Why Medicine Often Has Dangerous Side Effects for Women | Alyson McGregor | TED Talks

Tłumaczenie: Ela Karpińska Korekta: Marta Konieczna

We all go to doctors.

Wszyscy chodzimy do lekarzy.

And we do so with trust and blind faith

Całkowicie ufamy, ślepo wierzymy,

that the test they are ordering and the medications they're prescribing

że ich decyzje o badaniach i lekach

are based upon evidence --

są poparte dowodami,

evidence that's designed to help us.

które mają nam pomóc.

However, the reality is that that hasn't always been the case for everyone.

W rzeczywistości nie zawsze tak się dzieje.

What if I told you

Co, jeśli wam powiem,

that the medical science discovered over the past century

że odkrycia z zakresu medycyny w ubiegłym stuleciu

has been based on only half the population?

opierają się jedynie na połowie populacji?

I'm an emergency medicine doctor.

Jestem lekarzem medycyny ratunkowej.

I was trained to be prepared in a medical emergency.

Nauczono mnie, co robić w sytuacji zagrożenia życia.

It's about saving lives. How cool is that?

Ratujemy życie, to naprawdę coś!

OK, there's a lot of runny noses and stubbed toes,

Wiele przypadków to jedynie katar czy stłuczony palec,

but no matter who walks through the door to the ER,

ale nieważne kto zjawia się na pogotowiu,

we order the same tests,

i tak zlecamy te same badania,

we prescribe the same medication,

przepisujemy te same leki,

without ever thinking about the sex or gender of our patients.

nie zważając na płeć pacjenta.

Why would we?

Dlaczego mielibyśmy?

We were never taught that there were any differences between men and women.

Nigdy nie uczono nas, że istnieją jakieś różnice między mężczyzną a kobietą.

A recent Government Accountability study revealed that 80 percent of the drugs

Ostatnie badanie Biura Kontroli Rządu wykazało,

że 80% leków wycofuje się z rynku

withdrawn from the market

are due to side effects on women.

z powodu efektów ubocznych u kobiet.

So let's think about that for a minute.

Zastanówmy się nad tym przez chwilę.

Why are we discovering side effects on women

Dlaczego dowiadujemy się o efektach ubocznych u kobiet

only after a drug has been released to the market?

dopiero po wprowadzeniu leku na rynek?

Do you know that it takes years for a drug to go from an idea

Czy wiecie, ile lat upływa między wymyśleniem leku,

to being tested on cells in a laboratory,

a badaniami laboratoryjnymi na komórkach,

to animal studies,

następnie na zwierzętach,

to then clinical trials on humans,

potem na ludziach w ramach badań klinicznych,

finally to go through a regulatory approval process,

aby w końcu przejść przez procedurę zatwierdzenia,

to be available for your doctor to prescribe to you?

by móc zostać lekiem przepisanym przez lekarza?

Not to mention the millions and billions of dollars of funding

Nie wspominając już o milionach i miliardach dolarów,

it takes to go through that process.

finansujących tę całą procedurę.

So why are we discovering unacceptable side effects

Czemu więc odkrywamy niedopuszczale efekty uboczne

on half the population after that has gone through?

u połowy populacji, skoro lek przeszedł przez procedurę zatwierdzenia?

What's happening?

Jak to możliwe?

Well, it turns out that those cells used in that laboratory,

Okazuje się, że komórki używane w laboratorium

they're male cells,

są męskie,

and the animals used in the animal studies were male animals,

zwierzęta wykorzystywane do badań są płci męskiej,

and the clinical trials have been performed almost exclusively on men.

a badania kliniczne przeprowadzane są prawie wyłącznie na mężczyznach.

How is it that the male model became our framework for medical research?

Dlaczego męski model stał się wzorcem dla badań medycznych?

Let's look at an example that has been popularized in the media,

Spójrzmy na przykład rozpowszechniany przez media.

and it has to do with the sleep aid Ambien.

Dotyczy leku na bezsenność Ambien.

Ambien was released on the market over 20 years ago,

Pojawił się on na rynku ponad 20 lat temu.

and since then, hundreds of millions of prescriptions have been written,

Od tamtej pory przepisano go setki milionów razy,

primarily to women, because women suffer more sleep disorders than men.

głównie kobietom, bo to one częściej cierpią na zaburzenia snu.

But just this past year,

Jednak zaledwie w ubiegłym roku

the Food and Drug Administration recommended cutting the dose in half

Agencja Żywności i Leków zaleciła zmniejszenie dawki o połowę,

for women only,

tylko w przypadku kobiet.

because they just realized that women metabolize the drug

Właśnie odkryli, że u kobiet metabolizm leku

at a slower rate than men,

przebiega wolniej niż u mężczyzn,

causing them to wake up in the morning

dlatego rano po przebudzeniu

with more of the active drug in their system.

mają w swoim organizmie więcej aktywnego leku.

And then they're drowsy and they're getting behind the wheel of the car,

Są przez to senne i kiedy siadają za kierownicą

and they're at risk for motor vehicle accidents.

istnieje ryzyko, że spowodują wypadek.

And I can't help but think, as an emergency physician,

Jako pracownik pogotowia, nie mogę przestać myśleć o tym,

how many of my patients that I've cared for over the years

jak wielu moich pacjentów, którymi zajmowałam się przez lata,

were involved in a motor vehicle accident

uczestniczyło w wypadkach,

that possibly could have been prevented

których można było uniknąć,

if this type of analysis was performed and acted upon 20 years ago

gdyby tylko takie badanie przeprowadzono 20 lat temu,

when this drug was first released.

kiedy lek pojawił się na rynku.

How many other things need to be analyzed by gender?

Ile innych rzeczy powinno się badać pod kątem różnic płci?

What else are we missing?

Co nam jeszcze umknęło?

World War II changed a lot of things,

II wojna światowa zmieniła wiele rzeczy.

and one of them was this need to protect people

Jedną z nich była ochrona ludzi

from becoming victims of medical research without informed consent.

przed zostaniem ofiarą badań medycznych bez ich zgody.

So some much-needed guidelines or rules were set into place,

Ustalono więc niezbędne wytyczne i zasady.

and part of that was this desire to protect women of childbearing age

Po części chciano chronić kobiety w wieku rozrodczym

from entering into any medical research studies.

przed poddawaniem się jakimkolwiek badaniom medycznym.

There was fear: what if something happened to the fetus during the study?

Obawiano się, że podczas badania coś stanie się płodowi.

Who would be responsible?

Kto będzie za to odpowiadał?

And so the scientists at this time actually thought

Jednocześnie lekarze traktowali to

this was a blessing in disguise,

jako ukryte błogosławieństwo,

because let's face it -- men's bodies are pretty homogeneous.

bo, nie oszukujmy się, ciała mężczyzn są dość jednorodne.

They don't have the constantly fluctuating levels of hormones

Nie zmienia im się stale poziom hormonów,

that could disrupt clean data they could get if they had only men.

zakłócający przejrzyste dane, uzyskane tylko od mężczyzn.

It was easier. It was cheaper.

Było to łatwiejsze i tańsze.

Not to mention, at this time, there was a general assumption

Zakładano wtedy,

that men and women were alike in every way,

że mężczyźni i kobiety są jednakowi pod każdym względem

apart from their reproductive organs and sex hormones.

poza narządami rozrodczymi i hormonami płciowymi.

So it was decided:

Postanowiono więc,

medical research was performed on men,

że badania medyczne przeprowadzi się na mężczyznach

and the results were later applied to women.

a wyniki zostaną później odniesione do kobiet.

What did this do to the notion of women's health?

Jaki miało to skutek na wyobrażenie o kobiecym zdrowiu?

Women's health became synonymous with reproduction:

Zostało sprowadzone do reprodukcji:

breasts, ovaries, uterus, pregnancy.

piersi, jajniki, macica, ciąża.

It's this term we now refer to as "bikini medicine."

Teraz nazywamy to "medycyną bikini".

And this stayed this way until about the 1980s,

Tak było do lat 80.,

when this concept was challenged by the medical community

kiedy wyobrażenie to zostało zmienione przez środowisko medyczne

and by the public health policymakers when they realized that

i decydentów zdrowia publicznego, kiedy zdali sobie sprawę,

by excluding women from all medical research studies

że wykluczając kobiety ze wszystkich badań medycznych

we actually did them a disservice,

właściwie wyrządziliśmy im szkodę.

in that apart from reproductive issues,

Poza kwestiami rozrodczymi,

virtually nothing was known about the unique needs

prawie nic nie wiedzieliśmy

of the female patient.

o unikalnych potrzebach kobiet jako pacjentów.

Since that time, an overwhelming amount of evidence has come to light

Od tamtego czasu przytłaczająca ilość dowodów ujrzała światło dzienne,

that shows us just how different men and women are in every way.

pokazując, jak bardzo kobiety i mężczyźni różnią się pod każdym względem.

You know, we have this saying in medicine:

Mamy takie powiedzenie w medycynie:

children are not just little adults.

dzieci to nie tylko mali dorośli.

And we say that to remind ourselves

Powtarzamy je sobie, przypominając,

that children actually have a different physiology than normal adults.

że dzieci rzeczywiście mają inną fizjologię niż dorośli.

And it's because of this that the medical specialty of pediatrics came to light.

Właśnie dlatego powstała pediatria.

And we now conduct research on children in order to improve their lives.

Prowadzimy badania na dzieciach, żeby poprawić ich życie.

And I know the same thing can be said about women.

To samo można powiedzieć o kobietach.

Women are not just men with boobs and tubes.

Kobiety to nie mężczyźni z cyckami i jajnikami.

But they have their own anatomy and physiology

Mają odrębną anatomię i fizjologię,

that deserves to be studied with the same intensity.

która zasługuje na równie dogłębne badania.

Let's take the cardiovascular system, for example.

Weźmy układ krwionośny.

This area in medicine has done the most to try to figure out

Ten obszar medycyny starał się dojść,

why it seems men and women have completely different heart attacks.

dlaczego kobiety i mężczyźni mają zupełnie różne zawały.

Heart disease is the number one killer for both men and women,

Choroby serca to najczęstszy zabójca, zarówno u mężczyzn jaki i kobiet,

but more women die within the first year of having a heart attack than men.

ale więcej kobiet niż mężczyzn umiera w pierwszym roku po zawale.

Men will complain of crushing chest pain --

Mężczyźni będą narzekać na miażdżący ból w klatce piersiowej,

an elephant is sitting on their chest.

słoń siedzi im na piersi.

And we call this typical.

Jest to typowe.

Women have chest pain, too.

Kobiety także mają bóle w piersi.

But more women than men will complain of "just not feeling right,"

Ale większość kobiet będzie tylko narzekać na złe samopoczucie,

"can't seem to get enough air in,"

na brak tchu,

"just so tired lately."

czy zmęczenie ostatnimi czasy.

And for some reason we call this atypical,

Z pewnych względów określamy to jako atypowe,

even though, as I mentioned, women do make up half the population.

mimo że, jak już wspomniałam, kobiety tworzą połowę populacji.

And so what is some of the evidence to help explain some of these differences?

Jakie są dowody tłumaczące te różnice?

If we look at the anatomy,

Jeśli spojrzymy na anatomię,

the blood vessels that surround the heart are smaller in women compared to men,

naczynia krwionośne otaczające serce są mniejsze u kobiet niż u mężczyzn,

and the way that those blood vessels develop disease is different

sposób w jaki naczynia te przechodzą chorobę jest różny

in women compared to men.

u kobiet i mężczyzn.

And the test that we use to determine if someone is at risk for a heart attack,

Test na ustalenie ryzyka zawału

well, they were initially designed and tested and perfected in men,

był pierwotnie zaprojektowany, badany i udoskonalany na mężczyznach,

and so aren't as good at determining that in women.

więc nie jest tak dobry na określanie ryzyka u kobiet.

And then if we think about the medications --

Pomyślmy o lekach do powszechnego użytku,

common medications that we use, like aspirin.

takich jak aspiryna.

We give aspirin to healthy men to help prevent them from having a heart attack,

Podajemy ją zdrowym mężczyznom, zapobiegając atakom serca,

but do you know that if you give aspirin to a healthy woman,

ale czy wiecie, że podanie aspiryny zdrowej kobiecie jest szkodliwe?

it's actually harmful?

What this is doing is merely telling us

To zaledwie pokazuje nam,

that we are scratching the surface.

że nie docieramy do sedna problemu.

Emergency medicine is a fast-paced business.

Leki pierwszej potrzeby to szybko rozwijająca się branża.

In how many life-saving areas of medicine,

W jak wielu obszarach medycyny,

like cancer and stroke,

takich jak rak czy udar,

are there important differences between men and women that we could be utilizing?

są znaczące różnice między płciami, które możemy wykorzystać.

Or even, why is it that some people get those runny noses

A dlaczego niektórzy są podatni na katar

more than others,

bardziej niż inni,

or why the pain medication that we give to those stubbed toes

dlaczego lek na ból spowodowany uderzeniem w palec u stopy

work in some and not in others?

działa na jednych, a na drugich nie?

The Institute of Medicine has said every cell has a sex.

Instytut Medycyny stwierdził, że każda komórka ma płeć.

What does this mean?

Co to oznacza?

Sex is DNA.

Płeć to DNA.

Gender is how someone presents themselves in society.

Płeć kulturowa zależy od naszej prezentacji w społeczeństwie.

And these two may not always match up,

Mogą się one nie zgadzać,

as we can see with our transgendered population.

co często widać w naszym transgenderowym społeczeństwie.

But it's important to realize that from the moment of conception,

Musimy sobie uświadomić, że od momentu poczęcia

every cell in our bodies --

każda komórka naszego ciała:

skin, hair, heart and lungs --

skóra, włosy, serce, płuca,

contains our own unique DNA,

zawiera nasze niepowtarzalne DNA,

and that DNA contains the chromosomes that determine

a ono zawiera chromosomy determinujące naszą płeć.

whether we become male or female, man or woman.

It used to be thought

Uważano, że heterochromosomy, przedstawione tutaj:

that those sex-determining chromosomes pictured here --

XY if you're male, XX if you're female --

XY dla mężczyzn, XX dla kobiet,

merely determined whether you would be born with ovaries or testes,

tylko determinują, czy urodzisz się z jajnikami czy jądrami,

and it was the sex hormones that those organs produced

a hormony płci, produkowane przez te organy,

that were responsible for the differences we see in the opposite sex.

były odpowiedzialne za widoczne różnice między płciami.

But we now know that that theory was wrong --

Teraz wiemy, że teoria była błędna

or it's at least a little incomplete.

albo przynajmniej niekompletna.

And thankfully, scientists like Dr. Page from the Whitehead Institute,

Na szczęście, naukowcy tacy jak dr Page z Instytutu w Whitehead,

who works on the Y chromosome,

pracujący nad chromosomami Y,

and Doctor Yang from UCLA,

i dr Yang z UCLA,

they have found evidence that tells us that those sex-determining chromosomes

odnaleźli dowód, że heterochromosomy,

that are in every cell in our bodies

będące w każdej komórce ciała,

continue to remain active for our entire lives

są aktywne przez całe nasze życie

and could be what's responsible for the differences we see

i to one mogą być odpowiedzialne za różnice

in the dosing of drugs,

w dawkowaniu leków

or why there are differences between men and women

albo różnice między płciami

in the susceptibility and severity of diseases.

na podatność i stadium choroby.

This new knowledge is the game-changer,

Ta wiedza to przełom,

and it's up to those scientists that continue to find that evidence,

do naukowców należy szukanie dowodu,

but it's up to the clinicians to start translating this data

a w rękach klinicystów leży dziś interpretacja danych

at the bedside, today.

przy łóżku pacjenta.

Right now.

Właśnie teraz.

And to help do this, I'm a co-founder of a national organization

Jestem współzałożycielem organizacji międzynarodowej:

called Sex and Gender Women's Health Collaborative,

"Płeć i płeć kulturowa Kobieca Opieka Zdrowotna",

and we collect all of this data so that it's available for teaching

zebraliśmy wszystkie informacje w celu nauczania

i lepszej opieki pacjenta.

and for patient care.

And we're working to bring together the medical educators to the table.

Pracujemy nad zgromadzeniem mentorów lekarzy.

That's a big job.

To wielka sprawa.

It's changing the way medical training has been done since its inception.

To zmienia dotychczasowy sposób działania szkoleń medycznych.

But I believe in them.

Ale wierzę w nich.

I know they're going to see the value of incorporating the gender lens

Dostrzegą wartość włączenia obiektywu gender

into the current curriculum.

do obecnego programu nauczania.

It's about training the future health care providers correctly.

Chodzi o właściwe szkolenie przyszłych pracowników opieki medycznej.

And regionally,

Jestem lokalnym współzałożycielem działu w Departamencie Ratownictwa Medycznego

I'm a co-creator of a division within the Department of Emergency Medicine

here at Brown University,

tu na Uniwersytecie Brown,

called Sex and Gender in Emergency Medicine,

"Płeć i płeć kulturowa W Ratownictwie Medycznym".

and we conduct the research to determine the differences between men and women

Prowadzimy badania wyłaniające różnice między mężczyznami a kobietami

in emergent conditions,

w nowych warunkach,

like heart disease and stroke and sepsis and substance abuse,

takich jak choroby serca, zawał, sepsa i przedawkowania.

but we also believe that education is paramount.

Wierzymy też, że edukacja jest najważniejsza.

We've created a 360-degree model of education.

Budujemy przestrzenny model edukacyjny.

We have programs for the doctors, for the nurses, for the students

Mamy program dla lekarzy, pielęgniarek, studentów

and for the patients.

i pacjentów.

Because this cannot just be left up to the health care leaders.

Nie można tego zostawiać tylko naczelnikom opieki medycznej.

We all have a role in making a difference.

Wszyscy odgrywamy rolę w przemianie.

But I must warn you: this is not easy.

Muszę was jednak ostrzec: to nie jest łatwe.

In fact, it's hard.

To naprawdę trudne.

It's essentially changing the way we think about medicine

Zasadniczo zmienia sposób myślenia o medycynie,

and health and research.

zdrowiu i badaniach.

It's changing our relationship to the health care system.

Zmienia nasz stosunek do systemu opieki zdrowotnej.

But there's no going back.

Nie ma powrotów.

We now know just enough

Wiemy wystarczająco,

żeby wiedzieć: nie robiliśmy tego dobrze.

to know that we weren't doing it right.

Martin Luther King, Jr. has said,

Martin Luther King Jr. powiedział:

"Change does not roll in on the wheels of inevitability,

"Zmiany nie przychodzą same, jako coś nieuniknionego,

but comes through continuous struggle."

to ciągłe zmaganie i walka".

And the first step towards change is awareness.

Pierwszym krokiem do zmiany jest świadomość.

This is not just about improving medical care for women.

Nie chodzi tylko o poprawę opieki medycznej dla kobiet.

This is about personalized, individualized health care for everyone.

Chodzi o indywidualne podejście do każdego pacjenta.

This awareness has the power to transform medical care for men and women.

Ta świadomość ma siłę zmian opieki dla mężczyzn i kobiet.

And from now on, I want you to ask your doctors

Chciałabym, żebyście od dzisiaj pytali swoich lekarzy,

whether the treatments you are receiving are specific to your sex and gender.

czy wasze leki są określone dla waszej płci i płci kulturowej.

They may not know the answer --

Mogą nie znać odpowiedzi...

yet.

jeszcze.

But the conversation has begun, and together we can all learn.

Rozmowy zostały rozpoczęte, razem możemy się dowiedzieć.

Remember, for me and my colleagues in this field,

Pamiętajcie, dla mnie i moich współpracowników

your sex and gender matter.

wasza płeć i płeć kulturowa ma znaczenie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)