Dale Dougherty: We are makers

Translator: Valton Marku Reviewer: Helena Bedalli

I'm going to have a pretty simple idea

Do te kemi nje ide shume të thjeshtë

that I'm just going to tell you over and over until I get you to believe it,

të cilen do të ju tregoj pa pushim derisa të ju bëjë ta besoni

and that is all of us are makers.

dhe ajo është se secili prej nesh është krijues

I really believe that.

Unë me të vërtetë e besoj atë

All of us are makers.

që të gjithë ne jemi krijues

We're born makers.

Ne kemi lindur krijues

We have this ability

Ne e kemi atë aftësi

to make things,

të krijojmë

to grasp things with our hands.

ti kapim gjërat në duart tona

We use words like "grasp" metaphorically

Ne përdorim fjalët si "Kapje" në mënyrë metaforike

to also think about understanding things.

që poashtu të mendojmë e ti kuptojmë gjërat

We don't just live, but we make.

Ne nuk jetojmë veç , por ne bëjmë

We create things.

ne krijojmë gjëra

Well I'm going to show you a group of makers

Mirë, tash do të ju tregoj një grup krijuesish

from Maker Faire and various places.

nga "Maker Faire" dhe disa vende tjera,

It doesn't come out particularly well,

Nuk duket aq mire

but that's a particularly tall bicycle.

por është një biçikletë e lartë posacerisht

It's a scraper bike; it's called --

Është biçikletë e lehtë, e quajtur...

from Oakland.

nga Oklandi.

And this is a particularly small scooter

Dhe ky është një skuter i veçantë

for a gentleman of this size.

për një zotëri të përmasave të tij.

But he's trying to power it, or motorize it,

Por ai është duke provuar ta ndez , ose ta motorizoj

with a drill.

me një trapan.

(Laughter)

(të qeshura)

And the question he had is,

Dhe pyetja që ai kishte ishte se ,

"Can I do it? Can it be done?"

"A mund ta bëj?A mund të bëhët?

Apparently it can.

Me sa duket mundet

So makers are enthusiasts; they're amateurs;

Pra krijuesit janë entusiazt , janë amatora,

they're people who love

janë njerëz që e dashurojnë

doing what they do.

atë që e bëjnë.

They don't always even know why they're doing it.

Ata jo gjithmonë e dinë se pse janë duke e bërë.

We have begun organizing makers

Ne kemi filluar të organizojmë krijues

at our Maker Faire.

tek "Maker Faire" i jonë.

There was one held in Detroit here last summer,

Ishte një e mbajtur këtu në Detroit verën e kaluar ,

and it will be held again next summer, at the Henry Ford.

dhe do të mbahet prap verën tjetër tek Henry Ford.

But we hold them in San Francisco --

Por ne i mbajmë ato në San Francisco...

(Applause)

(Duartrokitje)

-- and in New York.

..dhe në New York

And it's a fabulous event

Dhe është një eveniment i shkëlqyer

to just meet and talk to these people who make things

ku takon dhe flet me këta njerëz që krijojnë gjëra

and are there to just show them to you and talk about them

dhe janë aty vetëm që ti shfaqin dhe të flasin për to

and have a great conversation.

dhe bënë një bised të mrekullueshme.

(Video) Guy: I might get one of those.

(Video) Personi : Unë duhet të marr një nga këto.

Dale Dougherty: These are electric muffins.

Dale Dougherty : Këto janë keka elektrik.

Guy: Where did you guys get those?

Personi : Nga i keni marrë këto?

Muffin: Will you glide with us? (Guy: No.)

Kek-i : A do rrëshqisje me ne? (Personi : JO.)

DD: I know Ford has new electric vehicles coming out.

DD : E di që Ford ka makina te reja elektrike të nxjerrura tash.

We got there first.

Ne e beme të parët

Lady: Will you glide with us?

Zonja : Do rrëshqasesh me ne?

DD: This is something I call "swinging in the rain."

DD: Kjo është diçka që unë e quaj lëkundje në shi.

And you can barely see it,

Dhe me zor e sheh,

but it's -- a controller at top cycles the water to fall

por është - një kontrollues në maje që rrotullon ujin qe bie

just before and after you pass through the bottom of the arc.

vetem para dhe pasi të keni kaluar nëpër pjesën e poshtme të harkut.

So imagine a kid: "Am I going to get wet? Am I going to get wet?

Pra imagjinoje një fëmijë :"A do të lagem? A do të lagem?

No, I didn't get wet. Am I going to get wet? Am I going to get wet?"

Jo, nuk u laga .A do të lagem? A do të lagem?"

That's the experience of a clever ride.

është një eksperiencë e një shëtitje të mënçur

And of course, we have fashion.

Dhe normalisht ne kemi modën.

People are remaking things into fashion.

Njerëzit po i ribëjnë gjërat brenda modës.

I don't know if this is called a basket-bra,

Nuk e di nëse kjo quhet sytjen basketbolli,

but it ought to be something like that.

por duket të jetë diçka e till.

We have art students getting together,

Ne kemi student të arteve që kanë marrë

taking old radiator parts

pjesë nga një radiator i vjetër

and doing an iron-pour to make something new out of it.

duke derdhur hekur, per te bërë diçka të re prej saj.

They did that in the summer, and it was very warm.

Ata e bënë atë ne verë ,dhe ishte shumë nxehtë.

Now this one takes a little bit of explaining.

Tash kësaj i nevoitet pak shpjegim

You know what those are, right?

E dini këto se çka janë , a po?

Billy-Bob, or Billy Bass, or something like that.

Billy-Bob ose Billy Bass , ose diçka e till.

Now the background is -- the guy who did this is a physicist.

Tash në prapavi është djaloshi i cili e ka bërë këtë qe eshtë fizikan.

And here he'll explain a little bit about what it does.

Dhe ai do shpjegojë pak për atë që ka bërë.

(Video) Richard Carter: I'm Richard Carter,

(Video) Richard Carter : Unë jam Richard Carter ,

and this is the Sashimi Tabernacle Choir.

dhe kjo është Kori i tempullit Sashimi

Choir: ♫ When you hold me in your arms ♫

Kori: ? ♫ Kur më mban në krahet e tua ? ♫

DD: This is all computer-controlled

RC : Ky është i gjithi i kontrolluar nga kompjuteri

in an old Volvo.

në këtë Volvo të vjetër

Choir: ♫ I'm hooked on a feelin' ♫

Kori: ♫ Jam i Unë jam i tëri në një ndjenjë ,♫

♫ I'm high on believin' ♫

♫ Jam i lartësuar në besimin ♫

♫ That you're in love with me ♫

♫ se ti ke rënë në dashuri me mua ♫

DD: So Richard came up from Houston last year

DD : Pra Richardi erdhi nga Houston vitin e kaluar

to visit us in Detroit here

të na vizitojë ne në Detroit

and show the wonderful Sashimi Tabernacle Choir.

dhe të shfaq Korin e mrekullueshem të tempullit Sashimi.

So, are you a maker?

Por , a jeni ju krijues?

How many people here would say you're a maker, if you raise your hand?

Sa njerëz ketu do të thojnë që ti je krijues ,nëse e ngritni dorën?

That's a pretty good --

Kjo është pothuajse mirë --

but there's some of you out there that won't admit that you're makers.

por ka disa nga ju që nuk do të pranojnë se ju jeni krijues.

And again, think about it.

Dhe përsëri , mendoje.

You're makers of food; you're makers of shelter;

Jeni krijues të ushqimeve ,jeni krijues të banesave,

you're makers of lots of different things,

jeni krijues të shumë gjërave të ndryshme.

and partly what interests me today

Dhe pjesërisht çka më intereson mua sot është

is you're makers of your own world,

se ju jeni krijuesit e botës suaj ,

and particularly the role that technology has

dhe veçanërisht rolin që ka teknologjia

in your life.

në jeten tuaj.

You're really a driver or a passenger --

Jeni në të vërtetë një shofer ose udhëtar ,

to use a Volkswagen phrase.

po ta përdorim një frazë to Volksvagen-it.

Makers are in control.

Krijuesit janë në kontroll.

That's what fascinates them. That's why they do what they do.

Kjo është ajo çka i fasicionon ata ;kjo është pse ata bëjnë ata që bëjnë.

They want to figure out how things work;

Ata dëshirojnë të kuptojnë se si gjërat funksionojnë ,

they want to get access to it;

ata dëshirojne të kenë lidhje në të ,

and they want to control it.

dhe dëshirojnë ta kontrollojnë;

They want to use it to their own purpose.

Dëshirojnë që ta përdorin në qëllimin e tyre.

Makers today, to some degree, are out on the edge.

Krijuesit sot deri në një shkallë janë ne kufij.

They're not mainstream.

Nuk jane në rrymë qëndrore.

They're a little bit radical.

Ata janë paksa radikal,

They're a bit subversive in what they do.

Janë paksa shkatërrues në atë që e bëjnë.

But at one time,

Por në një kohë

it was fairly commonplace to think of yourself as a maker.

ishte gje e zakonisht të mendoje për veten si krijues.

It was not something you'd even remark upon.

Nuk ishte diçka që as e vëren.

And I found this old video.

Dhe e gjeta këtë video të vjetër

And I'll tell you more about it, but just ...

dhe do të ju tregoj më shumë për të por vetëm se...

(Music)

(Muzika)

(Video) Narrator: Of all things Americans are,

(video) Treguesi : Nga të gjitha gjërat , Amerikanët janë ,

we are makers.

ne jemi krijues.

With our strengths and our minds and spirit,

Me fuqitë e mendjes dhe shpirtit ne grumbullojme ,

we gather, we form, and we fashion.

ne grumbullojme, formojme dhe stilojmë -

Makers and shapers

krijuesit dhe gdhendësit ,

and put-it-togetherers.

dhe i bëjme së bashku.

DD: So it goes on to show you

DD : Pra tash do ju tregojmë juve

people making things out of wood,

njerëzit që krijojnë gjëra nga druri ,

a grandfather making a ship in a bottle,

një gjysh duke bërë një anije në një shishe ,

a woman making a pie --

një grua duke bere pite -

somewhat standard fare of the day.

disi standard rutine e dites.

But it was a sense of pride

Por kishte një kuptim të krenarisë

that we made things,

që ne po krijojmë gjera ,

that the world around us was made by us.

ne të cilën bota rreth nesh është bërë nga ne.

It didn't just exist.

Nuk ekziston veç :

We made it, and we were connected to it that way.

Ne e kemi bërë , dhe ne jemi të lidhur me të në atë mënyrë.

And I think that's tremendously important.

Dhe mendoj se është jashtëzakonisht me rëndësi.

Now I'm going to tell you one funny thing about this.

Tash do të ju tregoj një gjë qesharake në lidhje me këtë.

This particular reel --

Ky shtjellim i veçantë --

it's an industrial video --

është një video industriale --

but it was shown in drive-in theaters

që është shfaqur në Teatrat e hapura --

in 1961 --

në 1961 --

in the Detroit area, in fact --

në zonën e Detroitit ,në fakt --

and it preceded Alfred Hitchcock's "Psycho."

i paraprijti "Psycho-s" së Alfred Hitchcock-ut.

(Laughter)

(Të Qeshura)

So I like to think there was something going on there

Pra dëshiroj ta kujtojë se ishte duke ndodhur diçka

of the new generation of makers

aty ku gjeneratat e reja të krijuesve

coming out of this, plus "Psycho."

ishin duke dalur plus "Psycho".

This is Andrew Archer.

Ky është Andrew Archer.

I met Andrew at one of our community meetings

Kam takuar Andrew-in në një nga takimet tona bashkëkohore

putting together Maker Faire.

të Maker Faire.

Andrew had moved to Detroit

Andrew ishte shpërngulur në Detroit

from Duluth, Minnesota.

nga Duluth-i , Minnesota.

And I talked to his mom,

Dhe unë bisedoja me nënën e tij ,

and I ended up doing a story on him

dhe perfundova te tregoj për të

for a magazine called Kidrobot.

në revisten që quhej Kidrobot (Fëmiu Robot).

He's just a kid that grew up

Ai është fëmijë që u rrit

playing with tools instead of toys.

duke luajtur me vegla në vend të lojrave.

He liked to take things apart.

Atij i pëlqenin ti bënte gjërat vetë.

His mother gave him a part of the garage,

Nëna e tij ja dha një pjesë të garazhës ,

and he collected things from yard sales, and he made stuff.

dhe ai nisi të koleksionoj gjëra nga depot shitëse dhe bëri materiale.

And then he didn't particularly like school that much,

Pastaj atij veçanërisht nuk i pëlqente dhe aq shkolla

but he got involved in robotics competitions,

por ai u përfshi në garat robotike

and he realized he had a talent,

dhe e kuptoi që ka talent,

and, more importantly, he had a real passion for it.

dhe qka është me rëndësi ai ishte i apasionuar pas saj.

And he began building robots.

Dhe ai filloj të ndërtonte robota.

And when I sat down next to him,

Dhe kur u ula afër tij ,

he was telling me about a company he formed,

ai më tregonte për kompaninë që kishte formuar

and he was building some robots for automobile factories

dhe se kishte ndërtuar disa robot për kompanitë automobilistike ,

to move things around on the factory floor.

të cilët do të zhvëndosin gjërat nga dyshemetë e fabrikave.

And that's why he moved to Michigan.

Dhe kjo është arsyeja se pse është transferuar në Michigan.

But he also moved here

Por ai gjithashtu është shpërngulur këtu

to meet other people doing what he's doing.

të takojë njerëz që bëjnë të njejtën punë.

And this kind of gets to this important idea today.

Dhe ky lloj vjen tek kjo ide e rëndësishme sot.

This is Jeff and Bilal and several others here

Kta janë Jeff-i dhe Bilal-i dhe disa të tjerë këtu

in a hackerspace.

në puntori.

And there's about three hackerspaces or more in Detroit.

Dhe janë pothuajse tre ose më shumë puntori në Detroit.

And there's probably even some new ones since I've been here last.

Dhe ndoshta janë disa të tjera prej se kam qenë ketu për herë të fundit.

But these are like clubs --

Por ato janë si klube.

they're sharing tools, sharing space,

Ata i ndajnë veglat ,hapsirën , mjeshtrite

sharing expertise in what to make.

dhe eksperiencen në çka krijojnë

And so it's a very interesting phenomenon

Dhe është një fenomen mjaft interesant

that's going across the world.

që është duke bërë bujë në botë.

But essentially these are people that are playing with technology.

Por para se gjithash këta janë njerëz që po luajnë me teknologjinë ,

Let me say that again: playing.

më lejoni të them prap - Po Luajnë.

They don't necessarily know what they're doing or why they're doing it.

Jo domosdoshmerisht ata e dinë se çka ose pse po e bëjnë.

They're playing

Ata janë duke luajtur

to discover what the technology can do,

duke zbuluar atë se çka teknologjia mund të bëjë,

and probably to discover what they can do themselves,

dhe ndoshta të zbulojnë se çka ata mund të bëjnë vetvetiu ,

what their own capabilities are.

cilat janë kapacitetet e tyre reale.

Now the other thing that I think is taking off,

Nje gjë tjeter që mendoj se po ngrihet,

another reason making is taking off today,

tjetër arsye qe krijimet po perhapen,

is there's some great new tools out there.

a ka disa paisje te reja të shkëlqyera ne keet vend.

And you can't see this very well on the screen,

Dhe ju nuk mund ta shihni mire kete ne ekran,

but Arduino -- Arduino is an open-source hardware platform.

por Arduino : Arduino është një burim i hapur i platformës se pajisjeve te renda.

It's a micro-controller.

Është një mikro kontrollues.

If you don't know what those are, they're just the "brains."

Nëse nuk e dini se çka janë , ata janë truri,

So they're the brains of maker projects,

ata janë truri i projekteve krijuese.

and here's an example of one.

Dhe ja një shembull i njërit

And I don't know if you can see it that well, but that's a mailbox --

Dhe nuk e di nëse mund ta shihni qartë , është një kuti postare --

so an ordinary mailbox and an Arduino.

një kuti postare e zakonshme dhe një Arduino.

So you figure out how to program this,

Dhe ti mësohësh se si ta programosh këtë

and you put this in your mailbox.

dhe e fut në kutinë postare.

And when someone opens your mailbox,

Dhe kur ndokush hap kutinë postare,

you get a notification,

ju lajmroheni,

an alert message goes to your iPhone.

dhe nje mesazh alarmues i shkon Iphone-it tuaj.

Now that could be a dog door,

Ajo mund te jetë tek dera e qenit,

it could be someone going somewhere where they shouldn't,

mund të jetë ndokush duke shkuar aty ku nuk duhet ,

like a little brother into a little sister's room.

si një vlla i vogël duke hyrë në dhomën e motrës së vogël.

There's all kinds of different things

Ka shumë gjëra

that you can imagine for that.

që mund ti imagjinosh me këtë

Now here's something -- a 3D printer.

Tash kemi diçka -- një 3D printer.

That's another tool that's really taken off -- really, really interesting.

Është edhe një vegël e cila në të vërtetë është hequr - vërtetë, vërtetë interesante.

This is Makerbot.

Ky është Makerbot

And there are industrial versions of this --

Dhe aty janë versionet industriale të ketij --

about 20,000 dollars.

rreth 20.000$.

These guys came up with a kit version

Këta njerëz erdhen me një version

for 750 dollars,

rreth 750$

and that means that hobbyists and ordinary folks

Dhe kjo do të thotë se qejflijtë dhe popullata e zakonshme

can get a hold of this and begin playing with 3D printers.

mund ta kenë këtë dhe të fillojnë të luajnë me printera 3D

Now they don't know what they want to do with it,

Tash ata nuk e din se çka do të bëjnë me të,

but they're going to figure it out.

por do ta gjejnë se çka.

They will only figure it out by getting their hands on it and playing with it.

Do të gjejnë duke e perdorur dhe duke luajtur me të.

One of the coolest things is, Makerbot sent out an upgrade,

Një nga gjërat me të mira është, se Makerbot i dërgon disa shtojca ,

some new brackets for the box.

disa mbështetëse për kutinë,

Well you printed out the brackets

I printon mbështetëset e reja ,

and then replaced the old brackets with the new ones.

dhe pastaj i zëvëndëson me mbështetëset e vjetra.

Isn't that cool?

A nuk është fantastike?

So makers harvest technology

Pra krijuesit e fryteve teknologjike

from all the places around us.

nga të gjitha vendet që na rrethojnë.

This is a radar speed detector

Ky është një radar matës i shpejtësisë

that was developed from a Hot Wheels toy.

që është zhvilluar nga një lodër "Hotwheels" .

And they do interesting things.

Dhe këta bëjnë gjëra interesante.

They're really creating new areas and exploring areas

Ata me të vërtetë po krijojne dhe zbulojne hapësira të reja

that you might only think --

që veq i ke menduar --

the military is doing drones --

ushtria po ben avione te telekomanduar

well, there is a whole community of people

Mirë , është një komunitet i gjërë i njerëzve

building autonomous airplanes, or vehicles --

që ndërtojnë aeroplanë ose automjete autonome ,

something that you could program to fly on its own,

diçka që ti mund ta programosh që të fluturojë,

without a stick or anything, to figure out what path it's going.

pa marsh ose çkado që të kuptojë se në cilin rruge po shkon.

Fascinating work they're doing.

Janë duke bërë punë te mrekullueshme

We just had an issue on space exploration,

Ne sapo e patem një çështje në zbulimin hapsiror,

DIY space exploration.

DIY (ta besh vete) zbulimi hapsiror.

This is probably the best time in the history of mankind

Kjo është ndoshta koha më e mirë në historinë e njeriut

to love space.

që ta doje gjithësinë.

You could build your own satellite and get it into space

Mundeni të ndërtoni një satelit dhe ta dërgoni në gjithësi

for like 8,000 dollars.

për vetëm 8.000$.

Think how much money and how many years it took NASA

Mendo se sa shumë vite i janë dashur NASA-s

to get satellites into space.

të dërgojë satelit në hapsirë.

In fact, these guys actually work for NASA,

Në fakt këta njerëz aktualisht punojnë per NASA-n ,

and they're trying to pioneer using off-the-shelf components,

dhe jane duke provuar të parët të përdorin komponentet e paketuar ,

cheap things that aren't specialized

gjësende të lira që nuk janë të specializuara

that they can combine

qe ato mund ti kombinojne

and send up into space.

dhe ti dërgojnë në hapsirë

Makers are a source of innovation,

Krijuesit janë burim i risive,

and I think it relates back to something

dhe mendoj që lidhet me diçka si

like the birth of the personal computer industry.

lindja e industrisë së kompjuterit përsonal.

This is Steve Wozniak. Where does he learn about computers?

Ky është Steve Woznjak.Ku ka mësuar për kompjuterët?

It's the Homebrew Computer Club -- just like a hackerspace.

Është klubi i kompjuterëve Homebrew - diçka si vendi i hakerve.

And he says, "I could go there all day long

Dhe ai thotë, "Mund të shkoj aty dhe tërë ditën

and talk to people

të flas me njerëz

and share ideas for free."

dhe ti ndaj ideat e mia falas."

Well he did a little bit better than free.

Ai e bëri pak më mirë se falas.

But it's important to understand

Por është me rëndësi të kuptojme

that a lot of the origins of our industries --

qe origjina e shume industrive tona --

even like Henry Ford --

edhe si Henry Ford --

come from this idea of playing

kanë ardhur me ide duke luajtur

and figuring things out in groups.

dhe duke i zbuluar gjërat në grupe.

Well, if I haven't convinced you that you're a maker,

Mirë , nëse nuk të kam bindur që ti je krijues

I hope I could convince you

Shpresoj që do të bindi

that our next generation should be makers,

që gjeneratat e ardhshme duhen të jenë krijues,

that kids are particularly interested in this,

fëmijet që pjesërisht janë të interesuar në këtë,

in this ability to control the physical world

në këtë aftësi që të kontrollojnë botën fizike

and be able to use things like micro-controllers

dhe të mund të përdorin gjërat si mikro-kontroller

and build robots.

dhe të ndërtojnë robotë

And we've got to get this into schools,

Dhe ne duhet ta fusim këtë në shkolla,

or into communities in many, many ways --

ose në komunitet në shumë , shumë mënyra --

the ability to tinker,

aftësia te experimentosh

to shape and reshape the world around us.

te formosh dhe te riformosh botën që na rrethon.

There's a great opportunity today --

Është mundësi e mirë sot --

and that's what I really care about the most.

dhe kjo është ajo se çka me të vërtetë më intereson --

An the answer to the question: what will America make?

përgjigja e pyetjes : çka do të krijojë Amerika?

It's more makers.

Eshte me shumë krijues

Thank you very much.

Falemnderit shumë

(Applause)

(Duartrokitje)