Shereen El Feki: Pop culture in the Arab world

Tłumaczenie: Bartosz Michałowski Korekta: Rysia Wand

Hello, everyone. Because this is my first time at TED,

Ponieważ występuję tu po raz pierwszy,

I've decided to bring along an old friend

przywiozłam dobrą przyjaciółkę,

to help break the ice a bit.

żeby pomogła mi przełamać pierwsze lody.

Yes. That's right. This is Barbie.

Zgadza się. To Barbie.

She's 50 years old. And she's looking as young as ever.

Ma już 50 lat, ale wciąż wygląda młodo.

(Laughter)

(Śmiech)

But I'd also like to introduce you to

Chcę również przedstawić kogoś,

what may be an unfamiliar face.

kogo pewnie jeszcze nie znacie.

This is Fulla. Fulla is the Arab world's answer to Barbie.

To jest Fulla, arabska odpowiedź na Barbie.

Now, according to proponents of the clash of civilizations,

Wg orędowników zderzenia kultur,

Barbie and Fulla occupy these completely separate spheres.

Barbie i Fulla należą do osobnych sfer.

They have different interests. They have divergent values.

Różnią je zainteresowania i wartości.

And should they ever come in contact ...

Gdyby kiedykolwiek się zetknęły,

well, I've got to tell you, it's just not going to be pretty.

skutki byłyby opłakane.

My experience, however, in the Islamic world is very different.

Z doświadczenia wiem, że jest inaczej.

Where I work, in the Arab region,

W krajach arabskich, gdzie pracuję,

people are busy taking up Western innovations

ludzie szybko akceptują nowinki z Zachodu

and changing them into things

i zmieniają je w rzeczy

which are neither conventionally Western,

ani nie konwencjonalnie zachodnie,

nor are they traditionally Islamic.

ani tradycyjnie islamskie.

I want to show you two examples.

Pokażę dwa przykłady.

The first is 4Shbab.

Pierwszy to 4Shbab,

It means "for youth" and it's a new Arab TV channel.

co znaczy "dla młodych". To nowy, arabski program.

(Video): Video clips from across the globe.

(Wideo): Klipy z różnych stron świata.

The USA.

Stany Zjednoczone.

♫ I am not afraid to stand alone ♫

♫ Nie boję się być sam ♫

♫ I am not afraid to stand alone, if Allah is by my side ♫

♫ Nie boję się być sam, gdy Allah jest przy mnie ♫

♫ I am not afraid to stand alone ♫

♫ Nie boję się być sam ♫

♫ Everything will be all right ♫

♫ Wszystko będzie dobrze ♫

♫ I am not afraid to stand alone ♫

♫ Nie boję się być sam ♫

The Arab world.

Świat arabski.

(Music)

(Muzyka)

♫ She was preserved by modesty of the religion ♫

♫ Okrywała ją skromność religii, ♫

♫ She was adorned by the light of the Quran ♫

♫ Stroiło ją światło Koranu ♫

Shereen El Feki: 4Shbab has been dubbed Islamic MTV.

Shereen El Feki: 4Shbab nazywają islamskim MTV.

Its creator, who is an Egyptian TV producer

Jego twórca, egipski producent telewizyjny,

called Ahmed Abu Haïba,

Ahmed Abou Haïba,

wants young people to be inspired

chce, by młodych ludzi

by Islam to lead better lives.

islam inspirował do lepszego życia.

He reckons the best way to get that message across

Uważa, że najlepszym przekaźnikiem

is to use the enormously popular medium of music videos.

są szalenie popularne klipy muzyczne.

4Shbab was set up as an alternative

4Shbab utworzono jako alternatywę

to existing Arab music channels.

dla istniejących arabskich programów muzycznych.

And they look something like this.

A wyglądają one na przykład tak.

(Music)

(Muzyka)

That, by the way is Haifa Wehbe. She's a Lebanese pop star

To jest Haifa Wehbe, libańska gwiazda pop

and pan-Arab pin-up girl.

i panarabska idolka.

In the world of 4Shbab, it's not about bump and grind.

W świecie 4Shbab nie chodzi o ruchy biodrami,

But it's not about fire and brimstone either.

ale również nie chodzi o straszenie piekłem.

Its videos are intended to show

Te klipy mają pokazać

a kinder, gentler face of Islam,

łagodniejszą twarz islamu,

for young people to deal with life's challenges.

by pomóc młodzieży sprostać życiowym wyzwaniom.

Now, my second example is for a slightly younger crowd.

Drugi przykład jest dla młodszych odbiorców.

And it's called "The 99."

Nazywa się "99".

Now, these are the world's first Islamic superheroes.

To pierwsi islamscy superbohaterowie.

They were created by a Kuwaiti psychologist

Stworzył ich psycholog z Kuwejtu,

called Naif Al Mutawa.

Nayef Al Mutawa,

And his desire is to rescue Islam

który chce obronić islam

from images of intolerance,

przed wizerunkiem nietolerancji,

all in a child-friendly format.

w formie przyjaznej dzieciom.

"The 99." The characters are meant to embody

W "99" bohaterowie mają uosabiać

the 99 attributes of Allah:

99 cech Allaha,

justice, wisdom, mercy, among others.

m.in. sprawiedliwość, mądrość i miłosierdzie.

So, for example, there is the character of Noora.

Jedną z bohaterek jest Noora,

She is meant to have the power

która potrafi

to look inside people

zajrzeć w głąb ludzi,

and see the good and bad in everyone.

i zobaczyć w nich dobro i zło.

Another character called Jami

Inny bohater, Jami,

has the ability to create fantastic inventions.

potrafi tworzyć fantastyczne wynalazki.

Now, "The 99" is not just a comic book.

"99" to nie tylko komiks.

It's now a theme park.

Założono też park rozrywki.

There is an animated series in the works.

Trwają prace nad serialem animowanym.

And by this time next year,

Mniej więcej za rok,

the likes of Superman and Wonder Woman

odpowiednicy Supermana i Wonder Woman

will have joined forces with "The 99"

wraz z bohaterami "99"

to beat injustice wherever they find it.

będą zwalczać wszelką niesprawiedliwość.

"The 99" and 4Shbab are just two of many examples

"99" i 4Shbab to tylko dwa przykłady

of this sort of Islamic cross-cultural hybridization.

krzyżowania się kultur.

We're not talking here about a clash of civilizations.

Nie mówimy tutaj o starciu kultur.

Nor is it some sort of indistinguishable mash.

Nie jest to również jednolita papka.

I like to think of it as a mesh of civilizations,

Moim zdaniem to sieć cywilizacji,

in which the strands of different cultures are intertwined.

w której przeplatają się włókna różnych kultur.

Now, while 4Shbab and "The 99" may look new and shiny,

Chociaż 4Shbab i "99" wydają się nowatorskie,

there is actually a very long tradition of this.

istnieje długa tradycja krzyżowania kultur.

Throughout its history, Islam has borrowed and adapted from other civilizations

Islam zawsze pożyczał od innych cywilizacji,

both ancient and modern.

zarówno antycznych, jak i współczesnych.

After all, it's the Quran which encourages us to do this:

Sam Koran zaczęca nas do tego.

"We made you into nations and tribes

"Podzieliliśmy Was na narody i plemiona,

so that you could learn from one another."

byście mogli się od siebie uczyć."

And to my mind, those are pretty wise words,

Uważam, że to całkiem mądre słowa,

no matter what your creed. Thank you.

bez względu na wyznanie. Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)