Comics belong in the classroom | Gene Luen Yang

89,291 views ・ 2018-06-15

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Paul Vrancken Nagekeken door: Rik Delaet
00:12
When I was in the fifth grade,
0
12760
1456
Toen ik in groep zeven zat,
00:14
I bought an issue of "DC Comics Presents #57"
1
14240
4376
kocht ik een exemplaar van "DC Comics Presents #57"
00:18
off of a spinner rack at my local bookstore,
2
18640
2736
uit een boekstandaard in mijn plaatselijke boekwinkel
00:21
and that comic book changed my life.
3
21400
3696
en dat stripboek heeft mijn leven veranderd.
00:25
The combination of words and pictures did something inside my head
4
25120
3376
De combinatie van woorden en plaatjes deed iets in mijn hoofd
00:28
that had never been done before,
5
28520
1536
wat nog nooit gebeurd was.
00:30
and I immediately fell in love with the medium of comics.
6
30080
3696
Ik raakte op slag verliefd op het medium stripboek.
00:33
I became a voracious comic book reader,
7
33800
3176
Ik begon stripboeken te verslinden,
00:37
but I never brought them to school.
8
37000
1696
maar bracht ze nooit mee naar school.
00:38
Instinctively, I knew that comic books didn't belong in the classroom.
9
38720
5816
Instinctief wist ik dat stripboeken niet in het klaslokaal thuishoorden.
00:44
My parents definitely were not fans,
10
44560
2416
Mijn ouders waren beslist geen fan
00:47
and I was certain that my teachers wouldn't be either.
11
47000
3096
en ik wist zeker dat mijn leraren dat ook niet zouden zijn.
00:50
After all, they never used them to teach,
12
50120
2256
Ze gebruikten ze tenslotte nooit.
00:52
comic books and graphic novels were never allowed during silent sustained reading,
13
52400
3896
Stripboeken en beeldromans waren verboden tijdens de uurtjes stillezen
00:56
and they were never sold at our annual book fair.
14
56320
3496
en ze werden nooit verkocht bij onze jaarlijkse boekenbeurs.
00:59
Even so, I kept reading comics,
15
59840
2576
Toch bleef ik stripboeken lezen
01:02
and I even started making them.
16
62440
1616
en begon ze zelfs te maken.
01:04
Eventually I became a published cartoonist,
17
64080
3016
Tenslotte werd ik publicerend cartoonist
01:07
writing and drawing comic books for a living.
18
67120
2800
die stripboeken schreef en tekende en dat als broodwinning.
01:10
I also became a high school teacher.
19
70680
2256
Ik werd ook leraar voortgezet onderwijs.
01:12
This is where I taught:
20
72960
1296
Hier heb ik les gegeven:
01:14
Bishop O'Dowd High School in Oakland, California.
21
74280
2816
Bishop O'Dowd High School in Oakland, California.
01:17
I taught a little bit of math and a little bit of art,
22
77120
2536
Ik gaf wat les in wiskunde en kunst,
01:19
but mostly computer science,
23
79680
1376
maar gaf vooral computerles
01:21
and I was there for 17 years.
24
81080
2416
en deed dat daar 17 jaar.
01:23
When I was a brand new teacher,
25
83520
1856
Toen ik nog maar pas was begonnen,
01:25
I tried bringing comic books into my classroom.
26
85400
3136
probeerde ik stripboeken de klas in te krijgen.
01:28
I remember telling my students on the first day of every class
27
88560
3096
Ik weet nog dat ik mijn leerlingen op de eerste dag vertelde
01:31
that I was also a cartoonist.
28
91680
2096
dat ik ook cartoonist was.
01:33
It wasn't so much that I was planning to teach them with comics,
29
93800
3096
Ik plande het niet zo dat ik ze met stripboeken iets wilde leren;
01:36
it was more that I was hoping comics would make them think that I was cool.
30
96920
4016
eerder hoopte ik dat stripboeken ze lieten beseffen dat ik cool was.
01:40
(Laughter)
31
100960
1416
(Gelach)
01:42
I was wrong.
32
102400
1376
Fout.
01:43
This was the '90s,
33
103800
1976
Dit waren de jaren negentig
01:45
so comic books didn't have the cultural cachet that they do today.
34
105800
4296
en stripboeken hadden niet het culturele cachet van nu.
01:50
My students didn't think I was cool. They thought I was kind of a dork.
35
110120
3936
Leerlingen vonden niet dat ik cool was. Ze vonden me een sukkel.
01:54
And even worse, when stuff got hard in my class,
36
114080
2896
En nog erger, als de lessen stroever liepen,
01:57
they would use comic books as a way of distracting me.
37
117000
3296
gebruikten ze stripboeken als middel om me af te leiden.
02:00
They would raise their hands and ask me questions like,
38
120320
2616
Ze staken hun vinger op en stelden me vragen
02:02
"Mr. Yang, who do you think would win in a fight,
39
122960
2336
zoals: "Meneer Yang, wie wint het in een gevecht, denkt u?
02:05
Superman or the Hulk?"
40
125320
1256
Superman of de Hulk?"
02:06
(Laughter)
41
126600
1016
(Gelach)
02:07
I very quickly realized I had to keep my teaching and my cartooning separate.
42
127640
5056
Al snel besefte ik dat ik mijn lesgeven en cartoonwerk apart moest houden.
02:12
It seemed like my instincts in fifth grade were correct.
43
132720
3416
Alsof mijn instincten in groep zeven juist waren geweest.
02:16
Comic books didn't belong in the classroom.
44
136160
3040
Stripboeken hoorden niet thuis in het klaslokaal.
02:19
But again, I was wrong.
45
139800
1440
Maar weer had ik het fout.
02:21
A few years into my teaching career,
46
141800
2056
Na een paar jaar lesgeven,
02:23
I learned firsthand the educational potential of comics.
47
143880
4896
leerde ik uit de eerste hand het onderwijspotentieel van strips.
02:28
One semester, I was asked to sub for this Algebra 2 class.
48
148800
3536
In een semester vroeg men mij in te vallen voor een Algebra 2-klas.
02:32
I was asked to long-term sub it, and I said yes, but there was a problem.
49
152360
4296
Ze vroegen me voor een lange periode en ik zei ja, maar er was een probleem.
02:36
At the time, I was also the school's educational technologist,
50
156680
3696
In die tijd was ik ook de onderwijskundig technisch assistent van de school,
02:40
which meant every couple of weeks
51
160400
1896
wat betekende dat ik elke paar weken
02:42
I had to miss one or two periods of this Algebra 2 class
52
162320
3416
een of twee perioden in deze algebraklas zou uitvallen,
02:45
because I was in another classroom helping another teacher
53
165760
2816
omdat ik in een ander lokaal een andere leraar hielp
02:48
with a computer-related activity.
54
168600
2096
met een computergerelateerde activiteit.
02:50
For these Algebra 2 students, that was terrible.
55
170720
3136
Voor deze Algebra 2-leerlingen was dat verschrikkelijk.
02:53
I mean, having a long-term sub is bad enough,
56
173880
2616
Ik bedoel, een permanente invaller hebben is niet best,
02:56
but having a sub for your sub? That's the worst.
57
176520
3120
maar een invaller voor een invaller? Dat is wel heel erg.
03:00
In an effort to provide some sort of consistency for my students,
58
180360
3856
In een poging mijn leerlingen een zekere consistentie te geven,
03:04
I began videotaping myself giving lectures.
59
184240
2856
begon ik video's te maken van mijn eigen lessen.
03:07
I'd then give these videos to my sub to play for my students.
60
187120
3616
Die video’s gaf ik dan aan mijn invaller die ze aan mijn leerlingen liet zien.
03:10
I tried to make these videos as engaging as possible.
61
190760
4456
Ik probeerde deze video's zo leuk mogelijk te maken.
03:15
I even included these little special effects.
62
195240
2136
Ik voegde zelfs speciale effecten toe.
03:17
For instance, after I finished a problem on the board,
63
197400
2856
Zoals, als ik klaar was met een probleem op het bord,
03:20
I'd clap my hands,
64
200280
1616
klapte ik in mijn handen
03:21
and the board would magically erase.
65
201920
2416
en het magische bord veegde zichzelf uit.
03:24
(Laughter)
66
204360
1416
(Gelach)
03:25
I thought it was pretty awesome.
67
205800
1560
Ik dacht dat het te gek was.
03:28
I was pretty certain that my students would love it,
68
208160
2856
Ik was er zeker van dat mijn leerlingen het leuk vonden,
03:31
but I was wrong.
69
211040
1216
maar ik had het mis.
03:32
(Laughter)
70
212280
1376
(Gelach)
03:33
These video lectures were a disaster.
71
213680
2856
Deze videolessen waren een ramp.
03:36
I had students coming up to me and saying things like,
72
216560
2576
Studenten kwamen naar me toe en zeiden zoiets als:
03:39
"Mr. Yang, we thought you were boring in person,
73
219160
2256
"Meneer Yang, we dachten dat u saai was,
03:41
but on video, you are just unbearable."
74
221440
3456
maar op video bent u onuitstaanbaar."
03:44
(Laughter)
75
224920
1616
(Gelach)
03:46
So as a desperate second attempt, I began drawing these lectures as comics.
76
226560
5336
Als tweede wanhoopspoging begon ik deze lessen als strips te tekenen.
03:51
I'd do these very quickly with very little planning.
77
231920
2456
Ik deed dat heel snel, zonder veel planning.
03:54
I'd just take a sharpie, draw one panel after the other,
78
234400
2816
Ik nam een scherp potlood, tekende een plaatje en nog een,
03:57
figuring out what I wanted to say as I went.
79
237240
2696
om zo gaandeweg duidelijk te maken wat ik wilde zeggen.
03:59
These comics lectures would come out
80
239960
1736
Deze stripboeklessen werden ongeveer
04:01
to anywhere between four and six pages long,
81
241720
2096
tussen de vier en zes pagina's lang.
04:03
I'd xerox these, give them to my sub to hand to my students.
82
243840
4976
Ik kopieerde ze, gaf ze aan mijn invaller, die ze weer aan mijn leerlingen gaf.
04:08
And much to my surprise,
83
248840
2216
En tot mijn grote verbazing
04:11
these comics lectures were a hit.
84
251080
2816
werden deze stripboeklessen een hit.
04:13
My students would ask me to make these for them
85
253920
3536
Mijn leerlingen vroegen me om ze te maken
04:17
even when I could be there in person.
86
257480
2936
zelfs als ik er wel kon zijn.
04:20
It was like they liked cartoon me more than actual me.
87
260440
4096
Alsof ze mijn cartoons liever wilden hebben dan mijzelf.
04:24
(Laughter)
88
264560
2056
(Gelach)
04:26
This surprised me, because my students are part of a generation
89
266640
3696
Dit verbaasde me omdat mijn leerlingen deel zijn van een generatie
04:30
that was raised on screens,
90
270360
1895
die opgegroeid is met computerschermen,
04:32
so I thought for sure they would like learning from a screen
91
272279
3217
dus wist ik haast wel zeker dat ze het leren vanaf een scherm
04:35
better than learning from a page.
92
275520
2536
leuker vonden dan vanaf een pagina.
04:38
But when I talked to my students
93
278080
1656
Maar toen ik hen vroeg
04:39
about why they liked these comics lectures so much,
94
279760
3216
waarom ze deze stripboeklessen zo leuk vonden,
04:43
I began to understand the educational potential of comics.
95
283000
4376
begon ik te begrijpen wat het onderwijspotentieel van strips is.
04:47
First, unlike their math textbooks,
96
287400
2616
Anders dan hun wiskundeboeken
04:50
these comics lectures taught visually.
97
290040
2576
zijn deze stripboeklessen visueel.
04:52
Our students grow up in a visual culture,
98
292640
2816
Leerlingen groeien op in een visuele wereld
04:55
so they're used to taking in information that way.
99
295480
2736
en zijn er dus aan gewend zo informatie op te doen.
04:58
But unlike other visual narratives,
100
298240
2776
Maar in tegenstelling tot andere verhalen
05:01
like film or television or animation or video,
101
301040
4816
via film, televisie, animatie of video,
05:05
comics are what I call permanent.
102
305880
2856
zijn strips wat ik permanent noem.
05:08
In a comic, past, present and future all sit side by side on the same page.
103
308760
5656
In een stripverhaal liggen verleden, heden en toekomst naast elkaar op één pagina.
05:14
This means that the rate of information flow
104
314440
3416
Dat houdt in dat de snelheid van informatieoverdracht
05:17
is firmly in the hands of the reader.
105
317880
2720
helemaal in handen is van de lezer.
05:21
When my students didn't understand something in my comics lecture,
106
321560
4016
Als mijn leerlingen iets niet snapten in mijn stripboeklessen,
05:25
they could just reread that passage as quickly or as slowly as they needed.
107
325600
4216
konden ze die passage gewoon herlezen, zo snel of langzaam als nodig was.
05:29
It was like I was giving them a remote control over the information.
108
329840
3976
Alsof ik ze een afstandsbediening gaf ten behoeve van die informatie.
05:33
The same was not true of my video lectures,
109
333840
2896
Dit ging niet op voor mijn videolessen.
05:36
and it wasn't even true of my in-person lectures.
110
336760
2776
En helemaal niet voor mijn lessen in persoon.
05:39
When I speak, I deliver the information as quickly or slowly as I want.
111
339560
4736
Als ik spreek, geef ik de informatie zo snel of langzaam als ik wil.
05:44
So for certain students and certain kinds of information,
112
344320
3376
Voor bepaalde leerlingen en voor een bepaald soort informatie
05:47
these two aspects of the comics medium, its visual nature and its permanence,
113
347720
4936
zijn deze twee aspecten van stripverhalen --
visueel karakter en permanentie --
05:52
make it an incredibly powerful educational tool.
114
352680
3656
een ongelooflijk krachtig onderwijskundig hulpmiddel.
05:56
When I was teaching this Algebra 2 class,
115
356360
1976
Toen ik les gaf aan de Algebra 2-klas,
05:58
I was also working on my master's in education at Cal State East Bay.
116
358360
4216
werkte ik ook aan mijn master onderwijskunde aan Cal State East Bay.
06:02
And I was so intrigued by this experience that I had with these comics lectures
117
362600
4056
Ik was zo gefascineerd
door deze ervaring met stripboeklessen
06:06
that I decided to focus my final master's project on comics.
118
366680
5096
dat ik besloot mijn afsluitende masterproject op strips te richten.
06:11
I wanted to figure out why American educators
119
371800
2976
Ik probeerde erachter te komen waarom Amerikaanse leraren
06:14
have historically been so reluctant to use comic books in their classrooms.
120
374800
5216
historisch gezien zo hebben geaarzeld om stripboeken in de klas te gebruiken.
06:20
Here's what I discovered.
121
380040
2096
Dit is wat ik ontdekte.
06:22
Comic books first became a mass medium in the 1940s,
122
382160
2656
Stripboeken werden een massamedium in de jaren 40,
06:24
with millions of copies selling every month,
123
384840
2416
toen er per maand miljoenen van werden verkocht,
06:27
and educators back then took notice.
124
387280
2136
en dat bleef onder leraren niet onopgemerkt.
06:29
A lot of innovative teachers began bringing comics into their classrooms
125
389440
3976
Veel innovatieve leraren brachten stripboeken de klas in
06:33
to experiment.
126
393440
1336
om te experimenteren.
06:34
In 1944, the "Journal of Educational Sociology"
127
394800
3856
In 1944 wijdde het "Journal of Educational Sociology"
06:38
even devoted an entire issue to this topic.
128
398680
3576
een heel nummer aan dit onderwerp.
06:42
Things seemed to be progressing.
129
402280
2376
Het leek vooruit te gaan.
06:44
Teachers were starting to figure things out.
130
404680
2376
Leraren begonnen dingen uit te proberen.
06:47
But then along comes this guy.
131
407080
2296
En dan komt deze mijnheer langs:
06:49
This is child psychologist Dr. Fredric Wertham,
132
409400
3976
de kinderpsycholoog Dr. Fredric Wertham,
06:53
and in 1954, he wrote a book called "Seduction of the Innocent,"
133
413400
3936
die in 1954 een boek schreef: "De Verleiding van het Onschuldige".
06:57
where he argues that comic books cause juvenile delinquency.
134
417360
4536
Daarin beweert hij dat stripboeken jeugddelinquentie veroorzaken.
07:01
(Laughter)
135
421920
1056
(Gelach)
07:03
He was wrong.
136
423000
1616
Hij had het mis.
07:04
Now, Dr. Wertham was actually a pretty decent guy.
137
424640
2376
Dr. Wertham was best een fatsoenlijk iemand.
07:07
He spent most of his career working with juvenile delinquents,
138
427040
3056
Hij besteedde zijn carrière grotendeels aan jeugddelinquenten
07:10
and in his work he noticed that most of his clients read comic books.
139
430120
5216
en tijdens zijn werk merkte hij dat de meeste cliënten stripboeken lezen.
07:15
What Dr. Wertham failed to realize was in the 1940s and '50s,
140
435360
3736
Wat Dr. Wertham niet besefte, was dat in de jaren 40 en 50
07:19
almost every kid in America read comic books.
141
439120
4136
bijna elk kind in Amerika stripboeken las.
07:23
Dr. Wertham does a pretty dubious job of proving his case,
142
443280
3336
Dr. Wertham heeft op dubieuze wijze zijn zaak proberen te bewijzen,
07:26
but his book does inspire the Senate of the United States
143
446640
3336
maar zijn boek inspireert de Amerikaanse Senaat
07:30
to hold a series of hearings
144
450000
2096
tot een serie hoorzittingen
07:32
to see if in fact comic books caused juvenile delinquency.
145
452120
4000
om te zien of stripboeken inderdaad jeugddelinquentie veroorzaken.
07:36
These hearings lasted for almost two months.
146
456720
2736
Deze hoorzittingen duurden bijna twee maanden.
07:39
They ended inconclusively, but not before doing tremendous damage
147
459480
4496
Ze eindigden zonder conclusie, maar met enorme schade tot gevolg
07:44
to the reputation of comic books in the eyes of the American public.
148
464000
4176
aan de goede naam van stripboeken in de ogen van het Amerikaanse publiek.
07:48
After this, respectable American educators all backed away,
149
468200
4336
Hierna deinsden alle respectabele Amerikaanse leraren terug
07:52
and they stayed away for decades.
150
472560
1816
en bleven tientallen jaren weg.
07:54
It wasn't until the 1970s
151
474400
1456
Pas in de jaren 70
07:55
that a few brave souls started making their way back in.
152
475880
3456
keerden een paar moedige zielen terug.
07:59
And it really wasn't until pretty recently,
153
479360
2056
Pas kort geleden,
08:01
maybe the last decade or so,
154
481440
1696
de laatste tien jaar ongeveer,
08:03
that comics have seen more widespread acceptance
155
483160
2896
krijgen stripboeken weer een meer wijdverspreide acceptatie
08:06
among American educators.
156
486080
1776
bij Amerikaanse leraren.
08:07
Comic books and graphic novels are now finally making their way
157
487880
4136
Stripboeken en beeldromans zijn nu eindelijk weer terug te vinden
08:12
back into American classrooms
158
492040
1856
in de Amerikaanse klaslokalen.
08:13
and this is even happening at Bishop O'Dowd, where I used to teach.
159
493920
3816
Dit gebeurt zelfs op Bishop O'Dowd, waar ik heb les gegeven.
08:17
Mr. Smith, one of my former colleagues,
160
497760
1896
Mr. Smith, een van mijn ex-collega's,
08:19
uses Scott McCloud's "Understanding Comics"
161
499680
2936
gebruikt Scott McCloud's "Stripboeken Begrijpen"
08:22
in his literature and film class, because that book gives his students
162
502640
3976
in zijn letterkunde- en filmlessen, omdat dat boek zijn leerlingen
08:26
the language with which to discuss the relationship between words and images.
163
506640
5096
de taal aanreikt om de relatie tussen woord en beeld te bespreken.
08:31
Mr. Burns assigns a comics essay to his students every year.
164
511760
3896
Mr. Burns geeft zijn leerlingen elk jaar een opstel over strips op.
08:35
By asking his students to process a prose novel using images,
165
515680
3936
Hij vraagt zijn leerlingen een roman in proza te maken met behulp van beelden
08:39
Mr. Burns asks them to think deeply
166
519640
2536
en vraagt hen zo goed na te denken,
08:42
not just about the story
167
522200
1935
niet alleen over het verhaal zelf,
08:44
but also about how that story is told.
168
524159
3017
maar ook over hoe het verhaal verteld wordt.
08:47
And Ms. Murrock uses my own "American Born Chinese"
169
527200
3096
En Mw. Murrock gebruikt mijn eigen "American Born Chinese"
08:50
with her English 1 students.
170
530320
1776
voor haar Engels 1-leerlingen.
08:52
For her, graphic novels
171
532120
1616
Voor haar zijn beeldromans ideaal
08:53
are a great way of fulfilling a Common Core Standard.
172
533760
3776
voor een gemiddelde-score-standaard.
08:57
The Standard states that students ought to be able to analyze
173
537560
2896
Deze laat zien dat leerlingen in staat zijn om te analyseren
09:00
how visual elements contribute to the meaning, tone and beauty of a text.
174
540480
5720
hoe visuele elementen bijdragen tot betekenis, toon en schoonheid van teksten.
09:06
Over in the library, Ms. Counts has built a pretty impressive
175
546760
3216
In de bibliotheek heeft Mw. Counts een indrukwekkende
09:10
graphic novel collection for Bishop O'Dowd.
176
550000
2336
beeldromancollectie opgebouwd voor Bishop O'Dowd.
09:12
Now, Ms. Counts and all of her librarian colleagues
177
552360
3176
Mw. Counts en al haar collega's van de bibliotheek
09:15
have really been at the forefront of comics advocacy,
178
555560
3016
hebben in feite voorop gestaan bij het bevorderen van strips,
09:18
really since the early '80s, when a school library journal article
179
558600
3496
eigenlijk sinds begin 80'er jaren, toen een artikel over schoolbibliotheken
09:22
stated that the mere presence of graphic novels in the library
180
562120
4336
vermeldde dat alleen al de aanwezigheid van beeldromans in een bibliotheek
09:26
increased usage by about 80 percent
181
566480
2776
het gebruik ervan met 80% verhoogde
09:29
and increased the circulation of noncomics material
182
569280
4056
en de circulatie van niet-strip materiaal
09:33
by about 30 percent.
183
573360
1240
met 30% toenam.
09:35
Inspired by this renewed interest from American educators,
184
575240
3416
Geïnspireerd door de hernieuwde interesse van Amerikaanse leraren
09:38
American cartoonists are now producing more explicitly educational content
185
578680
4936
maken Amerikaanse cartoonisten nu meer puur onderwijskundige boeken
09:43
for the K-12 market than ever before.
186
583640
2696
voor basis- en middelbare school dan ooit.
09:46
A lot of this is directed at language arts,
187
586360
3176
Veel hiervan is gericht op taalvakken
09:49
but more and more comics and graphic novels
188
589560
2056
maar steeds meer stripboeken en beeldromans
09:51
are starting to tackle math and science topics.
189
591640
3496
pakken wiskundige en natuurkundige onderwerpen aan.
09:55
STEM comics graphics novels really are like this uncharted territory,
190
595160
4496
STEM-stripboeken en -beeldverhalen behoren tot dit onontgonnen gebied
09:59
ready to be explored.
191
599680
1440
dat ontdekt moet worden.
10:01
America is finally waking up to the fact
192
601920
2496
Amerika begint eindelijk in te zien
10:04
that comic books do not cause juvenile delinquency.
193
604440
4176
dat stripboeken geen jeugddelinquentie veroorzaken.
10:08
(Laughter)
194
608640
1016
(Gelach)
10:09
That they really do belong in every educator's toolkit.
195
609680
4176
Dat ze echt thuishoren
in de gereedschapskist van elke leraar.
10:13
There's no good reason to keep comic books and graphic novels
196
613880
3336
Er is geen reden om stripboeken en beeldverhalen
10:17
out of K-12 education.
197
617240
2056
uit het onderwijs te houden.
10:19
They teach visually,
198
619320
1656
Ze onderwijzen ons visueel
10:21
they give our students that remote control.
199
621000
2760
en geven onze leerlingen de afstandsbediening in handen.
10:24
The educational potential is there
200
624520
2696
Het onderwijspotentieel is er.
10:27
just waiting to be tapped
201
627240
1736
Het wacht om aangeboord te worden
10:29
by creative people like you.
202
629000
1680
door creatieve mensen als jullie.
10:31
Thank you.
203
631440
1216
Dank je wel.
10:32
(Applause)
204
632680
3080
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7