I'm not your inspiration, thank you very much | Stella Young

Tłumaczenie: Kornelia Szyszka Korekta: Weronika Pietrzak

I grew up in a very small country town

Dorastałam w małym mieście, w Wiktorii.

in Victoria.

I had a very normal, low-key kind of upbringing.

Moje dzieciństwo niczym się nie wyróżniało.

I went to school, I hung out with my friends,

Chodziłam do szkoły, spędzałam czas z koleżankami,

I fought with my younger sisters.

kłóciłam się z młodszymi siostrami.

It was all very normal.

Było bardzo normalnie.

And when I was 15, a member of my local community

Kiedy miałam 15 lat, członek lokalnej społeczności

approached my parents

przyszedł do moich rodziców

and wanted to nominate me

i chciał mnie nominować

for a community achievement award.

do nagrody za zasługi dla wspólnoty.

And my parents said, "Hm, that's really nice,

Rodzice powiedzieli: "To bardzo miłe,

but there's kind of one glaring problem with that.

ale jest pewien problem.

She hasn't actually achieved anything." (Laughter)

Ona niczego nie osiągnęła".

(Śmiech)

And they were right, you know.

Mieli rację.

I went to school, I got good marks,

Chodziłam do szkoły, dobrze się uczyłam.

I had a very low-key after school job

Miałam prostą pracę w salonie fryzjerskim mojej mamy.

in my mum's hairdressing salon,

and I spent a lot of time watching

Dużo czasu spędzałam na oglądaniu

"Buffy the Vampire Slayer" and "Dawson's Creek."

"Buffy, postrachu wampirów" i "Jeziora marzeń".

Yeah, I know. What a contradiction.

Skrajności, wiem.

But they were right, you know.

Mieli rację.

I wasn't doing anything that was out of the ordinary

Nie robiłam nic, co by mnie choć trochę wyróżniało.

at all.

I wasn't doing anything that could be considered an achievement

Nie robiłam nic szczególnego,

if you took disability out of the equation.

jeśli nie weźmiemy pod uwagę niepełnosprawności.

Years later, I was on my second teaching round

Kilka lat później byłam na praktykach

in a Melbourne high school,

w liceum w Melbourne.

and I was about 20 minutes into a year 11 legal studies class

Po 20 minutach prowadzenia zajęć z prawa,

when this boy put up his hand and said,

jeden z uczniów podniósł rękę i zapytał,

"Hey miss, when are you going to start doing your speech?"

kiedy zacznę przemowę.

And I said, "What speech?"

"Jaką przemowę?"

You know, I'd been talking them

Od 20 minut opowiadałam przecież o zniesławieniach.

about defamation law for a good 20 minutes.

And he said, "You know, like,

"No, przemowę motywacyjną.

your motivational speaking.

You know, when people in wheelchairs come to school,

Gdy ludzie na wózkach przyjeżdżają do szkoły,

they usually say, like, inspirational stuff?"

zwykle mówią te inspirujące rzeczy".

(Laughter)

(Śmiech)

"It's usually in the big hall."

"Zwykle mamy to w auli".

(Śmiech)

And that's when it dawned on me:

Wtedy zrozumiałam,

This kid had only ever experienced disabled people

że dla niego ludzie niepełnosprawni,

to jedynie przedmioty inspiracji.

as objects of inspiration.

We are not, to this kid --

To nie jego wina,

and it's not his fault, I mean,

that's true for many of us.

taki pogląd ma wielu z nas.

For lots of us, disabled people are not our teachers

Dla wielu niepełnosprawni nie są nauczycielami,

or our doctors or our manicurists.

lekarzami czy manikiurzystami.

We're not real people. We are there to inspire.

Nie jesteśmy prawdziwymi ludźmi, mamy inspirować.

And in fact, I am sitting on this stage

Tak naprawdę, jestem na tej scenie,

looking like I do in this wheelchair,

wyglądam jak wyglądam, na tym wózku

and you are probably kind of expecting me

i pewnie spodziewacie się,

to inspire you. Right? (Laughter)

że was jakoś zainspiruję, prawda?

(Śmiech)

Tak...

Yeah.

Well, ladies and gentlemen, I'm afraid

Cóż, panie i panowie, obawiam się,

I'm going to disappoint you dramatically.

że mocno was rozczaruję.

I am not here to inspire you.

Nie przyjechałam tu, żeby inspirować,

tylko żeby powiedzieć, że nas okłamywano

I am here to tell you that we have been lied to

about disability.

w sprawie niepełnosprawności.

Yeah, we've been sold the lie

Sprzedano nam kłamstwo, że niepełnosprawność

that disability is a Bad Thing, capital B, capital T.

to Zła Rzecz, przez wielkie Z i R.

It's a bad thing, and to live with a disability

To jest coś złego, a życie z nią czyni cię wyjątkowym.

makes you exceptional.

It's not a bad thing, and it doesn't

To nie jest nic złego

make you exceptional.

i nie czyni cię wyjątkowym.

And in the past few years, we've been able

Przez ostatnie lata

to propagate this lie even further

rozpowszechnialiśmy to kłamstwo

via social media.

przez portale społecznościowe.

You may have seen images like this one:

Pewnie widzieliście takie zdjęcia:

"The only disability in life is a bad attitude."

"Jedyna niepełnosprawność to złe nastawienie".

Or this one: "Your excuse is invalid." Indeed.

Lub to:

"Twoja wymówka kuleje".

Or this one: "Before you quit, try!"

Albo: "Spróbuj zanim się poddasz".

These are just a couple of examples,

To tylko kilka przykładów,

but there are a lot of these images out there.

ale jest ich bardzo wiele.

You know, you might have seen the one,

Mogliście widzieć ten, z małą dziewczynką bez rąk,

the little girl with no hands

drawing a picture with a pencil held in her mouth.

rysującą za pomocą ołówka trzymanego w buzi.

You might have seen a child running

Albo dziecko biegnące

on carbon fiber prosthetic legs.

dzięki protezom z włókna węglowego.

And these images,

Takie obrazki,

there are lots of them out there,

they are what we call inspiration porn.

a jest ich bardzo dużo,

nazywamy inspiracyjnym porno.

(Laughter)

(Śmiech)

Użyłam słowa "porno" celowo

And I use the term porn deliberately,

because they objectify one group of people

bo uprzedmiotawiają jedną grupę ludzi,

for the benefit of another group of people.

aby zadowolić inną.

So in this case, we're objectifying disabled people

W tym przypadku uprzedmiotawia się niepełnosprawnych,

for the benefit of nondisabled people.

na korzyść pełnosprawnych.

The purpose of these images

Celem tych zdjęć jest inspiracja, motywacja,

is to inspire you, to motivate you,

so that we can look at them

żebyśmy mogli spojrzeć na nie

and think, "Well, however bad my life is,

i pomyśleć: "Nieważne jak źle mi w życiu

it could be worse.

mogło być gorzej.

I could be that person."

Mógłbym być tą osobą".

But what if you are that person?

A co, jeśli nią jesteś?

I've lost count of the number of times that I've

Straciłam rachubę, ile razy

been approached by strangers

ktoś do mnie podchodził,

wanting to tell me that they think I'm brave

by powiedzieć, że jestem dzielna albo inspirująca,

or inspirational,

and this was long before my work

i to długo zanim moja praca,

had any kind of public profile.

zaczęła być bardziej widoczna.

They were just kind of congratulating me

To jakby gratulacje za to,

for managing to get up in the morning

że wstawałam każdego ranka

and remember my own name. (Laughter)

pamiętając jak się nazywam.

(Śmiech)

And it is objectifying.

To uprzedmiotawia.

These images, those images

Te obrazy uprzedmiotawiają osoby niepełnosprawne

objectify disabled people

for the benefit of nondisabled people.

na korzyść sprawnych.

They are there so that you can look at them

Są po to, by na nich patrzeć

and think that things aren't so bad for you,

i myśleć, że nie jest tak źle,

to put your worries into perspective.

by spojrzeć na własne problemy z innej perspektywy.

And life as a disabled person

Życie z ludzi niepełnosprawnych rzeczywiście jest dość trudne.

is actually somewhat difficult.

We do overcome some things.

Przezwyciężamy pewne sprawy,

But the things that we're overcoming

ale nie przezwyciężamy tego,

are not the things that you think they are.

o czym myślicie.

They are not things to do with our bodies.

Nie są to sprawy związane z naszym ciałem.

I use the term "disabled people" quite deliberately,

Celowo mówię "ludzie niepełnosprawni",

because I subscribe to what's called the social model of disability,

bo podpisuję się pod tak zwanym

społecznym wzorcem niepełnosprawności,

which tells us that we are more disabled

który mówi, że bardziej obezwładnia nas społeczeństwo, w którym żyjemy,

by the society that we live in

than by our bodies and our diagnoses.

niż nasze ciało czy diagnozy.

So I have lived in this body a long time.

Żyję w tym ciele długo.

I'm quite fond of it.

Całkiem je lubię.

It does the things that I need it to do,

Robi to, czego od niego wymagam,

and I've learned to use it to the best of its capacity

i nauczyłam się maksymalnie wykorzystywać jego możliwości,

just as you have,

podobnie jak wy.

and that's the thing about those kids in those pictures as well.

Dotyczy to też dzieci na tych zdjęciach.

They're not doing anything out of the ordinary.

Nie robią nic niezwykłego.

Używają swoich ciał najlepiej, jak potrafią.

They are just using their bodies

to the best of their capacity.

So is it really fair to objectify them

Czy należy więc uprzedmiotawiać je,

in the way that we do,

używając tych zdjęć?

to share those images?

People, when they say, "You're an inspiration,"

Kiedy ludzie mówią: "Jesteś inspiracją",

they mean it as a compliment.

mówią to jako komplement.

And I know why it happens.

Wiem, czemu tak się dzieje.

It's because of the lie, it's because we've been sold

To z powodu kłamstwa, które nam sprzedano,

this lie that disability makes you exceptional.

że niepełnosprawność czyni cię wyjątkowym.

And it honestly doesn't.

Wcale tak nie jest.

And I know what you're thinking.

You know, I'm up here bagging out inspiration,

Wiem, co myślicie.

Narzekam tu na inspirację,

and you're thinking, "Jeez, Stella,

a wy myślicie: "Stella, naprawdę

aren't you inspired sometimes by some things?"

nie zdarza ci się niczym inspirować?"

And the thing is, I am.

Owszem, zdarza się.

I learn from other disabled people all the time.

Uczę się od innych niepełnosprawnych cały czas.

I'm learning not that I am luckier than them, though.

Ale nie tego, że mam więcej szczęścia od nich,

I am learning that it's a genius idea

ale, na przykład, że to genialny pomysł,

to use a pair of barbecue tongs

by użyć szczypców do grilla,

to pick up things that you dropped. (Laughter)

by ponieść to, co się upuściło. (Śmiech)

I'm learning that nifty trick where you can charge

Albo, że można naładować telefon,

your mobile phone battery from your chair battery.

używając baterii od wózka.

Genius.

Genialne.

We are learning from each others' strength and endurance,

Czerpiemy z wzajemnej siły i wytrzymałości,

not against our bodies and our diagnoses,

nie przeciwko naszym ciałom czy diagnozom,

but against a world that exceptionalizes

ale przeciwko światu, który próbuje

robić z nas wyjątki i przedmioty.

and objectifies us.

I really think that this lie that we've been sold

Naprawdę myślę, że to kłamstwo na temat niepełnosprawności,

about disability is the greatest injustice.

jest wielką niesprawiedliwością.

It makes life hard for us.

Utrudnia nam życie.

And that quote, "The only disability in life

Ten cytat:

"Jedyną niepełnosprawnością jest złe podejście",

is a bad attitude,"

the reason that that's bullshit

powodem, dla którego to jest bzdura

is because it's just not true,

jest to, że to po protu nieprawda,

because of the social model of disability.

z powodu społecznego obrazu niepełnosprawności.

No amount of smiling at a flight of stairs

Nawet uporczywe uśmiechanie się do schodów,

has ever made it turn into a ramp.

nie zamieni ich w podjazd dla wózków.

Never. (Laughter) (Applause)

Nigdy. (Śmiech) (Brawa)

Smiling at a television screen

Uśmiechanie się do ekranu

isn't going to make closed captions appear

nie sprawi, że pojawią się napisy dla niesłyszących.

for people who are deaf.

No amount of standing in the middle of a bookshop

Nieważne, jak długo będziesz emanować

and radiating a positive attitude

optymizmem w księgarni,

is going to turn all those books into braille.

nie zamienisz wszystkich książek na Braille'a.

It's just not going to happen.

To się po prostu nie stanie.

I really want to live in a world

Naprawdę chcę mieszkać w świecie, w którym

where disability is not the exception, but the norm.

niepełnosprawność nie jest czymś wyjątkowym, jest po prostu zwyczajna.

I want to live in a world where a 15-year-old girl

Chcę żyć w świecie, gdzie 15-letnia dziewczyna,

sitting in her bedroom

siedząca w pokoju,

watching "Buffy the Vampire Slayer"

oglądająca "Buffy postrach wampirów"

isn't referred to as achieving anything

nie jest określana jako wyjątkowa,

because she's doing it sitting down.

bo robi to siedząc na wózku.

I want to live in a world

Chcę żyć w świecie,

where we don't have such low expectations

gdzie nie mamy tak niskiego mniemania

of disabled people

o ludziach niepełnosprawnych,

that we are congratulated for getting out of bed

że gratulujemy im, że wstali z łóżka

and remembering our own names in the morning.

i pamiętają jak się nazywają.

I want to live in a world where we value genuine achievement

Chcę żyć w świecie, gdzie doceniane są

prawdziwe osiągnięcia niepełnosprawnych.

for disabled people,

and I want to live in a world

Chcę żyć w świecie,

where a kid in year 11 in a Melbourne high school

gdzie chłopak w liceum w Melbourne

is not one bit surprised

nie jest zaskoczony, że jego nauczyciel jeździ na wózku.

that his new teacher is a wheelchair user.

Disability doesn't make you exceptional,

Niepełnosprawność nie czyni cię wyjątkowym,

but questioning what you think you know about it does.

ale kwestionowanie swojej wiedzy na ten temat tak.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)