Rachel Pike: The science behind a climate headline

Rachel Pike: Bir iklim manşetinin arkasındaki bilim

15,884 views ・ 2009-11-13

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Arsel Acar Gözden geçirme: Meric Aydonat
Bugün sizlerle gazetelerdeki
00:16
I'd like to talk to you today about the scale of the scientific effort
0
16330
3326
başlıkların yapılması için verilen
00:19
that goes into making the headlines you see in the paper.
1
19680
2680
bilimsel çabanın büyüklüğünden bahsedeceğim.
00:22
Headlines that look like this when they have to do with climate change;
2
22384
3349
İklim değişikliği ile ilgili olan buna benzer başlıklar
ve hava kalitesi ya da dumanlı sis ile ilgili olan buna benzer başlıklar.
00:25
and like this when they have to do with air quality or smog.
3
25757
2846
00:28
They're two branches of the same field of atmospheric science.
4
28627
2940
Bunlar, atmosferik bilimin aynı alanındaki iki ayrı dalı.
00:31
Recently, the headlines looked like this
5
31591
1932
Yakın zamanda atmosferik sistemin anlayışı hakkında durumun
00:33
when the Intergovernmental Panel on Climate Change, or IPCC,
6
33547
2842
raporunu çıkaran hükümetler-arası İklim Değişikliği üzerine olan panel, ya da IPCC'nin
başlıkları buna benziyordu.
00:36
put out their report
7
36413
1151
00:37
on the state of understanding of the atmospheric system.
8
37588
2637
O rapor 40 ülkeden
00:40
That report was written by 620 scientists from 40 countries.
9
40249
2981
620 bilim insanı tarafından yazıldı.
00:43
They wrote almost 1,000 pages on the topic,
10
43254
2501
Bu konu üzerine neredeyse bin sayfa yazdılar.
00:45
and all of those pages were reviewed
11
45779
1744
Tüm o sayfalar 113 ülkeden
00:47
by another 400-plus scientists and reviewers
12
47547
2127
400'den fazla bilim insanı tarafından gözden geçirildi.
00:49
from 113 countries.
13
49698
1694
00:51
It's a big community;
14
51416
1266
Bu büyük bir topluluk. Öylesine büyük bir topluluk ki,
00:52
such a big community, in fact,
15
52706
1458
00:54
that our annual gathering is the largest scientific meeting in the world.
16
54188
3455
bizim yıllık buluşmamız, dünyadaki en büyük bilimsel buluşma.
00:57
Over 15,000 scientists go to San Francisco every year for that.
17
57667
2954
Her yıl bunun için San Francisco'ya 15.0000 bilim insanı gidiyor.
01:00
Every one of those scientists is in a research group,
18
60645
2607
O bilim insanlarının her biri bir araştırma grubunda çalışır
ve her bir araştırma grubu da birçok sayıda konu üzerinde çalışır.
01:03
and every research group studies a wide variety of topics.
19
63276
2729
Cambridge'de bizim için, çalışma konuları hava durumunu ve iklimi
01:06
For us at Cambridge, it's as varied as the El Niño Oscillation,
20
66029
2974
etkileyen El Niño osilasyonu kadar çeşitlidir;
01:09
which affects weather and climate,
21
69027
1664
01:10
to the assimilation of satellite data,
22
70715
1832
uydu verilerinin değişmesinden
01:12
to emissions from crops that produce biofuels, which is what I study.
23
72571
3259
benim çalıştığım alan olan biyoyakıtları üreten bitkilerin salınıma kadar geniş bir yelpazede.
01:15
And in each one of these research areas, of which there are even more,
24
75854
3318
Ve her bir araştırma alanında, ki daha da fazlası var,
benim gibi doktora öğrencileri var
01:19
there are PhD students, like me, and we study incredibly narrow topics,
25
79196
3360
ve biz inanılmaz derecede dar konuları inceleriz,
01:22
things as narrow as a few processes or a few molecules.
26
82580
2597
birkaç işlem ya da birkaç molekül kadar dar konular gibi.
Ve incelediğim moleküllerden birisi de buradaki izopren.
01:25
And one of the molecules I study is called isoprene, which is here.
27
85201
3214
Bu, küçük organik bir moleküldür. Büyük ihtimalle adını hiç duymadınız.
01:28
It's a small organic molecule.
28
88439
1647
01:30
You've probably never heard of it.
29
90110
1644
01:31
The weight of a paper clip is approximately equal
30
91778
2402
Bir atacın ağırlığı yaklaşık
900 zeta-ilyon --10 üzeri 21-- izopren molekülüne eşittir.
01:34
to 900 zeta-illion -- 10 to the 21st -- molecules of isoprene.
31
94204
3631
01:37
But despite its very small weight,
32
97859
2099
Ama küçük ağırlığına rağmen,
01:39
enough of it is emitted into the atmosphere every year
33
99982
2556
her yıl bu gezegen üzerinde yaşayan insanların ağırlığına eşit miktarda
atmosfere yayılır.
01:42
to equal the weight of all the people on the planet.
34
102562
2476
Bu, muazzam miktarda madde anlamına geliyor. Metan'ın ağırlığına eşit.
01:45
It's a huge amount of stuff. It's equal to the weight of methane.
35
105062
3057
Ve bu miktar çok fazla olduğundan, atmosferik sistem için oldukça önemli.
01:48
And because it's so much stuff,
36
108143
1481
01:49
it's really important for the atmospheric system.
37
109648
2314
Atmosferik sistem için önemli olduğundan,
01:51
Because it's important to the atmospheric system,
38
111986
2296
bu şeyi incelemek için hiçbir çabadan kaçınmıyoruz.
01:54
we go to all lengths to study this thing.
39
114306
1957
Patlatıp parçacıklarına bakıyoruz.
01:56
We blow it up and look at the pieces.
40
116287
1771
Bu İspanya'daki EUPHORE sis odası.
01:58
This is the EUPHORE Smog Chamber in Spain.
41
118082
2008
Atmosferik patlamalar, ya da tam tutuşmalar,
02:00
Atmospheric explosions, or full combustion,
42
120114
2024
arabanızda olanlardan yaklaşık 15.000 kat uzun sürüyor.
02:02
takes about 15,000 times longer than what happens in your car.
43
122162
2910
Ama yine de, parçalara bakıyoruz.
02:05
But still, we look at the pieces.
44
125096
1580
02:06
We run enormous models on supercomputers; this is what I happen to do.
45
126700
3345
Süper bilgisayarlar da büyük modeller çalıştırıyoruz;
benim yaptığım da bir bu.
02:10
Our models have hundreds of thousands of grid boxes
46
130069
2495
Modellerimizde dakikalı zaman ölçeğinde yüzlerce
02:12
calculating hundreds of variables each, on minute timescales.
47
132588
3007
değişkenin her birini hesaplayan yüz binlerce kutucuklar var.
02:15
It takes weeks to perform our integrations,
48
135619
2056
Ve birleştirmeleri yapmak için haftalarca uğraşıyoruz.
02:17
and we perform dozens of integrations in order to understand what's happening.
49
137699
3714
Ve biz neler olduğunu anlayabilmek için
düzinelerce birleştirmeler yapıyoruz.
02:21
We also fly all over the world looking for this thing.
50
141437
2769
Bu şeyi aramak için dünyanın birçok yerinde bile uçuyoruz.
02:24
I recently joined a field campaign in Malaysia -- there are others.
51
144230
3181
Yakın bir zamanda Malezya'da bir saha kampanyasına katıldım. Başkaları da var.
02:27
We found a global atmospheric watchtower there
52
147435
2199
Orada ormanın ortasında global bir
02:29
in the middle of the rainforest,
53
149658
1554
atmosferik gözetleme kulesi bulduk ve bu kuleye
02:31
and hung hundreds of thousands of dollars' worth of scientific equipment
54
151236
3403
yüz binlerce dolar değerinde bilimsel ekipmanlar
astık, izopreni ve elbette,
02:34
off this tower,
55
154663
1151
02:35
to look for isoprene and other things while we were there.
56
155838
2766
hazır oradayken başka şeyleri aramak için de.
Bu ormanın ortasındaki kulenin tepeden görüntüsü.
02:38
This is the tower in the middle of the rainforest from above,
57
158628
2875
Ve bu da alttan görüntüsü.
02:41
and the tower from below.
58
161527
1200
Bu saha kampanyasında yanımıza bir uçak bile getirdik.
02:42
On part of that field campaign we even brought an aircraft with us.
59
162751
3191
Ve bu uçak, FAAM tarafından çalıştırılan BA146 modeli,
02:45
And this plane, the model BAe-146, which was run by FAAM,
60
165966
2667
normalde 120'den 130'a kadar insan taşıyabilmekte.
02:48
normally flies 120 to 130 people,
61
168657
2044
02:50
so maybe you took a similar aircraft to get here today.
62
170725
2585
Belki de buraya gelmek için benzer bir uçağa binmiş olabilirsiniz.
02:53
But we didn't just fly it.
63
173334
1252
Ama bunu sadece uçurmadık. Bu molekülü
02:54
We were flying at 100 meters above the top of the canopy
64
174610
2693
ölçmek için saçağın 100 m üzerinden uçtuk. Bu inanılmaz derecede tehlikeli bir şey.
02:57
to measure this molecule -- incredibly dangerous stuff.
65
177327
2623
02:59
We have to fly at a special incline to make the measurements;
66
179974
2893
Ölçümleri yapabilmek için özel bir eğim ile uçmamız gerekiyor.
03:02
we hire military and test pilots to do the maneuvering;
67
182891
2591
Manevraları yapmak için askeri pilotları ve test pilotlarını işe alıyoruz.
Özel uçuş izni almamız gerekiyor.
03:05
we need special flight clearance.
68
185506
1604
Ve bu vadilerin kıyılarına doğru dönünce, kuvvetler iki G'ye çıkabiliyor.
03:07
As you come around the banks in these valleys,
69
187134
2153
03:09
the forces can get up to two Gs;
70
189311
1536
Ve bilim insanları uçakta ölçüm yapabilmeleri için
03:10
the scientists must be completely harnessed in
71
190871
2160
bütünüyle emniyette olmaları gerekiyor.
03:13
in order to make measurements while on board.
72
193055
2099
Hayal edebileceğiniz gibi,
03:15
So as you can imagine,
73
195178
1154
bu uçağın içerisi tatile gitmek için kullandığınız uçaklara benzemiyor.
03:16
the inside of the aircraft doesn't look like one you'd take on vacation.
74
196356
3407
Bu, molekülün bulunduğu bölgede ölçümler yapabilmek için kullandığımız bir uçan laboratuvar.
03:19
It's a flying laboratory we took to make measurements of this molecule.
75
199787
3546
03:23
We do all this to understand the chemistry of one molecule.
76
203357
3086
Bir molekülün kimyasını anlayabilmek için tüm bunları yapıyoruz.
03:26
And when one student like me has some sort of inclination
77
206467
2684
Ve bu molekül, benim gibi bir öğrencinin ilgisini cekiyorsa
ya da onu anlamak istiyorsa
03:29
or understanding about that molecule,
78
209175
1801
bu konu üzerinde bir bilimsel makale yazar.
03:31
they write one scientific paper on the subject.
79
211000
2217
Ve bu saha kampanyası dışında büyük ihtimalle
03:33
And out of that field campaign we'll probably get a few dozen papers
80
213241
3220
birkaç düzine işlem ya da molekül hakkında birkaç düzine makale elde edeceğiz.
03:36
on a few dozen processes or molecules.
81
216485
1837
Ve bilginin havuzu büyüdükçe,
03:38
As a body of knowledge builds up, it will form one subsection,
82
218346
2946
IPCC gibi bir değerlendirmenin bir altbölümünü,
03:41
or one sub-subsection,
83
221316
1151
03:42
of an assessment like the IPCC, although we have others.
84
222491
3290
ya da bir alt-altbölümünü oluşturacak, fakat elimizde başkaları da var.
03:45
And each one of the 11 chapters of the IPCC has six to ten subsections.
85
225805
4936
Ve IPCC'nin her 11 bölümünde
6 ile 10 arasında altbölüm var.
03:50
So you can imagine the scale of the effort.
86
230765
2040
Bu şekilde, çabanın boyutunu hayal edebilirsiniz.
03:52
In each one of the assessments we write, we always tag on a summary,
87
232829
3663
Yazdığımız her bir değerlendirmede,
her zaman bir özet üzerinde duruyoruz,
03:56
and the summary is written for a non-scientific audience.
88
236516
2682
ve bu özet bilimle ilgisi olmayan seyirciler için yazılıyor.
03:59
And we hand that summary to journalists and policy makers
89
239222
2740
Bu özeti bunun gibi başlıklar yapabilmek için
04:01
in order to make headlines like these.
90
241986
1870
gazeteciler ile karar mercilerine veriyoruz.
Çok teşekkür ederim.
04:04
Thank you very much.
91
244723
1188
04:05
(Applause)
92
245935
1826
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7