Can a computer write poetry? | Oscar Schwartz

Translator: Anisa Fezga Reviewer: Helena Bedalli

I have a question.

Kam një pyetje për ju.

Can a computer write poetry?

A mundet një kompjuter të shkruajë poezi?

This is a provocative question.

Kemi të bëjme me një çështje provokuese.

You think about it for a minute,

Nëse mendoni mbi të për një minutë,

and you suddenly have a bunch of other questions like:

papritur ju vijnë në mëndje pyetje si:

What is a computer?

çfarë është kompjuteri?

What is poetry?

çfarë është poezia?

What is creativity?

çfarë është krijimtaria?

But these are questions

Tani, kto jane dilema

that people spend their entire lifetime trying to answer,

përgjigja e të cilave kërkon shumë kohë

not in a single TED Talk.

një bisedë ktu në TED nuk mjafton.

So we're going to have to try a different approach.

Kështu që duhet të qasemi ndryshe

So up here, we have two poems.

Ktu siç shikoni kemi dy poezi.

One of them is written by a human,

Njëren e ka shkruajtur dora e njeriut,

and the other one's written by a computer.

tjetrën e ka krijuar kompjuteri.

I'm going to ask you to tell me which one's which.

Sipas jush, kush ka shkruar kë?

Have a go:

Lexoni:

1:Mizë e voçkël/largova verën tënde te këndshme/me dorën time pamenduar.

Poem 1: Little Fly / Thy summer's play, / My thoughtless hand / Has brush'd away.

Jam unë/një mizë si ty?/ Apo je ti /qënie njerzore si unë?

Am I not / A fly like thee? / Or art not thou / A man like me?

2: Ndjehemi te plotëfuqishëm/ kur akoma jemi te rinj

Poem 2: We can feel / Activist through your life's / morning /

Ndalesa mendimi, papë urrej /jo tëre natën për të filluar një/ diçka ndryshe (...)

Pauses to see, pope I hate the / Non all the night to start a / great otherwise (...)

Në rregull, koha mbaroi.

Alright, time's up.

Hands up if you think Poem 1 was written by a human.

Kush mendon se Poezia e parë është vepër e njeriut?

OK, most of you.

Ok, pjesa më e madhe.

Hands up if you think Poem 2 was written by a human.

Kush mendon se poezia e dytë është vepër e njeriut?

Very brave of you,

Zgjedhje guximtare.

because the first one was written by the human poet William Blake.

Sepse poezia e parë i përket poetit anglez William Blake.

The second one was written by an algorithm

E dyta është krijuar nga një algoritëm

that took all the language from my Facebook feed on one day

që bashkoi fjalët e një dite të përmbajtura tek profili im i Facebookut

and then regenerated it algorithmically,

dhe i regjeneroi duke përdorur algoritme,

according to methods that I'll describe a little bit later on.

sipas rregullave që do t'ju shpjegoj më tej.

So let's try another test.

Le të bëjmë një provë tjetër.

Perseri, e di që nuk keni shumë kohë për të lexuar,

Again, you haven't got ages to read this,

so just trust your gut.

por mund të përdorni intuitën tuaj.

Poem 1: A lion roars and a dog barks. It is interesting / and fascinating

1: Luani ulërin dhe qeni leh është interesante/ dhe mahnitëse

that a bird will fly and not / roar or bark. Enthralling stories about animals

që një zog fluturon po nuk ulërin as leh. Histori magjepse mbi kafshët

are in my dreams and I will sing them all if I / am not exhausted or weary.

janë kto ëndrrat e mia dhe do i këndoj të tëra deri sa të lodhem e të pritem.

Poem 2: Oh! kangaroos, sequins, chocolate sodas! / You are really beautiful!

2: Oh! Kangure, xixëllonja pije me çokollatë/jeni vërtetë të bukura!

Pearls, / harmonicas, jujubes, aspirins! All / the stuff they've always talked about (...)

Perla/ harmonika, xinxife, aspirina! Të gjitha/gjëra që njihni ngaherë.

Koha mbaroi.

Alright, time's up.

So if you think the first poem was written by a human,

Nëse mendoni që poezinë e parë e ka shkruajtur njeriu,

put your hand up.

ngrini dorën.

OK.

Ok.

And if you think the second poem was written by a human,

Nëse mendoni që poezinë e dytë e ka shkruajtur njeriu,

put your hand up.

ngrini dorën.

We have, more or less, a 50/50 split here.

Kësaj rradhe jemi 50/50.

Ishte më vështirë.

It was much harder.

The answer is,

Përgjigja e saktë është që,

the first poem was generated by an algorithm called Racter,

teksti i parë është gjeneruar nga algoritmi i quajtur Racter

that was created back in the 1970s,

te cilin e kanë krijuar në vitet '70,

and the second poem was written by a guy called Frank O'Hara,

ndërsa teksti i dytë është vepra e një djali i quajtur Frank O'Hara

who happens to be one of my favorite human poets.

që rastësisht, është një nga poetët njerëzor që preferoj.

(Laughter)

(Të qeshura)

So what we've just done now is a Turing test for poetry.

Prova që sapo bëmë quhet Prova Turing mbi poezinë.

Prova Turing u propozua në vitin 1950 nga matematikani Alan Turing,

The Turing test was first proposed by this guy, Alan Turing, in 1950,

in order to answer the question,

për tu përgjigjur pyetjes,

can computers think?

A kanë kompjuterat aftësi mendimi?

Alan Turing believed that if a computer was able

Alan Turing ishte i bindur se nëse kompjuteri është në gjëndje

to have a to have a text-based conversation with a human,

të përmbajë një bisedë me një person duke ndjekur një tekst-bazë,

with such proficiency such that the human couldn't tell

në mënyrë aq reale sa një njeri nuk arrin dot

whether they are talking to a computer or a human,

të kuptojë nëse po flet me një kompjuter apo me një person

then the computer can be said to have intelligence.

atëherë mund të pohojmë që kompjuteri ka inteligjencë.

So in 2013, my friend Benjamin Laird and I,

Kështu në vitin 2013, me shokun tim Benjamin Laird

we created a Turing test for poetry online.

krijuam një Provë Turing per poezinë online.

It's called bot or not,

Ajo quhet <<bot or not>>

and you can go and play it for yourselves.

dhe ju mund ta kërkoni e të lozni.

But basically, it's the game we just played.

Në thelb, është loja që sapo provuam

You're presented with a poem,

Ju tregojmë një poezi,

you don't know whether it was written by a human or a computer

ju nuk dini nëse është krijuar nga njeriu apo kompjuteri

and you have to guess.

duhet ta gjeni ju përgjigjen.

Kështu që mijëra e mijëra persona kanë bërë provën online

So thousands and thousands of people have taken this test online,

dhe ne kemi mbledhur rezultatet.

so we have results.

And what are the results?

Cfarë thonë rezultatet?

Well, Turing said that if a computer could fool a human

Turing besonte që nëse njeriu nuk arrin të dalloje

30 percent of the time that it was a human,

per 30% të situatave veprën e kompjuterit nga ajo e njeriut

then it passes the Turing test for intelligence.

atëherë mund të themi që kompjuteri kalon provën e inteligjencës.

We have poems on the bot or not database

Në sistemin online bot or not kemi poezi

that have fooled 65 percent of human readers into thinking

per të cilat 65% i lexuesve nuk ka kuptuar

it was written by a human.

që janë shkruar nga dora njeriut.

So, I think we have an answer to our question.

Pra, mendoj se kemi përgjigjen për pyetjen tonë.

According to the logic of the Turing test,

Duke ndjekur logjikën e provës Turing

can a computer write poetry?

a mundet pra kompjuteri të krijoje poezi?

Well, yes, absolutely it can.

Po, absolutisht, ai mundet.

But if you're feeling a little bit uncomfortable

Megjithatë nëse ky rezultat ju shqetëson ndopak

with this answer, that's OK.

është normale.

If you're having a bunch of gut reactions to it,

Nëse keni reaksione instiktive të ndryshme

that's also OK because this isn't the end of the story.

përsëri, është normale sepse tregimi im akoma nuk ka mbaruar.

Let's play our third and final test.

Le të bëjmë provën e tretë e të fundit.

Si meparë, duhet të lexoni

Again, you're going to have to read

and tell me which you think is human.

e të më thoni cila poezi është vepër e njeriut.

Poem 1: Red flags the reason for pretty flags. / And ribbons.

1: Flamurë të kuq arsyeja për flamurë të bukur/ dhe fjongo.

Fjongo flamuresh/dhe material veshje Arsyet per material veshje. (...)

Ribbons of flags / And wearing material / Reasons for wearing material. (...)

2: Një kaproll i lënduar kërcen lart./ kam dëgjuar zambakun

Poem 2: A wounded deer leaps highest, / I've heard the daffodil

Kam dëgjuar flamurin sot/ kam dëgjuar tregimin e gjuetarit

I've heard the flag to-day / I've heard the hunter tell; /

Asgjë më shumë se ekstaza vdekjes/ E atëherë frenimi është pothuajse gati

'Tis but the ecstasy of death, / And then the brake is almost done (...)

OK, time is up.

ok, koha mbaroi.

So hands up if you think Poem 1 was written by a human.

Pra, kush mendon se poezia e parë është shkruar nga njeriu të ngreje dorën.

Hands up if you think Poem 2 was written by a human.

Kush mendon se poezia e dytë është vepër e njeriut të ngreje dorën.

Uau, jeni goxha më shumë.

Whoa, that's a lot more people.

Atëherë do çuditeni të zbuloni që

So you'd be surprised to find that Poem 1

poezia e parë është vepra e poetes Gertrude Stein.

was written by the very human poet Gertrude Stein.

And Poem 2 was generated by an algorithm called RKCP.

Ndërsa poezia e dytë është krijuar nga algoritmi i quajtur RKCP

Përpara se të vazhdojmë dua tju shpjegoj shpejt e thjesht

Now before we go on, let me describe very quickly and simply,

how RKCP works.

si funksionon algoritmi RKCP

So RKCP is an algorithm designed by Ray Kurzweil,

Pra, algoritmi RKCP është krijuar nga Ray Kurzweil

who's a director of engineering at Google

drejtori i inxhienierisë ne Google

and a firm believer in artificial intelligence.

dhe beson krejtësisht në inteligjencën artificiale

So, you give RKCP a source text,

Pra, i japim RKCP-es një tekst

it analyzes the source text in order to find out how it uses language,

Ai analizon teksit për të kuptuar si është struktura e gjuhes

and then it regenerates language

dhe më pas rigjeneron teksin

that emulates that first text.

duke kopjuar strukturën e tekstit origjinal.

So in the poem we just saw before,

Në poezinë e fundit që patë,

Poem 2, the one that you all thought was human,

Poezia 2, e cila sipas të gjithë ju është vepër e një poeti,

it was fed a bunch of poems

Në të vërtetë, RKCP punoi mbi disa poezi

by a poet called Emily Dickinson

të poetes Emily Dickinson

it looked at the way she used language,

Analizoi strukturën e leksikut

learned the model,

imitoi modelin

and then it regenerated a model according to that same structure.

dhe krijoi një tekst të ri që përmban formën origjinale.

But the important thing to know about RKCP

Por, duhet të dini që algoritmi RKCP

is that it doesn't know the meaning of the words it's using.

nuk e njeh kuptimin e leksikut që përdor.

The language is just raw material,

Për të gjuha është thjeshtë lënda e parë

it could be Chinese, it could be in Swedish,

Mund të jetë gjuha kineze, apo suedeze,

it could be the collected language from your Facebook feed for one day.

Mund të jetë fjalori ditor i faqes tuaj të Facebook-ut.

It's just raw material.

Pra është thjeshtë lënda e parë.

And nevertheless, it's able to create a poem

Gjithesesi, ky algoritëm eshtë në gjendje të krijoje poezi

that seems more human than Gertrude Stein's poem,

të cilat rezultojnë më njerezore se poezitë e poetes Stein,

and Gertrude Stein is a human.

e cila është qënie njërzore.

So what we've done here is, more or less, a reverse Turing test.

Deri tani arsyetimi jonë, pak a shumë shkon kundër idesë së provës Turing.

So Gertrude Stein, who's a human, is able to write a poem

Kjo do të thotë që poetja Stein është një gjëndje të shkruaje poezi

that fools a majority of human judges into thinking

të cilat lënë të besojnë shumicën e njerëzve

that it was written by a computer.

që është ato janë vepra të kompjuterit.

Therefore, according to the logic of the reverse Turing test,

Kështu që, sipas logjikës të kundërt të provës Turing

Gertrude Stein is a computer.

Gertrude Stein është kompjuter.

(Laughter)

( Të qeshura)

Feeling confused?

Ju duket absurde?

I think that's fair enough.

Besoj se është krejt normale.

So far we've had humans that write like humans,

Në epokën tonë kemi poete që shkruajnë në mënyrë njerzore

we have computers that write like computers,

kemi kompjutera që shkruajnë si kompjutera

we have computers that write like humans,

kemi kompjutera që shkruajnë si njerzit

but we also have, perhaps most confusingly,

por, edhe pse absurde, kemi gjithashtu

humans that write like computers.

njerëz që shkruajnë si kompjuterat.

So what do we take from all of this?

Cili është kuptimi atëherë?

Do we take that William Blake is somehow more of a human

Duhet të mendojmë që W.Blake është më njerzor

than Gertrude Stein?

se Gertrude Stein?

Or that Gertrude Stein is more of a computer than William Blake?

Apo që Gertrude Stein ngjan më shumë me kompjuterat se William Blake?

(Laughter)

(Të qeshura)

These are questions I've been asking myself

Keto janë çështjë të komplikuara

for around two years now,

mbi të cilat kam 2 vjet që punoj,

and I don't have any answers.

por nuk kam arritur ti gjej përgjigje.

But what I do have are a bunch of insights

Kam thjesht disa mendime

about our relationship with technology.

mbi raportin që kemi me teknologjinë.

So my first insight is that, for some reason,

Atëherë, mendimi i parë është që, për arsye të ndryshme

we associate poetry with being human.

ne lidhim poezinë me të qënit njerzor.

So that when we ask, "Can a computer write poetry?"

Dhe kur bëjmë pyetjen, '' Mundet kompjuteri të shkruaje poezi?''

we're also asking,

Pyesim gjithashtu

"What does it mean to be human

''Cfarë do të thotë të qënit njerezor

and how do we put boundaries around this category?

dhe si mund të kufizojmë këtë kategori?

How do we say who or what can be part of this category?"

Si mund të zjedhim kush o çfarë është njerëzor apo jo?''

This is an essentially philosophical question, I believe,

Besoj se kemi të bejmë me një çështje filozofike

and it can't be answered with a yes or no test,

të cilës nuk i përgjigjemi dot me një po a jo

siç bëmë për provën Turing.

like the Turing test.

I also believe that Alan Turing understood this,

Sipas meje, Alan Turing e kishte kuptuar këtë gjë

and that when he devised his test back in 1950,

dhe kur shpiku provën e tij në 1950

he was doing it as a philosophical provocation.

ai hodhi një provokim filozofik.

So my second insight is that, when we take the Turing test for poetry,

Mendimi im i dytë është që, kur bëjmë provën Turing mbi poezinë

we're not really testing the capacity of the computers

nuk testojmë aftësinë e kompjuterit

because poetry-generating algorithms,

sepse ai punon mbi algoritme të formuara nga tekse origjinale

they're pretty simple and have existed, more or less, since the 1950s.

janë të thjeshta dhe ekzistojnë që nga vitet '50 të 1900.

Përkundrazi, objektivi i provës mbi poezinë

What we are doing with the Turing test for poetry, rather,

is collecting opinions about what constitutes humanness.

është të mbledhim opinione mbi kuptimin e fjalës njerëzim.

So, what I've figured out,

Konkluzioni ku kam arritur,

we've seen this when earlier today,

e pamë pak më parë,

kur thamë që William Blake është më njerëzor

we say that William Blake is more of a human

than Gertrude Stein.

se Gertrude Stein.

Of course, this doesn't mean that William Blake

Normalisht, kjo nuk do të thotë që William Blake

was actually more human

ishte më njerëzor

or that Gertrude Stein was more of a computer.

apo që shkrimtarja Gertrude Stein ishte një kompjuter.

It simply means that the category of the human is unstable.

Thjesht kuptojmë që kategoria e fjalës ''njerëzim'' është e paqëndrueshme

This has led me to understand

Dhe kam arritur në konkluzionin

that the human is not a cold, hard fact.

që njerëzimi nuk është një botë në vete.

Rather, it is something that's constructed with our opinions

Përkundrazi, është diçka e krijuar nga mendimet tona

and something that changes over time.

dhe diçka që transformohet vazhdimisht.

So my final insight is that the computer, more or less,

Mendimi im i fundit është që kompjuteri, pak a shumë

punon si një pasqyrë që reflekton çdo ide njerëzimi

works like a mirror that reflects any idea of a human

that we show it.

që i tregojmë.

We show it Emily Dickinson,

Ne i tregojmë Emily Dickinson-in

it gives Emily Dickinson back to us.

ai na e jep mbrapsht atë.

We show it William Blake,

Ne i tregojmë William Blake-un

that's what it reflects back to us.

ai sërish na sjell mbrapsht autorin.

We show it Gertrude Stein,

Nëse i tregojmë Gertrude Stein

what we get back is Gertrude Stein.

kompjuteri na anasjell po Gertrude Stein.

Më shumë se çdo teknologji tjetër

More than any other bit of technology,

the computer is a mirror that reflects any idea of the human we teach it.

kompjuteri arrin të pasqyrojë çdo ide njerzimi që i mësojmë.

Besoj se shumë nga ju kanë dëgjuar

So I'm sure a lot of you have been hearing

a lot about artificial intelligence recently.

mbi inteligjencën artificiale këto kohët e fundit.

And much of the conversation is,

Dhe çështja kryesore është,

can we build it?

a mundemi ta shpikim?

Can we build an intelligent computer?

A mundemi të programojmë një kompjuter inteligjent?

Can we build a creative computer?

po një komputer krijues?

What we seem to be asking over and over

Dhe akoma, a mundemi të krijojmë

is can we build a human-like computer?

një kompjuter-njeri?

But what we've seen just now

Megjithatë, çfarë analizuam deri tani

is that the human is not a scientific fact,

na tregon që njerëzimi nuk është një fakt shkencor

that it's an ever-shifting, concatenating idea

por është një ide e komplikuar në evolucion

and one that changes over time.

që transformohet ndër vite.

So that when we begin to grapple with the ideas

Kështu që, kur të përballemi me argumentin

of artificial intelligence in the future,

e inteligjencës artificiale në të ardhmen

we shouldn't only be asking ourselves,

nuk duhet të pyesim veten

"Can we build it?"

''A mund ta ndërtojmë?''

But we should also be asking ourselves,

Përkundrazi, duhet të pyesim veten

"What idea of the human do we want to have reflected back to us?"

''çfarë imazhi i njerëzimit duam që të na pasqyrojë teknologjia?

This is an essentially philosophical idea,

Kësaj pyetje filozofike çelës

and it's one that can't be answered with software alone,

nuk mund ti përgjigjemi thjesht me një program kompjuteri

but I think requires a moment of species-wide, existential reflection.

por besoj që ka nevojë për një reflektim të thellë mbi ekzistencën e njeriut.

Faleminderit.

Thank you.

(Applause)

(Duartrokitje)