Lesley Hazleton: A "tourist" reads the Koran

528,685 views ・ 2011-01-05

TED


Fadlan laba-guji qoraal-hoosaadka Ingiriisiga hoose si aad u daawato muuqaalka.

Translator: Abdikani Hassan Reviewer: Abdinasser Ahmed
Laga yaabee inaad maqasheen
00:16
You may have heard about the Koran's idea of paradise
0
16379
3429
aragtida Quraanka ee Janada
00:19
being 72 virgins,
1
19832
2279
inay ku jiraan 72 xuuraylcayn ahi,
Waana idiin balanqaadayaa inaan xuuralcaynta kusoo noqon doono.
00:22
and I promise I will come back to those virgins.
2
22135
2953
Laakiin, xaqiiqdii halkan waqooyigalbeed
00:25
But in fact, here in the Northwest, we're living very close
3
25112
2954
Waxanu ku noolahay wax u dhow
00:28
to the real Koranic idea of paradise,
4
28090
2603
aragtida Quraanka ee Janada,
00:30
defined 36 times as "gardens watered by running streams."
5
30717
5645
lagu sheegay 36 jeer
inay yihiin 'beero ay qulqulayaan durduro.''
00:37
Since I live on a houseboat on the running stream of Lake Union,
6
37160
4237
Maadaamoo aan ku noolahay guri dooni ah oo ku yaal durdurka Harada Union,
Tani dareen qiima leh bay ii samaysay.
00:41
this makes perfect sense to me.
7
41421
2222
00:43
But the thing is, how come it's news to most people?
8
43667
3000
Laakiin arintu waa, siday u arkaan dadku arintan warkeeda?
00:47
I know many well-intentioned non-Muslims
9
47967
2169
Waxan og ahay gaalo niyad wanaagsan
00:50
who've begun reading the Koran, but given up,
10
50160
2667
kuwaasoo bilaabay akhrinta Quraanka, balse iska daayay,
00:52
disconcerted by its "otherness."
11
52851
2529
markii ay ku wareereen qariibnimadiisa.
Taariikhyahankii Thomas Caryle
00:56
The historian Thomas Carlyle considered Muhammad
12
56172
2728
wuxu u gartay Muxamed mid kamid ah geesiyaashii ugu waynaa aduunka,
00:58
one of the world's greatest heroes,
13
58924
1976
01:00
yet even he called the Koran
14
60924
2412
laakiin Quraanka wuxu ugu yeedhay
'' akhriskii ugu kakanaa ee aan dhexgalo
01:03
"as toilsome reading as I ever undertook; a wearisome, confused jumble."
15
63360
5366
kii ugu daalka iyo wareerka badnaa.''
01:08
(Laughter)
16
68750
2276
(Qosol)
Qayb kamida dhibaatadu, waxan filayaa,
01:11
Part of the problem, I think, is that we imagine
17
71050
3006
inay tahay inaan u haysano in Quraanka loo akhriyi karo
01:14
that the Koran can be read as we usually read a book --
18
74080
3656
sida aynu caadiyan u akhrino buug-
01:17
as though we can curl up with it on a rainy afternoon
19
77760
2976
oo aynu intaynu gees ula baxno galab roobaad
01:20
with a bowl of popcorn within reach,
20
80760
1976
inagoo salool dubana ina horyaalo,
01:22
as though God --
21
82760
1520
sidii oo Ilaahay--
01:24
and the Koran is entirely in the voice of God speaking to Muhammad --
22
84304
3742
Quraankuna gebi ahaanba waa hadalkii Ilaahay kula hadlayey Muxamad--
uu yahay mid kamida qoraayada liiska ugu wacan ku jira
01:28
were just another author on the best-seller list.
23
88070
2794
01:32
Yet, the fact that so few people do actually read the Koran
24
92935
4053
Welise xaqiiqadu waxay tahay in dad yari
ay dhabtii akhriyaan Quraanka
way cadahahay sababta ay aadka ugu fududahay in la soo xigto--
01:37
is precisely why it's so easy to quote -- that is, to misquote.
25
97012
5262
taas waxay tahay, in si khalkdan loo xigto.
01:42
(Laughter)
26
102298
1024
Jumlado iyo weedho dulucdoodii laga saaray
01:43
Phrases and snippets taken out of context
27
103346
2390
01:45
in what I call the "highlighter version,"
28
105760
2076
oo ah waxan ugu yeedho ''qeybta naqshada la mariyay'
01:47
which is the one favored by both Muslim fundamentalists
29
107860
3087
Kaasoo ah kay jecelyihiin Muslimiinta xagjirka ah
01:50
and anti-Muslim Islamophobes.
30
110971
2765
iyo kuwa islaamka neceb labbaduba.
Hadaba gu'gii ina dhaafay,
01:54
So this past spring,
31
114256
1826
anigoo u tafaxaydanaya
01:56
as I was gearing up to begin writing a biography of Muhammad,
32
116106
4062
inaan bilaabo qoraal aan ka qoro taariikhdii Muxamed
02:00
I realized I needed to read the Koran properly --
33
120192
4234
Waxan garawsaday inaan u baahan ahay inaan Quraanka akhriyo si tafatiran--
sida ugu haboon ee aan awooda, waa taas.
02:04
as properly as I could, that is.
34
124450
2762
Afkayga carbeed wuxu ku xidhnaa
02:07
My Arabic is reduced by now to wielding a dictionary,
35
127236
3110
Qaamuus aan isticmaalo uun,
02:10
so I took four well-known translations
36
130370
2366
markaa waxan soo qaatay afar tafsiir oo caan ah
02:12
and decided to read them side by side, verse by verse,
37
132760
4165
waxan go'aansaday inaan isla akhriyo dacal ilaa dacal,
ayaad-aayad
02:16
along with a transliteration and the original seventh-century Arabic.
38
136949
4869
iyadoo alfabeet cod ahna lagu daray
iyo carabidii asalka ahayd ee qarnigii 7aad.
Halkaa faa'iidaan hore uga haystay.
02:24
Now, I did have an advantage.
39
144072
2688
02:27
My last book was about the story behind the Shi'a-Sunni split,
40
147743
4668
Buugaygii u danbeeyay
wuxu ku saabsanaa taariikhda ka danbaysa kala jabka Suniga iyo Shiicada
02:32
and for that, I'd worked closely with the earliest Islamic histories,
41
152435
3413
Markaas waxan si dhow ugu kuur galay taariikhdii hore ee Islaamka,
02:35
so I knew the events to which the Koran constantly refers,
42
155872
3762
Markaas waxaan ogaa dhacdooyinka
uu Quraanku sida joogtada u tilmaamayo,
02:39
its frame of reference.
43
159658
1977
Qaabkiisa ujeedka.
02:41
I knew enough, that is, to know that I'd be a tourist in the Koran --
44
161659
5077
Waxan si buuxda u ogaa
inaan ahaa dalxiise Quraanka dhex yimi--
02:46
an informed one,
45
166760
1976
mid war haya
02:48
an experienced one, even,
46
168760
1475
weliba mid khibrad u leh ah,
02:50
but still an outsider,
47
170259
2349
laakiin weli ah soo-galooti,
02:52
an agnostic Jew reading someone else's holy book.
48
172632
3822
Alla-kood Yahuudi ah.
oo akhriyaya kitaabka dhowrsan ee cid kale.
02:56
(Laughter)
49
176478
2075
(Qosol)
02:58
So I read slowly.
50
178577
1570
Marka si degan baan u akhriyay.
03:00
(Laughter)
51
180171
4485
(Qosol)
03:04
I'd set aside three weeks for this project,
52
184680
2487
Sadex todobaad baan u qorsheeyay mashruucas
03:07
and that, I think, is what is meant by "hubris" --
53
187191
2870
waxana filaya taasi waa waxa 'isla baxsanaanta' micneheedu yahay--
(Qosol)
03:10
(Laughter)
54
190085
4286
waayo waxay igu qaadatay sadex bilood.
03:14
because it turned out to be three months.
55
194395
2176
03:16
(Laughter)
56
196595
1887
03:18
I did resist the temptation to skip to the back,
57
198506
2498
Waxan isku celinayay dareenka ah inaan u boodo
meelaha danbe ee jusaska xaqiiqada dahsoon ku yaaliin.
03:21
where the shorter and more clearly mystical chapters are.
58
201028
3167
Laakiin markastoo aan is iraahdo
03:24
But every time I thought I was beginning to get a handle on the Koran --
59
204219
3517
hadaad Quraanka majaraha u qabatay--
03:27
that feeling of "I get it now" --
60
207760
2282
dareenkaas ah 'hadaan helay''--
waxay igaga sii badataa isla habeenkaas,
03:30
it would slip away overnight,
61
210066
2063
Aroortiina waxan kusoo noqdaa
03:32
and I'd come back in the morning,
62
212153
1654
03:33
wondering if I wasn't lost in a strange land.
63
213831
2728
anoo dhex wareegalaysanaya dhul aan ku dhex lumay,
laakiin weli dhulku wuxu iila eekaa midaan si fiican u garanayo.
03:37
And yet, the terrain was very familiar.
64
217298
2517
03:40
The Koran declares that it comes to renew the message
65
220577
2863
Quraanku wuxu sheegayaa inuu u yimid
inuu dib u cusboonaysiiyo fariintii Tawraad iyo Injiil.
03:43
of the Torah and the Gospels.
66
223464
1433
03:44
So one-third of it reprises the stories of Biblical figures
67
224921
3488
Sidaa awaadood 3 meelood meel
waxay ddib u sheegaysaa ashqaastii Injiil ku jirtay
03:48
like Abraham, Moses, Joseph, Mary, Jesus.
68
228433
4529
sida Ibraahim, Muuse,
Yuusuf, Maryama, Ciise
Ilaahay oo qudhiisu aad loogu bartay
03:54
God himself was utterly familiar
69
234001
2644
03:56
from his earlier manifestation as Yahweh,
70
236669
3067
bayaankiisii hore ee Yahweh--
03:59
jealously insisting on no other gods.
71
239760
3000
wuxu si adag u sheegayaa inaan Ilaahyo kale jirin.
04:03
The presence of camels, mountains, desert wells and springs
72
243898
5064
Joogitaanka geela, buuraha,
lama-deeganaada iyo durdurada
04:08
took me back to the year I spent wandering the Sinai Desert.
73
248986
3431
ayaa waxay dib iigu celiyeen sanadihii aan ku qaatay
dhex wareega Saxaraha Siinaay.
Waxan jirtay luqada
04:13
And then there was the language, the rhythmic cadence of it,
74
253186
3550
luuqda ku jirtaa,
04:16
reminding me of evenings spent listening to Bedouin elders
75
256760
3221
ay i xasuusinaysay habeeno aan ku qaatay dhegaysiga odayaal Badawiyiin ah
oo tirinaya gabayo saacado qaadanaya
04:20
recite hours-long narrative poems
76
260005
2977
gabigoodna korka ka shubaya.
04:23
entirely from memory.
77
263006
1867
Waxan bilaabay inaan fahmo
04:26
And I began to grasp why it's said
78
266087
4703
sababta loo yiri:
04:30
that the Koran is really the Koran only in Arabic.
79
270814
4112
Quraanku wuxu Quraan ku yahay
keliya Af-Carabi.
04:35
Take the Fatihah, the seven-verse opening chapter
80
275799
3888
Soo qaado suurada Faatixa
Suurada 7da aayadood ee bilowga ahi
04:39
that is the Lord's Prayer and the Shema Yisrael of Islam combined.
81
279711
4000
waa sidan: ''Ducada Eebe'' ee Kiristanka iyo ta Yuhuuda ee ''Shema Yisrael'' oo laysku daray.
04:44
It's just 29 words in Arabic,
82
284260
3037
Waa 29 kalmood af carabi ahaan,
laakiin waxay tagtaa 65 ilaa 72 marka la tafsiiro.
04:47
but anywhere from 65 to 72 in translation.
83
287321
3841
markastoo aad wax ku dartidna
04:51
And yet the more you add, the more seems to go missing.
84
291186
3767
waa markastoo micnihii sii lumo.
Carabidu waxay leedahay meerin,
04:56
The Arabic has an incantatory, almost hypnotic quality
85
296127
4609
taaso soo jiidasho sixira leh, tayoo
05:00
that begs to be heard rather than read,
86
300760
3258
u baahan in la dhagaysto iyadoon la akhrin,
la dareemo iyadoon la faaqidin.
05:04
felt more than analyzed.
87
304042
1770
05:06
It wants to be chanted out loud,
88
306505
2059
Waxay u baahantay in kor loogu heeso,
05:08
to sound its music in the ear and on the tongue.
89
308588
2784
si looga dhawaajiyo muusigeeda dhagaha iyo carabka.
Markaa Quraanka Ingiliishka ahi
05:12
So the Koran in English is a kind of shadow of itself,
90
312015
4721
wuxu u eeghay hadh wax daboolaya,
05:16
or as Arthur Arberry called his version,
91
316760
2831
ama sida uu Arthur Arberry uu ugu yeedhay
05:19
"an interpretation."
92
319615
1348
'' sharaxaad''
05:22
But all is not lost in translation.
93
322760
2546
Laakiin dhamaanteed ku lunto fasiraada.
Sida Quraanka lagu balanqaaday, sabirka waa la abaal marinayaa,
05:26
As the Koran promises, patience is rewarded,
94
326060
2676
05:28
and there are many surprises --
95
328760
1549
waxana jiri doona wax yaabo lala kulmi doono oo cajiib ah--
05:30
a degree of environmental awareness, for instance,
96
330333
3156
wacyigelin deegaanka ah ayaa ku jirta ah, tusaale ahaan,
05:33
and of humans as mere stewards of God's creation,
97
333513
3569
Biniaadamku waa khaliifka abuurta Ilaahay ee dhulka,
Injiil laguma sheegin.
05:37
unmatched in the Bible.
98
337106
1634
05:39
And where the Bible is addressed exclusively to men,
99
339609
2877
Halka Injiil si gaara loogula hadlayo raga
05:42
using the second- and third-person masculine,
100
342510
2626
iyadoo la isticmaalayo jinsiga rageed labbaad iyo sadexaad,
Quranku wuxu ku soo darayaa dumarka--
05:45
the Koran includes women --
101
345160
2576
05:47
talking, for instance,
102
347760
1424
wuxu ka hadlaya tuusaale ahaan;
05:49
of believing men and believing women,
103
349208
2424
raga mu'miniita ah iyo dumarka mu'miinta ah,
05:51
honorable men and honorable women.
104
351656
3188
raga sharafta badan iyo dumarka sharafta badan.
05:56
Or take the infamous verse about killing the unbelievers.
105
356244
3977
Ama soo qaado aayada aan caanka ahayn
ee ka sheekaynaysa gaalada oo la dilo.
Haa, saasay leedahay,
06:01
Yes, it does say that,
106
361111
1625
06:02
but in a very specific context:
107
362760
2726
laakiin duluc gaar ah weeye.
06:05
the anticipated conquest of the sanctuary city of Mecca,
108
365510
4337
Furashadii la filayay
ee magaalada barakaysan ee Maka
06:09
where fighting was usually forbidden.
109
369871
2524
taaaso dagaalku xaaraam ka yahay,
06:12
And the permission comes hedged about with qualifiers.
110
372419
3523
Ogolaanshuna wuxu la imanayaa shuruudo
06:15
Not "You must kill unbelievers in Mecca,"
111
375966
2770
Keliya ma aha ''Waa inaad dishaan gaalada Maka.''
06:18
but you can, you are allowed to,
112
378760
2239
Waad awoodaan, waa laydiin ogolyahay,
06:21
but only after a grace period is over,
113
381023
4371
laakiin keliya waa marka waqtiga xurmada lihi dhamaado
06:25
and only if there's no other pact in place,
114
385418
2858
waana keliya marka aan heshiis hore u jirin
06:28
and only if they try to stop you getting to the Kaaba,
115
388300
3436
waana keliya marka ay idinka joojiyaan galida Kacbada,
06:31
and only if they attack you first.
116
391760
2716
waana keliya haday marka hore idin soo weeraraan.
06:34
And even then -- God is merciful;
117
394500
3605
Intaasoo dhan kadibna-- Ilaahay waa naxariiste;
Cafiska ugu sareeya--
06:38
forgiveness is supreme --
118
398129
2029
06:40
and so, essentially,
119
400182
2718
Asal ahaantiina
06:42
better if you don't.
120
402924
1453
waxa kasii wanaagsan inaanaydin samayn.
06:44
(Laughter)
121
404401
3442
(Qosol)
06:47
This was perhaps the biggest surprise --
122
407867
2763
Tanina macquul inay tahay cajiibnimadii ugu waynayd--
06:50
how flexible the Koran is,
123
410654
2082
ee ina tusta sida Quraanku u furfuranyahay,
06:52
at least in minds that are not fundamentally inflexible.
124
412760
3685
ugu yaraan maskaxaha aan
asalkoodu ahayn kuwa xidhxidhan.
06:57
"Some of these verses are definite in meaning," it says,
125
417656
3647
''Aayadaha qaarkood macnohoodu waa biya-kama-dhibcaan''
''qaarkoodna waxay leeyihiin micne mutaashih ah''
07:01
"and others are ambiguous."
126
421327
1869
Qalbiyada aan wanaaagsanayni
07:04
The perverse at heart will seek out the ambiguities,
127
424141
3802
kuwa macnohoodu mutashaabiha yahay ayay wax ka baadhaan,
07:07
trying to create discord by pinning down meanings of their own.
128
427967
4629
iyagoo is-diido abuuraya
markay ku ladhaan macne ay u samaysteen iyagu.
07:12
Only God knows the true meaning.
129
432620
2290
Ilaahay keliyaa og micnaha dhabta ah.
07:16
The phrase "God is subtle" appears again and again,
130
436291
3962
Jumalada ''Ilaahay waa ladiif''
ayaa soo noqnoqota in badan,
07:20
and indeed, the whole of the Koran is far more subtle
131
440277
2602
taasina xaqiiqdii waxay ina tusay in Quraanku la ladiifsanyay
07:22
than most of us have been led to believe.
132
442903
2504
sida in badan oo inaga midi u rumaysay.
Tusaale ahaa,
07:25
As in, for instance, that little matter of virgins and paradise.
133
445431
5068
arintii ku saabsanayd
bikranimada iyo jannada,
07:31
Old-fashioned orientalism comes into play here.
134
451704
3171
Oryantaaliiskii qadiimka ahaa ayaa arinka soo galaya markan.
07:35
The word used four times is "houris,"
135
455851
4578
Kelmeda afarta jeer lagu sheegay Quraanka
waa Xuur.
kelmeda waxa loo tarjuntay
07:40
rendered as dark-eyed maidens with swelling breasts,
136
460453
4457
jaariyado indha madmadow oo naasa buurbuuran,
07:44
or as fair, high-bosomed virgins.
137
464934
3193
ama curubooyin bikra ah.
Laakiin waxa carabida asalka ah ku jira
07:49
Yet all there is in the original Arabic is that one word: houris.
138
469199
4561
waxa weeye mid kaliya oo ah ''Xuur''.
07:54
Not a swelling breast or high bosom in sight.
139
474505
2504
Ma aha mid naasa buurbuuran mana aha mid curubo ah.
07:57
(Laughter)
140
477033
2504
(Qosol)
07:59
Now this may be a way of saying "pure beings," like in angels,
141
479561
4557
Tan waxa la dhihi karaa
''Abuur saafi ah' sida malaaigta oo kale,
ama sida Giriiga Kuuros ama Kooree,
08:04
or it may be like the Greek "kouros" or "kore,"
142
484142
3013
oo ah dhalinyarimo abadi ah.
08:07
an eternal youth.
143
487179
1342
08:08
But the truth is, nobody really knows.
144
488545
2736
Laakiin runtu waxay tahay qofna ma oga,
08:11
And that's the point.
145
491305
1244
taasina waa ujeedada.
08:13
Because the Koran is quite clear
146
493466
2416
Sababtoo Quraanku waa cadeeyay
08:15
when it says that you'll be "a new creation in paradise,"
147
495906
4830
markuu leeyahay waxaad noqon doontaan
''abuur cusub janada dhexdeeda''
08:20
and that you will be "recreated in a form unknown to you,"
148
500760
5129
taasina waxa weeye' waxa laguu abuuri donaa
qaab aanad garanayn adigu''
08:25
which seems to me a far more appealing prospect
149
505913
2535
Kaasoo kaba sii qurux badnaa kara
08:28
than a virgin.
150
508472
1579
xuuralcaynta aynu aamisannahay.
08:30
(Laughter)
151
510075
6972
(Qosol)
08:38
And that number 72 never appears.
152
518252
3311
Tiradaa 72 marna lama sheegin .
08:41
There are no 72 virgins in the Koran.
153
521587
3666
Laguma sheegin 72 bikro ah/xuuralcayn ah
Quraanka.
08:45
That idea only came into being 300 years later,
154
525277
3245
Aragtidaasi waxay aburantay 300 oo sano kadib
08:48
and most Islamic scholars see it as the equivalent
155
528546
2977
Culumada Islaamka waxay ku masaaleeen
08:51
of people with wings sitting on clouds and strumming harps.
156
531547
3602
sidii dad baalal leh oo daruuraha ku fadhiya
walax dhawaaq macaanna tumanaya.
08:56
Paradise is quite the opposite.
157
536593
2645
Janadu waa kasoo horjeedka taas.
bikronnimo maaha;
09:00
It's not virginity;
158
540111
1763
09:01
it's fecundity;
159
541898
1484
waa irmaan.
09:03
it's plenty.
160
543993
1471
waa badhaadhe.
Waa beero lagu waraabiyay
09:06
It's gardens watered by running streams.
161
546107
3758
durduro qulqulaya.
Mahadsanidiin.
09:11
Thank you.
162
551520
1152
09:12
(Applause)
163
552696
6977
(Sacab)
Ku saabsan shabakadan

Boggan waxa uu ku baran doonaa YouTube-ka muuqaallo faa'iido u leh barashada Ingiriisiga. Waxaad arki doontaa casharo Ingiriisi ah oo ay dhigayaan macalimiin heer sare ah oo ka kala yimid adduunka oo dhan. Laba-guji qoraal-hoosaadyada Ingiriisiga ah ee lagu soo bandhigay bog kasta oo muuqaal ah si aad halkaas uga ciyaarto muqaalka. Qoraal-hoosaadyadu waxay la socdaan dib-u-qaadista fiidyaha. Haddii aad hayso wax faallo ah ama codsi ah, fadlan nala soo xiriir adigoo isticmaalaya foomkan xiriirka.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7