737297
1728
Harika kaynaklar mevcut,
12:19
and there are even companies that will help get you set up and mentor you
263
739025
2951
kovanınızı kuracak ve danışmanlık yapacak şirketler bile var,
12:21
and it's important for our educational system in the world
264
741981
3126
ve bu eğitim sistemimiz için ve tüm öğrencilerin
12:25
for students to learn about agriculture worldwide
265
745107
2686
dünya çapındaki tarım hakkında bilgi sahibi olabilmeleri için çok önemli,
12:27
such as this little girl, who, again, is not even getting stung.
266
747793
3835
arı tarafından sokulmayacak olan bu küçük kız gibi.
12:31
Thank you. (Applause)
267
751628
2354
Teşekkür ederim.
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7