Jennifer Senior: For parents, happiness is a very high bar

298,104 views ・ 2014-04-15

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Kaltrina Kusari Reviewer: Helena Bedalli
00:12
When I was born,
0
12618
1438
Kur linda,
00:14
there was really only one book
1
14056
1680
kishte vetëm një libër
00:15
about how to raise your children,
2
15736
1886
që tregonte se si te rrisësh fëmijët
00:17
and it was written by Dr. Spock.
3
17622
3167
dhe ishte i shkruar nga Dr. Spock.
00:20
(Laughter)
4
20789
1936
(Të qeshura)
00:22
Thank you for indulging me.
5
22725
1231
Falemnderit që më lavderoni.
00:23
I have always wanted to do that.
6
23956
3606
Gjithmonë kam dashur ta bëj këtë.
00:27
No, it was Benjamin Spock,
7
27562
2103
Jo, ishte Benjamin Spock,
00:29
and his book was called "The Common Sense Book of Baby And Child Care."
8
29665
3850
dhe libri i tij quhet "Njohuri të përgjithshme për Kujdesin ndaj Fëmijëve dhe Bebeve."
00:33
It sold almost 50 million copies by the time he died.
9
33515
5647
Shiti gati 50 milion kopje para se ai të vdiste.
00:39
Today, I, as the mother of a six-year-old,
10
39162
3645
Sot, unë, si nënë e një gjashtë-vjecari,
00:42
walk into Barnes and Noble,
11
42807
1677
hyj në Barnes and Noble,
00:44
and see this.
12
44484
2681
dhe shoh këtë.
00:47
And it is amazing
13
47165
1959
Shumellojshmëria e librave në këta rafte
00:49
the variety that one finds on those shelves.
14
49124
3704
është e mrekullueshme.
00:52
There are guides to raising an eco-friendly kid,
15
52828
4422
Ka shpjegues që tregojnë se si te rrisësh një fëmijë në kushte ekologjike,
00:57
a gluten-free kid,
16
57250
2195
apo një fëmijë që nuk duhet te haje gluten,
00:59
a disease-proof kid,
17
59445
2365
apo sesi te mos sëmuret fëmija.
01:01
which, if you ask me, is a little bit creepy.
18
61810
3953
Nëse më pyesni mua, mendoj që kjo është paksa e frikshme.
01:05
There are guides to raising a bilingual kid
19
65763
2537
Ka shpjegues si të rrisesh nje fëmijë që flet dy gjuhe
01:08
even if you only speak one language at home.
20
68300
2851
edhe nëse ju flisni vetëm një gjuhë në shtëpi.
01:11
There are guides to raising a financially savvy kid
21
71151
3616
Ka shpjegues për të rritur fëmijë që i kuptojnë financat
01:14
and a science-minded kid
22
74767
2762
dhe fëmijë me mendje shkencore,
01:17
and a kid who is a whiz at yoga.
23
77529
3110
dhe fëmijë që jane ekspert në joga.
01:20
Short of teaching your toddler how to defuse
24
80639
3210
Gjen shpjegues per cdo gje,
01:23
a nuclear bomb,
25
83849
1350
me perjashtim te shpjeguesit per femije
01:25
there is pretty much a guide to everything.
26
85199
6506
se si të c'aktivizosh nje bombe atomike.
01:31
All of these books are well-intentioned.
27
91705
2614
Të gjithë këta libra kane qëllime të mira.
01:34
I am sure that many of them are great.
28
94319
4510
Jam e sigurt që shumë prej tyre jane të mrekullueshëm.
01:38
But taken together, I am sorry,
29
98829
4101
Por kur i shohim të gjithë së bashku
01:42
I do not see help
30
102930
2351
unë nuk shoh ndonjë ndihmë
01:45
when I look at that shelf.
31
105281
3849
kur e shikoj atë raft librash.
01:49
I see anxiety.
32
109130
2274
Unë shoh ankth.
01:51
I see a giant candy-colored monument
33
111404
2727
Unë shoh një monument shumë-ngjyrësh
01:54
to our collective panic,
34
114131
2943
që i dedikohet panikut tonë kolektiv,
01:57
and it makes me want to know,
35
117074
2581
dhe më bën te mendoj se përse
01:59
why is it that raising our children
36
119655
2383
rritja e fëmijëve tanë
02:02
is associated with so much anguish
37
122038
1782
është e lidhur me aq shumë ankth
02:03
and so much confusion?
38
123820
2258
dhe aq shume konfuzion?
02:06
Why is it that we are at sixes and sevens
39
126078
2714
Përse ne marrim 6 apo 7 pikë
02:08
about the one thing human beings
40
128792
2976
në aktivitetin në të cilin njerëzit
02:11
have been doing successfully for millennia,
41
131768
1864
kanë qenë të suksesshëm me mileniume,
02:13
long before parenting message boards
42
133632
2836
shumë përpara se te ekzistonin tabelat e mesazheve
02:16
and peer-reviewed studies came along?
43
136468
2877
apo studime shkencore?
02:19
Why is it that so many mothers and fathers
44
139345
2653
Pse shumë nëna dhe baballarë
02:21
experience parenthood as a kind of crisis?
45
141998
6222
e përjetojnë prindësinë si një lloj krize?
02:28
Crisis might seem like a strong word,
46
148220
2346
Krizë mund të duket si një fjalë e vrazhdë,
02:30
but there is data suggesting it probably isn't.
47
150566
2978
por ka të dhëna që sugjerojnë se mund të mos jetë.
02:33
There was, in fact, a paper of just this very name,
48
153544
2756
Në fakt, ka një studim me po këtë emër
02:36
"Parenthood as Crisis," published in 1957,
49
156300
4086
"Prindësija si Krizë", që u publikua më 1957,
02:40
and in the 50-plus years since,
50
160386
2538
dhe në 50 vitet që atëhere,
02:42
there has been plenty of scholarship
51
162924
2086
ka shume studime që
02:45
documenting a pretty clear pattern
52
165010
2407
e dokumentojnë këtë model
02:47
of parental anguish.
53
167417
2055
të ankthit prindëror.
02:49
Parents experience more stress than non-parents.
54
169472
3306
Prindërit përjetojnë më shumë stres se sa ata që nuk janë prindër.
02:52
Their marital satisfaction is lower.
55
172778
2916
Kënaqësia e tyra martesore është më e ulët.
02:55
There have been a number of studies
56
175694
1517
Ka shumë studime qe vëzhgojnë
02:57
looking at how parents feel
57
177211
1289
se si ndihen prindërit
02:58
when they are spending time with their kids,
58
178500
2417
kur jane duke kaluar kohë me fëmijët e tyre,
03:00
and the answer often is, not so great.
59
180917
3900
dhe përgjigjet nuk janë gjithmonë te mrekullueshme.
03:04
Last year, I spoke with a researcher
60
184817
2038
Vitin e kaluar fola me një hulumtues
03:06
named Matthew Killingsworth
61
186855
1296
të quajtur Matthew Killingsworth
03:08
who is doing a very, very imaginative project
62
188151
3460
i cili po bën një projekt shumë imagjinativ
03:11
that tracks people's happiness,
63
191611
1898
që ndjek lumturinë e njerëzve
03:13
and here is what he told me he found:
64
193509
3969
dhe ai më tregoi për këto zbulime:
03:17
"Interacting with your friends
65
197478
1614
"Bashkëveprimi me shoqëri
03:19
is better than interacting with your spouse,
66
199092
2912
është më i mirë se bashkëveprimi me partnerin tuaj,
03:22
which is better than interacting with other relatives,
67
202004
3356
që është me i mirë se bashkëveprimi me të afërm të tjerë,
03:25
which is better than interacting with acquaintances,
68
205360
3225
që është më i mirë se bashkëveprimi me të njohur,
03:28
which is better than interacting with parents,
69
208585
2945
që është më i mirë se bashkëveprimi me prindërit,
03:31
which is better than interacting with children.
70
211530
3776
që është më i mirë se bashkëveprimi me fëmijët.
03:35
Who are on par with strangers."
71
215306
2000
Të cilët janë në të njejtin nivel si të panjohurit".
03:37
(Laughter)
72
217306
4506
(Të qeshura)
03:41
But here's the thing.
73
221812
2367
Po ka edhe dicka tjetër.
03:44
I have been looking at what underlies these data
74
224179
3078
Ka tre vjet
03:47
for three years,
75
227257
1911
që po i shikoj këto të dhëna,
03:49
and children are not the problem.
76
229168
3226
dhe fëmijët nuk janë problemi.
03:52
Something about parenting right now at this moment
77
232394
4987
Dicka që ka të bëjë me të qenit prind në këtë moment
03:57
is the problem.
78
237381
2040
është vet problemi.
03:59
Specifically, I don't think we know
79
239421
2489
Në mënyre specifike, nuk mendoj që e dimë
04:01
what parenting is supposed to be.
80
241910
2516
se cfarë do të thotë të jesh prindër.
04:04
Parent, as a verb,
81
244426
2180
Të prindërosh, si folje, hyri në
04:06
only entered common usage in 1970.
82
246606
4262
përdorim ne 1970.
04:10
Our roles as mothers and fathers have changed.
83
250868
3322
Rolet tona si nëna dh baballarë kane ndryshuar.
04:14
The roles of our children have changed.
84
254190
2841
Rolet e fëmijëve tanë kanë ndryshuar.
04:17
We are all now furiously improvising
85
257031
2342
Ne po e sajojmë gjëra furishëm
04:19
our way through a situation
86
259373
1906
për të kaluar nëpër situata
04:21
for which there is no script,
87
261279
3593
që nuk kan ndonjë guidë,
04:24
and if you're an amazing jazz musician,
88
264872
2041
dhe nëse je një muzikant i xhazit,
04:26
then improv is great,
89
266913
2187
atëherë sajimi është i mrekullueshëm,
04:29
but for the rest of us,
90
269100
2405
por për të tjerët,
04:31
it can kind of feel like a crisis.
91
271505
3816
mund të duket si ndonjë krizë.
04:35
So how did we get here?
92
275321
2580
Pra, si erdhëm deri këtu?
04:37
How is it that we are all now navigating
93
277901
2116
Si po lundrojmë një univers
04:40
a child-rearing universe
94
280017
1552
që kërkon që të rrisim fëmijë
04:41
without any norms to guide us?
95
281569
2828
pa kurrëfarë rregulla për të na drejtuar?
04:44
Well, for starters, there has been
96
284397
2160
Fillimisht, ka pasur
04:46
a major historical change.
97
286557
1839
një ndërrim të historisë.
04:48
Until fairly recently,
98
288396
2193
Deri vonë,
04:50
kids worked, on our farms primarily,
99
290589
3712
fëmijët punuan, në ferma zakonisht,
04:54
but also in factories, mills, mines.
100
294301
2868
por edhe në fabrika, mulli, miniera.
04:57
Kids were considered economic assets.
101
297169
2916
Fëmijët konsideroheshin si te mira ekonomike.
05:00
Sometime during the Progressive Era,
102
300085
2096
Gjatë Periudhës Progresive,
05:02
we put an end to this arrangement.
103
302181
1628
ne e i dhamë fund kësaj gjëje.
05:03
We recognized kids had rights,
104
303809
2271
Ne e kuptuam që fëmijët kanë të drejta,
05:06
we banned child labor,
105
306080
1520
e ndaluam punën e fëmijëve,
05:07
we focused on education instead,
106
307600
2770
u përqëndruam në edukim,
05:10
and school became a child's new work.
107
310370
3176
dhe shkolla u bë puna e re e fëmijëve.
05:13
And thank God it did.
108
313546
1706
Falë Zotit që u bë.
05:15
But that only made a parent's role
109
315252
2397
Por kjo e bëri rolin e prindit
05:17
more confusing in a way.
110
317649
1771
më të ngatërruar.
05:19
The old arrangement might not have been
111
319420
1552
Marrëveshtjet e vjetra mund të mos kene qenë
05:20
particularly ethical, but it was reciprocal.
112
320972
3118
shumë etike, por ishin reciproke.
05:24
We provided food, clothing, shelter,
113
324090
2356
Ne siguronim ushqim, veshmbathje, strehë,
05:26
and moral instruction to our kids,
114
326446
2124
dhe drejtim moral për fëmijët tanë,
05:28
and they in return provided income.
115
328570
5640
kurse ata na binin fitim.
05:34
Once kids stopped working,
116
334210
1968
Kur fëmijët ndaluan punën,
05:36
the economics of parenting changed.
117
336178
3304
ekonomia e prindësisë ndërroi.
05:39
Kids became, in the words of one
118
339482
2572
Fëmijët u bënë, me fjalët e një sociologu
05:42
brilliant if totally ruthless sociologist,
119
342054
3442
të shkëlqyer edhe pse të pamëshirshëm,
05:45
"economically worthless but emotionally priceless."
120
345496
4762
"pa vlerë ekonomike, por me vlera të pamatshme emocionale."
05:50
Rather than them working for us,
121
350258
2391
Në vend që ata të punojnë për ne,
05:52
we began to work for them,
122
352649
1903
ne filluam të punojmë për ata,
05:54
because within only a matter of decades
123
354552
1860
sepse brenda disa dekadave
05:56
it became clear:
124
356412
1408
u bë e qartë:
05:57
if we wanted our kids to succeed,
125
357820
2370
nëse dëshirojmë që fëmijët tanë të kene sukses
06:00
school was not enough.
126
360190
2993
atëherë vetëm shkolla nuk mjafton.
06:03
Today, extracurricular activities are a kid's new work,
127
363183
4797
Sot, aktivitetet jashtë shkollore jane puna e re e fëmijëve,
06:07
but that's work for us too,
128
367980
1757
por kjo është punë edhe për ne,
06:09
because we are the ones driving them to soccer practice.
129
369737
3183
sepse ne jemi ata që i cojme me makine deri në trajnimet e futbollit.
06:12
Massive piles of homework are a kid's new work,
130
372920
2863
Detyrat e shumta të shtëpisë jane puna e re e fëmijëve,
06:15
but that's also work for us,
131
375783
1568
por kjo është punë edhe për ne,
06:17
because we have to check it.
132
377351
2111
sepse ne duhet ti kontrollojmë.
06:19
About three years ago, a Texas woman
133
379462
2325
Para tre vjetesh, një grua nga Teksas
06:21
told something to me
134
381787
1054
me tha dicka që më
06:22
that totally broke my heart.
135
382841
3279
theu zemren.
06:26
She said, almost casually,
136
386120
4040
Ajo tha, gati rastësisht,
06:30
"Homework is the new dinner."
137
390160
4434
"Detyrat e shtëpisë jane darka e re."
06:34
The middle class now pours all of its time
138
394594
2600
Klasa e mesme tani shpenzon gjithë kohen
06:37
and energy and resources into its kids,
139
397194
3442
dhe energjinë, dhe burimet tek fëmijët,
06:40
even though the middle class
140
400636
1353
edhe pse klasa e mesme
06:41
has less and less of those things to give.
141
401989
3613
ka cdo herë e më pak nga keto.
06:45
Mothers now spend more time with their children
142
405602
3284
Nënat shpenzojnë më shumë kohe me fëmijët tani
06:48
than they did in 1965,
143
408886
2383
se sa në 1965,
06:51
when most women were not even in the workforce.
144
411269
5394
kur shumica e femrave nuk ishin pjesë e fuqisë punëtore.
06:56
It would probably be easier for parents
145
416663
2112
Do ishte më e lehtë për prindërit
06:58
to do their new roles
146
418775
1391
të përmbushin rolin e tyre nëse e dijnë
07:00
if they knew what they were preparing their kids for.
147
420166
3565
se për cfarë po i përgatisin fëmijët.
07:03
This is yet another thing that makes modern parenting
148
423731
2444
Kjo është një gjë tjetër që i bën prindërit modern
07:06
so very confounding.
149
426175
2070
të hamenden.
07:08
We have no clue what portion our wisdom, if any,
150
428245
3688
Ne nuk ja kemi idene se cila pjesë e mencurisë tonë
07:11
is of use to our kids.
151
431933
1757
mund të jete e përdorshme për fëmijët tanë.
07:13
The world is changing so rapidly,
152
433690
1433
Bota po ndërron aq shpejt,
07:15
it's impossible to say.
153
435123
2203
sa që është e pamundur të thuhet se cfarë është me rëndësi.
07:17
This was true even when I was young.
154
437326
2075
Kjo ishte e vërtet edhe kur isha e re.
07:19
When I was a kid, high school specifically,
155
439401
3024
Kur isha një fëmijë, sidomos në shkollë të mesme
07:22
I was told that I would be at sea
156
442425
1984
me thonin se do isha e humbur
07:24
in the new global economy
157
444409
1785
në ekonominë e re globale
07:26
if I did not know Japanese.
158
446194
4506
nëse nuk di si të flas Japonisht.
07:30
And with all due respect to the Japanese,
159
450700
2502
Por, me gjithë respektin që kam për Japonishten,
07:33
it didn't turn out that way.
160
453202
2441
nuk doli ashtu.
07:35
Now there is a certain kind of middle-class parent
161
455643
2288
Tani ka një klasë të mesme të prindërve
07:37
that is obsessed with teaching their kids Mandarin,
162
457931
2704
që jane të obsesionuar ti mësojnë fëmijët Kinezisht,
07:40
and maybe they're onto something,
163
460635
2610
dhe ndoshta ata dijnë dicka,
07:43
but we cannot know for sure.
164
463245
2735
por nuk mund të jenë të sigurt.
07:45
So, absent being able to anticipate the future,
165
465980
2629
Kështu që pasi nuk e dime se cfarë të presim në të ardhmen
07:48
what we all do, as good parents,
166
468609
2625
ne, si prindër të mirë,
07:51
is try and prepare our kids
167
471234
1927
provojmë ti përgatisim fëmijët tanë
07:53
for every possible kind of future,
168
473161
3048
për cdo lloj të ardhme të mundshme,
07:56
hoping that just one of our efforts will pay off.
169
476209
4057
dhe shpresojmë që të paktën një prej përpjekjeve tona do shpaguhet.
08:00
We teach our kids chess,
170
480266
1928
Ne u mësojmë fëmijeve si të luajne shah,
08:02
thinking maybe they will need analytical skills.
171
482194
2635
duke menduar se ndoshta do ju duhen aftësi analitike.
08:04
We sign them up for team sports,
172
484829
2445
Ne i inkuadrojmë në sporte ekipore
08:07
thinking maybe they will need collaborative skills,
173
487274
3287
duke menduar se do ju duhen aftësi bashkëpunuese,
08:10
you know, for when they go to Harvard Business School.
174
490561
2520
kur të shkojnë në Shkollën e Biznesit në Harvard.
08:13
We try and teach them to be financially savvy
175
493081
3229
Provojmë ti mësojmë të jenë të aftë në financa,
08:16
and science-minded and eco-friendly
176
496310
3457
shkence, pro-ambientit,
08:19
and gluten-free,
177
499767
2966
dhe të mos hanë gluten,
08:22
though now is probably a good time to tell you
178
502733
1972
edhe pse më duhet t'ju them që
08:24
that I was not eco-friendly and gluten-free as a child.
179
504705
5540
unë nuk isha një fëmijë pro-ambientit apo pa gluten.
08:30
I ate jars of pureed macaroni and beef.
180
510245
4790
Unë kam ngrëne makarona dhe mish lope.
08:35
And you know what? I'm doing okay.
181
515035
2177
Dhe e dini se cfarë ndodhi? Unë jam mire.
08:37
I pay my taxes.
182
517212
2413
Unë paguaj taksat.
08:39
I hold down a steady job.
183
519625
3217
Unë e kam një punë stabile.
08:42
I was even invited to speak at TED.
184
522842
4328
Besa edhe më ftuan të flas në TED.
08:47
But the presumption now is that
185
527170
1382
Por tani supozojmë që ajo që ishte
08:48
what was good enough for me, or for my folks for that matter,
186
528552
3398
e mirë për mua, dhe prindërit e mij,
08:51
isn't good enough anymore.
187
531950
1811
nuk mjafton më.
08:53
So we all make a mad dash to that bookshelf,
188
533761
3664
Kështu që nisemi drejt rafteve të librave,
08:57
because we feel like if we aren't trying everything,
189
537425
3312
sepse mendojmë se nëse nuk provojmë cdo gjë,
09:00
it's as if we're doing nothing
190
540737
2130
duket sikur nuk po bëjmë asgjë
09:02
and we're defaulting on our obligations to our kids.
191
542867
5337
dhe po i anashkalojmë obligimet tona drejt fëmijëve tanë.
09:08
So it's hard enough to navigate our new roles
192
548204
2608
Kështu që është vështirë ti dijmë rolet tona
09:10
as mothers and fathers.
193
550812
1522
si nëna dhe baballarë.
09:12
Now add to this problem something else:
194
552334
2446
Tani po i shtoj këtij problemi edhe dicka tjetër:
09:14
we are also navigating new roles
195
554780
1928
ne po mësojmë role të reja edhe si
09:16
as husbands and wives
196
556708
1604
burra dhe gra,
09:18
because most women today are in the workforce.
197
558312
3648
sepse shumica e femrave sot punojnë.
09:21
This is another reason, I think,
198
561960
1530
Mendoj që kjo është edhe nje arsye që
09:23
that parenthood feels like a crisis.
199
563490
2322
prindërit ndihen në krizë.
09:25
We have no rules, no scripts, no norms
200
565812
2650
Nuk kemi rregulla, guida, norma,
09:28
for what to do when a child comes along
201
568462
2540
për atë që duhet të bëjmë kur të bëhemi me fëmijë
09:31
now that both mom and dad are breadwinners.
202
571002
3191
tani që edhe nëna edhe babai punojnë.
09:34
The writer Michael Lewis once put this
203
574193
2405
Shkrimtari Michael Lewis tha dicka shumë
09:36
very, very well.
204
576598
1237
shumë mirë.
09:37
He said that the surest way
205
577835
2512
Ai tha që mënyra më e sigurtë
09:40
for a couple to start fighting
206
580347
1795
për një cift të filloje të grindet
09:42
is for them to go out to dinner with another couple
207
582142
3028
është nëse dalin në darkë me një cift tjetër,
09:45
whose division of labor
208
585170
1185
i cili e ka ndarjen e punës
09:46
is ever so slightly different from theirs,
209
586355
3610
pak më ndryshe se ata,
09:49
because the conversation in the car on the way home
210
589965
3676
sepse biseda që bëhet rrugës për në shtëpi,
09:53
goes something like this:
211
593641
2217
duket kështu:
09:56
"So, did you catch that Dave is the one
212
596775
4633
"A e vrejte që Dave është ai i
10:01
who walks them to school every morning?"
213
601408
3901
cili i shoqeron fëmijët në shkollë cdo mëngjes?
10:05
(Laughter)
214
605309
3821
(Të qeshura)
10:09
Without scripts telling us who does what
215
609742
2515
Pa rregulla të cilat na tregojnë se kush bën
10:12
in this brave new world, couples fight,
216
612257
3049
cfarë, ciftet përleshen
10:15
and both mothers and fathers each have
217
615306
3239
dhe te dy, nënat dhe baballarët,
10:18
their legitimate gripes.
218
618545
1930
kanë argumente legjitime.
10:20
Mothers are much more likely
219
620475
1855
Nënat zakonisht kanë më shume
10:22
to be multi-tasking when they are at home,
220
622330
2078
punë kur janë në shtëpi,
10:24
and fathers, when they are at home,
221
624408
2211
dhe baballarët, kur jane në shtëpi,
10:26
are much more likely to be mono-tasking.
222
626619
2959
zakonisht kryejnë vetëm një punë.
10:29
Find a guy at home, and odds are
223
629578
2568
Gjej një mashkull që është në shtëpi
10:32
he is doing just one thing at a time.
224
632146
3761
dhe gjasat jane që ai po bën vetëm një gje.
10:35
In fact, UCLA recently did a study
225
635907
2904
Në fakt, Universiteti i Kalifornise ne LA bëri një studim
10:38
looking at the most common configuration
226
638811
2533
që shikonte se cfarë renditje kane
10:41
of family members in middle-class homes.
227
641344
3046
familjarët në shtëpitë e klasave të mesme.
10:44
Guess what it was?
228
644390
1733
A mund ta qëlloni se cfarë ishte?
10:46
Dad in a room by himself.
229
646123
2647
Babai në një dhomë, vetem.
10:48
According to the American Time Use Survey,
230
648770
2440
Sipas Sondazhit të Shfrytëzimit të Kohës,
10:51
mothers still do twice as much childcare as fathers,
231
651210
3225
nënat ende kujdesen për fëmijët dy herë më shumë se baballarët,
10:54
which is better than it was in Erma Bombeck's day,
232
654435
3599
që është më mirë se sa ishte në ditët e Erma Bombeck,
10:58
but I still think that something she wrote
233
658034
2266
por mendoj që dicka që ajo shkruajti
11:00
is highly relevant:
234
660300
2872
është ende me rëndësi:
11:03
"I have not been alone in the bathroom since October."
235
663172
3718
"Nuk kam qenë vetem në banjo që nga Tetori."
11:06
(Laughter)
236
666890
4334
(Të qeshura)
11:11
But here is the thing: Men are doing plenty.
237
671224
4830
Por ka edhe dicka tjetër: Meshkujt po bëjnë shumë.
11:16
They spend more time with their kids
238
676054
1776
Ata kalojnë më shumë kohë me fëmijët e tyre
11:17
than their fathers ever spent with them.
239
677830
3334
se sa baballarët e tyre kaluan me ta.
11:21
They work more paid hours, on average,
240
681164
1980
Ata, mesatarisht, punojnë më shumë orë
11:23
than their wives,
241
683144
1693
se gratë e tyre,
11:24
and they genuinely want to be good,
242
684837
1834
dhe kane me të vërtetë dëshirë të jenë baballarë të mirë,
11:26
involved dads.
243
686671
1579
dhe të përfshirë me rritjen e fëmijëve.
11:28
Today, it is fathers, not mothers,
244
688250
3368
Sot, jane baballarët, jo nënat,
11:31
who report the most work-life conflict.
245
691618
4111
ata që raportojnë konfliktin më të madh mes punës dhe jetës.
11:35
Either way, by the way,
246
695729
2232
Sidoqë të jetë,
11:37
if you think it's hard for traditional families
247
697961
2335
nëse mendoni që është vështire për familjet tradicionale
11:40
to sort out these new roles,
248
700296
1624
të klasifikojnë këto role të reja,
11:41
just imagine what it's like now
249
701920
1836
imagjinoni se si është
11:43
for non-traditional families:
250
703756
1895
për familjet jo-tradicionale:
11:45
families with two dads, families with two moms,
251
705651
2595
familjet me dy baballarë, familjet me dy nëna,
11:48
single-parent households.
252
708246
1705
shtëpi me vetëm një prind.
11:49
They are truly improvising as they go.
253
709951
4393
Ata me të vërtetë po sajojnë rrugën e tyre.
11:54
Now, in a more progressive country,
254
714344
3791
Tani, në një vend më progresiv,
11:58
and forgive me here for capitulating to cliché
255
718135
2730
dhe më falni që po përdor të zakonshmen,
12:00
and invoking, yes, Sweden,
256
720865
3054
po, e kam fjalën për Suedinë,
12:03
parents could rely on the state
257
723919
2921
prindërit mund të mbështeten tek shteti
12:06
for support.
258
726840
2649
për mbështetje.
12:09
There are countries that acknowledge
259
729489
1879
Ka shtete të cilat e njohin
12:11
the anxieties and the changing roles
260
731368
1433
ankthin që vjen me këtë ndërrim rolesh
12:12
of mothers and fathers.
261
732801
2364
të nënave dhe baballarëve.
12:15
Unfortunately, the United States is not one of them,
262
735165
3264
Fatkeqësisht, SHBA nuk eshte një prej këtyre shteteve,
12:18
so in case you were wondering what the U.S.
263
738429
1965
kështu që nëse po mendoni se cfarë ka Amerika të përbashkët me
12:20
has in common with Papua New Guinea and Liberia,
264
740394
5303
Papua New Guinea dhe Liberinë,
12:25
it's this:
265
745697
3031
është kjo:
12:28
We too have no paid maternity leave policy.
266
748728
3727
Ne nuk kemi leje lindje të paguar.
12:32
We are one of eight known countries that does not.
267
752455
7247
Ne jemi një prej tetë shteteve që nuk e kane ketë politikë.
12:39
In this age of intense confusion,
268
759702
3571
Në këtë periudhë të konfuzionit
12:43
there is just one goal upon which
269
763273
3402
ka vetëm një qëllim për të cilin
12:46
all parents can agree,
270
766675
1832
mund të pajtohen të gjithë prindërit,
12:48
and that is whether they are
271
768507
1464
dhe kjo ka të bëje me të gjithë, pa marr parasysh a jane
12:49
tiger moms or hippie moms, helicopters or drones,
272
769971
4566
nëna tigresha, apo hipi, nëna që sillen gjithmonë rreth fëmijëve apo nëna përtace.
12:54
our kids' happiness is paramount.
273
774537
4141
Ne të gjitha e dëshirojmë lumturinë për fëmijët tanë.
12:58
That is what it means
274
778678
1882
Ja cfarë do të thotë të rrisësh
13:00
to raise kids in an age
275
780560
2450
fëmijë në një periudhe ku ata
13:03
when they are economically worthless
276
783010
2225
janë ekonomikisht të pavlerë,
13:05
but emotionally priceless.
277
785235
2245
por emocionalisht të cmuar.
13:07
We are all the custodians of their self-esteem.
278
787480
3400
Ne jemi mbrojtësit e vetë-besimit të tyre.
13:10
The one mantra no parent ever questions is,
279
790880
3833
Nje thënie e vetme të cilën as një prind nuk e dyshon është,
13:14
"All I want is for my children to be happy."
280
794713
5731
"Une vetëm dua që fëmija im të jetë i lumtur."
13:20
And don't get me wrong:
281
800444
1713
Mos më keqkuptoni:
13:22
I think happiness is a wonderful goal for a child.
282
802157
4880
Mendoj që lumturija është një qëllim i mrekullueshëm për një fëmijë.
13:27
But it is a very elusive one.
283
807037
3706
Por është një qëllim i pakapshëm.
13:30
Happiness and self-confidence,
284
810743
3940
Lumturia dhe vetë-besimi,
13:34
teaching children that is not like teaching them
285
814683
1981
janë gjëra që nuk mësohen
13:36
how to plow a field.
286
816664
1516
sic mësohet punimi i tokës.
13:38
It's not like teaching them how to ride a bike.
287
818180
2701
Nuk është sikur po i mësojmë ta ngasin bicikletën.
13:40
There's no curriculum for it.
288
820881
2557
Nuk ka asnjë plan-program për këtë.
13:43
Happiness and self-confidence can be the byproducts of other things,
289
823438
3597
Lumturia dhe vetë-besimi mund të jenë produkte të gjërave tjera,
13:47
but they cannot really be goals unto themselves.
290
827035
3055
por nuk mund të jenë qëllime në vetvete.
13:50
A child's happiness
291
830090
1666
Lumturija e një fëmije është një barrë
13:51
is a very unfair burden to place on a parent.
292
831756
3755
e padrejtë për prindërit.
13:55
And happiness is an even more unfair burden
293
835521
2838
Lumturija është një barrë edhe me e padrejtë
13:58
to place on a kid.
294
838359
2840
për fëmijët.
14:01
And I have to tell you,
295
841199
2023
Duhet t'ju them që,
14:03
I think it leads to some very strange excesses.
296
843222
3882
mendoj se te con deri në tejkalime të cuditshme.
14:07
We are now so anxious
297
847104
2402
Ne jemi në ankth sepse gjithmonë dëshirojmë
14:09
to protect our kids from the world's ugliness
298
849506
3318
ti mbrojmë fëmijët nga gjërat e shëmtuara në botë
14:12
that we now shield them from "Sesame Street."
299
852824
4752
dhe i mbrojmë nga "Sesame Street."
14:17
I wish I could say I was kidding about this,
300
857576
2136
Do kisha dëshirë të them që po bëj shaka,
14:19
but if you go out and you buy
301
859712
2672
por nëse shkoni dhe bleni
14:22
the first few episodes of "Sesame Street" on DVD,
302
862384
2939
episodet e parë të "Sesame Street" në DVD,
14:25
as I did out of nostalgia,
303
865323
3081
ashtu si bëra unë për shkak të nostalgjisë,
14:28
you will find a warning at the beginning
304
868404
3113
do të gjeni një paralajmërim
14:31
saying that the content is not suitable
305
871517
2630
që thotë se ky material nuk është
14:34
for children.
306
874147
1768
i përshtatshëm për fëmijë.
14:35
(Laughter)
307
875915
2110
(Të qeshura)
14:38
Can I just repeat that?
308
878025
1205
A mund të përsëris këtë?
14:39
The content of the original "Sesame Street"
309
879230
2631
Materiali origjinal i "Sesame Street"
14:41
is not suitable for children.
310
881861
3342
nuk është i përshtatshëm për fëmijë.
14:45
When asked about this by The New York Times,
311
885203
3642
Kur New York Times pyeti një producent te programit për këtë,
14:48
a producer for the show gave a variety of explanations.
312
888845
3305
ai dha disa shpjegime.
14:52
One was that Cookie Monster smoked a pipe
313
892150
2759
Një prej tyre ishte që Cookie Monster tymoste një llullë
14:54
in one skit and then swallowed it.
314
894909
1761
ne nje skec dhe pastaj e përpiu ate.
14:56
Bad modeling. I don't know.
315
896670
1435
Model i keq. Nuk e di.
14:58
But the thing that stuck with me
316
898105
2982
Ajo që më bëri më së shumti përshtypje
15:01
is she said that she didn't know
317
901087
2455
ishte që ajo tha se nuk e dinte
15:03
whether Oscar the Grouch could be invented today
318
903542
4339
nëse Oscar the Grouch mund të krijohej sot
15:07
because he was too depressive.
319
907881
4898
sepse ai ishte shume depresiv.
15:12
I cannot tell you how much this distresses me.
320
912779
2408
Nuk mund t'ju them se sa shumë më stresoi kjo.
15:15
(Laughter)
321
915187
1519
(Të qeshura)
15:16
You are looking at a woman
322
916706
1853
Ju po shikoni një grua që
15:18
who has a periodic table of the Muppets
323
918559
3044
ka një tabele periodike të Muppets
15:21
hanging from her cubicle wall.
324
921603
3792
që varet në murin e saj.
15:25
The offending muppet, right there.
325
925395
3759
Muppet ofenduese, kjo këtu.
15:30
That's my son the day he was born.
326
930239
4786
Ky është djali im në ditën e lindjes.
15:35
I was high as a kite on morphine.
327
935025
2192
Isha nën efektin e morfines.
15:37
I had had an unexpected C-section.
328
937217
3863
kisha kaluar një operacion cezarian të papritur.
15:41
But even in my opiate haze,
329
941080
3516
Por edhe në gjendjen time të pirë,
15:44
I managed to have one very clear thought
330
944596
2933
munda të kisha një mendim të qarte
15:47
the first time I held him.
331
947529
2952
në momentin që e mbajta djalin.
15:50
I whispered it into his ear.
332
950481
1904
I përshpërita në veshin e tij.
15:52
I said, "I will try so hard not to hurt you."
333
952385
8884
I thashe "Do provoj të mos të lëndoj."
16:01
It was the Hippocratic Oath,
334
961269
1320
Ishte Betimi i Hipokratit,
16:02
and I didn't even know I was saying it.
335
962589
3878
dhe as unë nuk e dija që po e thosha.
16:06
But it occurs to me now
336
966467
2324
Tani e kuptoj që
16:08
that the Hippocratic Oath
337
968791
2079
Betimi i Hipokratit është
16:10
is a much more realistic aim than happiness.
338
970870
4332
shumë me realist se sa qëllimi yne për lumturi.
16:15
In fact, as any parent will tell you,
339
975202
3600
Në fakt, cdo prind do ju thotë që
16:18
it's awfully hard.
340
978802
2768
është shumë vështirë.
16:21
All of us have said or done hurtful things
341
981570
4854
Të gjithë ne kemi thënë apo bërë gjëra që lëndojnë
16:26
that we wish to God we could take back.
342
986424
5974
që do kishim dëshirë që Zoti ti merrte.
16:32
I think in another era
343
992398
2848
Mendoj që në një periudhë tjetër
16:35
we did not expect quite so much from ourselves,
344
995246
3992
ne nuk prisnim kaq shumë nga vetëvetja,
16:39
and it is important that we all remember that
345
999238
3682
dhe është e rëndësishme të kujtojmë këtë
16:42
the next time we are staring with our hearts racing
346
1002920
3834
heren e ardhshme kur t'ia ngulim syte
16:46
at those bookshelves.
347
1006754
4046
me zemer ne dore te raftet e librave.
16:52
I'm not really sure how to create new norms
348
1012254
3254
Nuk e di se si të krijoj rregulla të reja
16:55
for this world,
349
1015508
1678
për këtë botë,
16:57
but I do think that
350
1017186
3084
por mendoj që në kërkimin tonë
17:00
in our desperate quest to create happy kids,
351
1020270
3318
të dëshpëruar për të krijuar fëmijë të lumtur,
17:03
we may be assuming the wrong moral burden.
352
1023588
3027
mund të supozojmë një barrë të gabuar morale.
17:06
It strikes me as a better goal,
353
1026615
1718
Më duket që një qëllim më i mirë
17:08
and, dare I say, a more virtuous one,
354
1028333
2216
dhe më i virtytshëm është të
17:10
to focus on making productive kids
355
1030549
2719
përqëndrohemi tek krijimi i fëmijëve me produktiv
17:13
and moral kids,
356
1033268
1340
dhe më të moralshëm,
17:14
and to simply hope that happiness will come to them
357
1034608
2316
dhe të shpresojmë që lumturia do vije tek ata
17:16
by virtue of the good that they do
358
1036924
2746
përmes të mirës që ata bëjnë
17:19
and their accomplishments
359
1039670
2228
dhe arritjeve të tyre
17:21
and the love that they feel from us.
360
1041898
2898
dhe dashurisë që marrin nga ne.
17:24
That, anyway, is one response to having no script.
361
1044796
5633
Kjo është vetëm një përgjigje për prindërit pa skript.
17:30
Absent having new scripts,
362
1050429
3333
Nëse nuk kemi rregulla të reja,
17:33
we just follow the oldest ones in the book --
363
1053762
3685
do i ndjekim ato më të vjetrat në libër --
17:37
decency, a work ethic, love —
364
1057447
5599
mirësjellje, etikë pune, dashuri --
17:43
and let happiness and self-esteem take care of themselves.
365
1063046
4324
dhe ta lejojmë lumturinë dhe vetë-besimin.
17:47
I think if we all did that,
366
1067370
2044
Mendoj që nëse të gjithë e bëjmë këtë,
17:49
the kids would still be all right,
367
1069414
3541
fëmijët do jene mirë,
17:52
and so would their parents,
368
1072955
2646
dhe prindërit po ashtu,
17:55
possibly in both cases even better.
369
1075601
3968
mundësisht në të dy rastet.
17:59
Thank you.
370
1079569
1879
Falemnderit.
18:01
(Applause)
371
1081448
4000
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7