Comics belong in the classroom | Gene Luen Yang

88,490 views ・ 2018-06-15

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
ကျွန်တော် ပဥ္စမတန်းမှာတုန်းက
အနီးအနား စာအုပ်ဆိုင်တစ်ဆိုင်က ဆုံလည် စာအုပ်စင်ကနေ
“DC Comics Presents #57” တစ်အုပ်ကို ဝယ်ခဲ့ပြီး
00:12
When I was in the fifth grade,
0
12760
1456
ဒီရုပ်ပြက ကျွန်တော့ဘဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့တယ်။
00:14
I bought an issue of "DC Comics Presents #57"
1
14240
4376
စကားလုံးတွေနဲ့ ရုပ်ပုံတွေ ပေါင်းစပ်မှုက ကျွန်တော့ခေါင်းထဲမှာ အရင်က
00:18
off of a spinner rack at my local bookstore,
2
18640
2736
မလုပ်ဖူးတာတစ်ခုကို လုပ်ပေးပြီး
00:21
and that comic book changed my life.
3
21400
3696
ချက်ချင်းပဲ ရုပ်ပြ ကြားခံဆက်သွယ်ရေးကို နှစ်သက်သွားခဲ့တယ်။
00:25
The combination of words and pictures did something inside my head
4
25120
3376
ကျွန်တော်ဟာ အငမ်းမရ ရုပ်ပြဖတ်သူ တစ်ယောက် ဖြစ်လာခဲ့ပေမဲ့
00:28
that had never been done before,
5
28520
1536
တစ်ခါမှ ကျောင်းကို ယူမသွားခဲ့ဘူး။
00:30
and I immediately fell in love with the medium of comics.
6
30080
3696
ပင်ကိုစိတ်အရ ရုပ်ပြစာအုပ်တွေက စာသင်ခန်းနဲ့ မဆိုင်ဘူးလို့ သိခဲ့တယ်။
00:33
I became a voracious comic book reader,
7
33800
3176
ကျွန်တော့မိဘတွေက ဝါသနာအိုးတွေ မဟုတ်တာ ကျိန်းသေပြီး
00:37
but I never brought them to school.
8
37000
1696
00:38
Instinctively, I knew that comic books didn't belong in the classroom.
9
38720
5816
ဆရာတွေကလည်း ဟုတ်မှာမဟုတ်တာကို သေချာခဲ့တယ်။
နောက်ဆုံး ဒါတွေကို သင်ကြားဖို့ လုံးဝမသုံးဘဲ
ရုပ်ပြနဲ့ ဂရပ်ဖစ်ဝတ္ထုတွေကို တိတ်ဆိတ် စွဲနစ်တဲ့ စာဖတ်ချိန်မှာ လုံးဝ ခွင့်မပြုဘဲ
00:44
My parents definitely were not fans,
10
44560
2416
00:47
and I was certain that my teachers wouldn't be either.
11
47000
3096
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နှစ်စဥ် စာအုပ်ပွဲတော်မှာ တစ်ခါမှ မရောင်းခဲ့ဘူး။
00:50
After all, they never used them to teach,
12
50120
2256
ဒါတောင်မှ ကျွန်တော်ဟာ ရုပ်ပြတွေကို ဆက်ဖတ်နေခဲ့ပြီး
00:52
comic books and graphic novels were never allowed during silent sustained reading,
13
52400
3896
စပြီးတောင် ဖန်တီးခဲ့တယ်။
နောက်ဆုံး ကျွန်တော်ဟာ အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်းအတွက် ရုပ်ပြစာအုပ်တွေ
00:56
and they were never sold at our annual book fair.
14
56320
3496
ရေးသား ရေးဆွဲကာ ကာတွန်းဆရာ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
00:59
Even so, I kept reading comics,
15
59840
2576
01:02
and I even started making them.
16
62440
1616
အထက်တန်းပြဆရာလည်း ဖြစ်ခဲ့တယ်။
01:04
Eventually I became a published cartoonist,
17
64080
3016
ဒါက ကျွန်တော် စာသင်ခဲ့တဲ့
ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ Oakland က Bishop O’Dowd အထက်တန်းကျောင်းပါ။
01:07
writing and drawing comic books for a living.
18
67120
2800
သင်္ချာနည်းနည်းနဲ့ ပန်းချီ နည်းနည်း သင်ပေးပေမဲ့
01:10
I also became a high school teacher.
19
70680
2256
အများစုက ကွန်ပြူတာသိပ္ပံပါ။
01:12
This is where I taught:
20
72960
1296
အဲဒီမှာ ၁၇ နှစ် သင်ခဲ့တယ်။
01:14
Bishop O'Dowd High School in Oakland, California.
21
74280
2816
ဆရာ အသစ်စက်စက်ဖြစ်တုန်းက
စာသင်ခန်းထဲကို ရုပ်ပြစာအုပ်တွေ ယူလာဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။
01:17
I taught a little bit of math and a little bit of art,
22
77120
2536
01:19
but mostly computer science,
23
79680
1376
အတန်းတိုင်းရဲ့ ပထမဆုံးနေ့မှာ ကာတွန်းဆရာလည်းဖြစ်ခဲ့တာကို
01:21
and I was there for 17 years.
24
81080
2416
01:23
When I was a brand new teacher,
25
83520
1856
ကျောင်းသားတွေကို ပြောပြတာကို သတိရမိတယ်။
01:25
I tried bringing comic books into my classroom.
26
85400
3136
ကာတွန်းတွေနဲ့ သင်ပေးဖို့ သိပ်အများကြီး စီစဥ်မထားဘူး။
01:28
I remember telling my students on the first day of every class
27
88560
3096
ကာတွန်းတွေက ကျွန်တော့ကို မိုက်တယ်လို့ ထင်စေလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တာက ပိုပါတယ်။
01:31
that I was also a cartoonist.
28
91680
2096
(ရယ်သံများ)
01:33
It wasn't so much that I was planning to teach them with comics,
29
93800
3096
ကျွန်တော် မှားခဲ့တယ်။
ဒါက ၉၀ လွန် ခုနှစ်တွေဆိုတော့
01:36
it was more that I was hoping comics would make them think that I was cool.
30
96920
4016
ရုပ်ပြစာအုပ်တွေမှာ ဒီနေ့ခေတ်စားနေတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ဂုဏ်တွေ မရှိဘူး။
01:40
(Laughter)
31
100960
1416
ကျောင်းသားတွေက ကျွန်တော့ကို မိုက်တယ်လို့ မထင်ဘဲ အသုံးမကျတဲ့ကောင်လို့ ထင်ကြတာလေ။
01:42
I was wrong.
32
102400
1376
01:43
This was the '90s,
33
103800
1976
01:45
so comic books didn't have the cultural cachet that they do today.
34
105800
4296
ပိုတောင်ဆိုးတာက အတန်းထဲမှာ ကိစ္စတွေ ခက်လာတဲ့အခါ
သူတို့က အာရုံပြောင်းတဲ့နည်းလမ်းအဖြစ် ကာတွန်းစာအုပ်တွေကို သုံးတယ်။
01:50
My students didn't think I was cool. They thought I was kind of a dork.
35
110120
3936
သူတို့က လက်ကို မြှောက်ပြီး ဒီလို မေးခွန်းတွေ မေးကြတယ်၊
01:54
And even worse, when stuff got hard in my class,
36
114080
2896
“Mr. Yang တိုက်ပွဲမှာ ဘယ်သူနိုင်မယ်လို့ ထင်လဲ၊
Superman လား၊ Hulk လား။”
01:57
they would use comic books as a way of distracting me.
37
117000
3296
(ရယ်သံများ)
ကျွန်တော့်ရဲ့သင်ကြားမှုနဲ့ ကာတွန်းတွေကို သီးခြားခွဲရမယ်ဆိုတာ အမြန်သဘောပေါက်ခဲ့တယ်။
02:00
They would raise their hands and ask me questions like,
38
120320
2616
02:02
"Mr. Yang, who do you think would win in a fight,
39
122960
2336
ပဉ္စမတန်းက ကျွန်တော့်ရဲ့ ဗီဇက မှန်ကန်ပုံရတယ်။
02:05
Superman or the Hulk?"
40
125320
1256
02:06
(Laughter)
41
126600
1016
02:07
I very quickly realized I had to keep my teaching and my cartooning separate.
42
127640
5056
ရုပ်ပြစာအုပ်တွေက စာသင်ခန်းနဲ့ မဆိုင်ဘူးဆိုတာလေ။
ဒါပေမဲ့ ထပ်မှားပြန်တယ်။
02:12
It seemed like my instincts in fifth grade were correct.
43
132720
3416
သင်ကြားရေး အလုပ်မှာ နှစ်အနည်းငယ်ကြာတော့
ရုပ်ပြတွေရဲ့ ပညာရေးဆိုင်ရာ အလားအလာကို ကိုယ်တွေ့ သိလာခဲ့တယ်။
02:16
Comic books didn't belong in the classroom.
44
136160
3040
02:19
But again, I was wrong.
45
139800
1440
စာသင်နှစ်ဝက်မှာ အက္ခရာသင်္ချာ၂ အတန်းအတွက် ကျွန်တော့ကို အတန်းခွဲခိုင်းတယ်။
02:21
A few years into my teaching career,
46
141800
2056
02:23
I learned firsthand the educational potential of comics.
47
143880
4896
ရေရှည်ခွဲခိုင်းတော့ ကျွန်တော်က လက်ခံပေမဲ့ ပြဿနာတစ်ခုတော့ ရှိတယ်။
02:28
One semester, I was asked to sub for this Algebra 2 class.
48
148800
3536
အဲဒီအချိန်တုန်းက ကျွန်တော်က ကျောင်းရဲ့ ပညာရေး နည်းပညာရှင်ပါ။
ဆိုလိုတာက နှစ်ပတ် တစ်ကြိမ်
02:32
I was asked to long-term sub it, and I said yes, but there was a problem.
49
152360
4296
အက္ခရာသင်္ချာ၂ အတန်းကို တစ်ချိန်(သို့) နှစ်ချိန် လွတ်သွားဖို့ရှိတာက
02:36
At the time, I was also the school's educational technologist,
50
156680
3696
ကျွန်တော်က အခြားအခန်းမှာ အခြားဆရာကို ကွန်ပျူတာဆိုင်ရာ
02:40
which meant every couple of weeks
51
160400
1896
လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုအတွက် ကူညီနေလို့ပါ။
02:42
I had to miss one or two periods of this Algebra 2 class
52
162320
3416
အက္ခရာသင်္ချာ၂ ကျောင်းသားတွေအတွက် ဒါက ဆိုးပါတယ်။
02:45
because I was in another classroom helping another teacher
53
165760
2816
ဆိုလိုတာ ရေရှည်တန်းခွဲတစ်ခု ရှိတာကိုက ဆိုးလှပြီဆိုပေမဲ့
02:48
with a computer-related activity.
54
168600
2096
တန်းခွဲအတွက် တန်းခွဲတစ်ခုလား။ ဒါက အဆိုးဆုံးပါ၊။
02:50
For these Algebra 2 students, that was terrible.
55
170720
3136
ကျောင်းသားတွေ အတွက် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်ဖို့ ကြိုးပမ်းရာမှာ
02:53
I mean, having a long-term sub is bad enough,
56
173880
2616
ကိုယ်တိုင် ပို့ချချက်ပေးနေတဲ့ ဗီဒီယိုကို ရိုက်ကူးခဲ့တယ်။
02:56
but having a sub for your sub? That's the worst.
57
176520
3120
ဒီနောက် ကျောင်းသားတွေ ကစားဖို့ ဗီဒီယိုတွေကို လက်ထောက်ကို ပေးခဲ့တယ်။
03:00
In an effort to provide some sort of consistency for my students,
58
180360
3856
ဗီဒီယိုတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဆွဲဆောင်မှု ရှိအောင် ကြိုးစားဖန်တီးတယ်။
03:04
I began videotaping myself giving lectures.
59
184240
2856
ဒီအထူးပြုလုပ်ချက်လေးတွေတောင် ထည့်ခဲ့တယ်။
03:07
I'd then give these videos to my sub to play for my students.
60
187120
3616
ဥပမာ သင်ပုန်းပေါ်က ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ်ပြီးတဲ့အခါ
03:10
I tried to make these videos as engaging as possible.
61
190760
4456
ကျွန်တော် လက်ခုပ်တီးတော့
သင်ပုန်းက မှော်ဆန်ဆန် ဖျက်ပေးတယ်။
03:15
I even included these little special effects.
62
195240
2136
(ရယ်သံများ)
03:17
For instance, after I finished a problem on the board,
63
197400
2856
ဒါက အတော် အံံံ့ဩစရာလို့ ထင်မိတယ်။
ကျောင်းသားတွေ ကြိုက်ကြမှာပဲလို့ အတော်လေး သေချာနေခဲ့ပေမဲ့
03:20
I'd clap my hands,
64
200280
1616
03:21
and the board would magically erase.
65
201920
2416
ကျွန်တော် မှားခဲ့တာပါ။
(ရယ်သံများ)
03:24
(Laughter)
66
204360
1416
03:25
I thought it was pretty awesome.
67
205800
1560
ဒီဗီဒီယိုတွေက မစွံဘူးလေ။
03:28
I was pretty certain that my students would love it,
68
208160
2856
ကျောင်းသားတွေက ကျွန်တော့ဆီလာပြီး ဒီလိုမျိုး ပြောတယ်၊
“Mr. Yang ရေ၊ လူကိုယ်တိုင် ပျင်းစရာလို့
03:31
but I was wrong.
69
211040
1216
03:32
(Laughter)
70
212280
1376
ထင်ခဲ့ပေမဲ့ ဗီဒီယိုမှာ သည်းမခံနိုင်စရာပဲ”တဲ့။
03:33
These video lectures were a disaster.
71
213680
2856
03:36
I had students coming up to me and saying things like,
72
216560
2576
(ရယ်သံများ)
ဒီတော့ ကြံမိကြံရာ ဒုတိယ ကြိုးပမ်းမှုအနေဲ့ ပို့ချချက်တွေကို ရုပ်ပြတွေအဖြစ် စဆွဲတယ်။
03:39
"Mr. Yang, we thought you were boring in person,
73
219160
2256
03:41
but on video, you are just unbearable."
74
221440
3456
ဒါတွေကို နည်းနည်းလေး စီစဥ်ပြီး တက်သုတ်ရိုက်ခဲ့တာပါ။
03:44
(Laughter)
75
224920
1616
ပုံဆွဲတံတစ်ခုကို ယူပြီး ဆွဲရင်းနဲ့ ကျွန်တော်ပြောချင်တာကို
03:46
So as a desperate second attempt, I began drawing these lectures as comics.
76
226560
5336
မှန်းဆရင်း တစ်ကွက်ပြီး တစ်ကွက် ဆွဲတယ်။
03:51
I'd do these very quickly with very little planning.
77
231920
2456
ဒီရုပ်ပြ ပို့ချချက်တွေက စာမျက်နှာ
လေးရွက်နဲ့ ခြောက်ရွက်ကြားမှာရှိလိမ့်မယ်။
03:54
I'd just take a sharpie, draw one panel after the other,
78
234400
2816
ဒါတွေက ရိုက်ထုတ်ပြီး ကျောင်းသားတွေကို ဝေဖို့ လက်ထောက်ကို ပေးတယ်။
03:57
figuring out what I wanted to say as I went.
79
237240
2696
03:59
These comics lectures would come out
80
239960
1736
ကျွန်တော် အတော့ကို အံ့ဩသွားတာက
04:01
to anywhere between four and six pages long,
81
241720
2096
ဒီရုပ်ပြ ပို့ချချက်တွေက ပေါက်သွားတယ်။
04:03
I'd xerox these, give them to my sub to hand to my students.
82
243840
4976
ကျွန်တော် လူကိုယ်တိုင် ရှိနိုင်တဲ့အခါမှာတောင် သူတို့အတွက်
04:08
And much to my surprise,
83
248840
2216
ဒါတွေေကို လုပ်ပေးဖို့ ကျောင်းသားတွေက ပြောတယ်။
04:11
these comics lectures were a hit.
84
251080
2816
သူတို့က လူကိုယ်တိုင်ထက် ကာတွန်းကို ပိုကြိုက်တာမျိုးပါ။
04:13
My students would ask me to make these for them
85
253920
3536
(ရယ်သံများ)
04:17
even when I could be there in person.
86
257480
2936
အံ့သြမိတာက ကျောင်းသားတွေက ဖန်ပြင်ပေါ်မှာ ကြီးပြင်းလာတဲ့ မျိုးဆက်တစ်ခုရဲ့
04:20
It was like they liked cartoon me more than actual me.
87
260440
4096
အစိတ်အပိုင်းဖြစ်တာကြောင့်ပါ။
ဒါကြောင့် စာမျက်နှာတစ်ခုကနေထက် ဖန်သားပြင်ကနေ ပိုကောင်းကောင်း
04:24
(Laughter)
88
264560
2056
04:26
This surprised me, because my students are part of a generation
89
266640
3696
သင်ယူချင်တာလို့ အသေအချာ ထင်မိတယ်။
ဒါပေမဲ့ ရုပ်ပြ ပို့ချချက်တွေကို
04:30
that was raised on screens,
90
270360
1895
ဘာကြောင့် ဒီလောက်ကြိုက်တာလဲလို့ ကျောင်းသားတွေနဲ့ စကားပြောတဲ့အခါ
04:32
so I thought for sure they would like learning from a screen
91
272279
3217
ရုပ်ပြတွေရဲ့ ပညာရေးဆိုင်ရာ အလားအလာကို နားလည်လာတယ်။
04:35
better than learning from a page.
92
275520
2536
04:38
But when I talked to my students
93
278080
1656
ပထဆုံး သူတို့ရဲ့ သင်္ချာ ဖတ်စာအုပ်တွေနဲ့မတူဘဲ
04:39
about why they liked these comics lectures so much,
94
279760
3216
ဒီရုပ်ပြသင်ခန်းစာတွေက အမြင်အာရုံနဲ့ သင်ကြားပေးတယ်။
04:43
I began to understand the educational potential of comics.
95
283000
4376
ကျောင်းသားတွေက အမြင်အာရုံ ယဉ်ကျေးမှုမှာ ကြီးပြင်းလာတော့
သူတို့ဟာ ဒီနည်းနဲ့ သတင်းအချက်အလက် ရယူတာ အကျင့်ပါနေတယ်။
04:47
First, unlike their math textbooks,
96
287400
2616
ဒါပေမဲ့ ရုပ်ရှင်၊ရုပ်သံ၊ ကာတွန်း(သို့) ဗီဒီယိုလို
04:50
these comics lectures taught visually.
97
290040
2576
04:52
Our students grow up in a visual culture,
98
292640
2816
အခြား အမြင်ပိုင်း ဇာတ်ကြောင်းတွေနဲ့ မတူဘဲ
04:55
so they're used to taking in information that way.
99
295480
2736
ရုပ်ပြဟာ ကျွန်တော်တို့ ခေါ်တဲ့ တည်မြဲမှုပါ။
04:58
But unlike other visual narratives,
100
298240
2776
ရုပ်ပြတစ်ခုမှာ အတိတ်၊ပစ္စုပ္ပန်နဲ့အနာဂတ်ဟာ တစ်မျက်နှာတည်းမှာ ဘေးချင်းကပ်ထိုင်နေတယ်။
05:01
like film or television or animation or video,
101
301040
4816
05:05
comics are what I call permanent.
102
305880
2856
ဆိုလိုတာက သတင်းစီးဆင်းမှုနှုန်းဟာ
05:08
In a comic, past, present and future all sit side by side on the same page.
103
308760
5656
စာဖတ်သူလက်ထဲမှာ အခိုင်အမာ ရှိနေတာပါ။
ရုပ်ပြ ပို့ချချက်တွေမှာ ကျောင်းသားတွေ တစ်စုံတစ်ခုကို နားမလည်တဲ့အခါ
05:14
This means that the rate of information flow
104
314440
3416
05:17
is firmly in the hands of the reader.
105
317880
2720
သူတို့ဟာ လိုအပ်သလို မြန်မြန် သို့မဟုတ် ဖြည်းဖြည်း ဒီစာပိုဒ်ကို ပြန်ဖတ်နိုင်တယ်။
05:21
When my students didn't understand something in my comics lecture,
106
321560
4016
ဒါက သတင်းအချက်အလက်အပေါ်မှာ အဝေးထိန်းခလုတ် သူတို့ကို ပေးနေသလိုပါ။
05:25
they could just reread that passage as quickly or as slowly as they needed.
107
325600
4216
ကျွန်တော့ရဲ့ဗီဒီယို ပို့ချချက်တွေနဲ့ လူကိုယ်တိုင်
ပို့ချချက်တွေမှာတောင် အလားတူ မဟုတ်ဘူးလေ။
05:29
It was like I was giving them a remote control over the information.
108
329840
3976
စကားပြောတဲ့အခါ အချက်အလက်တွေကို မြန်မြန် (သို့) ဖြည်းဖြည်း လိုချင်သလို ပို့ပေးတယ်။
05:33
The same was not true of my video lectures,
109
333840
2896
ဒါကြောင့် တချို့ ကျောင်းသားတွေနဲ့ တချို့ အချက်အလက်တွေအတွက်
05:36
and it wasn't even true of my in-person lectures.
110
336760
2776
05:39
When I speak, I deliver the information as quickly or slowly as I want.
111
339560
4736
ရုပ်ပြကြားခံရဲံ ဒီအသွင်အပြင်နှစ်ခု၊ ၎င်းရဲ့ အမြင်သဘာဝနှင့် ၎င်းရဲ့ တည်မြဲမှုဟာ
05:44
So for certain students and certain kinds of information,
112
344320
3376
မယုံနိုင်အောင် အစွမ်းထက်တဲ့ ပညာရေးကိရိယာတစ်ခု ဖြစ်လာစေတယ်။
05:47
these two aspects of the comics medium, its visual nature and its permanence,
113
347720
4936
အက္ခရာသင်္ချာ ၂ အတန်းကို သင်နေတုန်းက
Cal State East Bay မှာ ကျွန်တော့်ရဲ့ ပညာရေး မဟာဘွဲ့ကို လုပ်နေတုန်းပါ။
05:52
make it an incredibly powerful educational tool.
114
352680
3656
ဒီရုပ်ပြ ပို့ချချက်တွေနဲ့ ကြုံခဲ့ရတဲ့ အတွေ့အကြုံကို ကျွန်တော်အလွန်စိတ်ဝင်စားပြီး
05:56
When I was teaching this Algebra 2 class,
115
356360
1976
05:58
I was also working on my master's in education at Cal State East Bay.
116
358360
4216
ရုပ်ပြအကြောင်း နောက်ဆုံး မဟာ ပရောဂျက်ကို အာရုံစိုက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။
06:02
And I was so intrigued by this experience that I had with these comics lectures
117
362600
4056
သမိုင်းအရ အမေရိကန်ပညာရေးသမားတွေဟာ စာသင်ခန်းတွေမှာ ရုပ်ပြတွေကို
06:06
that I decided to focus my final master's project on comics.
118
366680
5096
အသုံးပြုဖို့ ဘာကြောင့် ဒီလောက်တွန့်ဆုတ် ကြလဲဆိုတာကို အဖြေရှာကြည့်ချင်ခဲ့တယ်။
06:11
I wanted to figure out why American educators
119
371800
2976
ဒါက ကျွန်တော် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
ရုပ်ပြတွေဟာ ၁၉၄၀ နှစ်တွေမှာ ပထမဆုံး လူထုဆက်သွယ်ရေး
06:14
have historically been so reluctant to use comic books in their classrooms.
120
374800
5216
ဖြစ်လာကာ လစဉ် အုပ်ရေသန်းချီရောင်းချခဲ့ရတာကို
အဲဒီတုန်းက ပညာရေးသမားတွေက သတိပြုမိခဲ့သည်။
06:20
Here's what I discovered.
121
380040
2096
ဆန်းသစ်တီထွင်တဲ့ ဆရာအများအပြားက စမ်းသပ်ဖို့ သူတို့ရဲ့စာသင်ခန်းတွေထဲကို
06:22
Comic books first became a mass medium in the 1940s,
122
382160
2656
06:24
with millions of copies selling every month,
123
384840
2416
ရုပ်ပြတွေကို စတင်ယူလာကြတယ်။
၁၉၄၄ ခုနှစ်မှာ “Journal of Educational Sociology” က ဒီအကြောင်းအရာအတွက်
06:27
and educators back then took notice.
124
387280
2136
06:29
A lot of innovative teachers began bringing comics into their classrooms
125
389440
3976
တစ်စောင်လုံးကိုတောင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့တယ်။
06:33
to experiment.
126
393440
1336
အခြေအနေတွေက တိုးတက်နေပုံပဲ။
06:34
In 1944, the "Journal of Educational Sociology"
127
394800
3856
ဆရာတွေက ကိစ္စတွေကို စတင် တွေးတောလာကြတယ်။
06:38
even devoted an entire issue to this topic.
128
398680
3576
ဒါ​ပေမဲ့ နောက်တော့ ဒီ​လူ​ပါလာတယ်။
ကလေးစိတ်ပညာရှင် ဒေါက်တာ Fredric Wertham ပါ။
06:42
Things seemed to be progressing.
129
402280
2376
06:44
Teachers were starting to figure things out.
130
404680
2376
၁၉၅၄ ခုနှစ်မှာ“Seduction of the Innocent” လို့ခေါ်တဲ့ စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့တယ်။
06:47
But then along comes this guy.
131
407080
2296
သူက ရုပ်ပြစာအုပ်တွေဟာ လူငယ် အကျင့်ပျက်မှု ကိုဖြစ်စေတယ်လို့ စောဒကတက်ခဲ့တယ်။
06:49
This is child psychologist Dr. Fredric Wertham,
132
409400
3976
06:53
and in 1954, he wrote a book called "Seduction of the Innocent,"
133
413400
3936
(ရယ်သံများ)
သူ မှားခဲ့တာပါ။
ကဲ ဒေါက်တာ Wertham က တကယ်ကို တော်တဲ့လူပါ။
06:57
where he argues that comic books cause juvenile delinquency.
134
417360
4536
သူ့လုပ်သက်အများစုကို ဆိုးသွမ်း လူငယ်တွေနဲ့ တွဲလုပ်ကာ ကုန်ဆုံးပြီး
07:01
(Laughter)
135
421920
1056
သူ့အလုပ်မှာ အမှုသည်အများစုက ရုပ်ပြ စာအုပ်တွေ ဖတ်တာကို သတိပြုမိခဲ့တယ်။
07:03
He was wrong.
136
423000
1616
07:04
Now, Dr. Wertham was actually a pretty decent guy.
137
424640
2376
ဒေါက်တာ Wertham နားမလည်ခဲ့တာက ၁၉၄၀ နဲ့ ၅၀ နှစ်တွေမှာ
07:07
He spent most of his career working with juvenile delinquents,
138
427040
3056
07:10
and in his work he noticed that most of his clients read comic books.
139
430120
5216
အမေရိကမှာရှိတဲ့ ကလေးတိုင်းလိုလိုဟာ ရုပ်ပြစာအုပ်တွေဖတ်တယ်ဆိုတာပါ။
ဒေါက်တာ Wertham က သူ့အမှုကို သက်သေပြတဲ့ သံသယ၀င်စရာ အလုပ်ကို လုပ်နေပေမဲ့
07:15
What Dr. Wertham failed to realize was in the 1940s and '50s,
140
435360
3736
တကယ်တမ်း ရုပ်ပြစာအုပ်တွေက လူငယ်အကျင့်ပျက်မှုကို ဖြစ်စေလားဆိုတာ
07:19
almost every kid in America read comic books.
141
439120
4136
သိရှိဖို့ သူ့စာအုပ်က
07:23
Dr. Wertham does a pretty dubious job of proving his case,
142
443280
3336
အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်ကို ကြားနာပွဲတွေ ဆက်တိုက်ကျင်းပဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးတယ်။
07:26
but his book does inspire the Senate of the United States
143
446640
3336
ဒီကြားနာမှုတွေက နှစ်လနီးပါးကြာတယ်။
07:30
to hold a series of hearings
144
450000
2096
ကြားနာမှုတွေက မရေမရာနဲ့ ပြီးဆုံးသွားပေမဲ့ အမေရိကန်လူထုရဲ့အမြင်မှာ
07:32
to see if in fact comic books caused juvenile delinquency.
145
452120
4000
ရုပ်ပြစာအုပ်တွေရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ကြီးမားစွာ ထိခိုက်စေပြီးနောက်မှာပါ။
07:36
These hearings lasted for almost two months.
146
456720
2736
07:39
They ended inconclusively, but not before doing tremendous damage
147
459480
4496
ဒီနောက်ပိုင်း လေးစားထိုက်တဲ့ အမေရိကန် ပညာရေးသမား အားလုံးက နောက်ဆုတ်သွားပြီး
07:44
to the reputation of comic books in the eyes of the American public.
148
464000
4176
ရုပ်ပြတွေဟာ ဆယ်စုနှစ်ချီ ဝေးနေခဲ့တယ်။
၁၉၇၀ နှစ်တွေရောက်မှပဲ
သတ္တိရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့တယ်။
07:48
After this, respectable American educators all backed away,
149
468200
4336
ရုပ်ပြတွေကို အမေရိကန်
07:52
and they stayed away for decades.
150
472560
1816
ပညာရေးသမားတွေကြားမှာ
07:54
It wasn't until the 1970s
151
474400
1456
ပိုကျယ်ပြန့်စွာ လက်ခံတာကို မြင်တွေ့ရတာက လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်
07:55
that a few brave souls started making their way back in.
152
475880
3456
တစ်ခုလောက်ကဆိုတော့ သိပ်မကြာသေးဘူး။
07:59
And it really wasn't until pretty recently,
153
479360
2056
ရုပ်ပြစာအုပ်တွေနဲ့ ဂရပ်ဖစ်ဝတ္ထုတွေဟာ ယခု နောက်ဆုံးတော့ အမေရိကန်စာသင်ခန်းတွေေဆီ
08:01
maybe the last decade or so,
154
481440
1696
08:03
that comics have seen more widespread acceptance
155
483160
2896
ပြန်လည်ရောက်လာနေပြီး
ကျွန်တော် သင်ဖူးတဲ့ Bishop O’Dowd မှာတောင် ဖြစ်နေပါတယ်။
08:06
among American educators.
156
486080
1776
08:07
Comic books and graphic novels are now finally making their way
157
487880
4136
လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ဟောင်း Mr. Smith က
Scott McCloud ရဲ့ “Understanding Comics” ကို
08:12
back into American classrooms
158
492040
1856
08:13
and this is even happening at Bishop O'Dowd, where I used to teach.
159
493920
3816
သူ့ရဲ့ စာပေနဲ့ ရုပ်ရှင်သင်တန်းမှာ သုံးတာက ဒီစာအုပ်က ကျောင်းသားတွေကို စကားလုံးတွေနဲ့
08:17
Mr. Smith, one of my former colleagues,
160
497760
1896
ရုပ်ပုံတွေကြားက ဆက်နွယ်မှုကို ဆွေးနွေးဖို့ ဘာသာစကားကို ပေးတာကြောင့်ပါ။
08:19
uses Scott McCloud's "Understanding Comics"
161
499680
2936
08:22
in his literature and film class, because that book gives his students
162
502640
3976
Mr. Burns က သူ့ကျောင်းသားတွေကို နှစ်တိုင်း ရုပ်ပြစာစီစာကုံး ရေးခိုင်းတယ်။
08:26
the language with which to discuss the relationship between words and images.
163
506640
5096
ကျောင်းသားတွေကို ရုပ်ပုံတွေကို အသုံးပြုကာ စကားပြေဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ကို ရေးခိုင်းတာကနေ
08:31
Mr. Burns assigns a comics essay to his students every year.
164
511760
3896
Mr. Burns က ဇာတ်လမ်းအကြောင်းသာမက
ဇာတ်လမ်းကို ပြောထားပုံကိုပါ
08:35
By asking his students to process a prose novel using images,
165
515680
3936
လေးလေးနက်နက် တွေးခိုင်းတယ်။
Ms. Murrock သူ့ရဲ့ အင်္ဂလိပ် ၁ ကျောင်းသားတွေနဲံ ကျွန်တော့ရဲ့
08:39
Mr. Burns asks them to think deeply
166
519640
2536
“American Born Chinese” ကို သုံးတယ်။
08:42
not just about the story
167
522200
1935
သူ့အတွက်တော့ ဂရပ်ဖစ်ဝတ္ထုတွေဟာ
08:44
but also about how that story is told.
168
524159
3017
Common Core Standard တစ်ခုကို ဖြည့်ဆည်းဖို့ နည်းလမ်းကောင်းတစ်ခုပါ။
08:47
And Ms. Murrock uses my own "American Born Chinese"
169
527200
3096
အမြင်ပိုင်း အရိပ်အယောင်တွေက စာသားတစ်ခုရဲ့အဓိပ္ပါယ်၊လေသံနဲ့
08:50
with her English 1 students.
170
530320
1776
အလှပအပကို ထောက်ပံ့ပုံကို ကျောင်းသားတွေ သရုပ်ခွဲနိုင်သင့်တယ်လို့ စံက ဖော်ပြထားတယ်။
08:52
For her, graphic novels
171
532120
1616
08:53
are a great way of fulfilling a Common Core Standard.
172
533760
3776
08:57
The Standard states that students ought to be able to analyze
173
537560
2896
စာကြည့်တိုက်ထဲမှာ Ms. Counts က Bishop O’Dowd အတွက် အတော်လေး
09:00
how visual elements contribute to the meaning, tone and beauty of a text.
174
540480
5720
အထင်ကြီးစရာ ဂရပ်ဖစ် ဝတ္ထုတစ်စုကို စီစဥ်ထားတယ်။
Ms. Counts နဲ့ သူ့ရဲ့ စာကြည့်တိုက်မှူး လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက် အားလုံးဟာ
09:06
Over in the library, Ms. Counts has built a pretty impressive
175
546760
3216
ရုပ်ပြတွေကို ထောက်ခံမှုရဲ့ ရှေ့တန်းမှာ ရောက်ရှိနေပါပြီ။
09:10
graphic novel collection for Bishop O'Dowd.
176
550000
2336
၈၀ နှစ်လွန် အစောပိုင်းကတည်းက စာကြည့်တိုက်မှာ ဂရပ်ဖစ် ဝတ္ထုတွေ ရှိနေရုံက
09:12
Now, Ms. Counts and all of her librarian colleagues
177
552360
3176
သုံးစွဲမှုကို ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တိုးစေပြိး ရုပ်ပြမဟုတ်တာတွေ ထုတ်ဝေမှုက
09:15
have really been at the forefront of comics advocacy,
178
555560
3016
၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တိုးခဲ့တယ်လို့
09:18
really since the early '80s, when a school library journal article
179
558600
3496
ကျောင်းစာကြည့်တိုက် စာစောင်ဆောင်းပါးမှာ
09:22
stated that the mere presence of graphic novels in the library
180
562120
4336
ဖော်ပြစဥ်ကပါ။
09:26
increased usage by about 80 percent
181
566480
2776
အမေရိကန် ပညာရေးသမားတွေဆီက တစ်ဖန် စိတ်ဝင်စားမှု စေ့ဆော်မှုကြောင့်
09:29
and increased the circulation of noncomics material
182
569280
4056
အခုဆို အမေရိကန် ကာတွန်းသမားတွေဟာ K-12 စျေးကွက်အတွက် အရင်ကထက်
09:33
by about 30 percent.
183
573360
1240
09:35
Inspired by this renewed interest from American educators,
184
575240
3416
ပိုရှင်းလင်းစွာ ထုတ်လုပ်နေတယ်။
ဒါအတော်များများက ဘာသာစကား အတတ်တွေကို ဦးတည်ပေမဲ့
09:38
American cartoonists are now producing more explicitly educational content
185
578680
4936
ပိုများလာတဲ့ ရုပ်ပြတွေ၊ ဂရပ်ဖစ် ဝတ္ထုတွေက
09:43
for the K-12 market than ever before.
186
583640
2696
သင်္ချာနဲ့ သိပ္ပံ အကြောင်းအရာတွေကို စတင်ကိုင်တွယ်လာနေတယ်။
09:46
A lot of this is directed at language arts,
187
586360
3176
STEM ရုပ်ပြ ဂရပ်ဖစ် ဝတ္ထုတွေဟာ စူးစမ်း ခံဖို့ အသင့်ဖြစ်နေတဲ့ မြေပုံမှာမပါတဲ့
09:49
but more and more comics and graphic novels
188
589560
2056
09:51
are starting to tackle math and science topics.
189
591640
3496
နယ်မြေလိုမျိုးပါ။
နောက်ဆုံးတော့ အမေေရိကဟာ
09:55
STEM comics graphics novels really are like this uncharted territory,
190
595160
4496
ရုပ်ပြစာအုပ်တွေဟာ လူငယ် အကျင့်ပျက်မှုကို မဖြစ်စေဘူးဆိုတဲ့အချက်ကို သိရှိလာနေပါပြိ။
09:59
ready to be explored.
191
599680
1440
(ရယ်သံများ)
10:01
America is finally waking up to the fact
192
601920
2496
ဒါတွေက ပညာရေးသမားတိုင်းရဲ့ သင်ကြားရေး ကိရိယာမှာ ပါဝင်ပါတယ်။
10:04
that comic books do not cause juvenile delinquency.
193
604440
4176
ရုပ်ပြစာအုပ်တွေနဲ့ ဂရပ်ဖစ် ဝတ္ထုတွေကို K-12 ပညာရေးကနေ ဖယ်ထုတ်စရာ
10:08
(Laughter)
194
608640
1016
အကြောင်းပြချက်ကောင်းမရှိဘူး။
10:09
That they really do belong in every educator's toolkit.
195
609680
4176
ဒါတွေက အမြင်ပိုင်းအရ သင်ပေးတယ်၊
ကျောင်းသားတွေကို အဝေးထိန်းခလုတ် ပေးတယ်။
10:13
There's no good reason to keep comic books and graphic novels
196
613880
3336
ပညာရေးဆိုင်ရာ အလားအလာက
10:17
out of K-12 education.
197
617240
2056
သင်တို့လို ဖန်တီးတတ်တဲ့ လူတွေရဲ့
10:19
They teach visually,
198
619320
1656
ဖော်ထုတ်တာခံရဖို့ စောင့်နေပါတယ်။
10:21
they give our students that remote control.
199
621000
2760
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:24
The educational potential is there
200
624520
2696
(လက်ခုပ်သံများ)
10:27
just waiting to be tapped
201
627240
1736
10:29
by creative people like you.
202
629000
1680
10:31
Thank you.
203
631440
1216
10:32
(Applause)
204
632680
3080
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7