Yoav Medan: Ultrasound surgery -- healing without cuts

142,380 views ・ 2011-12-08

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Silvin Lito Reviewer: Helena Bedalli
00:15
Over the last 13 years --
0
15330
2000
Gjatë 13 vjetëve të fundit—
00:17
one, three, 13 years --
1
17330
2000
një tre, 13 vjetë--
00:19
I've been part of an exceptional team at InSightec in Israel
2
19330
3000
kam qenë pjesëtar i një ekipi të jashtëzakonshëm te InSightec-u në Izrael
00:22
and partners around the world
3
22330
2000
dhe partnerë në tërë botën,
00:24
for taking this idea, this concept,
4
24330
3000
që morëm këtë ide, koncept,
00:27
noninvasive surgery,
5
27330
2000
të kirurgjisë joinvazive,
00:29
from the research lab to routine clinical use.
6
29330
3000
nga laboratorët kërkimorë, në përdorimin klinik rutinë.
00:32
And this is what I'll tell you about.
7
32330
2000
Dhe për këtë dua t’ju tregoj.
00:34
13 years --
8
34330
2000
13 vjet—
00:36
for some of you, you can empathize with that number.
9
36330
3000
për disa prej jush, mund të më empatizoni.
00:39
For me, today, on this date,
10
39330
2000
Për mua, sot, është
00:41
it's like a second bar mitzvah experience.
11
41330
2000
si një bar mitzvah për së dyti.
00:43
(Laughter)
12
43330
3000
(hilaritet)
00:46
So this dream
13
46330
3000
Pra, kjo ëndërr
00:49
is really enabled
14
49330
2000
është mundësuar
00:51
by the convergence
15
51330
2000
nga konvergjenca
00:53
of two known technologies.
16
53330
2000
e dy teknologjive tashmë të njohura.
00:55
One is the focused ultrasound,
17
55330
2000
Njëra është ultratingulli i fokusuar,
00:57
and the other one is the
18
57330
3000
tjetra është rezonanca
01:00
vision-enabled magnetic resonance imaging.
19
60330
3000
magnetike imazherike,
01:03
So let's first talk about focused ultrasound.
20
63330
4000
E, të flasim në fillim për ultratingujt e fokusuar.
01:07
And I hold in my hand
21
67330
2000
Në dorë kam
01:09
a tissue-mimicking phantom.
22
69330
2000
një fantom indor.
01:11
It is made out of silicon.
23
71330
2000
Është i bërë prej silikoni.
01:13
It is transparent, made just for you.
24
73330
3000
Transparent, posaçërisht për ju.
01:16
So you see, it's all intact,
25
76330
3000
Siç e shihni, është transparent,
01:19
completely transparent.
26
79330
2000
tërësisht i paprekur.
01:21
I'll take you now to the acoustic lab.
27
81330
3000
Tani do t’ju shpie te laboratori akustik.
01:24
You see the phantom within the aquarium.
28
84330
2000
Po shikoni fantomin brenda në akuarium.
01:26
This is a setup I put in a physics lab.
29
86330
2000
Këtë instalim e realizoj në laboratorin fizik.
01:28
On the right-hand side,
30
88330
2000
Nga e djathta,
01:30
you see an ultrasonic transducer.
31
90330
2000
ju shikoni një transdjuser( sondë) ultratingulli.
01:32
So the ultrasonic transducer
32
92330
3000
Pra, transdjuseri prodhon
01:35
emits basically an ultrasonic beam
33
95330
2000
ultratinguj, që fokusohen
01:37
that focuses inside the phantom.
34
97330
3000
në një pikë brenda fantomit.
01:40
Okay, when you hear the click,
35
100330
4000
Okej, kur do të ndëgjoni klikun,
01:44
this is when the energy starts to emit
36
104330
2000
energjia fillon të përcillet
01:46
and you see a little lesion form
37
106330
3000
dhe do të shikoni si formohet
01:49
inside the phantom.
38
109330
3000
një dëmtim brenda fantomit.
01:52
Okay, so everything around it
39
112330
2000
Okej, pra, gjithçka përreth
01:54
is whole and intact.
40
114330
2000
është e tërë dhe intakte.
01:56
It's just a lesion formed inside.
41
116330
2000
Kemi thjesht një dëmtim të formuar në brendësi.
01:58
So think about, this is in your brain.
42
118330
3000
Pra, le të përfytyrojmë se ky është truri juaj.
02:01
We need to reach a target inside the brain.
43
121330
2000
Neve na duhet të godasim një shënjestër brenda trurit.
02:03
We can do it without harming any tissue.
44
123330
3000
Mund ta bëjmë këtë pa dëmtuar asnjë ind.
02:06
So this is, I think,
45
126330
2000
Kjo pra, besoj
02:08
the first kosher Hippocratic surgical system.
46
128330
3000
se është sistemi i parë kosher Hipokratik i kirurgjisë.
02:11
(Laughter)
47
131330
2000
(hilaritet)
02:13
Okay, so let's talk a little bit about ultrasound,
48
133330
2000
Në rregull, le të flasim pak për ultratingujt,
02:15
the force of ultrasound.
49
135330
2000
fuqinë e ultratingullit.
02:17
You know all about imaging, right, ultrasound imaging.
50
137330
3000
Ju i njihni të tëra për imazherinë, imazheri me ultratinguj.
02:20
And you know also about lithotripsy --
51
140330
3000
Po ashtu, ju njihni litotripsinë—
02:23
breaking kidney stones.
52
143330
3000
thyerjen e gurëve në veshka.
02:26
But ultrasound can be shaped
53
146330
3000
Megjithatë, ultratingujt mund të përdoren
02:29
to be anything in between,
54
149330
3000
sipas nevojës midis këtyre të dyjave,
02:32
because it's a mechanical force.
55
152330
3000
sepse përbëjnë një forcë mekanike.
02:35
Basically, it's a force acting on a tissue
56
155330
2000
Në parim, është një forcë që vepron mbi indet
02:37
that it transverses.
57
157330
2000
që përshkon.
02:39
So you can change the intensity, the frequency,
58
159330
3000
Pra, mund të ndryshoni intensitetin, frekuencën,
02:42
the duration, the pulse shape of the ultrasound
59
162330
3000
kohëzgjatjen, formën e impulsit, të ultratingujve
02:45
to create anything
60
165330
2000
për të krijuar gjithçka,
02:47
from an airbrush to a hammer.
61
167330
3000
që nga peneli e deri te çekiçi.
02:50
And I am going to show you
62
170330
2000
Dhe unë do t’ju tregoj
02:52
multiple applications in the medical field
63
172330
2000
përdorime të ndryshme në fushën e mjekësisë,
02:54
that can be enabled
64
174330
2000
që mund të arriten thjesht
02:56
just by focusing,
65
176330
2000
me fokusim,
02:58
physically focusing.
66
178330
3000
përqendrim fizik.
03:01
So this idea
67
181330
2000
Pra, idea e shfrytëzimit
03:03
of harnessing focused ultrasound to treat lesions in the brain
68
183330
3000
të ultratingujve të fokusuar për të trajtuar lezionet në tru
03:06
is not new at all.
69
186330
2000
s’është aspak e re.
03:08
When I was born, this idea was already conceived
70
188330
3000
Në kohën e lindjes time, kjo ide ka qenë konceptuar
03:11
by pioneers such as the Fry brothers
71
191330
3000
nga pionerë si vëllezërit Fry
03:14
and Lars Leksell,
72
194330
2000
dhe Lars Leksell,
03:16
who is know actually
73
196330
2000
i cili u bë i njohur
03:18
as the inventor of the gammaknife.
74
198330
2000
me shpikjen e gamathikës.
03:20
But you may not know
75
200330
2000
Por, nuk është i njohur
03:22
that he tried to perform lobotomies in the brain,
76
202330
2000
për përpjekjet e tij për të kryer lobotomi në tru,
03:24
noninvasively,
77
204330
2000
joinvazive,
03:26
with focused ultrasound in the '50s.
78
206330
3000
me ultratinguj të fokusuar që në vitet 50.
03:29
He failed,
79
209330
2000
Ai dështoi
03:31
so he then invented the gammaknife.
80
211330
2000
dhe prandaj shpiku gamathikën.
03:33
And it makes you ponder
81
213330
3000
Dhe të bën të mendohesh
03:36
why those pioneers failed.
82
216330
4000
pse dështuan ata pionerë.
03:40
And there was something fundamental
83
220330
2000
dhe ishte vendimtare
03:42
that they were missing.
84
222330
2000
mungesa e një mjeti.
03:44
They were missing the vision.
85
224330
2000
I mungonte vizioni.
03:46
It wasn't until the invention of the MR
86
226330
3000
Deri sa u shpik RM,
03:49
and really the integration of MR
87
229330
2000
e u kombinuan RM
03:51
with focused ultrasound
88
231330
2000
me ultratingujt ,
03:53
that we could get the feedback --
89
233330
3000
patëm mundësi të realizojmë fidbekun—
03:56
both the anatomical and the physiological
90
236330
3000
qoftë fiziologjik edhe anatomik
03:59
in order to have a completely noninvasive, closed-loop
91
239330
4000
për të pasur një rreth të mbyllur
04:03
surgical procedure.
92
243330
3000
kirurgjie joinvazive.
04:06
So this is how it looks, you know,
93
246330
2000
Kjo është pamja e sallës së operacionit
04:08
the operating room of the future today.
94
248330
3000
të së nesërmes, sot.
04:11
This is an MR suite with a focused ultrasound system.
95
251330
3000
Kjo është suita REM e kombinuar me sistem ultratingujsh
04:14
And I will give you several examples.
96
254330
2000
të fokusuar. Po ju jap disa shembuj.
04:16
So the first one is in the brain.
97
256330
2000
E para, në tru
04:18
One of the neurological conditions
98
258330
3000
Një nga sëmundjet neurologjike
04:21
that can be treated with focused ultrasound
99
261330
2000
që mund të mjekohen me ultratinguj të fokusuar
04:23
are movement disorders,
100
263330
2000
janë shqetësimet në lëvizje,
04:25
like Parkinson's or essential tremor.
101
265330
3000
si Parkinsoni ose tremori esencial.
04:28
What is typical to those conditions,
102
268330
3000
E veçanta e tyre është,
04:31
to essential tremor for example,
103
271330
3000
për tremorin esencial p. sh. ,
04:34
is inability
104
274330
3000
paaftësia
04:37
to drink or eat cereal or soup
105
277330
4000
për të ngrënë drithëra ose supë
04:41
without spilling everything all over you,
106
281330
3000
pa e derdhur e bërë veten elaq,
04:44
or write legibly so people can understand it,
107
284330
3000
ose të shkruani kuptueshëm,
04:47
and be really independent in your life
108
287330
3000
e të jeni i pamvarrur në jetë
04:50
without the help of others.
109
290330
2000
pa ndihmën e të tjerëve.
04:52
So I'd like you to meet John.
110
292330
3000
Pra, do të dëshiroja të njiheni me Xhonin.
04:55
John is a retired professor of history
111
295330
2000
Xhoni është mësues historie në pension
04:57
from Virginia.
112
297330
2000
nga Virxhinia.
04:59
So he suffered from essential tremor for many years.
113
299330
3000
Ai ka shumë vite që vuan nga tremori esencial.
05:02
And medication didn't help him anymore.
114
302330
4000
Dhe medikamentet s'e ndihmonin dot më.
05:06
And many of those patients refused to undergo surgery
115
306330
3000
Dhe shumë prej këtyre pacientëve refuzojnë të bëjnë
05:09
to have people cut into their brain.
116
309330
2000
operacion, që ti presin trurin kirurgët.
05:11
And about four or five months ago,
117
311330
3000
Përpara 4 apo 5 muajve,
05:14
he underwent an experimental procedure.
118
314330
5000
ai iu nënshtrua një procedure eksperimentale.
05:19
It is approved under an FDAIDE
119
319330
3000
Që është e aprovuar nga FDA-ja
05:22
at the University of Virginia
120
322330
2000
në Universitetin e Virxhinias
05:24
in Charlottesville
121
324330
2000
në Charlottesville
05:26
using focused ultrasound
122
326330
2000
duke përdorur ultratingujt e fokusuar
05:28
to ablate a point in his thalamus.
123
328330
3000
për të shkrirë një pikë në hipotalamus.
05:33
And this is his handwriting.
124
333330
3000
Dhe ky është dorëshkrimi i tij.
05:36
"On June 20th," if you can read it,
125
336330
3000
" Më 20 qershor",- po mundët ta lexoni,
05:39
"2011."
126
339330
3000
"2011."
05:42
This is his handwriting
127
342330
2000
Ky është shkrimi i tij
05:44
on the morning of the treatment
128
344330
2000
mëngjesin e trajtimit
05:46
before going into the MR
129
346330
2000
përpara se të bënte ReM
05:48
So now I'll take you through
130
348330
2000
Pra, tani do t'ju drejtoj përmes
05:50
[what] a typical procedure like that looks like,
131
350330
3000
një procedure tipike që është shembull për
05:53
[what] noninvasive surgery looks like.
132
353330
3000
kirurgjinë joinvazive.
05:56
So we put the patient on the MR table.
133
356330
3000
Pra, e vendosim pacientin mbi tavolinën e ReM.
05:59
We attach a transducer, in this case, to the brain,
134
359330
2000
E vendosim transdjuserin, në këtë rast, mbi kokë,
06:01
but if it will be a different organ,
135
361330
2000
por, nëse jemi duke u marrë me një organ tjetër
06:03
it will be a different transducer attached to the patient.
136
363330
4000
do të jetë një transdjuser i ndryshëm i vendosur mbi pacient.
06:07
And the physician
137
367330
2000
Dhe mjeku
06:09
will then take a regular MR scan.
138
369330
3000
kryen një ekzaminim normal ReM.
06:12
And the objective of that?
139
372330
2000
Dhe cili është qëllimi i tij?
06:14
I don't have a pointer here,
140
374330
2000
S'kam shenjues këtu,
06:16
but you see the green, sort of rectangle or trapezoid?
141
376330
5000
por e shikoni atë të gjelbrën, si drejtkëndor, apo trapezoid?
06:21
This is the sort of general area of the treatment.
142
381330
2000
Kjo është rajoni i marrë në shenjë.
06:23
It's a safety boundary
143
383330
2000
është kornizë sigurie
06:25
around the target.
144
385330
2000
përreth shënjestrës.
06:27
It's a target in the thalamus.
145
387330
2000
Objektivi ndodhet në talamus.
06:29
So once those pictures are acquired
146
389330
2000
Pra, sapo i kemi imazhet
06:31
and the physician has drawn
147
391330
3000
dhe mjeku ka përcaktuar kufinjtë
06:34
all the necessary safety limits and so on,
148
394330
3000
e nevojshme të sigurisë etj.,
06:37
he selects basically a point --
149
397330
2000
ai zgjedh një pikë--
06:39
you see the round point in the middle where the cursor is --
150
399330
3000
ajo pika e rrumbullakët në mes, ku ndodhet kursori--
06:42
and he presses this blue button called "sonicate."
151
402330
3000
dhe shtyp butonin blu, që mban mbishkrim "soniko".
06:45
We call this instance of injecting the energy,
152
405330
3000
ne e quajmë këtë moment e injektimit të energjisë,
06:48
we call it sonication.
153
408330
2000
ne e quajmë sonikim.
06:50
The only handwork the physician does here
154
410330
3000
E vetmia punë manuale që mjeku kryen këtu
06:53
is moving a mouse.
155
413330
2000
është lëvizja e mausit.
06:55
This is the only device he needs in this treatment.
156
415330
3000
Ky është i vetmi instrument që i duhet gjatë trajtimit.
06:58
So he presses "sonicate," and this is what happens.
157
418330
3000
Pra, ai shtyp "soniko" dhe ja se ç'ngjet.
07:01
You see the transducer, the light blue.
158
421330
2000
Ju shikoni transdjuserin, bojëqiellin.
07:03
There's water in between the skull and the transducer.
159
423330
3000
Ka ujë midis kafkës dhe transdjuserit.
07:06
And it does this burst of energy.
160
426330
2000
dhe përhapet një breshëri energjie.
07:08
It elevates the temperature.
161
428330
2000
që e rrit temperaturën.
07:10
We first need to verify
162
430330
2000
Në fillim na duhet të verifikojmë
07:12
that we are on target.
163
432330
2000
që qellojmë në shenjë.
07:14
So the first sonication
164
434330
2000
Kështu që sonikimi i parë
07:16
is at lower energy.
165
436330
2000
është me energji të ulët.
07:18
It doesn't do any damage,
166
438330
2000
S'bën asnjë dëm,
07:20
but it elevates the temperature
167
440330
2000
por, rrit temperaturën
07:22
by a few degrees.
168
442330
2000
disa gradë.
07:24
And one of the unique capabilities
169
444330
2000
Dhe vetia unike
07:26
that we leverage with the MR
170
446330
2000
e RM
07:28
is the ability to measure temperature noninvasively.
171
448330
4000
është mundësia për të matur temperaturën në
07:32
This is really a unique capability of the MR.
172
452330
3000
mënyrë jo invazive. Është aftësi vetëm e RM.
07:35
It is not being used
173
455330
2000
Nuk përdoret
07:37
in regular diagnostic imaging.
174
457330
2000
në rutinën e imazherisë diagnostike.
07:39
But here we can get
175
459330
2000
Po të duam, mund ta masim
07:41
both the anatomical imaging and the temperature maps in real time.
176
461330
3000
si imazhet anatomike, ashtu edhe harta termike në kohë reale.
07:44
And you can see the points there on the graph.
177
464330
3000
Mund t'i shihni pikat në grafik.
07:47
The temperature was raised
178
467330
2000
Temperatura u rrit
07:49
to 43 degrees C temporarily.
179
469330
2000
deri në 43 gradë C përkohësisht.
07:51
This doesn't cause any damage.
180
471330
2000
Kjo s'shkakton asnjë dëm.
07:53
But the point is we are right on target.
181
473330
2000
Qëllimi është të dijmë që jemi në shenjë.
07:55
So once the physician verifies
182
475330
3000
Sapo verifikohet nga mjeku
07:58
that the focus spot is on the target he has chosen,
183
478330
3000
që pika e përqendrimit është mbi shënjestrën e zgjedhur,
08:01
then we move to perform
184
481330
3000
dhe shpejtojmë të kryejmë
08:04
a full-energy ablation
185
484330
2000
një ablacion me energji të plotë
08:06
like you see here.
186
486330
2000
siç e shikoni këtu.
08:08
And you see the temperature rises
187
488330
3000
dhe shihni temperaturën të rritet
08:11
to like 55 to 60 degrees C.
188
491330
2000
deri në 55-60 gradë C.
08:13
If you do it for more than a second,
189
493330
2000
Po e mbajtët mbi një sekondë,
08:15
it's enough to basically destroy
190
495330
3000
mjafton për të shkatërruar
08:18
the proteins of the cells.
191
498330
3000
proteinat e qelizave.
08:22
This is the outcome from a patient perspective --
192
502330
2000
Ky është rezultati nga pikëpamja e pacientëve--
08:24
same day after the treatment.
193
504330
3000
të njejtën ditë të terapisë.
08:27
This is an immediate relief.
194
507330
2000
Një lirim i menjëhershëm.
08:29
(Applause)
195
509330
5000
(duartrokitje)
08:34
Thank you.
196
514330
2000
Faleminderit.
08:36
John is one of [about] a dozen
197
516330
3000
Xhoni është një prej një dyzine
08:39
very heroic, courageous people
198
519330
4000
njerëzish shumë të guximshëm, heroikë
08:43
who volunteered for the study.
199
523330
2000
që u ofruan vullnetarë për studimin.
08:45
And you have to understand
200
525330
2000
Dhe duhet të kuptoni
08:47
what is in people's mind
201
527330
2000
seç u avitet atyre në kokë
08:49
when they are willing to take the risk.
202
529330
3000
kur e marrin përsipër riskun.
08:52
And this is a quote from John after he wrote it.
203
532330
3000
Dhe ky është një citat i Xhonit pasi e shkroi,
08:55
He said, "Miraculous."
204
535330
2000
ai tha:"- Mrekulli."
08:57
And his wife said, "This is the happiest moment of my life."
205
537330
4000
Kurse gruaja e tij tha:"- Ky është momenti më i lumtur i jetës sime".
09:01
And you wonder why.
206
541330
2000
E ju çuditeni përse.
09:03
I mean, one of the messages I like to carry over
207
543330
3000
E kam fjalën, një nga mesazhet që kërkoj të
09:06
is, what about defending quality of life?
208
546330
3000
përcjell është, po cilësia e jetës?
09:09
I mean, those people lose their independence.
209
549330
2000
D.m.th. këta njerëz e humbasin pavarësinë.
09:11
They are dependent on others.
210
551330
2000
Ata varen prej të tjerëve.
09:13
And John today is fully independent.
211
553330
3000
Xhoni sot është tërësisht i pavarur.
09:16
He returned to a normal life routine.
212
556330
3000
Ai iu kthye rutinës së jetës.
09:19
And he also plays golf,
213
559330
2000
Dhe po ashtu luan golf,
09:21
like you do in Virginia
214
561330
2000
si është zakon në Virxhinia
09:23
when you are retired.
215
563330
4000
kur del në pension.
09:28
Okay, so you can see here the spot.
216
568330
4000
Okej, e shihni këtë pikë këtu?
09:32
It's like three millimeters in the middle of the brain.
217
572330
2000
Nja 3 milimetra në mes të trurit.
09:34
There's no damage outside.
218
574330
2000
S'ka asnjë dëmtim përreth.
09:36
He suffers from no neurodeficit.
219
576330
3000
Nuk vuan nga asnjë neurodefiçit.
09:39
There's no recovery needed, no nothing.
220
579330
3000
S'ka nevojë për konvaleshencë, asgjë.
09:42
He's back to his normal life.
221
582330
2000
Iu kthye jetës normale.
09:44
Let's move now
222
584330
2000
Le të merremi tani
09:46
to a more painful subject.
223
586330
2000
me një çështje më serioze.
09:48
Pain is something
224
588330
2000
Dhimbja ta bën
09:50
that can make your life miserable.
225
590330
2000
jetën të padurueshme.
09:52
And people are suffering from all kinds of pain
226
592330
2000
Njerëzit vuajnë nga të tëra llojet e dhimbjeve
09:54
like neuropathic pain, lower-back pain
227
594330
4000
si dhimbja neuropatike, dhimbja e mesit
09:58
and cancer pain from bone metastases,
228
598330
3000
dhe dhimbja nga metastazat e kancerëve në kocka,
10:01
when the metastases get to your bones,
229
601330
3000
kur metastazat implantohen në kocka,
10:04
sometimes they are very painful.
230
604330
3000
janë disa herë tepër të dhimbshme.
10:07
All those I've indicated
231
607330
2000
Të gjitha ato që përmenda
10:09
have already been shown
232
609330
2000
tashmë është provuar
10:11
to be successfully treated
233
611330
2000
që mund të trajtohen me sukses
10:13
by focused ultrasound
234
613330
3000
nëpërmjet ultratingujve të fokusuar
10:16
relieving the pain, again, very fast.
235
616330
3000
duke e kuruar dhimbjen, përsëri, shumë shpejt.
10:19
And I would like to tell you
236
619330
2000
Dhe dua t'ju tregoj për
10:21
about PJ.
237
621330
4000
Pi Xhejin.
10:25
He's a 78 year-old farmer
238
625330
4000
Ai është një fermer 78 vjeç
10:29
who suffered from -- how should I say it? --
239
629330
3000
dhe vuan nga-- si të them--
10:32
it's called pain in the butt.
240
632330
2000
i dhemb prapanica.
10:34
He had metastases in his right buttock,
241
634330
3000
Ai kishte metastaza në gluteusin e djathtë,
10:37
and he couldn't sit
242
637330
2000
e nuk mund të ulej
10:39
even with medication.
243
639330
2000
as me mjekim.
10:41
He had to forgo all the farm activities.
244
641330
4000
Ai duhet të linte mbas dore detyrimet e fermës
10:48
He was treated with radiation therapy,
245
648330
2000
Atë e trajtuan me rreze,
10:50
state-of-the-art radiation therapy,
246
650330
2000
terapi lege artis,
10:52
but it didn't help.
247
652330
2000
por nuk ndihmoi.
10:54
Many patients like that favor radiation therapy.
248
654330
3000
Shumë pacientë e parapëlqejnë radioterapinë.
10:57
And again, he volunteered
249
657330
2000
Ai, përsëri, doli vullnetar
10:59
to a pivotal study
250
659330
2000
në studimin provë
11:01
that we ran worldwide,
251
661330
3000
që po bënim në tërë Botën,
11:04
also in the U.S.
252
664330
3000
sikundër dhe në SH.B.A.
11:08
And his wife actually took him.
253
668330
3000
Dhe vetë gruaja e solli.
11:11
They drove like three hours
254
671330
2000
I dhanë makinës tre orë
11:13
from their farm to the hospital.
255
673330
3000
që nga ferma e deri në spital.
11:16
He had to sit on a cushion,
256
676330
3000
I u desh të rrinte mbi jastëk,
11:19
stand still, not move,
257
679330
2000
në vend, pa lëvizur,
11:21
because it was very painful.
258
681330
3000
sepse ishte shumë e dhimbshme.
11:24
He took the treatment,
259
684330
2000
Dhe mori trajtimin,
11:26
and on the way back,
260
686330
3000
dhe në rrugën e kthimit,
11:29
he drove the truck by himself.
261
689330
4000
i dha vet makinës.
11:33
So again, this is an immediate relief.
262
693330
3000
Pra, përsëri, lirim të menjëhershëm.
11:36
And you have to understand
263
696330
2000
Duhet të kuptoni
11:38
what those people feel
264
698330
2000
se ç'ndjejnë pacientët
11:40
and what their family experiences
265
700330
3000
dhe cila është përvoja e familjeve të tyre
11:43
when it happens.
266
703330
2000
kur kjo ndodh.
11:45
He returned again
267
705330
2000
Ai i u kthye sërisht
11:47
to his daily routine on the farm.
268
707330
2000
detyrave të fermës.
11:49
He rides his tractor.
269
709330
2000
e drejtoi traktorin.
11:51
He rides his horse to their mountain cabin regularly.
270
711330
4000
I hipte kalit rregullisht.
11:55
And he has been very happy.
271
715330
3000
Që atëherë ka qenë shumë i lumtur.
11:58
But now, you ask me,
272
718330
3000
Tani më pyesni,
12:01
but what about war, the war on cancer?
273
721330
2000
po për sa i përket luftës, luftës me kancerin?
12:03
Show us some primary cancer.
274
723330
3000
Na trego ca kancerë parësorë.
12:06
What can be done there?
275
726330
2000
Ç' mund të bëhet në kësi rastesh?
12:08
So I have good news and bad news.
276
728330
2000
Kam lajme të mira dhe lajme të këqija.
12:10
The good news: there's a lot that can be done.
277
730330
3000
lajmet e mira: ka shumë gjera që mund të bëhen.
12:13
And it has been shown actually outside of the U.S.
278
733330
3000
dhe ne e kemi treguar jashtë Sh. B. A.- së.
12:16
And doing that in the U.S.
279
736330
4000
E ta arrish atë në Sh.B.A.
12:20
is very painful.
280
740330
2000
është tepër e dhimbshme.
12:22
I don't see, without this nation
281
742330
4000
Besoj që, derisa në këtë vend,
12:26
taking it as some collective will
282
746330
4000
të mos vendosë bashkërisht,
12:30
or something that is a national goal to make that happen,
283
750330
3000
ose diçka si qëllim kombëtar, për t'ia arritur,
12:33
it will not happen.
284
753330
2000
nuk e realizojmë dot.
12:35
And it's not just because of regulation;
285
755330
2000
E s'është vetëm për shkak të legjislacioneve;
12:37
it's because of the amount of money needed
286
757330
3000
është sasia e parasë që nevojitet
12:40
under the current evidence-based medicine
287
760330
4000
nën hyqmën e mjekësisë të bazuar në prova
12:44
and the size of trials and so on
288
764330
2000
dhe madhësia e studimeve etj.
12:46
to make it happen.
289
766330
2000
që të realizohet.
12:48
So the first two applications
290
768330
2000
Pra, dy përdorimet e para
12:50
are breast cancer and prostate cancer.
291
770330
3000
janë kanceri i gjirit dhe prostatës.
12:53
They were the first to be treated by focused ultrasound.
292
773330
3000
Ato ishin të parat që u trajtuan me ultratinguj të fokusuar.
12:56
And we have better-than-surgery results in breasts.
293
776330
5000
Kemi arritur rezultate më të mira se në kirugji me gjirin.
13:01
But I have a message for the men here.
294
781330
2000
por kam edhe mesazh për burrat këtu.
13:03
We heard here yesterday Quyen
295
783330
3000
Të gjithë e dëgjuam Quyen-in dje
13:06
talking about the adverse event trait
296
786330
3000
të fliste për tiparin e ndodhive të
13:09
in prostate cancer.
297
789330
2000
padëshiruara në kancerin e prostatës.
13:11
There is a unique opportunity now
298
791330
2000
Kemi rastin tani
13:13
with focused ultrasound guided by MR,
299
793330
3000
me ultratingujt e fokusuar e RM,
13:16
because we can actually think about
300
796330
3000
të mendojmë
13:19
prostate lumpectomy --
301
799330
2000
për operacion të gjëndrës së prostatës--
13:21
treating just the focal lesion
302
801330
2000
të krijojmë një dëmtim vatror lokal
13:23
and not removing the whole gland,
303
803330
2000
pa e hequr të gjithë gjëndrën,
13:25
and by that, avoiding all the issues
304
805330
3000
dhe kështu i shmangim të gjitha komplikacionet
13:28
with potency and incontinence.
305
808330
3000
e impotencës dhe inkontinencës.
13:32
Well, there are other cancer tumors in the abdomen --
306
812330
6000
Mirë pra, kemi edhe kancerë të tjerë në abdomen--
13:38
quite lethal, very lethal actually --
307
818330
2000
mjaft të vegjël, shumë të vegjël në fakt--
13:40
pancreas, liver, kidney.
308
820330
3000
pankreas, mëlçi, veshkë.
13:43
The challenge there
309
823330
2000
Sfida është
13:45
with a breathing and awake patient --
310
825330
3000
me pacient të vetdijshëm dhe të zgjuar--
13:48
and in all our treatments,
311
828330
2000
dhe në gjithë procedurat tona,
13:50
the patient is awake and conscious
312
830330
2000
pacienti është i vetdijshëm dhe i zgjuar
13:52
and speaks with the physician --
313
832330
4000
dhe flet me mjekun--
13:56
is you have to teach the MR some tricks
314
836330
3000
nëse ke për t'i mësuar RM-së disa truqe
13:59
how to do it in real time.
315
839330
3000
si ta bësh në kohë reale.
14:02
And this will take time.
316
842330
2000
Dhe do të duhet kohë.
14:04
This will take two years.
317
844330
2000
Nja dy vjet.
14:06
But I have now a message to the ladies.
318
846330
3000
Kurse tani kam një mesazh për zonjat.
14:09
And this is, in 2004,
319
849330
3000
Gjatë 2004-ës,
14:12
the FDA has approved MR-guided focused ultrasounds
320
852330
3000
FDA-ja ka dhënë pëlqimin që ultratingujt të përdoren
14:15
for the treatment of symptomatic uterine fibroids.
321
855330
5000
për mjekimin e fibromave uterine simptomatike.
14:20
Women suffer from that disease.
322
860330
4000
Gratë që vuajnë nga ajo sëmundje.
14:24
All those tumors
323
864330
2000
Atyre tumorëve
14:26
have heavy bleeding during periods,
324
866330
2000
kanë gjakderdhje të rëndë gjatë ciklit,
14:28
abdominal pressure, back pain,
325
868330
2000
fryrje në bark, dhimbje mesi,
14:30
frequent urination.
326
870330
2000
urinim të shpeshtë.
14:32
And sometimes, they cannot even conceive and become pregnant
327
872330
4000
Dhe shpeshherë nuk mund të ngjizin e të mbeten shtatzëna
14:36
because of the fibroid.
328
876330
2000
për shkak të fibromave.
14:38
This is Frances.
329
878330
2000
Kjo është Frensis.
14:40
She was diagnosed with a grapefruit-sized fibroid.
330
880330
2000
Asaj iu diagnostikua një fibromiomë me madhësinë
14:42
This is a big fibroid.
331
882330
2000
e një grushti. Kjo është e madhe.
14:44
She was offered a hysterectomy,
332
884330
2000
Asajt i ofruan histerektomi,
14:46
but this is an inconceivable proposition
333
886330
2000
por ishte e papranueshme,
14:48
for someone who wants to keep her pregnancy option.
334
888330
3000
sepse kërkonte të mbetej shtatzënë.
14:51
So she elected to undergo a focused ultrasound procedure
335
891330
4000
kështu që ajo vendosi t'i nënshtrohej një procedure me ultratinguj
14:55
in 2008.
336
895330
2000
në 2008-tën.
14:57
And in 2010, she became a first-time mother to a healthy baby.
337
897330
4000
Dhe gjatë 2010-ës u bë nënë për herë të parë.
15:01
So new life was born.
338
901330
2000
U bë mama e një fëmije të shëndetshme. Një jetë e re u lind.
15:03
(Applause)
339
903330
2000
(duartrokitje)
15:05
So in conclusion,
340
905330
3000
Pra, në përfundim,
15:08
I'd like to leave you with actually four messages.
341
908330
3000
Kam qejf t'ju lë katër mesazhe.
15:11
One is, think about the amount
342
911330
2000
Një është, mendoni sa vuajtje
15:13
of suffering that is saved
343
913330
2000
u kemi kursyer njerëzve
15:15
from patients undergoing noninvasive surgery,
344
915330
4000
që operohen në mënyrë jo invazive,
15:19
and also the economical and emotional burden
345
919330
4000
sikurse brenga emocionale dhe ekonomike
15:23
removed from their families and communities
346
923330
3000
që ua kursejmë atyre, familjeve të tyre dhe shoqerisë
15:26
and the society at large --
347
926330
4000
tërë shoqerisë--
15:30
and I think also from their physicians, by the way.
348
930330
6000
dhe mendoj edhe për mjekët, meqë ra fjala.
15:36
And the other thing I would like you to think about
349
936330
3000
Po ashtu duhet të mendoni
15:39
is the new type of relationship
350
939330
3000
për raportin e ri që formohet
15:42
between physician and patients
351
942330
2000
midis mjekut dhe pacientëve
15:44
when you have a patient on the table
352
944330
3000
kur pacienti ndodhet i vetdijshëm mbi tavolinën
15:47
[who] is awake and can even monitor the treatment.
353
947330
3000
e operacionit edhe mund të monitorojë terapinë.
15:50
In all our treatments,
354
950330
2000
Në të gjitha terapitë tona,
15:52
the patient holds a stop sonication button.
355
952330
2000
pacienti mban një buton që mund ta ndalojë sonikimin.
15:54
He can stop the surgery at any moment.
356
954330
4000
Mund ta ndalojë procedurën në çdo moment.
15:58
And with that note,
357
958330
3000
Dhe me këtë vërejtje,
16:01
I would like to thank you for listening.
358
961330
3000
Do të doja t'ju falënderoja për vëmendjen.
16:04
(Applause)
359
964330
3000
(duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7