How the progress bar keeps you sane | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Camille Martínez Reviewer: Krystian Aparta

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

How many people are bored at their desk

Kaç kişi her gün saatlerce

for how many hours every day

masalarında sıkılmış bekliyor

ve hayatları boyunca haftanın, hatta yılın kaç gününü

and how many days a week and how many weeks a year

for how many years in their life?

bu şekilde geçiriyorlar?

[Small thing. Big idea.]

[Küçük şey. Büyük fikir.]

[Daniel Engber on the Progress Bar]

[Daniel Engber İlerleme Çubuğu üzerine.]

The progress bar is just an indicator on a computer

İlerleme çubuğu cihazın içinde olan bir şey için

that something's happening inside the device.

bilgisayarda gösterilen bir işaret sadece.

The classic one that's been used for years is a horizontal bar.

Yıllardır kullanılan klasik şekli yatay bir çubuk.

I mean, this goes back to pre-computer versions of this

Bilgisayar öncesinde de bu yöntem kullanılıyordu,

on ledgers, where people would fill in a horizontal bar from left to right

fabrikalarda bir işin ne kadarını tamamladıklarını göstermek için

to show how much of a task they had completed at a factory.

insanlar büyük defterlere soldan sağa bir çubuk çizerlerdi.

This is just the same thing on a screen.

Şimdi aynı şey ekran üzerinde.

Something happened in the 70s

70'li yıllarda

that is sometimes referred to as "the software crisis,"

''yazılım krizi'' dediğimiz bir şey yaşandı,

where suddenly, computers were getting more complicated

birdenbire bilgisayarlar tasarımsal açıdan

more quickly than anyone had been prepared for,

insanların hazırlıklı olduğundan çok daha hızlı bir şekilde

from a design perspective.

karmaşıklaşmaya başladı.

People were using percent-done indicators in different ways.

İnsanlar farklı şekillerde yüzde üzerinden göstergeler kullanıyordu.

So you might have a graphical countdown clock,

Yani grafik bir geri sayım saatiniz varmış gibi

or they would have a line of asterisks

ya da onların ekranı soldan sağa dolduracak

that would fill out from left to right on a screen.

bir dizi asterisk işareti varmış gibi.

But no one had done a systematic survey of these things

Ancak kimse bunlara dair bir anket yapıp

and tried to figure out:

şunu anlamaya çalışmadı:

How do they actually affect the user's experience

Bunlar bilgisayarın başında oturma kullanıcı deneyimini

of sitting at the computer?

aslında nasıl etkiliyor?

This graduate student named Brad Myers,

Brad Myers adlı bu lisansüstü öğrencisi

in 1985, decided he would study this.

1985 yılında bunu araştırmaya karar verdi.

He found that it didn't really matter

Yüzdeli göstergenin aslında doğru yüzdeyi

if the percent-done indicator was giving you the accurate percent done.

gösterip göstermediğinin pek de önemli olmadığını buldu.

What mattered was that it was there at all.

Asıl önemli olan göstergenin orada olmasıydı.

Just seeing it there made people feel better,

Onu orada görmek insanları rahatlatıyordu

and that was the most surprising thing.

ve işin şaşırtıcı kısmı da buydu.

He has all these ideas about what this thing could do.

Bu şeyin neler yapabileceği hakkında bir sürü fikri vardı.

Maybe it could make people relax effectively.

Belki de insanları etkili bir şekilde rahatlatabiliyordu.

Maybe it would allow people to turn away from their machine

Belki de insanların makineden uzaklaşmasını sağlıyor

and do something else of exactly the right duration.

ve tam da o aralıkta başka bir şey yapmalarına imkan sağlıyordu.

They would look and say, "Oh, the progress bar is half done.

Bakıp şöyle diyebiliyorlardı, ''Çubuğun yarısı dolmuş.

That took five minutes.

Beş dakika sürdü.

So now I have five minutes to send this fax,"

Bu faksı göndermek için de beş dakikam var''

or whatever people were doing in 1985.

veya 1985 yılında insanlar ne yapıyorlarsa.

Both of those things are wrong.

Bunların ikisi de yanlış.

Like, when you see that progress bar,

İlerleme çubuğunu gördüğünüzde

it sort of locks your attention in a tractor beam,

dikkatinizi adeta mıknatıs gibi çekiyor

and it turns the experience of waiting

ve bekleme deneyimini

into this exciting narrative that you're seeing unfold in front of you:

önünüzde çözülen heyecanlı bir anlatı hâline getiriyor:

that somehow, this time you've spent waiting in frustration

bilgisayarın bir şey yapmasını sabırsızlıkla bekleyerek

for the computer to do something,

harcadığınız bu zaman

has been reconceptualized as:

şu şekilde algılanıyor:

"Progress! Oh! Great stuff is happening!"

''İlerleme. Harika bir şey oluyor!''

[Progress...]

[İlerleme...]

But once you start thinking about the progress bar

Ancak ilerleme çubuğunu beklemenin acısını dindiren

as something that's more about dulling the pain of waiting,

bir şeyden daha fazlası olarak düşünmeye başladığınızda

well, then you can start fiddling around with the psychology.

işte o zaman işin psikolojik yanıyla da ilgilenebilirsiniz.

So if you have a progress bar that just moves at a constant rate --

Sabit bir hızda ilerleyen bir ilerleme çubuğuna bakıyorsanız --

let's say, that's really what's happening in the computer --

Bilgisayarda şu an olanın bu olduğunu varsayalım --

that will feel to people like it's slowing down.

bu durum insanlarda ilerleme yavaşlıyor hissi yaratacaktır.

We get bored.

Sıkılıyoruz.

Well, now you can start trying to enhance it

Şimdi buna hız kazandırmaya çalışabilir

and make it appear to move more quickly than it really is,

ve olduğundan daha hızlı ilerliyor izlenimi yaratabilir,

make it move faster at the beginning, like a burst of speed.

en başta süper hızlı ilerletebiliriz.

That's exciting, people feel like, "Oh! Something's really happening!"

Heyecanlı olur, insanlar ''Bu işi oluyor!'' hissine kapılır.

Then you can move back into a more naturalistic growth of the progress bar

Sonra ilerleme çubuğunun biraz daha doğal bir hızda ilerlemesi için

as you go along.

biraz geri adım atarız.

You're assuming that people are focusing on the passage of time --

İnsanların aradan geçen zamana odaklandığını sanıyorsunuz --

they're trying to watch grass grow,

çimlerin büyüdüğünü görmek istiyor,

they're trying to watch a pot of water, waiting for it to boil,

bir kap suyu izleyip kaynadığını görmek istiyor

and you're just trying to make that less boring,

ve sadece bunu daha az sıkıcı hâle getiriyorsunuz,

less painful and less frustrating

önceleri olduğundan daha acısız

than it was before.

ve daha az sinir bozucu.

So the progress bar at least gives you

Yani ilerleme çubuğu en azından

the vision of a beginning and an end,

size bir başlangıç ve bitiş noktası sunuyor

and you're working towards a goal.

ve bir amaca doğru ilerliyorsunuz.

I think in some ways, it mitigates the fear of death.

Bence bazı yönlerden ölüm korkusunu hafifletiyor.

Too much?

Abarttım mı?