Richard Seymour: How beauty feels

134,743 views ・ 2011-10-12

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Christel Foncke
00:15
When I was little --
0
15260
2000
Toen ik klein was --
00:17
and by the way, I was little once --
1
17260
2000
en ja, ik was ooit klein --
00:19
my father told me a story
2
19260
2000
vertelde mijn vader me een verhaal
00:21
about an 18th century watchmaker.
3
21260
2000
over een 18de-eeuwse horlogemaker.
00:23
And what this guy had done:
4
23260
2000
Deze man fabriceerde
00:25
he used to produce these fabulously beautiful watches.
5
25260
2000
fabelachtig mooie horloges.
00:27
And one day, one of his customers came into his workshop
6
27260
3000
Op een dag kwam een van zijn klanten binnen
00:30
and asked him to clean the watch that he'd bought.
7
30260
3000
en vroeg hem zijn horloge te repareren.
00:33
And the guy took it apart,
8
33260
2000
De man haalde het uit elkaar,
00:35
and one of the things he pulled out was one of the balance wheels.
9
35260
3000
en haalde er onder andere een vliegwiel uit.
00:38
And as he did so, his customer noticed
10
38260
2000
Terwijl hij dat deed, zag de klant
00:40
that on the back side of the balance wheel was an engraving,
11
40260
3000
dat er woorden gegraveerd stonden op de achterkant
00:43
were words.
12
43260
2000
van het vliegwiel.
00:45
And he said to the guy,
13
45260
2000
Hij vroeg de man:
00:47
"Why have you put stuff on the back
14
47260
2000
"Waarom heb je gegraveerd op de achterkant?
00:49
that no one will ever see?"
15
49260
2000
Niemand zal het ooit zien."
00:51
And the watchmaker turned around and said,
16
51260
3000
De horlogemaker draaide zich om en zei:
00:54
"God can see it."
17
54260
2000
"God kan het zien."
00:56
Now I'm not in the least bit religious,
18
56260
2000
Nou ben ik allerminst religieus,
00:58
neither was my father,
19
58260
2000
en mijn vader evenmin,
01:00
but at that point, I noticed something happening here.
20
60260
3000
maar op dat punt merkte ik dat er hier iets gebeurde.
01:03
I felt something
21
63260
2000
Ik voelde iets
01:05
in this plexus of blood vessels and nerves,
22
65260
4000
in deze plexus van bloedvaten en zenuwen,
01:09
and there must be some muscles in there as well somewhere, I guess.
23
69260
2000
en er zullen vast ook ergens spieren zitten, denk ik.
01:11
But I felt something.
24
71260
2000
Maar ik voelde iets.
01:13
And it was a physiological response.
25
73260
3000
Het was een fysiologische respons.
01:16
And from that point on, from my age at the time,
26
76260
3000
Vanaf die tijd, vanaf die leeftijd,
01:19
I began to think of things in a different way.
27
79260
2000
begon ik anders over dingen te denken.
01:21
And as I took on my career as a designer,
28
81260
2000
Toen ik mijn carrière begon als designer,
01:23
I began to ask myself the simple question:
29
83260
3000
stelde ik mezelf de simpele vraag:
01:26
Do we actually think beauty,
30
86260
2000
Denken we schoonheid,
01:28
or do we feel it?
31
88260
2000
of voelen we haar?
01:30
Now you probably know the answer to this already.
32
90260
2000
Je weet waarschijnlijk reeds het antwoord hierop.
01:32
You probably think, well, I don't know which one you think it is,
33
92260
3000
Je denkt waarschijnlijk... nou ja, wat jullie denken weet ik niet,
01:35
but I think it's about feeling beauty.
34
95260
3000
maar ik denk dat schoonheid om gevoel gaat.
01:38
And so I then moved on into my design career
35
98260
4000
Toen ging ik verder in mijn designcarrière
01:42
and began to find some exciting things.
36
102260
2000
en ontdekte spannende dingen.
01:44
One of the most early work was done in automotive design --
37
104260
3000
Mijn vroegste werk deed ik in automobielontwerp --
01:47
some very exciting work was done there.
38
107260
2000
heel spannend werk gebeurde daar.
01:49
And during a lot of this work,
39
109260
2000
Gedurende veel van dit werk,
01:51
we found something, or I found something,
40
111260
2000
vond ik iets dat me
01:53
that really fascinated me, and maybe you can remember it.
41
113260
3000
erg fascineerde, misschien herinner je je het.
01:56
Do you remember when lights used to just go on and off,
42
116260
2000
Herinner je je dat lichten
01:58
click click, when you closed the door in a car?
43
118260
3000
enkel aan en uit gingen in auto's?
02:01
And then somebody, I think it was BMW,
44
121260
2000
Toen introduceerde iemand, ik geloof BMW,
02:03
introduced a light that went out slowly.
45
123260
3000
een licht dat ..langzaam.. uitging.
02:06
Remember that?
46
126260
2000
Herinner je je?
02:08
I remember it clearly.
47
128260
2000
Ik herinner het me nog goed.
02:10
Do you remember the first time you were in a car and it did that?
48
130260
2000
Herinner je je de eerste keer dat je dat zag in een auto?
02:12
I remember sitting there thinking, this is fantastic.
49
132260
3000
Ik zat daar en dacht: dit is fantastisch.
02:15
In fact, I've never found anybody
50
135260
2000
Ik heb in feite nog nooit iemand ontmoet
02:17
that doesn't like the light that goes out slowly.
51
137260
2000
die dat niet aangenaam vindt.
02:19
I thought, well what the hell's that about?
52
139260
2000
Ik dacht: hoe komt dat nou?
02:21
So I started to ask myself questions about it.
53
141260
3000
Dus ik ging mezelf vragen stellen hierover.
02:24
And the first was, I'd ask other people: "Do you like it?" "Yes."
54
144260
3000
Ik stelde eerst de vraag aan anderen: "Vind je dit aangenaam?", "Ja."
02:27
"Why?" And they'd say, "Oh, it feels so natural,"
55
147260
2000
"Waarom?" En dan zeiden ze: "O, het voelt zo natuurlijk."
02:29
or, "It's nice."
56
149260
2000
of: "Het is aangenaam."
02:31
I thought, well that's not good enough.
57
151260
2000
Ik dacht: dat is niet voldoende.
02:33
Can we cut down a little bit further,
58
153260
2000
Kunnen we iets verder uitweiden,
02:35
because, as a designer, I need the vocabulary, I need the keyboard,
59
155260
3000
want als ontwerper heb ik de woordenschat nodig, het toetsenbord
02:38
of how this actually works.
60
158260
2000
van hoe dit werkt.
02:40
And so I did some experiments.
61
160260
2000
Dus deed ik wat experimenten.
02:42
And I suddenly realized
62
162260
2000
Plotseling realiseerde ik me
02:44
that there was something that did exactly that --
63
164260
2000
dat er iets was dat precies hetzelfde deed --
02:46
light to dark in six seconds --
64
166260
2000
licht naar donker in zes seconden --
02:48
exactly that.
65
168260
2000
precies dat.
02:50
Do you know what it is? Anyone?
66
170260
3000
Weet je wat het is? Iemand?
02:53
You see, using this bit, the thinky bit,
67
173260
2000
Zie je... je gebruikt dit, je denkorgaan,
02:55
the slow bit of the brain -- using that.
68
175260
2000
het langzame stuk van de hersenen.
02:57
And this isn't a think, it's a feel.
69
177260
2000
Het is geen denk, het is een voel.
02:59
And would you do me a favor?
70
179260
2000
Wil je me een plezier doen?
03:01
For the next 14 minutes or whatever it is,
71
181260
2000
De komende 14 minuten of wat het is,
03:03
will you feel stuff?
72
183260
2000
voel dingen alsjeblieft.
03:05
I don't need you to think so much as I want you to feel it.
73
185260
3000
Ik wil dat je meer voelt dan denkt.
03:08
I felt a sense of relaxation
74
188260
3000
Ik voelde ontspanning
03:11
tempered with anticipation.
75
191260
3000
vermengd met anticipatie.
03:14
And that thing that I found
76
194260
3000
Het gevoel dat ik krijg in
03:17
was the cinema or the theater.
77
197260
2000
de bioscoop of het theater.
03:19
It's actually just happened here --
78
199260
2000
In feite gebeurde het hier net --
03:21
light to dark in six seconds.
79
201260
3000
licht naar donker in zes seconden.
03:24
And when that happens, are you sitting there going,
80
204260
2000
Wanneer dat gebeurt, denk je dan:
03:26
"No, the movie's about to start,"
81
206260
2000
"O nee, de film gaat beginnen"
03:28
or are you going, "That's fantastic. I'm looking forward to it.
82
208260
3000
..of: "Fantastisch. Ik verheug me erop.
03:31
I get a sense of anticipation"?
83
211260
3000
Ik kijk ernaar uit"?
03:34
Now I'm not a neuroscientist.
84
214260
2000
Nu ben ik geen neurowetenschapper.
03:36
I don't know even if there is something called a conditioned reflex.
85
216260
2000
Ik weet niet eens of geconditioneerde reflexen bestaan.
03:38
But it might be.
86
218260
2000
Maar het zou kunnen.
03:40
Because the people I speak to in the northern hemisphere
87
220260
2000
Want de mensen waarmee ik praat op het noordelijk halfrond
03:42
that used to go in the cinema get this.
88
222260
2000
die naar de bioscoop gingen, snappen dit.
03:44
And some of the people I speak to
89
224260
2000
Sommige mensen die nooit
03:46
that have never seen a movie or been to the theater
90
226260
2000
naar bioscoop of theater zijn geweest
03:48
don't get it in the same way.
91
228260
2000
snappen het niet zo.
03:50
Everybody likes it,
92
230260
2000
Iedereen vindt het aangenaam,
03:52
but some like it more than others.
93
232260
3000
maar sommigen meer dan anderen.
03:55
So this leads me to think of this in a different way.
94
235260
2000
Daarom ging ik er anders tegenaan kijken.
03:57
We're not feeling it. We're thinking beauty is in the limbic system --
95
237260
3000
We denken dat schoonheid in het limbisch systeem zit --
04:00
if that's not an outmoded idea.
96
240260
2000
als dat geen achterhaald idee is.
04:02
These are the bits, the pleasure centers,
97
242260
3000
Dit zijn de stukken, de genotscentra,
04:05
and maybe what I'm seeing and sensing and feeling
98
245260
3000
en misschien gaat wat ik zie en waarneem en voel
04:08
is bypassing my thinking.
99
248260
2000
voorbij aan mijn denken.
04:10
The wiring from your sensory apparatus to those bits
100
250260
3000
De bedrading van je zintuigen naar die stukken
04:13
is shorter than the bits that have to pass through the thinky bit, the cortex.
101
253260
3000
is korter dan naar je denkorgaan, de cortex.
04:16
They arrive first.
102
256260
2000
Die komen eerst aan.
04:18
So how do we make that actually work?
103
258260
3000
Dus hoe laten we dit nou werken?
04:21
And how much of that reactive side of it
104
261260
2000
Hoeveel van die reagerende kant ervan
04:23
is due to what we already know,
105
263260
2000
komt door wat we reeds weten,
04:25
or what we're going to learn, about something?
106
265260
2000
of wat we nog erover te weten gaan komen?
04:27
This is one of the most beautiful things I know.
107
267260
2000
Dit is een van de mooiste dingen die ik ken.
04:29
It's a plastic bag.
108
269260
2000
Het is een plastic zak.
04:31
And when I looked at it first, I thought, no, there's no beauty in that.
109
271260
3000
Toen ik hem voor het eerst zag, dacht ik: nee, niet mooi.
04:34
Then I found out,
110
274260
2000
Toen kwam ik erachter,
04:36
post exposure,
111
276260
2000
nadien,
04:38
that this plastic bag if I put it into a filthy puddle
112
278260
3000
dat als je deze plastic zak in een gore plas legt,
04:41
or a stream filled with coliforms
113
281260
2000
of een stroompje vol met chloroformen
04:43
and all sorts of disgusting stuff,
114
283260
2000
en alle mogelijke walgelijke zaken,
04:45
that that filthy water
115
285260
2000
dat het gore water
04:47
will migrate through the wall of the bag by osmosis
116
287260
3000
door de zak zal dringen en door osmose
04:50
and end up inside it as pure, potable drinking water.
117
290260
4000
binnenin zal belanden als puur drinkwater.
04:54
And all of a sudden, this plastic bag
118
294260
2000
Plotseling was deze plastic zak
04:56
was extremely beautiful to me.
119
296260
3000
bijzonder mooi in mijn ogen.
05:00
Now I'm going to ask you again
120
300260
2000
Nu ga ik jullie weer vragen
05:02
to switch on the emotional bit.
121
302260
2000
het emotionele stuk in te schakelen.
05:04
Would you mind taking the brain out,
122
304260
2000
Wil je je hersenen even uitzetten,
05:06
and I just want you to feel something.
123
306260
2000
en ik wil dat je iets voelt.
05:08
Look at that. What are you feeling about it?
124
308260
3000
Kijk hier naar. Wat voel je hierbij?
05:11
Is it beautiful? Is it exciting?
125
311260
3000
Is het mooi? Is het spannend?
05:14
I'm watching your faces very carefully.
126
314260
3000
Ik houd jullie gezichten in de gaten.
05:17
There's some rather bored-looking gentlemen
127
317260
2000
Ik zie wat verveeld kijkende mannen
05:19
and some slightly engaged-looking ladies
128
319260
2000
en enkele lichtelijk geïnteresseerd kijkende dames
05:21
who are picking up something off that.
129
321260
2000
die er iets van oppikken.
05:23
Maybe there's an innocence to it.
130
323260
2000
Misschien gaat er onschuld van uit.
05:25
Now I'm going to tell you what it is. Are you ready?
131
325260
3000
Nu ga ik je vertellen wat het is. Klaar?
05:28
This is the last act on this Earth
132
328260
3000
Dit is de laatste handeling op aarde
05:31
of a little girl called Heidi, five years old,
133
331260
3000
van een klein meisje Heidi, vijf jaar oud,
05:34
before she died of cancer to the spine.
134
334260
3000
voordat ze stierf aan kanker aan de wervelkolom.
05:37
It's the last thing she did,
135
337260
2000
Het is het laatste wat ze deed,
05:39
the last physical act.
136
339260
2000
de laatste fysieke daad.
05:41
Look at that picture.
137
341260
2000
Kijk naar die foto.
05:43
Look at the innocence. Look at the beauty in it.
138
343260
3000
Kijk naar de onschuld. Kijk naar de schoonheid.
05:46
Is it beautiful now?
139
346260
2000
Is het nu mooi?
05:48
Stop. Stop. How do you feel?
140
348260
2000
Stop. Stop. Hoe voel je je?
05:50
Where are you feeling this?
141
350260
2000
Waar voel je dit?
05:52
I'm feeling it here. I feel it here.
142
352260
3000
Ik voel het hier.
05:55
And I'm watching your faces,
143
355260
2000
Ik kijk naar jullie gezichten,
05:57
because your faces are telling me something.
144
357260
2000
want jullie gezichten vertellen me iets.
05:59
The lady over there is actually crying, by the way.
145
359260
3000
De dame daarachter is aan het huilen, trouwens.
06:02
But what are you doing?
146
362260
2000
Maar wat doe jij?
06:04
I watch what people do.
147
364260
2000
Ik kijk wat mensen doen.
06:06
I watch faces.
148
366260
2000
Ik kijk naar gezichten.
06:08
I watch reactions.
149
368260
2000
Ik kijk naar reacties.
06:10
Because I have to know how people react to things.
150
370260
3000
Want ik moet weten hoe mensen reageren op dingen.
06:13
And one of the most common faces
151
373260
2000
Een van de meest gangbare gezichten
06:15
on something faced with beauty,
152
375260
2000
wanneer geconfronteerd met schoonheid,
06:17
something stupefyingly delicious,
153
377260
2000
of iets waanzinnig lekkers,
06:19
is what I call the OMG.
154
379260
3000
is wat ik noem de OMG [Oh, mijn God].
06:22
And by the way, there's no pleasure in that face.
155
382260
2000
Trouwens, er is geen genot in dat gezicht.
06:24
It's not a "this is wonderful!"
156
384260
2000
Het is niet: 'Dit is fantastisch!'
06:26
The eyebrows are doing this, the eyes are defocused,
157
386260
3000
De wenkbrauwen doen dit, de ogen zijn ongefocust
06:29
and the mouth is hanging open.
158
389260
2000
de mond hangt open.
06:31
That's not the expression of joy.
159
391260
2000
Dat is geen uitdrukking van vreugde.
06:33
There's something else in that.
160
393260
2000
Er zit iets anders in.
06:35
There's something weird happening.
161
395260
2000
Er gebeurt iets vreemds.
06:37
So pleasure seems to be tempered
162
397260
3000
Dus genot lijkt getemperd door
06:40
by a whole series of different things coming in.
163
400260
2000
een heleboel andere dingen die binnenkomen.
06:42
Poignancy is a word I love as a designer.
164
402260
3000
'Aangrijpend' is een woord waarvan ik houd als ontwerper.
06:45
It means something triggering a big emotional response,
165
405260
3000
Het betekent dat iets een grote emotionele respons uitlokt,
06:48
often quite a sad emotional response,
166
408260
4000
vaak een nogal droevige emotionele respons,
06:52
but it's part of what we do.
167
412260
2000
maar het is onderdeel van wat we doen.
06:54
It isn't just about nice.
168
414260
2000
Het gaat niet slechts om leuk.
06:56
And this is the dilemma, this is the paradox, of beauty.
169
416260
2000
Dit is het dilemma, dit is de paradox van schoonheid.
06:58
Sensorily, we're taking in all sorts of things --
170
418260
2000
Onze zintuigen vangen van alles op --
07:00
mixtures of things that are good, bad, exciting, frightening --
171
420260
4000
mengsels van goede, slechte, spannende, enge dingen --
07:04
to come up with that sensorial exposure,
172
424260
2000
voor die zintuigelijke blootstelling,
07:06
that sensation of what's going on.
173
426260
2000
dat idee van wat zich afspeelt.
07:08
Pathos appears obviously
174
428260
2000
Pathos verschijnt vanzelfsprekend
07:10
as part of what you just saw in that little girl's drawing.
175
430260
3000
als deel van wat je zojuist zag in de tekening.
07:13
And also triumph, this sense of transcendence,
176
433260
3000
Ook triomf, een gevoel van transcendentie,
07:16
this "I never knew that. Ah, this is something new."
177
436260
3000
een "Dit wist ik niet. Ah, dit is iets nieuws."
07:19
And that's packed in there as well.
178
439260
2000
Dat zit er ook in besloten.
07:21
And as we assemble these tools,
179
441260
2000
Terwijl we deze gereedschappen samenstellen,
07:23
from a design point of view, I get terribly excited about it,
180
443260
3000
raak ik erg opgewonden vanuit een designstandpunt,
07:26
because these are things, as we've already said,
181
446260
2000
want dit zijn dingen, zoals we al zeiden,
07:28
they're arriving at the brain, it would seem,
182
448260
2000
die arriveren in het brein, schijnbaar,
07:30
before cognition, before we can manipulate them --
183
450260
3000
vóór waarneming, voordat we ze kunnen manipuleren --
07:33
electrochemical party tricks.
184
453260
3000
elektrochemische partytrucs.
07:37
Now what I'm also interested in is:
185
457260
2000
Ik ben er ook in geïnteresseerd
07:39
Is it possible to separate
186
459260
2000
of het mogelijk is om intrinsieke
07:41
intrinsic and extrinsic beauty?
187
461260
2000
en extrinsieke schoonheid te scheiden?
07:43
By that, I mean intrinsically beautiful things,
188
463260
3000
Daarmee bedoel ik intrinsiek mooie dingen,
07:46
just something that's exquisitely beautiful,
189
466260
2000
iets dat van een verfijnde schoonheid is,
07:48
that's universally beautiful.
190
468260
2000
dat universeel mooi is.
07:50
Very hard to find. Maybe you've got some examples of it.
191
470260
3000
Erg moeilijk te vinden. Misschien heb je er voorbeelden van.
07:53
Very hard to find something that, to everybody,
192
473260
2000
Erg moeilijk iets te vinden dat voor iedereen
07:55
is a very beautiful thing,
193
475260
2000
heel mooi is,
07:57
without a certain amount of information packed in there before.
194
477260
4000
zonder een zekere hoeveelheid toegevoegde informatie.
08:01
So a lot of it tends to be extrinsic.
195
481260
2000
Een hoop is doorgaans extrinsiek.
08:03
It's mediated by information before the comprehension.
196
483260
4000
Het wordt overgebracht vóór het begrip.
08:07
Or the information's added on at the back,
197
487260
2000
Of de informatie wordt op de achterkant toegevoegd,
08:09
like that little girl's drawing that I showed you.
198
489260
3000
zoals bij de tekening die ik je liet zien van het meisje.
08:12
Now when talking about beauty
199
492260
2000
Wanneer je het hebt over schoonheid
08:14
you can't get away from the fact
200
494260
2000
kun je niet om het feit heen
08:16
that a lot experiments have been done in this way
201
496260
3000
dat veel experimenten gedaan zijn op die manier
08:19
with faces and what have you.
202
499260
2000
met gezichten en dergelijke.
08:21
And one of the most tedious ones, I think,
203
501260
2000
Een van de meest vervelende, denk ik,
08:23
was saying that beauty was about symmetry.
204
503260
2000
was te zeggen dat schoonheid over symmetrie gaat.
08:25
Well it obviously isn't.
205
505260
2000
Dat is duidelijk niet zo.
08:27
This is a more interesting one
206
507260
2000
Dit is een wat interessantere
08:29
where half faces were shown to some people,
207
509260
2000
waarbij halve gezichten werden getoond aan mensen,
08:31
and then to add them into a list
208
511260
2000
die ze op een lijst moesten voegen
08:33
of most beautiful to least beautiful
209
513260
2000
van mooist tot minst mooi,
08:35
and then exposing a full face.
210
515260
2000
waarna het hele gezicht werd onthuld.
08:37
And they found that it was almost exact coincidence.
211
517260
2000
Ze vonden dat het bijna exact toevallig was.
08:39
So it wasn't about symmetry.
212
519260
3000
Dus het ging niet over symmetrie.
08:42
In fact, this lady has a particularly asymmetrical face,
213
522260
3000
Deze dame heeft in feite een zeer asymmetrisch gezicht,
08:45
of which both sides are beautiful.
214
525260
3000
waarvan beide zijden mooi zijn.
08:48
But they're both different.
215
528260
2000
Maar ze zijn allebei anders.
08:50
And as a designer, I can't help meddling with this,
216
530260
2000
Als ontwerper kan ik me dan niet bedwingen,
08:52
so I pulled it to bits and sort of did stuff like this,
217
532260
3000
dus ik haalde het uit elkaar en deed dit soort dingen,
08:55
and tried to understand what the individual elements were,
218
535260
2000
en probeerde te begrijpen wat de afzonderlijke elementen waren,
08:57
but feeling it as I go.
219
537260
2000
maar intussen ook te voelen.
08:59
Now I can feel a sensation of delight and beauty
220
539260
3000
Nou voel ik een sensatie van verrukking en schoonheid
09:02
if I look at that eye.
221
542260
2000
als ik naar dat oog kijk.
09:04
I'm not getting it off the eyebrow.
222
544260
2000
Ik krijg het niet van de wenkbrauw.
09:06
And the earhole isn't doing it to me at all.
223
546260
2000
Het oorgat doet me helemaal niets.
09:08
So I don't know how much this is helping me,
224
548260
2000
Dus ik weet niet hoeveel dit me helpt,
09:10
but it's helping to guide me to the places
225
550260
2000
maar het helpt me de plaatsen te ontdekken
09:12
where the signals are coming off.
226
552260
2000
waar de signalen vandaan komen.
09:14
And as I say, I'm not a neuroscientist,
227
554260
3000
Zoals ik zei, ik ben geen neurowetenschapper,
09:17
but to understand how I can start to assemble things
228
557260
2000
maar om te begrijpen hoe ik dingen kan gaan samenstellen
09:19
that will very quickly bypass
229
559260
3000
die snel aan het denkende deel
09:22
this thinking part
230
562260
2000
voorbij gaan
09:24
and get me to the enjoyable precognitive elements.
231
564260
3000
en me voeren naar de plezierige precognitieve elementen.
09:28
Anais Nin and the Talmud have told us time and time again
232
568260
3000
Anaïs Nin en de Talmud vertelden ons keer op keer
09:31
that we see things not as they are, but as we are.
233
571260
3000
dat we dingen niet zien zoals ze zijn, maar zoals wij zijn.
09:34
So I'm going to shamelessly expose something to you,
234
574260
2000
Dus ik ga schaamteloos iets aan jullie onthullen
09:36
which is beautiful to me.
235
576260
2000
dat mooi is in mijn ogen.
09:38
And this is the F1 MV Agusta.
236
578260
5000
Dit is de F1 MV Agusta.
09:43
Ahhhh.
237
583260
2000
Ahhhh.
09:45
It is really -- I mean, I can't express to you
238
585260
2000
Het is echt -- Ik bedoel, ik kan niet uitdrukken
09:47
how exquisite this object is.
239
587260
2000
hoe voortreffelijk dit object is.
09:49
But I also know why it's exquisite to me,
240
589260
3000
Maar ik weet ook waarom het voor mij voortreffelijk is:
09:52
because it's a palimpsest of things.
241
592260
3000
omdat het een veelvoud aan dingen is.
09:55
It's masses and masses of layers.
242
595260
2000
Het zijn massa's en massa's aan lagen.
09:57
This is just the bit that protrudes into our physical dimension.
243
597260
3000
Dit is slechts het stuk dat zich manifesteert in onze fysieke dimensie.
10:00
It's something much bigger.
244
600260
2000
Het is veel, veel groter.
10:02
Layer after layer of legend, sport, details that resonate.
245
602260
3000
Laag na laag van legende, sport, details die resoneren.
10:05
I mean, if I just go through some of them now --
246
605260
3000
Ik bedoel, als ik er een paar de revue laat passeren --
10:08
I know about laminar flow when it comes to air-piercing objects,
247
608260
3000
Ik ken laminaire stroming bij luchtdoorklievende objecten,
10:11
and that does it consummately well, you can see it can.
248
611260
3000
en deze doet dat buitengewoon goed, dat kun je zien.
10:14
So that's getting me excited.
249
614260
2000
Dus dat windt me op.
10:16
And I feel that here.
250
616260
2000
Dat voel ik hier.
10:18
This bit, the big secret of automotive design --
251
618260
2000
Dit deel, het grote geheim van automobielontwerp --
10:20
reflection management.
252
620260
2000
reflectie-management.
10:22
It's not about the shapes,
253
622260
2000
Het gaat niet om de vormen,
10:24
it's how the shapes reflect light.
254
624260
2000
maar om hoe ze het licht weerkaatsen.
10:26
Now that thing, light flickers across it as you move,
255
626260
3000
Hier schittert het licht overheen als je beweegt,
10:29
so it becomes a kinetic object,
256
629260
2000
zodat het een bewegend object wordt,
10:31
even though it's standing still --
257
631260
2000
zelfs al staat het stil --
10:33
managed by how brilliantly that's done on the reflection.
258
633260
3000
enkel door hoe briljant dit gedaan is met de reflectie.
10:36
This little relief on the footplate, by the way, to a rider
259
636260
3000
Dit kleine reliëf op de voetsteun vertelt de berijder
10:39
means there's something going on underneath it --
260
639260
2000
dat zich daaronder iets afspeelt --
10:41
in this case, a drive chain running at 300 miles and hour probably,
261
641260
3000
in dit geval een aandrijfketting die waarschijnlijk 500 km per uur gaat,
10:44
taking the power from the engine.
262
644260
2000
en die de kracht van de motor overbrengt.
10:46
I'm getting terribly excited
263
646260
2000
Ik raak nu vreselijk opgewonden
10:48
as my mind and my eyes flick across these things.
264
648260
3000
terwijl mijn geest en ogen over deze dingen strijken.
10:51
Titanium lacquer on this.
265
651260
3000
Titanium borgdraad.
10:54
I can't tell you how wonderful this is.
266
654260
3000
Ik kan je niet zeggen hoe geweldig dat is.
10:57
That's how you stop the nuts coming off at high speed on the wheel.
267
657260
3000
Dat houdt de moeren op hun plaats bij hoge snelheden.
11:00
I'm really getting into this now.
268
660260
2000
Ik begin nu echt warm te lopen.
11:02
And of course, a racing bike doesn't have a prop stand,
269
662260
3000
Uiteraard heeft een racemotor geen staander,
11:05
but this one, because it's a road bike,
270
665260
2000
maar deze, omdat het een straatmodel is,
11:07
it all goes away and it folds into this little gap.
271
667260
3000
verdwijnt helemaal en vouwt in deze uitsparing.
11:10
So it disappears.
272
670260
2000
Dus hij verdwijnt.
11:12
And then I can't tell you how hard it is to do that radiator, which is curved.
273
672260
2000
Het is ongelofelijk moeilijk om die gebogen radiator te maken.
11:14
Why would you do that?
274
674260
2000
Waarom maak je die zo?
11:16
Because I know we need to bring the wheel farther into the aerodynamics.
275
676260
3000
Omdat het wiel verder de aerodynamica in moet.
11:19
So it's more expensive, but it's wonderful.
276
679260
2000
Dus het is duurder, maar geweldig.
11:21
And to cap it all,
277
681260
2000
Om het af te maken:
11:23
brand royalty --
278
683260
2000
een edel merk --
11:25
Agusta, Count Agusta,
279
685260
2000
Agusta, graaf Agusta,
11:27
from the great histories of this stuff.
280
687260
2000
uit de grote geschiedenis van dit spul.
11:29
The bit that you can't see is the genius that created this.
281
689260
3000
Wat je niet kan zien is het genie dat dit creëerde.
11:32
Massimo Tamburini.
282
692260
2000
Massimo Tamburini.
11:34
They call him "The Plumber" in Italy,
283
694260
2000
Ze noemen hem 'De Loodgieter' in Italië,
11:36
as well as "Maestro,"
284
696260
2000
zowel als 'Maestro',
11:38
because he actually is engineer
285
698260
3000
want hij is eigenlijk ingenieur
11:41
and craftsman and sculptor at the same time.
286
701260
3000
en ambachtsman en beeldhouwer tegelijkertijd.
11:44
There's so little compromise on this, you can't see it.
287
704260
3000
Er zitten zo weinig compromissen in, dat je ze niet ziet.
11:47
But unfortunately, the likes of me and people that are like me
288
707260
3000
Maar helaas, mensen zoals ik moeten
11:50
have to deal with compromise all the time with beauty.
289
710260
3000
voortdurend omgaan met compromissen in schoonheid.
11:53
We have to deal with it.
290
713260
2000
We moeten het ermee doen.
11:55
So I have to work with a supply chain, and I've got to work with the technologies,
291
715260
3000
Ik moet werken met een toeleveringsketen, en met de technologieën
11:58
and I've got to work with everything else all the time,
292
718260
2000
en voortdurend met al het andere.
12:00
and so compromises start to fit into it.
293
720260
3000
Dus horen compromissen erbij.
12:03
And so look at her.
294
723260
2000
Kijk naar haar.
12:05
I've had to make a bit of a compromise there.
295
725260
2000
Ik moest wat compromissen sluiten.
12:07
I've had to move that part across, but only a millimeter.
296
727260
2000
Ik moest dat deel verplaatsen, maar slechts een millimeter.
12:09
No one's noticed, have they yet?
297
729260
2000
Niemand heeft het gemerkt, of wel?
12:11
Did you see what I did?
298
731260
2000
Zag je wat ik deed?
12:13
I moved three things by a millimeter.
299
733260
2000
Ik verschoof drie dingen een millimeter.
12:15
Pretty? Yes.
300
735260
2000
Leuk? Ja.
12:17
Beautiful? Maybe lesser.
301
737260
2000
Mooi? Misschien minder.
12:19
But then, of course, the consumer says that doesn't really matter.
302
739260
4000
Maar de consument zegt dat het niet echt uitmaakt.
12:23
So that's okay, isn't it?
303
743260
2000
Dus dat is oké, niet?
12:25
Another millimeter?
304
745260
2000
Nog een millimeter?
12:27
No one's going to notice those split lines and changes.
305
747260
2000
Niemand zal die gebroken lijnen en veranderingen opmerken.
12:29
It's that easy to lose beauty,
306
749260
2000
Zo gemakkelijk is het om schoonheid te verliezen,
12:31
because beauty's incredibly difficult to do.
307
751260
4000
want schoonheid is ontzettend moeilijk te doen.
12:35
And only a few people can do it.
308
755260
2000
Slechts enkelen kunnen het.
12:37
And a focus group cannot do it.
309
757260
3000
Een focusgroep kan het niet.
12:40
And a team rarely can do it.
310
760260
2000
Een team kan het zelden.
12:42
It takes a central cortex, if you like,
311
762260
3000
Er is een centrale schors voor nodig, zogezegd,
12:45
to be able to orchestrate all those elements at the same time.
312
765260
3000
om al die elementen tegelijkertijd te orchestreren.
12:48
This is a beautiful water bottle --
313
768260
2000
Dit is een mooie waterfles.
12:50
some of you know of it --
314
770260
2000
Sommigen van jullie kennen hem.
12:52
done by Ross Lovegrove, the designer.
315
772260
2000
Hij is ontworpen door Ross Lovegrove.
12:54
This is pretty close to intrinsic beauty. This one,
316
774260
2000
Dit zit behoorlijk dicht bij intrinsieke schoonheid.
12:56
as long as you know what water is like
317
776260
2000
Zolang je weet hoe water is,
12:58
then you can experience this.
318
778260
2000
kun je dit ervaren.
13:00
It's lovely because it is an embodiment
319
780260
2000
Het is genoeglijk omdat het een belichaming is
13:02
of something refreshing and delicious.
320
782260
2000
van iets verfrissends en lekkers.
13:04
I might like it more than you like it,
321
784260
2000
Ik vind het wellicht mooier dan jullie,
13:06
because I know how bloody hard it is to do it.
322
786260
3000
omdat ik weet hoe verdomd moeilijk dit is.
13:09
It's stupefyingly difficult
323
789260
2000
Het is verbijsterend moeilijk
13:11
to make something that refracts light like that,
324
791260
3000
om iets te maken dat licht zo breekt,
13:14
that comes out of the tool correctly,
325
794260
2000
dat goed uit het gereedschap komt,
13:16
that goes down the line without falling over.
326
796260
2000
dat over de band loopt zonder om te vallen.
13:18
Underneath this, like the story of the swan,
327
798260
3000
Hieronder zitten, zoals in het verhaal van de zwaan,
13:21
is a million things very difficult to do.
328
801260
3000
een miljoen dingen die erg moeilijk zijn.
13:24
So all hail to that.
329
804260
2000
Ik juich dat allemaal toe.
13:26
It's a fantastic example, a simple object.
330
806260
3000
Het is een fantastisch voorbeeld, een simpel object.
13:29
And the one I showed you before was, of course, a massively complex one.
331
809260
3000
Wat ik hiervoor liet zien was uiteraard enorm ingewikkeld.
13:32
And they're working in beauty
332
812260
2000
Daarom werken ze qua schoonheid
13:34
in slightly different ways because of it.
333
814260
3000
op lichtelijk verschillende manieren.
13:37
You all, I guess, like me,
334
817260
2000
Jullie kijken, net als ik, waarschijnlijk allemaal
13:39
enjoy watching a ballet dancer dance.
335
819260
2000
graag naar een balletdanseres.
13:41
And part of the joy of it is, you know the difficulty.
336
821260
3000
Deel van de vreugde zit in weten hoe moeilijk het is.
13:44
You also may be taking into account the fact that it's incredibly painful.
337
824260
3000
Je denkt misschien ook aan hoe pijnlijk het is.
13:47
Anybody seen a ballet dancer's toes
338
827260
2000
Wel eens de tenen van een balletdanseres gezien
13:49
when they come out of the points?
339
829260
2000
als ze van haar spitzen af komt?
13:51
While she's doing these graceful arabesques and plies and what have you,
340
831260
3000
Terwijl zij gracieuze arabesken en plies doet
13:54
something horrible's going on down here.
341
834260
3000
gebeuren er vreselijke dingen daar beneden.
13:57
The comprehension of it
342
837260
2000
Het begrip daarvan
13:59
leads us to a greater and heightened sense
343
839260
2000
geeft ons een verhoogde notie
14:01
of the beauty of what's actually going on.
344
841260
2000
van de schoonheid ervan.
14:03
Now I'm using microseconds wrongly here,
345
843260
2000
Ik gebruik microseconden verkeerd hier,
14:05
so please ignore me.
346
845260
2000
dus negeer dat maar.
14:07
But what I have to do now, feeling again,
347
847260
2000
Maar wat ik moet doen -- weer voelen --
14:09
what I've got to do is to be able to supply enough of these enzymes,
348
849260
3000
wat ik moet doen, is genoeg van deze impulsen
14:12
of these triggers into something early on in the process,
349
852260
3000
in iets stoppen bij het begin van het proces.
14:15
that you pick it up,
350
855260
2000
Dan pik je het op,
14:17
not through your thinking, but through your feeling.
351
857260
2000
niet door het denken, maar door je gevoel.
14:19
So we're going to have a little experiment.
352
859260
2000
We doen even een klein experiment.
14:21
Right, are you ready? I'm going to show you something for a very, very brief moment.
353
861260
3000
Oké, klaar? Ik ga je heel kort iets laten zien.
14:24
Are you ready? Okay.
354
864260
3000
Ben je klaar? Oké.
14:27
Did you think that was a bicycle when I showed it to you at the first flash?
355
867260
2000
Dacht je dat het een fiets was toen ik het je liet zien?
14:29
It's not.
356
869260
2000
Dat is het niet... het is een motor.
14:31
Tell me something, did you think it was quick when you first saw it? Yes you did.
357
871260
4000
Dacht je dat het snel was toen je het zag? Ja.
14:35
Did you think it was modern? Yes you did.
358
875260
2000
Dacht je dat het modern was? Ja.
14:37
That blip, that information, shot into you before that.
359
877260
3000
Die flits, die informatie, schoot daarvóór al in jou,
14:40
And because your brain starter motor began there,
360
880260
3000
en omdat de startmotor van je hersenen daar begon,
14:43
now it's got to deal with it.
361
883260
2000
moeten die het daarmee doen.
14:45
And the great thing is, this motorcycle has been styled this way
362
885260
2000
Het mooie is, dat deze motor specifiek ontworpen is
14:47
specifically to engender a sense
363
887260
2000
om het idee over te brengen
14:49
that it's green technology and it's good for you
364
889260
3000
dat het groene technologie is, en goed voor je,
14:52
and it's light and it's all part of the future.
365
892260
3000
en licht, en onderdeel van de toekomst.
14:55
So is that wrong?
366
895260
2000
Is dat verkeerd?
14:57
Well in this case it isn't,
367
897260
2000
In dit geval niet,
14:59
because it's a very, very ecologically-sound piece of technology.
368
899260
3000
Want het is een zeer ecologisch gedegen stukje techniek.
15:02
But you're a slave of that first flash.
369
902260
2000
Maar je bent een slaaf van die eerste flits.
15:04
We are slaves to the first few fractions of a second --
370
904260
4000
We zijn slaven van de eerste fracties van seconden --
15:08
and that's where much of my work
371
908260
2000
en dat is waar veel van mijn werk
15:10
has to win or lose,
372
910260
2000
wint of verliest,
15:12
on a shelf in a shop.
373
912260
2000
op een winkelschap.
15:14
It wins or loses at that point.
374
914260
2000
Het wint of verliest op dat moment.
15:16
You may see 50, 100, 200 things on a shelf
375
916260
3000
Je ziet misschien 50, 100, 200 dingen op een schap
15:19
as you walk down it,
376
919260
2000
als je er voorbijloopt.
15:21
but I have to work within that domain,
377
921260
2000
Ik moet binnen dat domein werken,
15:23
to ensure that it gets you there first.
378
923260
3000
om je dan over de streep te trekken.
15:26
And finally, the layer that I love, of knowledge.
379
926260
3000
Dan, de laag waar ik van houd: kennis.
15:29
Some of you, I'm sure, will be familiar with this.
380
929260
2000
Sommigen van jullie zullen dat kennen.
15:31
What's incredible about this,
381
931260
2000
Wat hier ongelofelijk aan is,
15:33
and the way I love to come back to it,
382
933260
2000
en waarom ik hier graag bij terug kom,
15:35
is this is taking something that you hate or bores you,
383
935260
3000
is dat dit iets is dat je haat of dat je verveelt,
15:38
folding clothes,
384
938260
2000
kleren vouwen,
15:40
and if you can actually do this --
385
940260
2000
en als je dit daadwerkelijk kunt --
15:42
who can actually do this? Anybody try to do this?
386
942260
2000
wie kan dit? Heeft iemand dit wel eens geprobeerd?
15:44
Yeah?
387
944260
2000
Ja?
15:46
It's fantastic, isn't it?
388
946260
2000
Het is fantastisch, niet?
15:48
Look at that. Do you want to see it again?
389
948260
2000
Kijk nou eens. Wil je het nog eens zien?
15:50
No time. It says I have two minutes left, so we can't do this.
390
950260
3000
Geen tijd. Ik heb nog twee minuten, dus dat kan niet.
15:53
But just go to the Web, YouTube,
391
953260
2000
Maar ga naar Youtube,
15:55
pull it down, "folding T-shirt."
392
955260
2000
zoek het op: "T-shirt vouwen".
15:57
That's how underpaid younger-aged people have to fold your T-shirt.
393
957260
3000
Zo vouwen onderbetaalde jonge mensen jouw T-shirt.
16:00
You didn't maybe know it.
394
960260
2000
Je wist het misschien niet.
16:02
But how do you feel about it?
395
962260
2000
Maar hoe voel je je erover?
16:04
It feels fantastic when you do it, you look forward to doing it,
396
964260
2000
Het voelt fantastisch om te doen, je ziet ernaar uit,
16:06
and when you tell somebody else about it -- like you probably have --
397
966260
3000
en als je iemand anders erover vertelt -- zoals je waarschijnlijk deed --
16:09
you look really smart.
398
969260
2000
ben je de slimmerik.
16:11
The knowledge bubble that sits around the outside,
399
971260
2000
De kennisaura die er omheen zit,
16:13
the stuff that costs nothing,
400
973260
2000
datgene dat niets kost,
16:15
because that knowledge is free --
401
975260
2000
omdat die kennis gratis is --
16:17
bundle that together and where do we come out?
402
977260
2000
bundel dat, en wat levert het op?
16:19
Form follows function?
403
979260
3000
Vorm volgt op functie?
16:22
Only sometimes. Only sometimes.
404
982260
3000
Soms, soms.
16:25
Form is function. Form is function.
405
985260
3000
Vorm ís functie.
16:28
It informs, it tells us,
406
988260
2000
In vorm vertelt het ons,
16:30
it supplies us answers before we've even thought about it.
407
990260
3000
levert het ons de antwoorden voordat we erover hebben nagedacht.
16:33
And so I've stopped using words like "form,"
408
993260
2000
Het woorden 'vorm' en 'functie'
16:35
and I've stopped using words like "function" as a designer.
409
995260
2000
gebruik ik niet meer als ontwerper.
16:37
What I try to pursue now
410
997260
2000
Waar ik nu naar zoek
16:39
is the emotional functionality of things.
411
999260
2000
is de emotionele functionaliteit van dingen.
16:41
Because if I can get that right,
412
1001260
3000
Want als ik dat voor elkaar krijg,
16:44
I can make them wonderful, and I can make them repeatedly wonderful.
413
1004260
3000
kan ik ze geweldig maken, kan ik ze herhaaldelijk geweldig maken.
16:47
And you know what those products and services are,
414
1007260
2000
Je weet welke producten en services dat zijn
16:49
because you own some of them.
415
1009260
2000
want je bezit er wel een paar.
16:51
They're the things that you'd snatch if the house was on fire.
416
1011260
3000
Het zijn de dingen die je grijpt als het huis in brand staat.
16:54
Forming the emotional bond
417
1014260
2000
Het vormen van de emotionele band
16:56
between this thing and you
418
1016260
2000
tussen dit ding en jou
16:58
is an electrochemical party trick
419
1018260
2000
is een elektrochemische party-truc
17:00
that happens before you even think about it.
420
1020260
3000
die gebeurt voordat je eraan denkt.
17:03
Thank you very much.
421
1023260
2000
Dank je wel.
17:05
(Applause)
422
1025260
4000
(Applaus)

Original video on YouTube.com
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7