If trees could speak | Elif Shafak

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Mirjana Čutura

Vertaald door: Martin Glazer

Humans do not see trees.

Mensen zien bomen niet.

They walk by us every day.

Ze lopen ons elke dag voorbij.

They sit and sleep, smoke and picnic

Ze zitten en slapen, roken en picknicken

and secretly kiss in our shade.

en kussen stiekem in onze schaduw.

They pluck our leaves and gorge on our fruits.

Ze trekken onze bladeren eraf en stoppen zich vol met onze vruchten.

They break our branches

Ze breken onze takken

of kerven de naam van hun geliefde in onze stam met hun messen

or carve their lover's name on our trunks with their blades

and vow eternal love.

en beloven voor eeuwig van elkaar te houden.

Ze vlechten kettingen van onze naalden

They weave necklaces out of our needles

and paint our flowers into art.

en schilderen onze bloemen tot kunst.

They split us into logs to heat their homes,

Ze splijten ons in blokken om hun huizen mee te verwarmen,

and sometimes they chop us down

en soms kappen ze ons

alleen omdat ze denken dat we hun uitzicht belemmeren.

just because they think we obstruct their view.

They make cradles, wine corks, chewing gum, rustic furniture

Ze maken wiegjes, wijnkurken, kauwgom, rustieke meubels

and produce the most beautiful music out of us.

en maken de mooiste muziek met ons.

And they turn us into books

En ze veranderen ons in boeken

in which they bury themselves on cold winter nights.

waarin ze kunnen opgaan op koude winteravonden.

They use our wood to manufacture coffins in which they end their lives.

Ze gebruiken ons hout om kisten te maken waarin hun levens eindigen.

And they even compose the most romantic poems for us,

En ze schrijven zelfs de meest romantische gedichten voor ons,

claiming we're the link between earth and sky.

waarin ze zeggen dat we de schakel zijn tussen hemel en aarde.

And yet, they do not see us.

En toch ... zien ze ons niet.

So one of the many beauties of the art of storytelling

Een van de vele dingen die mooi zijn aan de kunst van het verhalen vertellen,

is to imagine yourself inside someone else's voice.

is om jezelf in de stem van iemand anders te wanen.

But as writers, as much as we love stories and words,

Maar als schrijvers, hoeveel we ook van verhalen en woorden houden,

I believe we must also be interested in silences:

moeten we volgens mij ook interesse tonen in stiltes:

the things we cannot talk about easily in our societies,

de dingen waarover we niet gemakkelijk kunnen spreken in onze samenlevingen,

the marginalized, the disempowered.

de uitgeslotenen, de machtelozen.

In that sense, literature can, and hopefully does,

In die zin kan literatuur, en dat doet ze hopelijk ook,

de periferie naar het centrum brengen,

bring the periphery to the center,

make the invisible a bit more visible,

het onzichtbare wat zichtbaarder maken,

make the unheard a bit more heard,

het ongehoorde wat meer laten horen,

and empathy and understanding speak louder than demagoguery and apathy.

en empathie en begrip luider laten spreken dan volksverlakkerij en onverschilligheid.

Stories bring us together.

Verhalen brengen ons samen.

Untold stories and entrenched silences keep us apart.

Niet vertelde verhalen en diepgewortelde stiltes houden ons gescheiden.

Maar hoe vertellen we de verhalen over de mens en de natuur

But how to tell the stories of humanity and nature

at a time when our planet is burning

in een tijd waarin onze planeet in brand staat

and there is no precedent

en er geen precedent is

for what we're about to experience collectively

voor wat we op het punt staan gezamenlijk mee te maken,

whether it's political, social or ecological?

op politiek, sociaal of ecologisch gebied?

But tell we must

Maar we moeten wel vertellen,

want als er één ding is

because if there's one thing

that is destroying our world more than anything,

dat onze wereld meer kapotmaakt dan wat dan ook,

it is numbness.

is het verdoving.

When people become disconnected, desensitized, indifferent,

Als mensen zich niet verbonden voelen, afstompen, onverschillig worden.

als ze niet meer luisteren, als ze niet meer leren

when they stop listening, when they stop learning

and when they stop caring

en als ze niets meer geven

about what's happening here, there and everywhere.

om wat er om hen heen gebeurt.

We measure time differently, trees and humans.

We meten tijd op een andere manier, bomen en mensen.

Human time is linear --

De tijd van mensen is lineair --

een gaaf continuüm

a neat continuum

stretching from a past that is deemed to be over and done with

dat zich uitstrekt van een verleden dat achter de rug zou moeten zijn

towards the future that is supposed to be pristine, untouched.

naar een toekomst die wordt verondersteld ongerept, onaangeroerd te zijn.

Tree time is circular.

De tijd van bomen is circulair.

Both the past and the future breathe within the present moment.

Zowel het verleden als de toekomst ademen in het heden.

En de toekomst beweegt niet in één richting,

And the present does not move in one direction.

Instead it draws circles within circles,

maar trekt cirkels in cirkels,

zoals de ringen die je vindt als je ons omhakt.

like the rings you would find when you cut us down.

Next time you walk by a tree, try to slow down and listen

Als je weer eens langs een boom loopt, loop dan eens wat langzamer, en luister,

because each of us whispers in the wind.

want elk van ons fluistert in de wind.

Look at us.

Kijk naar ons.

We're older than you and your kind.

Wij zijn ouder dan jij en je soort.

Listen to what we have to tell,

Luister naar wat we te vertellen hebben,

because hidden inside our story is the past and the future of humanity.

want in ons verhaal schuilt het verleden en de toekomst van de mensheid.