Rethinking infidelity ... a talk for anyone who has ever loved | Esther Perel | TED

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Rysia Wand

Why do we cheat?

Dlaczego zdradzamy?

And why do happy people cheat?

Dlaczego ludzie szczęśliwi zdradzają?

And when we say "infidelity," what exactly do we mean?

Co dokładnie mamy na myśli, mówiąc "niewierność"?

Is it a hookup, a love story, paid sex, a chat room,

Chodzi o podryw, romans, płatny seks, rozmowy przez internet,

a massage with a happy ending?

czy masaż ze szczęśliwym zakończeniem?

Why do we think that men cheat out of boredom and fear of intimacy,

Dlaczego uważamy, że mężczyźni zdradzają z nudy i lęku przed bliskością,

but women cheat out of loneliness and hunger for intimacy?

ale kobiety zdradzają z samotności i głodu bliskości?

And is an affair always the end of a relationship?

Czy zdrada jest zawsze końcem związku?

For the past 10 years, I have traveled the globe

Od 10 lat podróżuję po świecie,

and worked extensively with hundreds of couples

pracując często z parami

who have been shattered by infidelity.

okaleczonymi przez zdradę.

There is one simple act of transgression

Jedno proste wykroczenie

that can rob a couple of their relationship,

niszczy więzi, szczęście

their happiness and their very identity: an affair.

a nawet tożsamość - zdrada.

And yet, this extremely common act is so poorly understood.

Jednak wciąż słabo rozumiemy ten nader pospolity postępek.

So this talk is for anyone who has ever loved.

Ta prelekcja jest dla wszystkich, którzy kiedykolwiek kochali.

Adultery has existed since marriage was invented,

Cudzołóstwo istnieje odkąd wynaleziono małżeństwo,

and so, too, the taboo against it.

i równie długo jest przedmiotem tabu.

In fact, infidelity has a tenacity that marriage can only envy,

Zdradę cechuje trwałość, której małżeństwo może tylko pozazdrościć.

so much so, that this is the only commandment

Jest to jedyne przykazanie,

that is repeated twice in the Bible:

które Biblia powtarza dwa razy,

once for doing it, and once just for thinking about it.

raz odnośnie samego uczynku, raz myślenia o nim.

(Laughter)

(Śmiech)

So how do we reconcile what is universally forbidden,

Jak pogodzić powszechny zakaz

yet universally practiced?

z powszechną praktyką?

Now, throughout history, men practically had a license to cheat

Na przestrzeni dziejów mężczyźni mieli niemal przyzwolenie na zdradę

with little consequence,

bez większych konsekwencji,

and supported by a host of biological and evolutionary theories

w oparciu o różne teorie biologiczne i ewolucyjne,

that justified their need to roam,

usprawiedliwiające potrzebę zdrady.

so the double standard is as old as adultery itself.

Podwójny standard ma tyle samo lat, co cudzołóstwo.

But who knows what's really going on under the sheets there, right?

Ale kto wie, co naprawdę dzieje się pod kołdrą?

Because when it comes to sex,

Jeśli chodzi o seks,

the pressure for men is to boast and to exaggerate,

mężczyźni czują presję, żeby się chwalić i przesadzać.

but the pressure for women is to hide, minimize and deny,

Od kobiet oczekuje się ukrywania, minimalizowania i zaprzeczania,

which isn't surprising when you consider that there are still nine countries

co nie dziwi, skoro w dziewięciu krajach

where women can be killed for straying.

niewierne kobiety może czekać śmierć.

Now, monogamy used to be one person for life.

Kiedyś monogamia oznaczała jedną osobę na całe życie.

Today, monogamy is one person at a time.

Teraz monogamia oznacza jedną osobę na raz.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

I mean, many of you probably have said,

Pewnie zdarzyło się wam powiedzieć:

"I am monogamous in all my relationships."

"Stosuję monogamię we wszystkich swoich związkach".

(Laughter)

(Śmiech)

We used to marry,

Dawniej braliśmy ślub,

and had sex for the first time.

potem po raz pierwszy uprawialiśmy seks.

But now we marry,

Teraz po ślubie

and we stop having sex with others.

przestajemy uprawiać seks z innymi.

The fact is that monogamy had nothing to do with love.

Faktem jest, że monogamia nie miała nic wspólnego z miłością.

Men relied on women's fidelity

Mężczyźni polegali na wierności kobiet,

in order to know whose children these are,

żeby było wiadomo, czyje są dzieci,

and who gets the cows when I die.

i komu zostawić krowy w spadku.

Now, everyone wants to know

Każdy chce wiedzieć,

what percentage of people cheat.

jaki procent ludzi zdradza.

I've been asked that question since I arrived at this conference.

Od przyjazdu na konferencję wciąż słyszę to pytanie.

(Laughter)

(Śmiech)

It applies to you.

Dotyczy to was.

But the definition of infidelity keeps on expanding:

Definicja zdrady poszerza się:

sexting, watching porn, staying secretly active on dating apps.

SMS-y o seksie, oglądanie pornografii, sekretne randkowanie w internecie.

So because there is no universally agreed-upon definition

Ponieważ nie ma nawet ogólnie przyjętej definicji tego,

of what even constitutes an infidelity,

co składa się na zdradę,

estimates vary widely, from 26 percent to 75 percent.

szacunkowe dane różnią się znacznie, od 26% do 75%.

But on top of it, we are walking contradictions.

Do tego jesteśmy chodzącymi sprzecznościami.

So 95 percent of us will say that it is terribly wrong

95% mówi, że stanowczo nie należy

for our partner to lie about having an affair,

okłamywać zdradzanego partnera,

but just about the same amount of us will say

ale tyle samo osób powie,

that that's exactly what we would do if we were having one.

że mając romans, na pewno by kłamali.

(Laughter)

(Śmiech)

Now, I like this definition of an affair --

Moja ulubiona definicja zdrady

it brings together the three key elements:

łączy trzy kluczowe elementy:

a secretive relationship, which is the core structure of an affair;

ukradkowy związek, co stanowi podstawę zdrady,

an emotional connection to one degree or another;

jakiś stopień więzi emocjonalnej

and a sexual alchemy.

i alchemię seksualną.

And alchemy is the key word here,

Alchemia jest tu słowem kluczowym,

because the erotic frisson is such that the kiss that you only imagine giving,

bo dreszcz erotyczny wyimaginowanego pocałunku

can be as powerful and as enchanting

ma moc i czar

as hours of actual lovemaking.

wielu godzin fizycznego kochania się.

As Marcel Proust said,

Jak powiedział Marcel Proust,

it's our imagination that is responsible for love, not the other person.

to nasza wyobraźnia odpowiada za miłość, a nie druga osoba.

So it's never been easier to cheat,

Zdrada nigdy nie była łatwiejsza,

and it's never been more difficult to keep a secret.

ale nigdy nie było trudniej utrzymać jej w tajemnicy.

And never has infidelity exacted such a psychological toll.

Nigdy też zdrada nie zbierała takiego żniwa psychicznego.

When marriage was an economic enterprise,

Gdy małżeństwo było przedsięwzięciem ekonomicznym,

infidelity threatened our economic security.

niewierność zagrażała bezpieczeństwu ekonomicznemu.

But now that marriage is a romantic arrangement,

W małżeństwie romantycznym

infidelity threatens our emotional security.

niewierność zagraża bezpieczeństwu emocjonalnemu.

Ironically, we used to turn to adultery --

Ironia polega na tym, że kiedyś uciekaliśmy się do cudzołóstwa,

that was the space where we sought pure love.

jako sfery poszukiwania czystej miłości.

But now that we seek love in marriage,

Gdy w małżeństwie szukamy miłości,

adultery destroys it.

cudzołóstwo ją niszczy.

Now, there are three ways that I think infidelity hurts differently today.

Zdrada rani dziś inaczej. Widzę trzy różnice.

We have a romantic ideal in which we turn to one person

Mamy romantyczny ideał, w którym od jednej osoby

to fulfill an endless list of needs:

oczekujemy zaspokojenia mnóstwa potrzeb:

to be my greatest lover, my best friend,

bądź najwspanialszym kochankiem, najlepszym przyjacielem,

the best parent, my trusted confidant,

najlepszym rodzicem, zaufanym powiernikiem,

my emotional companion, my intellectual equal.

towarzyszem emocjonalnym, partnerem intelektualnym.

And I am it: I'm chosen, I'm unique,

Mnie to też dotyczy: jestem wybrany, wyjątkowy.

I'm indispensable, I'm irreplaceable,

Jestem niezbędna i niezastąpiona,

I'm the one.

jestem tą jedyną.

And infidelity tells me I'm not.

Zdrada mówi mi, że nią nie jestem.

It is the ultimate betrayal.

To jest zdrada ostateczna.

Infidelity shatters the grand ambition of love.

Niewierność niszczy wielkie ambicje miłości.

But if throughout history, infidelity has always been painful,

Choć historycznie zdrada zawsze bolała,

today it is often traumatic,

dzisiaj bywa traumatyczna,

because it threatens our sense of self.

bo zagraża poczuciu własnego ja.

So my patient Fernando, he's plagued.

Fernando, mój pacjent, dręczy się.

He goes on: "I thought I knew my life.

"Myślałem, że znam własne życie.

I thought I knew who you were, who we were as a couple, who I was.

Myślałem, że wiem, kim jesteś, kim jesteśmy jako para, kim jestem.

Now, I question everything."

Teraz wszystko poddaję w wątpliwość".

Infidelity -- a violation of trust, a crisis of identity.

Zdrada to pogwałcenie zaufania, kryzys tożsamości.

"Can I ever trust you again?" he asks.

"Czy jeszcze kiedyś ci zaufam?" - pyta.

"Can I ever trust anyone again?"

Czy komukolwiek jeszcze zaufam?

And this is also what my patient Heather is telling me,

To samo mówi moja pacjentka Heather,

when she's talking to me about her story with Nick.

opowiadając historię swoją i Nicka.

Married, two kids.

Mężatka, dwójka dzieci,

Nick just left on a business trip,

Nick właśnie pojechał w delegację.

and Heather is playing on his iPad with the boys,

Heather gra z chłopcami na jego iPadzie,

when she sees a message appear on the screen:

gdy na ekranie pojawia się wiadomość.

"Can't wait to see you."

"Nie mogę się doczekać".

Strange, she thinks, we just saw each other.

Dziwne, myśli, dopiero się widzieliśmy.

And then another message:

Za chwilę następna wiadomość.

"Can't wait to hold you in my arms."

"Nie mogę się doczekać, żeby wziąć cię w ramiona".

And Heather realizes

Heather uświadamia sobie,

these are not for her.

że to nie do niej.

She also tells me that her father had affairs,

Mówi mi też, że jej ojciec romansował.

but her mother, she found one little receipt in the pocket,

Jej matka znalazła rachunek w kieszeni,

and a little bit of lipstick on the collar.

i ślady szminki na kołnierzu.

Heather, she goes digging,

Heather zaczyna kopać głębiej,

and she finds hundreds of messages,

znajduje setki wiadomości,

and photos exchanged and desires expressed.

zdjęcia, którymi się wymieniali, pragnienia, które wypowiadali.

The vivid details of Nick's two-year affair

Sugestywne szczegóły 2-letniego romansu Nicka

unfold in front of her in real time,

odsłaniają się przed nią w czasie rzeczywistym.

And it made me think:

Pomyślałam wtedy,

Affairs in the digital age are death by a thousand cuts.

że w erze cyfrowej zdrada to powolna śmierć tysiąca cięć.

But then we have another paradox that we're dealing with these days.

Mamy dzisiaj i inny paradoks.

Because of this romantic ideal,

Z powodu romantycznego ideału

we are relying on our partner's fidelity with a unique fervor.

wyjątkowo żarliwie polegamy na wierności partnera.

But we also have never been more inclined to stray,

Nigdy też nie byliśmy bardziej skłonni do zdrady.

and not because we have new desires today,

Nie dlatego, że mamy dziś nowe pragnienia,

but because we live in an era

ale przez panujące przyzwolenie

where we feel that we are entitled to pursue our desires,

dla dążenia za pragnieniami,

because this is the culture where I deserve to be happy.

kulturę, w której przysługuje szczęście.

And if we used to divorce because we were unhappy,

Kiedyś rozwodziliśmy się, bo byliśmy nieszczęśliwi,

today we divorce because we could be happier.

dziś rozwodzimy się, bo chcemy być bardziej szczęśliwi.

And if divorce carried all the shame,

Dawniej rozwód był wstydliwy,

today, choosing to stay when you can leave

dzisiaj pozostawanie w związku, kiedy można odejść,

is the new shame.

jest nowym wstydem.

So Heather, she can't talk to her friends

Heather nie rozmawia z przyjaciółmi,

because she's afraid that they will judge her for still loving Nick,

bo boi się, że osądzą ją za to, że nadal kocha Nicka.

and everywhere she turns, she gets the same advice:

Gdzie się nie zwróci, słyszy tę samą radę.

Leave him. Throw the dog on the curb.

Zostaw go. Wyrzuć sukinsyna na bruk.

And if the situation were reversed, Nick would be in the same situation.

W odwrotnej sytuacji Nick słyszałby to samo.

Staying is the new shame.

Pozostanie razem jest nowym wstydem.

So if we can divorce,

Skoro można wziąć rozwód,

why do we still have affairs?

dlaczego nadal zdradzamy?

Now, the typical assumption is that if someone cheats,

Zwykle zakładamy, że jeżeli zdradzasz,

either there's something wrong in your relationship or wrong with you.

coś jest nie tak ze związkiem albo z tobą.

But millions of people can't all be pathological.

Jednak miliony ludzi nie mogą być patologią.

The logic goes like this: If you have everything you need at home,

Logika mówi, że jeśli w domu niczego ci nie brakuje,

then there is no need to go looking elsewhere,

nie ma potrzeby szukania gdzie indziej,

assuming that there is such a thing as a perfect marriage

przy założeniu, że istnieje małżeństwo doskonałe,

that will inoculate us against wanderlust.

które zaszczepi nas przeciwko zamiłowaniu do włóczęgi.

But what if passion has a finite shelf life?

Ale jeśli namiętność ma ograniczony okres przydatności?

What if there are things that even a good relationship

Jeśli są rzeczy, których nawet dobry związek

can never provide?

nigdy nie zapewni?

If even happy people cheat,

Jeśli nawet szczęśliwi ludzie zdradzają,

what is it about?

o co tu chodzi?

The vast majority of people that I actually work with

Większość osób, z którymi pracuję,

are not at all chronic philanderers.

to nie nałogowi flirciarze.

They are often people who are deeply monogamous in their beliefs,

Często są to osoby głęboko wierzące w monogamię,

and at least for their partner.

przynajmniej dla swojego partnera.

But they find themselves in a conflict

Nagle znajdują się w konflikcie

between their values and their behavior.

między własnymi wartościami a zachowaniem.

They often are people who have actually been faithful for decades,

Kilkadziesiąt lat wierni swoim partnerom,

but one day they cross a line

pewnego dnia przekraczają granicę,

that they never thought they would cross,

której nigdy nie zamierzali przekroczyć,

and at the risk of losing everything.

ryzykując utratę wszystkiego.

But for a glimmer of what?

Dla chwili czego?

Affairs are an act of betrayal,

Romanse pozamałżeńskie są aktem zdrady,

and they are also an expression of longing and loss.

ale są także wyrazem tęsknoty i straty.

At the heart of an affair, you will often find

Sednem romansu jest często

a longing and a yearning for an emotional connection,

tęsknota i pragnienie więzi emocjonalnej,

for novelty, for freedom, for autonomy, for sexual intensity,

nowości, wolności, autonomii, intensywnej seksualności.

a wish to recapture lost parts of ourselves

pragnienie odzyskania utraconej części siebie

or an attempt to bring back vitality in the face of loss and tragedy.

albo próba przywrócenia witalności w obliczu straty i tragedii.

I'm thinking about another patient of mine, Priya,

Moja inna pacjentka, Priya,

who is blissfully married,

jest szczęśliwą mężatką,

loves her husband,

kocha męża

and would never want to hurt the man.

i nigdy nie chciała go zranić.

But she also tells me

Ale mówi mi też,

that she's always done what was expected of her:

że zawsze robiła to, czego od niej oczekiwano,

good girl, good wife, good mother,

grzeczna dziewczynka, dobra żona i matka,

taking care of her immigrant parents.

opiekująca się rodzicami-imigrantami.

Priya, she fell for the arborist who removed the tree from her yard

Priya straciła głowę dla arborysty, który usunął drzewo z ogrodu

after Hurricane Sandy.

po huraganie Sandy.

And with his truck and his tattoos, he's quite the opposite of her.

Z ciężarówką i tatuażami był jej dokładnym przeciwieństwem.

But at 47, Priya's affair is about the adolescence that she never had.

Dla 47-letniej Priyi ten romans to niezaznany wiek młodzieńczy.

And her story highlights for me that when we seek the gaze of another,

Jej historia podkreśla, że szukając czyjegoś spojrzenia,

it isn't always our partner that we are turning away from,

nie zawsze odwracamy się od naszego partnera,

but the person that we have ourselves become.

ale od osoby, którą się staliśmy.

And it isn't so much that we're looking for another person,

Nie chodzi o szukanie innej osoby,

as much as we are looking for another self.

raczej o szukanie innego siebie.

Now, all over the world,

Na całym świecie

there is one word that people who have affairs always tell me.

wszyscy zdradzający mówią mi to samo.

They feel alive.

Czują, że żyją.

And they often will tell me stories of recent losses --

Często opowiadają historię niedawnej straty,

of a parent who died,

śmierć rodzica,

and a friend that went too soon,

przyjaciel, który odszedł za wcześnie,

and bad news at the doctor.

złowroga diagnoza u lekarza,

Death and mortality often live in the shadow of an affair,

Śmierć i śmiertelność często żyją w cieniu zdrady,

because they raise these questions.

ponieważ budzą pytania.

Is this it? Is there more?

Czy to już wszystko? Czy jest coś więcej?

Am I going on for another 25 years like this?

Czy tak będzie przez kolejne 25 lat?

Will I ever feel that thing again?

Czy jeszcze kiedyś coś poczuję?

And it has led me to think that perhaps these questions

Doszłam do wniosku, że być może te pytania

are the ones that propel people to cross the line,

popychają ludzi do przekroczenia granicy,

and that some affairs are an attempt to beat back deadness,

a niektóre romanse są próbą pokonania martwoty,

in an antidote to death.

jak antidotum na śmierć.

And contrary to what you may think,

Wbrew temu, co możecie myśleć,

affairs are way less about sex, and a lot more about desire:

w zdradzie nie tyle chodzi o seks, co o pożądanie, pragnienie uwagi,

desire for attention, desire to feel special,

pragnienie poczucia się kimś szczególnym,

desire to feel important.

kimś ważnym.

And the very structure of an affair,

Sama struktura zdrady,

the fact that you can never have your lover,

nieosiągalność kochanka,

keeps you wanting.

wzmaga pragnienie.

That in itself is a desire machine,

To właśnie mechanizm pożądania,

because the incompleteness, the ambiguity,

bo niekompletność i dwuznaczność sprawia,

keeps you wanting that which you can't have.

że pragniesz tego, czego nie możesz mieć.

Now some of you probably think

Niektórzy pewnie myślą,

that affairs don't happen in open relationships,

że zdrada nie zdarza się w związkach otwartych,

but they do.

ale tak nie jest.

First of all, the conversation about monogamy is not the same

Po pierwsze, kwestia monogamii to nie to samo,

as the conversation about infidelity.

co kwestia niewierności.

But the fact is that it seems that even when we have

Wygląda na to, że nawet kiedy mamy

the freedom to have other sexual partners,

wolność posiadania innych partnerów seksualnych,

we still seem to be lured by the power of the forbidden,

nadal wabi nas moc zakazanego.

that if we do that which we are not supposed to do,

Naruszając zakazy, czujemy,

then we feel like we are really doing what we want to.

że naprawdę zaspokajamy pragnienia.

And I've also told quite a few of my patients

Mówię wielu pacjentom,

that if they could bring into their relationships

że gdyby wnieśli w swój związek

one tenth of the boldness, the imagination and the verve

1/10 odwagi, wyobraźni i energii,

that they put into their affairs,

jaką zaangażowali w zdradę,

they probably would never need to see me.

nie musieliby do mnie przychodzić.

(Laughter)

(Śmiech)

So how do we heal from an affair?

Jak uzdrowić zdradę?

Desire runs deep.

Pragnienia mają głębokie korzenie.

Betrayal runs deep.

Zdrada ma głębokie korzenie.

But it can be healed.

Ale można ją uleczyć.

And some affairs are death knells

Niektóre romanse pozamałżeńskie to dzwony pogrzebowe

for relationships that were already dying on the vine.

dla związków już umierających.

But others will jolt us into new possibilities.

Inne popchną nas ku nowym możliwościom.

The fact is, the majority of couples

W gruncie rzeczy większość par,

who have experienced affairs stay together.

które doświadczyły zdrady, zostaje razem.

But some of them will merely survive,

Niektóre zaledwie przetrwają,

and others will actually be able to turn a crisis into an opportunity.

inne zdołają przekształcić kryzys w szansę,

They'll be able to turn this into a generative experience.

zdołają zamienić ją w twórcze doświadczenie.

And I'm actually thinking even more so for the deceived partner,

Myślę, że nawet bardziej dla oszukanego partnera,

who will often say,

który często powie:

"You think I didn't want more?

"Uważasz, że ja nie chciałem więcej?

But I'm not the one who did it."

Ale nie ja to zrobiłem".

But now that the affair is exposed,

Po ujawnieniu zdrady

they, too, get to claim more,

oni też mogą domagać się więcej,

and they no longer have to uphold the status quo

nie muszą już utrzymywać status quo,

that may not have been working for them that well, either.

który i dla nich się nie sprawdził.

I've noticed that a lot of couples,

Obserwuję, że wiele par

in the immediate aftermath of an affair,

w następstwie zdrady

because of this new disorder that may actually lead to a new order,

wykorzystuje zaburzenie do ustalenia nowego porządku,

will have depths of conversations with honesty and openness

dzięki głębokim rozmowom, uczciwości i otwartości,

that they haven't had in decades.

jakiej nie mieli od dziesiątków lat.

And, partners who were sexually indifferent

Obojętni seksualnie partnerzy

find themselves suddenly so lustfully voracious,

nagle odkrywają zachłanne pożądanie,

they don't know where it's coming from.

którego źródła nie znają.

Something about the fear of loss will rekindle desire,

Lęk przed stratą ożywia pożądanie

and make way for an entirely new kind of truth.

i robi miejsce na nowy rodzaj prawdy.

So when an affair is exposed,

Więc kiedy zdrada wychodzi na jaw,

what are some of the specific things that couples can do?

co konkretnie może zrobić para?

We know from trauma that healing begins

W przypadku traumy uzdrowienie zaczyna się,

when the perpetrator acknowledges their wrongdoing.

gdy sprawca przyzna się do występku.

So for the partner who had the affair,

Dla partnera, który miał romans,

for Nick,

dla Nicka,

one thing is to end the affair,

jedna sprawa to zakończyć romans,

but the other is the essential, important act of expressing

ale druga to ważny, zasadniczy akt

guilt and remorse for hurting his wife.

wyrażenia winy i skruchy za krzywdę żony.

But the truth is

Prawda jest taka,

that I have noticed that quite a lot of people who have affairs

że dużo osób, które zdradziły

may feel terribly guilty for hurting their partner,

odczuwa potworną winę z powodu skrzywdzenia partnera,

but they don't feel guilty for the experience of the affair itself.

ale nie czują się winni z powodu samej zdrady.

And that distinction is important.

To rozróżnienie jest ważne.

And Nick, he needs to hold vigil for the relationship.

Nick musi stać na straży swojego związku.

He needs to become, for a while, the protector of the boundaries.

Na jakiś czas musi stać się obrońcą granic.

It's his responsibility to bring it up,

Ma obowiązek poruszyć ten temat,

because if he thinks about it,

bo jak się zastanowi, zrozumie,

he can relieve Heather from the obsession,

że pomoże złagodzić obsesję Heather

and from having to make sure that the affair isn't forgotten,

i jej starania, żeby zdrada nie poszła w niepamięć,

and that in itself begins to restore trust.

a to dopiero zacznie odbudowę zaufania.

But for Heather,

Heather

or deceived partners,

lub oszukani partnerzy muszą zrobić coś,

it is essential to do things that bring back a sense of self-worth,

co przywróci poczucie własnej wartości,

to surround oneself with love and with friends and activities

otoczyć się miłością, przyjaciółmi i zajęciami,

that give back joy and meaning and identity.

które przywrócą radość, sens i tożsamość.

But even more important,

Ale co ważniejsze,

is to curb the curiosity to mine for the sordid details --

które okiełznają chęć grzebania w plugawych szczegółach.

Where were you? Where did you do it?

Gdzie byliście? Gdzie to robiliście?

How often? Is she better than me in bed? --

Jak często? Czy jest lepsza w łóżku?

questions that only inflict more pain,

Pytania, które tylko zadają większy ból

and keep you awake at night.

i nie pozwalają zasnąć.

And instead, switch to what I call the investigative questions,

Lepiej przerzucić się na pytania, które nazywam śledczymi,

the ones that mine the meaning and the motives --

pytania, które wydobywają znaczenie i motywy.

What did this affair mean for you?

Co ten romans dla ciebie znaczył?

What were you able to express or experience there

Co pozwolił ci wyrazić lub czego doświadczyć,

that you could no longer do with me?

czego nie mogłeś już robić ze mną?

What was it like for you when you came home?

Jak się czułeś po powrocie do domu?

What is it about us that you value?

Co takiego cenisz w nas?

Are you pleased this is over?

Czy jesteś zadowolony, że tamto się skończyło?

Every affair will redefine a relationship,

Każda zdrada zmienia definicję związku

and every couple will determine

i każda para zdecyduje,

what the legacy of the affair will be.

jaka będzie spuścizna zdrady.

But affairs are here to stay, and they're not going away.

Zdrada nie przestanie istnieć.

And the dilemmas of love and desire,

Dylematy miłości i pożądania

they don't yield just simple answers of black and white and good and bad,

nie dają prostych odpowiedzi: białe, czarne, złe, dobre,

and victim and perpetrator.

ofiara i sprawca.

Betrayal in a relationship comes in many forms.

Zdrada w związku ma wiele postaci.

There are many ways that we betray our partner:

Zdradzamy partnera na wiele sposobów,

with contempt, with neglect,

pogardą, zaniedbaniem,

with indifference, with violence.

obojętnością, przemocą.

Sexual betrayal is only one way to hurt a partner.

Zdrada seksualna to tylko jeden sposób zranienia partnera.

In other words, the victim of an affair

Innymi słowy, ofiara zdrady

is not always the victim of the marriage.

nie zawsze jest ofiarą małżeństwa.

Now, you've listened to me,

Wysłuchaliście mnie

and I know what you're thinking:

i wiem, co sobie myślicie.

She has a French accent, she must be pro-affair.

Ma francuski akcent, na pewno popiera zdradę.

(Laughter)

(Śmiech)

So, you're wrong.

Mylicie się.

I am not French.

Nie jestem Francuzką.

(Laughter)

(Śmiech)

(Brawa)

(Applause)

And I'm not pro-affair.

I nie jestem za zdradą.

But because I think that good can come out of an affair,

Ale ponieważ uważam, że ze zdrady może wyniknąć coś dobrego,

I have often been asked this very strange question:

często słyszę bardzo dziwne pytanie.

Would I ever recommend it?

Czy poleciłabym zdradę?

Now, I would no more recommend you have an affair

Poleciłabym zdradę,

than I would recommend you have cancer,

tak samo jak polecałabym zachorowanie na raka,

and yet we know that people who have been ill

a jednak wiemy, że chorzy opowiadają

often talk about how their illness has yielded them a new perspective.

jak choroba dała im nową perspektywę.

The main question that I've been asked since I arrived at this conference

Odkąd przyjechałam na konferencję, często słyszę pytanie:

when I said I would talk about infidelity is, for or against?

skoro będę mówić o zdradzie - czy jestem za czy przeciw?

I said, "Yes."

Odpowiadam: "Tak".

(Laughter)

(Śmiech)

I look at affairs from a dual perspective:

Patrzę na zdradę z podwójnej perspektywy:

hurt and betrayal on one side,

krzywdy i zdrady z jednej strony,

growth and self-discovery on the other --

wzrostu i samoodkrywania z drugiej,

what it did to you, and what it meant for me.

co uczyniła tobie, a co znaczyła dla mnie.

And so when a couple comes to me in the aftermath of an affair

Kiedy przychodzi do mnie para

po świeżo ujawnionej zdradzie,

that has been revealed,

I will often tell them this:

często mówię:

Today in the West,

dzisiaj w zachodnim świecie

most of us are going to have two or three relationships

większość z nas będzie miała dwa albo trzy związki

or marriages,

lub małżeństwa,

and some of us are going to do it with the same person.

niektórzy z tą samą osobą.

Your first marriage is over.

Wasze pierwsze małżeństwo jest skończone.

Would you like to create a second one together?

Czy chcielibyście stworzyć razem drugie?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)