Paul Conneally: Digital humanitarianism

Paul Conneally: Dijital yardımlaşma

Çeviri: Ekin Öcalan Gözden geçirme: Meric Aydonat

The humanitarian model has barely changed

20. yüzyılın başından beri

since the early 20th century.

yardımlaşmanın modeli hemen hemen hiç değişmedi.

Its origins are firmly rooted

Kökleri kesin bir şekilde

in the analog age.

analog çağa dayanıyor.

And there is a major shift coming on the horizon.

Ve ufukta büyük bir değişiklik görünüyor.

The catalyst for this change

Bu değişimi hızlandıran etkense

was the major earthquake that struck Haiti

12 Ocak 2010'da Haiti'yi vuran

on the 12th of January in 2010.

büyük deprem oldu.

Haiti was a game changer.

Haiti oyunun kurallarını değiştirdi.

The earthquake destroyed the capital of Port-au-Prince,

Deprem, başkent Port-au-Prince'la birlikte

claiming the lives of some 320,000 people,

320,000 insanın hayatını yok etti;

rendering homeless

yaklaşık 1.2 milyon insanı da

about 1.2 million people.

evsiz bıraktı.

Government institutions were completely decapitated,

Başkanlık sarayı da dahil olmak üzere

including the presidential palace.

devlet kurumlarının tümü yıkıldı.

I remember standing

Port-au-Prince şehir merkezinde

on the roof of the Ministry of Justice

Adalet Bakanlığı'nın çatısında

in downtown Port-au-Prince.

durduğumu hatırlıyorum.

It was about two meters high,

Yaklaşık iki metre yüksekliğindeydi,

completely squashed

depremin etkisiyle

by the violence of the earthquake.

tamamen yıkılmıştı.

For those of us on the ground in those early days,

Bu tarz olayların daha ilk zamanlarında saha görevinde olan bizim gibiler

it was clear for even the most disaster-hardened veterans

ve hatta en kıdemlilerimiz için bile

that Haiti was something different.

Haiti depreminin diğerlerinden tamamen farklı olduğu çok açıktı.

Haiti was something we hadn't seen before.

Haiti depremi bizim daha önce hiç görmediğimiz bir şeydi.

But Haiti provided us with something else unprecedented.

Ama Haiti depremi bize başka örneği olmayan bir şey daha gösterdi.

Haiti allowed us to glimpse into a future

Haiti bize, insanların akıllı telefonlara

of what disaster response might look like

erişiminin olduğu

in a hyper-connected world

hiper-bağlantılı bir dünyada

where people have access

afete müdahalenin nasıl olacağına dair

to mobile smart devices.

geleceğe bir göz atmamızı sağladı.

Because out of the urban devastation

Port-au-Prince'taki

in Port-au-Prince

kentsel tahribat yüzünden

came a torrent of SMS texts --

SMS'lerden oluşan bir sağanak geldi --

people crying for help,

insanlar yardım istiyor,

beseeching us for assistance,

yardım etmemiz için yalvarıyor,

sharing data, offering support,

veri paylaşıyor, desteklerini sunuyor,

looking for their loved ones.

sevdiklerini arıyorlardı.

This was a situation

Bu, geleneksel yardım kuruluşlarının

that traditional aid agencies had never before encountered.

daha önce hiç karşılaşmadığı bir durumdu.

We were in one of the poorest countries on the planet,

Dünyanın en fakir ülkelerinden birindeydik,

but 80 percent of the people

ama insanların yüzde 80'inin

had mobile devices in their hands.

ellerinde mobil cihazları vardı.

And we were unprepared for this,

Bu duruma karşı hazırlıksızdık

and they were shaping the aid effort.

ve yardım uğraşını onlar şekillendiriyordu.

Outside Haiti also, things were looking different.

Haiti'nin dışında da her şey farklı gözüküyordu.

Tens of thousands of so-called digital volunteers

On binlerce dijital gönüllü

were scouring the Internet,

interneti tarıyor,

converting tweets

yazılardan dönüştürülmüş

that had already been converted from texts

tweetleri dönüştürüyor

and putting these into open-source maps,

ve bunları açık-kaynaklı haritalara koyuyor,

layering them with all sorts of important information --

bir sürü önemli bilgiyle dolduruyorlardı --

people like Crisis Mappers and Open Street Map --

Crisis Mappers ve Open Street Map'teki gibi insanlar --

and putting these on the Web for everybody --

ve bu bilgileri Web'e herkes için koyuyorlardı --

the media, the aid organizations and the communities themselves --

medya, yardım kuruluşları ve toplulukların kendilerinin --

to participate in and to use.

katılmaları ve kullanmaları için.

Back in Haiti,

Haiti'deki insanlar

people were increasingly turning

git gide artan biçimde

to the medium of SMS.

SMS diline dönüyorlardı.

People that were hungry and hurting

Acıkan ve canı acıyan insanlar

were signaling their distress,

sıkıntılarını belirtiyorlar,

were signaling their need for help.

yardıma olan ihtiyaçlarını duyuruyorlardı.

On street sides all over Port-au-Prince,

Port-au-Prince'ın tüm sokaklarında

entrepreneurs sprung up

cep telefonu şarj eden istasyonlar

offering mobile phone charging stations.

sunan girişimciler türemişti.

They understood more than we did

İnsanın doğuştan gelen

people's innate need

iletişimde kalma dürtüsünü

to be connected.

bizden çok daha iyi anlamışlardı.

Never having been confronted

Böyle bir durumla daha önce

with this type of situation before,

karşılaşmamış olan bizler,

we wanted to try and understand

bu inanılmaz kaynaktan nasıl yararlanabileceğimizi,

how we could tap into this incredible resource,

mobil teknolojinin

how we could really leverage

ve SMS'lerin bu denli kullanımını

this incredible use of mobile technology

nasıl çıkarımıza kullanabileceğimizi

and SMS technology.

anlamak ve bunu denemek istiyorduk.

We started talking with a local telecom provider called Voilà,

Trilogy International'ın iştiraki olan

which is a subsidiary of Trilogy International.

yerel bir telekomünikasyon sağlayıcısı Voilà ile görüşmeye başladık.

We had basically three requirements.

Temelde üç gereksinimimiz vardı.

We wanted to communicate

Çift-yönlü bir iletişim formunda

in a two-way form of communication.

bağlantı kurmak istiyorduk.

We didn't want to shout; we needed to listen as well.

Sadece haykırmaya değil, dinlemeye de ihtiyacımız vardı.

We wanted to be able to target

Belli coğrafik toplulukları

specific geographic communities.

hedef alabilmek istiyorduk.

We didn't need to talk to the whole country at the same time.

Tüm ülkeyle aynı anda konuşmamıza gerek yoktu.

And we wanted it to be easy to use.

Ve olabildiğince kolay bir kullanıma sahip olmalıydı.

Out of this rubble of Haiti and from this devastation

Haiti'nin bulunduğu bu enkazdan ve yıkımdan

came something that we call TERA --

TERA adını verdiğimiz şey çıktı --

the Trilogy Emergency Response Application --

Trilogy Acil Durum Müdahale Uygulaması --

which has been used to support the aid effort

o zamandan beri yardım çalışmalarına

ever since.

destek oldu.

It has been used to help communities prepare for disasters.

Toplumlara, afetlere hazırlık konusunda yardım için kullanıldı.

It has been used to signal early warning

Havaya bağlı afetlerde

in advance of weather-related disasters.

önceden haber verebilmek için kullanıldı.

It's used for public health awareness campaigns

Kolerayı önleme gibi kamuyu bilinçlendirme

such as the prevention of cholera.

kampanyalarında kullanıldı.

And it is even used for sensitive issues

Hatta cinsiyet temelli şiddete karşı

such as building awareness

dikkat çekmek gibi hassas konularda dahi

around gender-based violence.

bilinç oluşturma amaçlı kullanıldı.

But does it work?

Ama işe yarıyor mu?

We have just published

Bu program hakkında

an evaluation of this program,

bir değerlendirme yayınladık

and the evidence that is there for all to see

ve herkesin görmesi için yayınlanan kanıtlar

is quite remarkable.

oldukça dikkate değer.

Some 74 percent of people

İnsanların yüzde 74'ü

received the data.

veriye eriştiler.

Those who were intended to receive the data,

Bunlar veriye erişmesi istenen kişilerdi,

74 percent of them received it.

yüzde 74'ü de erişti.

96 percent of them

Yüzde 96'sı

found it useful.

kullanışlı buldu.

83 percent of them took action --

Yüzde 83'ü harekete geçti --

evidence that it is indeed empowering.

gerçekten de güçlendirici bir kanıt.

And 73 percent of them shared it.

Ve yüzde 73'ü paylaştı.

The TERA system

TERA sistemi

was developed from Haiti

bölgedeki mühendislerin desteğiyle

with support of engineers in the region.

Haiti'de geliştirildi.

It is a user-appropriate technology

İnsancıllığın büyük etki göstermesi için kullanılan

that has been used for humanitarian good to great effect.

kullanıcı dostu bir teknoloji.

Technology is transformational.

Teknoloji dönüşümlüdür.

Right across the developing world,

Gelişen dünyadaki

citizens and communities

yurttaşlar ve topluluklar

are using technology

kendi toplumlarında teknolojiyi;

to enable them to bring about change, positive change,

değişimi, pozitif yönde bir değişimi

in their own communities.

getirmelerine olanak sağlaması için kullanıyorlar.

The grassroots has been strengthened

Sıradan insanlar,

through the social power of sharing

paylaşmanın sosyal gücüyle pekiştirilmiş olarak

and they are challenging the old models,

eski analog

the old analog models

denetleme ve yönetim sistemlerine

of control and command.

meydan okuyorlar.

One illustration of the transformational power of technology

Teknolojinin dönüşümsel gücünün

is in Kibera.

bir örneği de Kibera'da.

Kibera is one of Africa's largest slums.

Kibera Afrika'nın en büyük fakir semtlerinden biri.

It's on the outskirts of Nairobi,

Kenya'nın başkenti

the capital city of Kenya.

Nairobi'nin varoşlarında.

It's home to an unknown number of people --

Meçhul sayıda insana ev sahipliği yapıyor --

some say between 250,000

kimisi bu sayının 250.000 ile

and 1.2 million.

1,2 milyon arasında olduğunu söylüyor.

If you were to arrive in Nairobi today

Eğer bugün Nairobi'ye ulaşıp

and pick up a tourist map,

bir turist haritası alırsanız görürsünüz;

Kibera is represented

Kibera, insan yerleşiminden yoksun

as a lush, green national park

yeşil bir ulusal park

devoid of human settlement.

olarak gösteriliyor.

Young people living in Kibera

Kibera'da yaşayan topluluk içerisinde

in their community,

basit avuçiçi cihazlara,

with simple handheld devices,

GPS özellikli cihazlara

GPS handheld devices and SMS-enabled mobile phones,

ve SMS atılabilen cep telefonlarına sahip genç nüfus

have literally put themselves on the map.

kendilerini harfi harfine haritaya yerleştiriyorlar.

They have collated crowd-sourced data

Kalabalığın oluşturduğu verileri birleştirip

and rendered the invisible visible.

görünmezi görünüz kılıyorlar.

People like Josh and Steve

Josh ve Steve gibi insanlar

are continuing to layer information upon information,

herkesin kullanımı için

real-time information, Tweet it and text it onto these maps

bilgi üstüne bilgi eklemeye, gerçek zamanlı bilgiler vermeye,

for all to use.

tweetlemeye ve bunları haritalara koymaya devam ediyorlar.

You can find out about the latest impromptu music session.

En yeni doğaçlama müzik oturumu hakkında bilgi alabilirsiniz.

You can find out about the latest security incident.

En son güvenlik olayları hakkında bilgi bulabilirsiniz.

You can find out about places of worship.

İbadet edecek yerler hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz.

You can find out about the health centers.

Sağlık merkezleri hakkında bilgilere erişebilirsiniz.

You can feel the dynamism

Bu yaşayan, nefes alan topluluğun

of this living, breathing community.

dinamizmini hissedebilirsiniz.

They also have their own news network on YouTube

Ayrıca şu anda YouTube üzerinde 36.000 izleyicisi bulunan

with 36,000 viewers at the moment.

kendi haber ağlarına da sahipler.

They're showing us what can be done

Bize mobil, dijital teknolojiyle

with mobile, digital technologies.

nelerin yapılabileceğini gösteriyorlar.

They're showing that the magic of technology

Bize teknoloji sihrinin

can bring the invisible visible.

görünmezi görünür kılabileceğini gösteriyorlar.

And they are giving a voice to themselves.

Ve böylece kendilerini ifade ediyorlar.

They are telling their own story,

Resmi öykülerini es geçip,

bypassing the official narrative.

bize kendi hikayelerini anlatıyorlar.

And we're seeing from all points on the globe similar stories.

Ve biz de dünya üzerinde her yerde benzer öykülerle karşılaşıyoruz.

In Mongolia for instance,

Mesela halkın yüzde 30'unun göçebe olduğu

where 30 percent of the people are nomadic,

Moğolistan'da,

SMS information systems are being used

göç ve hava durumlarını takip etmek için

to track migration and weather patterns.

SMS bilgi sistemleri kullanılıyor.

SMS is even used

SMS

to hold herder summits

çobanların uzaktan katılımlı

from remote participation.

toplantılar düzenlemesi için bile kullanılıyor.

And if people are migrating

Ve eğer insanlar

into urban, unfamiliar, concrete environments,

şehre, tanıdık olmayan, betonarme yapılarla dolu bir çevreye

they can also be helped in anticipation

göç ediyor olsalar dahi, SMS bilgilerine dayanarak,

with social supporters ready and waiting for them

sosyal destek vermeye hazır ve onları bekleyen insanlar tarafından

based on SMS knowledge.

yardım alabiliyorlar.

In Nigeria,

Nijerya'da,

open-source SMS tools

açık-kaynaklı SMS araçları

are being used by the Red Cross community workers

Kızıl Haç kamu personeli tarafından

to gather information from the local community

yerel toplumda sıtmaya yakalanan insanların sayısını

in an attempt to better understand and mitigate

daha iyi kavramak ve bu sayıyı düşürme amaçlı olarak

the prevalence of malaria.

bilgi toplamak için kullanılıyor.

My colleague, Jason Peat, who runs this program,

Bu programı yürüten meslektaşım, Jason Peat,

tells me it's 10 times faster and 10 times cheaper

bu yöntemin, geleneksel yöntemden

than the traditional way of doing things.

10 katı hızlı ve 10 katı ucuz olduğunu söylüyor.

And not only is it empowering to the communities,

Ve bu sadece toplumları güçlendirmekle de kalmıyor,

but really importantly,

ama gerçekten önemli olarak, bu bilgiler,

this information stays in the community

uzun vadeli sağlık politikaları formüle etmek için

where it is needed to formulate long-term health polices.

kullanılacakları bu toplum içerisinde de kalmış oluyorlar.

We are on a planet

Bizler 7 milyar nüfuslu,

of seven billion people,

5 milyar mobil aboneye sahip,

five billion mobile subscriptions.

bir dünyada yaşıyoruz.

By 2015,

2015 itibariyle,

there will be three billion smartphones in the world.

dünya üzerinde üç milyar akıllı telefon olacak.

The U.N. broadband commission

Birleşmiş Milletler genişbant komisyonu

has recently set targets

gelişmekte olan dünyada

to help broadband access

bugün yüzde 20 ile ölçülen

in 50 percent of the Developing World,

genişbanta erişimi yüzde 50'ye çıkarmak için

compared to 20 percent today.

hedeflerini belirliyorlar.

We are hurtling towards a hyper-connected world

Tüm kültürlerin ve tüm sosyal tabakaların

where citizens from all cultures and all social strata

akıllı, hızlı mobil cihazlara erişiminin olduğu

will have access to smart, fast mobile devices.

hiper-bağlantılı bir dünyaya doğru son sürat gidiyoruz.

People are understanding,

Kahire'den Oakland'e,

from Cairo to Oakland,

insanlar bir araya gelmek için

that there are new ways to come together,

seferber olmak için yeni yollara sahip olduklarını,

there are new ways to mobilize,

etkili olabilmek için yeni yollar bulunduğunu

there are new ways to influence.

anlıyorlar.

A transformation is coming which needs to be understood

Yardımlaşma düzenleri ve modellerinin

by the humanitarian structures and humanitarian models.

anlaması gereken bir değişim süreci geliyor.

The collective voices of people

İnsanların ortak seslerinin

needs to be more integrated through new technologies

eylemlerin organizasyonel strateji ve planlara

into the organizational strategies and plans of actions

yeni teknolojilerle daha çok entegre edilmesi gerekiyor

and not just recycled

ve bu entegrasyon sadece

for fundraising or marketing.

para toplamak ve pazarlamak için kullanılmamalı.

We need to, for example, embrace

Örneğin, bizim,

the big data,

büyük veriyi,

the knowledge that is there from market leaders

onu nasıl kullanacağını bilen

who understand what it means

piyasa liderlerinden gelen

to use and leverage big data.

bilgiyi benimsememiz gerekiyor.

One idea that I'd like you to consider, for instance,

Düşünmenizi istediğim bir fikir, mesela,

is to take a look at our IT departments.

bilgi işlem departmanlarımıza bir göz atmanız.

They're normally backroom or basement hardware service providers,

Bu kişiler normalde arka odada ya da bodrumda çalışan donanım servis sağlayıcıları,

but they need to be elevated to software strategists.

fakat yazılım stratejistleri katına yükseltilmeleri gerekiyor.

We need people in our organizations

Bize organizasyonlarımızda

who know what it's like to work with big data.

büyük veriyle çalışmak nasıldır bilen insanlar lazım.

We need technology

Biz teknolojiye

as a core organizational principle.

organizasyonel esasımız olarak ihtiyaç duyuyoruz.

We need technological strategists in the boardroom

Bize yönetim kurulu toplantılarında

who can ask and answer the question,

"Amazon veya Google bu kadar veriyle ne yapıyor?"

"What would Amazon or Google

sorusunu sorabilecek ve cevaplayabilecek

do with all of this data?"

ve bunu yardımlaşmanın hayrına dönüştürebilecek

and convert it to humanitarian good.

teknolojik stratejistler lazım.

The possibilities

Yeni dijital teknolojilerin

that new digital technologies are bringing

getirdiği imkanlar

can help humanitarian organizations,

yardımlaşma organizasyonlarına katkıda bulunabilir,

not only ensure

sadece, insanların

that people's right to information is met,

bilgiye ulaşma veya iletişimde kalma hakkını

or that they have their right to communicate,

güvence altına almakla kalmayıp,

but I think in the future,

öyle sanıyorum ki gelecekte,

humanitarian organizations will also have to anticipate

yardımlaşma kuruluşları ayrıca

the right for people to access

insanların bu yardımlaşma dünyasında güçlenmelerini,

critical communication technologies

seslerinin duyulmasını

in order to ensure

ve bu dünyaya katkıda bulunmalarını da

that their voices are heard,

sağlama almak için gerekli

that they're truly participating,

kritik iletişim teknolojilerine

that they're truly empowered in the humanitarian world.

erişim haklarını da temin edecektir.

It has always been the elusive ideal

Yardımlaşma çabasında,

to ensure full participation of people affected by disasters

afetten etkilenen insanların tam katılımını sağlamak

in the humanitarian effort.

her zaman için ulaşılamaz bir ülkü olmuştur.

We now have the tools. We now have the possibilities.

Şimdi araçlara sahibiz. Şimdi imkanlarımız var.

There are no more reasons not to do it.

Yapmamak için ortada daha fazla neden yok.

I believe we need to bring the humanitarian world

Yardımlaşma dünyasını analogdan dijitale geçirmeye

from analog to digital.

ihtiyaç duyduğumuza inanıyorum.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)