Jimmy Wales: How a ragtag band created Wikipedia

Tłumaczenie: Marcin Krzaczkowski Korekta: Krystian Aparta

Charles Van Doren, who was later a senior editor of Britannica,

W 1962 roku Charles Van Doren, późniejszy redaktor naczelny Britanniki,

said the ideal encyclopedia should be radical --

powiedział, że idealna encyklopedia powinna być radykalna: nie powinna być ostrożna.

it should stop being safe.

But if you know anything about the history of Britannica since 1962,

Ale jeśli wiecie cokolwiek o historii Britanniki od 1962,

it was anything but radical:

na pewno nie można jej nazwać radykalną:

still a very completely safe, stodgy type of encyclopedia.

dalej jest bardzo ostrożną, konwencjonalną i nudną encyklopedią.

Wikipedia, on the other hand, begins with a very radical idea,

Wikipedia, z drugiej strony, zaczęła się od bardzo radykalnego pomysłu:

and that's for all of us to imagine a world

spróbujcie sobie wyobrazić świat,

in which every single person on the planet

w którym każda osoba na Ziemi

is given free access to the sum of all human knowledge.

ma wolny dostęp do sumy całej ludzkiej wiedzy.

And that's what we're doing.

Do tego właśnie dążymy. Więc Wikipedia...

So Wikipedia --

you just saw the little demonstration of it --

właśnie widzieliście krótką prezentację...

it's a freely licensed encyclopedia.

to encyklopedia na wolnej licencji. Tworzą ją tysiące ochotników

It's written by thousands of volunteers

all over the world in many, many languages.

z całego świata, w bardzo wielu językach.

It's written using wiki software --

Jest pisana przy użyciu oprogramowania Wiki,

which is the type of software he just demonstrated --

czyli oprogramowania, którego demonstrację przed chwilą widzieliście.

so anyone can quickly edit and save,

Każdy może szybko coś zmienić i zapisać to,

and it goes live on the Internet immediately.

a tekst będzie natychmiast dostępny w Internecie.

And everything about Wikipedia is managed by virtually an all-volunteer staff.

Wszystko w Wikipedii jest zarządzane przez zespół całkowicie ochotniczy.

So when Yochai is talking about new methods of organization,

Kiedy Yochai opowiadał o nowych metodach organizacji,

he's exactly describing Wikipedia.

podał dokładnie opis działania Wikipedii. Natomiast ja zamierzam dzisiaj

And what I'm going to do today

is tell you a little bit more about how it really works on the inside.

opowiedzieć wam trochę obszerniej, jak to działa od środka.

So Wikipedia's owned by the Wikimedia Foundation,

Właścicielem Wikipedii jest Fundacja Wikimedia, którą założyłem.

which I founded,

a nonprofit organization.

And our goal, the core aim of the Wikimedia Foundation,

Jest to organizacja non-profit. Naszym głównym celem w Fundacji Wikimedia

is to get a free encyclopedia to every single person on the planet.

jest udostępnianie wolnej encyklopedii wszystkim ludziom na świecie.

And so, if you think about what that means,

Zastanówmy się, co to naprawdę oznacza.

it means a lot more than just building a cool website.

To o wiele więcej, niż tylko zrobienie fajnej witryny www.

We're really interested in all the issues of the digital divide,

Naprawdę interesują nas kwestie wykluczenia cyfrowego, biedy na świecie,

poverty worldwide,

empowering people everywhere to have the information that they need

udostępnianie ludziom z całego świata informacji, których potrzebują,

to make good decisions.

And so we're going to have to do a lot of work

aby podejmować dobre decyzje.

I przez to musimy wykonać masę pracy, która wykracza poza sam Internet.

that goes beyond just the Internet.

And so that's a big part of why we've chosen the free licensing model,

Dlatego właśnie wybraliśmy model wolnego licencjonowania,

because that empowers local entrepreneurs or anyone who wants to --

bo umożliwia on lokalnym przedsiębiorcom

they can take our content and do anything they like with it --

oraz wszystkim innym chętnym

dowolne wykorzystanie naszych materiałów: kopiowanie, rozpowszechnianie.

you can copy it, redistribute it --

and you can do it commercially or non-commercially.

I można to robić komercyjnie lub niekomercyjnie.

So there's a lot of opportunities that are going to arise around Wikipedia

Na całym świecie pojawi się więc dużo możliwości wykorzystania Wikipedii.

all over the world.

Na całym świecie pojawi się więc dużo możliwości wykorzystania Wikipedii.

We're funded by donations from the public,

Jesteśmy finansowani z darowizn,

and one of the more interesting things about that

a jedną z najciekawszych rzeczy jest to,

is how little money it actually takes to run Wikipedia.

jak mało pieniędzy faktycznie kosztuje działanie Wikipedii.

So Yochai showed you the graph of what the cost of a printing press was.

Tak więc Yochai pokazał wam wykres kosztu drukowania prasy.

And I'm going to tell you what the cost of Wikipedia is.

A ja pokażę Wam koszt Wikipedii,

But first, I'll show you how big it is.

So we've got over 600,000 articles in English.

ale najpierw opiszę jej wielkość.

Mamy ponad 600 tysięcy artykułów po angielsku.

We've got two million total articles across many, many different languages.

Mamy łącznie dwa miliony artykułów w wielu różnych językach.

The biggest languages are German, Japanese, French --

Najwięcej po niemiecku, japońsku i francusku.

all the Western-European languages are quite big.

Wszystkie wersje w językach zachodnioeuropejskich są dość duże.

But only around one-third of all of our traffic to our web

Ale tylko jedna trzecia połączeń z naszą witryną

clusters to the English Wikipedia,

jest skierowana do angielskiej Wikipedii,

which is surprising to a lot of people.

co dla wielu jest zaskakujące.

A lot of people think in a very English-centric way on the Internet,

Wiele osób w Internecie myśli w sposób bardzo anglocentryczny,

but for us, we're truly global.

We're in many, many languages.

ale my jesteśmy naprawdę globalni, dostępni w bardzo wielu językach.

How popular we've gotten to be -- we're a top-50 website

Zdobyliśmy popularność: należymy do 50 czołowych witryn,

and we're more popular than the New York Times.

jesteśmy bardziej popularni niż New York Times.

So this is where we get to Yochai's discussion.

I tu dochodzimy do prelekcji Yochai'ego.

This shows the growth of Wikipedia -- we're the blue line there --

Tu widać rozwój Wikipedii – to ta niebieska linia,

and this is the New York Times over there.

a tam jest New York Times.

And what's interesting about this

is the New York Times website is a huge, enormous corporate operation

Interesujące jest to, że witryna New York Timesa

to ogromne przedsięwzięcie korporacyjne, zatrudniające jakieś setki pracowników.

with I have no idea how many hundreds of employees.

We have exactly one employee,

My mamy dokładnie jednego pracownika.

and that employee is our lead software developer.

Jest nim nasz główny inżynier oprogramowania.

And he's only been our employee since January 2005,

Jest on naszym pracownikiem dopiero od stycznia 2005 roku,

all the other growth before that ...

choć dużo stworzyliśmy wcześniej.

So the servers are managed by a ragtag band of volunteers.

Tak więc serwerami zarządza zbieranina ochotników,

All the editing is done by volunteers.

zasoby redagują wolontariusze.

And the way that we're organized

A nasza struktura organizacyjna

is not like any traditional organization you can imagine.

nie przypomina żadnej tradycyjnej organizacji, jaką można sobie wyobrazić.

People are always asking, "Well, who's in charge of this?"

Ludzie ciągle pytają: „Dobrze, a kto tym kieruje?”

or "Who does that?"

albo „Kto zajmuje się tym a tym?”. Odpowiadam: ktokolwiek, kto ma ochotę.

And the answer is: anybody who wants to pitch in.

It's a very unusual and chaotic thing.

To bardzo niezwykłe i chaotyczne zjawisko.

We've got over 90 servers now in three locations.

Mamy teraz ponad 90 serwerów w trzech lokalizacjach,

These are managed by volunteer system administrators who are online.

zarządzanych przez administratorów-wolontariuszy, pracujących przez Internet.

I can go online any time of the day or night

Mogę połączyć się o dowolnej porze dnia lub nocy

and see eight to 10 people waiting for me

i zobaczę, że osiem do dziesięciu osób czeka,

to ask a question or something, anything about the servers.

może odpowiedzieć na moje pytania czy uwagi dotyczące serwerów.

You could never afford to do this in a company.

Żadnej firmy nie stać na coś takiego.

You could never afford

to have a standby crew of people 24 hours a day

Nikt nie może pozwolić sobie na utrzymywanie w pogotowiu zespołu

and do what we're doing at Wikipedia.

przez 24 godziny na dobę, ani na to, co mamy w Wikipedii.

So we're doing around 1.4 billion page views monthly,

Mamy około 1,4 miliarda wyświetleń stron miesięcznie,

so it's really gotten to be a huge thing.

co znaczy, że urośliśmy do naprawdę wielkich rozmiarów.

And everything is managed by the volunteers.

I wszystkim zajmują się wolontariusze.

And the total monthly cost for our bandwidth is about 5,000 dollars.

Nasz całkowity miesięczny koszt połączeń internetowych to około 5000 dolarów.

And that's essentially our main cost.

We could actually do without the employee.

I to w praktyce główny koszt naszej działalności.

Moglibyśmy poradzić sobie bez tego pracownika. Prawdę mówiąc...

We hired Brian because he was working part-time for two years

Zatrudniliśmy Briana, bo pracował przez 2 lata na niepełny etat,

and full-time at Wikipedia,

plus pełny etat w Wikipedii,

so we actually hired him,

so he could get a life and go to the movies sometimes.

więc zatrudniliśmy go, żeby miał coś z życia i mógł czasem pójść do kina.

So the big question when you've got this really chaotic organization is,

O obliczu tak chaotycznej organizacji, trzeba zapytać:

why isn't it all rubbish?

Why is the website as good as it is?

dlaczego to nie są same śmieci? Dlaczego ta witryna jest tak dobra?

First of all, how good is it?

Well, it's pretty good.

A jak dobra jest ta witryna? Całkiem niezła. Nie jest doskonała,

It isn't perfect,

but it's much better than you would expect,

ale dużo lepsza, niż moglibyście się spodziewać,

given our completely chaotic model.

So when you saw him make a ridiculous edit to the page about me,

zważywszy na nasze chaotyczne rozwiązanie.

Widząc, jak wprowadza niedorzeczne zmiany na stronie o mnie,

you think, "Oh, this is obviously just going to degenerate into rubbish."

pomyśleliście sobie: to wszystko na pewno zmieni się w kupę śmieci.

But when we've seen quality tests --

and there haven't been enough of these yet

Ale gdy zobaczyliśmy testy jakości – nie było ich jeszcze odpowiednio dużo,

and I'm really encouraging people to do more,

naprawdę zachęcam, żeby zrobić ich więcej –

comparing Wikipedia to traditional things --

porównujące Wikipedię z tradycyjnymi źródłami: wyraźnie wygrywamy.

we win hands down.

So a German magazine compared German Wikipedia,

Niemiecki magazyn porównał niemiecką Wikipedię,

which is much, much smaller than English,

która jest dużo, dużo mniejsza niż angielska,

to Microsoft Encarta and to Brockhaus multimedial,

z Microsoft Encarta i z Brockhaus Multimedia.

and we won across the board.

They hired experts to come and look at articles and compare the quality,

Wygraliśmy zdecydowanie.

Jakość artykułów porównywali eksperci,

and we were very pleased with that result.

wynik sprawił nam dużą przyjemność.

So a lot of people have heard about the Wikipedia Bush-Kerry controversy.

Dużo osób słyszało o konflikcie Bush-Kerry w Wikipedii.

The media has covered this somewhat extensively.

Media donosiły o tym dość obszernie.

It started out with an article in Red Herring.

Zaczęło się od artykułu w Red Herring.

The reporters called me up and they --

Dziennikarze skontaktowali się ze mną...

I mean, I have to say they spelled my name right,

Przyznam, że podali moje nazwisko poprawnie, ale naprawdę chcieli stwierdzić,

but they really wanted to say the Bush-Kerry election is so contentious,

że wybory Bush-Kerry wzbudzają takie emocje,

it's tearing apart the Wikipedia community.

że rozsadza to społeczność Wikipedii. A więc podali, że powiedziałem:

And so they quote me as saying,

"They're the most contentious in the history of Wikipedia."

„To najbardziej zażarty konflikt w historii Wikipedii”.

What I actually said is they're not contentious at all.

A ja powiedziałem: „nie ma żadnego konfliktu".

So it's a slight misquote.

Czyli nieco przekręcili moje słowa. Artykuły dość intensywnie modyfikowano.

(Laughter)

The articles were edited quite heavily.

And it is true that we did have to lock the articles

To prawda, że kilka musieliśmy je zablokować.

on a couple of occasions.

Time magazine recently reported that

Magazyn Time napisał ostatnio:

"Extreme action sometimes has to be taken,

„Środki nadzwyczajne są czasem konieczne,

and Wales locked the entries on Kerry and Bush for most of 2004."

więc Wales blokował artykuły o Kerry'm i Bushu przez większą część 2004”.

This came after I told the reporter that we had to lock it for --

A wcześniej powiedziałem dziennikarzowi, że musieliśmy blokować je...

occasionally a little bit here and there.

sporadycznie i zawsze na krótko.

So the truth in general is that the kinds of controversies

A więc tak naprawdę spory,

that you would probably think we have within the Wikipedia community

jakich prawdopodobnie spodziewacie się w społeczności Wikipedii,

are not really controversies at all.

zazwyczaj nie są faktycznie sporami.

Articles on controversial topics are edited a lot,

Artykuły dotyczące kontrowersyjnych tematów są intensywnie edytowane,

but they don't cause much controversy within the community.

ale nie wywołują dużych sporów w społeczności.

And the reason for this is that most people understand the need for neutrality.

Powodem tego jest to, że większość ludzi rozumie potrzebę neutralności.

The real struggle is not between the right and the left --

Prawdziwa walka nie toczy się między prawicą i lewicą,

that's where most people assume --

but it's between the party of the thoughtful

jak spodziewa się większość ludzi,

ale między partią poważnych i partią głupków.

and the party of the jerks.

And no side of the political spectrum

I żadna część spektrum politycznego nie ma monopolu na którąś z tych cech.

has a monopoly on either of those qualities.

The actual truth about the specific Bush-Kerry incident

Fakty dotyczące wspomnianego incydentu Bush-Kerry są takie,

is that the Bush-Kerry articles

że artykuły dotyczące Busha i Kerry'ego

were locked less than one percent of the time in 2004,

były zablokowane przez mniej niż jeden procent 2004 roku.

and it wasn't because they were contentious;

I to nie dlatego, że powodowały spory,

it was just because there was routine vandalism --

ale po prostu z powodu nagminnego wandalizmu,

which happens sometimes even on stage ...

który zdarza się czasem nawet na scenie: różni ludzie,

(Laughter)

Sometimes even reporters have reported to me that they vandalized Wikipedia

czasem nawet dziennikarze mówili mi, że dokonali wandalizmu w Wikipedii

and were amazed that it was fixed so quickly.

i byli zaskoczeni tym, jak szybko zostało to naprawione.

And I said -- you know, I always say, please don't do that.

A ja zawsze odpowiadam: proszę tego nie robić, tak nie należy.

That's not a good thing.

So how do we do this?

Jak to robimy?

How do we manage the quality control?

Jak zarządzamy kontrolą jakości?

How does it work?

Jak to działa?

So there's a few elements,

Jest tu kilka elementów:

mostly social policies and some elements of the software.

głównie zasady społeczne i trochę elementów w oprogramowaniu.

So the biggest and the most important thing

Największym i najważniejszym elementem jest polityka neutralnego punktu widzenia.

is our neutral point of view policy.

This is something that I set down, from the very beginning,

To jest coś, co ustanowiłem na samym początku

as a core principle of the community that's completely not debatable.

jako podstawową i nie podlegającą dyskusji zasadę społeczności.

It's a social concept of cooperation,

To jest społecznościowa koncepcja współpracy,

so we don't talk a lot about truth and objectivity.

a więc nie wspominamy tu często o prawdzie i obiektywności.

The reason for this is if we say

Powodem jest to, że jeśli powiemy, że będziemy pisać tylko prawdę na jakiś temat,

we're only going to write the "truth" about some topic,

that doesn't do us a damn bit of good of figuring out what to write,

to ani trochę nie pomoże nam ustalić, co mamy pisać,

because I don't agree with you about what's the truth.

ponieważ nie zgadzamy się na temat prawdy.

But we have this jargon term of neutrality,

Ale mamy ten żargonowy termin „neutralność”,

which has its own long history within the community,

który sam ma długą historię w społeczności.

which basically says, any time there's a controversial issue,

Najprościej rzecz biorąc oznacza to, że zawsze gdy temat budzi spory,

Wikipedia itself should not take a stand on the issue.

Wikipedia nie zajmuje stanowiska w tej sprawie.

We should merely report on what reputable parties have said about it.

Powinniśmy ograniczyć się do tego, co twierdzą uznane źródła.

So this neutrality policy is really important for us

Ta polityka neutralności jest dla nas naprawdę ważna,

because it empowers a community that is very diverse

ponieważ umożliwia bardzo zróżnicowanej społeczności

to come together and actually get some work done.

wspólne działanie i owocną pracę.

So we have very diverse contributors

Nasi autorzy są bardzo zróżnicowani politycznie, religijnie, kulturowo.

in terms of political, religious, cultural backgrounds.

Nasi autorzy są bardzo zróżnicowani politycznie, religijnie, kulturowo.

By having this firm neutrality policy,

Dzięki stanowczej polityce neutralności,

which is non-negotiable from the beginning,

od samego początku nie podlegającej dyskusji,

we ensure that people can work together

zapewniamy ludziom możliwość współpracy.

and that the entries don't become simply a war

i to, że artykuły nie staną się wojną,

back and forth between the left and the right.

cyklem ataków z lewej i z prawej strony.

If you engage in that type of behavior, you'll be asked to leave the community.

Jeśli będziecie się tak zachowywać,

zostaniecie poproszeni o opuszczenie społeczności.

So, real-time peer review.

Every single change on the site goes to the "Recent changes" page.

Mamy więc recenzowanie w czasie rzeczywistym.

Każda zmiana w witrynie trafia na stronę „Ostatnie zmiany”.

So as soon as he made his change, it went to the "Recent changes" page.

Zmiany [Chrisa] trafiły na stronę „Ostatnie zmiany”.

That recent changes page was also fed into an IRC channel,

Zawartość strony „Ostatnie zmiany” trafia również na kanał IRC,

which is an Internet chat channel

czyli kanał rozmów internetowych

that people are monitoring with various software tools.

monitorowany przez ludzi przy użyciu różnych programów.

And people can get RSS feeds --

Można też korzystać z kanałów RSS

they can get email notifications of changes.

albo dostawać e-maile z powiadomieniami o zmianach,

And then users can set up their own personal watch list.

można założyć własne listy monitorowanych stron.

So my page is on quite a few volunteers' watch lists,

Moja strona jest na listach monitorowania sporej liczby użytkowników,

because it is sometimes vandalized.

ponieważ czasem pada ofiarą wandalizmu.

And therefore, what happens is someone will notice the change very quickly,

Dlatego takie zmiany zawsze ktoś szybko zauważy,

and then they'll just simply revert the change.

cofnie i przywróci poprzednią wersję strony.

There's a "new pages feed," for example,

so you can go to a certain page of Wikipedia

Jest kanał z informacjami o nowych stronach.

and see every new page as it's created.

Można wejść na określoną stronę Wikipedii

This is really important

i zobaczyć wszystkie nowo utworzone strony.

because a lot of new pages are just garbage that has to be deleted,

To bardzo ważne, ponieważ nowe strony

to często śmieci, które trzeba skasować, typu: ASDFASDF.

you know, "ASDFASDF."

But also, that's some of the most interesting and fun things,

Ale niektóre z nowych artykułów to najciekawsze, najfajniejsze rzeczy w Wikipedii.

some of the new articles.

People will start an article on some interesting topic,

Ale niektóre z nowych artykułów to najciekawsze, najfajniejsze rzeczy w Wikipedii.

Ktoś pisze artykuł o interesującym temacie,

other people will find that intriguing

zaciekawi to innych, którzy się przyłączą, dzięki czemu będzie dużo lepszy.

and jump in and help and make it much better.

zaciekawi to innych, którzy się przyłączą, dzięki czemu będzie dużo lepszy.

So we do have edits by anonymous users,

Edycja bywa anonimowa,

which is one of the most controversial and intriguing things about Wikipedia.

co jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych i intrygujących aspektów Wikipedii.

So, Chris was able to do his change -- he didn't have to log in or anything;

Żeby wprowadzić zmiany, Chris nie musiał się wcale logować,

he just went on the website and made a change.

po prostu wszedł na stronę i wprowadził zmianę.

But it turns out that only about 18 percent

of all the edits to the website

Ale okazuje się, że tylko około 18 procent edycji w witrynie

are done by anonymous users.

And that's a really important thing to understand:

przeprowadzają anonimowi użytkownicy.

Koniecznie należy pamiętać,

the vast majority of the edits that go on on the website

że zdecydowaną większość edycji w witrynie

are from a very close-knit community of maybe 600 to 1,000 people

wykonuje blisko związana społeczność ok. 600-1000 osób,

who are in constant communication.

And we have over 40 IRC channels, 40 mailing lists.

które nieustannie porozumiewają się ze sobą.

Mamy również ponad 40 kanałów IRC, 40 list dyskusyjnych.

All these people know each other.

They communicate. We have off-line meetings.

Ci ludzie się znają, komunikują się. Mamy spotkania w świecie fizycznym.

These are the people who are doing the bulk of the site,

To oni wykonują większość pracy w witrynie.

and they are, in a sense, semi-professionals at what they're doing.

I w pewnym sensie robią to jak półprofesjonaliści.

The standards we set for ourselves

Standardy, które ustanawiamy dla siebie, są takie same lub wyższe

are equal to or higher than professional standards of quality.

niż profesjonalne standardy jakości.

We don't always meet those standards, but that's what we're striving for.

Nie zawsze spełniamy te standardy,

And so that tight community is who really cares for the site,

ale do tego dążymy.

Tak więc to właśnie ta zwarta społeczność naprawdę dba o witrynę,

and these are some of the smartest people I've ever met.

a to jedni z najinteligentniejszych ludzi, jakich spotkałem.

It's my job to say that, but it's actually true.

Stanowisko każe mi to mówić, ale to fakt.

The type of people who were drawn to writing an encyclopedia for fun

Ludzie, których przyciągnął pomysł pisania dla zabawy encyklopedii,

tend to be pretty smart people.

są zwykle bardzo inteligentni.

The tools and the software: there's lots of tools that allow us --

Narzędzia i oprogramowanie: wiele narzędzi

allow us, meaning the community --

umożliwia naszej społeczności monitorowanie siebie i całej pracy.

to self-monitor and to monitor all the work.

This is an example of a page history on "flat Earth,"

To jest przykład historii edycji strony o płaskiej Ziemi,

and you can see some changes that were made.

gdzie widzimy wprowadzone zmiany.

What's nice about this page is you can immediately take a look at this

Najlepsze na tej stronie jest to, że wystarczy rzucić okiem

and see, "OK, I understand now."

i wszystko wiadomo: OK, teraz rozumiem.

When somebody goes and looks at --

Gdy ktoś tu wejdzie i spojrzy, widzi, że ktoś

they see that someone, an anonymous IP number,

made an edit to my page.

z anonimowego adresu IP edytował moją stronę.

That sounds suspicious. Who is this person?

To wygląda podejrzanie: kto to był? Ktoś spojrzy na to,

Somebody looks at it --

they can immediately see highlighted in red

natychmiast widzi wyróżnione na czerwono wszystkie zmiany,

all of the changes that took place --

to see, OK, well, these words have changed, things like this.

widzi, które słowa zostały zmienione i tak dalej.

So that's one tool that we can use

To narzędzie umożliwia bardzo szybkie monitorowanie historii strony.

to very quickly monitor the history of a page.

Another thing that we do within the community

Kolejna rzecz dotycząca naszej społeczności

is we leave everything very open-ended.

to nienarzucanie niczego, elastyczność.

Most of the social rules and the methods of work

Większość reguł społecznych i metod pracy

are left completely open-ended in the software.

nie jest wcale narzucana przez oprogramowanie.

All of that stuff is just on Wiki pages.

Są tylko zapisane na stronach Wiki.

And so there's nothing in the software that enforces the rules.

Więc oprogramowanie wcale nie wymusza stosowania tych reguł.

The example I've got up here is the Votes for Deletion page.

Pokażę przykład: to jest strona głosowania nad usunięciem.

So, I mentioned earlier, people type "ASDFASDF" --

Jak wspomniałem wcześniej, ludzie wpisują ASDFASDF –

it needs to be deleted.

Cases like that, the administrators just delete it.

trzeba to usunąć. W takich przypadkach administratorzy po prostu to kasują.

There's no reason to have a big argument about it.

Tu nie ma powodów do poważnych dyskusji.

But you can imagine there's a lot of other areas where the question is,

Ale pewnie domyślacie się, że często pojawiają się pytania o dany artykuł:

is this notable enough to go in an encyclopedia?

Czy to nie za mało istotne dla encyklopedii?

Is the information verifiable? Is it a hoax? Is it true? Is it what?

Czy te informacje można zweryfikować? Czy to oszustwo? Czy to prawda? Co to jest?

So we needed a social method for figuring out the answer to this.

Społeczność musi mieć możliwość znajdowania odpowiedzi na takie pytania.

And so the method that arose organically within the community

Metodą, która w sposób organiczny rozwinęła się w społeczności,

is the Votes For Deletion page.

And in the particular example we have here,

jest strona głosowania nad usunięciem.

it's a film, "Twisted Issues,"

Mamy tu konkretny przykład: to film

and the first person says,

„Twisted Issues”, pierwsza osoba twierdzi:

"Now this is supposedly a film. It fails the Google test miserably."

„To ponoć film. W teście Google wypada fatalnie.”

The Google test is you look in Google and see if it's there,

Test Google to sprawdzenie, czy hasło pojawia się w Google,

because if something's not even in Google, it probably doesn't exist at all.

bo jeśli czegoś nie ma nawet w Google, prawdopodobnie wcale nie istnieje.

It's not a perfect rule,

but it's a nice starting point for quick research.

To nie jest doskonała zasada, ale dobry początek szybkiego zbadania tematu.

So somebody says, "Delete it, please. Delete it -- it's not notable."

A więc ktoś mówi: „Skasujcie to, bo nie ma znaczenia.”

And then somebody says, "Wait, I found it. I found it in a book,

Potem ktoś dodaje: „Czekajcie, znalazłam to.

'Film Threat Video Guide: the 20 Underground Films You Must See.'"

Znalazłam w książce: „Przewodnik po groźnych filmach:

20 filmów niezależnych, które trzeba zobaczyć”.

So the next persons says, "Clean it up."

OK. A następna osoba mówi: „Poprawcie to”.

Somebody says, "I've found it on IMDB. Keep, keep, keep."

Jeszcze kto inny mówi: „Znalazłem to w IMDB. Trzeba zostawić”.

And what's interesting about this is that the software is --

A interesujące jest to, że oprogramowanie...

these votes are just text typed into a page.

Te głosy to tylko tekst wpisywany na stronie.

This is not really a vote so much as it is a dialogue.

Tak naprawdę to nie głosowanie, ale bardziej dialog.

Now it is true that at the end of the day,

To prawda, że ostatecznie administrator może to przejrzeć i stwierdzić:

an administrator can go through here and take a look at this and say,

To prawda, że ostatecznie administrator może to przejrzeć i stwierdzić:

"OK, 18 deletes, two keeps: we'll delete it."

OK, 18 za usunięciem, dwa za zostawieniem, usuniemy to.

But in other cases, this could be 18 deletes and two keeps,

Ale czasem jest 18 za usunięciem i 2 za zostawieniem, ale zostawimy to,

and we would keep it, because if those last two keeps say,

"Wait a minute. Nobody else saw this but I found it in a book,

bo te 2 głosy mówią: „Zaczekajcie.

Nikt na to nie trafił, ale ja znalazłam to w książce

and I found a link to a page that describes it,

i znalazłam link do strony z informacjami i poprawię to jutro,

and I'm going to clean it up tomorrow, so please don't delete it,"

więc proszę nie usuwać” – wtedy artykuł przetrwa.

then it would survive.

And it also matters who the people are who are voting.

Liczy się też, kim są głosujący.

Like I say, it's a tight-knit community.

Jak mówiłem, to blisko związana społeczność.

Down here at the bottom, "Keep, real movie," RickK.

Tutaj na dole: „Zostawić, to prawdziwy film”, Rick Kay.

RickK is a very famous Wikipedian who does an enormous amount of work

Rick Kay to bardzo znany Wikipedysta,

with vandalism, hoaxes and votes for deletion.

który robi bardzo dużo w dziedzinie wandalizmu, oszustw

His voice carries a lot of weight within the community

i głosowań nad usunięciem.

Jego głos ma dużą wagę w społeczności,

because he knows what he's doing.

ponieważ on wie, co robi.

So how is all this governed?

A więc: jak to wszystko jest zarządzane?

People really want to know about administrators, things like that.

Ludzie chcą się dowiedzieć o administratorach i tak dalej.

So the Wikipedia governance model, the governance of the community,

Model zarządzania Wikipedią, zarządzania społecznościowego,

is a very confusing, but workable mix of consensus --

to bardzo zagmatwana, ale sprawna mieszanka konsensusu, co znaczy,

meaning we try not to vote on the content of articles,

że raczej nie głosujemy nad zawartością artykułów,

because the majority view is not necessarily neutral --

ponieważ poglądy większości niekoniecznie są neutralne.

some amount of democracy --

all of the administrators --

Trochę demokracji: wszyscy administratorzy

these are the people who have the ability to delete pages.

to osoby, które mają możliwość usuwania stron,

That doesn't mean that they have the right to delete pages.

co nie znaczy, że mają prawo usuwać strony,

They still have to follow all the rules -- but they're elected by the community.

zawsze muszą przestrzegać zasad,

wybiera ich społeczność.

Sometimes people -- random trolls on the Internet --

Czasami trolle internetowe oskarżają mnie, że sam dobieram administratorów,

like to accuse me of handpicking the administrators

to bias the content of the encyclopedia.

żeby stronniczo wpływać na treść encyklopedii.

I always laugh at this, because I have no idea how they're elected, actually.

Śmieję się z tego, bo sam nie mam pojęcia, jak się ich wybiera.

There's a certain amount of aristocracy.

Jest trochę arystokratyzmu.

You got a hint of that when I mentioned, like,

Wspomniałem o tym już wcześniej, mówiąc, że na przykład

RickK's voice would carry a lot more weight

głos Ricka Kay'a ma dużo większą wagę niż głos kogoś, kogo nie znamy.

than someone we don't know.

I give this talk sometimes with Angela,

Czasem robię tę prelekcję z Angelą, która została ponownie wybrana

who was just re-elected to the board from the community --

do Zarządu Fundacji jako przedstawicielka społeczności.

to the Board of the Foundation,

with more than twice the votes of the person who didn't make it.

Dostała ponad dwa razy więcej głosów niż osoba, która przegrała.

And I always embarrass her because I say,

I zawsze ją peszę, mówiąc: na przykład taka Angela

"Well, Angela, for example,

could get away with doing absolutely anything within Wikipedia,

mogłaby zrobić w Wikipedii absolutnie wszystko i uszłoby to jej płazem,

because she's so admired and so powerful."

ponieważ jest tak podziwiana i wpływowa.

But the irony is, of course, that Angela can do this because she's the one person

Ale ironiczne jest to, że Angela ma taką możliwość, bo jest jedyną osobą,

who you know would never, ever break any rules of Wikipedia.

która absolutnie nigdy nie złamałaby żadnej zasady Wikipedii.

And I also like to say she's the only person

I chętnie dodaję, że jest też jedyną osobą,

who actually knows all the rules of Wikipedia, so ...

która faktycznie zna wszystkie reguły Wikipedii.

And then there's monarchy,

and that's my role on the community, so ...

Jest jeszcze element monarchiczny, czyli moja rola w społeczności.

(Laughter)

I was describing this in Berlin once,

Opowiedziałem kiedyś o tym w Berlinie i następnego dnia w gazecie

and the next day in the newspaper the headline said,

"I am the Queen of England."

był nagłówek „Jestem Królową Anglii”.

(Laughter)

And that's not exactly what I said, but --

To niedokładnie to, co powiedziałem, ale...

(Laughter)

the point is my role in the community --

Rzecz w tym, że moja rola w społeczności...

Within the free software world, there's been a long-standing tradition

W świecie wolnego oprogramowania istnieje dawna tradycja...

...modelu życzliwego dyktatora.

of the "benevolent dictator" model.

So if you look at most of the major free software projects,

Większością najważniejszych projektów wolnego oprogramowania

they have one single person in charge

who everyone agrees is the benevolent dictator.

kieruje jedna osoba,

którą wszyscy zgadzają się uznać za życzliwego dyktatora.

Well, I don't like the term "benevolent dictator,"

Ja nie lubię terminu „życzliwy dyktator”

and I don't think that it's my job or my role in the world of ideas

i nie sądzę, że moje zadanie czy moja rola w świecie idei

to be the dictator of the future of all human knowledge

to bycie dyktatorem przyszłości całej ludzkiej wiedzy zbieranej wszędzie na świecie.

compiled by the world.

It just isn't appropriate.

To nie jest właściwe.

But there is a need still for a certain amount of monarchy,

Ale mimo to potrzeba trochę monarchii.

a certain amount of --

sometimes we have to make a decision

Czasem musimy podjąć decyzję

and we don't want to get bogged down too heavily

i nie chcemy utknąć za głęboko w sformalizowanym procesie decyzyjnym.

in formal decision-making processes.

i nie chcemy utknąć za głęboko w sformalizowanym procesie decyzyjnym.

So as an example of how this can be important:

A jako przykład tego, dlaczego to jest,

we recently had a situation where a neo-Nazi website discovered Wikipedia,

lub czasem bywa ważne:

ostatnio mieliśmy sytuację, gdzie neonazistowska witryna odkryła Wikipedię.

and they said, "Oh, well, this is horrible,

Stwierdzili: „To straszne, to witryna żydowskiego spisku,

this Jewish conspiracy of a website,

and we're going to get certain articles deleted that we don't like.

usuniemy artykuły, które nam nie odpowiadają.

And we see they have a voting process, so we're going to send --

A jak widać, mają tam proces głosowania,

we have 40,000 members and we're going to send them over

mamy 40 000 członków, więc wyślemy ich tam,

and they're all going to vote and get these pages deleted."

żeby głosowali za usunięciem tych stron”.

Well, they managed to get 18 people to show up.

Udało im się zmobilizować 18 osób.

That's neo-Nazi math for you.

Tu macie przykład neonazistowskiej matematyki.

They always think they've got 40,000 members when they've got 18.

Zawsze wydaje im się, że mają 40 000 członków, podczas gdy mają 18.

But they managed to get 18 people to come and vote in a fairly absurd way

Ale udało im się zmobilizować 18 osób do zupełnie absurdalnego głosowania

to delete a perfectly valid article.

Of course, the vote ended up being about 85 to 18,

za usunięciem w pełni poprawnego artykułu.

Oczywiście głosowanie skończyło się wynikiem jakieś 85 do 18,

so there was no real danger to our democratic processes.

więc nie było prawdziwego zagrożenia dla naszych demokratycznych procedur.

On the other hand, people said, "But what are we going to do?

Z drugiej strony ludzie stwierdzili: „Ale co zrobimy?

I mean, this could happen.

What if some group gets really seriously organized

Co jeśli to się powtórzy, jakaś lepiej zorganizowana grupa...

and comes in and wants to vote?"

włączy się do głosowania?”

Then I said, "Well, fuck it, we'll just change the rules."

Na to ja odpowiedziałem: „Pieprzyć to, po prostu zmienimy zasady”.

That's my job in the community:

To moja rola w społeczności: stwierdzić, że nie pozwolimy, aby nasza otwartość

to say we won't allow our openness and freedom

to undermine the quality of the content.

i wolność osłabiły jakość treści.

And so, as long as people trust me in my role,

I jak długo ludzie ufają mi w mojej roli,

then that's a valid place for me.

jest to dla mnie właściwe miejsce.

Of course, because of the free licensing,

Oczywiście, z powodu wolnej licencji, jeśli ja będę źle pracować,

if I do a bad job, the volunteers are more than happy to take and leave --

ochotnicy mogą odejść, kiedy tylko im się podoba.

I can't tell anyone what to do.

Nie mogę nikomu nic nakazać.

So the final point here is that to understand how Wikipedia works,

A więc ostatni punkt to: żeby zrozumieć jak działa Wikipedia,

it's important to understand that our wiki model is the way we work,

trzeba zrozumieć, że nasz model Wiki to nasz sposób pracy,

but we are not fanatical web anarchists.

ale nie jesteśmy fanatycznymi anarchistami webowymi.

In fact, we're very flexible about the social methodology,

Jesteśmy bardzo elastyczni w zakresie metod społecznościowych,

because ultimately, the passion of the community

bo ostatecznie pasja społeczności jest skierowana na jakość dzieła,

is for the quality of the work,

not necessarily for the process that we use to generate it.

a niekoniecznie na proces służący jego tworzeniu.

Thank you.

(Applause)

Dziękuję.

(Brawa)

Ben Saunders: Yeah, hi, Ben Saunders.

Jimmy, you mentioned impartiality being a key to Wikipedia's success.

Ben Saunders: Tak, cześć, Ben Saunders.

Jimmy, wspomniałeś o bezstronności jako kluczu do sukcesu Wikipedii.

It strikes me that much of the textbooks that are used to educate our children

Uderza mnie, że wiele podręczników

are inherently biased.

z których uczą się dzieci cechuje wyraźna stronniczość.

Have you found Wikipedia being used by teachers

Czy słyszałeś o wykorzystywaniu Wikipedii przez nauczycieli

and how do you see Wikipedia changing education?

i jak wg ciebie Wikipedia zmienia edukację?

Jimmy Wales: Yeah, so, a lot of teachers are beginning to use Wikipedia.

Jimmy Wales: Tak, wielu nauczycieli zaczyna wykorzystywać Wikipedię.

There's a media storyline about Wikipedia, which I think is false.

W mediach tworzą pewien obraz Wikipedii, który uważam za fałszywy.

It builds on the storyline of bloggers versus newspapers.

Wyrasta on z historii o opozycji blogerów i gazet.

And the storyline is, there's this crazy thing, Wikipedia,

Ten obraz przedstawia Wikipedię jako wariactwo,

but academics hate it and teachers hate it.

którego nienawidzą naukowcy i nauczyciele. A okazuje się, że to nieprawda.

And that turns out to not be true.

The last time I got an email from a journalist saying,

Na ostatni e-mail od dziennikarza pytającego:

"Why do academics hate Wikipedia?"

„Dlaczego naukowcy nienawidzą Wikipedii?”,

I sent it from my Harvard email address

odpowiedziałem z adresu na Harvardzie,

because I was recently appointed a fellow there.

bo ostatnio zostałem tam pracownikiem naukowym.

And I said, "Well, they don't all hate it."

I napisałem: „Na pewno nie każdy jej nienawidzi”.

(Laughter)

But I think there's going to be huge impacts.

Ale sądzę, że jej oddziaływanie będzie duże.

And we actually have a project that I'm personally really excited about,

Prawdę mówiąc, mamy projekt,

which is the Wikibooks project,

którym jestem osobiście naprawdę podekscytowany:

which is an effort to create textbooks in all the languages.

to projekt Wikibooks,

czyli próba stworzenia podręczników we wszystkich językach.

And that's a much bigger project.

I jest to dużo większy projekt.

It's going to take 20 years or so to come to fruition.

Jego realizacja zajmie jakieś 20 lat.

But part of that is to fulfill our mission

Ale częścią tego jest wypełnianie naszej misji

of giving an encyclopedia to every single person on the planet.

udostępnienia encyklopedii wszystkim ludziom na świecie.

We don't mean we're going to Spam them with AOL-style CDs.

Nie zamierzamy nikogo spamować dyskami CD w stylu AOL.

We mean we're going to give them a tool that they can use.

Chcemy dać im narzędzie, którego mogą używać.

And for a lot of people in the world,

A w wiele osób na świecie

if I give you an encyclopedia that's written at a university level,

nie ma żadnego pożytku z encyklopedii napisanej na poziomie uniwersyteckim,

it doesn't do you any good without a whole host of literacy materials

nie ma żadnego pożytku z encyklopedii napisanej na poziomie uniwersyteckim,

bez masy literatury koniecznej,

to build you up to the point where you can actually use it.

by osiągnąć poziom, na którym można z niej korzystać.

The Wikibooks project is an effort to do that.

Tak więc projekt Wikibooks ma taki cel.

And I think that we're going to see -- it may not even come from us;

I myślę, że zobaczymy wielką....

Może nawet nie będzie to nasze dzieło,

there's all kinds of innovation going on.

pojawia się teraz tyle innowacji.

But freely licensed textbooks are the next big thing in education.

Ale podręczniki na wolnej licencji to następna rewolucja w edukacji.